Ortega stuurt Cubanen terug §ven'n loketje halen feed MX-raket blijft omstreden Westelijk deel Sahara 'definitief Marokkaans' ©Elsevier Nicaragua stopt wapenaankopen Gromyko pessimistisch over Genève-bespreking Kohl: geen aanspraak op Polen DONDERDAG 28 FEBRUARI 1985 BUITENLAND PAGINA 7 MANAGUA (AP/UPI) - President Ortega van Nicaragua heeft gisteravond aangeboden 100 Cubaanse militaire adviseurs uit zijn land te laten vertrekken en voor onbepaalde tijd een stop af te kondigen op de aanschaf van nieuwe wapensystemen, waaronder vliegtui gen. ROME De Sowjet-minister van buitenlandse zaken Andrei Gro myko toonde zich tijdens zijn drie daags bezoek aan Rome niet opti mistisch over de aanstaande on derhandelingen in Genève. Hij be schuldigde de Verenigde Staten, met „hun programma van opeen hoping van wapens" een beletsel te vormen voor de overeenkomsten die de Sowjet-Unie nastreeft. door Hein ten Kortenaar Met name hun weigering om de militaire ruimteplannen ter zijde te schuiven maakt het welslagen van de onderhandelingen onwaar schijnlijk. „Wij maken ons geen il lusies", zei Gromyko. „De onder handelingen zullen moeilijk zijn. Maar we geven ons evenmin over aan fatale wanhoop". Op Italië deed hij een beroep zich te scharen „onder de landen die hun stem verheffen tegen het ontketenen van de wapenwedloop in de ruimte, voor het afremmen en •uiteindelijk stilleggen van de mili taire produktie". Tegelijk liet hy er geen twijfel over bestaan, dat hij Italië beschouwt als een land dat loopt aan de leiband van anderen, „die zich grotendeels buiten de grenzen van Italië bevinden". Over de rakettenkwestie zei Gromyko, dat de schuld voor de situatie in Europa „zowel ligt bij de staten die de anderen hebben aangespoord tot het accepteren van de raketten, als bij de staten die daarmee heb ben ingestemd vrijwillig, half- vrijwillig of tegen hun wil, dat is een andere zaak". Zijn Italiaanse ambtgenoot And- reotti en premier Craxi hebben nog eens benadrukt, dat de keuze voor de plaatsing van raketten, waar mee Italië zijn bondgenootschap pelijke verplichtingen is nageko men, een uitsluitend defensief ka rakter draagt, en dat Italië te allen tijde bereid blijft de al geplaatste raketten weer te ontmantelen, zo dra er een redelijke overeenkomst wordt bereikt. Behalve deze uit eenzetting van al bekende stand punten, werd er waarschijnlijk eni ge vooruitgang geboekt op het punt van de handelsbetrekkingen tussen de twee landen. Ondermi nister van buitenlandse zaken Komarov heeft met de Italiaanse minister Capria afgesproken, dat ernaar zal worden gestreefd om het Italiaanse tekort op de handelsba lans, dat vorig jaar 4300 miljard lire (ruim 8 miljard gulden) bedroeg, in het lopende jaar met eenderde te verminderen en in 1986 tot de helft terug te brengen. Verder is de Sow- Ortega kondigde tevens 'concrete stappen' aan om het diplomatieke conflict met het buurland Costa Ri ca op te lossen. Hij nodigde tevens leden van het Amerikaanse Con- De Nicaraguaanse president Or tega maakte gisteren een aantal eenzijdige stappen bekend om de spanning in Midden-Amerikate verminderen. tfotoAP) gres uit om zelf de situatie in Nica ragua in ogenschouw te komen ne men en zich ervan te overtuigen, dat het leger van Nicaragua defen sief is ingesteld. De woordvoerder van het Witte Huis zei dat de Verenigde Staten zich afvragen of de uitnodiging van de Nicaraguaanse leider niet meer is dan een publiciteitsstunt. „We juichen ieder voorstel toe dat tege moet komt aan onze bezorgdheid. Maar de VS preferen daden boven een dergelijk publiciteitsoffen sief', aldus Speakes. Ortega zei dat het aanbod was in gegeven door 'de ernst van de re gionale situatie welke van de be trokken regeringen een verant woordelijke, rijpe en soepele op stelling verlangt' teneinde de span ning te verlichten. Hy zei er op te vertrouwen dat de Midden-Ameri kaanse regeringen een vredesover eenkomst zullen sluiten die is uit gewerkt door de Contadora-landen - Mexico, Colombia, Panama en Venezuela - 'en dat de Noordameri- kaanse regering de gesprekken in Manzanillo zal hervatten'. Ortega doelde op het overleg dat de Verenigde Staten en Nicaragua in juni vorig jaar in Mexico begon nen en dat in januari door de rege- ring-Reagan is afgebroken. Nicaragua heeft al eerder gezegd Cubaanse adviseurs weg te zullen sturen, als onderdeel van het Con- tadoraplan dat voorziet in het ver trek van alle buitenlandse militaire adviseurs uit Midden-Amerika. In november 1983 gaf de sandinisti- sche regering een aantal van de naar schatting achtduizend Cuba nen opdracht Nicaragua te verla ten. Volgens Nicaraguaanse rege ringskringen vertrokken toen 2100 Cubanen, voor het merendeel on derwijzers, artsen, technici en sportinstructeurs. Destijds werd de maatregel uitgelegd als een eer ste stap naar een regionaal vredes- pact, en als een middel om de Ver enigde Staten 'een excuus voor een invasie te ontnemen'. Eerder heeft de Nicaraguaanse regering gezegd dat er tweehonderd Cubaanse mili taire adviseurs in het land waren, maar andere schattingen gaan tot een aantal van tweeduizend. BONN (DPA-Rtr) - De Westduitse bondskanselier, Helmut Kohl, heeft gisteren in de jaarlijkse rege ringsverklaring verzekerd dat de Bondsrepubliek geen aanspraken maakt op delen van het grondge bied van Polen. In zijn redevoering voor het parlement verklaarde Kohl dat dat West-Duitsland de huidige Europese grenzen accep teert en dat het vasthoudt aan alle overeenkomsten die met Oosteuro- pese staten zyn gesloten. De bondskanselier uitte in zijn rede voor de Bondsdag kritiek op regeringpartij CDU die de afgelo- terechtwijzing van rechtse chris- pen tijd herhaaldelijk hebben aan- -gedrongen op teruggave van de ge bieden die Duitsland na de Tweede Wereldoorlog heeft verloren. „Wij, de Bondsrepubliek Duitsland en tendemocratische afgevaardigden. Leiders van organisaties van ver dreven Duitsers binnen de CDU haalden zich de woede van Mos kou en Warschau op de hals door de Volksrepubliek Polen, hebben bij voortduring te verklaren dat de- geen territoriale aanspraken jegens ze gebieden in Polen - Oost-Prui- elkaar en zullen die ook in de toe- sen, Silezië en Pommeren - in de komst niet hebben", zo zei. Kohl. toekomst weer onder Duitse zeg- Hy voegde eraan toe dat Poolse fa- genschap moeten komen, milies al twee generaties in de ge- Kohl v^jde een groot deel van jet-Unie bereid nader te onderhan delen over de opening van kredie ten in de Europese rekeneenheid Ecu, in plaats van in dollars. Over de ontmoeting tussen Gro myko met paus Johannes Paulus II, die gistermorgen plaats had, zijn geen mededelingen verstrekt. Anders dan bij het eerste gesprek, in januari 1979, dat onder vier ogen verliep, was Gromyko ditmaal ver gezeld van twee leden van zyn ge volg en een Italiaanse tolk, terwijl van Vaticaanse zyde werd deelge nomen door staatssecretaris kardi naal Casaroli en „minister van bui tenlandse zaken" mgr. Silvestrini, bijgestaan door een Russische tolk. Volgens welingelichte Vati caanse bronnen zouden tijdens het onderhoud, dat een uur en vijftig minuten duurde, niet alleen we reldwijde kwesties van vrede en ontwapening ter sprake zijn ge bracht, maar ook concrete proble men als de situatie van de katholie ken in de Oekraine en Wit-Rusland en die in de Baltische landen, met name in het voor 80 procent katho lieke Littauen. Syriërs kapen Duits toestel WENEN (RtrJAFP) - De kaping van een Westduits verkeersvlieg tuig is gisteravond zonder bloed vergieten geëindigd. De twee ka pers, Syriërs die door de Bondsre publiek waren uitgewezen, zijn aangehouden. De achtkoppige be manning en de 35 passagiers zijn ongedeerd gebleven. Het toestel, een Boeing 727, werd gisteren kort na vertrek uit Frank fort met bestemming Damascus door twee Syriërs gekaapt. De Westduitse autoriteiten hadden het tweetal op een vlucht naar Syrië gezet nadat hun asielaanvraag was afgewezen. Kort na vertrek over meesterden zij twee stewardessen en bedreigden die met bestek en kapotte flessen. Het toestel landde in Wenen. De kapers eisten asiel in Oostenrijk. Na vijf uur onderhandelen gaven de beide luchtpiraten zich over. Een woordvoerder van de Oosten rijkse regering maakte bekend dat beide kapers op beschuldiging van luchtpiraterij terecht zullen staan. Uit goedingelichte bron werd vernomen dat de autoriteiten heb ben toegezegd dat de Syriërs na het uitzitten van hun straf in Oos tenrijk mogen blijven. De kapers zeiden te vrezen, dat zij na terug keer in Syrië ter dood zouden wor den veroordeeld wegens onder grondse activiteiten. Buitenland kort Doodstraf voor twee ANC-leden bieden leven die vroeger deel uit- 2ün verklaring aan de relatie met maakten van Duitsland. „Wij res- de DDR. Hjj 2ei onder meer dat hjj pecteren dit feit en zullen het nooit de spanning wil verminderen en w -r ter discussie stellen aldus de contacten pn handel met het cont- leden van de rechtervleugel van de bondskanselier in een duidelijke munistische buurland wil uitbrei den. De bondskanselier herhaalde echter dat een hereniging van de DDR en de Bondsrepubliek, zoals is vastgelegd in de Westduitse grondwet, nog steeds op de eerste plaats staat. Om die reden is het uitgesloten dat Bonn ooit toe zal geven aan de Oostberlijnse eis van volledige erkenning van de souve- reiniteit van Oost-Duitsland. Kohl had kritiek op vertegen woordigers van de sociaaldemo cratische oppositie (SPD) die heb ben gezegd dat de Duitse deling als permanent zou moeten worden er kend. Deze erkenning betekent volgens Kohl verraad tegenover het Oostduitse volk. „Een ieder die, in een soort gelaten onderwer ping aan het lot, probeert de 'Deut sche Frage' voor gesloten te verkla ren, wijst het recht op zelfbeschik king (van de Oostduitsers) en de naleving van de mensenrechten van de hand", aldus de bondskan selier. JOHANNESBURG (GPD) - Twee jonge ANC-leden, Sipho Bridget Xulu (25) en Clarence Lucky Payi (20) zijn maandag door het hoogge rechtshof te Pietérmaritzburg ter dood veroordeeld vanwege de moord op een mede ANC-lid. Vol- aangenomen van het gens de rechter hadden de twee op Tot deze 20 mei van het vorig jaar een zeke- Gonzalez/FIick De socialistische premier van uuuu ,C1UU1UCC1U Spanje, Felipe Gonzalez, heeft moord op een mede ANC-lid. Vol- geen geld aange~~"~u~* - - Westduitse Flick-i conclusie is een commissie van om derzoek van het Spaanse parle ment gekomen. Vorig jaar ontstond fors politiek ,tiuu4u«m jaai rumoer nadat een Westduitse krant vangenisstaf vanwege het beramen re Beiyamin Langa in koele bloede neergeschoten. Behalve de dood straf door ophanging werden de twee ook veroordeeld tot 8 jaar ge had gemeld dat de Duitse parle mentariër Struck (SPD) verklaarde dat een deel van het geld dat de so ciaal-democraten van Flick had den gekregen, aan de Spaanse so cialisten was doorgegeven om hen te helpen de algemene verkiezin gen van 1982 te winnen. Handel in embryo's In Oostenrijk is een illegale han del in menselijke embryo's ont dekt. De embryo's worden ge bruikt bij het maken van schoon heidsmiddelen. In Oostenrijk is abortus in 1973 gelegaliseerd en er worden jaarlijks 70.000 zwanger schappen onderbroken. De meeste ziekenhuizen beschikken derhalve over foetussen en embryo's. Een journalist van het Weense tijdschrift „Ikarus" stelde een on derzoek in naar de handel in em bryo's. Hij deed zich voor als een vertegenwoordiger van een Frans cosmeticabedrijf. Hij kon zonder probleem embryo's kopen voor 300 shilling (ongeveer 50 gulden) per stuk. Klaus Barbie In het bekertje medicijnen dat de in Lyon gevangen zittende Duitse oorlogsmisdadiger Klaus Barbie dinsdag moest leegdrinken zat ook een schoonmaakmiddel. Dit heeft een onderzoek van de rechter van instructie Christian Riss uitgewe zen. Volgens Riss is er sprake ge weest van „een eenvoudige vergis sing". Barbie had het spul onmiddellijk uitgespuwd nadat hij „een bran dend gevoel" in zijn mond had be merkt. Hij krijgt het medicijn van wege moeilijheden met de spijs vertering. Barbie zit in voorarrest. RAF-moord Het ministerie van binnenlandse zaken van de Westduitse deelstaat Beieren heeft een beloning van 1 miljoen mark uitgeloofd voor in lichtingen, die leiden tot de aan houding van de daders van de moord op de industrieel Ernst Zimmermann in Gauting op 1 fe bruari en de mislukte bomaanslag op de Navo-opleidingsschool in Oberammergau in december. Bei de aanslagen zijn opgeëist door de terroristische Rote Armee Frak- tion. van een andere moordaanslag nog eens acht jaar vanwege terro risme. De rechter weigerde het feit, dat de twee in opdracht van het ANC, het in Zuid-Afrika verboden Afri can National Congress, hadden ge handeld en de politieke achter grond van hun daad, als verzach tende omstandigheden aan te mer ken. Xulu en Payi hadden toegege ven, dat ze in opdracht van het ANC de moordaanslag hadden uit gevoerd. Het ANC zag Langa als een politieverklikker en daarom moest hij dood, aldus de verdach ten. 'Kaviaar,wodka heel gewoon' OSLO (AP) - De op verden king van spionage terecht staande Noor Arne Treholt heeft gisteren voor de recht bank verklaard dat de kaviaar en de wodka die hy van Russi sche functionarissen ontving in diplomatieke kringen normale kerstgeschenken zijn. Treholt, die voor de tweede achtereenvolgende dag zijn ei gen verdediging voerde, tracht te hiermee beweringen van de openbare aanklager te ont krachten, als zouden de Russen hem met deze geschenken in een vriendschapsrelatie heb ben gemanoeuvreerd die de spionage mogelijk maakte. Treholt zei dat het onder bui tenlandse diplomaten gebrui kelijk is journalisten, politici en regeringsfunctionarissen kerst geschenken te sturen. EL AAYUN - De Marokkaanse koning Hassan II zal dit weekeinde de 24e verjaardag van zijn troons bestijging vieren in El Aayun, de hoofdstad van de omstreden Westelijke Sahara. De vorst organi seert een spectaculair feest van drie dagen, dat in het licht staat door Peter Hattink van de definitieve Marokkanise- ring van de voormalige Spaanse woestijnkolonie. Hoogtepunt van de feestelijkhe den vormt maandag de eedafleg ging van trouw aan koning Hassan door duizenden Saharaanse geko zen vertegenwoordigers van orga nisaties, lokale ambtenaren, stam hoofden en de gouverneurs van de vier Saharaanse provincies. De feestelijkheden in El Aayun hebben een grote politieke beteke nis, te meer daar koning Hassan besloten heeft binnenkort de hoofdstad van de Westelijke Saha ra te verleggen van El Aayun naar Gulimine. Deze stad, 100 km van Agadir, die ligt binnen de in 1956 internationaal erkende grenzen van Marokko, is vanouds het cultu rele centrum en de ontmoetings plaats van de verschillende Saha raanse nomadenstammen. Met de aanwijzing van Gulimine als hoofdstad van de Westelijke Sa hara maakt de Marokkaanse vorst volgens waarnemers een referen dum over zelfbeschikking van de Saharaanse bevolking onmogelijk. Het Front Polisario, de guerillabe- weging, die met steun van Algerije vanaf 1976 strijd voor een onafhan kelijke Westelijke Sahara, is voor- ADVERTENTIE Met rundvlees- of kalfsvteesragoüt uit Febo's fijne keuken... dagvers WASHINGTON Amerika's nieuwste intercontinentale raket de MX, die van president Reagan eigenlijk 'Peacekeeper' zou moe ten heten, vormt opnieuw de inzet van een verbeten strijd tussen het Congres en het Witte Huis, met zijn handwerkslieden in het Pentagon en op het ministerie van buiten landse zaken. Het wapen, ooit aan geprezen als het beste middel om een verondersteld 'venster van kwetsbaarheid' te sluiten, hoewel het nauwelijks minder kwetsbaar is dan de bejaarde Minuteman in zijn verouderde silo's, heeft dan ook een zeer ongewisse toekomst. door Henk Kolb Heftig debat Na heftige debatten besliste het Congres vorig jaar het geld voor de MX tot na 1 maart van dit jaar te bewaren om er vervolgens op basis van een nieuw verzoek dat Reagan maandag wil inleveren, opnieuw over te stemmen. Volgens de pro cedure moet de beslssing dan om streeks 20 maart vallen, als Ameri kanen en Russen in Genéve reeds aan tafel zitten. Zowel de Senaat als het Huis van Afgevaardigden moeten tweemaal stemmen: over de beschikbaarstel ling van het geld en de bestem ming die het krijgt. De debatten in de Senaat en het Huis, rond de verklaringen die re geringsfunctionarissen voor de di verse commissies afleggen, wijzen niet op overdreven verwachtingen w Korrict rir.» omtrent de uitkomst van de onder- r tïnJ 21 handelingen in Genéve. Shultz en Weinberger bijvoorbeeld bestre den niet de uitspraak van t Rpapan <?huit7 Wcinhcrcer Nif7P verse commissies afleggen, wijzen Keagan, &nuitz, wem berger, Nitze nipt nn nvpPnreven verwachtingen en wapenonderhandelaar Kampei mann bepleiten om het hardst dal dit jaar voor een miljard dollar 21 van de wapens moeten worden ge- nvi-nnnnn ucu iuci qc uhspraiitt vüii cch uc" «•hoïp^uan SSt mocratisch senator dat 'de vooruit- schorten van dit programma, dat l. nmnnnknkönmin*» voorziet in 4 miljard voor nog 48 ïf ™°r "SiSP MX-en volgend jaar, zou naar het dlt P°meES ef?en5, tus3encÏT' u a i J .j maal en belabberd zyn. Shultz heet de Amerikaanse positie by de jï" «it j"* ,,/l „t™ y meende ook dat gegeven de voor- penvemnndering met de ^owjet- wapentechnologie 'dit Unie ernstig verzwakken. De eer ste 21 raketten van dit slag, met Uen kernkoppen, zyn momenteel welpen mej enig uitzicht op succes in produktie. Uiteindelijk wil Rea gan 223 raketten bouwen, die in aan te pakken'. Bezinnen De ongelukkige Reagan: doorzetten. schiedenis van de MX bestrijkt in middels zo'n dertien jaar, sedert het Strategisch Commando in 1972 de behoefte aan een nieuw wapen kenbaar maakte. Het heeft in die tijd één zeer nuttige ftinctie gehad, omdat het de Verenigde Staten tel- kenjare heeft gedwongen zich diepgaand te bezinnen op de nood zaak van zulke nieuwbouw tegen de achtergrond van andere vereis ten te bezinnen. Ditmaal gebruikt Reagan de her vatting van wapenonderhandelin gen met de Russen, nu vanuit naar Weinberger verzekert militair 'ster ke positie', als een hefboom tegen over de volksvertegenwoordigers die de MX het liefst meteen op de schroothoop zouden willen bijzet ten. Hij heeft hen naar het Witte Huis gehaald voor ernstig vermaan en de verzekering dat hij van zijn defensiebegroting geen dollar wil prijsgeven. Maar aan gevestigde opvattingen heeft Reagan weinig kunnen ver anderen. De Democraat John Glenn blijft het een overbodige en kwetsbare aanvulling vinden van het kernwapenarsenaal. Aan de an dere kant staat daartegenover de mening van de Republikein Pete Wilson: 'Als het Congres het werk doet van de Sowjet-onderhande- laars en de MX verwerpt, hebben we geen realistische hoop dat zij een overeenkomst zullen willen aangaan die stuwkracht of kern koppen beperkt.' Huiveren Het Witte Huis huivert bij de ge dachte aan 'eenzijdige ontwape ning', want zo ziet men aan Penn- stander van een referendum over zelfbeschikking. In 1981, na de topconferentie van de Organisatie voor Afrikaanse Eenheid in Nairobi toonde koning Hassan zich als een 'voorstander' van zo'n volksstemming 'op voor waarde dat de Saharanen zich pro- Marokkaans zouden uitspreken". De Marokkaanse autoriteiten hechten weinig waarde aan de hardnekkige geruchten dat het Li bische staatshoofd kolonek Gad dafi bij de festiviteiten aanwezig zal zijn. Koning Hassan en Gaddafi richtten tot ieders verbazing in au gustus van vorig jaar een 'staten- unie' op. Hiermee wist de Marok kaanse vorst de Libische wapenle veranties aan het Front Polisario af te snyden. Hoewel Marokko en Lbië een 'staten-unie' vormen heeft Gaddafi zijn erkenning van de Saharaanse Arabische Demo cratische Republiek SADR, de on afhankelijke staat waarvoor het Front Polisario streed, nooit inge trokken. Militair gezien heeft het Marok kaanse leger in de Westelijke Saha ra het overwicht door de construc tie van vestingwallen, die een tota le lengte van 800 km bedragen. Binnen deze wallen liggen de be langrijkste steden zoals El Aayun, Bojador en Smara, de religieuze hoofdstad van de Sahara. Het Front Polisario, dat vanuit zijn Algerijnse basis Tintuf ope reert, heeft in de Westelijke Sahara slechts twee dorpen in handen. Een van deze dorpen, Bir Lahlu, is door het Polisario enige tijd gele den als symbolische hoofdstad van de SADR uitgeroepen. Men schat dat de woestijnoorlog tussen Ma rokko en het Front Polisario tot nu toe 10.000 mensenlevens heeft geëist. ADVERTENTIE MX evenmin als de eventuele ver dediging in de ruimte een ruilob ject bij de onderhandelingen, maar in de woorden van Reagan een sterke aanleiding voor de Russen om met wapenvermindering in te stemmen. In het algemeen heerst het ge voelen, dat het parlementaire tij zich tegen de MX aan het keren is, ook al ziet een wapendeskundige als de democraat Unn, nu betere kansen voor het wapen dan vorig sylvania Avenue een afwijzing van J®.ar- De volksvertegenwoordiging de MX in het Congres. De geluiden uit deze richting zijn echter aller minst duidelijk: Reagan zegt de MX (zo goed als zijn 'Star Wars'- project) nodig te hebben terwille van een sterke Amerikaanse on derhandelingspositie. In die zin zou dus de MX wisselgeld zyn. Kampelmann zei als onderhande laar zoveel achter de hand te willen hebben als practisch en nuttig is. Volgens Witte Huis woordvoer der Larry Speakes evenwel is de lijkt vastbesloten in Reagans be groting ten nadele van het Penta gon te snijden, om bijvoorbeeld meer geld beschikbaar te maken voor onmiddeüijke hulp ten bate van een noodlijdende boerenstand. Reagan dreigt daartegen een veto in stelling te brengen. Bij diverse gelegenheden is gebleken dat de president, die geen politieke toe komst meer heeft, daarom bereid is zich vierkanter dan ooit tegen het parlement te keren. Het grote werk voor een kleine prijs. Ruim 75 boeken van wereldberoemde schrijvers oa Heinz G. konsalik, Catherine Cookson, Una Danella, Nevil Shute, Jan de Hartog, Wilbur Smith en Christine Söderholm. Verkrijgbaar bij nn de boekhandel f t|"U voor slechts J. y%

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 7