Ultimatum
voor Akzo
SPAARSELECT
REKENING
Damrak beklimt steeds hogere toppen
Beursweek
Bonden aansprakelijk voor acties
RENTE 53A%
Sombere gedachten
bij bekendmaking
hoge winstcijfers
Flakt in cassatie
FINANCIAL TINES
leidse spaarbank
ZATERDAG 16 MAART 1985
ECONOMIE
FNV eist 36-urige werkweek
UTRECHT (ANP) - De Industriebond FNV stelt het Akzo
een ultimatum tot 1 april om tegemoet te komen aan de eis
van de bond om in 1986 een gemiddeld 36-urige werkweek
in te voeren. „Verwerpen door Akzo van dit ultimatum zal
onherroepelijk leiden tot acties in de bedrijven ingaande
in de maand april", aldus bestuurder P. van de Linden in
een gisteren verzonden telex aan de raad van bestuur van
Akzo Nederland.
ROTTERDAM (GPD) - Dc onder-
handelingen over een nieuwe ha-
ven-cao zijn gistermiddag afge
sprongen. Knelpunt vormt de fi
nanciering van de arbeidstijdver
korting, die op zichzelf wél be
spreekbaar is. Kort na het begin
van de vierde onderhandelingsron
de deden de werkgevers gisteroch
tend twee belangrijke concessies.
Ze zijn bereid de uitkering bij ziek
te volledig te handhaven en ook
het systeem van de prijscompensa
tie, waarvan ze aanvankelijk af wil
den, blijft overeind.
Onderhandeling
haven afgekapt
De havenwerkgevers willen ech
ter dat de werknemers een deel
van het korter werken gaan meebe
talen uit de prijscompensatie. Tot
die concessie bleken de vakbon
den niet bereid. FNV-onderhande-
laar Marges: „Op die manier krij
gen de mensen een sigaar uit eigen
doos. Ze gaan het korter werken
zelf betalen. Daar voelen we dus
niets voor".
Onderhandelaar Zeebregts van
de havenwerkgevers denkt daar
geheel anders over. "Heel Neder
land heeft de prijscompensatie in
geleverd voor korter werken.
Waarom dan niet in de havens?",
zo zegt hij. „Wij willen best mee
met de trend van arbeidstijdver
korting. Maar dan moet men ook
oog hebben voor de kosten daar
van". Ondanks dat er sprake is van
een eindbod, willen de werkgevers
over anderhalve week opnieuw
met de bonden aan tafel.
De Industriebond komt tot dit ulti
matum nadat in de afgelopen week
de bondsleden bij de verschillende
Akzo-bedrijven zijn geraadpleegd
over de cao-onderhandelingen en
eventuele acties om de eisen van
de Industriebond te ondersteunen.
Tot het stellen van het ultimatum
is unaniem besloten. De eisen van
de Industriebond FNV (36-urige
werkweek, volledige vijfploegen
dienst en verbeterde drieploegen
dienst, volledige herbezetting,
handhaving koopkracht en volledi
ge doorbetaling by ziekte) blijven
onverkort van kracht. „De voor
stellen van Akzo worden
gezette cao-onderhandelingen in
Heerlen niet tot overeenstemming
gekomen. De voornaamste knel
punten vormen de eis om by ziekte
van werknemers het Ion tot hon
derd procent uit te betalen, ar
beidstijdverkorting en het aanvul
len van opengevallen arbeidsplaat-
Het district Amsterdam van de
bond heeft laten weten 'redelijk te
vreden' te zijn over de actiebereid
heid binnen de metaalbedrijven in
Noord-Holland. Bij Fokker, zo
meldde vakbondsbestuurder Gijs
Honing, heeft het personeel een
open brief aan de raad van bestuur
als een aanfluiting van constructief gestuurd en by Hoogovens is al be
gonnen met stiptheidsacties om de
36-urige werkweek erdoor te krij
gen.
IJMUIDEN (GPD) - De directie Staal van Hoogovens IJmuiden
acht de Industriebond FNV en de Industrie- en Voedingsbond
CNV aansprakelijk Voor de gevolgen van acties zoals die de afge
lopen dagen binnen het bedrijf zijn gehouden. In een brief aan de
beide vakorganisaties deelt de onderneming ook mee „bereid te
Dordrecht was blijven" met de bonden rond de tafel te gaan om te praten over de
voorstellen voor een nieuwe cao. Hoogovens meldt zich op korte
termijn in een tweede brief tot de organisaties te zullen wenden.
overleg", aldus Van de Linden
De leden van de Industriebond
bij het hoofdkantoor van Akzo en
Enka in Arnhem hebben overigens
de voorkeur gegeven aan opnieuw
onderhandelen met Akzo. Van ac
ties willen de leden voorlopig niet
weten; hoogstens kan er na het
eventueel mislukken van nieuwe
onderhandelingen sprake zijn van
„activiteiten" die dan eerst nog
door een aparte werkgroep moeten
worden besproken.
Eerdere ledenvergaderingen
hebben uitgewezen dat in elk geval
de bondsleden bij Akzo Zout Che
mie in Rotterdam en Hengelo be
reid zijn in actie te komen om de
werkgever onder druk te zetten.
Bij Akzo Chemie
geen enkele actiebereidheid aan
wezig.
Een woordvoerder van het Akzo-
concem wilde geen commentaar
geven op het ultimatum van de In
dustriebond „zolang het ultima
tum nog niet ontvangen is". Als dat
wel het geval is, zal de Akzo-direc-
tie zich op het ultimatum beraden,
aldus de woordvoerder.
De directie van DSM en de vak
bonden zijn gisteren by de voort-
36-URIGE-WERKWEEK - De di
rectie van het koffie-, thee- en ta
bakconcern Douwe Egberts (mo
menteel 3.700 werknemers) is in
beginsel bereid tot de invoering
van een gemiddeld 36-urige werk
week in 1986 om daarmee de gevol
gen van de voorgenomen reorgani
satie zoveel mogelijk te beperken.
Dit heeft bestuurder A. Lakerveld
van de Industriebond FNV giste
ren meegedeeld.
De vorm en de financiering van
de arbeidstijdverkorting zal in
april onderwerp van gesprek zyn.
STAKING - In Italië zijn meer
dan 155.000 artsen uit staatszieken-
huizen voor 24 uur in staking ge- OOSTERHOUT (ANP) - De recht-
gaan uit protest tegen wijzigingen bank in Breda heeft gisteren het
Tussen het centraal station en Amsterdam-noord is gisteren ee
Het is de bedoeling dat dit bootje de grote pont gaat vervangen.
proef begonnen met e
Hoogovens in brief aan FNV en CNV:
voor de acties van personeelsleden
toe te schrijven, omdat wij
bedrijf niet vóór 1
vergaderingen van afgelopen dins- maand zou verklaren principieel te
dag dingen zouden hebben gezegd willen onderhandelen over het cao
die als een oproep tot acties kun- pakket Gedurende het weekeinde
Districtsbestuurder Peperkamp
van de Industriebond FNV was
gisteren in de vooravond nog niet
op de hoogte van het schrijven,
waarvan de kern ook te beluisteren
was op de eigen telefonische
nieuwslijn van Hoogovens. Hij
achtte het niet behoorlijk dat de
onderneming de inhoud van de
brief al bekend had gemaakt voor
dat de bonden daarover beschik-
worden uitgelegd. Wat telt i
alleen datgene dat op schrift staat.
Nóch in pamfletten, nóch in brie
ven aan de leiding bij Hoogovens
hebben wij dergelijke oproepen
gedaan. Wel spreken wij de men
sen in kantines toe als zij ons daar
voor uitnodigen".
stonden op diverse plekken
bedrijf ook'kantinepraatjes op het
programma.
Diesel goedkoper
ROTTERDAM (ANP) - De prijs
van dieselolie wordt maandag 1,6
VTf H" he' bedrijf ftaat R™te?damtebekcndk°gem'afkt.ISDe
letterlijk dat Hoogovens de twee meestvoorkomende prijs voor
bonden aansprakelijk houdt 1
liter diesel bij de zelftankstations
dat hij het met de uit- acties
AMERSFOORT (ANP) - Het
Amersfoortse installatiebedrijf spraak niet eens is.
Flékt tekent cassatie aan by de Ho- Flakt deed enkele jaren geleden
ge Raad. Het Amsterdamse ge- aanvragen
i persoonlijk letsel, „die komt dan 136 cent
es voortvloeien".
De prijs van huisbrandolie gaat
Het staalconcern meent dat de ook naar beneden. Voor leveringen
de afgelopen dagen bij tot 1500 liter wordt de prijs van een
113,25 c
onder meer railvervoer en de koud- liter huisbrandolie 113,25 cent.
strijd zijn met
de twee organi-
De prijsdalingen zijn een gevolg
i ontwikkelingen op de interna-
rechtshof heeft Flakt veroordeeld werknemers die in Saoedi-Arabië saties Daarin worden acües van de tionale produktenmarkt.
nnn nnl/Iknafa irnne Vinf afnaircn tlfOrlf mftACton WPTTlrihtPn aan tplp.
tot een geldboete voor het afgeven werk moesten verrichten aan tele-
twee niet-jood verklaringen, fooncentrales gepaard gaan met
brieven waarin stond dat de be
trokken werknemers geen binding
hadden met de staat Israël en waar
uit ook was op te maken dat ze niet
de joodse godsdienst aanhingen.
Het Centrum voor Informatie en
Documentatie over Isrël diende
daarop een strafklacht in.
Directeur R. van Dijk deelde giste-
Jamin failliet:
666 banen weg
ADVERTENTIE
iensioenvoorzieningen. faillissement uitgesproken
iaanse brandweer ging zoetwarenfabriek Jamin in Ooster-
in staking hout. Dit houdt in dat 1198 van de
1864 werknemers hun baan zullen
houden. Na het faillissement1
hun
Ook de 1
voor zeseneenhalf
vanwege een cao-conflict,
In de Italiaanse staatsziekenhui
zen waren alleen nog noodploegen den de werkzaamheden voortgezet
aanwezig om hulp te verlenen.
Europe's Business Newspaper
operates an early morning
deliven
delivery service in
LEIDEN. LEIDERDORP.
DELFT. OEGSTGEEST
12 other Dutch towns/cities)
twee aparte vennootschappen:
De "Oosterhoutse Zoetwarenfa
briek BV" voor de produktiebe-
drijven en het "Winkelbedrijf Oos
terhout BV" voor de winkelorgani
satie. Dat hebben directie en be
windvoerders vrijdagmiddag aan
het personeel meegedeeld.
De grootste klap valt in de win
kelorganisatie inclusief het distri
butiecentrum, dat nog maar aan
773 van de 1279 werknemers werk
zal blyven bieden. Van de 246 Ja-
min-winkels blijven er 172 open,
die onder de naam Jamin blijven
Meer geld op
girokaart in
buitenland
DEN HAAG (ANP) - Met girobe
taalkaarten kan per 1 april in het
buitenland meer geld worden op
genomen. Omgerekend in Neder
landse guldens kan het op te ne
men bedrag oplopen tot zo'n 250
gulden in plaats van de gebruikelij
ke 200 gulden die per girokaart kan
worden verkregen.
De hoogte van het bedrag dat
men meer in handen krijgt is af
hankelijk van de koers van het be-
bestaan. Bij het produktiebedrijf treffende land. Het heeft te maken
in het Belgische leper is geen i
krimping te verwachten.
- Saldo dagelijks opvraagbaar
- Tot f 3000,- per maand vrij
opneembaar.
- Zelfs contant aan de balie.
- Daarboven 1% retourrente.
DE DICHT BU HUIS BANK
Vooral de eerste helft van de
week beklom het Damrak voor
de aandelen steeds hogere top
pen ondanks een labiele situatie
op de Newyorkse effectenbeurs.
Binnenlandse, maar ook bui
tenlandse belangstelling joegen
de noteringen van vele aandelen
flink verder omhoog. De meeste
beursgroepen konden daardoor
meerdere dagen achtereen nieu
we historische records vestigen.
Alleen donderdag trad enige aar
zeling op, door de nogal forse da
ling van de Newyorkse effecten
beurs. Maar totrdie dag stónd de
index voor de internationals en
van het algemeen beursgemid-
delde toch alweer 4 punten hoger
dan vorige week vrijdag. De ver
zekeringsaandelen bleken toen
zelfs 16 punten te zijn aangetrok
ken.
Onzekerheid
Maar voor Wall Street ontwik
kelde zich weer de nodige pro
blemen die tot allerlei onzeker
heden leidden. Vooral schrik en
ontsteltenis wekten de berichten
uit de computersector, tot dus
ver de meest expansieve be
dryfstak van het land. Want, sa
menhangend met de hoge dollar
en daardoor teleurstellende ver-
door
C. Wagenaar
kopen in het buitenland, blijkt
over het lopende kwartaal menig
Amerikaans computerbedrijf
nauwelijks meer winst over te
houden of, zoals bij de reus IBM,
de stijgende tendens in de winst
verloren te hebben. Geen won
der dus dat bij de deze week op
getreden koersval op Wall Street
de technologiefondsen voorop
liepen.
Ondertussen blijkt de dollar
enigermate van zijn voetstuk te
zijn gestoten. Ook deze week
werd het herstel, dat vorige week
mislukte, niet resoluut meer in
gezet. Wel wist de Amerikaanse
munt door een hectisch gedrag
op één dag een prijsval van 10
cent tot even f 3,70 weer weg te
werken en nadien zelfs flink bo
ven de f3,80 te komen. Maar daar
bleef het bij.
Het uitblijven van een her
nieuwde hausse-ontwikkeling
van de dollar had een gunstig ef
fect op de Amsterdamse obliga-
tiemarkt. Er trad een flink her
stel op, niettegenstaande de ban
ken de opslagrente nog eens met
een half procent verhoogden tot
nu in totaal een vol procent. Het
roodstaan bij banken werd dus
opnieuw duurder. Daarbij bleef
het, want spoedig daarop werden
zelfs een groot aantal afgiftepry-
zen voor spaar- en bankbrieven
verhoogd.
Zicht op een wat langere ter
mijnontwikkeling ontbrak ech
ter, want de rente in ons land
hangt ook samen met die in
Amerika en daar is de verdere
ontwikkeling volkomen ondui
delijk. Maar de aandelenmarkt in
Amsterdam blijft in een gunstig
gesternte staan. De teneur van de
binnenkomende bedrijfswinsten
is van dien aard, dat van vrijwel
elke vooraanstaande onderne
ming de al hoog gestelde ver
wachtingen worden overtroffen.
Zo meldde de Amrobank 20
procent meer winst, Wessanen 30
procent en VNU 50 procent. Als
eerste reactie had dit, op de toch
zeker niet geringe koershoogte,
nieuwe verhogende gevolgen.
Maar als de verwachtingen niet
geheel werden gehonoreerd, zo
als bij Heineken en Kluwer waar
de winst respectievelijk met 15
en 23 procent is gestegen, moest
de koers in eerste instantie terug.
Ook ons hoofdfonds Koninklijke
Olie reageerde aanvankelijk ne
gatief op het bekend geworden
jaarresultaat, dat ruim 35 procent
hoger lag dan hetgeen in 1983
werd verdiend.
Teleurstelling
Maar doordat ook valutawin
sten een groot aandeel hebben
gehad in deze winststijging en
een min of meer verwachte aan-
delensplitsing achterwege bleef,
deed zich enige teleurstelling
voor. Niettemin werden er in de
aandelensector deze week talrij
ke nieuwe hoogterecords geves
tigd en meldden-zich diverse
koersverbeteringen. Het meest
stegen Rommenhöller en Audet.
De grootste verliezen deden zich
voor bij Kluwer, Drukkerij De
Boer en de Scheeps Hypotheek
Bank.
De Europese Optiemarkt bleef,
met een omzet van 144.000 con
tracten, vrijwel op het niveau
van de vorige werkweek. De
meeste opties werden ditmaal op
Akzo genomen, die met een dag
gemiddelde van 8000 contracten
ver vooraan liep. Nu en dan was
er ook nog een levendige handel
in valuta-opties. Philips werd
een goede tweede, gevolgd door
KLM.
Terwijl de meeste mensen deze
dagen alweer opgewekt aan de
lente beginnen te denken, is het
voor financiële journalisten een
droeve tijd. Het seizoen van de
jaarverslagen is aangebroken.
Alle ondernemingen maken hun
winstcijfers over 1984 bekend.
Dat nieuws lijkt over het alge
meen goed. De grote bedrijven
laten prachtige winststijgingen
zien. Shell verdiende netto 15
miljard. Unilever verdiende op
de wereldwijde verkopen van
margarine, waspoeder en duizen
den andere produkten van deze
op de huisvrouw georiënteerde
multinational meer dan 2 mil
jard. Philips boekte een winst
van 1 miljard en Akzo kon aan de
verkoop van vezels voor textiel
en chemie 750 miljoen overhou
den.
door
Paul Frentrop
Al deze enorm grote bedragen
maken het vrijwel onmogelijk
nog te zien of een bedrijf het
echt goed doet. Die winstcijfers
zijn maar de restanten van alles
wat er in een onderneming om
gaat. Philips bijvoorbeeld ver
dient op iedere gulden omzet
maar twee cent. Dergelijke ver
houdingen geven-zoveel ruimte
om grote problemen onder enke
le boekhoudkundige posten weg
te moffelen, dat de journalist
slechts mismoedig de optimisti
sche toespraken op persconfe
renties aan kan horen in de we
tenschap dat het vrijwel onmo
gelijk is te checken of die be
richtgeving wel klopt.
Vooral omdat uit het verleden
tal van voorbeelden bekend zijn
van bedrijven die om het netjes
te zeggen een te optimistische
voorstelling van de gang van za
ken hebben gegeven. Boskalis
met zijn Argentijnse pijpleiding,
RSV met kolengravers en Ogem
met reusachtige orders uit Saoe
di-Arabië bijvoorbeeld.
Slechts in een enkel geval is de
presentatie van de jaarcijfers
duidelijk anders dan de
werkelijkheid. De Nederlandse
Credietbank bijvoorbeeld meld
de dat zij haar vermogen had ver
sterkt. In de praktijk heeft de
NCB al het geld dat ze vorig jaar
verdiende opzij moeten zetten
om stroppen op te vangen.
Gelaten
Maar over het algemeen kan de
pers slechts gelaten aanhoren
wat de public relations afdelin
gen van grote ondernemingen
kwijt willen. Opvallend is dan
dat in al die berichten een soort
van modieuze trend is te bespeu
ren. Vrijwel alle bedrijven mél
den dat ze veelbelovende nieuwe
produkten aan het ontwikkelen
zijn. Of dat nu Akzo is dat met
nieuwe chemicaliën of superve
zels komt, waarvan de samen
stelling slechts door deskundi
gen te doorgronden is. Of Unile
ver dat bij dochterbedrijven als
Iglo of Calvé nieuwe diepvries
pizza's en borrelnootjes ontwik
kelt. Of een Philips dat samen
met het Duitse Siemens miljar
den steekt in de research naar
een nieuwe superchip. Alleen
Shell meldt nog geen nieuw
soort benzine.
buitenwacht onvoldoende in
zicht heeft in de omvang van de
risico's die ondernemers op zich
nemen. Pas onlangs is bekend
geworden dat Philips meer dan
700 miljoen gulden heeft ver
speeld aan de ontwikkeling van
nieuwe telefooncentrales, die
toch maar niet gefabriceerd gaan
worden. Philips verkoopt nu de
centrales van het Amerikaanse
AT&T concern. Dat is een duur
foutje geweest. Jaren geleden
heeft Philips op soortgelijke ma
nier vele miljoenen weggegooid
met pogingen om zelf computer
fabrikant te worden. Gaan derge
lijke projecten mis, dan hebben
de topmensen daar niet echt last
van. Zij beroemen zich erop risi
co's te nemen, maar vertrekken
als het misgaat met een zilveren
of gouden handdruk. Het is nog
niet voorgekomen dat ze hun sa
laris terug moesten betalen om
dat hun beleid verkeerd geble
ken is. De werknemers die hun
baan kwijt raken zijn meer het
slachtoffer van de risico's die ze
zelf niet kunnen overzien.
Of bedrijven in staat zyn risi
co's op te vangen hangt af van de
omvang van hun eigen vermo
gen. Een onderneming die maar
enkele centen verdient op iedere
gulden omzet moet een hoop ex
tra produkten verkopen om een
strop van enkele miljoenen op te
vangen. Dat lukt niet op korte
termijn, dus moet er eigen kapi
taal zijn om een moeilijke perio
de te overbruggen. Dank zij de
hoge winsten van het afgelopen
jaar hebben veel ondernemingen
hun eigen vermogen kunnen ver
sterken. Maar echt florissant is
de situatie nog niet. Bovendien
wordt de omvang van de risico's
steeds groter omdat bedrijven op
steeds grotere markten opereren.
Voor een nieuw produkt moeten
al gauw grote fabrieken worden
gebouwd, die als het mis gaat
een zware financiële last
Al die nieuwe vindingen moe
ten zich de komende jaren gaan
bewijzen. De logica zegt dat een
groot percentage van deze uit
vindingen een mislukking zal
blijken. Het nieuwe elan, waar
mee ondernemers na perioden
van sanering en herstructurering
nu weer de handen uit de mou
wen steken - voor zover je dat
kunt zeggen van de hianagers
van multinationals - gaat im
mers gepaard met grote risico's.
Dat is immers net waar onderne
mers zich op beroemen. Zij zijn
degenen die in onze economie ri
sico's durven nemen.
Risico's
Het probleem is echter dat de
Inzicht
Daarom blijft het belangrijk
dat de buitenwereld een beter in
zicht krijgt in de financiële posi
tie en de gang van zaken bij on
dernemingen. Want juist nu het
weer wat beter gaat nodigt dat
ambitieuze managers uit om
maar eens nieuwe ideeën te gaan
uitproberen. Het is daarom ver
heugend dat Pieter Lakeman, de
horzel in de pels van het bedrijfs
leven, onlangs enkele processen
heeft gewonnen in de affaire van
de Tilburgsche Hypotheekbank.
De rechter bleek het met hem
eens dat de accountant van de
Tilburgsche een jaarrekening
onterecht had goedgekeurd. Het
ziet ernaar uit dat die accountant
misschien voor een deel van de
schade die pandbriefhouders
hebben geleden aansprakelijk
kan worden gesteld.
Zo'n kleine zaak als om de Til
burgsche staat natuurlijk in geen
verhouding tot het geweld van
de multinationals. Maar als de
rechter echt gaat beslissen dat
een ondernemer of een accoun
tant verantwoordelijk gesteld
kan worden voor onvolledige be
richtgeving dan maakt dat het
bedrijfsleven misschien iets
voorzichtiger en opener. Een
goede zaak en een sprankje hoop
voor de bezoeker van persconfe
renties in dit moeilijke seizoen
De Koninklijke Shell Groep maakte een recordwinst van ruim
vijftien miljard gulden bekend. Onmogelijk te checken of die be
richtgeving wel klopt. (foto ANP)
