Kamer steunt
weigering pnjs
Eén organisatie voor zigeuners
Actie voor boycot
van kwikbatterijen
dem meubelfobriek
Brinkman: geen zedemeester
Voortzetting therapie
Bastiaans onduidelijk
Rechter: relatie twee
werknemers is storend
DONDERDAG 28 FEBRUARI 1985
BINNENLAND
PAGINA 5
DEN HAAG (ANP/GPD) - Een meerderheid van de Kamer is het eens met de weigering
van minister Brinkman (WVC) om de schrijver Hugo Brandt Corstius de P.C. Hooftprijs
toe te kennen. De bewindsman kan rekenen op de onvoorwaardelijke steun van zijn
eigen partij, het CDA. Ook de WD vindt dat de prijs niet kan worden uitgereikt, maar dit
op grond van bepaalde passages in het rapport van de jury van de P.C. Hooftprijs.
Dit bleek gisteren in de Tweede
Kamer tijdens het door de PvdA
aangevraagde debat over de zaak
Brandt Corstius. De PvdA diende
een motie in om de minister te
dwingen de prijs alsnog aan
Brandt Corstius toe te kennen.
Waarschijnlijk zal de motie het niet
halen omdat regeringspartijen
CDA en WD de bewindsman niet
willen laten vallen.
De opwinding over de P. C.
Hooftprijs zal ook niet leiden tot
veranderingen in het systeem
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Ondanks grote
druk uit de Tweede Kamer wil
staatssecretaris Van der Reijden
(WVC) zich nog niet vastleggen op
het al of niet voortzetten van de be
handeling van oorlogsslachtoffers
door prof. Bastiaans in de Jelgers-
makliniek te Oegstgeest. Met name
CDA, PvdA en WD willen dat
Bastiaans na zijn pensionering per
1 juni met zijn therapie kan door
gaan. Dit bleek gisteren tijdens een
vergadering van de vaste kamer
commissie voor welzijn en cultuur.
Eergisteren had een delegatie van
22 verzetsorganisaties ook al hier
op aangedrongen tijdens een hoor
zitting.
Het kamerlid Worrel (PvdA) gaat
nu de overige fracties polsen of zij
steun willen verlenen aan een mo
tie voor het veiligstellen van de be
handelingsmethode van Bastiaans.
Van der Reijden zei gisteren
eerst het rapport te willen afwach
ten van een projectgroep die hem
moet adviseren over de voortzet
ting van de behandeling van oor
logsslachtoffers na de pensioenda
tum van Bastiaans. De project
groep moet in maart met haar rap
port komen. Het enige wat de
staatssecretaris wilde toezeggen
was dat de zorg voor de patiënten
van Bastiaans de grootste aan
dacht zal krijgen. Van der Reijden
zei overigens dat het aftreden van
Bastiaans als hoogleraar niet hoeft
te betekenen dat hij ophoudt met
de behandeling van psychische
stoornissen van oorlogsslachtof
fers. „De eerste Juni is slechts de
datum waarop hij met emeritaat
gaat, het is geen overlijdensbe
richt". zei hij.
De staatssecretaris ziet voor de
voortzetting van het werk van de
hoogleraar een reële mogelijkheid
via een nog op te richten stichting,
zoals de voormalige verzetsstrij
ders dinsdag in het vooruitzicht
hebben gesteld. Het aanblijven van
de hoogleraar is overigens een zaak
voor de minister van onderwjs en
wetenschappen Deetman en niet
voor Van der Reijden. De staatsse-
'Voorstellen
Moebarak geen
bijdrage tot
vredesproces'
DEN HAAG (ANP) - De Israëlische
minister van buitenlandse zaken
Shamir vindt de voorstellen van de
Egyptische president Moebarak
voor een regeling van het conflict
in het Midden-Oosten geen bijdra
ge aan het vredesproces. Hij ver
klaarde dit gisteren tijdens een
persconferentie in Den Haag. Sha
mir is in Nederland in het kader
van een rondreis langs een aantal
Europese landen.
De Israëlische minister van bui
tenlandse zaken stelde dat de voor
stellen van Moebarak Israël uitslui
ten van direct overleg met Arabi
sche landen. Slechts rechtstreekse
contacten tussen Israël en Arabi
sche landen kunnen een oplossing
bieden. Shamir verklaarde dat Is
raël ook bereid is Arabische Pale-
stijnen bij deze rechtstreekse ge
sprekken te betrekken zolang ze
geen lid zijn van de Palestijnse Be-
vrijdings Organisatie PLO.
Over het eigenlijke doel van zyn
rondreis, de garantie dat de export
van zuidvruchten van Israël naar
de EG niet achteruit zal gaan door
toetreding van Spanje en Portugal
tot de EG, toonde Shamir zich opti
mistisch.
Na gesprekken in Frankrijk, de
Bondsrepubliek en Nederland
hoopt hij op snelle definitieve re
sultaten. De Israëlische minister
verklaarde niet gesproken te heb
ben over de invulling van details of
over een nieuw verdrag tussen de
EG en Israël. Vaststelling van de
garantie is een taak van de Europe
se Commissie, het dagelijks be
stuur van de EG, die echter zijn in
structies van de nationale regerin
gen van de lidstaten krijgt, aldus
Shamir.
cretaris zei ook weinig te kunnen
veranderen aan de datum van pen
sionering van Bastiaans. Hij stelde
voor dat Deetman voortaan bij de
besprekingen over dit onderwerp
aanwezig zal ziin.
De kamerleden Worrell, Lucas-
sen (WD) en Kraaijeveld-Wouters
(CDA) verklaarden dat de patiën
ten van Bastiaans niet de dupe mo
gen worden van een wetenschap
pelijk meningsverschil. Het is be
kend dat het huidige hoofd van de
Jelgersmakliniek, professor Rooy-
mans, geen aanhanger is van de be
handelingsmethode van professor
Bastiaans. En het is in het bijzon
der die behandelingsmethode
waarvan de oorlogsslachtoffers
willen dat die behouden blijft.
Overigens heeft de gemeente
Leiden de staatssecretaris inmid
dels verzocht om de villa te slopen
op het terrein van de Jelgersmakli
niek waarin Bastiaans zijn patiën
ten behandelt. Van der Reijden
moet hiervoor geld beschikbaar
stellen, maar hij zei daartoe voorlo
pig niet bereid te zijn.
GRONINGEN (ANP) - De presi
dent van de Groninger rechtbank
mr. G. Overdiep, is van mening dat
een liefdesrelatie tussen een secre
taresse en een oudere man in het
zelfde bedrijf zo storend is voor de
arbeidssfeer, dat het bedrijf de
vrouw terecht op non-actief heeft
geplaatst. Dat blijkt uit een uit
spraak in een kort geding deze
week dat was aangespannen door
de 22-jarige secretaresse van de
handelsonderneming Seatrade
Groningen bv.
De vrouw die eind december als
gevolg van deze affaire door haar
werkgever op non-actief werd ge
steld, wilde met het kort geding be
reiken dat ze weer op haar werk
wordt toegelaten.
De vrouw werkt sinds 1982 als
secretaresse bij het bedrijf. In het
jaar daarop bloeide er een relatie
op tussen haar en een twintig jaar
oudere gehuwde inspecteur die op
dezelfde afdeling werkte. Na echt
scheiding van de man zijn de twee
Vrouw terecht op non-actief gesteld
gaan samenwonen. Volgens de
vrouw en haar vriend kreeg zij van
de directie signalen dat hun relatie
niet op prijs werd gesteld, met na
me vanwege het leeftijdsverschil
tussen hen beiden.
Volgens de twee hebben zij op
geen enkele manier hun relatie in
het bedrijf 'zichtbaar' gemaakt, en
bestond die mogelijkheid ook nau
welijks omdat de man in de buiten
dienst werkt en per maand slechts
enkele dagen op kantoor is. Niette
min werd de secretaresse in de
cember vorig jaar ontslag aangebo
den met een afkoopsom van drie
maanden salaris. Toen zij dit wei
gerde werd zij door haar werkge
ver met behoud van salaris op non-
actief gesteld.
Als enige werknemers van het
bedrijf ontvingen de vrouw en haar
vriend in die zelfde maand tevens
geen dertiende maandsalaris, zoals
ze eerdere jaren altijd hadden ont-
waarop staatsprijzen voor kunst
worden toegekend. De WD deed
daartoe gisteren een voorstel, maar
kreeg daarvoor geen steun van het
CDA en de PvdA.
Het debat in de Kamer was aan
gespannen door PvdA-kamerlid
Niessen. Hij wees op de 'lange libe
rale traditie' in Nederland waarin
het praktijk is dat de minister bij
prijzen het oordeel van de onafhan
kelijke jury volgt. Hij hekelde
Brinkmans opvatting dat de minis
ter zo'n juryrapport nog eens
'staatkundig-ethisch' moet toetsen.
Niessen, tijdens het debat op het
spreekgestoelte geflankeerd door
het verzamelde werk van Hugo
Brandt Corstius, vroeg zich af waar
Brinkman het recht vandaan haalt
om als 'hulprechter' te opereren
voor gevallen waarin mensen die
zich door de auteur gekwetst me
nen te voelen, naar de rechter (had
den) kunnen stappen.
In het debat, waarin verscheide
ne sprekers citeerden uit het werk
van Brandt Corstius dan wel een
van diens pseudoniemen, verze
kerde Brinkman dat welk besluit
hij ook had genomen, het een
stroom van kritiek had uitgelokt.
„Daarom heb ik mij voor de defini
tieve beslissing breed georiën
teerd". Hij stelde dat wanneer het
juryrapport alleen betrekking zou
hebben gehad op de boekwerken
van Brandt Corstius en niet op
diens columnistische activiteiten
„er wellicht een andere afweging,
plaats zou hebben gehad".
Brinkman verzekerde de Kamer
dat hij noch het kabinet de zeden
meester wil uithangen. Het gaat
het kabinet om de vraag of grieven
de taal waardoor bepaalde mensen
zich tot in het diepst van hun ziel
gekrenkt voelen, van overheidswe
ge moet worden beloond met een
staatsprijs, aldus de minister.
Test: kennis
verkeersregels
bedroevend
RIJSWIJK (ANP) - De kennis
van de verkeersregels van de
doorsnee Nederlander is
verontrustend. Op de meest
elementaire vragen over dage
lijks voorkomende verkeerssi
tuaties moeten ze te vaak het
goede antwoord schuldig blij
ven. Dit concludeert het Cen
traal Bureau Rijvaardigheids
bewijzen (CBR) na een theorie
test onder 2657 bezoekers van
de onlangs gehouden Auto-Rai
in Amsterdam.
De „kandidaten" moesten 25
vragen beantwoorden volgens
het nieuwe audiovisuele sys
teem dat wordt toegepast bij
het theorie-examen. Bij 21 goe
de antwoorden was men „ge
slaagd". Slechts 11,8 procent
bleek aan deze eisen te vol
doen. Slechts drie mensen had
den alle vragen goed.
Vooral jongeren tot 17 jaar
kennen de verkeersregels
slecht. Van hen haalde maar 5,1
procent een voldoende. Vol
gens het CBR hangt dat samen
met het (nagenoeg) ontbreken
van verkeersonderwijs en toe
latingseisen voor deelname aan
het verkeer.
Mensen met een rijbewijs de
den het in de CBR-test relatief
nog het best. Ruim 15 procent
scoorde een voldoende. Het
CBR noemt de uitslag van de
test „schokkend". Dat de ken
nis niet best was, vermoedden
we wel, maar deze resultaten
hadden we niet verwacht, aldus
de organisatoren van de test.
WACHTKAMER - De koninklijke
wachtkamer in het stationsgebouw
in Baarn wordt dit jaar openge
steld voor inwoners van deze ge
meente. De Oranjes hebben hier
toestemming voor gegeven bij wij
ze van veijaardagscadeau aan de
De Israëlische minister van buitenlandse zaken en vice-premier Sjamir plaatselijke VW, die 60 jaar be-
(midden) legde gistermiddag samen met de ambassadeur van zijn land in staat. Er zijn nog drie dergelijke
Den Haag (links) een krans in de hal van het Tweede-Kamergebouw bij wachtkamers in ons land. De overi-
het boek met namen van slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Rechts ge twee zijn in Den Haag op Hol-
naast Sjamir de voorzitter van de kamercommissie voor buitenlandse lands Spoor en in Amsterdam Cen-
zaken, Ter Beek (PvdA). (foto gpd) traal.
Natuur en Milieu en Konsumenten
Kontact zijn gisteren de actie 'Stop
kwikstroom' begonnen die moet
leiden tot een consumentenboycot
van kwikhoudende batterijen. Het
kwik in deze stroomcellen is scha
delijk voor het milieu. Volgens de
organisaties zijn goede en econo
mische alternatieven voorhanden.
Het gaat in de actie om de zoge
naamde kwikknoopjes, vooral ge
bruikt in gehoorapparaten en fo
totoestellen, en om alkaline hou
dende batterijen die zich onder-
Extra vak bij
eindexamen
mag meetellen
DEN HAAG (ANP) - Eindexamen
kandidaten in het lager beroepson
derwijs (lbo), het middelbaar en
hoger algemeen voortgezet onder
wijs (mavo/havo) en in het voorbe
reidend wetenschappelijk onder
wijs (vwo) mogen examen doen in
een extra vak. Als de kandidaat dat
wil, telt het vak mee bij het bepa
len van de examenuitslag. Dit
heeft staatssecretaris Ginjaar-Maas
(onderwijs) de scholen gisteren in
een circulaire laten weten.
De uitslag wordt bepaald aan de
hand van de eindcijfers van alle
vakken waarin examen is afgelegd.
Maar de leerling kan één vak (in
het vwo eventueel meer vakken)
kiezen dat buiten beschouwing
blijft. Voorwaarde is wel dat met
de overgebleven vakken het voor
geschreven eindexamen kan wor
den gedaan.
Het diploma zal de vakken ver
melden die voor de uitslag bepa
lend zijn geweest.
tot 3 miljoen van deze kwikhou
dende batterijen worden verkocht.
Doordat de meeste daarvan na ge
bruik tussen het huisvuil belan
den, komt er per jaar tussen de
10.000 en 20.000 kilo kwik in het
milieu. Kwik is een 'zwarte-lijst-
stofDat houdt in dat uit het oog
punt van volksgezondheid moet
worden voorkomen dat kwik in het
milieu terechtkomt. De drie groe
peringen zijn onder meer tot de ac
tie overgegaan omdat batterij-inza
melingen te weinig opleveren.
De organisaties zeggen dat de
zink-luchtbatterij een uitstekende
vervanger is voor het kwikknoop
je. In plaats van de alkaline hou
dende batterij wordt een gewone
zink-bruinsteen-batterij geadvi
seerd of de oplaadbare nikkel-cad
miumbatterij. De zink-bruinsteen
batterijen gaan weliswaar niet zo
lang mee, maar zijn wel economi
scher, zo is uit onderzoeken van
Konsumenten Kontakt gebleken.
Aan minister Winsemius is ge
vraagd om de alkaline-batterijen te
verbieden. Voor bepaalde toepas
singen zou ontheffing verleend
kunnen worden met een statie
geldsysteem, aldus de organisaties.
De actie 'Stop kwikstroom' roept
ook speciaal op om geen batterijen
te kopen van Duracell en Union
Carbide. Directe aanleiding hier
voor is de weigering van deze be
drijven om de afzet van de kwikk
noopjes in Nederland te beëindi
gen. De houding van Union Carbi
de, dat het merk Ucar op de markt
brengt, en van Duracell is er de
oorzaak van dat het overleg tussen
het ministerie van milieubeheer,
producenten, importeurs en de de
taillisten in gehoorapparaten om
gezamenlijk een oplossing te vin
den voor de probleembatterijen op
niets is uitgelopen. Gisteren is ook
een briefkaartcampagne tegen Du
racell en Union Carbide begonnen.
Een 'gifkikker' toont op het Binnenhof een protestbriefkaart bij een
emmer met lege kwikbatterijen van de firma's Duracell en Union Carbi
de. Met deze actie willen de Vereniging Milieudefensie, de Stichting Na-
tuure en Mileu en Konsumenten Kontakt de twee bedrijven dwingen mi
lieu-vriendelijker produkten te maken. «foto anp>
DEN HAAG (GPD) - De Vereni- scheiden door hun langere levens-
ging Milieudefensie, de stichting duur. Geschat wordt dat jaarlijks 2
vangen. Als reden hiervoor werd
volgens de vrouw en haar vriend
door de directie opgegeven dat het
eerst maar eens afgelopen moest
zijn tussen hen beiden.
De directie van het bedrijf stelt
dat het personeel zich ergerde aan
de verhouding van de twee en dat
dit leidde tot allerlei 'niet nader
omschreven voorvallen'. Daarop
werd besloten in te grijpen in een
'inmiddels onhoudbaar geworden
situatie', aldus de directie. Op het
werk van de betrokkenen viel vol
gens de leiding van het bedrijf
niets aan te merken.
De vrouw en haar vriend zijn ver
bluft over het vonnis van de Gro
ninger rechtbankpresident en gaan
in hoger beroep. De man: „Het lijkt
wel een uitspraak uit 1885. Ik denk
dat wij als twee volwassen mensen
zelf wel kunnen bepalen wat we
wel en niet doen, ik heb er eigen
lijk geen woorden voor". De direc
tie van het bedrijf weigert ieder
commentaar.
Onderzoek naar
levering van
grondstoffen
voor gifgas
ARNHEM (ANP) - Rechercheurs
van de Economische Controle
Dienst (ECD) hebben dinsdag een
inval gedaan bij de in Arnhem ge
vestigde chemische handelsonder
neming Melchemie Holland BV in
verband met de mogelijke levering
van gifgascomponenten aan Irak.
De administratie van het bedrijf
werd in beslag genomen. Dit heeft
de Arnhemse officier van justitie
mr. P. Tideman gisteren bevestigd.
De Arnhemse onderneming zou als
tussenstation hebben gefungeerd
bij de doorverkoop van grondstof
fen voor gifgas, dat tijdens de golf
oorlog tussen Iran en Irak is ge
bruikt.
Mr. Tideman wilde gisteravond
verder geen commentaar geven.
Hij bevestigde wel dat de ECD al
enige tijd werkt aan een onderzoek
naar de mogelijke doorverkoop
van gifgascomponenten door Mel
chemie in Arnhem. De onderne
ming zou daarmee het uitvoerbe-
sluit strategische goederen hebben
overtreden, dat onder meer de ex
port van chemicaliën voor de ver
vaardiging van gifgassen verbiedt.
Tideman wilde ook niet zeggen
wanneer Melchemie chemicaliën
aan Irak zou hebben geleverd, hoe
lang die leveranties hebben ge
duurd, om welke stoffen het daar
bij ging en waar ze vandaan kwa
men. Bij Melchemie was gisteren
niemand voor commentaar bereik
baar.
Nijmegenaren
willen meer
veiligheid
op straat
NIJMEGEN (ANP) - Meer dan de
helft van de Nijmeegse bevolking
durft 's avonds niet in het stads
centrum te komen uit angst voor
beroving of agressie. Een vijfde
deel van de Nijmegenaren acht de
kans groot tot zeer groot zelf het
slachtoffer te worden van misdrij
ven als beroving, inbraak, aanran
ding, verkrachting, bedreiging of
geweld.
Dat blijkt uit gisteren gepresen
teerde resultaten van een onder
zoek van het sociologisch instituut
van de katholieke universiteit in
Nijmegen. De onderzoekers hiel
den eerder deze maand een telefo
nische enquête onder meer dan 350
inwoners van de stad. Het gaat vol
gens het instituut om een represen
tatief onderzoek.
Bijna tachtig procent van de on
dervraagden bleek ooit zelf het
slachtoffer te zijn geweest van een
misdrijf. Diefstal van brommer of
fiets kwamen het meeste voor. Bij
na 75 procent van de Nijmegena
ren vindt dat de politie vooral moet
letten op de veiligheid van de bur
gers op straat.
Prioriteit dient volgens de mees
te Nijmegenaren gegeven te wor
den aan voorkoming en bestrijding
van onder meer mishandeling, be
dreiging, handtastelijkheden, ver
krachting, beroving en zakkenrol
lerij.
Zigeuners willen erkenning rechten en cultuur
ADVERTENTIE
oom^s^OESson.
cretonnes*
DEN HAAG (ANP) - Op het inter
nationaal zigeuner tribunaal dat zi
geuners de afgelopen dagen in Den
Haag hebben gehouden, is gisteren
lijk volgens eigen cultuur en vol
gens Nederlands recht, en nadat er
kinderen waren geboren, de niet
uit Nederland stammende vrou-
triekampen en hun kinderen lij
den. Van „Wiedergutmachung" is
nog niets terechtgekomen door
dat de zigeuners niet goed waren
georganiseerd, in tegenstelling tot
derschap verdwijnt. Het wordt dan
ook niet uitgesloten geacht dat zi
geunerleiders die tot op heden de
belangen behartigden, geen plaats
meer hebben in de nieuwe organi-
het leven te roepen. De Vereniging
Rom en het Internationaal Zigeu
ner Comité, die de bijeenkomst
hadden georganiseerd, zullen pro
beren over twee maanden met een
opzet voor de nieuwe instelling te
komen.
Op de bijeenkomst kwam de jury
aan de hand van getuigenverkla
ringen tot de conclusie dat in bin
nen- en buitenland de rechten van
zigeuners niet worden erkend en
geen rekening wordt gehouden niveau op te komen
De Nederlandse zigeuners ver
klaarden zich solidair met de onge
veer honderd Poolse zigeuners die
in de Bijlmermeer in Amsterdam
in flats huizen of zich verborgen
houden. Worden ze dakloos, dan
nemen ze hun toevlucht tot een
van de kerken in de hoofdstad die
al eerder hun deuren voor verdre
venen openden.
De Nederlandse regering zal
worden verzocht op internationaal
met hun eigen cultuur.
Vooral de zigeuners uit het bui
tenland met name uit Joegoslavië,
die sinds 1977 in ons land verblij
ven klaagden. Het is voorgekomen
dat zes jaar of langer na een huwe-
zenlijking van de rechten van zi
geuners. Met name willen de zigeu
ners bereiken, dat de Duitse
Bondsrepubliek het onrecht goed
maakt waaronder de tienduizend
overlevenden van de concentra-
onder anderen joden, aldus het satie. Toen het congres hiertoe be-
congres. sloot was zigeunervoorman Petaio
niet meer aanwezig. Vastgelegd
werd dat men zal proberen oud
zeer tussen groepen en of families
uit de weg te ruimen.
De Poolse zigeuners die naar Ne
derland zijn gevlucht, willen poli
tiek asiel in ons land, maar de Am
sterdamse politie werkt dit volgens
hen tegen. Ook werd geklaagd dat
het verkregen recht op bijstand
niet kan worden verwezenlijkt om
dat de gemeentelijke sociale dienst
de aanvragen niet kan verwerken.
Gevolg is dat na drie maanden ver
wijdering uit ons land kan volgen
omdat de vluchtelingen niet in de
kosten van hun bestaan kunnen
voorzien.
In ons land zijn ongeveer twee
duizend zigeuners. De Nederland
se zijn te verdelen in drie families,
de Pataio's en Westhiners die sa
men rond 250 personen omvatten,
en de Sinti's, die naar schatting
duizend koppen tellen en deels
lijdzamer tegenover het overheids
beleid staan. De overigen zijn de
meer dan 700 Joegoslaven die
voornamelijk in Nieuwegein wo
nen, en de Poolse vluchtelingen in
Amsterdam.
Gevolg van het besluit één orga
nisatie in het leven te roepen die
als gesprekspartner van de over
heid optreedt, is dat autoritair lei-
bezoek een toonzaal of bel eerst 03450-17484 voor gratis dokumentatie
levert het betere zitmeubel rechtstreeks aan de konsument
