'Knoeiwerk heb ik
nooit getolereerd'
Rembrandt is groen uitgeslagen en
dat komt ook door de zure regen
J. van den Oever na 32 jaar bij bouw- en woningtoezicht
MAANDAG 15 APRIL 1985
LEIDEN
LEIDEN - J. van den Oe
ver heeft 32 jaar bij bouw
en woningtoezicht van de
gemeente Leiden gewerkt
en wie denkt dat hij geen
huis meer kan zien, heeft
het mis. Ook nu hij gepen
sioneerd is, kan hij geen
bouwput passeren zonder
even te gluren.
Zijn vrouw: "Vertel nou even over
Spanje".
Van den Oever: "O dét verhaal...
wel, we waren op vakantie aan de
Costa del Sol, we zaten negen hoog
in dat hotel en als we 's ochtends
op het balkon zaten te onbijten dan
keek ik zo in een bouwput".
Zijn vrouw: "De opmerkingen
die ik te horen kreeg".
Van den Oever: "Ja hoor eens.
zoals die Spanjaarden aan het bou
wen waren. Een gat en hup bou
wen maar. Van grondmechanica
hadden ze nog nooit gehoord, als je
het mij vraagt".
Een gesprek met een opzichter.
De omstandigheden zijn optimaal:
op de achtergrond klinkt namelijk
af en toe geklop, afkomstig van een
buurman die in zijn woning in de
door
Wim Brands
Als je uit Katwijk kwam, zoals
Van den Oever, had je vroeger
twee keuzes: of een baan op zee of
één op het land. "En hoewel ik van
zwemmen hield, die zee trok mij
toch niet. Het vooruitzicht om een
paar weken in zo'n bootje te dob
beren, nee. Het werd dus in mijn
geval de bouw, ook een vak. Want
je moet niet vergeten: wij, van de
oudere generatie, denken nog in
vakken. Toen ik bij de gemeente
Leiden in dienst was, merkte je
ook gelijk wie van de ambtenaren
van de oude garde was. Die zeiden
namelijk over de penhoudertjes:
jongens, het wordt toch tijd dat jul
lie eens een vak gaan leren. Een
pen vasthouden, was namelijk in
onze ogen geen vak".
Voor de oorlog hielp Van den Oe
ver mee aan het bouwen van de
Professoren wijk. "Vijftien, zestien
was ik, de oudste jongen thuis, dus
werken. Makkelijk was het niet.
Zwaar? Jongen hou op, als ik te
rugdenk aan dat werk word ik ter
plekke weer moe. Maar ja, wat
moest je? Je wist niet beter. En bo
vendien: de bouw trok mij hè. Hoe
wel ik dus wel snel doorhad dat je
hogerop moest komen, opzichter
moest worden. Daarom ben ik ook
avondstudies gaan doen".
Rompslomp
Na de oorlog werkte hij een tijdje
voor een architect in Katwijk, hielp
mee aan de wederopbouw. "Die
oorlog probeerde je zo goed moge
lijk te verdringen. Nederland
moest herrijzen, dat waren de
toverwoorden. In Leiden ben ik in
'53 door een samenloop van om
standigheden terechtgekomen. Ik
kende de stad natuurlijk al, dat
was m'n voordeel, ik zat immers in
Leiden op avondschool. Wat ik bo
vendien leuk vond, is dat Leiden
een rijke geschiedenis heeft. Een
rij huizen is niet zomaar een rij hui
zen, maar een geschiedenis".
In die begintijd bij bouw- en wo
ningtoezicht was er natuurlijk nog
geen sprake van een papieren
rompslomp, zoals tegenwoordig?
Van den Oever: "Nee, we hadden
een bouwverordening, nou, dat
was dus echt een dun boekje.
Tachtig artikelen stonden erin. La
ter. in de jaren zestig, toen kreeg je
de toevloed van nieuwe voorschrif
ten. Neem de modelbouwverorde
ning van 1966; daarin stonden
maar liefst 400 artikelen! Je kreeg
toen echt het gevoel dat je als op
zichter in een harnas werd geperst.
De bewegingsvrijheid van vroe
ger is verdwenen. Jammer zou ik
dat overigens niet echt willen noe
men: ik ben namelijk altijd een
praktisch ingesteld mens geble
ven. Zo van: ja, dat kan nou wel zo
in het boek staan, maar als we nu
dit doen en ervoor zorgen dat we
binnen de grenzen blijven, komen
we er ook".
Vroeger, in de jaren vijftig, had je
niet alleen minder voorschriften,
er bestond ook nog een echte
drempelvrees, vertelt Van den Oe
ver. "De mensen waren minder
mondig. Kwamen keurig met de
pet in de hand bij je binnen na
eerst even vriendelijk tegen de
deur te hebben getikt.
Het is in dit verband ook veelzeg
gend dat veel mensen in die dagen
spraken over de bouwpolitie. Aan
dat gegeven ontleenden sommige
ambtenaren dan weer een zekere
status. Ik heb dat nooit gehad: al
tijd heb ik zo vriendelijk mogelijk
met de mensen willen omgaan".
Koevoet
Waarna zijn vrouw zegt dat haar
man ook maar zelden moeilijkhe
den had met mensen die illegaal
aan het bouwen waren. Van den
Oever: "Soms kreeg je wel proble
men hoor, dan stond er opeens een
heethoofd met een koevoet voor je
neus. Maar dat gebeurde inder
daad hoogstzelden. Ik heb ook al
tijd op het standpunt gestaan datje
je wijk goed moet kennen, de men-
Als ik dan bijvoorbeeld in de
krant lees dat het huis van een ou
de dame in Groenoord moet wor
den gesloopt en dat de gemeente
ambtenaren nog niet één keer een
gesprek met haar hebben gehad,
dan denk ik: hoe kan dat nou ge
beuren? Zoiets mag niet voorko-
Al die bouwvoorschriften waar
over u het had, die toevloed, dat is
een teken van de nieuwe tijd. Even
als de inspraak. Hoe denkt een
ambtenaar van de oude stempel
over deze fenomenen?
"De dingen zijn niet van de ene
op de andere dag veranderd, hoor.
Het is allemaal zeer geleidelijk ge
gaan. Het ene suppiementje kwam,
toen het andere, en op die i
groeide de berg langzaam. Maar
omdat het zo geleidelijk ging, ben
ik als het ware meegegroeid. Met
die veranderingen leer je leven. En
dat geldt ook voor de inspraak.
Vond je het vroeger niet vreemd
dat mensen op de deur klopten, te
genwoordig is het helemaal niet
raar dat mensen zo bij je binnen
stormen en zeggen: nou moet je
eens goed naar me luisteren! Ik
heb met die aanpak trouwens ook
niet zoveel moeite. Zoals ik al zei:
ik ben altijd een praktisch mens
gebleven".
Wel
iets door de vingers ge-
Dat u dacht: ik trek me nu even
helemaal niets van de voorschrif
ten aan.
"Laat ik het maar zo zeggen:
soms dacht je bij je zelf: waar moet
ik nu de grens trekken? En dat
nam je op eigen houtje een besluit
dat zou je inderdaad kunnen type
ren als: door de vingers zien. Maai
knoeiwerk heb ik nooit getole
reerd. Dat gaat tegen m'n vakge-
voel in".
Monument
Knoeiwerk, met dat woord zou je
volgens Van den Oever ook de be
zigheden kunnen kenschetsen van
dat zonderlinge heerschap dat
dacht dat je mocht afbreken en
bouwen zonder daarvoor toestem
ming nodig te hebben.
"Hij had een Brabantse aanne
mer ingeschakeld en dat zegt al
wat natuurlijk. Hoe ik dat bedoel?
Nou kijk, het is toch wel bekend
dat ze het beneden de rivieren wat
sommige dingen betreft niet zo
nauw nemen! Hoe dan ook, ik zie
die man op een gegeven ogenblik
bezig, hij was druk in de weer met
puin kruien. Bleek-ie zonder toe
stemming aan het verbouwen te
zijn in dat pand. Ik zeg: kom jij
maar eens bij mij langs. Want dat
gaat toch zomaar niet. Goed, hij
komt langs. Ik vertel hem dat hij
zich aan de voorschriften moet
houden en hij knikte, zo van: man,
je hebt gelijk.
Wat gebeurt er een tijdje later?
Is-ie aan de overkant bezig! In een
monument nota bene! Ik zeg: dit
gaat te ver. Uiteindelijk is deze
man bij Waal op het matje geroe
pen, die moest hem maar ter ver
antwoording roepen, want voor
ons was -er geen beginnen meer
Nu de 7
Waal toch is geval
len: toen hij nog wethouder was in
Leiden heeft hij het woord deregu
lering wel eens laten vallen, met
andere woorden: er moest maar
eens worden gekapt in het oerwoud
van regels.
"Ja, dat weet ik en toen hij dat
zei, heb ik toch even m'n wenk
brauwen gefronst. Regels schrap
pen, het zal moeten gebeuren,
maar aan de andere kant: deregule
ring betekent ook dat er veel verga
derd moet worden. Dan word je als
het ware weer een ander bos inge
stuurd.
Maar ach, om eerlijk te zijn: ik
ben me ervan bewust dat een en
ander simpeler moet worden, maar
tegelijkertijd denk ik: jongens, zoe
ken jullie het nu maar uit".
Jongeren op
'oorlogspad'
in binnenstad
LEIDEN - Een groepje van drie of
vier'jongeren is zaterdagnacht op
pad geweest in Leiden om voorbij
gangers zonder enige aanleiding af
te rossen. Een Leidse man werd
hiervan omstreeks een uur het
slachtoffer, toen hij in de Donker-
steeg liep, vergezeld door een
vriend. Beiden kregen klappen,
waarbij de verwondingen beperkt
bleven tot schaafwonden en een
gezwollen hand.
Een kwartier later was een 24-ja-
rige Leidenaar, die samen met zijn
vriendin op de Kippenbrug fietste,
het doelwit. Volgens de politie
kreeg deze man hetzelfde groepje
op zijn dak. De vriendin werd ove
rigens gespaard.
Twee jeugdige Leidse vechters
bazen, van 15 en 19 jaar, zijn dezelf
de avond op de Steenschuur opge
pakt, omdat zij een man uit Zoeter-
woude hadden afgedroogd. Deze
man poogde op de Papengracht
een ruzie te sussen waarbij een
vriend van hem was betrokken.
Het knokkende duo verlegde zijn
'werkterrein' toen naar de Zoeter-
woudenaar, die een bloedneus aan
het treffen overhield. Dank zij ge
tuigen kon de politie dit stel in de
kraag grijpen.
Bejaarde met
mes bedreigd
LEIDEN Een 68-jarige Leidse
man is zaterdagavond, onder be
dreiging met een van een mes, een
luttel aantal guldens afhandig ge
maakt. Volgens de politie werd de
man om ongeveer half tien op de
hoek van Haven en de Haarlem
merstraat door twee jongens, bei
den naar schatting achttien jaar
oud, een mes onder de neus gehou
den en gesommeerd zijn geld af te
geven. Dat ging dus om een bedrag
van enkele guldens.
ILLEGAAL - Een eethuis aan de
Steenstraat heeft zondagochtend
bezoek gehad van de politie toen
de inhoud van een aantal vuilnis
zakken uit die uitspanning afkom
stig, op straat verspreid was gevon
den. Toen de dienders binnen een
kijkje namen ontmoetten zij daar
een 24-jarige, illegaal in Nederland
verblijvende, buitenlander.
LEIDEN - "De meeste mensen
denken niet na over de zure regen,
of ze zijn zich schijnbewust van het
probleem. Ze laten het maar op
zich neerkomen. Letterlijk en fi
guurlijk". H. v.d. Keur heeft in elk
geval wel zo zijn gedachten over de
zure regen, evenals de andere le
den van de NJN die zaterdag in
Leiden een actie hielden, die voor
afging aan de landelijke actieweek
die gisteren in het gehele land be
gon.
Eerst iets over de NJN, de Ne
derlandse Jeugdbond voor Na
tuurstudie. Het is een vereniging
die onder jongeren niet zo'n grote
bekendheid geniet. Van der Keur:
"Hoe dat komt? Ik denk dat we
meer in de publiciteit moeten ko
men; we zullen wel moeten trou
wens".
"We hebben volgens mij nog
steeds een beetje een geitewolleh-
sokken-imago; misschien dat ook
daardoor mensen geen lid worden.
Overigens hebben we vooral actie
ve leden nodig, jongeren die mee
gaan op excursies bijvoorbeeld.
Wat dat betreft - excursies enzo -
laten veel leden het namelijk nogal
eens afweten".
De opkomst zaterdag viel in elk
geval mee: voor het station te Lei
den hadden zich meer dan twintig Standbeeld
jongeren verzameld. Veel waren
niet ouder dan een jaar of twaalf,
"en dat geeft toch hoop". Het was
overigens niet alleen de Leidse af
deling die protesterend door de
stad struinde. Er waren ook verte
genwoordigers uit andere gemeen
ten.
Omstreeks twaalf uur begon de
actie, het uitdelen van bonnen aan
automobilisten. Het begin werd ge
registreerd door Het Jeugdjour
naal dat twee mensen had ge
stuurd om de jongeren gade te
slaan.
Over de bonnen zegt Van der
Keur: "Het zijn een soort parkeer
bonnen. De automobilisten zijn na
melijk in overtreding wegens het
uitstoten van stikstofoxiden, één
van. de grote veroorzakers van zure
regen. We verzoeken de automobi
listen ook om in de toekomst min
der hard te rijden en hun auto goed
te laten afstellen".
De meeste bonnen werden uitge
deeld op de Garenmarkt. Op weg
naar dit parkeerterrein moesten
enkele jonge leden af en toe tot de
orde worden geroepen omdat ze
iets te kwistig waren met het uitde
len van bonnen. "Zeg figuren, zorg
dat jullie wat overhouden ja!"
Het einde van de actie was in het
Van der Werf-park. Aanvankelijk
was het de bedoeling om het stand
beeld van Van der Werf in te pak
ken. maar dat feest ging niet door:
het standbeeld is immers wegge
haald om opgeknapt te worden.
"Toen hebben we maar iets anders
bedacht", vertelt Van der Keur.
"We gaan met een spandoek voor
de sokkel staan".
Op dat spandoek stond: de zure
regen heeft lang genoeg geduurd,
zelfs Van der Werf is verzuurd. "Ja,
die zure regen tast standbeelden
ADVERTENTIE
WIJ VERPLAATSEN ONZE AKTIVITEITEN VAN
LEIDEN NAAR DEN HAAG
Per 15 april 1985 worden de aktiviteiten van ons kan
toor te Leiden voortgezet door onze vestiging in Den
Haag.
Dit adres luidt: Buitenhof 51, 2513 AH Den Haag.
Telefoon: 070 - 469454.
West land Utrecht Hypotheekbank
SPAARAGENTSCHAP WESTLAND/UTRECHT
HYPOTHEEKBANK
DATA MAKELAARDIJ BV TE LEIDEN
Vanaf 15 april 1985 bent u voor alle spaar- en beleg-
gingsprodukten van Westland/Utrecht Hypotheekbank
van harte welkom bij Data Makelaardij bv te Leiden, die
als spaaragent voor ons zal optreden.
Ook voor de verzilvering van uw pandbrieven, pand
briefbiljetten e.d. kunt u hier voortaan terecht. Het volle-
dige adres luidt: Data Makelaardij bv, Breestraat 106,
2311 CW Leiden. Telefoon: 071 - 12 16 45.
0Westland Utrecht Hypotheekbank
enorm aan. Kijk maar eens naar
het beeld van Rembrandt op de
Witte Singel. Hij is groen uitgesla
gen en dat komt ook door de zure
regen".
Ondertussen deden sommige
voorbijgangers alsof hun neus
bloedde. Zo is het niet te hopen dat
elke Nederlander reageert als dat
binkie op het Rapenburg dat ponti
ficaal voor de wagen van zijn vader
stond om pappies bezit te bescher
men. "Hier geen bon; dat vind ik
namelijk tamelijk asociaal", aldus
vaders geweten.
Of zoals die vrouw op de Garen-
markt die zag dat het geen parkeer
bon was, achter haar ruitenwisser,
en wegreed. Was het een parkeer
bon geweest, ze had ongetwijfeld
aan de aardas gerukt. Niet lang na
de actie werd het probleem overi
gens zeer actueel: uit dé hemel
daalde een miezerige regen neer,
Ruim tienduizend mensen hebben gisteren deelgenomen aan vijfhon
derd 'zure-regenwandelingen' die op honderd plaatsen in Nederland
werd gehouden. Althans volgens een schatting van Bosalarm, het sa
menwerkingsverband van zestien natuur- en milieuorganisaties. On
der de deelnemers waren ook politici, zoals de verantwoordelijke mi
nister voor milieu, Winsemius. De acties tegen zure regen duren de hele
week.
Leden van de Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie bij de sokkel t
Het beeld zeifis uit het park, omdat het een opknapbeurt moet ondergaan.
Informatie
systeem voor
huisartsen
LEIDEN 7- De vakgroep
Huisartsengeneeskunde van de
universiteit ontwikkelt een infor
matiesysteem om de praktijk voe
ring van huisartsen te automatise
ren. Vijf huisartsenpraktijken in
Leiden en Noordwijk en omgeving
werken mee aan dit projekt. Deze
praktijken bestaan uit twee ge
zondheidscentra, één praktijk met
apotheek aan huis en twee kleinere
praktijken.
Eenmaal klaar zal het informatie
systeem bestaan uit een basissys
teem en een aantal aanvullende
deelsystemen. Met het systeem wil
men de praktijk- en apotheekvoe-
ring en de medische registratie van
huisartsen automatiseren. Over zes
maanden hoopt men het basissys
teem, dat wordt ontwikkeld in sa
menwerking met de vakgroep Me
dische Informatica en twee com
puter fabrikanten, klaar te hebb-
ben.
BOTSING - Twee auto's bleken
zaterdagnacht rijp voor de schroot
hoop, nadat zij om een uur of drie
met elkaar in botsing waren geko
men. Volgens de politie gebeurde
dit op de kruising Churchilllaan/
Haagweg, waar een 33-jarige dame
uit Voorschoten geen voorrang
verleende aan een 21-jarige Leidse
chauffeur. De dame liep enkele
verwondingen op als gevolg van
het rondvliegende glas. De man
bleef ongedeerd.
'Zestig jaar Raadsherenbuurt'
LEIDEN - Het boek 'Zestig jaar Raadsherenbuurt' zal 27* april officieel
worden gepresenteerd. Geïnteresseerden die het verenigingsbestuur
naar aanleiding van het verhaal in deze krant afgelopen zaterdag daar
over vragen stelden, zullen tot dan geduld moeten hebben. Schrijver Jan
Wolkers heeft toegezegd bij de presentatie van het boek in de showroom
van de LAG-garage in de Van Oldenbarneveltstraat 37 aanwezig te zijn.
De aanvang is 20.30 uur.
Markt naar Stadhuisplein
LEIDEN - Het Stadhuisplein fungeert de komende maanden op zater
dag als standplaats voor kramen van de Leidse warenmarkt. Afgelopen
zaterdag was dat voor het eerst het geval. Tegelijkertijd lag de Hoogland
se Kerkgracht er voor zaterdagse begrippen verlaten bij. Deze straat, ja
renlang de verzamelplaats van de groente- en fruitkramen, wordt danig
onder handen genomen. De eeuwen geleden gedempte gracht krijgt een
riolering en een andere indeling. De groente- en fruitkramen waren zater
dag op de Botermarkt te vinden; dat is de definitieve plek voor dit onder
deel van de markt. De Hooglandse Kerkgracht zal in de toekomst nog wel
plaats bieden aan andere kramen, zodat het Stadhuisplein dan weer be
schikbaar komt voor allerlei evenementen. Deze zomer worden daarvoor
het Vrouwenkerkplein en het Van der Werfpark gebruikt. (foto Holvast)
Zomerkledingbeurs
De Nederlandse Vereniging
van Huisvrouwen en de Unie van
Vrijwilligers organiseert op
dinsdag en woensdag de Leidse
Zomerkledingbeurs. Op dinsdag
kan men kleding, schoenen, laar
zen en tassen aanbrengen van
tien tot vier uur. Van zeven tot
negen uur 's avonds is er een
avondverkoop. De verkoop op
woensdag begint om tien uur en
eindigt om twee uur. het adres is
Caecïliastraat 18. Voor inlichtin
gen tel.: 132920,155568,131335 en
210314.
Griekse slotavond.
K&O
In de Leidse Schouwburg
treedt woensdagavond kwart
over acht de Griekse volksdans
groep Artemis op. Na de voorstel
ling kan men in de foyer van het
K&O-gebouw genieten van
Griekse hapjes en een glas Griek
se wijn. Tevens zijn er stands met
oude Griekse voorwerpen van zil
ver, sieraden, weefwerk en Griek
se kleding te bezichtigen. Voor
meer inlichtingen: Oude Vest 45,
tel. 141141.
Overleg Leidse hofjes
Het dagelijks bestuur van het
Bewoners Overleg Leidse Hofjes
organiseert donderdag een bij
eenkomst aan het Rapenburg
100. Aan de orde komen onder
andere een ontwerp-reglement
Leidse Hofjes en de stand van za
ken rond het Jeruzalemhof, het
Bethanienhof en het Annahofje.
De bijeenkomst begint 's middags
om twee uur.
Slapstick bij K&O
De kinderfilmmiddag die op
woensdag 17 april om half drie
in het K&O-gebouw wordt gege
ven, bestaat uit een komische
film en een serie tekenfilms.
Kaarten zijn verkrijgbaar op het
bureau van K&O, Oude Vest 45.
Antïlleu-lezing
Op uitnodiging van Societas
Iuridica Antiliana houden twee
kamerleden van de VVD een le
zing met de titel: Staatkundige
en sociaal-economische perspec
tieven voor de Antillen. De lezing
vindt plaats woensdagavond om
kwart voor acht in het Graven
steen.
Jeugdige actievoerders delen bonnen uit aan automobilisten
