Studentenstops
gaan verdwijnen
WERELDBEKEND
AROMA
NU OOK IN GOUD
4!5
^Deetman wil selectie tijdens studie
Rumoer rond uitgave
voor jongerencentrum
Sociaal plan geëist
voor leraren in hbo
'Exploitant is schuldig
aan defect Hully Gully'
Ethische dilemmas verpleegkundigen
25 stuks
RT lükmiJDAG 22 MAART 1985
LEIDEN (ANP) Minister Deetman (onderwijs) wil de studentenstops afschaffen. Uni
versiteiten en hogescholen moeten voortaan studenten voor opleidingen met een beperk-
Ite opnamecapaciteit gaan selecteren tijdens de studie. De instroom van eerstejaars stu
denten tot deze opleidingen mag niet worden beperkt.
UTRECHT (ANP) - Een zeer krap
pe meerderheid van de Utrechtse
gemeenteraad heeft vanochtend na
zeven uur vergaderen ingestemd
met het voorstel van B en W ruim 1
miljoen gulden beschikbaar te stel
len voor de geluidsisolatie van het
jongerencentrum NV-huis aan de
Oude Gracht.
Hoewel de financiële inzet rela
tief klein was, gold het debat over
de geluidsisolatie van het jonge
rencentrum als een politieke
krachtmeting tussen PvdA en
WD, de twee partijen die in
Utrecht het college van B en W vor
men. De WD-wethouders Ten Ca-
te en Van Willigenburg hebben
zich steeds verzet tegen de geluid
sisolatie. Zij hadden het NV-huis
liever een andere bestemming ge
geven.
Voorafgaande aan de vergade
ring deden zich gistermiddag on
geregeldheden voor rond het stad
huis van Utrecht waar enkele tien
tallen demonstranten en ongeveer
30 politiemensen slaags raakten.
Daarbij raakten twee politie-agen-
ten en een demonstrant licht ge
wond. De Utrechtse politie ver
richtte twee arrestaties wegens
openlijke geweldpleging.
De vechtpartij ontstond toen de
politie een eind probeerde te ma
ken aan het lawaai dat de demon
stranten maakten door te slaan op
golfplaten, blikken, oliedrums en
verkeersborden. Daarbij gebruik
ten de politie-agenten de korte wa
penstok.
De actie, waaraan in totaal zo'n
150 demonstranten deelnamen,
diende als „begeleiding" van het
debat van de gemeenteraad over
de geluidsisolatie van het jonge
rencentrum. In de avond kwamen
de demonstranten terug, maar
bleef hun actie beperkt tot het aan
heffen van spreeldcoren.
Het NV-huis aan de Oudegracht
is in oktober 1984 heropend na een
ingrijpende renovatie die 1,3 mil
joen gulden heeft gekost. Aan de
geluidsisolatie is blijkbaar te wei
nig aandacht besteed, want buurt
bewoners spanden in december
reeds een kort geding aan tegen de
gemeente om de aanhoudende ge
luidsoverlast binnen de perken te
krijgen.
De buurtbewoners wonnen het
kort geding, waardoor de gemeen
te gedwongen was om het NV-huis
opnieuw op geluiddichtheid te on
derzoeken. Burgemeester en wet
houders van Utrecht stelden de ge
meenteraad voor ruim 1 miijoen
uit te trekken voor geluidsisolatie.
Een en ander blijkt volgens het
Leidse universiteitsblad Mare uit
de concept-beleidsnota voor de be-
stuursopzet van het hoger onder-
wijs. Het ministerie wil alleen
kwijt dat de nota van Deetman
vandaag in de ministerraad zou
worden besproken.
Volgens Mare is in het beleid van
Deetman geen plaats meer voor
langdurige toelatingsbeperkingen
op grond van een te kleine oplei
dingscapaciteit aan de universitei
ten en hogescholen. De instellin
gen moeten er voor zorgen dat de
belangstelling zo snel mogelijk
wordt gehononeerd.
Als een studentenstop is inge
steld op grond van de situatie op
de arbeidsmarkt mag slechts een
beperkt aantal afgestudeerden op
de arbeidsmarkt instromen, zo
meldt Mare. De universiteiten zou
den slechts een beperkt aantal ge
tuigschriften per jaar mogen uitrei
ken. Het komt er dus op neer, dat
de selectie die nu nog aan de studie
vooraf gaat, naar een later stadium
wordt verschoven. Alle belangstel
lenden moeten tot de eerste studie
fase (propaedeuse) moeten worden
toegelaten, aldus Mare.
Onderwijssector
Er moet binnen het hele hoger
onderwijs een gelijkgericht stelsel
komen, waarbij de 'studierichting'
wordt vervangen door het veel
DEN HAAG (GPD) - Meer dan 150 v°°ri°Pig nog niet nodig, zo rede-
meer omvattende begrip 'onder
wijssector'. Daarvan komen er in
het wetenschappelijk onderwijs
zestien tegen de ongeveer honderd
studierichtingen die het WO nu
kent. Het hoger beroepsonderwijs
gaat, afhankelijk van de indeling
van bepaalde opleidingen, negen
of elf sectoren omvatten, de Open
Universiteit zeven sectoren. Vol
gens Mare kan aan de universitei
ten zo'n sector samenvallen met de
grenzen van de faculteit, al is dat
niet noodzakelijk.
Universiteiten en hogescholen
mogen zelf hun onderwijsaanbod
gaan bepalen. De student krijgt
grotere vrijheid bij het vaststellen
van zijn/haar programma: In de no
ta wordt voorgesteld daartoe het
onderwijs in blokken van veertig
uur op te delen.
De studenten krijgt voor het vol
gen van één studieblok of module
één studiepunt. Dit betekent dat
voor een gewone vierjarige doc
toraalopleiding 168 punten nodig
zijn. De examencommissie krijgt
Vijftig procent
Nederlanders
slachtoffer
criminaliteit
medezeggenschapsraden
stellingen voor hoger beroepson
derwijs weigeren in te stemmen
met fusieplannen. Ze eisen eerst
neert hij.
De vakbonden, en met hen veel
te stemmen Personeelsvertegenwoordigingen
onderwijsinstellingen, geloven
ROTTERDAM - Feest gisteren in
vólgens het universiteitsblad de
taak na te gaan of het programma
hoge uitzondering mocht een pas
een sociaal plan voor de docenten d.^t me^.Ze ze68en dat Deetman in
die worden ontslagen. De weige- ?^n °Phmisme uitgaat van veel te
ring kan een belangrijke vertra- h°2e studentenaantallen. Deetman
voldoende
om er na het slagen een titel
verbinden.
ging opleveren bij de operatie 'fu- verwacht over enkele jaren 160.000
sie en schaalvergroting in het ho- studenten m het hbo. Maar volgens
ger beroepsonderwijs'. vakbonden staat in het stud
Minister Deetman (onderwijs en nancieringsplan van dezelfde mi-
wetenschappen) wil geen sociaal {"ster, dat er m 1987 maar 130.000
plan opstellen voordat de fusie- hbo ers zuUe" z«n- Als dat laatste ["^e' kheid
plannen rond zijn. Volgens de be- ,waar 15 moeten honderden docen- >ntmduoeren.
windsman zullen er door de fusies te? worden, ontslagen.
in het hbo nauwelijks ontslagen
vallen. Een sociaal plan is dus
Zeven dagen voor
alsnog tonen van
bus abonnement
UTRECHT (ANP) - Busreizigers
die hun jaarabonnement thuis heb
ben laten liggen, krijgen vanaf 1
april zeven dagen de tijd om hun
abonnement alsnog aan het ver
voerbedrijf te laten zien. Ze wor
den dan niet langer beschouwd als
een reiziger zonder geldig vervoer-
bewijs, zo heeft de ESO, het sa
menwerkingsverband van de
streekvervoerbedrijven, gisteren
meegedeeld. Stads- en streekver
voer hebben nu dezelfde regels
voor het 'toonrecht'.
Op 1 april gaan ook de tarieven
in het streekvervoer omhoog. Niet
met gemiddeld 10 procent, zoals
minister Shiit-Kroes (verkeer en
waterstaat) eerst van plan was,
maar met gemiddeld 4,5 procent.
De abonnementen en de 6- en 10-
strippenkaarten worden 1,5 pro
cent duurder en gaan respectieve
lijk 4,80 en 8,- gulden kosten. De
prijs van de 15-strippenkaart gaat
met 6,5 procent omhoog tot 8,05
gulden (gereduceerd tarief 4,05
gulden).
Voor het gebruik van abonne
menten is een stamkaart met foto,
adres en - voor jeugdigen -
In politiek Den Haag wordt erop
gewezen dat de prognoses van de
studentenaantallen kunstmatig
zijn. Als in de begroting voor het
hoger beroepsonderwijs wordt ge
rekend op 160.000 studenten, blijft
er geld over als het er uiteindelijk
minder blijken te zijn. Dat geld kan
dan binnen de onderwijsbegroting
voor andere uitgaven worden ge
bruikt of tegenover minister Ru-
ding (financiën) worden opgevoerd
als een bezuiniging. Op die manier
zou Deetman zich tegenover de mi
nister van financiën willen indek
ken tegen eventuele extra bezuini
gingen, zo is de redenering.
In de nota staat volgens Mare
niet hoe de inschrijvingsduur van
het studiefi- studenten in het hoger onderwijs
straks wordt geregistreerd. Deet
man wijst volgens het blad op de
mogelijkheid om een 'knipkaart' te
introduceren. Het volgen van on
derwijs kost de student per modu
le één studiepunt. In de voorstellen
van Deetman krijgt hij/zij de be
schikking over 252 studiepunten
die hij/zij in zijn/haar eigen tempo
mag besteden.
kijkje
onderkomen
van de apen. Aap Artis wrong zich
allerlei bochten in de armen van
zijn verzorgster om maar niets te
missen van het ongewone bezoek.
(foto ANP)
De student zal zich elk studiejaar
opnieuw aan een universiteit of ho
geschool moeten inschrijven en
dan collegegeld moeten betalen.
Die inschrijving vormt de basis
voor de financiering van de univer
siteit door de overheid. De minis
ter sluit niet uit dat in de toekomst
de universiteit wordt gefinancierd
aan de hand van het aantal 'ver
kochte' punten, zo meldt Mare.
Hondepoep?
Gele kaart!
HENGELO (ANP) - De plant
soenendienst van de gemeente
Hengelo deelt van nu af aan ge
le kaarten uit aan diegenen die
hun hond uitlaten in plantsoe
nen, op speelterreinen, sport
velden of de stoep. Op die kaart
staat dat ze de honden hun be
hoeften moeten laten doen in
de goot of in een berm. Geven
de Hengeloërs geen gehoor aan
die oproep, dan wacht hun „de
rode kaart" oftewel een boete.
AMSTERDAM (ANP) - De officier van justitie van de rechtbank in Am
sterdam mr. Mijssen acht een 29-jarige kermisexploitant uit Zeist schul
dig aan een ongeluk op de kermis in Volendam op 7 september vorig jaar.
Daarby kwam een 17-jarige jongen om het leven. Volgens de officier
moeten er algemene voorwaarden kómen voor veiligheid en controle van
kermisattracties. Dit zei de officier gisteren bij de behandeling van de
rechtszaak tegen de 29-jarige kermisexploitant.
De 17-jarige Volendammer Thomas Bond kwam om het leven door een
ongeluk met de zogenaamde Hully Gully. Dit is een kermisattractie waar
bij wagentjes horizontaal en verticaal door de lucht zweven. Eén van de
wagentjes raakte op de bewuste dag los en werd meters ver weggeslin
gerd. Bond was op slag dood, een ander raakte gewond. De officier eiste
tegen de eigenaar van de Hully Gully 2.500 gulden boete en vier weken
voorwaardelijke gevangenisstraf.
Na onderzoek van de technische recherche bleek dat het bewuste
wagentje niet goed gemonteerd was geweest. Dit
politiemensen nog niet rampzalig zijn geweest, wa
draagframe van de wagen helemaal doorgeroest bleek te zijn. De Hully
Gully verkeerde volgens het rapport in slechte tot zeer slechte staat.
De eigenaar, die de Hully Gully twee weken tevoren van zijn vader
gekocht had, erkende mogelijk niet helemaal zorgvuldig te zijn geweest
bij de controle van de montage. Ook gaf hij toe dat de laatste grote onder
houdsbeurt aan de machine in 1981 gegeven was.
De rechtbank doet op 4 april uitspraak in de zaak.
AMSTERDAM (ANP) - De helft
van alle Nederlanders is wel eens
het slachtoffer geworden van de
zogenoemde kleine criminaliteit,
zoals diefstal van autoradio's, fiet
sendiefstal, inbraak en zakkenrol
lerij. De slachtoffers zijn vaker
mannen dan vrouwen, vaker jong
dan oud, wonen voornamelijk in
het westen van het land - vooral in
de grote steden - en hebben vaak
een bovenmodaal inkomen.
Dit blijkt uit een recent onder
zoek van het bureau Inter/View on
der duizend mensen van 15 jaar en
ouder. Absolute topper is de fiet
sendiefstal, wat 35 procent van de
ondervraagden is overkomen. Dat
komt overeen met een kleine 3,8
miljoen Nederlanders. Bovendien
is van verschillende mensen meer
dan eens een fiets gestolen.
Tweede op de lijst staat het van
dalisme, waarmee 15 procent van
de ondervraagden wel eens is ge
confronteerd, gevolgd door in
braak in huis. Dat is 14 procent of
wel bijna 1,5 miljoen Nederlanders
wel eens overkomen. Belangrijkste
maatregel hiertegen is het aan
brengen van betere sloten, wat
meer dan de helft van de onder
vraagden na een inbraak heeft ge
daan. Twaalf procent legde een
alarm aan, vier procent nam een
hond en één ondervraagde was
zelfs verhuisd.
Van zakkenrollerij blijkt negen
procent van de ondervraagden wel
iu echter volgens de eens het slachtoffer te zijn geweest,
het niet, dat ook het Daartegen blijkt men relatief
machteloos te staan.
De laatste categorie is diefstal
van autoradio's, wat ongeveer
800.000 Nederlanders overkomen
is (acht procent van de ondervraag
den).
NIJMEGEN (ANP/GPD) - Wat
moet een verpleegster doen als c
chirurg haar dwingt een infuus i
Het zijn vooral de maatschappe
lijke ontwikkelingen, die de ver
pleegkundigen met de neus op de
te brengen bij een patiënt die dood feiten drukken. Verpleegkundige
i alle medewerking weigert? Susan de Vlas uit Woerden
i arts, ondanks herhaald
de patiënt rustig te
stuurslid van Beterschap: "In 1979
een enquete uit dat
mogen sterven, zonder overleg met Nederlandse volk 56 procent
patiënt, familie en verpleegkundi
ge toch aangeeft dat die patiënt bij
een plotselinge hart- of ademstil
stand moet worden gereanimeerd?
Dergelijke problemen zijn
actieve- en 75 procent voor passie
ve euthanasie was. In 1984 vond 77
procent van de Nederlanders actie
ve en 90 procent passieve euthana-
toelaatbaar. Ook vond 75 pro-
DEN HAAG - Leden van het West Papoea Volksfront hebben gisteren -
de nationale dag van de vluchteling - gedemonstreerd op het Haagse Bin
nenhof. Zij zijn verontrust over het lot van de 15.000 Papoea's die zijn
v ir fj e Qevlucht uit Irian Jaya (het westelijk deel van het Papoea^eiland en mo
de geboortedatum verplicht. Vanaf menteel een Indonesische provincie) naar het onafhankelijke Papoea
1 april zullen deze gegevens wor- Nieuw Guinea (het oostelijk deel).
Minister Schoo (ontwikkelingssamenwerking) zal extra geld beschik
baar stellen voor de Papoea's in Irian Jaya die door de verhuizing van
miljoenen Javanen naar dat eiland in de minderheid dreigen te raken.
Dit heeft Schoo gisteren verklaard tijdens overleg met de Kamer.
De extra bijdragen zullen via. zending, missie en andere particuliere
organisaties die in Irian Jaya actief zijn, naar de Papoea's gaan, zo
verklaarde de minister, die er aan toevoegde dat de Indonesische regering
(foto ANP)
congres "In dubio", over ethische zijn in de behandelingsduur van
dilemma's in de zorgverlening, coma-patiënten. Er zijn nu in Ne-
georganiseerd door de organisatie derland tussen de 70
den gecontroleerd aan de hand
een paspoort, geldige toeristen-
kaart, rijbewijs of postidentiteits-
bewijs. Op die manier willen de
vervoerbedrijven voorkomen, dat
men ten onrechte tegen een gredu-
ceerd tarief reist.
Reizigers die van gereducéerde daartegen geen bezwaren heeft.
tarieven gebruik maken moeten
hun oude stamkaart op 1 septem-
ber van dit jaar voor een nieuwe
hebben ongewisseld. De overige
reizigers moeten dat vóór 1 april
1986 doen. De Pas 65 blijft gewoon
geldig als stamkaart en hoeft niet
te worden omgewisseld.
verpleegkundigen
genden Het Beterschap.
Het maken van keuzes door ver
pleegkundigen en verzorgenden
wordt volgens Het Beterschap ex
tra bemoeilijkt doordat de besiaan-
100 i
die in verpleeghui;
stens drie jaar in coma liggen, van
wie sommigen al twintig jaar!".
In de praktijk zijn dit soort di
lemma's, waarvoor verpleegkundi
gen en verzorgenden komen te
de wetgeving op het gebied van de staan, niet gemakkelijk bespreek-
zorgverlening te
overlaat: baar met artsen. Susan de Vlas:
actief meewerkt, helpt hij mee aan
zelfdoding".
"Een verpleegkundige vindt wel
eens tussen de papieren van een
patiënt een 'levenstestament',
waarin de betrokkene zegt dat als
hij niet meer in staat is om een
menswaardig bestaan te leiden, hij
een verdere behandeling wenst.
Gaat de arts dan akkoord met eu
thanasie of niet? Het zelfbeslis-
singsrecht van de patiënt is niet
wettelijk geregeld, het feit dat hij
een strafbaar feit pleegt wèl. Soms
zelfs ook nog moreel strafbaar,
want per slot van rekening is zelf
doding een zonde in de rooms-ka-
tholieke kerk".
Susan de Vlas weet uit eigen er
varing hoe moeilijk het is om zulke
gevallen te beoordelen als je er niet
zelf mee wordt geconfronteerd. Ze
zegt: "In Ehtiopië had ik te maken
met ondervoede kinderen, van
"Dan kijk je aan wie je wel melk
zult geven en aan wie niet. Een har
de beslissing, maar wel de realiteit.
Dan moet je naar eer en geweten
handelen. Zulke situaties zijn er
ook in Nederland, als je denkt aan
mensen die in coma liggen te vege
teren. Wat is dan de waarde van
zo'n leven?".
Verpleegkundigen en verzorgen
den hebben vaak het gevoel dat zij
klem zitten tussen de deskundig
heid van de specialist en de hulp
vraag van de patiënt. Dat leidt tot
de nodige frustraties. Al jaren is
het aantal geneeskundige hande
lingen dat zij moeten verrichten
gegroeid, zonder dat daar enige
wettelijke bevoegdheid en be
scherming tegenover staat.
Met de ethische problemen,
waaraan vrijdag het congres in Nij
megen is gewijd, komen volgens
Susan de Vlas alle leerling- of gedi
plomeerde verpleegkundigen
de uitvoeringsbevoegdheden van "Dat komt door de onduidelijke si- sommige ook geestelijk gehandi- aanraking op het moment dat zij
1 1 met ernstig zieke patiënten moeten
werken, "of dat nu een intensive
care, een nier-dyalise- of een psy
chiatrische afdeling is".
verpleegkundigen en verzorgen
den zijn niet wettelijk geregeld,
evenmin als hun rechtsbescher
ming.
tuatie, waarin artsen hun beroep
uitoefenen. Als een arts besluit dat
een patiënt op eigen verzoek mag
overlijden en daaraan vervolgens
capt waren, kinderen die nooit
voor zichzelf zouden kunnen zor
gen. Wat doe je dan als je vijf liter
melk voor vijftig kinderen hebt?"
ADVERTENTIE
Voordeel voor
thuisslapende
dienstplichtigen
DEN HAAG (GPD) - Dienstplich
tige militairen die niet in de kazer
ne eten of slapen krijgen binnen
kort meer geld in handen. Zij hoe
ven niet langer te betalen voor voe
ding en huisvesting. Dienstplichti
gen tot 20 jaar die thuis eten en sla
pen gaan er 30 procent netto op
vooruit. Militairen boven die leef
tijd ontvangen 20 procent meer.
Uit onderzoek blijkt dat 60 pro
cent van alle dienstplichtigen niet
in de kazerne eet en slaapt. Tot nu
toe konden zij teruggave van dit
geld alleen claimen op medische of
sociale gronden.
De nieuwe regeling staat in het
zogenaamde Huisvestingsrapport
van staatssecretaris Hoekzema (de
fensie) dat gisteren aan de militaire
belangenverenigingen is aangebo
den.
