Menu fa DINSDAG 5 FEBRUARI 1985 PAGINA15 Aflevering 102 Gouda had in het teken gestaan van het oorlogsgewoel. Ik was daar overstelpt met nieuws, ieder die ik daar had ontmoet wist weer iets anders. Ik had onmiddellijk gezien waar ik wezen moest. Niet bij de Gouwe naars. Het kleine stadje was in rep en roer. De gemoederen waren da nig in beroering, en de mensen wa ren de Geuzen allesbehalve goed gezind. Het was dan ook een ver schrikkelijk gezicht, om rond de stad, aan de overkant van de IJssel, de polders onder water te zien staan. Er waren huizen die bijna tot aan de nok door het water waren verzwolgen. En dat niet alleen, vele boerderijen waren door de woe dende watermassa's onderstebo ven gehaald en met de stroom mee gesleurd. Ik kon me voorstellen hoe dat gebeurd was. Op zestien plaatsen hadden de Geuzen de IJsseldijk doorgesto ken en het binnenstromende water zijn vernielende werk laten doen. Gewapende mannen hadden de woedende boeren op een afstand moeten houden, zodat de gravers ongehinderd met hun spaden het gras en het zand en de klei hadden kunnen wegscheppen om de rivier vrij spel te kunnen geven. Er was natuurlijk heel wat aan vooraf ge gaan, voordat de spaden in de dijk konden worden gezet. De bewo ners van de polders moesten op tijd gewaarschuwd worden het dieper gelegen land te verlaten, zo dat zy zich met vrouwen en kinde ren en met hun vee op de dijken in veiligheid konden brengen. En het was het natuurlijk nodig geweest precies te berekenen, op welke plaatsen het rivierwater doorgela ten moest worden. Op een Statenvergadering, en dat moest in Rotterdam gebeurd zyn, waren de beslissingen geno men, de afspraken gemaakt, de wa terbouwkundigen aangewezen, die de plannen moesten maken. Ook werd toen beslist, dat de boeren en tuinders schuldbrieven zouden ontvangen waarmee ze later hun schade vergoed zouden kunnen krijgen. En dan, er moest geld ko men. De gravers moesten betaald worden, en de soldaten voor de be waking. De afspraak werd ge maakt, dat er elk jaar een vrijwilli ge belasting zou worden geheven. Dat hield kort en goed in, dat de rijken vrijgeviger moesten zijn dan de armen. De Staten hadden alvast het voorbeeld gegeven door de Prins 45.000 kronen per maand te verstrekken, zodat er een begin kon worden gemaakt. Ook zouden de Hollanders de gelegenheid krij gen iets voor de goede zaak te doen. Dat zou dan kunnen door middel van inzamelingen bij de burgers. Ieder die sieraden, zoals DE MISDAAD BIJ DE Feuilleton 1 ringen, halskettingen en armban den, over had voor het goede doel, moest de mogelijkheid krijgen de ze aan de Staten af te dragen. Hoe zeer de polderbevolking ook in op stand kwam, de stedelijke bewo ners hadden direct in hun beurs getast, er kwam een gift op tafel van in totaal 120.000 gulden. De Prins kon zijn plannen door zetten. Hij moest uitgeroepen heb ben, "Maak van Holland Zeeland". Het leek wel of het land door een bad gezuiverd moest worden van de luizen. In de dorpen waren de mensen uit de polders bijeenge stroomd, sommigen met al hun be zittingen en hun vee. Ze werden onder dak gebracht in kerken en gemeentehuizen. En hoe rumoerig de stemming onder hen ook was, en al waren er oplopen en rellen ge weest, waar ze bijna op de vuist gingen met de overheden, het werk was aangevat en niemand had het kunnen verhinderen. Ik zag voor me, hoe het er toege gaan moest zijn. Achter de dijk be ginnen en dan naar voren graven, totdat het restant van de dijk be zweek en het water begon te stro men. Daarnè deed het water alles. Het gat werd vanzelf groter, grote watermassa's hadden zich in de polder gestort, waarbij hele stuk ken van de dijk werden meege sleurd. Dan ging het water over het land, al verder en verder, en het bleef stijgen. Hier en daar waren de polders zo diep, dat de huizen tot aan het dak onder water kwamen te staan. En natuurlijk waren er stijfkoppen geweest, die gewei gerd hadden hun huis te verlaten. Die moesten later met roeiboten worden opgehaald, van de zolder kamers af, of zelfs van het dak waar ze waren opgeklommen. De Prins van Oranje had nog meer bevolen. Behalve de zestien dijkbreuken was de waterkering tussen Rotterdam en Delfshaven helemaal weggegraven tot een diepe vaargeul. De schepen van de Geuzen zouden daardoorheen kun nen varen, om zo in de polders te komen. Om het water de vrije loop te geven, waren alle sluizen bij Rot terdam en Schiedam voorlopig wijd open gezet. Het Maaswater had nu vrij spel. Telkens als het vloed werd kon het eenvoudig naar binnen stromen, om, als het kon, ook de verste polders te bereiken. Heel Delfland cn Schieland ston den nu onder water en het water bleef pas staan bij de dijken achter Nootdorp en Zoetermeer. Daar was het eigenlijke Rijnland geheel gescheiden van de zuidelijker gele gen polders. Die afbakening van de binnenzee, die Holland geworden was, werd de Landscheiding ge noemd, en voorlopig kregen ze het water niet verder. In Gouda hadden de mensen me overstelpt met mededelingen. Ik kon nauwelijks begrijpen dat men even verderop, naar de kant van Oudewater, niets van dit alles had geweten. Ze dachten daar op het platteland zeker: het is ver van ons bed. Maar in Gouda kon je nie mand tegen het lijf lopen, of hij had weer wat nieuws, hij had het zelf gezien, zelf meegemaakt. Het stadje had vele vluchtelingen uit het verdronken land binnen zijn poorten, mensen die weeklaagden en allerlei beschuldigingen uitten. Gelukkig waren er even zo velen, die er van overtuigd waren, dat het zou helpen nu het land onder water werd gezet. En onder hen waren het natuurlijk vooral de Geuzen die op kleine schepen in de IJssel woonden, of die zich genesteld hadden in de dijkwoningen. Wat ging er nu gebeuren? Waar wachtten ze nog op? Het antwoord op die vragen was steeds weer anders, het hing er maar van af aan wie je het vroeg. De wind moest het doen. Boisot moest het doen. Maar wie was Boi sot? Dat was de aanvoerder van Geuzen en soldaten. Boisot zou met de boten het land binnen va ren. Welke boten? Die werden bij eengebracht bij Rotterdam. Kon Boisot dan zó naar Leiden varen? Nee, dat kon niet. De Landschei ding moest er ook nog aan geloven. En dat zouden de Geuzen onder Boisot weer doen. Al met al was ik al gauw tot de slotsom gekomen, dat ik me bij de mannen op de schepen zou moeten voegen, als ik er tenminste bij wil de zijn.. Welnu, dat was me gelukt. Daar door zat ik op deze schuit, en wa ren we op weg naar Rotterdam. Eén ding speet me heel erg. Op een dinsdag, een week zo wat nadat de dijken waren doorgesto ken en het land onder water was gezet, was de Prins in Capelle ko men kijken. Dat was juist op de dag voordat ik in Gouda aankwam. Ik was hem precies misgelopen. (Wordt vervolgd) Leiden LUXOR (121239): 'Body Doublé', da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. 14.15, 16.30,19.00 en 21.15 uur, aL LIDO 1 (124130): 'Gremlins', da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur. LIDO 3: '1984', da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, al. LIDO 4: 'Under the vulcano', da. 14.30,19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, 16 jr. STUDIO (133210): 'De IJssalon', da. 14.30,19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, 12 jr. TRIANON (123875): 'Onze eerste wip', da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. 14.15,16.30,19.00 en 21.15 uur, 16 jaar. REX (125414): 'Schoolmeisjes met in tieme wensen', da. 14.30, 19.00 en Alphen (voor reserveringen 01720-20800) EURO 1: Top Secret', dag. 18.45 en 21.15 uur, za: 19.00 en 21.30 uur, al.jr. Kindermatinee: 'Sneeuwwitje en de zeven dwergen', za., zo. en woe. 13.45 uur, al. Bioscopen Nachtvoorstelling: Top Secret', za. 24.00 uur, 16 jr. EURO 2: 'Ghostbusters', dag. 18.45 en 21.15 uur, za., zo. en woe. ook 14.00 uur, al. Nachtvoorstelling: 'De erotische kijk-- doos', za. 24.00 uur, 18 jr. EURO 3: 'Broadway Danny Rose', dag. 18.45 en 21.00 uur. za., zo. en woe ook 14.00 uur. a.l. Nachtvoorstelling: 'Broadway Danny. Rose', za. 24.00 uur, 18 jr. EURO 4: 'Purple rain', dag. 18.30 21.15 uur, ma, di en wo 20.00 uur. 16 jaar. 'Come back to the fiver and dime Jimmy Dean, vr en zo. 21.15 uur, 16 Kindc 21.00 i ook 13.30 Voorschoten (voor reserveringen 01717-4354) Greenway: 'Police Academy', 19.00 uur, za en zo 15.45 en 19.00u wo. 15.45 uur, al. 'Gebroken Spiegels', do. 20.00 uur ir, al. Katwijk (voor reserveringen 01718-74075) CITY 1: 'Greystoke', do., vr., za., zo., woe. 14.45,19.00 en 21.15 uur, ma. en di. 19.00 en 21.15 uur. CITY 2: 'Ten to midnight', zie tijden als in City 1. CITY 3: 'Suzy Superstar', zie tijden als in City 1. CITY 4: 'Vier vuisten hebben tropen kolder- CITY 4 hebben tropenkolder', 14.45 uur, al. Noordwijk (voor reserveringen 01719-12800) LIDO: 'Police Academy', zo. 15.00 uur, di. 19.00 uur, wo. 14.39 uur, al. 'I never promised you a rose garden'. 20.15 i 21.15 t 21.15 •Roiling Stones live', ma. 19.00 u Ongevallendienst ziekenhuizen Leiden Ongevallendienst elke dag Acade misch Ziekenhuis behalve van dins dag 13.00 uur tot woensdag 13.00 uur (Diaconessenhuis) en van' vrijdag 13.00 tot zaterdag 13.00 uur (Elisabeth ziekenhuis). Bezoekuren ziekenhuizen Diaconessenhuis: dagelijks van 16.00-17.00 uur en van 18.30-19.30 uur. met uitzondering van: afdeling intensieve zorg: van 10.30- 11.00 uur en van 19.00-19.30 uur en na overleg met de dienstdoende ver pleegkundige: kinderafdeling: van 10.30-19.00 uur en na overleg met de dienstdoende verpleegkundige; jongerenafdeling: van 16.00-17.00 uur en van 18.30-19.30 uur. Sportmedisch Advies t Blessurespreekuur: E huis Leiderdorp, 's maandags 19.30-20.30 uur. Bezoekuren St. Elisabeth-zieken- huis: dagélijks van 14.00- Ziekenhuizen 14.45 en van 18.30-19.30 uur. Kla afd. dagelijks van 11.15-12.00 uur. 14.00-14.45 uur en van 18.30-19.30 u van 15.00-16.00 uur en van 18.30-19.30 Kinderafdeling: dagelijks van 15.00- 18.30 uur. Afdeling C.C.U. (hartbewaking) dage lijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00- 14.00-14.30 v 1 19.00-19.30 u «kuur: Elisabethzieken- Academisch ziekenhuis Tel. 269111 Voor alle patiënten (behalve kinde- ren) zijn de bezoekuren als volgt: Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30- 19.30 uur. Avondbezoekuur afdeling Verlos kunde 18.00-19.00 uur. Prematurenafdeling: voor ouders en familie in overleg met de verpleging doorlopend bezoek mogelijk. Bezoek aan ernstige patiënten: Wanneer voor ernstige patiënten doorlopend bezoek wordt toegestaan kan de hoofdverpleegkundige hier- voor speciale kaarten verstrekken. Bezoektijden Kinderkliniek: Dagelijks 15.00-15.45 uur en 18.30- 19.00 uur. Bezoektijden kinderafdelingen: Elke dag: 14.15-15.00 uur en 18.30- 19.00 uur. (Alleen voor ouders van kinderen kan er een afwijkende tijd afgesproken worden met de hoofd verpleegkundige). Alphen aan den Rijn Rijnoord: Bezoektijden s middags 14.30-15.15 uur. 's avonds 18.30-19.30 uur. Extra bezoek voor de hartbewaking: 's och-' tends 11.00-11.30 uur. Extra bezoek voor vaders op de kraamafdeling: 's avonds 19.30-20.30 uur. Kinderafde ling 's middags 14.30-15.30 uur, 's, middags alleen voor ouders 14.30- 5 februari 1985 Honderd jaar geleden stond in de krant: In een artikel over kiesrecht van prof. Van Geer (Leiden) in "Vragen des Tijds" wordt bere kend dat het aantal kiezers naar de bestaande wet 127,500 is, dat het naar het stelsel der Grond wetscommissie 230,400 zou zijn, naar dat van mr. Farncombe Sanders 310,000, naar dat van mr. Van Hoüten 500,000, bij alle- mansstemrecht 1,000,000 en bij algemeen stemrecht (mannen en vrouwen) 2,000,000. - Aan vijf pakjesdragers, die met vergunning der politie dit baantje aan het Centraalsta tion te Amsterdam waarnamen, is die vergunning ontnomen, op grond van het vermoeden dat zij twee Duitschers behulpzaam zou den geweest zijn om zich met ge stolen goederen van daar naar Rotterdam te begeven. Aldaar zijn de Duitschers, op aanvraag van de Duitsche justitie, in hech tenis genomen. Over den internationalen wedstrijd op schaatsen schrijft men uit Leeuwarden dat, toen de Engelschen waren "afgereden", de overblijvende Friesche mede dingers op eene ergerlijke wijze aan het knoeien zijn gegaan. Het laatste 7- a 8-tal heeft doodeen voudig de prijzen onderling ver deeld en bij loting uitgemaakt, wie de winnaar zou zijn! Dit is eene harde waarheid, doch ze dient te worden openbaar ge maakt, te meer omdat de rijders zelf zich niet schaamden er open lijk voor uit te komen. Vijftig jaar geleden: Freiherr Von Stiemstedt, kamerheer van prins Karl, een broeder van koning Gustaafvan Zweden, is gearresteerd, nadat gebleken was, dat hij zich zoowel aan het vermogen van den prins als aan dat van de door den prins geleide Seraphim-orde heeft vergrepen. De verduiste ring bedraagt ruim 60.000 Kro nen. De kamerheer, 51 jaar oud, was reeds tien jaar in dienst van den prins. De Franse modeontwerper Paco Rabanne toonde dezer dagen i rijs zijn collectie voor het komende vooijaar en de zomer. Daartoe behoorde onder meer dit extravagante ontwerp. (foto anp> SOEP OF VLA - Kroonprins Charles van Engeland weet 't verschil niet tussen soep en vla. Dit gebrek aan culinair onder scheidingsvermogen kwam vori ge week aan het licht toen Char les in het "College of Education" in Bath in het zuidwesten van Engeland een nieuwe keuken opende. „Hij vroeg me wat ik aan het maken was", vertelde Beth Ster- ry, die tijdens het prinselijke be zoek van een uur aan de school door Charles was aangesproken. „Hij vroeg of het soep was of vla". Sterry vond het niet zó erg: „Hij was erg interessant en h(j heeft mooie tanden en een inne mende glimlach". 'SPION' VERBRAND - Een Russische satelliet die Ameri kaanse vlootbewegingen moest registreren is in januari in de at mosfeer verbrand. Dit schrijft het gezaghebbende blad „Avia tion week and space technology" in het jongste nummer. De Cosmos 1.625 werd op 23 ja nuari gelanceerd, maar kwam niet in zijn baan op 280 mijl hoogte. Twee dagen later ver brandde hij in de atmosfeer bo ven Roemenië. Volgens het blad is het mogelijk dat enkele brok stukken van de Cosmos niet in de ruimte zijn verbrand, maar in Roemenië zijn neergekomen. KERNGELEERDE GESTOR VEN - De Amerikaanse kernge leerde Dr. Frank Oppenheimer, die ondermeer de leiding had over de eerste Amerikaanse atoomproef, is zondag in zijn wo ning in' Sausalito, Californië overleden. Hij had longkanker en is 72 jaar geworden. Oppenheimer was betrokken bij het Manhattan Project, dat in de laatste jaren van de Tweede Wereldoorlog leidde tot de bouw van de eerste Amerikaanse atoombom. Het project werd ge leid door zijn broer J. Robert Op penheimer, die in 1967 overleed. Na de Tweede Wereldoorlog werd Frank Oppenheimer een fel tegenstander van atoomwapens. Dat leidde tot een onderzoek, als gevolg waarvan hij zijn baanbre kend werk op het gebied van kosmisch stralingsonderzoek aan de Universiteit van Minneso ta in 1949 moest opgeven. In 1957 keerde hij terug in het natuurwetenschappelijk onder wijs. Sinds 1959 leidde hij aan de Universiteit van Colorado in Boulder het energie-deeltjeson derzoek. In 1969 stichtte hij in San Fransisco het internationaal vermaarde wetenschapsmuseum Exploratorium, dat jaarlijks 500.000 bezoekers trekt. SLAGER VAN TEHERAN - Assadollah Ladjavardi, de man die verantwoordelijk is voor de berechting en executie van dui zenden mensen in Iran, is ver vangen als revolutionair aankla ger. Ladjavardi, door velen „de sla ger van Teheran" genoemd, heeft deze functie ongeveer vier jaar bekleed. Hij werkte vanuit de beruchte Evin-gevangenis en werd vervangen na onenigheid over zijn beleid om geen gevan genen vrij te laten voordat zij wa ren „omgeschoold" tot funda mentalisten. Zijn opvolger is Ho- jatoleslam Razini, een religieuze rechter uit Mashad. REAGAN-WODKA - In de Sowjet-Unie is sinds vrijdag „Reaganovka" te koop. Het is voor export naar Amerika be stemde wodka, die tot verrassing en grote voldoening van gebrui kers in tal van grote winkels in Moskou verscheen en door het publiek onmiddellijk „Reaga novka" werd gedoopt. Het exportprodukt is met een alcoholgehalte van 45 procent sterker dan de gewone wodka, die 40 procent is. „Reaganovka" is ook te herkennen aan het eti ket op de fles, dat de naam draagt van de Amerikaanse im porteur: „Mr. Henri Wines, New York, N.Y.". De goedkoopste en meest ver kochte wodka in de Sovjet-Unie wordt „Andropovka" genoemd, dit naar wijlen president Joeri AndroDOv. Tijdelijk iets kouder De komende dagen gaat de tempe ratuur wat omlaag, overdag wordt het een graad of drie, en vooral in de nacht van woensdag op donder dag kan het een paar graden vrie zen. De temperatuurdaling is maar tijdelijk: in het weekeinde wordt het overdag gemiddeld weer een graad of vijf zes, en 's nachts blijft het dan bijna overal boven nul. De eerste dagen is de kans op neerslag maar klein, maar vanaf vrijdag neemt hij weer toe: vrijdag kan er regen of sneeuw vallen en in het weekeinde wat regen. Het koudere weer van de eerste dagen hangt samen met uitlopers van hogedrukgebieden die voor weinig wind zorgen. Later in de week dringen oceaandepressies weer tot ons door, en die brengen behalve neerslag ook weer wat minder koude lucht. De vooruitzichten van donder dag tot en met zondag: veel bewol king en vooral na donderdag af en toe regen. Weerrapport U I i Amsterdam onbewolkt 8-1 0 De Bilt onbewolkt 9-3 0 Deelen onbewolkt 8-2 0 Eelde zwaar bew. 6 4 0 Eindhoven onbewolkt 10 -3 0 Den Helder zwaar bew. 5 4 0 Rotterdam onbewolkt 8-3 0 Twente licht bew. 6-2 0 Vlissingen onbewolkt 7 0 0 Zd. Limburg onbewolkt 8 -2 0 VIS IN SCHELPEN (4-6 STUKS) Restjes vis laten zich heel goed verwerken. Onderstaand gerecht kunt u variëren door bijvoorbeeld plakjes tomaat, stukjes hard gekookt ei of garnalen aan de ragout toe te voegen. Of bestrooi de bovenzijde met geraspte kaas in plaats van paneermeel. - 200 gram gare vis, 30 gram boter, 20 gram bloem, 2 dl melk, peper, zout, eventueel enkele takjes peterselie, paneermeel, boter. Verwijder eventuele graten of velletjes bij de gare vis. Verwarm de oven voor op 200 graden. Smelt de boter en voeg in een keer de bloem toe. Roer tot een samenhangende bal is ontstaan en voeg vervolgens met kleine scheutjes tegelijk de melk toe. Roer dit tot een gladde saus en breng op smaak met peper en zout. Verdeel de vis in stukjes en roer deze door de saus. Hak eventueel de peterselie klein en roer deze eveneens door de ragout. Beboter enkele ragout-schelpen. Schep de visragout in de schelpen en bestrooi ze met paneermeel. Leg hier en daar een klontje boter. Schuif de schelpen in de warme oven en laat de bovenzijde mooi bruin kleuren in ongeveer 10 minuten. JANNY VAN DER LEE Aberdeen Athene Barcelona Berlijn Bordeaux Brussel Dublin Frankfort Genève Helsinki Innsbruck Klagenfurt Kopenhagen Lissabon Locamo Londen Luxemburg Madrid Malaga Mallorca Malta München Nice Oslo Parijs Rome Split Stockholm Wenen Zürich Casa Blanca Istanbul Tunis bew. onbewolkt zwaar bew. motregen onbewolkt onbewolkt zwaar bew. onbewolkt mist onbewolkt - onbewolkt onbewolkt mist zwaar bew. onbewolkt onbewolkt half bew. half bew. zwaar bew. half bew. onbewolkt zwaar bew. ijzel onbewolkt zwaar bew. licht bew. half bew. zwaar bew. mist zwaar bew. onbewolkt onbewolkt - 2 17 10 6 -7 Marktberichten VEEMARKT LEIDEN - Prijzen: extra kw. 9,75-13,50. stieren (resp. Ie en 2e kw.) 9,20-9,70 8,10-9,15. vaarzen (resp. Ie en 2e kw.) 7,55-8,90 6,50-7,55. koeien (resp. Ie, 2e en 3e kw.) 7,45-8,60 6,65-7,45 6,25-6,65. worstkoeien 5,65-6,70 (Voor gaande prijzen zijn per kilogram ge slacht gewicht en ontvet), schapen 210- 300, per kg 6,50-9,00. lammeren (ram men) 250-310, per kg 10,00-11,00. lamme ren (ooien) 210-250, per kg 10,00-11,50. Aanvoer: slachtvee 904. stieren 200. slachtschapen en lammeren 248. totaal 1352. Stemming (resp. handel en prij zen): slachtvee matig - iets lager, stieren matig - gelijk, schapen en lammeren re delijk - gelijk. Buitenlands geld Amerikaanse dollar Engelse pond Belg. franc (100) Duitse mark (100) Ital. Ure (10.000) Portugese esc. (100) Can. dollar Franse franc (100) Zwits. franc (110) Zweedse kroon (100) Noorse kroon (100) Deense kroon (100) Oost. shilling (100) Spaanse peseta (100) Griekse drachme (100).. Finse mark (100) Joeg dinar (100) Jerse pond 3,52 3.64 3.86 4,16 5,48 5,78 111.00 15.00 17.40 19.40 1.85 2.35 2.63 2,75 35.75 38,75 132.25 .36.75 37.75 40,75 37.25 40.25 29.75 32.75 15.89 16.39 1.94 2,10 2.25 3.05 52.00 55.00 1.00 2.00 3.32 3.62 ?ZO, A1SMSSr/=*IA/A4.'H£&a£MMSSBV esffsx- MS MSH Of Z&M OMSSO&SS^. SO£° GSMSZSM fMSSiSSM MSX/SAllSf-1 s£M0/v\6N..PAf fes atrs</MSfX/MS£L OSMSLS SMlSM- I M ze noemen je wam, NU MOETJE JE IMöMrV^T CM. ik' m [ODW\ METME MEE'? f&JTJ&S ?JMB?MIET OM MEE TE kWICKJ u I s

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 15