LeceN
Ab.
LeceN
'Het Leidsch Dagblad is een monumentaal instituut'
Ak
Ak
AK
Geen bezwaar B en W tegen
restaurant aan Hooigracht
LONDON
ROMA
P. C. Hooftprijs rode draad in feestrede burgemeester Goekoop bij jubileumviering
Bewerking
'Turandot'
inconsequent
Buurtcomité kan nog
in de Pancrat blijven
LSb uit universiteitsraad
VRIJDAG 1 MAART 1985
LEIDEN - De schrijver P.C. Hooft
en de naar hem vernoemde prijs.
Het waren twee regelmatig terug
kerende thema's in de speech van
burgemeester Goekoop gistermid
dag in de Pieterskerk. Hij sprak er
ter gelegenheid van het 125-jarig
bestaan van het Leidsch Dagblad
en onder zijn gehoor bevond zich
minister Brinkman van WVC. Van
daar dus Hooft en de sinds vorige
maand dankzij de bewindsman zo
omstreden prijs.
Goekoop begon met een citaat:
"De admiraals aan wal getreden,
namen hun gang, gevolgd door
scheeps- en stadsvolk, recht naar
de kerk, om eenstemmig de Here
te danken voor zovele en verschei-
denen blijkbare gunsten, de een na
de ander hun als toegeteld tot vol
trekking van de verlossing van de
stad. Daar smolten de gemoederen
in hun eigen vrijheid en was de be
wogenheid zo geweldig dat de har
ten van vrolijkheid, de ogen van
tranen overliepen en de sleur van
de zang der psalmen deden hape
ren. Weldra maakte de vroedschap
een besluit om ieder jaar die dag
met bidden en loven, benevens
ommegang in het geweer, ter on-
sterfelelijke nagedachtenis te vie
ren".
Vrijheid
De kerk was de Pieterskerk, de
datum 3 oktober 1574 en de schrij
ver, inderdaad, P.C. Hooft. Wat
Hooft niet vermeldt, maar Goe
koop in dat verband in herinnering
riep, was de leuze waarmee het
stadsbestuur het beleg doorstond:
om der wille van de vrijheid. Goe
koop: "Vrijheid van godsdienst,
vrijheid van samenkomst, vrijheid
van meningsuiting en dus ook
persvrijheid".
Goekoop wilde als vertegen
woordiger van de lokale overheid
één ding voor ogen houden: "Over
heid en pers zijn natuurlijk eikaars
tegenpolen". De overheid en haar
dienaren zijn "tegelijkertijd klant
en toeleverancier van de krant, on
derwerp en lijdend voorwerp, lezer
en soms schrijver, citeren en wor
den geciteerd, betalen en worden
soms betaald gezet".
Het is daarom, aldus Goekoop,
onverstandig van de overheid een
oordeel te geven over pers en jour
nalistiek. Goekoop: "En zo staan
pers en kunst toch nog op één lijn".
Was het toeval of keek Goekoop
bewust bij die woorden in de rich
ting van de minister?
Mening en feiten
Individuen staat het natuurlijk
vrij om een oordeel te geven en
daar waagde Goekoop zich ook
aan: mening en feiten moeten zo
veel mogelijk gescheiden blyven.
"Hoe minder nieuws en commen
taar vermengd worden des te liever
is het mij". Terugbladerend in het
LD zag hij dat er eigenlijk weinig
veranderd is. "Op 23 maart 1885
meldt de krant dat Rusland Afgha
nistan binnenrukt".
Nog iets verder terugbladerend:
"Precies honderd jaar geleden
hield professor Nicolaas Beets in
de overvolle Stadsgehoorzaal een
lezing over de smaak in de letter
kunde. Volgens dezé krant trekt
spreker vooral in het laatste deel
van zijn rede te velde tegen den
wansmaak, welke tegenwoordig in
de literatuur in bijzondere mate
heerscht".
Was het gezichtsbedrog of knikte
Brinkman inderdaad instemmend
bij die woorden?
Met de minister was Goekoop in
elk geval blij dat Leiden nog altijd
tevee regionale kranten kent. "het
is goed dat er veelal een verslagleg
ging van verschillende kleur voor
handen is". Over het Leidsch Dag
blad: "De dagelijkse krant is vluch
tig als het nieuws. Het Leidsch
Dagblad als instituut is even mo
numentaal als het hoofdgebouw
waarin het gevestigd is".
Goekoop besloot met te zeggen
dat het geen toeval kon zijn dat het
jubileum werd gevierd in de Pie
terskerk, "in het jaar dat de Paus
Nederland bezoekt". Precies de
zelfde en zo gewraakte zin waar
mee de P.C. Hooft-jury haar rap
port beëindigde waarin zij schrij
ver H. Brandt Corstius voordroeg
éls winnaar. Zo kreeg Brinkman
daags na het kamerdebat de affaire
toch nog een keer op zijn brood.
Van een WD-er nog wel.
in het tegenovergestelde om
slaat. Blijkens hun toelichting
hebben de beide bewerkers daar
van een 'feministe avant-la-let-
tre' willen maken, maar bij Gozzi
was zij dat juist al: hij verklaart
haar houding immers uit haar af
keer van de meester-slavin ver
houding die zo lang kenmerkend
was voor het Oosterse huwelyk.
Door deze Turandot nu te veran
deren in een moderne, westers
denkende feministe, wordt ener
zijds juist een van de fundamen
ten onder de plot vandaan ge
haald en ontstaat anderzijds een
onverklaarbare discrepantie: de
ze prinses laat aan de lopende
band hoofden rollen, maar deinst
'Turandot' van Carlo Gozzi. Verta
ling: Jan Engelman. Bewerking: Hil
da van der Helm en Jos Nijhof. Ge
speeld door de Toneelgroep Visser 't
Hooft onder regie van Jos Nijhof. Ge
zien op het Chr. Lyceum Dr. W.A.
LEIDEN - Sinds het oude Perzi
sche sprookje over de wrede
prinses Turandot in de 17de
eeuw in de Europese letterkunde
doordrong, heeft het vooral op
toneelschrijvers en componisten
een fascinatie uitgeoefend, die
tot op de huidige dag voortduurt.
De bekendste versies werden die
van de Venetiaanse toneelschrij
ver Gozzi (later weer door Schil
ler bewerkt voor het Duitse to
neel) en van de operacomponis
ten Puccini en Busoni. (De Tu-
randot-muziek van Weber was
overigens bedoeld als toneelmu
ziek bij de Schiller-versie.)
Centraal in al die bewerkingen
staan de befaamde raadselscène
en de ommezwaai van Turandot,
die van een met sadistische
wreedheid bezielde prinses door
een confrontatie met 'de liefde'
plotseling verandert in een van
tederheid en warmte vervulde
jonge vrouw. Voor de uitvoerin
gen door de Toneelgroep Visser
't Hooft maakten twee leraren op
basis van een voor moderne oren
onaanvaardbare vertaling van
Jan Engelman een nieuwe be
werking, waarbij echter nogal in
de opzet van Gozzi werd ingegre
pen. Het stuk werd drastisch in
gekort waarbij verschillende per
sonages sneuvelden en voor he
dendaagse toeschouwers onbe
grijpelijke toespelingen (het der
de raadsel) werden vervangen.
(Helaas ging men daarbij niet zo
ver om ook af te zien van geda
teerde, on-Italiaanse versvoeten,
waardoor sommige teksten de
indruk gaven van Vondeliaanse
alexandrijnen in een bewerking
van Kees Stip.)
HufTBelangrijkste ingreep be
trof echter het karakter van prin
ses Turandot. Bij Gozzi is zij een
raadselachtige ijsklomp met een
diep ingewortelde mannenhaat,
die door de liefde van prins Kalaf
(foto Holvast)
dan opeens terug voor een paar
eenvoudige martelingen en an
dere vormen van hardheid in de
omgang met haar medemensen.
De bewust aangebrachte lichte
toets in de voorstelling, de kleu
rige aankleding en de inventieve
decors maakten echter, dat deze
inconsequentheid door een groot
deel van het enthousiast reage
rende publiek niet als zodanig er
varen werd. Wel vroeg ik mij
weer eens af welk wijdverbreid
misverstand er toe geleid heeft
dat de naam Turandot (bij Gozzi:
Turandotte) bij ons meestal uit
gesproken wordt als een naam
van Franse oorsprong.
PAUL KORENHOF
Een toast op het 125-jarige Leidsch Dagblad. Van links
Brinkman, minister Brinkman, burgemeester Goekoop, mevr
t rechts LD-commissaris De Koster, mevrouw
i Goekoop en LD-directeur Koopman, (foto Holvast)
LEIDEN - Het buurtcomité Pan-
cras-Oost kan nog even in de Pan
crat blijven zitten. PvdA-wethou-
der Bordewijk laat in de tussentijd
uitzoeken of de gemeente het
buurtcomité aan huisvesting moet
helpen tot het Mostertcomplex
klaar is, waar omstreeks november
een nieuw onderkomen beschik
baar moet komen voor Pancras-
Oost.
Het buurtcomité is in problemen
gekomen doordat de Stichting
Welzijn de huur van het huidige
onderkomen, een houten noodge
bouw op het Ir. Driessenplein,
heeft opgezegd. De technisch be
woners adviseurs verhuizen van
hier naar de Stichting Welzijn, aan
de Breestraat, terwijl de particulie
re woningverbeteraars die er ook
zaten, ambtenaren van de gemeen
telijke afdeling volkshuisvesting,
in het Stadsbouwhuis worden on
dergebracht.
Volgens een lid van het buurtco
mité, gisteravond aanwezig bij de
vergadering van de raadscommis
sie financiën, is opdracht gegeven
om De Pancrat te verkopen. In een
gesprek met de Stichting Welzijn
zou echter zijn afgesproken dat
Pancras-Oost mag blijven zitten tot
een andere oplossing is gevonden.
PPR-raadslid Van Lint drong er
greets
gisteravond bij wethouder Borde
wijk op aan dat deze een ander on
derkomen voor Pancras-Oost gaat
zoeken. "In een raadsbesluit is
vastgelegd dat het wijkcomité ge
bruik mag maken van De Pancrat.
Het college en de raad moeten
daarom nu een andere oplossing
zoeken".
Bordewijk hield de boot een
beetje af. Hij wilde eerst eens laten
uitzoeken of Van Lints redenering
klopte. Maandag, voor de vergade
ring van de gemeenteraad, komt de
raadscomisssie bijeen om vast te
stellen of de gemeente Pancras-
Oost tijdelijk aan andere huisves
ting moet helpen en zo ja, hoe.
Belgische
prijs voor prof.
J. van Rood
BRUSSEL (AP) - De internationa
le jury van de belangrijkste weten-
schapsprijs in Belgie, de Artois
Baillet Latourprijs, heeft de prijs
van 5 miljoen franken (280.000 gul
den) toegekend aan professor J.
van Rood van de Rijksuniversiteit
van Leiden.
Van Rood krijgt de prijs voor zijn
werk over compatibiliteit van
weefsel bij transplantaties. Dit
werk is vooral van belang geweest
voor beenmergtransplantaties wat
de behandeling van leukemie aan
zienlijk verbeterd heeft.
De prijs zal in mei worden uitge
reikt in het Brusselse Paleis van
Academies.
Kopstoot tegen ruit
LEIDEN - Een 24-jarige Leidenaar
is gisteravond aangehouden, nadat
hij een kopstoot tegen een etalage
ruit in de Rijnstraat had gegeven.
De ruit werd vernield, maar zijn
hoofd werd ook beschadigd. Alvo
rens door de politie te worden mee
genomen, moest de man zich in het
Academisch Ziekenhuis laten be
handelen.
LEIDEN - De vestiging van een
koffieshop en restaurant aan de
Hooigracht 72 stuit bij de gemeen
te op weinig bezwaren als de om
vang van deze uitspanning beperkt
blijft. De bezwaren van de wijkver-
eniging Pancrat-West worden vol
gens burgemeester en wethouders
op deze manier ondervangen. B en
W zijn daarom akkoord met de ves
tiging van de horeca-gelegenheid
in dit pand.
De wijkvereniging had bezwaar
gemaakt tegen de vestiging van de
koffieshop omdat zij bang zijn voor
overlast. Bovendien zou uitbrei
ding van de horeca-activiteiten tot
drie panden, die met Hooigracht 72
in verbinding staan, aan de Sint
Pancrassteeg in strijd zijn met het
bestemmingsplan.
Dit laatste zijn B en W met de
wijkvereniging eens. Daarom is de
exploitanten, de gebroeders Pas-
ma, van de koffieshop/restaurant
te verstaan gegeven dat de horeca-
activiteiten beperkt moeten blij
ven tot het pand Hooigracht 72,
maximaal 150 vierkante meter. Het
college verwacht verder niet al te
veel overlast van de uitspanning,
althans niet meer dan vroeger toen
er in het pand een fitnesscentrum
en een sauna waren gevestigd.
Van de ondernemers wordt wel
geeïst dat zij de eetzaal van hun
koffieshop/restaurant isoleren om
geluidoverlast te voorkomen.
Voorts komen de broers niet in
LEIDEN De Leidse Studentenbond (LSb) doet niet mee aan de verkie
zingen voor de universiteitsraad die in mei zullen worden gehouden. Dit
heeft de algemene ledenvergadering van de bond vorige week besloten.
Het universitaire weekblad 'Mare' meldt dat de LSb denkt meer in
vloed te kunnen uitoefenen op het beleid van het college van bestuur en
de landelijke politiek door zich te concentreren op acties buiten de uni
versiteitsraad om.
De twee LSb-leden in de universiteitsraad, H. Bot en D. van den Dries-
sche, hebben dit voorstel, dat was gekoppeld aan een discussiestuk dat
zij voor de ledenvergadering hadden geschreven, in stemming gebracht.
In het discussiestuk stellen zij dat het rendement van het raadswerk
voor de LSb bijzonder laag is. "De manier waarop het college met de
universiteitsraad omgaat, maakt dat werk voor ons zinloos".
aanmerking voor een vergunning
voor de verlenging van het slui
tingsuur tot één uur door de week
en twee uur in het weekeinde.
B en W stellen voor een verkla
ring van geen bezwaar, die nodig is
voor het verstrekken van de bouw
vergunning, bij het provinciebe
stuur aan te vragen. De raadscom
missie voor ruimtelijke ordening
spreekt zich hierover uit op woens
dag 6 maart.
ADVERTENTIE
saluta
Yoga
Kunt u dat, wat die
de foto doen? Wij niet. We heb
ben wel pogingen ondernomen,
maar moesten uit de knoop wor
den gehaald door een toevallige
passant die meende dat wij het
paargedrag van een kreeft aan
het imiteren waren.
Maar wij beoefenen dan ook
geen yoga, zoals het tweetal op
de foto. Peter Ditmar en Zita
Poot heten ze en ze lessen op het
Yoga Gezondheidscentrum aan
de Hogewoerd 175.
Vijf jaar bestond dat centrum
op 19 februari en dat wordt op 3
maart gevierd van drie tot zes
uur 's middags. Alle leerlingen
en oud-leerlingen worden uitge
nodigd om langs te komen. Mel-
lie Uyldert die vijf jaar geleden
het centrum opende, zal het
woord voeren over het levensrit
me van mens en natuur.
Ongetwijfeld zal haar verhaal
te maken hebben met gezond
heid, want daar heeft yoga im
mers ook alles mee te maken. Hé,
wacht eens even.... Mellie Uyl
dert? Is dat niet de vrouw die
nog niet zo lang geleden in het
nieuws kwam omdat iemand had
ontdekt dat mevrouw er zeer du
bieuze opvattingen op nahield
over het Germaanse ras en aan
verwante zaken?
Ditmar: "Ze is een goede vrien
din van ons. En ach, iedereen die
wat te vertellen heeft, krijgt wel
kritiek. Volgens mij was er eer
der sprake van een communica
tiestoornis. Ik bedoel, ik heb nog
nooit gemerkt dat ze bijvoor
beeld racistische meningen
heeft".
Terug naar de gezondheid dan
maar, want dat moet het zijn als
we Ditmar en Poot mogen gelo
ven: "De lessen zijn er op gericht
de zelfwerkzaamheid op het ge
bied van de algehele gezondheid
te stimuleren, oefeningen te le
ren om het lichaam los te maken
wat voor diepe ontspanning van
belang is, daarnaast doen we
ademtechnieken voor een goede
en rustige ademhaling. Concen
tratieoefeningen zorgen er voor
om meer aandacht te hebben bij
datgene waar men mee bezig is.
dus om meer bewust te zijn in
het hier en nu".
Het zal allemaal wel, maar het
opheffen van één been is voor
ons in het hier en nu een zeer
pijnlijke bezigheid geworden na
dat we, zoals gezegd, gelijk een
ooievaar ook zo mooi op één
been wilden staan.
Play-Back (4)
Zeer overtuigend
twee Leidse nachtegalen, de ge
broeders Van der Hulst, een tijd
je geleden de voorronden van de
Play-Backshow van de KRO. U
weet wel, dat programma van
Henny - big smile - Huisman. De
andere Leidse kandidaten lieten
zich ook niet onbetuigd, maar
eerlijk is eerlijk: zoals Frans en
Willem een imitatie gaven van
The Everly Brothers, dat was
grote klasse.
Dus wij afgelopen dinsdag
avond vol verwachting naar de
televisie gekeken. Hoe zouden
Frans en Willem het er af bren
gen voor de camera's? Helaas, de
gebroeders Van der Hulst zaten
niet in het programma. Teleurge
steld de televisie het raam uitge
smeten en theaterburo Heijne-
kamp maar eens gebeld. Wat is er
gebeurd? Mevrouw Heijnekamp
kan ons niet uit de brand helpen
en haar man is niet thuis, maar
waarom bellen we één van de
zangers niet even op?
"Ja, ik weet ook niet hoe het
zit", zegt mevrouw Van der
Hulst, de vrouw van Frans. "Die
opnamen zullen ongetwijfeld
nog gemaakt worden, maar ik
heb begrepen dat die mensen
Peter Ditmar en Zita Poot vinden
been op te tillen.
van de KRO binnen drie weken
iets van zich zouden laten horen
en dat is niet gebeurd. Maar ik
denk dat Frans het fijne er wel
van weet".
Frans: "O, die opnamen zullen
nog wel even op zich laten wach
ten. Ik denk namelijk dat de
KRO een aantal programma's op
band heeft staan en dat zou bete
kenen dat wij pas over een
maand of twee de studio's in
moeten. Zeker weten doe ik het
natuurlijk niet".
Maar ze hebben niets van zich
laten horen binnen drie weken?!
"Nee, dat heeft mijn vrouw
verkeerd begrepen. Na dat optre
den in het Anthonius Clubhuis
kwam er iemand naar ons toe die
het helemaal niet moeilijk om één
(foto pr)
zei: willen jullie geen plaatje ma
ken. Iemand van Cat Music was
het, geloof ik. En die man zei dat-
ie binnen drie weken wat van
zich zou laten horen. Heeft-ie dus
niet gedaan".
Zo, het grote succes lonkt dus
al, zij het in het vage?
"Nou ja, het grote succes...het
is natuurlijk leuk als er iemand
naar je toe komt die een plaatje
wil maken. Maar we stellen ons
overigens wel voorzichtig op
hoor, mijn broer en ik. We zeg
gen maar zo: eerst die opnamen
maar even afwachten, niet met
een alles gaan aflopen. Dat is niet
goed. Nee, zenuwachtig zijn we
niet voor dat televisie-optreden.
Die man van de KRO zei nog: er
moeten wel hele goeie tegenkan
didaten komen om jullie te ver
slaan. Leuk toch?"
Verder nog leuke reacties ge
had?
"Nou, ik ben concierge op een
school, dus je begrijpt het wel.
Gisteren heb ik nog gezongen
toen er een secretaresse afscheid
nam. Kijk, populair was ik bij
wijze van spreken al lang bij de
leerlingen, maar nu kan ik na
tuurlijk helemaal niet meer
stuk".
P.C. Geraedts (2)
In het eerste stukje over Ge
raedts werd het al voorspeld: de
liberale opvolger van Schoute zal
de eventuele naweeën op zijn
bordje aantreffen. Bij nader in
zien nogal onsmakelijke beeld
spraak eigenlijk, maar gelukkig
is het ook niet meer dan dat. De
naweeën betreffen een beeld van.
de Leidse. beeldhouwer Pieter
Geraedts.
Schoute, morgen burgemees
ter, vandaag nóg wethouder,
moet zich een paar weken gele
den minister hebben gevoeld
toen hij een veto (gesteund door
de rest van B W) uitsprak over
de aankoop van dat bewuste
beeld. Net Brinkman dus. Voor
de P.C. Hooft-jury moeten we in
dit geval de 1% commissie lezen.
De leden daarvan hadden posi
tief over Geraedts' werkstuk
geadviseerd.
Vraag was of die commissie
ook woedend knuppels in hoen
derhokken zou gooien. Maar dat
valt mee. Deze week is er over
legd en de tactiek lijkt nu vooral
afwachten. Commissielid Koos
van de Water: "We hebben het er
uitgebreid over gehad en er is ze*
ker nog geen punt achter gezet".
Precies: afwachten.
Van de Water: "Kijk, Schoute
gaat nu weg en die was er toch
persoonlijk bij betrokken. For
meel wordt er door ons nog niets
ondernomen. We wachten af wie
de opvolger wordt, dat zal nog
wel even duren. De nieuwe wet
houder zullen we waarschijnlijk
voorstellen om eens in het atelier
van Geraedts te gaan kijken. Mo
gelijk dat er toch nog iets aange
kocht kan worden. Iets anders, ja
vanzelf. Er is in principe nog
geld voor".
Zo lang hoeft de commissie
overigens niet af te wachten:
Kuijers is de opvolger en hy
wordt maandag al geïnstalleerd.
