Contadora weer
eens over vrede
Enver Hodzja, de ongenaakbare
Akkoord verwacht over M.-Amerika
Nazi-symbolen
geweerd van
nummerplaten
Veto treft Spaanse abortuswet
Soedan krijgt tijdelijk
burger/militair bewind
Israël uit
roerig deel
Z.-Libanon
Overleden Albanese leider regeerde met ijzeren vuist
VRIJDAG 12 APRIL 1985
BUITENLAND
PAGINA 7
hn
BONN y In de Duitse deelstaat
Noordrijn-Westfalen mogen geen
autonummers meer worden uitge
geven met lettercombinaties die
herinneren aan nationaal-socialis-
tische instellingen en organisaties.
De minister van economische za
ken en verkeer in Düsseldorf, Hel-
door
Hans Amesz
zoals een woordvoerder van het
ministerie desgevraagd meedeelt,
omdat er per jaar altijd een paar
brieven binnenkwamen waarin
mensen op het bestaan van afkor
tingen als KZ, SS of SA in auto
nummers wezen en zich daardoor
diep gegriefd en beledigd voelden.
Ten tweede omdat er toch 'idio
ten' of 'onverbeterlijke nazi's' zijn
die vragen om zulke kentekens. En
ten derde omdat er in het buiten-
mut Jochimsen, heeft de verkeers-
afdelingen van de steden en ge
meenten opdracht gegeven de
tweelettercombinaties KZ (Kon-
zentrationslager), SS (Schutzstaf-
tv/ttpvtpa om a t-n i fel), SA (Sturmabteilung) en HJ
MhiXlLü bTAD - De leiders van de Contadora-landen zijn vandaag in Panama hoopvol (Hitlerjugend) op de kentekenbe-
gestemd begonnen aan een nieuwe gespreksronde die een vredesregeling voor Midden- w*gen *e vermijden.
Amerika moet opleveren. Verwacht wordt dat de deelnemende landen (Mexico, Venezue- Jin
la, Colombia en Panama) het dezer dagen eens worden over een definitieve versie van het 0f meerdere letters die aangeven
vredesakkoord.
Daarin is onder meer, op aandrin
gen van Honduras, El Salvador en
Costa Rica, de verificatie en con
trole van de in de vredesakte ge
maakte afspraken overgelaten aan
door
Rob Sprenkels
derde landen. Verder doet de Con-
tadora-groep nieuwe voorstellen
inzake het wegsturen van de buite-
landse militaire adviseurs en in
stallaties en het bevriezen van de
wapenimporten. In de versie van
vorig jaar september, die in eerste
instantie door alle vijf de Middena-
merikaanse landen werd geaccep
teerd, werd voor die zaken een
tijdslimiet gesteld van maximaal
één maand na de ondertekening.
Tijdens de voorbereidingen van
de top in Panama, die de afgelopen
dagen plaats hadden in de Venezo
laanse hoofdstad Caracas, hebben Colombia en zijn Venezolaanse
de Contadora-landen besloten dat ambtsgenoot Jaime Lusinshi wel
het vorige week door de Ameri- dat het op zichzelf een goede zaak
kaanse president Ronald Reagan zou zijn als het tot een dialoog
genomen initiatief voor Nicaragua komt tussen de Sandinisten en de
niet in Panama op de agenda zal contro-revolutionairen. Panama en
staan. Ondanks diplomatieke druk Mexico lijken vooralsnog directe
uit Washington - Reagan belde gesprekken tussen Washington en
maandag persoonlijk de presiden- Managua belangrijker te vinden,
ten van Mexico en Venezuela op -
vinden de Contadora-bemidde- Toen vorig jaar plotseling ook
laars dat het Amerikaanse plan Nicaragua ja" zei tegen de getem-
aangeven
uit welke stad of streek het voer
tuig komt (bijv. BN is Bonn, D is
Düsseldorf. HH is Hanzestad Ham
burg), dan één of twee letters en
vervolgens één of meerdere cijfers.
Officieel kunnen automobilisten land nijdig is gereageerd,
niet zelf de middelste letters bepa
len, maar onofficieel is het heel
goed mogelijk om via de autohan
delaar, die vrijwel elke dag op de
betreffende uitgifte-instantie van
kentekenbewijzen komt, bepaalde
wensen vervuld te krijgen, bijvoor
beeld de initialen van de eigenaar,
maar kennelijk ook afkortingen als
KZ of SS, die met de meest gruwe
lijke misdaden van het nazi-regime
in verband worden gebracht.
In Noordrijn-Westfalen is hier nu
een eind aan gemaakt. Ten eerste.
In Düsseldorf wordt ontkend dat
het besluit van de minister iets te
maken heeft met de komende veer
tigjarige herdenking van de capitu
latie van het nazi-rijk. Het besluit
was al in januari van dit jaar geno
men. Dat het nu pas openbaar is
geworden, komt omdat Noordrijn-
Westfalen zelf daartoe geen aanlei
ding zag. In plaats van de deelstaat
heeft de ADAC (de Duitse ANWB)
een persverklaring over het auto-
nummerbsluit uitgegeven.
niet binnen het raam van hun be
middeling past
de versie kwamen Honduras, El
Salvador en Costa Rica op aandrin
gen van Washington met tegen
voorstellen. Daarin werd gesteld
niet-interventie. Het dat er voor het verminderen van de
Reagan om de Sandi- buitenlandse militaire aanwezig-
iuwe verkiezingen te heid en de wapenimporten pas ka-
gesprekken met de lenders zouden moeten worden op
gesteld na de ondertekening van
het vredesakkoord en geheel bui
ten de Contadora-bemiddelaars
Contadora baseert zich op het
principe
initiatief v
nisten tot
dwingen
contrarevolutionairen betekent
daarentegen juist een inmenging
in de binnenlandse aangelegenhe
den van Nicaragua, zo luidt de al- om. Die plannen werden door Ni-
gemene noemer. Niettemin vinden caragua afgewezen. Vandaar dat
president Belisario Betancour
nieuw akkoord nodig
MADRID - Een uitspraak van het
Spaanse grondwettribunaal, waar
bij de in 1983 door het parlement
aangenomen abortuswet in strijd
door
Gerrit-Jan Hoek
met de grondwet is verklaard,
heeft gisteren in Spanje grote poli
tieke deining veroorzaakt.
Bijna anderhalf jaar heeft het
grondwettribunaal, de hoogste
Buitenland kort
Vreemd object
De Zweedse marine heeft diepte
bommen afgeworpen naar „het ob
ject" dat ze gisteren in de loop van
de dag op ongeveer 500 meter van
de ingang van de haven van Karls-
hamn in het zuidoosten van het
land heeft ontdekt. Het gaat ver
moedelijk om een buitenlandse on
derzeeër.
Giffabriek dicht
Het chemieconcern Union Carbi
de heeft meegedeeld dat zijn pesti-
cidenfabriek in de Indiase stad
Bhopal zal worden gesloten omdat
de autoriteiten geen toestemming
willen geven voor het weer openen
van de fabriek. De produktie ligt
stil sinds in december meer dan
2.000 mensen om het leven kwa
men door gifgas dat uit de fabriek
was ontsnapt.
Waarom Vietnam?
Tien jaar na het einde van de oor
log in Vietnam weet een derde van
de Amerikanen niet meer met welk
doel het Amerikaanse leger zich in
de strijd in Indochina had ge
mengd. Dit blijkt uit een onder
zoek dat de omroep ABC en de
krant Washington Post onder ruim
1500 volwassenen in de VS. Inte
ressanter nog zijn de uitkomsten
van een op 24 maart afgesloten on
derzoek onder 1250 militairen, die
in de periode 1964 tot 1975 dienst
deden en van wie tweederde actief
bij de strijd in Vietnam betrokken
is geweest. Van die groep gewezen
Vietnamstrijders en militairen zei
maar liefst 37 procent 'geen helder
idee te hebben van wat de inzet
van de Vietnam-oorlog was'.
Aids bij peuter
In een Londens ziekenhuis is
donderdag een 18 maanden oud
jongetje, dat kort na zijn geboorte
een bloedtransfusie in de VS
kreeg, gestorven aan de ziekte aids.
Aldus artsen van het ziekenhuis.
Het is in Groot-Brittannié het eer
ste kind dat aan aids is gestorven
en in totaal het 89ste aids-slachtof-
fer. De ziekte, die het afweersys
teem tegen infectie in het lichaam
afbreekt, kan onder meer via
bloedtransfusie worden overgeda-
gèn.
ABM-verdrag
Als de Sowjet-Unie weigert een
groot radarstation in Krasnojarsk
te ontmantelen zal de Amerikaanse
regering later dit jaar misschien
het uit 1972 stammende verdrag op
Anti-ballistische Raketten, het
ABM-verdrag, schenden. De Ame
rikanen beschouwen het radarsta
tion ook als een schending van dat
verdrag. Dit najaar zal de VS een
Trident kernonderzeeër te water
laten die zal worden uitgerust met
24 meerkoppige atoomraketten.
Als dat gebeurt zal de VS de in het
ABM-verdrag bepaalde grens van
12.000 kernkoppen overschrijden,
tenzij andere raketten worden ont
manteld. De beslissing over dat
laatste wordt nu afhankelijk ge
steld van de Russische reactie op
de Amerikaanse klachten over
Krasnojarsk.
rechterlijke instantie (te vergelij
ken met de Hoge Raad bij ons) die
wetten aan de grondwet moet toet
sen, nodig gehad om een oordeel te
vellen over de gematigde abortus
wet.
De stemming van het 12 rechters
tellende tribunaal staakten (zes
voor en zes tegen) waarmee de af
wijzende opinie van president Gar-
garanties is voldoende om abortus
wel in overeenstemming met de
grondwet te brengen) betekent het
vonnis een gevoelige klap voor de
socialistische regering.
Minister van justitie Ledesma,
wiens ontslag gisteren werd geëist
door de Conservatieve Volksallian
tie, probeerde tijdens een perscon
ferentie zijn irritatie te verbloemen
cia Pelayo de doorslag gaf. Merk- door de nadruk te leggen op het
waardig genoeg achtte het tribu
naal de drie gevallen waarin vol
gens de abortuswet de strafbaar
heid van abortus wordt opgeheven
in beginsel niet in strijd met de
grondwet.
De abortuswet bevat volgens het
tribunaal onvoldoende garanties
voor het in de grondwet veranker
de recht op leven. Zo verlangt het
tribunaal dat de vrouw die haar
zwangerschap wil laten onderbre
ken omdat haar eigen gezondheid
gevaar loopt, ook nog een andere
arts raadpleegt dan die de abortu
singreep uitvoert.
In het geval van onderbreking
van de zwangerschap na verkrach
ting, eist het tribunaal bovendien
dat een aanklacht wegens ver
krachting is ingediend. Dit laatste
waarschijnlijk om oneigenlijke
toepassing van de abortuswet te
voorkomen.
Ondanks het feit dat het tribu
naal met zijn uitspraak feitelijk de
deur op een kier heeft gelaten (uit
breiding van de wet met luttele
element dat het tribunaal in princi
pe drie abortusgevallen niet in
strijd met de grondwet had ver
klaard.
Verder ging echter de socialisti
sche parlementariër Pablo Castel-
lanos. Hij beschuldigde het grond
wettribunaal ervan een politieke
uitspraak gedaan te hebben. Heftig
protesteerden ook ander partijen.
De communisten noemden de
uitspraak een stap terug en een on
rechtvaardigheid voor de ongeveer
300.000 vrouwen die jaarlijks in
Spanje hun toevlucht nemen tot
clandestine abortus en die nog
steeds een gevangenisstraf varië
rend van zes maanden tot zes jaar
boven het hoofd hangt.
Vice-premier Alfonso Göerra liet
twee weken geleden al doorsche
meren, als laatste pressiemiddel op
het grondwettribunaal, dat de re
gering naar alle waarschijnlijkheid
alle wegens abortus veroordeelde
vrouwen gratie zou verlenen in
dien het tribunaal negatief over de
abortuswet zou beschikken.
Heilige koeien
door India gered
NEW DELHI (AP) - Het Indiase
ministerie van landbouw heeft
de import van 20.000 Westduit-
se koeien goedgekeurd om hun
te redden van het abattoir, zo
meldde vandaag het Indiase
dagblad The Statesman. De
koeien worden geïmporteerd
door de streng religieuze Hin
doe-beweging Jain.
Koeien worden door Hindoes
als heilig beschouwd en gezien
als symbool van het moeder
schap. Het slachten van een
koe is een doodzonde.
De leider van de Jain-bewe-
ging, Muni Sushil Kumar, ver
telde onlangs op een persconfe
rentie dat afgezien van het red
den van de koeien hun 40 kilo
melk per dag een zegen zou zijn
voor India. Kumar is bezig
fondsen te werven onder rijke
Hindoes en volgelingen om een
kwart miljoen Europese koeien
van de slacht te redden. Het
gaat om koeien die door de EG-
superheffing overbodig zijn ge
worden.
De nieuwe machthebber in Soedan, generaal Abdul Raham al-Dahab
gaf gisteren een persconferentie, waarop hij de voorlopige regering be
kend maakte. (foto ap>
KHARTOEM (UPI/Rtr) - Een presidentiële raad en een kabinet gaan in
Soedan het komende jaar de macht delen. De presidentiële raad zal wor
den geleid door generaal Abdul Rahman Swar al-Dahab en het kabinet
door een burger. Over die constructie is een akkoord bereikt met de
militairen die vorige week de macht grepen en president Nimeiri afzet
ten.
De overeenkomst op basis van een voorstel van de alliantie kwam giste
ren tot stand na besprekingen tussen vertegenwoordigers van de alliantie
en de militaire raad.
De presidentiële raad zal verder bestaan uit een vertegenwoordiger uit
het voornamelijke christelijke en animistische zuiden, en drie burgers die
door de militairen, vakbonden en politieke partijen zullen worden aange
wezen. De persoon van de minister-president moet voor alle partijen aan
vaardbaar zijn, aldus een verklaring van de alliantie.
Het kabinet krijgt verder twee ministers voor zuidelijke aangelegenhe
den. Burgers bezetten alle andere ministersposten, behalve die van de
fensie. Verder komt er eén commissie die een grondwet moet opstellen
en een parlement vormen voor een zittingsperiode van vier jaar. Hoeveel
leden deze commissie zal tellen en wie deze zal benoemen, is onduidelijk.
Vandaag zal de internationale luchthaven van Khartoum, die sinds 4
april was gesloten, weer worden opengesteld voor alle vluchten. De
luchthaven werd gesloten toen de luchtverkeersleiders zich aansloten bij
een stakingsactie van verschillende beroepsgroepen tegen het bewind
van president Nimeiri. Zij beëindigden hun actie maandag maar op bevel
van generaal al-Dahab bleef de luchthaven gesloten.
TEL AVIV - De Israëlische bezet
tingstroepen hebben zich gisteren
in de loop van de dag uit een in
velerlei opzichten bijzonder gebied
in Zuid-Libanon teruggetrokken.
door
Taco Slagter
Het ging daarbij om de zogenaam
de Nabatiye-driehoek, een dichtbe
volkte regio met hoofdzakelijk sji-
'iten die zich zeer vijandig tegen de
Israëlische militaire aanwezigheid
opstelden.
Bij het begin van de Libanese-
oorlog was de stad Nabatiye een
bolwerk van strijders van de Pale
stijnse bevrijdingsorganisatie
(PLO). De evacuatie van man
schappen en materieel verliep zon
der incidenten. Zonder dat de Is
raëlische legerleiding er om had
gevraagd of had bevolen, hadden
de inwoners van Nabatiye en de
zes omliggende dorpen zichzelf
huisarrest opgelegd. De tanks en
andere pantservoertuigen rolden
door lege straten. Het versterkte
het effect van het spookbeeld dat
de woonoorden uitstraalden.
Een deel van de bevolking uit de
ze 'driehoek' had de afgelopen da
gen de te ontruimen streek al verla
ten, uit angst voor de te verwach
ten gevechten tussen de lokale ri
valiserende groeperingen. Maar tot
nog toe is er geen schot gevallen.
Voor de Israëlische soldaten die
snakken naar de dag dat ze weer op
eigen grondgebied terug zijn, was
de terugtrekking uit met name Na
batiye een grote opluchting. De
stad herinnerde hen aan bittere ge
vechten met de PLO in de eerste
dagen van de oorlog en aan de in
deze stad beraamde verraderlijke
guerilla-aanvallen die menig Israë
lische patrouille dodelijk verraste.
Volgens gegevens van het Israë
lische leger vallen er met deze fase
van de terugtrekking 60 tot 70.000
sji'iten buiten de invloedssfeer van
de bezettingsmacht. Israël heeft
nog de controle over naar schatting
19 procent van het Libanese grond
gebied waaruit volgens een uit
spraak van premier Peres uiterlijk
half juni alle legereenheden zijn te
ruggetrokken.
Aan deze krasse woorden wordt
door politieke waarnemers en mili
taire deskundigen in Jeruzalem
ernstig getwijfeld. Nog steeds is
het niet duidelijk hoe de uiteinde
lijke versie zal luiden voor de vei
ligheidszone van ruim tien kilome
ter langs de Israëlische noord
grens. Het gaat er steeds meer op
lijken dat de generale staf en de po
litieke leiding er Israëlische troe
pen gestationeerd willen houden.
„Het Albanese volk en zijn partij
zullen, als het nodig is, ook gras
eten, maar zij zullen zich nooit ofte
nimmer voor dertig zilverlingen
verkopen. Zij sterven liever oprecht
en eervol dan als slaven in smaad
ten onder te gaan". (Enver Hodzja)
Voor de meesten in Albanië was hij
een held en een bekwaam leider,
voor anderen in de volksrepubliek
en tallozen daarbuiten een despoot
en een machtswellusteling zonder
weerga, wiens weg naar de top rij
kelijk geplaveid was met geliqui
deerde rivalen en anderssoortige
door
Frits Schils
politieke dwarsliggers. Inderdaad,
controversiëler kan het niet! Enver
k^:^nsgeiëgënErca.Da"a;
legde hij voor de eerste maal m zijn
ja's boezemvriend en nauwste met
gezel in de bikkelharde partizanen
strijd. In november 1981 heette het
plotseling dat Sjehoe zelfmoord
had gepleegd, nadat hij ontmas
kerd was als 'verrader' van volk en
partij, die in dienst stond van de
Amerikaanse CIA en de Joegosla
vische UDBA.
Enver Hodzja werd op 16 okto
ber 1908 als zoon van een islamiti
sche apotheker in de Zuidalbanese
bergstad Gjirokaster geboren. De
middelbare school doorliep hij aan
het Franse lyceum in het tegen de
nistische heerser op het Europese
continent, die gisteren overleed.
Ruim veertig jaar heeft Hodzja
de scepter gezwaaid in een land dat
aan het begin van de communisti
sche machtsovername in 1944 op
de onderste trede van de onderont-
~dë
zijn naaste omgeving een wat ijdel
leven contacten met communisti
sche cellen. Met een beurs van de
regering op zak toog hij op 22-jari-
ge leeftijd naar het Zuidfranse
Montpellier om er natuurweten
schappen te studeren. Maar het
ding heeft het koppige Balkan
staatje zich losgewrongen uit de
gg"* s Dro ne^aar^wren mocht
heid. De sprong naar voren mocht m, belandde hy in Brussel,
Besmettelijke ziekten als malaria
en syfilis behoren tot het verleden,
lokale, vaak in bloedwraak culmi
nerende vetes idem dito, het anal
fabetisme dat zich voor de oorlog-
over zowat negentig procent van
de verpauperde bevolking uit
strekte, is overwonnen, en land
bouw en industrie stellen thans,
met erkenning van de nodige be
perkingen, werkelijk iets voor.
Evenals in Frankrijk het geval
was geweest, zocht Hodzja ook in
België communistisch gezelschap.
Hij slaagde er zelfs in onder het
pseudoniem Lulo Malesori galbit
tere beschouwingen te slijten in
het Franse CP-orgaan l'Humanité.
Daarin moest het in 't bijzonder de
toenmalige Albanese koning Zog
ontgelden. Hodzja typeerde hem
als een 'kapitalistische uitbuiter'.
fotografen van hem zijn gertomen.
i de schaarse foto's die de laatste jaren door Westerse
Dat Hodzja erin geslaagd is
tot voor korte tijd als los zand
elkaar hangende Albanië tot
zelfbewuste naüe op te werken, is ^tï5ch-ten"nisÜKhr^to5ê'
Hodzja gewijd zijn, ontbreken
In de biografieën zoals die tot dat gebleken
dusver in het hedendaagse, mar- lair beambte
zonder meer een grote prestatie.
Maar de manier waarop de bikkel
harde nationalist en ex-partizanen
leider zijn wil tot wet heeft verhe
ven en het gemak waarmee hij las
tige tegenstanders uit de weg ruim
de, was vaak ronduit huivering
wekkend en crimineel.
Rivaal
Zijn laatste grote rivaal die er aan
geloven moest, was de ex-premier
Mehmet Sjehoe, jarenlang Hodz-
genoeg alle details die aan zijn
'bourgeois verleden' herinneren.
Verzwegen wordt in de levensbe
schrijvingen dat Hodzja's vader
een 'welgestelde' farmaceut was en
hijzelf als jonge jongen een 'deftig'
en 'duur' Frans lyceum bezocht.
Ook onvermeld blijft dat invloed
rijke lieden hem aan een niet slecht
gehonoreerde baan aan het Alba
nese consulaat in Brussel hielpen,
en dat hij zijn baantje verloor, na-
5 dat hij als consu-
het koninkrijk Al
banië niet alleen communistisch
actief was, maar tegelijkertijd van
uit de anonimiteit ook nog vuile ar
tikeltjes over zijn eigen staats
hoofd ventileerde.
Na terugkeer in Albanië werd
Hodzja leraar Frans, eerst aan een
lyceym te Tirana, vervolgens aan
zijn oude school in Korea. Driejaar
later - Mussolini was toen net Al
banië binnengevallen - werd hij
door de pro-Italiaanse Albanese
autoriteiten als leraar aan de dijk
gezet.
Eerzuchtig
Geleidelijk aan versterkte de eer
zuchtige Hodzja de 'anti-fascisti
sche strijd' en ontpopte hij zich als
de centrale figuur binnen de aan
vankelijk ordeloos naast elkaar
opererende revolutionaire stro
mingen. Hij was tevens de drijven
de kracht achter de clandestiene
oprichting van de Albanese Com
munistische partij (PPSH) in Tira
na op 8 november 1941 en nam de
leiding op zich van de succesvolle
partizanenstrijd tegen de troepen
van de 'Fuhrer' en de 'Duce'.
Nog tijdens de Duits-Italiaanse
bezetting van Albanië bereikte
Hodzja de top van de ladder. De
partij koos hem namelijk in 1943
tot secretaris-generaal van de
PPSH. Hodzja was nu de sterkste
man in de communistische gelede
ren. Die positie heeft hij nooit meer
prijsgegeven. Integendeel, hij
bouwde zijn machtspositie stelsel
matig uit. Oppositie tegen zijn be
wind bleef natuurlijk niet uit, maar
de sluwe, geraffineerde Enver
overleefde zijn rivalen in de mar-
xistisch-leninistische 'heilstaat'
stuk voor stuk.
Vriendschap
De destalinisering in Oost-Euro
pa onder het bewind van Nikita
Chroesjtsjov leidde ertoe dat Hodz
ja zich openlijk van de Sowjet-
Unie afkeerde en een 'onverbreke
lijke vriendschap' sloot met het
China van Mao Zedong. Na de
dood van de Chinese leider en de
liquidering van de 'bende van vier'
kwam echter ook het einde van de
as Tirana-Peking in zicht. Vooral
de Chinees-Amerikaanse toenade
ring kon Hodzja niet verkroppen.
Hodzja's socialisme droeg een
zeer geprononceerd nationalistisch
karakter. Bovendien volhardde hij
door dik en dun in zijn isolationis
tische politiek. Het wegvallen van
de Chinese miljardensteun en de
alsmaar groter wordende technolo
gische kloof tussen Albanië en het
geindustrialiseerde buitenland
noopten Hodzja sinds enige tijd
van meër realistische contacten
met landen in het westen, waaron
der ook Nederland.
Van enige zichtbare gods-
dienstbeoefening in Albanië is
geen sprake meer, sinds Hodzja in
1967 zijn meedogenloze anti-reli
gieuze tornado ontketende aan het
einde waarvan Albanië officieel tot
atheistische staat werd uitgeroe
pen. Ruim 2100 kerken, kloosters
en kapellen vielen in dat jaar aan
de slopershamer ten offer of wer
den omgevormd tot cultuurpalei
zen, musea en fabrieken. Priesters
en kloosterlingen belandden in een
van de 16 concentratiekampen of
werden gedwongen op het land te
gaan werken.
Opvolging
Hodzja's waarschijnlijke opvol
ger heet Ramiz Alia, die sinds 1982
het hoofdzakelijk ceremoniële
ambt van staatshoofd vervult. Alia
trad de laatste jaren al herhaalde
lijk op de voorgrond bij gelegenhe
den, waarop Hodzja wegens zijn
suikerziekte verstek moest laten
gaan. Van Ramiz Alia wordt ge
zegd dat hij economisch deskun
dig is en pragmatisch in de aanpak
van vraagstukken. Niet helemaal
kansloos voor de opvolging is Adil
Carcani, de huidige premier, dien
door Albanië-kenners als een 'rea
listisch denkend politicus' wordt
omschreven.
Of de dood van Hodzja een
machtsstrijd in de top van partij en
staat tot gevolg zal hebben, is een
moeilijk te beantwoorden vraag.
Minder in Albanië maar des te
meer in het buitenland wordt ge
wezen op de mogelijkheid dat
thans opnieuw pro-Sowjet elemen
ten in Albanië - zoals rond 1960 -
de overhand zouden kunnen krij
gen, vooral in kringen van politie
en strijdkrachten.
Van haar kant blijft Moskou na
tuurlijk geinteresseerd in een her
nieuwde toegang tot Albanië. En
het ligt bijna in de lijn van de logi
ca dat het Kremlin onder de nieuw
komer Gorbatsjov in die zin con
tact zal zoeken met Hodzja's opvol
ger.
Reacties
In het buitenland is terughou
dend gereageerd op het overlijden
van Hodzja.Het is onwaarschijnlijk
dat belangrijke buitenlandse lei
ders naar Tirana zullen reizen om
maandag zijn begrafenis bij te wo
nen. Het ziet er naar uit dat slechts
in Albanië gestationeerde diploma
ten acte de présence* zullen geven.
Het centrale comité van de Rus
sische communistische partij heeft
een condoleancetelegram gestuurd
aan het centraal comité van de Al
banese zusterpartij. Het laat daarin
weten de dood van de partijleider
'diep te betreuren'. Het rouwbe
klag, waarvan het officiële persbu
reau Tass melding maakte, wordt
gezien als een aanwijzing dat Mos
kou streeft naar een herstel van de
betrekkingen met Albanië.
