Nestbescherming
vaak gevaarlijk
voor weidevogels
Italiaanse kabinet
in de gevarenzone
Met déze paus kan Van Gennep het gloria niet zingen
Reportage
'Kooitje' trekt snel roofvogels aan
DONDERDAG 21 MAART 1985
PAGINA 17
De Leidse biologie-stu-
dent Piet van der Meer
heeft voor zijn doctoraal
examen een onderzoek
gedaan naar de vraag of
het zinvol is nesten van
weidevogels in de broed
tijd tegen roofvogels en
vee in bescherming te ne
men. De cijfers zijn ver
rassend.
Van der Meer beperkte
zich tot de provincies
Zuid-Holland en Zeeland.
Maar nu al komen er vra
gen uit andere delen van
het land of een dergelijk
initiatief ook daar moge
lijk is.
Of je nu het nest van een broe
dende weidevogel wel of niet in
bescherming neemt, het maakt
niet zoveel uit Grof gesteld komt
het erop neer, dat de broedplaat
sen van grutto's, kievitten, scho
leksters en tureluurs net zo veel
overlevingskansen hebben als
een onbeschermd nest.
Vooral de roofvijanden (kraai,
ekster en zilvermeeuw) van de
weidevogel blijken heel snel in
de gaten te hebben dat er onder
het 'kooitje' eetwaar ligt. Boven
dien laten de dierenbeschermers
ook nog eens reuksporen na die
niet onopgemerkt blijven voor
de bunzing en de wezel. Gevolg:
binnen de kortste keren weten
zij eveneens de weg naar het nest
te vinden.
Het onderzoek van Piet van
der Meer heeft niet aangetoond
dat de speciale rekjes om de
broedplaats leiden tot een inten
siever rapen van eieren. De wei
de volgel blijft - ondanks het feit
dat hij ongevraagd een 'dak' bo
ven zijn hoofd heeft gekregen -
zijn nest trouw. Maar wat wel
meer gebeurd is, dat mensen het
land ingaan om te kijken wat er
onder het kooitje ligt.
De Leidse student heeft erva
ren dat het beschermen van de
nesten een zinvolle zaak is als
vee het weiland druk bevolkt en
er sprake is van maailand. De
koeien gaan om de bescherming
heen en tijdens het gras maaien
ziet de man op de traktor de
plaats waar de vogel broedt.
Broedplaatsen van weidevo
gels van een overkapping voor
zien. Waar is dat voor nodig?
Terugloop
Piet van der Meer: "Eigenlijk
is dat heel gauw gezegd. De wei
devogelstand loopt in enkele ge
vallen schrikbarend terug. Dat is
onder meer te wijten aan het in
tensiever benutten van het land:
er lopen nu meer koeien op een
hectare grond dan vroeger, de
grondwaterstand is verlaagd
waardoor de vogels niet genpeg
te eten kunnen vinden. Het is
niet eerlijk om de boeren de
schuld van alles te geven. Als zij
er niet zouden zijn, zouden er in
Nederland geen weidevogels
zijn. De weidevogelstand wordt
ook uitgedund door de jacht die
er in Italië, Turkije en Grieken
land op wordt gemaakt. En dan
is er natuurlijk de vogeltrek. Bo
ven de gloeiendhete Sahara -
waar ze geen druppel water kun
nen vinden - gaan er heel wat
dood."
door
Jan Westerlaken
Al die feiten op een rijtje waren
voor Piet van der Meer aanlei
ding voldoende om eens te bekij
ken of er een manier te vinden
was om juist dé bedreigde weide
vogels een of andere vorm van
bescherming te bieden. Aanlei
ding, meent hij, is er.
De manieren waarop dat kan
gebeuren zijn verschillend: het
zij door een soort kooi over het
nest te plaatsen of voor en achter
de broedplaats een stok te zetten.
Met bemesten van het land kan
er, bijvoorbeeld, een plastic zak
over het nest worden gelegd. De
eerste twee mogelijkheden moe
ten voorkomen dat de eieren
worden vertrapt: het aanbrengen
van een zak over de broedplaats
heeft tot het gevolg dat het nest
schoon blijft.
Aantrekkingskracht
Piet van de Meer heeft een
vreemde ervaring met de be
scherming opgedaan. Want wat
is er naar voren gekomen? Het
ijzeren hekje om het nest straalt
aantrekkingskracht uit op de na
tuurlijke vijanden van de weide
vogels. De onderzoeker: "Ze zien
dat ér wat aan de hand is. Echt
puur op zicht weten ze dat. Na
twee of drie keer was het een
kleinigheid voor hen om eten te
vinden als ze honger hadden. He
lemaal nieuw is dit gegeven niet.
Er waren wel eens onderzoeken
gedaan met gekleurd voedsel.
Daaruit bleek ook al dat de
rovers werkelijk zien wat ze eten.
Dat hadden ze ook na een paar
keer goed in de gaten. Met de
bunzing en de wezel is het pre
cies hetzelfde liedje: ze volgen
het spoor naar het nest dat de be
schermer maakt en vreten alsnog
de eieren of jongen op."
De Leidse student heeft, om
voor zijn onderzoek harde cijfers
te verkrijgen, nesten van een
kooi voorzien en andere broed
plaatsen in de directe omgeving
aan hun lot overgelaten. Daaruit
is na een goed jaar naar voren ge
komen, dat de beschermde nes
ten in enkele polders meer een
prooi vormden voor de roofvo
gels, dan de nesten waaraan geen
zorg was besteed. Welke weide
vogel het meest te lijden had van
de bescherming, heeft Van der
Meer (nog) niet onderzocht.
Is het plaatsen van zo'n ijzeren
hekje dan wel zinvol? Ja, denkt
de onderzoeker. "Zetje de totale
overlevingskansen naast elkaar -
het rapen van eieren, de roofvo
gels en het vertrappen door vee -
dan slaat de balans naar de posi
tieve kant door. Dan is bescher
ming aan te bevelen. We hebben
Leidse onderzoeker Piet van der Meer.
wel een vreemde ervaring opge
daan. Dat was in Zeeland.
Achteraf gezien hadden we daar
in enkele polders beter geen hek
jes kunnen plaatsen. De rovers
waren op die plekken extra ac
tief. Als we toestemming voor
een vervolgonderzoek krijgen is
dat een van de zaken die aan
dacht verdienen. Misschien is
het wel heel belangrijk om na te
gaan welke vijanden van de wei
devogels er vooral aanwezig zijn
in zo'n gebied."
Reëel
Hoe je het ook bekijkt: alle
nesten van broedende weidevo
gels beschermen lijkt een on
haalbare zaak. Piet van der Meer
is reëel genoeg om dat ook in te
zien. "We hebben zoveel gras
land, dat is niet allemaal te be
strijken. De andere kant is dat je
heus niet alles in bescherming
hoeft te nemen. Als er op een
hectare maar een paar koeien
grazen, dan is de kans dat de nes
ten worden vertrapt heel gering.
Daar hoef je dus niet naar om te
kijken. Voor het plaatsen van de
ijzeren hekjes heb je medewer
king van vrijwilligers en de boe
ren zelf nodig. Niet te vergeten
de vogelwachten."
Piet van der Meer was voor zijn
onderzoek grotendeels aangewe
zen op de medewerking van vrij
willigers. Zijn de gegevens dan
wel betrouwbaar voldoende?
"Veelal zijn het ervaren men
sen die dit voor me hebben ge
daan", licht hij toe. "Mensen die
weten hoe zij zich in de polder
moeten gedragen. Er waren
hulpkrachten bij die al zo'n vijf
tig jaar ervaring hadden als vo
gelteller of vogelwacht. Op zulke
mensen kun je haast blindelings
bouwen. Hun informatie is be
trouwbaar. Daarom hoef ik bij
mijn onderzoek geen vraagte
kens te zetten."
Kunnen er nu al conclusies aan
het onderzoek worden verbon
den? Zeker niet, haast Piet van
der Meer zich te zeggen. Zijn on
derzoek toont aan dat de polders
van jaar tot jaar verschillende ge
gevens te zien geven. Een verkla
ring voor dat verschijnsel heeft
de Leidse biologie-student voor
alsnog niet. Om daar achter te
komen zou er een onderzoek op
poten moeten worden gezet dat
zeker vijf jaar vergt.
Boer
Een verbetering in de weidevo
gelstand. Hoe kan die worden
bereikt en welke rol kan de boer
daarin spelen?
Piet van der Meer: "Als er geen
boeren zouden zijn geweest, dan
hadden we ook geen weidevo
gels gehad", bènadrukt hij nog
eens. "Die boeren zijn door de
nood gedwongen hun land inten
siever gaan gebruiken. Ik kan
het niet ontkennen: de boer heeft
een slechte naam. Maar bedenk
wel, dat hij van bovenaf alles
door zijn strot gedrukt krijgt en
als het ware met de rug tegen de
muur staat. Hij moet intensive
ren, anders gaat 'ie kapot. Die
boer is heus de kwaaiste niet. Ik
heb diverse malen meegemaakt
dat ze me 's avonds opbelden om
te vertellen dat ik vergeten was
nesten van een kooitje te voor
zien. Wat dat betreft heb ik over
medewerking van die kant abso
luut geen klagen. Ze nemen uit
zichzelf al nesten in bescher
ming, omdat ze de plaatsen vaak
beter weten te liggen dan een vo
gelwacht. Ik waardeer dat. Ten
slotte geeft het hun een hoop ex
tra werk."
De broedplaatsen van de wei
devogels niet beschermen: wat
heeft dat voor gevolgen?
Piet van der Meer: "Als je de
nesten niét beschermt, komen er
niet meer roofvogels op af dan
wanneer je dat wel doet. Maar
bescherming tegen vee heeft wel
degelijk zin. Hetzelfde gaat op
voor maailand. Zou je dus be
scherming op landen waar veel
vee graast achterwege laten, dan
kan dat tot kwalijke gevolgen lei
den. Dramatische? Zover durf ik
niet te gaan. Ik geloof niet dat het
dan tot een uitsterven van een of
meer weidevogelsoorten zal ko-
ROME - Het gaat er steeds meer
naar uitzien dat de Italiaanse kie
zers binnenkort zelf mogen uitma
ken of ze ongeveer 50 gulden per
maand meer in hun loonzakje wil
len hebben. Deze originele volks
stemming is het gevolg van een
grootscheepse handtekeningenac
tie, die de communistische partij
vorig jaar organiseerde, na de par
lementaire goedkeuring van het re
geringsbesluit dat de indexering,
de zogenaamde Glijdende loon
schaal, voor 1984 met vier punten
(27.200 lire) bekortte.
De gestadige stijging van de ar
beidskosten werd door deze maat
regel afgeremd, en volgens de rege
ring droeg dit bij tot de daling van
de inflatie, die inderdaad vorig jaar
voor het eerst sind 1973 onder de
twee cijfers zakte: van 12,5 procent
in januari tot 8,8 procent in decem
ber.
door
Hein ten Kortenaar
De communisten bestreden dit:
Volgens hen wordt de inflatie ten
onrechte geweten aan de stijgende
arbeidskosten en ligt de voornaam
ste oorzaak eerder in de buitenspo
rige overheidsuitgaven (het begro
tingstekort bedroeg vorig jaar 15
procent van het bruto nationaal
product, vele male hoger dan in
bijna elk ander industrieland) waar
geen behoorlijk belastingstelsel te
genover staat.
Het zijn dus weer eens de arbei
ders, concluderen zij, die de dupe
worden gemaakt van een crisis die
voornamelijk door anderen is ver-
oorzaaakt, nadat zij door de jaren
heen de enigen zijn geweest die het
volle pond aan de fiscus hebben af
gedragen. Het kostte de commu
nisten en de door hen gedomineer
de vakcentrale CGIL weinig moei
te om in korte tijd anderhalf mil
joen handtekeningen te verzame
len, drie keer zoveel als het vereiste
aantal voor een referendumaan
vraag.
Men zou dus verwachten dat zij
dolgelukkig waren, toen het
grondwettelijke hof enkele weken
geleden de aanvraag wettelijk toe
laatbaar verklaarde, maar dat is
niet he t geval. In de eerste plaats
moeten zij hun achterban uitleg
gen, dat ze ook in het geval van een
overwinning niet automatisch 50
gulden meer zullen verdienen,
maar uitsluitend het recht herkrij
gen om ze in de volgede cao-ronde
op te eisen.
Conflict
En hier komt het tweede, en ern
stigste probleem: de werknemers
organisatie Confindustria wijst de
ze eis bij voorbaat af, en heeft zelfs
al aangekondigd dat ze, als de
maatregel door het referendum
mocht worden afgeschaft, het hele
akkoord over de glijdende loon
schaal zal opzeggen. Dat betekent
een conflictsituatie in de arbeids-
wereld zoals er in jaren niet meer is
geweest, en op een ogenblik dat de
vakorganisaties er slecht op zijn
voorbereid. Periodes van grote en
stijgende werkloosheid zijn voor
de vakbonden nooit een geschikt
moment om een vuist te maken, en
daar komt in dit geval bij, dat ze
door de referendumkwestie onder
ling verdeeld zijn.
De niet-communistische vakcen
trales CISL en UIL hebben van het
begin af ingestemd met de rege
ringsmaatregel en eisten daar te
genover een hervorming van het
onrechtvaardige belastingstelsel,
een eis die door de belastingwet
van minister Visentini, die ontdui
king door winkeliers en beoefe
naars van vrije beroepen moet te
gengaan, grotendeels is ingewil
ligd. Zij waren en zyn dus ook te
gen het referendum, dat zij als „een
ramp voor de economie van Italië"
beschouwen. Maar tegen het refe
rendum is ook de socialistische
minderheid van de CGIL, en daar
mee is een wig gedreven in de
machtigste vakcentrale, die de
communistische CGIL-leider Lu
ciano Lama dwong om zijn partij-
chef mee te delen dat de CGIL zich
bij het komende referendum neu
traal op zal stellen.
Gevolgen
De voorspelbaar negatieve ge
volgen van de volksstemming zijn
zo groot, dat zelfs de communisten
wel bereid zouden zijn om mee te
werken aan een andere oplossing,
in de vorm van een totale herzie
ning van het indexeringssysteem,
die het referendum overbodig zou
maken. De regering, niet van plan
de hulp van PCI-leider Natta in te
roepen, doet verwoede en tot nu
toe vergeefse pogingen om werk
gevers en vakorganisaties om de
onderhandelingstafel te krijgen: de
drie vakcentrales stellen enkele
voorafgaande voorwaarden, de
werkgevers willen die alleen maar
bespreken in het kader van de on
derhandelingen zelf. Zolang beide
partijen het been stijf houden, is er
weinig hoop dat de besprekingen
zelfs maar kunnen beginnen en
wordt de kans op vermijding van
het referendum (dat uiterlijk in ju
ni moet worden gehouden) steeds
kleiner.
Het is niet het enige probleem
waarmee de regering-Craxi wor
stelt. De komende regionale en ge
meenteraadsverkiezingen op 12
mei werpen hun politieke schaduw
al vooruit. Als de communisten
ook ditmaal als grootste partij uit
de bus komen, zoals vorig jaar bij
de Europese verkiezingen toen zij
voor het eerst 0,3 stemmen meer
stemmen behaalden dan de chris
ten-democraten, dan eisen zij ver
vroegde parlementsverkiezingen.
In geval van een nieuwe over
winning, kondigde Natta aan, eist
de PCI het recht op, de kabinets
formateur te leveren. Hoe onwaar
schijnlijk dit ook is, voor de chris
ten-democraten kwam het als een
geschenk uit de hemel. Angst voor
de bolsjewieken is altijd hun sterk
ste verkiezingskaart geweest en
partijleider De Mita hief dan ook
dadelijk de kruisvaarderstoon aan.
Tegelijk eiste hij van de vier klei
nere regeringspartners de belofte,
dat ze overal in het land, i
uitslagen het maar mogelijk ma
ken, de communisten in de steek
zullen laten en weer met de chris
tendemocraten in zee gaan.
Geen genoegen
Dit zou betekenen, dat de meeste
grote steden, waar de christen-de
mocraten sinds 1972 in de opposi
tie zijn, weer in hun handen zou
den komen. Voeg hierbij de niet al
te bedekte hint, dat het na de ver
kiezingen tijd wordt om de vreem
de situatie, waarin de vertegen
woordiger van een minderheids
partij het premierschap bekleedt,
eens opnieuw te bekijken, en men
kan zich voorstellen dat de stem
ming binnen de regeringscoalitie
er niet op is verbeterd. Met het feit
dat de twee hoogste ambten in het
land, het premierschap en het pre
sidentschap, worden bekleed door
de socialisten Craxi en Pertini zul
len de christen-democraten ver
moedelijk niet lang meer genoegen
En dit is dan het derde probleem
dat zich binnenkort aandient. In
juni loopt Pertini's ambtstermijn
af, na zeven jaar waaring hij Italië's
populairste president is geworden
en het prestige van het president
schap tot nooit eerder vertoonde
hoogte heeft opgevoerd. Er zijn
dus al stemmen opgegaan om hem
in juni te herkiezen, maar lang niet
alle parlementsleden zijn bereid
om hun eigen categorie en genera
tie een dergelijk brevet van onbe
kwaamheid te verstrekken: Sand-
ro Pertini is 88 en zou tot op zyn
95ste president blijven.
Overhaast
Bovendien heeft hij er altijd een
handje van gehad om de politici te
gen de haren te strijken, het meest
recentelijk door bij het bericht van
Tsjernenko's dood overhaast een
diplomatiek belangrijk en zorgvul
dig voorbereid staatsbezoek aan
Argentinië en Brazilië overhaast af
te breken om naar Moskou te rei
zen. „Mitterrand, Kohl en Thatcher
gaan erheen", vertelde hij de jour
nalisten, „dus ik mag er niet ont
breken".
De liberaal Patuelli zei venijnig:
„Misschien kan Pertini zijn laatste
maanden in het quirinaal eens be
steden aan de bestudering van de
grondwet. Dan zou hij merken, dat
Kohl en Thatcher geen collega's
van hem zijn, maar van Craxi, en
dat Italië, anders dan het Frankrijk
van Mitterrand, geen presidentiële
republiek is". De politieke messen
'in Italië worden dus weer eens ge
scherpt en de komende maanden
kunnen menig spectaculair ge
vecht opleveren.
De Leidse kerkelijke hoogle
raar dr. F. O. van Gennep (her
vormd) kan niet met goed fat
soen met de huidige paus het
'gloria' zingen, en daarom gaat
hij op 13 mei niet naar de oecu
menische gebedsdienst in
Utrecht. En als het aan hem ligt,
gaat er helemaal niemand.
De secretaris algemene zaken
van de Hervormde Kerk, dr. A.
de Kuiper, had hem gevraagd,
wie van de hervormde kerkelijke
hoogleraren op 13 mei aanwezig
wilde zijn. Zelf stelde dr. Van
Gennep - hoogleraar praktische
theologie - geen prijs op een uit
nodiging voor 'dit soort demon
stratieve quasi-oecumene'.
"Wie de wanhoop kent van al
die priesters, religieuzen en le
ken die in trouw hun kerk heb
ben gediend, kan niet de band
met deze mensen loslaten, nu de
ze paus met zijn beambten bezig
is de spiritualiteit en de gemeen
schap te verbreken waarvoor zij
met zoveel hoop en inzet hebben
gewerkt". Schrijft Van Gennep
in het blad 'In de Waagschaal'.
"Het gaat mij niet om de paus
als mens. Ik begrijp, dat hij vol
toewijding is. Hij is groot gewor
den in de machtsstrijd met een
communistisch regime. Het gaat
mij om het roomse systeem, dat
- tegen alle opluchting en ver
nieuwing in - de klok heeft te
ruggedraaid en al zijn hoop heeft
gezet op de politiek van de
macht, de hiërarchie en de gewe
tensdwang".
"Niét naar Utrecht te gaan is
de enige dienst die wij aan onze
rooms-katholieke broeders en
zusters op dit moment kunnen
bewijzen".
Warboel
De 'Paus-fanclub' (secreta
riaat H. B. Letschert, Fazanten-
weg 2a, 1021 HN Amsterdam) liet'
vandaag weten, op dinsdag 14
mei een aantal bustochten naar
Beek-Limburg te houden, "als
daar de Paus zijn Nederlandse
geloofsgenoten zal voorgaan in
een massale dienst". Het land is
voor deze reizen in drie zones
verdeeld: boven de lijn Alkmaar-
Emmeloord-Deventer, boven de
lijn Zeeland-Rotterdam-Arnhem
en de rest. Belangstellenden
kunnen zich tot 3 mei aanmelden
bij alle erkende reisbureaus.
Een reden van de fanclub om
deze reizen te organiseren is, dat
"tallozen blijk willen geven van
hun verlangen om de bescha
mende warboel in sommige de
len van de Nederlandse kerkpro
vincie af te wijzen". "Dat willen
wij doen door nog eens met grote
aandacht en vurige instemming
te luisteren naar de veroordeling
van een ook in ons land scheef
gegroeide interpretatie van ker
kelijke wetten. Die voorschriften
zijn allerminst verouderd. Inte
gendeel, het recht op leven van
toekomstige generaties moet nu
blijkbaar opnieuw worden vast
gelegd".
'Defensiebelasting'. Er moet
een wettelijke regeling komen
voor mensen die gewetensbe
zwaren hebben tegen het betalen
van 'defensiebelasting'. Het be
stuur (moderamen) van de her
vormde synode wil, dat de Raad
van Kerken bij de overheid aan
dringt op het treffen van zo'n re
geling. Het niet-betaalde deel
van de belasting zou gestort
moeten worden in een vredes-
fonds.
De nieuwe voorzitter van de
hervormde synode, ds. H. Hu-
ting, verklaarde dat gisteren te
genover de NCRV. "Het modera
men staat uitdrukkelijk een wet
telijke regeling voor ogen. Wij
willen beslist geen anarchisti
sche toestanden".
De Raad van Kerken vroeg eni
ge tijd geleden de lid-kerken om
advies over deze zaak, nadat de
Beweging Weigering Defensie
belasting de raad zelf om steun
had gevraagd. Van de Gerefor
meerde Kerken in Nederland zal
de raad geen advies krijgen. Die
vinden, dat de raad de kerken
hiermee 'overvraagt'. "De ter
mijn is te kort om met een door
dacht advies te komen", zei een
gereformeerde woordvoerder.
Op 10 april wil de Raad van
Kerken alle adviezen binnen
hebben.
Jeugdwerk
De hervormde Raad voor het
Jeugdwerk is in verband met de
financiële stéun door de over
heid begonnen met een inventa
risatie van het jeugdwerk in de
plaatselijke gemeenten.
Het ministerie van welzijn,
volksgezondheid en cultuur wil
inzicht hebben in de omvang van
het kerkelijke jeugdwerk. In te
genstelling tot bijvoorbeeld het
gereformeerde jeugdwerk kent
het hervormde tot nu toe geen
clubs of verenigingen met leden.
De jeugdraad moet - in overleg
met het bestuur van de synode -
in september een standpunt be
palen.
Tien jaar. De stichting 'De
Regenboog' in Amsterdam (in
terkerkelijke hulpverlening aan
druggebruikers) bestaat tien
jaar. Maandag is er een receptie
in het Vincentiushuis aan de
Kloveniersburgwal 95 voor me
dewerkers, bestuur en sectiebe-
sturen.
Daar wordt ook het boek 'Wij
druggebruikers' officieel aange
boden. Een van de stichters van
'De Regenboog', ds. D. N. Wou
ters, schreef het. Het geeft een
beeld van tien jaar hulp aan
druggebruikers en hun familiele
den. Tegelijk met het boek ver
schijnt een handreiking voor
kerkelijk gebruik. 'Boekencen
trum' in Den Haag is de uitgever
van het boek.
Veroordeling. Het Vaticaan
heeft nu officieel enkele 'onaan
vaardbare' opvattingen van de
bekende Braziliaanse 'bevrij
dingstheoloog' Leonardo Boff
veroordeeld. Zijn theorieën over
de structuur van de kerk, de dog
ma's, de uitoefening van de
macht en het profetisch spreken
van de kerk kunnen de gezonde
kerkleer in gevaar brengen, zegt
de congregatie voor de geloofs
leer in een verklaring.
Beroepen. Hervormde Kerk:
beroepen door de classis Win-
sum (Gr.) voor regionaal ge
meentewerk en door de gemeen
ten Ulrum-Niekerk (beide voor
deelwerk) J. G. Bos Utrecht (be
jaardenpastoraat); bedankt voor
Brakel C. Trouwborst Vlaardin-
gen.
Gereformeerde Kerken: be
roepen te Alpheo aan den Rijn
F. J. Boer Breda.
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt: bedankt voor Hasselt
A. den Broeder Bergentheim.
Gereformeerde Gemeenten:
bedankt voor Eindhoven A. Bac
Bodegraven.
Evangelisch-Lutherse Kerk:
aangenomen naar Alkmaar-Be-
verwijk (deelwerk) M. W. S. Cra
mer Schagen.
