i
Endegeest nog niet
uit ruimteprobleem
Wachten op socio-woningen
Ginjaar-Maas
op bezoek bij
streekschool
Vrouwen praten en drinken met vrouwen
Bouwplan Geregracht/
Binnenvestgracht mag
Ruzie over
kraakpand
'Natuurwetenschappen en
geneeskunde 19de eeuw'
VRIJDAG 29 MAART 1985
LEIDEN "De mensen in de Meerval zijn slecht gehuisvest. Dat komt, omdat de provin
cie in 1980 de nieuwbouwplannen van Endegeest doorkruiste. Endegeest had een aan
vraag ingediend voor nieuwbouw met een capaciteit van 420 mensen. De provincie wilde
dit aantal terugbrengen met 130 plaatsen. Een nieuw gebouw voor 50 plaatsen werd
geschrapt. Daarop hebben wij socio-woningen aangevraagd. Nog steeds is daarvoor
geen toestemming. Het gevolg is dat een aantal mensen in het oude fort van de Meerval is
gevestigd".
Aldus directeur patiëntenzorg van
om 8Endegeest, A.J. Lameijn gister
middag. Aanleiding voor deze uit-
lleen Spraak was een werkbezoek dat de
raadscommissie voor maatschap-
öur& pelijke aangelegenheden, volksge
zondheid en cultuur onder aanvoe
ring van wethouder Kuijers aan dit
psychiatrisch ziekenhuis bracht.
Na de roerige jaren zeventig is nu
de rust in Endegeest enigszins te-
JgJÏ ruggekeerd. Al is het nog geens-
1 zins allemaal koek en ei, zo bleek
e< v, gistermiddag.
ssen Ingekrompen
In vier jaar tijd is het ziekenhuis
i, teL al zestig plaatsen ingekrompen.
Maar door een beter opname— en
Smit, vervolgbehandelingsbeleid is de
Jur* capaciteit daarvan gegroeid met
e ddertig plaatsen. Er moeten dus nog
dertig plaatsen 'afvloeien'. Boven-
;gra dien zijn er nog dertig zwakzinni
gen aanwezig die op de nominatie
staan te worden uitgeplaatst. Die
'klap' moet administratief worden
opgevangen. Financieel directeur
t Bronkhorst legde uit, dat dertig
52 plaatsen afbouwen betekent dat er
1414 ook dertig arbeidsplaatsen ver
dwijnen.
"rul, Een herschikking van het perso-
s, D neel heeft inmiddels plaats gehad.
Twintig mensen zijn, op eigen ver-
Vltt* zoek, op wachtgeld gezet. "Het per-
(ord. soneel staat niettemin onder grote
spanningen", aldus Bronkhorst.
"Het probleem is iets opgelost.
Maar nu is er weer een andere
tel spanning: die van de functiewaar-
0-13 dering. Ik ben van mening dat je
moreel en zakelijk als werkgever
tekort schiet, wanneer dat niet ge-
tel regeld wordt. Het gaat hier om
ir functies die onder modaal liggen.
is nu onmogelijk. Dat kan in deze
tijd bij geen enkel bedrijf'.
Jelgersma
De personeelsperikelen zijn niet
de enige zorg voor beide directeu
ren. Er is ook nog het oude, monu
mentale gebouw van de Jelgers-
makliniek. Opknappen van het le
ge bolwerk zal meer dan zes mil
joen gaan kosten. Daarna zullen de
jaarlijkse exploitatiekosten twee
ton bedragen. "Het gebouw is zo
rot als een mispel. Voor de gezond
heidszorg hebben we de ruimte
niet nodig. Om jaarlijks twee ton
neer te tellen voor het in stand hou
den van een mooi plaatje is onzin
nig", aldus Bronkhorst. Vandaar
het advies van de Endegeest-di
rectie om het gebouw te slopen.
Ook het Koetshuis staat op in
storten. Wellicht, zo suggereerde
de directie, kunnen daarin college
zalen worden gemaakt. De nieuwe
Jelgersmakliniek zal worden inge
past in de organisatie van Ende
geest. De wens van de directie is
om daarin ook artsen op te leiden.
Inmiddels is er op het Endegees
t-terrein het een en ander aan
nieuwbouw tot stand gekomen: de
Caljé—kliniek met 60 plaatsen, de
weidepaviljoens voor verpleegbe-
hoeftigen en de nieuwbouw van
sector 2 met een capaciteit van
eveneens 60 plaatsen. Verder staat
er al een socio-woning in War
mond, komt er binnenkort een in
Rijnsburg en zal dit jaar in Oegst-
geest een derde socio-woning ver
rijzen.
Op een vraag van een van de
raadsleden hoe de bewonersraad
functioneert, kon directeur Bronk
horst positief antwoorden. "Er is
ook een goed contact met de direc
tie. Maar het gevaar bestaat, dat de
raad een manusje van alles wordt.
Hij moet niet in andere circuits
verzeild raken. De problemen van
het personeel horen in de bewo
nersraad niet thuis. Toch is dat een
meer dan theoretisch gevaar", al
dus Bronkhorst.
Tijdens het werkbezoek bracht
de directie naar voren weinig eigen
beleidsruimte te hebben: "Het is
een gemeentebedrijf met een om
zet van 45 miljoen per jaar. Daar
van komen enkele tienduizenden
guldens van de gemeente. Het
overgrote deel is afkomstig van zie
kenfondsen en particuliere verze
keringen. We zijn gebonden aan
voorschriften van ministeries, aan
budgetten en controles. Weinig be
leidsruimte dus".
LEIDEN - De staatssecretaris van
onderwijs en wetenschappen, me
vrouw Ginjaar-Maas, heeft gister
middag een bezoek gebracht aan
de Streekschool voor beroepsbege
leidend onderwijs in Leiden.
De regering streeft er naar het
aantal leerlingen dat jaarlijks
wordt toegelaten tot de opleidin
gen in het leerlingwezen de ko
mende jaren te verdubbelen. Om
die verdubbelingsoperatie te sti
muleren bezoekt de staatssecreta
ris een aantal regio's om zich ter
plekke te informeren over de stand
van zaken in het leerlingwezen.
Gisteren was de beurt aan de
streekschool aan het Lammen-
schanspark in Leiden, nadat de
staatsecretaris eerder op de dag het
nieuwe kantoor van de Stichting
regionaal orgaan voor het leerling
wezen in Zuid-Holland-Noord offi
cieel in gebruik had gesteld. In Lei
den wisselde mevrouw Ginjaar-
Maas van gedachten met vertegen
woordigers van het plaatselijke en
regionale bedrijfsleven en was er
een forumdiscussie over onder
meer de mogelijkheden en behoef
te aan uitbreiding van nieuwe be
roepsopleidingen.
Groei
De streekschool aan het Lammen-
schanspark heeft de afgelopen ja
ren een stormachtige groei doorge
maakt: van tweehonderd vijftig
leerlingen bij het begin van het be
roepsbegeleidend onderwijs (ne
gen jaar geleden) tot ongeveer
tweeduizend leerlingen op dit mo
ment.
Zo'n kwart van de leerlingen zijn
partieel leerplichtig. De rest heeft
hun schoolopleiding afgemaakt en
komt uit vrije wil naar de streek
school om bijgespijkerd te worden
in hun beroep of omdat ze eigenlijk
toch iets anders willen.
Jongens maken het overgrote
deel uit van het leerlingenbestand.
Ongeveer vijfentwintig procent
van het aantal leerlingen bestaat
uit meisjes. Van de tweeduizend
leerlingen volgen er ruim zeshon
derd één of twee dagen per week
avondonderwijs.
Volgens directeur W. de Rooij
van de streekschool is er nog
steeds behoefte aan nieuwe cur
sussen waarmee op creatieve wijze
.kan worden ingespeeld op vragen
vanuit het bedrijfsleven. Om meer
leerlingen te kunnen opleiden zal
evenwel, voor de derde maal sinds
de opening van deze regionale
school voor het beroepsbegelei
dend onderwijs, nieuwbouw nood
zakelijk zijn. De streekschool kan
momenteel niet meer leerlingen
herbergen. "We zitten vol", aldus
directeur De Rooij.
^Waarschijnlijk
hulp gemeente
bij problemen
stookkosten
LEIDEN "Ik hoop en verwacht
dat het college van burgemeester
en wethouders geld beschikbaar
zal stellen om individuele pro
bleemgevallen, die door de koude
winter de hoge stookkosten niet
kunnen betalen, te helpen". Wet
houder Kuijers (maatschappelijke
aangelegenheden) zei dit gister
avond in de vergadering van de
raadscommissie. Daarin werd een
brief besproken van het Comité
van Vrouwen in de Bijstand. In die
brief wordt het college verzocht er
bij het Energiebedrijf Rijnland
(EBR) op aan te sturen de hoge
kosten aan deze groep niet in reke
ning te brengen. "In juni krijgen
we de verrekening. Sommige bij
standsvrouwen Viadden al enorme
schulden bij het EBR. Enkelen wa
ren daarom al vóór de eerste kou-
deperiode van energie afgesloten.
Ik ben bang dat we die extra kos
ten in juni niet kunnen opbren
gen", zo lichtte een van de vrou
wen toe. Bovendien zal het voor
schotbedrag worden verhoogd, zo
luidde de verwachting. Het raads
lid Hoekema (D'66) pleitte ervoor
dat bedrag niet te verhogen, "om
dat het niet reëel is dat de volgende
winter opnieuw zo koud zal zijn".
Boot (PvdA) zei bevreesd te zijn
dat de gemeente dit jaar nog niets
tegen dit soort problemen kan
doen. "Hoewel er meevallers zijn
in Den Haag door de hoge aardgas
opbrengsten. Helaas vloeien die
niet in de gemeentekas".
Middendorp (PSP) wees op het
feit dat een motie van haar partij
om een noodfonds uit de reserves
van het EBR op te richten was op
geschort. "Omdat de GSD, de ge
meentelijke kredietbank en het
EBR overleg plegen". De raads
commissie zegde de vrouwen toe
een 'politiek breed verzoek' in te
dienen bij de algemene raad van
het EBR om deze individuele pro
bleemgevallen doeltreffend op te
lossen.
Je kunt mensen niet jarenlang
een zwaardere functie laten
werken, zonder hen daarvoor uit te
betalen. We werken hard aan die
tel. functiewaardering".
De opleiding van verpleegkundi
gen is eveneens een aanhoudende
zorg. Na beëindiging van de oplei-
oor. ding kregen de kersverse verpleeg
kundigen vaak tegelijkertijd met
het diploma de ontslagbrief in de
brievenbus. "Nu neemt het ver-
'ark loop weer wat toe", aldus Bronk-
3ur' horst, "van de laatste groep is bijna
iedereen hier of elders - ge
plaatst". Hij pleitte voor een aange
past beleid, maar wees garanties
van vooraf van de hand. "Dat gebeurde
)rdt in het verleden weieens, maar dat
Netwerk om meer gefundeerd emancipatiebeleid te voeren
LEIDEN - Honderden vrouwen,
werkzaam bij de Leidse universi
teit en het academisch ziekenhuis,
hadden gistermiddag rond borrel
tijd gehoor gegeven aan de uitnodi
ging van Vrouwennetwerk. Daar
toe was in het restaurant van het
faciliteitencomplex aan de Witte
Singel een informele bijeenkomst
georganiseerd. Doel: contacten
leggen.
De voorzitter van de Emancipa
tiecommissie aan de universiteit,
F. van Soest maakte in haar ope
ningswoord duidelijk waarom het
zo belangrijk is dat ook vrouwen zo
nu en dan in een informeel circuit
vertoeven en met elkaar praten.
"De meeste mannelijke collega's
weten op een of andere manier
meer over geld of over sollicitaties
of over vrijgekomen plaatsen. Op
een of andere manier zijn daar
spelregels voor. Ik heb ook het ver
moeden dat ze ons daar niet bij wil
len hebben, omdat wij verdedigen
als we moeten aanvallen of omge
keerd, domweg omdat wij dat spel
niet kennen".
De toehoorders knikten instem
mend. Van Soest maakte hen er
ook op attent dat de emancipatie
commissie en het netwerk het van
elkaar zullen moeten hebben. "Wij
hebben gegevens nodig van men
sen uit de praktijk om een meer ge
fundeerd emancipatiebeleid te
tacten. De opzet is dat via netwerk
vrouwen in (sub)faculteitsraden,
-commissies, besturen en dienst
raden elkaar beter kunnen infor
meren. Tegelijkertijd zijn zij direc
ter te bereiken voor vrouwen die er
niet in zitten, omdat beiden deel
uitmaken van het netwerk.
Een andere functie is het signale
ren van veel voorkomende proble
men. Netwerk kan gebruikt wor
den voor collectieve doelen zoals:
hoe worden de gevolgen van de au
tomatisering ervaren door admini
stratieve medewerkers; hoe kan
betaalde arbeid het beste worden
gecombineerd met kinderopvang:
loopbaanontwikkeling of de gevol
gen van de bezuinigingen voor
Het college van bestuur van de
Leidse uiversiteit heeft een paar
maanden geleden een halve plaats
beschikbaar gesteld voor de duur
van één jaar om de netwerkactivi
teiten te coördineren. Elly van Ve-
netiën heeft die taak op zich geno
men. "Ik ben een centraal informa
tiepunt in het geheel. Ik kan door
verwijzen of voorwaarden schep
pen, zodat vrouwen met elkaar in
contact kunnen komen. Die ge
structureerde contacten ontbraken
tot nu toe. Eergisteren is bijvoor
beeld al het centraal secretaresse-
overleg begonnen. Het gaat daarbij
om ervaring uitwisselen, ontplooi
ingsmogelijkheden en wensen. We
hopen zo een beter beeld te krijgen
van deze beroepsgroep".
Provinciale commissie akkoord
DEN HAAG/LEIDEN - De pro-
10.j vinciale Arob-beroepscommissie
ie- heeft de bezwaren verworpen die
id- omwonenden hadden ingediend
tegen de bouw van 22 woningen
aan de Geregracht/4e Binnenvest-
er gracht in Leiden. De bezwaren te-
10_ gen het daar eveneens geplande
Centraal Wonen-project zijn niet
er- ontvankelijk verklaard omdat de
>m bezwaren hiertegen niet op tij d zij n
ingediend.
>u' De beroepscommissie, die het
j dagelijks bestuur van de provincie
ian adviseert, meent dat het mogelijk
moet zijn om naast oude bebou-
wing eigentijdse bouw te realise
ren. De nieuwbouw sluit redelijk
aan bij de bestaande bebouwing en
er is geen sprake van een te kolos
saal bouwplan, aldus de commis
sie. Wat betreft de parkeerproble-
matiek zegt de commissie dat de 59
parkeerplaatsen die de gemeente
er wil aanleggen ruim boven de
parkeemorm van 47 ligt. Toename
van de geluidsoverlast zal er bo
vendien slechts zijn voor enkele
woningen op de hoek van de Gere-
gracht/4e Binnenvestgracht. Op
het bewuste terrein was vroeger
het postkantoor gevestigd en die
trok ook verkeer aan, zo meent de
Arob-commissie. Er kan dan ook
niet gespoken worden van een one
venredige toename van geluids- of
verkeersoverlast, mede gezien het
feit dat er extra parkeerplaatsen
worden aangelegd.
Wat betreft de aantasting van de
privacy zoals die door enige Plant
soen-bewoners wordt gevreesd,
zegt de commissie dat de afstand
tussen slechts enkele woningen
van het bouwplan en huizen aan
het Plantsoen zeven tot tien meter
bedraagt. Tussen het resterende
deel van de woningen aan het
Plantsoen en die van het bouwplan
is die veel groter. Daardoor kan er
niet worden gesproken van een on
aanvaardbare aantasting van de
privacy van de huidige bewoners,
aldus de beroepscommissie.
LEIDEN Het pand Morsweg 5 is
gisteren inzet geweest van een ru-.
zie tussen krakers en eigenaar. In
de nacht van dinsdag en woensdag
namen krakers bezit van het leeg
staande huis. De eigenaar wond
zich daar gistermiddag dermate
over op dat de krakers zich be
dreigd voelden. Ze riepen de hulp
van de politie in. Na onderling
overleg besloten de krakers het
pand in de loop van de middag
weer te ontruimen.
Tentoonstelling in museum Boerhaave:
LEIDEN - In het museum Boerhaave is van 30 maart tot en met 2 februa
ri van het volgende jaar de tentoonstelling "Balans van een eeuw. Natuur-'
wetenschappen en geneeskunde in de 19e eeuw" te zien. De tentoonstel
ling is ingedeeld in vier thema's: Wetenschap Willem I; Thorbecke en de
opbloei van de natuurwetenschappen; Geneeskunde in de 19e eeuw en
Nederlandse intrumentmakers in de 19e eeuw. Op de tentoonstelling
worden de beide helften van de negentiende eeuw als het ware tegen
elkaar afgewogen.
Het museum Boerhaave is gevestigd in het voormalig Pathologisch
Anatomisch Laboratorium van de Leidse universiteit, gebouwd in 1885,
nu juist een eeuw geleden. Met zijn Latijnse opschriften en de soms wat
macabere architecturale details vormt dit 'Boerhaave Laboratorium' een
inspirerende omgeving voor de tentoonstelling "Balans van een eeuw".
Van der Werf
"Hij zegt er geen enen", merk
te één van de werklieden en zo
was het maar net. Zonder een kik
te geven liet het standbeeld van
oud-burgemeester Van der Werf
zich gistermiddag beentje lich
ten. Zeker een eeuw lang sokkel-
vast in zijn eigen park wind, re
gen en studentenfeesten getrot
seerd en nu hulpeloos onder een
hijskraan zweven. Waar had hij
het aan verdiend?
Van der Werf had het ook niet
verdiend, hij had het nodig. Het
beeld vertoont scheurtjes, is
groen uitgeslagen en heeft onder
zijn bronzen borstkas misschien
wel de engste ziekten. Tussen
twee 3 oktoberfeesten door kon
er tijd en - belangrijker - geld
worden gevonden voor een diag
nose en waar nodig opknap
beurt.
"We gaan het standbeeldenbe
stand eens onder handen ne
men", zegt W. Ephralm, chef rio
leringen, waterwerken en werk
tuigbouw. Vooralsnog houdt dat
alleen maar de standbeelden Van
der Werf en Boerhaave in.
Gistermorgen werd begonnen
met de ontmanteling van het
Van der Werfmonument. De
bouten werden los gedraaid in
afwachting van de komst van de
hijskraan. Ephraïm lachend:
"Niet te los, anders weet je ook
niet wat er gebeurt". Tegen twee
ën arriveerde de kraan. Van der
Werf kreeg een soort stropdasje
om met een haak er aan een half
uur later zweefde het ruim drie
meter hoge gevaarte (een ge
wicht van rond de drie ton) naar
de begane grond. Een vlekkeloos
verlopen operatie.
Vandaar werd het standbeeld
naar Amsterdam vervoerd, waar
het bij de Firma Wits eens flink
zal worden geboend. Als dat is
gebeurd, keert Van der Werf
weer terug naar Leiden.
Niet naar het park, maar naar
de Rijnlandse Kunstgieterij op
De Waard. Daar zal het eigenlijke
opknappen gebeuren. Wat dat in
houdt? Ephraim: "Dat zal dan ei
genlijk pas blijken. Er zit in elk
geval een oxydelaagje op. Maar
de buitenkant is brons, dus dat
roest verder niet door. Binnen in
zit staal en we hebben geen idee
in wat voor staat dat verkeert".
Van Van der Werfs afwezigheid
zal in de tussentijd gelijk gebruik
worden gemaakt: een deel van
de sokkel wordt vernieuwd en
vrij van graffiti gemaakt.
Omdat de werkzaamheden nog
onzeker zijn, is ook het tijdstip
van terugkeer onzeker. "Uiterlijk
september", denkt Ephraïm. In
elk geval ruim op tijd voor de ha
ring en wittebrood.
Potenrammen (1)
Van potenrammerij en geram
de poten naar rammende poten?
Ja, in de zin van individuele zelf
verdediging. Nee, als dan ge
dacht wordt aan een soort weer
macht van de homo-beweging.
Terwijl maart zijn staart roert,
viert de Leidse Werkgroep Ho
moseksualiteit dezer dagen Roze
Lente. Gisteravond was er in De
Waag plaats voor een serieuze
noot: een forum over de poten-
en pottenrammerij, zeg maar de
zwarte herfst. Drie genodigden
bespraken oorzaak en gevolg van
het homo-geweld.
Een vierde had het laten afwe
ten en dat was jammer omdat
juist Marcel Bullinga van de Am
sterdamse stichting 'Op je flik
ker gehad' waarschijnlijk de
meest wezenlijke en concrete bij
drage aan de discussie had kun
nen leveren. Niet dat het nu een
volledig zin- en zouteloos ge
sprek werd, maar een gezelschap
dat niets voor elkaar onderdoet
in de afschuw over potenramme
rij, is het gauw eens. Zelfs over
de vraag wat tegen de homosek
suele mishandeling te doen.
Eerste vraag was: waar komt
die potenrammerij vandaan? Ho
mo-haat wist Annemarie Willig-
mans. En, wist ze ook nog, homo
haat is aan de orde van de dag,
maar ongrijpbaar. Zij is voorma
lig buurtwerkster in Amsterdam
Noord en had daar indirect te
maken met de doodslag vorig
jaar op een 54-jarige man. In el
kaar geslagen door acht jongens
omdat hij homoseksueel was.
"Ik heb die jongens goed ge
kend. Jongens die opeens tot
zoiets in staat zijn. Dat maakt het
voor mij zo eng".
Marcel Smits van de LWH
sneed in dat eerste verband de
opzet van een 'homo-agressielijn'
aan. Het is niet duidelijk hoe
groot de agressie tegen poten en
potten in Leiden is en zo'n meld
lijn zou daar misschien duide
lijkheid in kunnen brengen.
Agressie die er volgens hem wel
is. "Zo liberaal en tolerant als
burgemeester Goekoop Leiden
afschildert, zal het wel niet zijn".
Moet de LWH daartoe een
apart initiatief nemen of moet
worden meegedaan met plannen
voor een algemeen klachtenbu
reau tegen discriminatie? "Ik be
praat m'n problemen liever met
een homo", vond iemand in de
zaal. "Bij buitenlanders bestaan
vaak problemen over juist homo
seksualiteit", meende een ander.
Marcel Smits: "In Leiden is het
een intern probleem van politie
ke aard. Als de democratische or
ganisaties van buitenlanders met
ons gaan samenwerken, wordt
dat door de organisaties die niet
democratisch zijn, politiek mis
bruikt".
Liever een eigen lijn dus, was
de algemene teneur.
Potenrammen (2)
Wethouder Henriëtte van Don
gen (onderwijs en emancipatie)
was de derde achter de tafel. Wist
zij van homo-haat binnen de ge
meente? "Het zal binnen het ge
meentelijk apparaat vast wel
voorkomen, maar uit eigen erva
ring is me daar niets van be
kend".
Kwam niettemin de vraag wat
voor maatregelen moeten wor
den genomen tegen homo-haat
en in het bijzonder pot(t)enram-
merij. Willigmans ging het verst:
"Georganiseerd verzet kan zijn
voordelen hebben. Ik denk aan
de alarmregeling binnen de
kraakbeweging en ik acht dat
ook zeker legitiem". Marcel
Smits prefereerde met name goe
de voorlichting, had geen moeite
met individuele zelfverdediging,
maar zag weinig in echt georga
niseerd verzet. "Je moet als indi
vidu of als groep wel weerbaar
zijn, maar ik zie toch weinig in
een soort roze handtassenbriga-
de"
Van Dongen vond ook: goede
- voorlichting op scholen, zeker
ook op de lagere. Stelling nemen
tegen de vanzelfsprekendheid
van heteroseksualiteit. "De leer
krachten ook voeden: hoe ga je
in je eigen gedrag er mee om. On
derwijzers zijn ook mensen".
Misschien zelfs wel homoseksue
le.
Van Dongen had ook nog een
toezegging wat betreft zelfverde
diging en voorlichting. "Het is
zaak voor de gemeente om daar
zowel inhoudelijk als financieel
steun aan te geven". Of de ge
meente verder nog wat in petto
had, wilde een brutaaltje in de
zaal weten. Van Dongen kon ui
teraard niets toezeggen, maar zei
wel: "De gemeente heeft het af
gelopen jaar in velerlei opzicht al
veel gedaan voor de homo-bewe
ging en als het niet zo is, dan
hoor ik het graag".
Zij hoorde niets.
Van der Werf is van zijn sokkel getild en hangt in een soort strop
en kraan. Op weg naar Amsterdam. (foto Hoi
