'Het begrip avant garde, dat is verleden tijd' Componist en kunstschilder Burldiardt Söll: CROCUS BUFFET Leids Theater: braaf Van Gils verdient maatpak VRIJDAG 1 MAART 1985 KUNST PAGINA 25 LEIDEN - "Voor een kun stenaar is het van groot be lang zich met uiteenlopen de gebieden bezig te hou den. Tegenwoordig is het vaak zo: je gaat naar school, dan naar het conservato rium, studeert af en bent componist. Daar geloof ik niet in. Wil je als componist of schilder iets te vertellen hebben, dan moet je je met veel aspecten van de wereld ..bezighouden. Werk op school, op een boerderij, het maakt niet uit wat". door Ariejan Korteweg Burkhardt Söll is componist èn schilder. Of: schilder èn compo nist. Hij werd veertig jaar geleden geboren in Mariënberg, Duitsland, studeerde compositie en schilder kunst in Darmstadt, Berlijn en Frankfurt. Zijn bezigheden maken duidelijk dat dié vëelzijdigheid v niet alleen met de mond wordt be- leden. Als schilder maakt hij grote doeken in olieverf, maar werkt ook als illustrator en ontwerpt boek omslagen. Hij componeert in uit- eenlopende genres: symfonisch 'werk, kamermuziek, film- en thea- termuziek, chansons en kinder liedjes. Hij werkt op het ogenblik aan twee projecten voor de Lyri sche Komedie: een kameropera een een produktie van drie compo nisten en drie regisseurs, die ieder hetzelfde thema bewerken. In opdracht van Toneelgroep Theater maakte hij de muziek bij hun bewerking van 'Egmond' van Goethe. Die voorstelling komt morgenavond in de Lëidse schouwburg. De muziek wordt live uitgevoerd door leden van het Ne- .derlands Theaterorkest. "Ik streef er naar als componist en schilder alle gebieden te beheer sen. Daar houd ik aan vast. Wel ben ik op zoek naar een eigen idioom. Dat vraagt soms concentratie op één punt. Het gebeurt soms dat ik een maand lang niet in mijn atelier kom om te schilderen". Sinds zeven jaar woont hij in Lei den. Zijn Duitse vriendin kreeg hier een baan aan de universiteit. "Ik ben meegegaan; componeren en schilderen kun je overal". Burkhardt Söll over de proble men van een componist en schil der in een tijd waarin er voor een kunstenaar geen grenzen meer lij ken te zijn om te overschrijden. Autoclaxons "De avant garde bestaat niet meer. Dat hele begrip is verleden tyd. Avant garde bestaat niet meer. Vakmanschap, de beheersing van het materiaal, is aanwezig en niet meer van belang. Als componist kamp je nu met twee grote proble men: De eerste is de materiaalmoe heid. Door de reproduceerbaar heid, - platen, radio -, heeft muziek een hoge omloopsnelheid en is snel uitgeput. Kijk naar 'minimal music': het begint in Amerika en wordt twee jaar later over de gehe le wereld nagevolgd. "Het tweede probleem is dat het niet meer mogelijk is op avantgar- distische wijze met klanken om te gaan. De definitie: muziek is geor dend geluid, geldt'niet langer. Alle geluid kan muziek zijn: wc-gelui- den, ruisende bomen, machines, de zee. Surrealisten brachten dat al in de jaren dertig in kleine kring. Edgar Varèse is er heel voorzichtig mee begonnen: autoclaxons als bron van muziek. Na de oorlog heeft het algemeen ingang gevon den". "En nu, nu is alles mogelijk. In de beeldende kunst net zo goed als in de muziek. De voorbereiding tot een kunstwerk, ja zelfs het denken over een kunstwerk kan kunst zijn. Hoe kun je dan nog persoonlijk uit de verf komen, dat is het grote sti listische probleem. Het is zaak in de grote vlakte van geluiden het in dividu te horen dat tot het andere individu spreekt, als persoon iets zo te vertellen dat het persoonlijk overkomt. Dat is voor mij nog het enige dat telt: gevoelsuitingen die constructief zijn neergezet. De re latie tussen kunstenaar en publiek, die is van groot belang als het erom gaat vast te stellen hoe persoonlijk iemand is in zijn uitingen, Je werkt per slot voor andere mensen, en niet voor de la". Even houdt de theoreticus Söll de adem in en komt de componist Söll aan het woord. Hij vertelt dat het muziekpubliek in Nederland zo spontaan reageert. Na afloop van een uitvoering zoeken luiste raars hem geregeld op om te vertel len wat ze ervan vinden. De manier waarop het publiek hier met com ponisten omgaat, vergelijkt hij met Frankrijk en Italië. Een hemels breed verschil met Duitsland. Popmuziek "Inderdaad, er zijn ook kunste naars die zeggen alleen voor zich zelf te werken. De verhouding tus sen kunstenaar en publiek is de laatste eeuw besodemieterd. Met name vanuit de popmuziek zijn im pulsen gekomen die dat tegen gaan. De intensiteit ervan, die mas sale muziekpraktijk doordat pop zo door anderen is na te spelen, dat veroorzaakt een heel spannende si tuatie. Als ik dat met de mijne ver gelijk - komisch genoeg 'ernstige' muziek genoemd - dan zitten daar duizenden kilometers tussen. Om mijn muziek te kunnen spelen, moet je als muzikant technisch on derlegd zijn. De afstand tussen die twee extremen wil ik verkleinen". Burkhardt Söll: "Als componist wil ik alle gebieden beheersen". (foto Holvast) "In 1960, ik was zestien, had je avant garde muziek en je had Elvis Presley. Het vreemde was dat ik me tot beiden aangetrokken voel de. Ik woonde in Darmstadt, waar een van de eerste electronische studio's was gevestigd. Het was een kristallisatiepunt bij het zoe ken naar een nieuwe stijl. Varèse en Boulez werden er uitgenodigd. Ik dacht over muziektheoretische, seriële problemen na, maar arran geerde tegelijk Elvisnummers voor de schoolband. De opstand, het ge neratieconflict dat uit die muziek sprak, trok me aan. Die twee moe ten bij elkaar komen, dacht ik toen al. Varèse, dat was iemand die dat al had. Daarom is hij ook interes sant gebleven; hij combineerde een primitieve manier van muziek beoefenen met ingewikkelde con structies". Söll zegt het daarom ook belang rijk te vinden met amateurs te werken. In Leiden heeft hij regel matig met blazersgroep De Onder ste Steen gewerkt. Dat heeft hij van zijn leraar Dessau meegekre gen. Die ging als beroemd compo nist dagelijks naar de Kindergar ten om daar les te geven. Postmodern "Ik hoor in de muziek van nu veel postmodernisme. Ook dat is een antwoord op de afwezigheid van een avant garde. Het expres sionisme herleeft. In de architec tuur zie je het heel duidelijk. Daar wordt een grote, internationale dis cussie gevoerd. Neem het universi teitscomplex aan de Witte Singel in Leiden met al die bogen en zui len, je reinste postmodernisme". "In muziek is het moeilijker te herkennen. Praten over muziek is toch al zo lastig. In de 'Neue Ein- fachkeit' is het te herkennen. Een hele stroming in Duitsland die de ingewikkelde, seriële structuren heeft laten vallen en de expressie ve elementen terughaalt. Dat is ty pisch post modern. "Vaak gaat het gepaard aan een bewerking: uitknippen en vergro ten. Van de vierhonderd maten van een werk van Stravinsky er vier uitlichten en daarmee aan de slag gaan. In het toneel kun je dat ook herkennen: de 'Publikumsbe- schimpfung' van Handke of de stukken van Bob Wilson, complete voorstellingen die zijn gebaseerd op het uitvergroten van één ele ment". "Het maken van muziek is een manier van denken; je construeert iets. Die aanpak wordt subjectie ver en intenser, naarmate je meer weet van andere situaties waarin iets wordt geconstrueerd: architec tuur, planologie, natuurweten schappen. Ik volg die gebieden, tracht te ontrafelen hoe daar iets tot stand wordt gebracht". "Natuurlijk, dat te doen is geen absolute voorwaarde, het is hoog uit handig. Kijk naar Haydn, die heeft zijn hele leven louter in mu- ziekkringen verkeerd. Die las geen boeken van Rousseau of andere tijdgenoten. Of Anton Bruckner, een raadselachtige componist. Een naieve, zeer gelovige man. Niet ie mand met de allure van een Mah ler. Hoe was het toch mogelijk dat juist hy zulke gigantische symfo nieën construeerde, vraag ik me af'. Muziektheater 'De 'Egmond' van Goethe kent Söll nog van het gymnasium in Duitsland. Daar was het in zijn tijd verplichte kost. De muziek bij de bewerking van de 'Egmond' door Theater schreef hij voor een bezet ting van klarinet, trompet, tuba, trommel, trombone, slagwerk, pia no en synthesizer. Die bezetting, en ook de marsachtige elementen in de muziek doen soms aan Weill denken. In de 'Egmond' is zijn mu ziek niet alleen aan begin en eind en tussen de scènes te horen, maar vaak ook tijdens de dialogen, om zoals Söll het noemt "het drama emotioneel aan te zwengelen". Söll: "Op theatergebied is er nau welijks een traditie wat dat betreft. Het is te vergelijken met filmmu ziek. Bij toneel is de muziek echter niet te verkleinen en te vergroten. Het orkest moet vaak heel zacht spelen, anders zijn de stemmen van de acteurs niet meer hoorbaar. Het zit op het randje. Nog een paar liedjes erbij en dan is het muziek theater. Dat had me leuk geleken". En lachend: "Laat die Oranje en Egmond maar samen een duet zin gen". 'Bittere kruid' mag in première ducent Rob Houwer mag de film 'Het bittere kruid' alleen uitbren gen als hij aan het begin van de Ne derlandse versie een speciale aan kondiging opneemt namens de schrijfster van het gelijknamige boek Marga Minco. Daarin zal me vrouw Minco duidelijk maken dat zij het niet eens is met de verfilmde vriendschap van de hoofdpersoon Sara met kinderen uit een NSB-ge- zin omdat dat niet alleen strijdig is met haar boek, maar ook met haar beleving van de Tweede Wereld oorlog. Dit heeft de Amsterdamse rechtbankpresident mr. B. J. As- scher gisteren besloten in een kort geding dat de schrijfster had aan gespannen tegen de filmproducent en de regisseur. Rob Houwer is tevreden over de uitspraak. Hij zegt: „Daar heb ik geen enkele moeite mee. Zo zal het wat mij betreft worden uitge voerd". Beide partijen zyn veroor deeld tot het betalen van de eigen Tcosten. Sara Minco publiceerde onder het pseudoniem Marga Minco in 1957 een autobiografisch boek dat als 'Het bittere kruid een kleine kroniek' een werelsucces werd. Zij heeft hierin haar eigen ervaringen weergegeven als joods kind tijdens de Duitse bezetting van Nederland in de Tweede Wereldoorlog. Het feit dat Marga Minco pas op een laat tijdstip, toen alle filmopna men al waren gemaakt, protest aantekende, heeft de beslissing in dit kort geding duidelijk beïn vloed. De filmers en anderen zou den teveel financiële schade onder vinden wanneer de schrijfster ge lijk zou krijgen. Om toch zover mo gelijk tegemoet te komen aan de belangen van Marga Minco wordt nu zonder dwangsom aan Houwer gevraagd een tekst na mens haar toe te voegen aan zijn film. 'Het bittere kruid' gaat in april in 30 Nederlandse bioscopen in première. AMSTERDAM (GPD) - Freelance-fotojournalist Bert Verhoeff heeft giste ren de Zilveren Camera ontvangen. Hij kreeg de prijs voor zijn foto van minister Van Aardenne die enkele minuten voor zijn RSV-verklaring nog even uitgebreid en onbewogen voor de parlementaire persfotograven po- seert. De Zilveren Camera is in Nederland al sinds dertig jaar de enige - landelijke fotowedstrijd en de winnende foto wordt dus eigenlijk uitge roepen tot de beste Nederlandse persfoto van het jaar. De prijzen werden op Schiphol uitgereikt door Alexander Pola (foto anp> ADVERTENTTF. Elk© zondagmiddag vanaf 15.00 uur tot 19.00 uur. kunt U genieten van hei CROCUSBUFFET een glas champagne, geurige soep, warm gerecht en een keur aar vlees, salades en vis. voor 26.25 oer couvert. HOTEL NOORDZEE Het Leids Theater met twee eenak ters van Yukio Mishima. 'Lady Aoi': Regie: Arnold Wenink. Spelers: Et Meyvogel, Martha van den Akker, Els Wenink en Reina van Velzen. 'De verruilde waaiers': Regie: Ron Dero- gee. Spelers: Wil Douw, Els Wening en Et Meyvogel. Decor in belde een akters: Arnold Wenink en Ron Dero- gee. Gezien op 28 februari in het LAK-theater. LEIDEN - Japan spreekt al eeu wenlang tot de verbeelding van de westerling. Het land is na de nederlaag tegen de Amerikanen zo snel verwesterd, dat gespro ken kan worden van een cultuur schok. Dat wat ons nu zo fasci neert, werd kort na 1945 als ge vaarlijk en uiterst reactionair be schouwd. De doodsverachting, erecodes en loyaliteit van de sa moerai-ridders werden niet ten onrechte in verband gebracht met het nationalisme en fanatis me dat leidde tot de Japanse ex pansiedrift en kamikaze-mentali teit. De schrijver Yukio Mishima heeft deze ingrijpende periode van nationalisme, oorlog, atoom bommen en naoorlogse chaos en ver-amerikanisering bewust meegemaakt. Zeker voor hem, als zoon van een authentieke sa moerai-familie, moet de cultuur schok hard zijn aangekomen. Hij was in woord en daad een toon beeld van de verscheurdheid van het naoorlogse Japan. Voor het oog van de wereld pleegde hij in 1970 harakiri, de rituele zelfdo ding. Mishima schreef o.m. een aan tal moderne Noh-spelen. Het Noh-drama is een vorm van thea ter die sinds 1600 nauwelijks nog veranderingen heeft ondergaan en sinds die tijd nauwlettend wordt geconserveerd. Van de ui terlijke kenmerken als streng ge stileerde dans en muziek is geen sprake bij Mishima. Behalve de verhalen heeft hij echter wel de sfeer van stilte en stilering over genomen, een sfeer waaraan in een enscenering op de een of an dere wijze recht moet worden ge daan. Het Leids Theater heeft daar om terecht gekozen voor een so bere vormgeving. Een zieken huisbed in het eerste en een schildersezel in het tweede stuk waren de belangrijkste 'meu bels'. Een fraaie 'Japanse' boom in een rode gloed gaf het land van herkomst aan. Wat ik echter miste in het spel was een bepaal de suggestiviteit, iets dat je doet vermoeden dat er meer aan de hand is, dat er diepere lagen en dubbele bodems verborgen lig gen. Het spel was te realistisch, te gewoontjes en vooral te voor zichtig. Een scherpere stilering door een veelbetekenend detail of een opvallende houding was op z'n plaats geweest. De regie had hierin inventiever te werk moeten gaan en vooral meer moeten durven. Het was nu alle maal wat braaf. Nu was eerlijk gezegd de om geving ook weinig inspirerend voor de zeven spelers. De zaal was matig bezet en slechts een hoek van het grote LAK-podium werd bespeeld. Het Leids Thea ter kan beter in kleinere intieme re zalen spelen. Dat zal wellicht ook de spanning in spel en vorm geving ten goede komen. MARC VAN DER VELDEN Eerste voorronde Leids Cabaretfestival LEIDEN Schouwburg vr 1, 20.15 uur, Noh dansen van Kita Kai, Japans. za 2, 20.15 uur, 'Egmond' van Goethe, gespeeld door Toneelgroep Theater, di 5, woe 6, 20.15 uur, 'Had je me maar', nieuwe Nederlandse volksmu sical door Nooy's Volkstheater, do 7, vr 8, 20.15 uur, Robert Paul in een nieuwe one-man show 'Zo ge piept'. Kapelzaal K&O-gebouw vr 1,20.15 uur, Herman Uhlhorn, pia noconcert. ma 4,20.15 uur, vocalistenserie: Wout Oosterkamp, bariton en Theo Bles, piano. woe 6, 20.15 uur, Liszt-cyclus: Toos Onderdenwijngaard, piano. LAK-theater vr 1, za 2, 20.30 uur, Vals bloed speelt 'Dagger of charm'. weo 6, do 7, 20.30 uur, Fact met 'De opdracht' van Heiner Müller. Microtheater Imperium vr 1, za 2, 20.30 uur, Imperium speelt 'De Leidse meid'. DEN HAAG Koninklijke Schouwburg vr 1, za 2. zo 3. woe 6, do 7, 20.15 uur, Haagse Comedie met 'Krapp's laatste band' van Samuel Beckett, solo-voor stelling van Lou Landré. vr 1, za 2, zo 3. ma 4, di 5, woe 6, do 7, 20.15 uur, Haagse Comedie met de eerste voorstellingen van 'De Troon safstand' van Ruth Wolff. Circustheater vr 1, za 2, 20.15 uur, Nederlands Dans Theater met 'Heart's Labyrinth II' 'Svadebka' en 'Sinfonietta*. zo 3,14.30 uur, Internationaal Folklo ristisch Danstheater 'Het feest der folklore*. Nederlands Congresgebouw ma 4, 20.15 uur, Het Nederlands Ka merorkest o.l.v. Marc Andreae, Han de Vries, hobo. Appeltheater vr 1, za 2, 20.15 uur, Theatergroep De Appel speelt 'Oom Wanja' van Tsje- chov. Diligentia vr 1, za 2, 20.15 uur, Theatershow Ro bert Paul 'Zo gepiept'. HOT-theater vr 1, za 2, ma 4, di 5, woe 6, 20.30 uur, Haagse Comedie met 'Terra Incogni ta' van David Mamet. do 7, vr 8, za 9, 20.30 uur, Nederlands Dans Theater Junior. Nieuwe Kerk za 2, 19.30 uur, Residentie-Orkest o.l.v. Charles de Wolff, Anne-Marie Dur, bariton, Charles van Tassel, bari ton, m.m.v. Kodaly-kwartet en Bach- koor Holland. AMSTERDAM Carré vr 1, za 2, 20.15 uur, Paul van Vliet 'Wat gaan we doen..'. Concertgebouw vr 1, gr. zaal, 20 uur, Marinierskapel der Koninklijke Marine o.l.v. Jaap Koop m.m.v. Frank v.d. Poel, trom pet. za 2. 20.15 uur, zo 3.14.15 uur, woe 6, do 7,20.15 uur, Concertgebouworkest o.l.v. Bernard Haitink m.m.v. Johan Shirley-Quirk, bariton, Lucia Popp, sopraan, Koor van het Concertge bouworkest o.l.v. Arthur Oldham, zo 3, 20.15 uur. Nelson Freire, piano. di 5, vr 8, za 9, 20.15 uur, Amsterdams Philharmonisch Orkest o.l.v. Anton Kersjes, m.m.v. Jean-Yves Thibau- det, piano. Nieuwe De La Mar Theater t/m zo 10, beh. ma, zo alleen, 14 uur, 20.15 uur, Mini Maxi in 'Sprake loos'. Stadsschouwburg vr 1, 18 uur, za 2, 20.15 uur, zo 3, 14 uur, Het Publiekstheater met 'Maske rade' van Mikhail Lermontov. di 5,20.15 uur, woe 6,14 en 20.15 uur, do 7, vr 8, 20.15 uur, Het Nationale Ballet 'Want wij weten niet, wat wij doen' 'Bits and pieces' 'De groene ta fel'. Cultureel Centrum Amstelveen vr 1, 20.15 uur, Leen Jongewaard, Gerrie van der Klei, Hans van der Woude, Ferd Hugas, Tanneke Hart- zuiker, Jan-Willem Ruyter in 'Ping ping', muscial van Annie M.G. Schmidt, Paddy Stone en Harry Ban- nink' ROTTERDAM De Doelen vr 1, kl. zaal, 20.15 uur, Cecile Ousset, piano. za 2. gr. zaal, 20.15 uur, zo 3,14.15 uur, Promenadeconcert, Amsterdams Philharmonisch Orkest o.l.v. Anton Kersjes, Jean-Yves Thibaudet, piano, ma 4, kl. zaal, 20.15 uur, Theo Olof, viool. woe 6, kl. zaal, 20.15 uur, Schubertia- de: Robert Holl, bas en Konrad Rich ter, piano. Hofpleintheater vr 1, za 2, zo 3, di 5, woe 6, 20.15 uur. 'De Sprong', tragi-comedie van Larry Fineberg, m.m.v. Mary Dresselhuys, Ramses Shaffy e.a. Luxor Theater vr 1, za 2, 20.15 uur, 'Reis om de we reld in 180 minuten', André van Duin Jubileum Revue, m.m.v. Frans van Dusschoten, Corrie van Gorp en Hans Oljes. do 7, vr 8. 20.15 uur, RO Theater 'De Opera van Smyrna', Carlo Goldoni. Eerste voorronde Leids Cabaretfes tival met 'Klein Foutje' uit Noord- wijk, Dave Marsh uit Amsterdam en Cabaret Van Gils uit Leiden. Gezien op 28 februari in De Waag, Leiden. LEIDEN - Het kan verkeren. Het ene moment denk je: de twee nog te houden voorronden van het Leids Cabaretfestival moeten wel zeer veelbelovend talent her bergen wil Cabaret Van Gils niet in de finale komen. Het volgende moment houdt jurywoordvoer der Jaap van der Merwe zijn - overigens amusante - praatje en blijft er van die arme Van Gils amper een spaan heel. 'Hautain', 'een paar maanden verder oefe nen kan wonderen doen' en 'ze laten geen moment zien wie ze werkelijk zijn', dat waren enkele van de kwalificaties die hij ge bruikte. Nu zit er wel een kern van waarheid in de woorden van Van der Merwe, die zelf in de geënga geerde kleinkunst is opgegroeid en voor wie het programma van Van Gils wel een ver-van-mijn- bed-show moet zijn geweest. De drie heren van Van Gils maken overduidelijk studentencabaret: het zeer afstandelijke uitdragen van een wereldwijze waan; het neerzetten van typetjes, die van uit de bureaustoel werden gade geslagen. En toch, ik moet nog zien wie hen in deze voorronden naar de kroon steekt. Want Van Gils heeft een kwaliteit die in het ca baret nogal zeldzaam is, en dat is originaliteit Niet in de keuze van de onderwerpen; junks, de ge borneerde zakenman, de droge ambtenaar met vrouwenfobie, het is alles al vaker gedaan. Maar wel in de benadering van die on derwerpen, in de absurde draai die aan de sketches wordt gege ven. En dan, de drie jongeheren Van Gils hebben in zichzelf de schlemieligheid gevonden waar mee aan de typetjes cachet kan worden gegeven. Zingen kunnen ze niet, maar de stijlvolle muzi kale begeleiding (sax, piano en drums) en het handige decor (een treincoupé) maken dat van ondergeschikt belang. Klein Foutje uit Noordwijk be drijft een veel traditioneler vorm van cabaret, die bij de jury een warmer onthaal vond. De drie 'foutjes' zoeken hun onderwer pen vaak dicht bij huis, wat in hun geval de zwakzinnigenzorg is, waarin ze werken. Veel lied jes, die keurig meerstemmig werden gezongen, maar ten ene male een oorspronkelijke invals hoek missen. In hun teksten geen ferme uithalen, maar slechts in dikke watten verpakte vraagtekens. Muzikaal stak het programma degelijk in elkaar, maar er was niets te lachen, laat staan de knarsetanden. Dan was er nog Dave Marsh, een vijf jaar geleden vanuit Schotland naar deze contreien overgewaaide Schot, die in die periode onze taal voldoende on der de knie heeft gekregen om zich voor het festival te kunnen aanmelden. Ervaring deed hij op met straatoptredens. Daaraan heeft hij waarschijnlijk overge houden dat hij overkomt als ie mand die beroepshalve een alle mansvriend is. Hij bracht een Engelstalig so loprogramma in zeer hoog tem po, met nogal persoonlijk getinte verhalen over agressie op straat, de opblaaspop als ideale levens gezellin en seksuele opvoeding in het Engelse achterland. Die Yerhalen op zichzelf waren maar zelden treffend of grappig, maar kregen soms iets aardigs door de manier waarop hij ze vertelde, met groteske gebaren en een na drukkelijke, maar weinig subtie le mimiek. Eigenlijk een verlate Fooi, die op een zonovergoten dorpsplein waarschijnlijk beter tot zijn recht komt. De overige voorronden zijn vanavond in de Theaterkerk in Wadway (Cabaret Jota uit Noordwijk, Tom van Heemst uit Leiden en Konkreet Allerlei uit Rotterdam) en morgenavond in de schouwburg van Arnhem (Krisiskabaret uit België en Erik Winder en Cabaret Zak en As, beiden uit Amsterdam). Uit de drie voorronden kiest de jury de drie kandidaten voor de finale, die op 11 mei in de Leidse schouwburg wordt gehouden. ARIEJAN KORTEWEG Burkhardt Söll, olieverf op doek.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 25