Brinkman: toch nu A-status Veronica
PAGINA 24
RADIO-TV
DONDERDAG 14 MAART 1985
NOS
17.30 Journaal
NCRV
17.44 Wissels, middagmatinee met actualiteiten e
muziek
TELEAC
18.30 Duits voor beginners (Gute Reise). Herh. les
19.00 Countdown, popmuziek met o.a. de rat-race.
Presentatie: Adam Curry
NOS
20.00 Journaal
VOO
20.28 Dynasty. Amerikaanse serie. Afl.: Domestic
intrigue
21.15 Hollanders, humor, satire en persiflages met
Will Luikinga, Alexander Curly, Paul Vas-
seur en Monique Emmen
21.30 Rangen en standen, documentair programma
over rangen en standen, hun onderschei
dingstekens en symbolen, vroeger en nu
22.15 RUR. Jan Lenferink praat met drie gasten
23.00 Mike Hammer, Amerikaanse detective-serie.
Afl.: Death on a Dime. Voor Mike loopt een
intiem etentje flink uit de hand en eindigt
met een schietpartij. Over de aanleiding tast
Mike volledig in het duister
NOS
23.55 Journaal
Vrijdag
NOS
09.30 Nieuws voor doven en slechthorenden
EOF
10.00 Telebord: Ik woe dat ik
10.30 Het Nationaal Socialisme in Duitsland 1918*
1945, afl. 3
11.00-11.30 Schooltv weekjournaal, afl. 23
NOS
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
NCRV
15.30 De Carsons. Australische serie
16.15 Een ongewone oma, poppenserie. Afl. 6: De
dingen van oma
16.20 Pluizerd. Tekenfilm
16.45 Perplex, maandelijks jongerenmagazine. Met
o.a. gesprekken en live optredens van De
Dijk en de schoolband Double you see
NOS
18.15 Nieuws voor doven en slechthorenden
18.20 Paspoort voor Turken
18.30 Sesamstraat
18.45 Jeugdjournaal
19.00 Journaal
IKON
19.12 Snuiters jongerenprogramma. Afl. 4: Vanda
lisme in winkelcentra. Razende reporter
Johnny op zoek naar de Hoog Catharijne
Jeugd
IKON-KRO/RKK
19.37 Kenmerk, actualiteitenrubriek
NCRV
20.00 De moeder van David S., tv-film naar het
boek van Yvonne Keuls. Nadat de ouders
ontdekken dat hun zoon David (Leopold Wit
te) aan de drugs is, dreigt het gezin volledig
te ontsporen. Hoe kunnen ze David en zich
zelf redden? Met: Anne-Wil Blankers, Jules
Hamel e.a. Regie: Ruud Keers. (herh.)
21.55 Rondom Tien: Dan stort je wereld in.... Hans
Sleeuwenhoek praat met ouders van ver
slaafde kinderen
NOS
22.30 Journaal
NCRV
23.00 Twee orgels in Hardenberg. Orgelwerken
van Jan Zwart uitgevoerd door Willem Hen
drik Zwart en Everhard Zwart
NOS
23.20 Nieuws voor doven en slechthorenden
Vrijdag
NOS
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
FEDUCO
17.15 Taal, tekens en regels. Afl. 18: Actieve en pas
sieve zinnen (herh)
18.00 Plons, tekenfilmserie
18.05 Rondomons. Wapistan en de zo
mervogels. Over het kleine indiaan
tje Wapistan dat de zomervogels
bevrijdt zodat het ook in het Hoge
Boorden winter en zomer wordt
18.25 De Freggels. Afl. 19: Radijshon
gersnood
18.50 Jukebox
19.00 Tijdrover: Kwizien
19.15 Uitzending door derden: Pro
gramma van Televisie en Onderne
ming
19.40 Mededelingen en programma-
overzicht
19.45 Journaal
20.10 Kunst-zaken
20.20 Hoger-Lager, spelprogramma
21.00 Panorama, actualiteitenrubriek
21.50 Dallas, Amerikaanse tv-serie
22.40 Journaal en Coda: La Gitana
van Fr. Keissler door J. Rubinstein
VRIJDAG
14.00-16.00 Schooltelevisie
17.00 Schooltelevisie
17.55 Journaal
19.00 Werken met audiovisuele mid
delen. Afl. 3: Audio: ooit van ge
hoord?
19.40 Mededelingen en programma-
overzicht
19.45 Journaal
20.10 Tennis. Rechtstreekse reporta
ge van het Belgian Indoor Cham
pionship vanuit de Heizei
(vervolg Plein Jeu
19.00 Ce soir, regionaal magazine
19.25 Minute papillon
19.30 Journaal
20.00 Minute papilion, een program
ma van Mamine Pirotte en Jacques
Dupont
20.25 Le Salaire de la Peur, Franse
speelfilm uit 1953. Vier in Zuid-
Amerika aan lager wal geraakte
mannen accepteren opdracht om
vrachtwagens met een zeer explo
sieve stof over 500 kg langs on
begaanbare wegen te vervoeren.
Onderweg kan iedere hobbel in de
jungle al fataal zijn...
22.55 Carrousel aux images, filmru-
briek van Selim Sasson
23.35 Journaal
23.50 Politieke uitzending: Les Chre
tiens dans la vie sociale
VRIJDAG
11.30 Teletekst magazine
14.00 Schooltelevisie
15.30 Teletekst magazine
16.30 Mededelingen ONEM
16.45 Schooltelevisie
17.15 Lollipop, gevarieerd kinderpro
gramma
17.50 Plein Jeu weekend
18.00 Hier und Heute
18.25 Drei Damen vom Grill. Van
daag: Ein Herz für Pico
19.00 Hart aber hertzlich (Hart to
Hart), Amerikaanse serie. Afl.: Het
jaar van de hond
19.58 Heute im Ersten
20.00 Tagesschau. Aansl.: Der 7. Sinn
20.18 Der Hochzeitstag, tv-film. Na 23
jaar huwelijk vertelt Werner zijn
vrouw Ulla dat hij een vriendin
heeft. Enige tijd later trekt hjj bij
haar in en Ulla probeert alleen
bestaan op te bouwen en gaat i
Tirol
21.45 Kangeru, muziek
ment met Hape Kerkeling en zijn
muzikale gasten
22.30 Tagesthemen
23.00 Magdalena, tv-spel van Ludwig
Thoma. Boer Mayr en zijn vrouw
Mariann zijn al 37 jaar gelukkig ge
trouwd en hebben een dochter Le-
ni. Leni is destijds als naaister naar
de grote stad gegaan en in slechte
kringen terecht gekomen. Met
groot gejoel wordt zij in het kleine
dorp ontvangen terwijl haar moe
der op sterven ligt
00.30 Tagesschau
VRIJDAG
08.10 Schooltelevisie
09.05 Politik Aktuell
10.00 Heute
10.03 Herbert ist Herrmann
11.05 Kaenguru
11.50 Umschau
12.10 Wie wuerden Sie entscheiden?
12.55 Persoverzicht
13.00 Heute
13.15 Teletekst-overzicht
14.40 Teletekst-overzicht
15.00 Oriëntexpress, tv-film in zes de
len van Claude Barma en Pierre
Jean Remy. Deel 6: Wanda
16.00 Tagesschau
16.10 Die Kanincheninsel
16.40 Wunder der Praerie, een Walt
Disneyfilm. Regie: James Algar
17.50 Tagesschau
18.20 Ein himmlisches Vergnügen:
Prost Helmut! (Cheers), comedy-se-
rie. Afl.: Katzenjammer. Rudi en
Hubert hebben een weddenschap
lopen dat hun favoriete voetbalclub
zal verliezen. Als dat ook werkelij
zo is is de ergenis in het cafe te mer
ken
18.56 Programma-overzicht
19.00 Heute
19.30 Herbert ist Herrmann, amuse
mentsprogramma met Herbert
Herrmann. Gast: Jürgen Kiessling
20.30 (S) Peter Petrel: Viel zu be
scheiden, muzikaal programma
met o.a. Ingrid Peters, Wester
Union en Four Kings
21.00 Wie würden Sie entscheiden?
Serie rechtzaken gevonnist door
burgers. Vandaag: Het gat in het
loonzakje
21.45 Heute-journal
22.05 Burger fragen Theo WaigeL Li-
ve-uitzendinng vanuit het Max-
Planck-Institut für Plasmaphysik
in Garching bij München
23.20 Apropos Film, aktualiteiten uit
de filmbranche
00.05 Heute
VRIJDAG
10.00 Zie Duitsland 1
13.15 Teletekst-overzicht
14.55 Programma-weekendoverzicht
15.00 (ZW) Harold Lloyd: Filmver-
rueckt (Movie Crazy), Amerikaanse
speelfilm uit 1932. Harold Hall, een
jongen uit de provincie, gaat naar
Hollywood om daar een groot film
acteur te worden. Dat gaat niet zo
maar.... Aansl.: Heute-Schlagzeilen
16.20 Freizeit.... und was man daraus
machen kann
17.00 Heute. Aansl.: Aus den Laen-
dern, regionaal nieuws
17.15 Tele-IUustrierte, gevarieerd ma
gazine
17.45 (ZW) Western von gestern: Was
ser fuer Arizona (1), western met
John Wayne, Ray Corrigan, Ray
mond Hatton, e.a. Aansl.: Heute-
Schlagzeilen
18.00 Telekolleg II
18.30 Het programma met de muis
19.00 Aktuelle Stunde
20.00 Tagesschau-Wetterkarte
20.15 Film am Donnerstag: Früh-
stück im Grünen (Le dejeuner sur
l'herbe), Franse speelfilm uit 1959.
Een bioloog die experimenteert
met kunstmatige inseminatie
wordt tijdens een picknick met fa
milie door een sater betoverd. Hij
wordt hevig verliefd op een boeren
dochter voor wie hij de wetenschap
opgeeft. Zijn familie zint op
wraak....
21.45 Landesspiegel. ABM, Alternati-
ven zum Stempelgeld? Reportage
22.15 Nachtstudio: Das Neue Frank
furt, documentaire-serie over een
experiment in de stadsbouw van
Frankfurt in 1925. Afl. 1: Nieuw wo
nen - nieuw bouwen
23.00 Nachtstudio Spatausgabe. Kino
85: Serie korte films naar boeken
van de schrijver Cornell Woolrich.
Vandaag: (k+zw) Nacht ohne Mor
gen, film van Christian Bauer
23.40 Tips voor lezers. Aansl.: Laatste
journaal
VRIJDAG
08.00 Tele-Gymnastik (38)
08.10-12.00 Schooltelevisie
17.00 Schooltelevisie
18.00 Blue Peter, kinderprogramma
18.30 Dr. Kildare, tv-serie over de be
levenissen van een arts
19.00 Journaal
19.30 Weerbericht. Aansl.: Look East,
regionaal magazine
20.00 East Enders, tv-serie
op the pops
f fools and horses, comedy-
21.30 A question of sport.
22.00 Journaal en weerbericht
22.25 Crimewatch U.K.
23.05 Question time, programma
waarin kijkers vragen kunnen stel
len aan bekende mensen
00.05 Crimewatch update
00.15 Rockschool, informatieve serie
00.40 Weerbericht
VRIJDAG
07.00 Ceefax AM, teletekst-overzicht
07.30 Breakfast Time
11.30 Play School, kinderprogramma
13.30 Journaal
13.55 Weerbericht
13.57 Financieel- en nieuwsoverzicht
voor doven en slechthorenden
14.00 Pebble Mill at One, gevarieerd
lunchprogramma
14.45 Chock-a-block, kinderprogram-
15.00 Ceefax, teletekst
16.50 Play School, kinderprogramma
17.10 Popeye, tekenfilm
17.20 Jackanory, kinderprogramma
17.35 Secrets out, kinderserie
BBC 2
18.25 Nieuwsoverzicht en weerbe
richt
18.30 The show me show, populair
Standen
RANGEN EN STANDEN -
Hoewel het fenomeen globaal
aan kracht lijkt in te boeten,
blijft het in talrijke sectoren van
onze samenleving onmiskenbaar
overeind: verschil in rang en
stand. Toen Ilona Hofstra zich in
de stationsrestauratie van Haar
lem hardop zat te verbazen over
het daar nog altijd gehanteerde
systeem van eerste en tweede
klas, kreeg zij van enkele om
standers het advies dan maar
eens langs te wippen bij hun be
drijf. Het was het begin van het
televisieprogramma 'Rangen en
standen', zoals Veronica dat van
avond op het scherm brengt.
De kijker wordt geconfron
teerd met een beperkt aantal si
tuaties waarin het onderscheid
in rang en stand duidelijk aanwe
zig is. De meest extreme vorm is
het militaire apparaat, maar ook
bij het schoonmaakbedrijf in
Lelystad liep Hofstra tegen frap
pante staaltjes aan. Daar blijkt
men een hiërarchie te hebben
opgebouwd die visueel herken
baar is gemaakt door verschillen
de kleuren jasschorten. Onont
koombaar was uiteraard ook de
omvang en aankleding van de di
verse bedrijfswerkkamers. Hoe
hoger op de ladder, des te groter
de oppervlakte en des te fraaier
de vloerbedekking.
De bijna cynische persoonlijke
inbreng van Ilona Hofstra heeft
het programma nog net kunnen
behoeden voor de kwalificatie
voorspelbaar. De maakster ban
jert enkele malen heel aardig
dwars door de gevoeligheden
heen die het ophouden van sta
tus met zich meebrengen. Zo on
derbreekt zij een bespreking van
hoge heren over bankzaken met
de vraag waarom zij zich in vre
desnaam bedienen van zoveel
gewichtig klinkend taalgebruik.
Voorts viel zij met de neus in de
boter bij het ministerie van bui
tenlandse zaken waar een ver
huizing voor sommige ambtena
ren trieste gevolgen had. (Neder
land 1, 21.30 uur).
David S.
'De moeder van David S.\ de tv-
fllm die in september '82 voor
het eerst werd uitgezonden én
toen grote indruk maakte bij vele
kijkers, is gebaseerd op de gelijk
namige roman van Yvonne
Keuls, die zelf ook het scenario
voor de film schreef. De hoofd
rollen werden gespeeld door An-
ne-Wil Blankers (de moeder) en
Leopold Witte (David). Regie:
Ruud Keers.
'De moeder van David S.' gaat
over een gezin, ergens in Neder
land. Vader is architect, moeder
houdt van tekenen en schilde
ren. Voorts bestaat het gezin uit
dochter Juliet en een zoon van
rond de zestien: David. Nadat de
ouders ontdekken dat David aan
de drugs is, dreigt het gezin vol
ledig te ontsporen. Iedere hoop
die David geeft, door steeds te
beloven van zijn verslaving af te
willen, wordt keer op keer de bo
dem ingeslagen en de vraag is
hoe ze David en zichzelf kunnen
redden. De film werd deels opge
nomen in de Hansenstraat in Lei
den. (Nederland 2, 20.00 uur).
Rondom 10
Aansluitend op 'De moeder van
David S.' komen in het program
ma 'Rondom Tien' ouders van
drugsverslaafden aan het woord
komen.
De uitzending is een vervolg
op een 'Rondom tien'-aflevering
van twee en een halfjaar geleden
toen samensteller-presentator
Hans Sleeuwenhoek al eens een
programma maakte met ouders
van verslaafde kinderen. Een
aantal van hen is opnieuw in de
studio om te vertellen hoe het
hen en hun kinderen is vergaan.
Er zijn overigens ook 'nieuwe'
gasten: ouders bijvoorbeeld, die
pas kort met het verslavingspro
bleem van hun kind geconfron
teerd zijn. Aan de orde is dan of
zij baat hebben bij alle aanwijzin
gen en adviezen die in de afgelo
pen jaren zijn gegeven. (Neder
land 2, 21.55 uur).
Een vraagje voor het gezelschaps
spel „Triviant":
De visie van
Veronica op
'Rangen en
Standen': Ilo
na Hofstra
eenmaal als
punkster en
eenmaal als
zakenvrouw.
(foto PR)
Nieuwe eind
redacteur 'Met
oog op morgen'
DEN HAAG (GPD) - Het NOS-ra-
dioprogramma ,Met het oog op
morgen' krijgt een nieuwe eindre
dacteur die de oude succesformule
terug zal brengen. Het is Flip Fey
(35), nu nog bureauredacteur bij
het NOS-tv-programma ,Den Haag
Vandaag'.
Zijn voorganger. Gijs Wanders,
legde de functie neer, nadat er een
stroom van kritiek was losgebar
sten over een aantal wijzigingen in
de opzet van het programma. Pro
gramma-onderdelen werden van
plaats verwisseld, de medewerking
van columnisten zoals Wolkers en
Robert Long werd opgezegd. Het
onderdeel ,De krant van morgen'
werd anders geredigeerd, waar
door de landelijke bladen hun me
dewerking dreigden in te trekken.
Nieuw was ook dat ,Het Oog' zelf
tot nieuwsgaring overging.
Die eigen nieuwsgaring zal niet
verdwijnen. Daar worden zelfs
twee redacteuren voor aangesteld,
die tot nog toe free lance voor Het
Oog werkten.
Ex-eindredacteur Wanders gaat
zich bezighouden met een NOS-
programma over rechtspraak.
HEILOO (GPD) - Minister Brink
man is bereid Veronica op 1 okto
ber tot de A-status te verheffen,
maar alleen als dat ambtelijk mo
gelijk is en de omroep aan de ver
eiste getalscriteria voldoet. De mi
nister zei dat gisteravond op een
spreekbeurt in het Noordhollandse
Heiloo.
In een onmiddellijke reactie leg
de Veronica-directeur Rob Out de
ze uitspraak uit als een politieke
ommezwaai. „Ik heb bewondering
voor zijn besluitvaardigheid", zei
Out.
Enkele uren eerder nog was in
Den Haag gebleken dat de WD-
fractie in de Tweede Kamer alleen
staat in haar eis aan minister
Brinkman van WVC om de Veroni
ca Omroep Organisatie reeds per 1
oktober van dit jaar de A-status te
verlenen.
De PvdA en het CDA hebben
wel samen met de WD aange
drongen op een spoedige beslis
sing over de status van Veronica in
het belang van de planning van het
zendschema voor het komende
winterseizoen. De opstellers van
dat schema moeten in het belang
van alle zendgemachtigden tijdig
weten waar zij aan toe zijn, zo vin
den de socialisten en de christen
democraten, samen met de WD.
De mediaspecialisten van deze
drie fracties hebben gisteren in een
schriftelijke vraag aan minister
Brinkman daarop gewezen. Het
laatste gedeelte van die vraag luidt
dat de minister zijn definitieve be
sluit ten aanzien van Veronica op
een zodanig tijdstip moet nemen
dat „de nieuwe situatie op 1 okto
ber 1985 een feit zal zijn". De WD
legt dit uit als een eis dat Veronica
nog dit jaar de A-status krijgt.
PvdA en CDA echter weigeren
zich bij deze „uitleg" van de vraag
aan te sluiten en het WD-pleidooi
om de bewindsman er thans toe te
bewegen de omroeporganisatie de
A-status toe te kennen te onder
steunen. Het is de bevoegdheid
van de minister om „een" besluit te
nemen en daaraan mag niet ge
tornd worden. Van een „nieuwe"
situatie is volgens de PvdA ook
sprake als Veronica in oktober B-
omroep blijft.
of Broadway, Amerikaanse speel
film
20.45 Tekenfilm
20.50 Ours tc keep
21.30 Out of court, programma over
recht en justitie
22.00 Yes minister, comedy-serie
22.30 Forty minutes, documentaire
serie. Afl.: The eternal triangle - the
wife
23.10 The Rockford Files, Ameri
kaanse detective-serie
00.00 Newsnight, actualiteitenmaga-
00.45 Weerbericht
00.50 National hunt festival, samen
vatting
01.10 Open University
VRIJDAG
07.30-08.25 Open University
10.30 Schooltelevisie
13.05 Informatieve series
14.20 Ceefax
14.38 Schooltelevisie
15.50 Ceefax
17.15 Monkey, serie
18.30 Mr. Ed. 'Working wives'
10.00 The Lucy show
19.30 Charlie's Angels
20.20 Skyways
21.10 The Untouchables. 'Ring of ter
ror*
22.05 1985 Fuji Film World Doubles
Tennis Championship
23.00 Sky Trax. Popmuziek
24.00 Sluiting
VRIJDAG
14.30 Family. 'Mirror, mirror
wall'
15.30 Star Fleet. 'Secret base'
16.00 Sky Trax. Popmuziek
16.45 Sky Trax. Popmuziek
17.30 Sky Trax. Popmuziek
i the
Anglia TV
Phil Collins treedt op in 'Kangu-
ru' (Duitsland 1,21.45 uur)
(archieffoto)
18.00 Dangermouse. 'Aargh, Spiders'
18.15 Blockbusters, spelprogramma
18.45 News at 5.45
19.00 About Anglia
19.35 Crossroads, tv-serie
20.00 Trippers's Day. 'Alarms and Di-
20.30 Street Hawk. 'A Second Self
21.30 Minder. 'A Nice Little Wine'
22.30 TV eye
23.00 News at ten, Anglia late news
and weather
23.30 Bomber
00.30 Musical Special
01.35 Thursday topic
VRIJDAG
10.30-12.39 Schooltelevisie
13.00 Emma and Grandpa
13.10 Rainbow
13.30 Coping
14.00 News at one
14.20 Anglia news and weather
14.30 Hart to Hart
15.30 Look who's talking
16.00 Gems, tv-serie
16.25 Anglia news
16.30 Sons and Daughters
17.00 Rainbow
17.20 The Moomins
17.25 How dare you
17.50 Freetime
18.00 Musicbox: videoclips
19.00 L'école des fans, kinderpro
gramma
19.32 Discopuce
19.47 L'homme qui aimait les fem-
mes, film van Francois Truffaut
21.17 Voir
21.32 Recettes de cuisine, culinair
22.30-2.00 Musicbox: videoclips
VRIJDAG
Hilversum 1 na 18 u
18.20 Nws.
kerk
i samenle-
19.55 Ter Overweging. 20.03 Tombo
la. 22.02 Goal op donderdag. NOS:
23.02 Met het oog op morgen.
VPRO: 00.02 Rust zacht met Joop
van Thijn. 01.02-07.00 VPRO's
nachtleven. (01.02 Radio Tamtam.
04.02 Trafassi en enos. 05.02 Roc
kers in the Mornin')
Hilversum 2 na 18 uur
NOS: 18.00 Nws. VOO: Vervolg Ver
onica Nieuwsradio. 19.00 Veronica
Sport NOS: 20.00 Nws. 20.03 NOS
Jazz way back. NCRV: 20.45 De we
reld zingt Gods lof. 21.45 In bewe
ging. 22.15 Literama-donderdag.
Hilversum 3 na 18 uur
(NOS: Ieder heel uur nws.). NOS:
18.04 De Avondspits. TROS: 19.02
De Nederlandstalige Top Tien. 20.02
Ferry Maat's Soul Show. 22.02-24.00
De L.P.-Show
Hilversum 4 na 18 uur
18.00 Nws. 18.02 De Tafel van IV.
19.30-22.00 De laatste beweging.
Met om 19.30 Muziek van nu. 20.30
Jazz Live. NOS: 22.00 Muziek uit
Middeleeuwen en Renaissance.
22.30 Akkoord. Vandaag: Cursus
"Bestuur en Muziek". 23.00 Musica
Nova
Hilversum 5 na 18 uur
beginners, herh. les 18. 20.40 CAD-
CAM, les 14. 21.10 Follow me II,
herh. les 52
VRIJDAG 15 MAART
Hilversum 1 Voor 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. KRO:
7.03 Het levende woord. 7.10 KRO's
Ontbijtshow. (8.30 Den Bosch - 800
journaal i.s.m. de Orva.) 8.50 Pas
toor A.C. Raadschelders. 9.03 Adres
onbekend. 10.03 In antwoord op uw
schrijven. 11.50 Pastoor A.C. Raad-
schelder. 12.03 Van twaalf tot twee.
(13.06 Echo.) 14.03 Ratel. TROS:
15.03 Raad een lied.... of niet. 15.30
Cafe de praatstoel. 16.03 Piekuur.
17.55 Mededelingen (NOS)
Hilversum 2 Voor 18 uur
VPRO: 7.00 Nws. 7.06-16.30 Het Ge
bouw. 7.06 Nieuws uit eigen land.
7.23 Dorrestyn's Pers Agentschap
(DPA). (7.30 en 8.00 Nws. 7.35 en
8.11 Nieuws uit eigen land.) 8.30
Nws. 8.33 De media. 9.00 Het Beeld.
zoek. 10.00 Euroburo. 10.30 Nws.
10.33 Afdeling Binnenland. (10.45
De afloop). 11.30 Nws. 11,33 Afde
ling Binnenland. 12.00 Ondervra
gingen. NOS: 12.26 Mededelingen
voor land- en tuinbouw. VPRO:
12.30 Nws. 12.36 Afdeling Binnen
land. 13.00 Nws. 13.10 NL-Buiten-
landbericht. (13.30 Nws.) 14.30 Nws.
14.33 Het Symposium, persoonlijke
impressies van Stan van Houcke.
15.00 Afdeling Binnenland. NOS:
15.30 Nws. 15.33 Een leven lang, ge
sprekken met oude kunstenaars.
IKON: 16.00 Kleur. 16.30 Nws.
VPRO: 16.33 Welingelichte kringen.
VARA: 17.30 Nws. 17.36 Dingen van
de dag.
Hilversum 3 Voor 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. EO:
7.02 Ronduit op 3.8.03 Tijdsein. 9.03
De muzikale fruitmand. NOS: 10.04
Jaargenoten. 12.04 Radio Thuis-
de componist van de maand: J.Chr.
Bach. (8.00 Nws.). 9.00 Veronica's
Meesterwerken (op compact-disc).
Klass. muz. 10.30 Muziek voor mil
joenen. Pop. klass. muz. EO: 12.00
Lunchconcert. 13.00 Nws. 13.02 De
koor- en oratoriumwerken van
Haendel (4). 15.00 Zeggen en schrij
ven, cultureel magazine. 15.30 Klein
bestek. 16.30 Uit de schat der eeu
wen. 17.00 Creme du baroque
Hilversum 5 Voor 18 uur
standen. TELEAC: 9.30 Kind en Ba
sisschool II. les 6. RVU: 10.00 Aller
gieën. 10.20 Leergeld. AH.: Wat kan
de Volkskredietbank voor je doen.
AVRO-VARA: 10.40-11.00 De Ne
derlandse Schoolradio. VPRO:
VPRO op 5
Gisteren heb ik bij bakkerij Pool
in Amsterdam voor f2.50 (die ten
goede komt aan het Rode Kruis,
dat hapt wel zo lekker weg) een
Zweeds wittebrood gekocht, bereid
op de wijze waarop het beroemde
Zweedse wittebrood, dat de Tweede
Wereldoorlog tenslotte toch nog
dragelijk voor ons maakte, in 1945
werd bereid. En was het wit als
sneeuw, wilt u weten? Nee, het was
een beetje grauw. En smaakte het
als cake? Nee, het smaakte als ons
doorsnee-wittebrood.
De heer Alfrink van bakkerij
Pool vertelde me, dat hij nogal wat
klachten krijgt over dit Zweedse
wittebrood, ten eerste omdat het
niet zo wit is als in 1945, en ten
tweede omdat het zo gewoon
smaakt. Hij vroeg zich af of dat
misschien kwam doordat het meel
in 1945 ongemengd, als zakken tar
we en als zakken rogge, naar Ne
derland was gestuurd, terwijl deze
beide onderdelen van het beroemde
Zweedse wittebrood nu al voorge-
mengd waren in Zweden. Hij ver
moedde, dat er in 1945 bakkerijen
in Nederland waren geweest die al
leen het tarwebloem verwerkt had
den, en dat daardoor het brood er
toen zo wit uitzag. In de verhou
ding 60 procent tarwe en 40, pro
cent rogge zoals het meel nu uit
Zweden naar Nederland is geko
men om te herdenken dat het 40
jaar geleden is dat het Zweedse
wittebrood ons hielp onze wonden
te likken), kun je geen spierwit
brood bakken, zei de heer Alfrink.
Zes jaar geleden heb ik een boek
je, ,Het Zweedse wittebrood' het
licht doen zien, waarin ik het Alge
meen Handelsblad van 1 maart
1945 citeer:
„Het nu afgeleverde brood is sa
mengesteld voor twee derde uit rog
ge, voor een derde uit tarwe, de tar
we uitgemalen tot 65 procent, de
rogge tot 75 procent".
Twee derde rogge, daar is geen
brood van te bakken, zei de heer Al
frink. Rogge bakt niet, heeft geen
eiwit en kan geen lucht vasthou
den. Rogge heeft geen mogelijkheid
volume te creëren tijdens het bak
ken.
Tot zijn geruststelling kon ik ook
een ander citaat tonen, van bakker
Versluijs, die zich niet kon voorstel
len dat dat heerlijke blanke meel
waar hij zijn handen en armen tot
aan de ellebogen in had gestoken
voor twee derde uit rogge en een
derde uit tarwe had bestaan. An
dersom leek hem waarschijnlijker.
Roggemeel is grauwig, het meel dat
hij te verwerken kreeg had een
nuance geel. Het Amerikaanse
meel dat na de bevrijding in linnen
zakken werd aangevoerd, dat was
pas tverkelijk blank! En bakkers
zoon A. Oosterhuis, werkzaam bij
de Gistfabriek in Delft, kon me in
dertijd vertellen dat het Zweedse
wittebrood volgens voorschrift deze
samenstelling moest hebben: 50 kg
bloem, 30 liter water, 1 kg gist en 1
kg zout. Het Zweedse wittebrood
van nu wordt in de verhouding 50
kg bloem en 28 liter water gebak
ken: hoe meer water je kunt toevoe
gen, hoe beter de kwaliteit van het
meel, vertelde hij.
Zou het kunnen, dat het Zweedse
wittebrood van 1945 alleen maar
vergelijkenderwijs zo wit leek en zo
naar cake smaakte, omdat het re
geringsbrood van die dagen zo
grauw en oneetbaar was? Bakker
Versluijs vertelde dat het rege
ringsbrood tegen het einde van de
oorlog steeds slechter werd en
noemde het scheermesjesbrood',
omdat het behalve uit erwtenmeel
uit gemalen haverdoppen bestond
i de scherpe bestanddelen
strottenhoofdontsteking konden
veroorzaken. Het Zweedse bloem,
vertelde bakkerszoon Oosterhuis,
had een viermaal zo groot volume
als de mélange van rogge, tarwe,
gepst en groene erwten waarvan
het Nederlandse regeringsbrood
aan het eind van de oorlog werd
gebakken.
Ik denk wel dat dit meegespeeld
zal hebben (de 125 gram Zweedse
margarine die we bij het witte
brood kregen was ook zo heerlijk,
terwijl ik nu niets bijzonders aan
het Zweedse wittebrood anno 1985
proefde hoewel ik mijn boterham
toch rijkelijk met roomboter had
besmeerd), maar toch geloof ik dat
het geheugen van de mensen hen
niet helemaal heeft bedrogen. Toen
ik vorig jaar met vakantie in Dene
marken was, kocht ik daar altijd
een soort wittebrood dat witter wqs
dan ons wittebrood, en een beetje
zoetig, „als cake" dus, smaakte. Het
heette ,Fransk landsbrod'. De heer
Alfrink vertelde me dat het alle
maal een kwestie is van de her
komst van de tarwe. Een landkli
maat levert hardere tarwesoorten
met een andere eiwitsamensteilirip
op dan onze tarwesoorten. De hoe
veelheid eiwit is hier wel hoger,
maar de kwaliteit van het eiwit
van harde tarwe is beter, alleen
duurt de bereiding van zulke (bij
voorbeeld Amerikaanse) tarwebro
den zo'n twee uur langer. En dat is
natuurlijk minder economisch.
