Yideo-theater over cynisme en intimiteit 'Dan moet het maar eens gebeuren' PODIUMBLIK Romantische vioolmuziek K. Schippers in de Burcht Voordracht Vinkenoog De Salon speelt 'Hiroshima mon amour' DINSDAG 9 APRIL 1985 PAGINA 25 Rients Gratama (links) en Gerard Cox (aanvang 15.00 uur) op het po dium van de schouwburg. Om een indruk te geven van wat men tijdens deze familievoorstelling te zien krijgt: een vormloze klomp groeit geleidelijk uit tot een reeks van wonderlijke we zens, waaronder een soort van monster met aan beide uiteinden een kop, dat zelf niet wat zijn voor- of achterkant is. Er is ook een duel van twee mannen met maskers, die bestaan uit drie blocnotes als ogen en mond. Naarmate de vellen worden afge scheurd, ontstaan voortdurend veranderende gezichtsuitdruk kingen. Er wordt overigens tij dens de voorstelling, die raak vlakken lijkt te hebben met de beeldende kunst, geen woord ge sproken en geen noot gespeeld. Jenny Arean voor het eerst in een solo-programma. Men kan het morgenavond ervaren in het LAK-theater, waar 'Gescheiden vrouw op oorlospad' als een 'vro lijk programma over leed' wordt gepresenteerd. Zingend en verha lend hoopt ze een aantal stevige en persoonlijke noten te kraken, noten die betrekking hebben op onder meer jeugd en volwassen heid, verweer tegen cynisme, een zaamheid en verhoudingen. Ze maakt daarbij gebruik van tek sten van o.a. Robert Long, Dimi- tri Frenkel Frank, Ischa Meijer, Judith Herzberg en Jacques Brei Elders op deze pagina een inter view met Jenny Arean. 'De dame uit de provincie' van Edward Albee heeft de onbe spreekbaarheid van het sterven LEIDEN - Gerard Cox en Rients Gratama, Dorine van der Klei en Jenny Arean. Bekende namen die naast een aantal musical- en toneelprodukties op de Leidse theateragenda's van deze week prijken. De Grijze Plaag, zo noemt zich het cabaretduo Gerard Cox en Rients Gratama. Het tweetal, dat op een maandagavond in fe bruari tijdens een korte afwezig heid van Karei van de Graaf on der dezelfde gemeenschappelijke noemer en onder het mom van proefuitzending het AVRO- scherm teisterde met als resultaat een maandelijks vervolg in het komende winterseizoen, komt op vrijdagavond met zijn gelijkna mige theatershow naar de Leidse Schouwburg. Cox en Gratama spelen hun huidige theaterpro gramma nog tot en met december van dit jaar om daarna aan een nieuwe show beginnen. De Grijze Plaag bestaat hoofdzakelijk uit het ophalen van herinneringen, afgewisseld met milde observa ties, waarin het dagelijks leven relativerend wordt geobserveerd. Een liedje, een conference en een sketch, uit deze bekende elemen ten is het programma opge bouwd. Wat de titel van deze pro bleemloos genoemde show betreft, die moet refereren aan de mid delbare leeftijd van beide heren, die kennelijk brood zien in hun gezamenlijke onderneming. Redactie Pieler C. Rosier waarmee Dorine van der Klei door het land trekt. Deze avond vullende 'documentaire' in woord en gebaar, waarmee ze za terdagavond het theater aan de Oude Vest aandoet, bestaat o.m. uit materiaal van Radio Oranje, flarden verzetspoëzie, straatlied jes, teksten van Brecht en Tu- cholsky en de aan het front ge speelde en naar Nederland over gewaaide amusementsmuziek. Dat betekent liedjes als 'Lili Mar leen', muziek van de Ramblers en uit de concentratiekampen (Wes- terbork-serenade), maar ook ma teriaal uit het NSB-radiocabaret van Paulus de Ruiter en uit de in de oorlog doordraaiende Duitse film- en amusementsindustrie. Een programma derhalve dat ge zien moet worden in het licht van het veertigste bevrijdingsjaar. Mummenschanz is een uit drie jonge Zwitsers - twee mannen en een vrouw - bestaande mime- groepje, dat het publiek een irreë le wereld voor wil toveren via maskers van o.a. klei en papier. Ze etaleren hun staaltjes van be wegingstechniek zondagmiddag seur en toneelschrijver. Hij was actief bij het Onafhankelijk To- neel en bij Baal en speelde ook in een aantal Nederlandse bio scoopfilms. In haar eerste pro- duktie brengt De Salon boven dien twee uitersten bij elkaar. Anne-Marie Heyligers speelt de vrouwelijke hoofdpersoon in 'Hi roshima mon amour' temidden van meer dan twintig dofzwarte video-monitoren in de grote zaal van Mickery. Een actrice die me de het gezicht bepaald van het nu niet bepaald vernieuwend te noemen gezelschap de Haagse Comedie op de heilige grond van Mickery, één van de speerpunten van het experimentele theater in Europa. "Mickery is voor ons, voorlo pig althans, een soort thuisba- De Lakenhal schilderijen uit eigen bezit, rond het thema 'Leven in Lei den in de 17e eeuw', tot 9/6; di t/m za 10-17 uur, zon- en feestdagen vn 13-17 't Pand Caeciliastraat 18, Annie God- dijn, schilderijen, Nienke Menalda, grafiek, Ria Roelofs, kijkkastjes en schilderijen, tot 18/5; za en zo van 12- 16 uur. Burcht - 'Achterberg verbeeld', tot 10/ Holiday Inn - expositie graficus Hans Hartzheim, t/m 1/5. Ars Aemula Naturae - Pieterskerk- gracht, expositie van Ars leden, t/m 14/4; di t/m zo van 13-16 uur. Rijksmuseum voor Volkenkunde stencilprenten van Mori Yoshitoshi, tl m 16/6; di t/m za, 10-17 uur, zo en feestdagen van 13-17 uur. Pourquoi-pas Nieuwe Beesten markt, Marcia Krijgsman, schilderij en en tekeningen, tot 30/4; di, woe, do 8-22 uur, vr, za van 8-24 uur, zo 8-22 Unieke Produkten - Hooigracht, Ca- rel van Laere, kledingontwerpen, Carla Feijen, ontwerpen voor ka- doverpakkingen, tot 12/5; do en vr van 13-18 uur, za van 13-17 uur. Stof en Stijl Nieuwe Rijn 29, stof- en behangontwerpen, t/m 13/4. sis", zegt Edwin de Vries na één van de extra voorstellingen van 'Hiroshima mon amour' die De Salon ingelast heeft wegens de grote publieke belangstelling. "We hebben hier alle medewer king gekregen en twee maanden kunnen werken en kunnen expe rimenteren met de video-appara- tuur. Ook onze tweede produktie 'Le Square', 'Het Plein', ook een tekst van Marguerite Duras, gaat hier in april in première. En eind mei organiseren we hier een Du- ras-festival met films van haar le zingen, interviews en twee pro- dukties van het Onafhankelijk Toneel en de Toneelschool. Voorlopig zitten we dus hier, maar hoe dat in de toekomst gaat weten we nog niet. Wederzijds is er wel een soort liefde aan het LEIDEN - De violist Viktor Liber- man zal, aan de vleugel begeleid door de pianist Alexander Waren- berg, op 10 en 24 april in de Kapel zaal van K&O een cyclus van ro mantische vioolmuziek uitvoeren. Voor woensdagavond 10 april staat op het programma de Sonate in A van Franz Schubert, de Cha conne voor vioolsolo van J.S. Bach en de Vioolsonate van César Franck. Het duo Liberman-Waren- berg zal twee weken later een Brahms-programma ten gehore brengen. PARIJS (Rtr.-AFP) - De ex-film ster Brigit Bardot (50) en de schrijf ster Marguerite Yourcenar (81) zijn gisteren onderscheiden met het Franse Legioen van Eer, respectie velijk als ridder en commandeur. Het Legioen van Eer is een orde die in 1802 werd ingesteld door Na poleon Bonaparte voor militaire en civiele verdiensten. ontstaan. Er groeit en bloeit iets. Als het maar geen oorlog wordt." Met een schaterlach door breekt de Vries de ernst waar mee hij hiervoor de inhoud van 'Hiroshima mon amour' heeft verteld. "In heel het werk van Duras is er voortdurend die verhouding tussen liefde en oorlog, liefde en vernietiging, liefde en strijd. Zij is er helemaal door geobsedeerd. Annemarie Prins heeft dat onder andere vertaald in die scène dat Anne-Marie Heyligers en ik vechten op de mat. Op het hoog tepunt van de erotiek gaan we knokken". 'Hiroshima mon amour' is geen toneeltekst. Marguerite Du ras schreef het als filmscenario en regisseur Alain Resnais maak- meisje met de blauwe hoed'. Voor een beduidend kleiner pu bliek waren de shows die ze sa men met journalist-entertainer Ischa Meijer maakte. Uit deze tijd resulteren ook een aantal liedjes in 'Gescheiden vrouw op oorlogspad'. „Vrijwel niemand zag die programma's", zegt zij, „dat vond ik doodzonde van het materiaal". Fraaie en vooral ook komische teksten leverden verder o.a. Di- mitri Frenkel Frank en Robert Long (speciaal voor haar ge schreven). Van de Italiaan Dario Fo vertelt zij een meesterlijk sprookje. Vermoedelijk voor het eerst laat dit solo-programma zien, wie Jenny Arean werkelijk is en wat ze allemaal kan. Zo'n stap naar een solo-pro gramma, heeft dat te maken met een gegroeid zelfvertrouwen? „Wel iets. Maar de weg naar de totstandkoming is toch een an dere geweest. Die stap kwam voort uit een fundamenteel al leen zijn. Een verhouding, die kapot was (met Ischa Meijer), AMSTERDAM - Applaus voor Jeroen de Groot nadat hij de oor konde en prijs in ontvangst had ge nomen behorend bij het Nationaal Vioolconcours 1985. De 23-jarige prijswinnaar stu deert aan het Sweelinck Con servatorium in Amsterdam. Hij kreeg de eerste prijs voor zijn vertolkikng van een vioolconcert van Jean Sibe lius. Rechts op de foto Theo Olof die bij de prijsuitrei king aanwezig Was. (foto ANP) als thema. Het stuk wil laten zien hoe triest, absurd of zelfs komisch mensen kunnen reageren om de realiteit van de dood niet onder ogen hoeven te zien. Volgens het Leids Theater, dat er donderdag avond mee naar het LAK komt, geen treurig stuk, wel een hard stuk door het vlijmscherpe sar casme en de felle ironie, die hier en daar naar voren komt. Geheel in de stijl van de Amerikaanse schrijver zitten in dit stuk de per sonages elkaar voortdurend dwars, behandelen ze elkaar sar castisch, houden ze geen rekening met de gevoelens van de ander en balanceren ze gevaarlijk tussen illussie en serieuze werkelijkheid. 'Hiroshima mon amour' is vooral bekend geworden door de verfilming van Alain Resnais. te er een film van in 1959. Een prachtig verhaal verfilmd op even schitterende wijze. Het con trast tussen de liefde en dood, de absoluutheid van deze twee ui tersten. beelden van de kortston dige liefdesrelatie tussen een Franse vrouw en een Japanner in Hiroshima worden afgewisseld met de beelden van de verschrik kingen die de atoombom aan richtte in 1945 en door de radio actieve straling na jaren nog steeds aanricht. Lange zwijgen de close-ups van een hand, een schouder, een gezicht van één van de geliefden afgewisseld door opnamen van verbrande en tot op het bot verkoolde licha men van slachtoffers van de bom. De film van Resnais is een echte klassieker. een produktie waar je in stond en waarvan je dacht: het is geld ver dienen, maar het is niet gelukkig zijn... Nog eenzamer kan niet, dus laat ik daar dan maar mijn kracht uithalen. Als het goed erg met je is, dan ga je over tot da den. Bij mij werkt dat althans zo. Iets van: Potverdomme, dan moet het maar eens gebeuren! Als ik bij wijze van spreken ge lukkig getrouwd was geweest, en een gelukkig gezin had gehad, dan denk ik dat ik nog een leven lang had doorgesudderd". Aanvankelijk zou Hugo Heinen de teksten voor haar schrijven. Jenny Arean: „Toen het duide lijk werd dat de samenwerking tussen mij en Hugo tot niets zou resulteren, voelde ik de warme handen van Robert en Dimitri al op mijn rug. Zij hadden mij men taal al geweldig gesteund. On middellijk gingen zij op basis van door mij aangereikte gege vens aan het werk. Zo wilde ik een tekst over de relatie tussen geloof en geweld. Een interes sant thema: mijn jeugdjaren speelden zich behoorlijk in die sfeer af. Met Robert had ik het Het tekstmateriaal van scenario schrijfster Marquèrite Duras is veel uitgebreider dan wat Res nais in dit verhaal van de gren zeloze liefde van een Franse vrouw, eerst voor een Duitse sol daat, vijftien jaar later voor een Japanse architect, liet zien. Du ras' materiaal is gebruikt voor een toneelbewerking, waarmee de nieuwe toneelgroep 'De Salon' zich vrijdag- en zaterdagavond in het LAK-theater aan het pu bliek presenteert. De spelers in dit door Annemarie Prins gere gisseerde stuk zijn Annemarie Heyligers en Edwin de Vries. Ei ders op deze pagina meer over deze produktie. 'Ik teken wat ik wil' is een voorstelling, waarmee het Speel- theater zondagmiddag naar het "De film ,is tot een mythe ge worden", zegt de Vries: "Net zo als Hiroshima tot een mythe is geworden. En dat betekent dat we onverschillig zijn geworden voor de realiteit die ten grond slag lag aan die mythe. Mijn ge neratie heeft de oorlog niet mee gemaakt. Wij stonden er objec tiever tegenover. Dat wil zeggen: wij koesterden ons niet in onze herinneringen. Daarom kwam mijn generatie aan het eind van de jaren zestig in opstand. Maar het heeft weinig opgeleverd. De mensen zijn onverschillig gewor den en de mensen die in '68 in opstand kwamen vallen nu ten prooi aan een verlammend cynis me: niet omdat de oorzaken van onze toenmalige opstandigheid nu vergeten zouden zijn, wegge- daar uitgebreid over gehad, hij heeft toen een tekst geschreven waar ik zielsgelukkig mee ben. - Had je zelf niet de wens om tek sten te schrijven? „Ischa hamerde daar altijd op. Vanaf de eerste avond dat we de hort op gingen heeft hij gezegd dat ik teksten moest gaan schrij ven, omdat hij vindt dat ik het kan. Ik heb daar heftig tegen ge protesteerd. Naar mijn mening zijn er al genoeg slechte schrij vers. Maar langzamerhand gaat er wel iets post vatten. Wanneer het eruit komt, dat weet ik niet..." Het gesprek spitst zich toe op de vraag of de conférences en lied jes in 'Een gescheiden vrouw op oorlogspad' al dan niet met een duidelijke lijn aan elkaar verbon den zijn. Hoewel beslist geen ty pisch vrouwenprogramma („Fe minisme? hè toe, doe mij een lol") zitten er een aantal gevoe lens en achterliggende gedach ten in, die door vrouwen mogelij kerwijs beter worden opgepikt. Jenny Arean merkte dat in haar LAK komt. Kindertekeningen zijn het uitgangspunt voor deze voorstelling, zowel inhoudelijk als in vormgeving. Als decor is er een groot schetsboek met daarin tekeningen, die tot leven worden gebracht. Met het omslaan van de bladzijden van het schetsboek be gint een verhaal. Een ontdek kingstocht, voorkinderen van vier tot en met acht jaar. 'Weg, weg, weg' is een door Jan van Dijk en Rein Edzard geregis seerde musical, die zaterdag avond bij Imperium, in het eigen Micro-theater aan de Oude Vest, in première gaat. Reizen vormt het thema van deze nieuwe, mu zikale produktie. Imperium heeft uit een overvloed van bestaande literatuur (Odyssee, Gullivers Reizen, Robinson Crusoë, Pinok- kio) teksten uitgezocht en geïm proviseerd. Men ziet een groep commedia dell'arte-achtige figu ren in diverse scènes steeds weer terug: thuis, bij het reisbureau, in de bus, in het vakantiedorp en in de fantasie. Tot en met 25 mei zijn er van het komende weekein de af elke vrijdag- en zaterdag avond voorstellingen. 'Romeo en Jeanette', een stuk van Jean Anouilh in een bewer king van het Werkteater, dat in het afgelopen weekeinde tot twee maal toe in het LAK te zien is ge weest, wordt vrijdagavond a.s. in het Noordwijkse Lido ge speeld. De voorstelling, die wordt gegeven onder auspiciën van de Stichting Kulturele Aktiviteiten Noordwij k, begint om 20.30 uur. drukt, weggewuifd, maar juist omdat de huidige onverschillig heid is ontstaan uit overvoeding. We hebben het allemaal al zo vaak gezien, en zo gedetailleerd en zo totaal. Ethiopië, Cambodja, noem maar op. Het doet ons niets meer. Daarom hebben we in onze versie van 'Hiroshima mon amour', in onze bewerking een oudere vrouw, die de oorlog wel heeft meegemaakt, geplaatst te genover een cynische jongeman. Zij bewondert in het begin, als ze samen naar de film van Resnais zitten te kijken, de volledigheid waarmee de verschrikkingen worden getoond. Hij maakt daar cynische opmerkingen over en heeft meer oog voor de erotise- rende werking van Resnais' clo se-ups. Dat is voor ons de basis tegenstelling". De Vries en Heyligers spelen het scenario van Duras na. Ze zijn niet de Franse vrouw en de Japanner, ze spelen deze perso nages. Ze nemen elkaar op met twee video-camera's, onderbre ken elkaar, geven regie-aanwij zingen. Het publiek volgt dit spel in het spel, zowel op de vloer als op de vele monitoren. In het be gin is het even wennen, maar al snel blijkt hoe spannend dit vi deo-gevecht tussen deze twee ac teurs is, hoe spannend dit ge vecht met een mythe, dit con trast tussen intimiteit en afstan delijkheid. MARC VAN DER VELDEN kennissenkring, waar zich felle discussies tussen echtparen ont- sponden. Maar dan wel vanuit een zelfde basis-gedachte: be wondering en respect voor Jen ny. En dat voor een programma, dat volledig geschreven is door mannen? „Maar wel door mannen die me heel goed kennen", zegt zij. „Mensen luisteren vaak slecht. Als je de critici moet geloven vin den zij het sprookje dat ik van Dario Fo breng allemaal fantas tisch, maar vrijwel niemand ziet waar het werkelijk over gaat: het compleet worden van de mens. De pop in het verhaal staat voor de rebelse, de smerige kant. Of als je het breed wilt zeggen: het hoerige. Het meisje laat de pop alles zeggen, wat zijzelf niet mag zeggen. Aan het eind drukt zij de pop zo stevig tegen zich aan, dat de pop in haar hart verdwijnt. Ze zijn dan één. Dat is toch een on gelooflijk mooi beeld. Dat 'Ma- donna-hoer'-thema, zie je ook te rug in 'Nieuwe zachte man' van Dimitri. Er is wel degelijk ver band tussen de nummers: het één haalt het ander onderuit, of zet het in een ander daglicht. Maar je krijgt het niet hapklaar voorgeschoteld, je moet een beetje associatief denken". ERIC v.d. VELDEN LEIDEN - 'De conversatie', een reeks literaire ontmoetingen bij Stichting Burcht, wordt vanavond voortgezet met een gesprek tussen de schrijver en dichter K. Schip pers en Reinold Kuipers, voorma lig directeur van uitgeverij Queri- do. De periode van 1945 tot 1960, de tijd van wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog, vormt het onderwerp van gesprek. Aanvang 21.00 uur. LEIDEN - Simon Vinkenoog, de nestor van de Nederlandse po diumdichters, staat vanavond in Scarabee. Er zullen van zijn optre den radio-opnamen worden ge maakt, die zondagavond door Ver onica worden uitgezonden. De voordracht van Vinkenoog begint om half elf. De poëzie-avond wordt besloten met een optreden van het trio Chris Koene. 'Ga maar rustig slapen' is de titel van het soloprogramma, LEIDEN - De één z'n dood is de ander z'n breod. Het is dit jaar in de theaterwei eld een haide waarheid gebleken. Vier groepen verliezen hun subsidie en spelen hun laatste voorstellingen. Twee nieuwe groepen krijgen een deel van het vrijkomende geld, de rest verdwijnt in Ruding's schat kist. Het LAK biedt ons deze maand de gelegenheid zowel de stijgers met stip als de zakkers op Brinkman's theater-hitparade te bekijken. Half mei komt de Nieuwe Komedie met haar op merkelijke zwanezang. Eind mei sluit Sater drie avonden lang het eigen en het LAK-seizoen af met een elf vrouwen sterke produktie van 'Het huis van Bernarda Al- ba'. De nieuwe groep Persona za gen we al eerder, komende vrij dag en zaterdag kunnen we ken nis maken met de tweede nieuw komer: De Salon. Eigenlijk een hael toepasselij ke naam als je denkt aan de sa lons uit de 18de en 19de eeuw waarin kunstenaars van diverse pluimage samenkwamen om over kunst te praten en eigen werk te presenteren. De artistie ke leiding van De Salon bestaat namelijk uit drie mensen met heel verschillende achtergron den. Regisseuse Annemarie Prins werkte niet alleen voor het beroepstoneel, maar ook met grote groepen amateurs en voor de televisie. Componist Henk van der Meulen heeft zowel dans-, mime- als theatergroepen voorzien van muziek. Edwin de Vries is behalve acteur ook regis- AMSTERDAM (GPD) - Wat het betekent, zo klinkt het ook: 'zielsgelukkig'. Een antwoord dat er uit is, voordat de vraag kan worden afgemaakt Jenny Arean geniet met volle teugen van het succes en de voldoening van haar eerste solo-programma 'Ge scheiden vrouw op oorlogspad'. Zij zegt: „In jaren voelde ik me niet zo goed. Alles heb jezelf in de hand. En alles heb je aan je zelf te danken". „Toen ik vorig seizoen met de musical 'De zoon van Louis Da vids' door het land toerde, werd het besef heel sterk dat ik met iets bezig was, dat ik twintig jaar geleden ook al had gedaan of kon. Dat ging me dermate hoog zitten, dat ik dacht: hoe lang gaat dit nog duren, hoeveel keer moet ik nog een jong meisje spelen? Ik wilde een programma naar mijn leeftijd, naar mijn situatie. Ik wil de dat mijn ervaringen en mijn vakmanschap ergens bleven, dat mijn leven ergens bleef. Uiteraard: daarvoor had ik shows met Ischa Meijer ge maakt, en de overgang naar 'De zoon van Louis Davids' is dan in derdaad groot. Dat speelde zeker een rol. Of die shows nu mooi of niet mooi waren, daar zat in elk geval je hart in, ze gingen ergens over. Ook daarom kon ik niet meer terug naar die clichés". Jenny Arean: 42 jaar, afkomstig uit een artiesten-milieu, vanaf Jenny Arean: programma naar eigen leeftijd en eigen situatie. (foto GPD) haar vijftiende in 'het vak' en moeder van een dochter van veertien. In 1960 nam Wim Kan haar aan in zijn ABC-cabaret („Pas toen begon het leven leuk te worden"). Niet lang daarna ontdekte de televisie haar. Ook op het toneel speelde zij tal van hoofdrollen in musicals en to neelstukken. Bekendheid bij een groot publiek verwierf zij onder andere met de NCRV-serie 'Het Exposities Lelden Museum v - 'Kijken met de handen' ren van 6-12 jaar plus begeleiding, en schoolgroepen, t/m 14/4; zo t/m vr van 11-16 uur. Lak-galerie - Marion Busch, foto's, Christie van der Haak, schilderijen, V m 17/5, ma t/m za van 10-22 uur, zo van 10-17 uur. Leidse Beleg - foto's van Zuid-Viet- nam van Kees Planqué, tot eind mei; ma t/m za van 9-18 uur. Piggelmee - Janvossensteeg, Hol landse wolken gefotografeerd door Dick Seip, t/m 4/5; ma 11-18 uur, di, woe, vr van 9-18 uur, do tot 9-21 uur, za van 9-17 uur. Galerie De Oude Rijn - Stille Mare, Fer Hakkaart, pastels, tekeningen, et sen en houtsneden, tot 11/4; dag van 11-18 uur. do tot 21 uur.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 25