'Samen op Weg' moet veel behoedzamer
Pausontvangst blamage voor land en
Brochure Gereformeerde Bond: opgelegde eenwording geeft spanningen
ZATERDAG 20 APRIL 1985
PAGINA 11
Dat in steeds meer plaatsen het samengaan boven af gedréven", zegt de Bond.
van hervormden en gereformeerden - in wel- "Het organisatorische element is sterk, het
ke vorm ook - werkelijkheid wordt, is voor de organische (wezenlijke) element uiterst zwak.
(rechtse) Gereformeerde Bond in de Hervorm- De classicale (regionale) kerkvergaderingen
de Kerk eerder een reden om deze ontwikke- krijgen niet de tijd om de grote hoeveelheid
lingen met des te meer kracht tegen te houden stukken te verwerken, gesteld al dat ze deze
dan er zich - als iets onvermijdelijks - bij zouden künnen verwerken, gezien de voorken-
neer te leggen. Want dit 'Samen op Weg' - ge- nis die wordt verondersteld. En de gemeenten
makshalve afgekort tot 'SOW' - wordt "van krijgen SOW nu over zich heen".
Dat valt te lezen aan het slot van
een brochure ('Bezinning en ap
pèl'), die deze week onder verant
woordelijkheid van het hoofdbe
stuur van de Gereformeerde Bond
is uitgegeven. De samenstellers
presenteren hun geschrift als een
'analyse van een tijdsbeeld met het
oog op Samen op Weg'.
Die samenstellers zyn: ds. C. den
Boer, deeltijd-predikant in Biltho-
ven en deeltijd-studiesecretaris
van de Bond, ds. G. de Fyter te Sid-
deburen-Wagenborgen (Gr.), lid
van de provinciale kerkvergade
ring van Groningen en bestuurslid
op Weg-gebeuren niet modieus is
in plaats van geestelijk". "Die
vraagt klemt temeer als telkens
wordt gesuggereerd, dat achter dé
ze oecumene de bredere oecumene
met 'Rome' ligt".
Kortom: "als eenwording in de
gemeenten niet lééft, zal een een
wording die wordt opgelegd
slechts spanningen veroorzaken".
Publieke opinie
Over de culturele situatie waarin
wij leven zegt de brochure, dat die
steeds meer 'God-loos' wordt. Wat
van de Hervormde Bond voor In- echter niets afdoet aan het geloof
wendige Zending, J. van der Graaf, dat "ook onze tijd God niet uit de
i de Gere- hand loopt". "Maar de huidige Se
van de ge- cularisatie (los van kerk en geloof)
meenschappelijke gereformeerd- kan niet worden gekeerd met een
hervormde raad voor Samen op geseculariseerd, aangepast Evan-
Weg, dr. S. Meyers, predikant in gelie".
Leiden, lid van de synode en lid
van de werkgroep 'Kernen van be- "De woorden van het Evangelie,
lijden' van de raad voor Samen op die een eigen en unieke betekenis
Weg, ds. L. H. Oosten te Hedel, ds
C. Snoei, toerustingspredikant bij
de Gereformeerde Zendingsbond
in de Hervormde Kerk en de Her
vormde Bond voor Inwendige
Zending, ds. P. H. van Trigt te Mid-
delharnis, tot voor kort lid van de
synode, en N. A. de Waal, leraar
economie en statistiek aan een
scholengemeenschap in Vlaardin-
gen en lid van de synode.
Gemeente-scheidend
Als het proces van Samen op
Weg niet met veel meer behoed
zaamheid wordt geleid dan tot nu
toe het geval is, valt te vrezen dat
de verwarring in de gemeenten zal
toenemen, de opbouw van de ge
meente en dus van de kérk niet
wordt bevorderd en het proces
kerkscheidend en vooral gemeen
te-scheidend zal werken, zo beslui
ten de acht hun brochure.
De beide kerken - hervormd en
gereformeerd - zyn, volgens hen,
"in grote mate ontzonken aan
Schrift en belijdenis en aan het erf
goed dat ons in de Reformatie is
geschonken". "De strijd om kerk-
herstel, die anderhalve eeuw in de
Hervormde Kerk is gevoerd, mag
niet veronachtzaamd worden in
een geforceerd eenwordingspro
ces, waarin zich in feite een nieuwe
richting aan de hervormde-richtin
gen toevoegt".
De vele 'witte plekken' in het
SOW-proces duiden erop, "dat het
zo niet verder moet". En waar SOW
zich in een min of meer gevorderd
stadium bevindt, mag de vraag ge
steld worden "of het uit echte oe
cumenische motieven (dus bijbels,
dus gereformeerd) geschiedt óf om
alleen economische redenen". Met
zorg vragen de samenstellers van
de brochure zich af, "of het Samen
hebben
God en me
omgeduid
de verhouding tot
s, mogen niet worden
tot begrippen die
slechts de verhouding tussen men
sen raken". De kerk zal dan ook
nooit zó mogen aansluiten bij het
moderne levensgevoel "dat de ei
gentijdse ontwikkelingen norm en
bron voor kerkelijk beleid en belij
den worden". "Wij mogen de
Schrift niet horig maken aan de
publieke opinie".
De belijdenis "dat wij alle boe
ken van de Schrift als heilig en ca
noniek ontvangen om ons geloof
daarnaar te regelen" beschouwen
de acht schrijvers van de brochure
als 'onopgeefbaar voor de kerk van
alle tijden en plaatsen'. "God door
breekt in Zijn Woord onze per
soonlijke en culturele leefwereld".
Eerbiedig buigen
De samenstellers achten het van
groot belang, "welke inhoud de
beide kerken - bij alle erkenning
van het gezag van de Heilige
Schrift - toekennen aan de óórd
van dit gezag. "Er zal sprake moe
ten zijn van een eerbiedig buigen
voor de Schrift in haar beloften en
vermaningen". Het 'hart van de
prediking' moet worden bewaakt.
"Wet en Evangelie voor mens en
wereld".
De 'dynamische binding' aan die
belijdenis - van gereformeerde
Dr. S. Meyers
(Leiden) ...een
van de acht
schrijvers van de
brochure 'Bezin
ning en appèl'....
kant gepropageerd - doet de Gere
formeerde Bond vrezen, dat de be
lijdenis als spreekregel voor de
kerk in verkondiging en dienst nog
méér zal vervagen en dat juist dóór-
door het samengaan van beide ker
ken mogelijk is geworden. "Tegen
over een louter juridische hante
ring van de belijdenis mag zo'n dy
namische binding bevrijdend lij
ken, het gaat echter om de kracht
van God tot zaligheid, waartoe de
belijdenis als (s)preekregel van de
kerk blijvend actueel is". De bro
chure constateert nu in beide ker
ken een vérgaande 'vermaatschap
pelijking' van het Evangelie.
Hoewel de schrijvers beseffen
dat een werkelijk zuivere gemeen
te op aarde niet zal voorkomen,
pleiten zij toch met klem voor 'leer-
tucht en levenstucht', maar dan
wel in 'bijbelse samenhang'. Als
een dam tegen "de steeds meer ge
huldigde opvatting dat wat van
daag als toelaatbaar wordt be
schouwd morgen nórm is". "Of er
in de kerk bijbels-geestelijke tucht
geoefend zal worden, hangt af van
de kwaliteit van de gemeente.
Maar tucht is voor het welzijn van
de kerk wel onopgeefbaar. De kerk
spreekt naar de wil des Heeren en
niet naar de wil van de autonome
mens".
(De brochure (f4,75) is verkrijg
baar bij de Maassluise Drukkerij,
postbus 18, 3140 AA Maassluis, te
lefoon 01899-12169. Alle kerkera
den van de plaatselijke hervormde
gemeenten en gereformeerde ker
ken krijgen het boekje toege
stuurd).
Reformatorisch appèl in Katwijks Oude Kerk
KATWIJK AAN ZEE - Voor de
mensen die donderdagavond de
witte kerk aan de Boulevard vul
den zal het een pleister op de won
de zijn, dat de hervormde provin
ciale kerkvergadering van Zuid-
Holland het laat afweten bij de oe
cumenische dienst met de paus op
13 mei in Utrecht. 'Zuid-Holland'
heeft niets tegen de persoon van de
paus, maar is wel van oordeel dat
"erkenning van de paus op dit ni
veau niet kan".
De naar schatting zevenhonderd
belangstellenden uit verschillende
reformatorische kerken waren in
de Oude Kerk bijeen op uitnodi
ging van de stichting 'In de Rechte
Straat', waarvan H. J. Hegger,
vroeger pater redemptorist en do
cent filosofie aan een groot-semi
narie in Brazilië, predikant-direc
teur is. Hegger was een van de
sprekers op deze - met veel psalm
gezang gelardeerde avond. Hij
had een Portugese ex-priester
meegenomen, die nu op kosten
van de stichting een paar jaar gaat
studeren in de reformatorische
theologie. 'In de Rechte Straat'
vangt priesters op die van het
rooms-katholicisme genoeg heb
ben.
Voor de reformatorischen - ook
wel aangeduid met de term 'gere
formeerde gezindte' - wordt het
pausbezoek een zwarte bladzijde
in de geschiedenis van land en
volk. Dubbel hard komt het aan,
dat straks ook vertegenwoordigers
van de Nederlandse Hervormde
Kerk en de Gereformeerde Kerken
in Nederland de gebedsdienst in
de Utrechtse Pieterskerk (van de
Waalse gemeente) zullen bijwonen.
De Katwijkse hervormde predi
kant D. Driebergen zei daarover in
de Oude Kerk: "Dat betreur ik niet
alleen, ik wijs het ook ten stelligste
af'. En de Goudse hervormde do-
miee W. van Gorsel, die de derde
spreker was: "Ik zou deze protes
tantse afgevaardigden willen vra
gen: is uw geloof dan hetzelfde als
dat van Johannes Paulus II? Zo ja,
is de geestelijke worsteling van de
zestiende eeuw dan tevergeefs ge
weest? Zo nee, wat doét u dan bij
deze ontmoeting?"
Ds. Driebergen in zijn toespraak:
"De ware schat van de kerk is het
Woord van God. Dat is het grote
verschil met Rome. Daar worden
de woorden van de Schrift van hun
plaats gehaald en anders gevuld.
De opvattingen over het pausdom
zijn in de Heilige Schrift niet terug
te vinden en daarom moeten wij ze
afwijzen. Maria krijgt een eer die
alleen aan Christus toekomt. Al
leen de neerbuigende genade van
God maakt zalig. In Jezus Christus
is ons de enige zaligmakende gena
de geschonken. Die is volkomen
en genoeg. Daar hoeft niets en nie
mand meer by. De leerstellingen
van de kerk niet en ook de paus
niet".
Protest
Predikant-directeur Hegger van
'In de Rechte Straat' vond in deze
weken een onomwonden reforma
torisch protest tegen - wat hij
noemde - 'de aanranding van de
eerbied die alleen God toekomt' -
zeer op zijn plaats. "Wij mogen niet
zwijgen tegenover wat daar straks
gebeurt". Hij doelde vooral op de
openluchtmis op het vliegveld
Beek.
"Elke mis is weer een verzoe
ningsoffer voor onze zonden. Maar
het offer van Christus hoéft niet te
worden aangevuld. Toch gaat dat
straks gebeuren in het oude refor
matorische Nederland". Als ex-
priester verklaarde hij de roomse
leer als 'radicaal in strijd met de
bijbelse boodschap'. "Maria is als
koningin des hemels nog altijd de
middelares van alle genade. Er is
echter maar één Middelaar. Had
Christus dan nog méér moeten
doen om ons vertrouwen te win
nen?"
Hegger legde uit, dat de Refor
matie en Rome onder 'genade' iets
heel verschillends verstaan. "Naar
reformatorisch geloof is genade
iets in God zelf. Gods goedgunstig
heid jegens een zondig mens. Vol
gens Rome is genade iets in de
mens. De priester treedt daarbij op
als bemiddelaar. Er is maar één
Middelaar. Die heeft onze schuld
volkomen op zich genomen". Op
de vraag wat het Evangelie naar
waarheid is gaf Hegger het kortst
mogelijke antwoord: 'Jezus Chris
tus'.
Voor de Goudse predikant Van
Gorsel bleef er door alle twijfelach
tige verscheidenheid van kerken
en geloven maar één echt geloof
over: het geloof dat een band en
een vertrouwensrelatie heeft met
Iemand. "Het is niet een mening of
overtuiging. Geloven is beamen
wat de Here zegt in Zijn Woord, en
vertrouwen dat de Heilige Geest
door het Evangelie in de harten
werkt. Het is weten (kennis) én ge
meenschap".
"Geloven is niet: te goeder trouw
instemmen met wat de kerk leert,
in de geest van: als je maar aan
neemt wat de kerkleiders zeggen,
en doet wat ze voorschrijven, dan
kom je er wel". Van Gorsel betitel
de dat als een 'troosteloze leer'.
Ook de 'hoogste wijsheid' dat we
toch allemaal dezelfde God dienen
verwierp hij.
"Wie tegenwoordig dat ene ge
loof nog laat gelden, wordt nauwe
lijks meer serieus genomen. Toch
zullen we het, desnoods alleen,
daarmee moeten doen. Wij zullen
niet zwijgen over Hem, die alleen
de weg, de waarheid en het leven
is". Op grond hiervan kwam Van
Gorsel tot de uitspraak dat het
pausbezoek met alles wat daarbij
en eromheen gebeurt een 'blama
ge' is 'voor land en volk'. Hy hoop
te, dat de koningin, als zy straks de
paus ontvangt, de moed zal hebben
een eigen geloofsgetuigenis te ge-
Computercentrum. Dr. R. J.
Mooi. secretaris-generaal van de
Nederlandse Hervormde Kerk, zal
op 3 mei in Delft de officiële ope
ning verrichten van het nieuwe
computercentrum van de Stich
ting Mechanische Registratie en
Administratie ten dienste van de
Hervormde Kerk. De SMRA, die in
1951 werd opgericht, voert de le
denregistratie van deze kerk met
ruim 3 miljoen mensen.
Tot voor kort gebeurde dit op
abonnementsbasis. Iedere her
vormde gemeente kon zelf beslis
sen of zij van de diensten van de
SMRA gebruik wilde maken. Om
dat langzamerhand de meeste ge
meenten zich hadden aangesloten,
besloot de synode onlangs, alle
hervormden via de SMRA te laten
registreren. De abonnementsgel
den worden hierbij vervangen
door eén omslagstelsel.
Overigens is een gemeente niet
verplicht de gegevens van de
SMRA te gebruiken. Wel heeft
men een onderhoudsplicht: het
doorgeven van mutaties.
Hervormde Kerk: beroepen te
Oude Tonge N. P. J. Kleiberg Vin-
keveen, te Marknesse-Luttelgeest
kandidaat P. Oosterhoff Zwolle.
Afscheid. Morgen neemt ds. R.
H. M. de Jonge afscheid als her
vormd predikant in Alphen aan
den Rijn. Hy gaat naar Zaamslag.
De dienst in de Adventskerk be
gint om 10 uur.
Orgelconcert. Morgenmiddag
om half 3 geeft Ton van Eek, vaste
organist van de Sint Jacobskerk in
Den Haag, een orgelconcert in de
Oudshoornse kerk te Alphen aan
den Rijn.
Cantatedienst. Morgenavond
om half 7 werkt de plaatselijke ora
toriumvereniging 'Excelsior' mee
aan eén cantatedienst in de Dorps
kerk te Leiderdorp. Uitgevoerd
wordt cantate 104 van J. S. Bach:
'Du Hirte Israel, höre'. Voorganger
in deze dienst is ds. G. Stegeman.
Schuld. "De Tweede Wereld
oorlog is door Duitsland begon
nen. Wie over de oorlog en het na-
tionaal-socialisme spreekt, kan
niet om de schuldvraag heen. Dat
betekent, dat wij opnieuw aan God
en de anderen vergeving moeten
vragen".
Dit schrijven de Duitse rooms-
katholieke bisschoppen in een
'geestelijk woord' ter gelegenheid
van de herdenking van de capitula
tie van Hitler-Duitsland op 8 mei
veertig jaar geleden.
De bisschoppen roepen op tot
verzoening, respect voor het leven
en een vormgeving van de toe
komst 'met God voor ogen'. "Ver
goddelijking van de Duitse naam
leidde tot ontering van God en vele
naburige volkeren, in het bijzonder
het joodse volk".
Bij de collecte voor de Portugese
ex-priester bleven de zakjes licht
door het vele papieren geld dat de
bezoekers erin deden. En bij de uit
gang offerden zij nog eens tot dek
king van de kosten.
Samenstelling
van deze pagina:
S.J. de Groot
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds.
Kramer, 11.45 studentenekklesia;
Marekerk 10 dr. Meijers, 5 dr. Bezemer,
Scheveningen;
Maranathak. (L. Morsweg) 10 dr. v.d.
Regenboog (Merenwijk) 9.30 ds. Nauta,
11.15 ds. Nauta en pastoor v. Well;
Bethlehemk. (Driftstr.) 10 ds. Panne-
koek;
Bevrydingsk. (Montgomerystr.) 10 ds.
Sterringa, 5 ds. Schouten;
Vredesk. (Burggravenl.) 10 ds. Schou
ten, gezinsdienst;
Waalse kerk (tijdelijk Rapenburg 6)
10.30 ds. Ribs;
jeugdkapel Vredeskerk 10 gezinsdienst;
jeugdkapel Bevrijdingskerk 10 hr. A. de
Jonge.
Wijk Stevenshof zie na Geref. Kerk.
Acad. Ziekenhuis 9 rk. dienst, 10.15 ds.
Bovenberg;
Diakonessenhuis 10.30 ds. v. 't Hof, elke
zat. 10.30 rk. dienst;
Endegeest zie Oegstgeest.
Geref. Kerk Vredeskerk zie herv. gem.;
Petrak. (Surinamestr.) 10 ds. v.d. Vel
den;
Oude Vest 10 dr. Wiersinga;
Maranathak. zie herv. gem.;
Bevrijdingsk. zie herv. gem.;
bejaardenhuis Groenhoven 10 ds. Veen-
stra;
Merenwijk zie herv. gem.
Wijk Stevenshof, gebouwtje 'Dijkhof
(Rijndijk) 10 kand. H. P. de Roest, jon-
gerendienst.
Geref. K. Vrijg. (Herengr.) 10 ds. Heida,
5 ds. Houtman.
Chr. Geref. K. (Steenschuur) 10 en 5 ds.
Den Hertog.
Geref. Gem. (N. Rijn) 10 en 4.30 ds.
Boogaard.
Geref. Gem. in Ned. (Bethl.kerk
Driftstr.) 11.30 en 5.30.
Evang.-Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr.)
10.15 ds. Mostert.
Doopsgez.-Remonstr. Gem. (Lokhorstk.
Pieterskerkstr.) 10.30 mevr. ds. De
Clercq.
Baptistengem. (O. Rijn 3) 10 ds. Bos
veld.
Evang. Gemeenschap (Middelstegr. 3)
10 br. Dikkes.
Evang. gem. Merenwijk (Flevoweg 5) 4
nam. doopdienst Boekhorststr. 138 Den
Haag.
Zendingswerk Middernachtsroep (Zoe--
terw.singel 21) 5 hr. J. Schreuder.
Evangeliecentrum (Zijlsingel 2) zo. 10
en wo. 8 hr. Zijlstra.
Pinkstergem. (O. Vest 13) 10 evang. Joh.
v. Wieringen.
Leger des Heils (hoek Vestestr./Groe-
nesteeg) 10 en 7.
Zevendedag-adventisten (Ontmoetings-
kerk Voorschoten) elke zat. 9.45 bijbel
studie, 10.45 predikdienst.
Christelijke Wetenschap (Steensch. 6)
10.30.
De Christengemeenschap (beweging tot
religieuze vernieuwing) zat. 27 april
mensenwijdingsdienst, in oud-kath. k.
Zoeterw.singel.
Oud-Kath. K. (Zoeterw.singel) zo. 10.
Rooms-Kath. K. Haagweg zat. 7, zo. 9 en
10.45;
Herensingel zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Rijndijk (Leiden-V.schoten) zat. 7, zo.
9.30 en 11.30;
Steenschuur zat. 7, zo. 8.30, 10. 11.30, 6
en 7 (lof);
Boshuizerkade zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Lammenschansweg zat. 7, zo. 9 en 10.30;
Haarl.straat zat. 7. zo. 9.30, 10.45 en
12.15;
Merenwijk zie herv. gem.;
H. Rijndijk (zie Zoeterwoude).
Raad van Kerken: elke di. 7 tot 7.30
nam. oecum. avondgebed in oud-kath.
k. Zoeterw.singel.
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 10
ds. v. Driel, 7 kand. Rietveld, Woerden.
Geref. Kerk 10 ds. Gesink, Noordwijk,
6.30 ds. Fernhout.
Chr. Geref. Kerk 9.30 dienst. 3.30 ds. v.
Amstel, Ede.
Rk Kerk zat. 7. zo. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
Adventskerk 10 ds. De Jonge, afscheid,
6.30 ds. v.d. Heiden;
Kruiskerk 10 ds. Geuze, Noorden;
Opstandingskerk 10 ds. v.d. Heiden, 5
ds. Hulst, Wadd.veen, jeugddienst;
G. Herderkerk 10 drs. Brombacher, 6.30
ds. Mulder;
De Bron 9.30 ds. Taselaar. 10.15 ds. Ver
heul, 6.30 ds. Taselaar;
Ashram (Marsdiep) 10 ds. Mulder; Drie-
hoorne 7 nam. ds. Hanemaayer;
Oudshoornse kerk 10 ds. Ter Bals;
Sionskerk (Planetensingel) 9.30 kand.
Bakker. Haastrecht, 6.30 ds. Ouwendijk.
Geref. Kerk Mar. kerk 10 ds. Fernhout,
6.30 ds. Wilschut;
Salv.kerk 10 ds. Wilschut, 6.30 ds. Ge
sink. Zie ook herv. gem.
Geref. K. Vrijg. (aula chr. techn. school)
9.30 en 5 ds. Room.
Ned. Geref. Kerk (school Willemstr.)
9.30 en 4.30 ds. Broersma, Lelystad.
Chr. Geref. Kerk 9.30 en 4.30 kand.
Hoefnagel.
Bapt.gem. (Molenwerfstr. 1) 10 en 6.30
ds. Koekkoek.
Bapt.gem. Noord (school Kalkovenw.
62) 10 ds. A. v.d. Berg, 6.30 hr. v. Geme-
Volle-evang.gem('De Ark', Pr. Hen-
drikstr. 54) 10 hr. v.d. Hoorn.
Leger des H. (Corn, de Vlamingstr.) 10
en 6.30.
Remonstr. Kring (Van Mandersloostr.
36) 10 ds. v. Gelder.
Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7, zo. 9.45 en
11.30;
Piusk. zat. 7, zo. 9 en 10.30;
De Bron zat. 7, zo. 9 en 11.30.
BENTHUIZEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Exalto, 6 ds. Kleiberg, Vinkeveen.
Geref./Herv. Gem. (dorpshuis 'De Tas')
10 ds. Pettinga, Z.meer.
Geref. Gem. 9.30 en 6 ds. Vogelaar, St.
Catharines.
BODEGRAVEN: Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds. Wieman, 6.30 kand. Nagel,
Bodegraven;
Salv.kerk 10 dr. Maarsingh, Amersfoort,
6.30 ds. v.d. Hoef;
Bethl.kerk 10 ds. Richter, 6.30 ds.
Beens, Huizen.
Geref. Kerk 10 ds. Elderman, 6.30 ds.
v.d. Berg.
Geref. K. Vrijg. (Ichthusk.) 9.30 ds.
Mouissie, 4.30 ds. v.d. Scheer.
Geref. Gem. (Stationsweg 17) 10 en 6.30
ds. Bac.
Evang.-Luth. Gem. 9 ds. Stoepker,
Zaandam.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30
ds. Vlasblom, 6.30 ds. v.d. Pol;
De Stek 9.30 ds. v.d. Pol.
Geref. Kerk 9.30 ds. Niemantsverdriet,
Moordrecht, 5 ds. Den Heeten, Hoofd
dorp.
Chr. Geref. Kerk 9.30 en 5 ds. Ribbers.
Geref. Gem. 9.30 leesdienst, 3.30 ds.
Rietdiik.
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9.30 hr.
Goedhart, Nieuwkoop, 6.30 kand. Mid
delkoop, Dordrecht.
Geref. Kerk 10 dr. D. Bakker, O.geest, 5
dr. De Moor, Wadd.veen.
Rk Kerk: dorp zat. 7, zo. 9.30 en 11.30;
Anker zat. 7, zo. 8.45 en 11.15;
Rijndijk zo. 10.
Slofstra.
Rk Kerk: Mart. zat. 7, zo. 9 en 11.
Jozefk. zat. 7, zo. 10 en 11.30.
HOOGMADE: Herv. Gem. 10 ds. Aal-
ders, Woubrugge.
Rk Kerk zat. 7, zo. 10.
DE KAAG: Herv. Gem. 9.30 ds. Kolde-
wijn.
Rk Kerk zat. 7, zo. 8 en 10.
Ede;
Ontm.kerk 10 ds. Gebraad, 6.30 ds. v.
Niel. De Wiek 10 ds. Slofstra, Noord-
wijk, interk. evangelisatiedienst.
Ver. ter voorbereiding van een herv.
deelgemeente 'De Rank' te Katwijk (au
la P. Groen-college) zie Katwijk aan
Zee.
Geref. Kerk 10 ds. v. Breevoort, 5 ds.
Koster.
Rk Kerk zat. 7, zo. 9.30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE: Herv. Gem. N.
Kerk 10 ds. De Jong, belijdenis, 6 ds. v.
Roon;
O. Kerk 10 ds. Schuurman, 6 ds. De
Jong;
Ichthusk. 10 ds. Vermeulen, 5 ds. Vroe-
gindewey;
Pniëlk. 9.30 ds. Vroegindewey, 5.45
zang, 6 ds. Gebraad, jeugddienst;
aula Bestevaer-mavo (Rijnsoever) 10 ds.
Driebergen;
Overduin 2.15 ds. v.d. Beid; De Hoek
steen (Burgersdijkstr.) 10 dovendienst,
ds. Franken, Zeist.
Ver. ter voorbereiding van een herv.
deelgemeente 'De Rank' te Katwijk (au
la P. Groen-college) 10 hr. P. C. Wolfs-
keel.
Geref. Kerk Vr.kerk 9.30 ds. Koster, 5
ds. Kersten;
Triumfatork. 9.30 ds. Kersten, 5 ds. v.
Breevoort.
Geref. K. Vryg. 10.15 en 3.30 ds. Heida.
Ned. Geref. K. 11 en 7 ds. Janse (in Vre
deskerk).
Chr. Geref. K. 10 en 5 ds. Slagboom.
Vrije Chr. Geref. Gem. (Unizaal) 10 en 5
hr. T. Kroon.
Geref. Gem. (Remisestr.) 10 en 5.
VoUe-evang.gem. ('Tripodia') 9.45.
Onafh. baptistengem. (Sluisweg 16) 10
ds. J. A. Visser.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. 10 ds. Lapré, 7 dr. Bade.
Geref. Kerk 10 dr. Bade, 7 zie herv. gem.
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Geref.
Kerk Dorpsk. 10 en 6.30 (cantatedienst)
ds. Stegeman;
Hoofdstr. 10 ds. v.d. Bom;
Scheppingsk. 9 en 10.30 ds. Doesburg.
Leythenrode 10 ds. De Leeuw;
Elis.ziekenhuis 9.30 hoogmis, 10.45 ds.
Brom met.
Bapt.gem. (wijkgeb. Zylkw.) 10 br. J. de
Vries.
Rk Kerk zat. 7, zo. 10 en 11.30.
LEIMUIDEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Klein
Kranenburg.
Geref. Kerk 9.30 ds. v.d. Kooi, 7 ds. Jas
pers Focks.
Rk Kerk zat. 7, zo. 7.30, 9.30 en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 hr.
Hoffenaar, Voorhout;
Pauluskerk 10 en 7 (zangdienst) ds. De
Gelder.
Geref. Kerk 10 en 7 ds. Boswijk.
Geref. K. Vrijg. 8.45 ds. Grutter, 2.45 ds.
Mouissie.
Ned. Geref. Kerk (Salvatori) 10 kand. v.
Atten, Zaandam, 5 ds. Schelhaas, Zwol-
Rk Kerk: Agathakerk zat. 7, zo. 10 en
11.45;
Poelpolder zat. 7, zo. 9 en 11.30;
Mariakerk zat 7, zo. 8.30, 10 en 11.45;
Engelbew. zat. 7, zo. 9.30 en 11.
NIEUWKOOP: Herv. Gem. 9.30 ds.
Wegerif, 6.30 ds. Koelewyn.
Geref. Kerk 9.30 en 5 ds. Nooteboom.
Chr. Geref. Kerk 9.30 dienst. 7 ds. Beek
huis.
Remonstr. Gem. 10 prof. dr. E. J. Kui
per.
Evang^ gem. (Kruispunt, Kennedylaan
Rk Kerk zat. 7, zo. 9 en 10.45.
NIElAWEEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Ge
luk, Woerden, 6.30 dr. Haitsma, Bos
koop.
Geref. Kerk 9.30 ds. Verheul, Alphen, en
hr. G. J. de Bruin, 7 ds. De Boer, Hoofd
dorp, ha.
Rk Kerk zat. 7. zo. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9.30 ds.
Ten Voorde, 7 ds. Germans, S.heim,
jeugddienst.
Geref. Kerk 9.30 ds. Bergsma, 6.30 ds.
Wijngaarden.
Chr. Geref. Kerk 9.30 en 4.30 ds. Visser.
NOORDEN: Herv. Gem. 9.30 ds. v.d.
Velden, Woerden, 7 dr. Noordegraaf,
Ede.
Geref. Kerk (W. Verlaat) 9.30 ds. Warner,
Utrecht, 7 ds. Keyser, Utrecht.
NOORDWIJK: Herv. Gem. Grote of St.
Jeroensk. (Binnen) 10 ds. v.d. Lee, ha, 5
hr. L. D. Burger;
Hoofdstr. (Zee) 10 en 5 ds. Keuning, ha;
Sole Mio 9 ds. v.d. Lee;
De Rank (Golfbaan) 10 ds. Roetman,
Wadd.veen. Zie ook geref. kerk.
Geref. Kerk Buurtkerk (Hoofdstr.) 10
ds. Kuiper, ha;
Vinkenl. (Binnen) 10 hr. M. de Ridder,
S.heim, 7 ds. Kuiper;
Stichtingskerk 11 ds. Swen, Den Hel
der.
Ned. Prot. Bond (aula O.Zeew.) 10.30 ds.
Bloemendaal, Delft.
Rk Kerk Zee zat. 7, zo. 10.30;
Binnen zat. 7, zo. 8,10 en 11.30.
NOORDWIJKERHOUT: Dorpsk. 10
mevr. ds. v.d. Mey.
Rk Kerk Victork. zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Jozefk. zat. 7, zo. 9 en 10.30;
De Zilk zat. 7, zo. 10 en 11.30.
OEGSTGEEST: Herv. Gem. Groene of
WiU.kerk 10 ds. P. Sierat (O.geest);
Pauluskerk 10 ds. Da Costa, oecum.
dienst;
Gemeentecentrum (Lijtw.) 10.30 mevr.
ds. E. Visser, 7 ds. v.d. Wal, H.gom.
Geref. Kerk 10 ds. Wameling, Noord-
wijk. Zie ook herv. gem.
Geref. Kerk Vryg. (aula Dr. Schilder
school) 10.30 en 4.30 ds. Grutter.
Ned. Geref. Kerk (Gem.centrum) 8.45
ds. De Lange, 4 ds. Horsman, Zwijn-
drecht.
Van Wijckerslooth 4 ds. Oegema.
Endegeest 10 ds. Friederich.
Volle-evangeliegem. (Gem.centrum) 4.
Rk Kerk WiU.kerk zat. 7, zo. 9 en 10.30.
8.30 e
OUDE EN NIEUWE WETERING:
Herv. Gem. 9.30 ds. De Korte.
Geref. K. 9.30 ds. Jaspers Focks, 6.30 ds.
v.d. Kooi.
Remonstr. Gem. 10 dr. Meijering
O.geest.
Rk Kerk zat 7, zo. 9.30 en 11.30. x
ROELOFARENDSVEEN: Rk Kerk
Mar. Pres. zat. 7, zo. 9 en 11;
Petrus-B. zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
RIJNSATERWOUDE: Herv. Gem. 9.30
ds. De Jong, Leiden, 7 ds. Klein Kranen
burg.
Chr. Geref. K. 9.30 leesd., 2.15 ds. Bouw.
RIJNSBURG: Herv. Gem. Laurentius-
kerk 9.30 ds. Wagter, 5 ds. Smaling;
Bethelkerk 9.30 ds. Smaling.
Geref. Kerk Petrak. 9.30 ds. Ribberink,
5 ds. Baayen;
Imm.kerk 9 en 10.30 ds. Baayen. 5 ds.
Damsma;
Mar.kerk 9.30 ds. Damsma, 5 ds. Ribbe
rink, jeugddienst.
Geref. Kerk Vrijg. 10 en 5.15 ds. De Put
ter.
Chr. Geref. K. 9.30 en 5.15 ds. v. Sorge.
Evang. Christengem. (aula mavo) 10 br.
Frinsel, A.dam, 7.30 nam. (Katw.weg 15)
SASSENHEIM: Herv. Gem. 10 ds. Ger
mans, ha, 7 ds. Ferwerda, ha.
Geref. Kerk 9.30 ds. Baas, ha, 7 zie herv.
gem.
Chr. Geref. K. 10 en 5 ds. Aarnoudse.
Ned. Prot. Bond (Jul.laan 17) 10.30
mevr. ds. De Mey-Meulendijk, Leiden,
en mevr. Driessen, doopdienst.
Rk Kerk zat. 7, zo. 9.30 en 11.
TER AAR: Herv. Gem. 9.30 kand. De
Reuver, Nieuwerkerk a.d. IJssel, 6.30
ds. Geuze.
Geref. Kerk 9.30 ds. Buikema, Zw.dam,
6.30 ds. Broer.
Rk Kerk Aardam zo. 9 en 12;
kerk Langeraar zat. 7, zo. 9.30 en 11.30.
VALKENBURG: Herv. Gem. 10 ds. Oe
gema, gez. jeugddienst, 6.30 ds. Ver
meulen;
Geref. Kerk 6.30 ds. v.d. Horst, Katwijk
VOORHOUT: Herv. Gem. 10 ds. C. J. de
Jong, gezinsdienst.
Rk Kerk zat. 7, zo. 9.30 en 11.
VOORSCHOTEN: Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds. v.d. Schoot;
De Ontmoeting (Noordhofland) 9.30 ds.
Blanken;
Hulp en Heil (Schakenbosch) 10 dr. Ver-
heule.
Herv. evang. op geref. grondslag (Lucas-
coUege, Beeth.laan) 9.30 kand. De Jong,
Werkendam, 4 ds. v. Rossem, Waarder.
Geref. Kerk 9.30 ds. De Zeeuw en ds. De
Zwart, 7 ds. v.d. Schoot.
Geref. K. Vrijg. (Bachlaan) 10.15 en 4.30
ds. Boxman.
Aulagemeenschap Noordhofland 10.30
informele dienst.
Rk Kerk Laur.kerk zat. 7, zo. 11.30;
M. Godskerk. zat. 7, zo. 10.
Kerk van Engeland (British school in
The Netherlands, J. v. Hooflaan 3) 10.15
anglicaanse dienst.
Hoeksteen 9.30 ds. Verduin, Zeist, 6.30
ds. Goossen;
Bethelk. 9.30 ds. Zoutendijk, Gronin
gen, 5 ds. v.d. End, Kampen;
Imm.kerk 9.30 ds. Hulst, 5 hr. S. L. Ys-
ka.
Geref. Kerk Kruisk. 10 ds. v. Dalen, Den
Haag, 5 ds. Mondeel;
Ontm.kerk 10 ds. De Moor.
Remonstr. Gem. 10 mevr. ds. De Jonge,
i der Land, gez. opendeurdienst;
Kievietk. 10 prof. mr. W. F. de Gaay
Fortman, Den Haag;
Messiask. 10 ds. v. Waasbergen;
Dorpscentrum 9.30 ds. v.d. Hoef, Bode-
Geref. Kerk Zijllaan 10 ds. v.d. Woude, 7
zie Dorpskerk;
Zuid (Bloemcamplaan) 10 dr. Vlijm.
Ned. Prot Bond (Kerkdam) 10 30 ds.
koop.
Geref. Kerk 9.30 ds. Boonstra, Hoogma-
de, 6.30 musical Petra-gospelkoor,
ZEVENHOVEN: Herv. Qem. 9.30 hr. J.
de Haan, Bodegraven.
Geref. Kerk 9.30 ds. v. Leeuwen, Rui-
nerwold, 7 ds. Dronkert, Gouda.
ZOETERWOUDE: Herv. Gem. 10 ds.
7.30, zb. 9.30;
Rietveld.
Rk Kerk St. Jan 2
Chr. Dienaark. zal
Meerburgkerk H. Rijndijk zat. 7, z
ZWAMMERDAM: Herv. Gem. 10 en
6.30 ds. Eysenga.
Geref. Kerk 10 ds. Broer, 6.30 ds. Buike-
Remonstr. Gem. gez. dienst in Boskoop.
