Zwaargewichten en lichte kost tijdens de thee Het verschil tussen film en televisie TV-rubriek Bij Koos is het gezellig, maar Aad is actueler Superieur pianospel Kun Woo Paik 'In 'Wissels' wordt niet op iemand geschoten' ZATERDAG 2 FEBRUARI 1985 RADIO-TV-KUNST PAGINA 33 door Nico Scheepmaker Ik heb iets geieerd van Wim Wenders, de Duitse filmregis seur van o.a. 'Paris Texas'. Of eigenlijk twee dingen. Het minst belangrijke was, dat filmregisseurs, door de bank ge nomen, niks te vertellen hebben, althans niet over film in relatie tot televisie. In Cannes had Wen ders zijn hotelkamer openge steld voor een fiks aantal regis seurs, die daar dan, in hun dooie eentje, aan een draaiende camera werden blootgesteld, in de rug slechts gesteund door een tv die aanstond. Op een paar uitzonde ringen na (Antonioni, Herzog, Spielberg) voelden zij zich daar heel verlegen en gefrustreerd mee. En iets zinnigs zeggen was er, alweer: op een enkeling na (Antonioni, Herzog, Spielberg) al helemaal niet bij. Daardoor werd sterk de indruk gewekt dat filmregisseurs niet weten wat ze doen, hooguit intui- tief wel eens tot een goede film komen, of het misschien wel we ten, diep in hun binnenste, maar het niet kunnen verwoorden. Die conclusie lfikt me vooralsnog on rechtvaardig en voorbarig, zoals Adriaan van Dis op dezelfde VPRO-avond die aan het Rotter damse filmfestival was gewijd aantoonde. In een tour de force waarin hij met vier buitenlan ders vier verschillende talen sprak (af en toe een beetje Neder lands tegen ons, kijkers, Frans met de Italiaan Bertolucci, Duits met de geluidenmaker Hans Wal ter Kramski, en Engels met de Amerikanen Harry Dean Stan ton en Jim Jarmusch) toonde hij aan dat althans Bernardo Berto lucci en de jonge Amerikaanse regisseur Jim Jarmusch wel de gelijk iets te vertellen hadden, als zij maar een aanspreekpunt hadden, iemand die meesprak, op de juiste momenten het ge sprek stuurde, etcetera. De nor male taak dus van de talkmaster, die daarmee echter, in twee op eenvolgende programma's, aan toonde dat hfi bepaald niet on misbaar is! Misschien schuilt hierin ook wel het grote verschil tussen film en televisie, waardoor de televi sie (en de video als uitgestelde te levisie) aan de winnende hand is, zoals de meesten meenden, en de film meer en meer in het ver domhoekje raakt: bij de televisie zit de kijker veel dichter om de performer, en de performer ook veel dichter op de kijker, - niet alleen letterlijk, maar ook in geestelijke, spirituele zin. Harry Dean Stanton, de hoofdrolspeler in 'Paris, Texas', noemde als voornaamste karakteristiek van zijn spel als filmacteur dat hij niet kon acteren, altijd zichzelf bleef, en in de film niet anders op de acteurs met wie hfi daarin in gesprek was reageerde dan hfi 'nu' deed op zijn gesprekspart ner Adriaan van Dis. En inder daad merkte je geen verschil, al was hfi in de film wat zwijgza mer. Als ik een rol accepteer, zei Stanton nog, dan wil ik mfin me despelers eerst goed leren ken nen, anders kan ik in de film niet goed op ze reageren, want ik wil niet op hun 'rol' reageren, maar op hun persoon. Zo ongeveer legde hfi het uit. Ook in een zo grootscheeps op gezette film als 'Paris-Texas' ac teert hfi dus niet als filmacteur, maar meer als iemand die in een talkshow op de televisie op treedt, en dat verklaart mis schien zijn succes in die rol van Travis. Kees Brusse acteert al zijn leven lang vanuit dezelfde visie, alleen heeft hfi het nadeel dat hfi als persoon een goeiige teddybeer is, te weinig 'kantig' in zijn persoonlijkheid, waardoor elke rol, wie hfi ook moet spelen, een vriendelijke teddybeer-rol wordt. Dat kan ook weer niet de bedoeling zfin. Dat de televisie intussen veel meer 'op de huid van de kijker' is geschreven dan de film blfikt ook wel uit het feit dat gebeurte nissen op de televisie in Neder land veel meer rumoer en com motie veroorzaken dan filmge beurtenissen. Toevallig werd dat onlangs even tegengesproken door de gang van zaken rond de film 'Het Bittere Kruid', maar ook die opschudding werd toch makkelijk overtroefd door alle opschudding over de reclame- boetes van minister Brinkman en het interview dat Sonja Ba rend met de voortvluchtige ban kovervaller Stanley H. heeft ge had. Over het effect van dat optre den lfikt me het laatste woord nog niet gezegd. Ik kreeg bij voorbeeld een telefoontje van een 81-jarige lezeres, die vond dat ik ten onrechte bezwaar te gen dat optreden bfi Sonja had aangetekend. Die man had nog nooit geschoten, en daar wordt nu zo'n hetze tegen gevoerd. La ten ze dat liever doen tegen die jongens in Egmond, die een jon gen hebben doodgeslagen op het strand. Als dat mfin zoon was overkomen had ik ze persoonlijk doodgeslagen, zei mijn 81-jarige zegsvrouwe, maar ik heb wel zo veel mensenkennis, dat ik weet dat ik voor Stanley H. geen extra slot op mfin deur hoef te doen, voor die man hoef ik echt niet bang te zfin! Moeten wc dat dan misschien als een positief effect zien van Sonja's programma? De eerst toch wat angstig gemaakte Ne derlander gaat nu toch rustig sla pen, want zolang hfi geen bank is hoeft hfi voor Stanley H. geen vrees te koesteren! En o ja, het tweede ding dat Wim Wenders me leerde was, dat je elke foto of elk stuk papier tegen een beeld scherm dat aanstaat kan 'plak ken' zonder gom en zonder dat het er af valt. HILVERSUM (GPD) - Ook in Nederland lijkt nu het einde in zicht van de saaie tv-middagen met herhalingen van vee-art- senseries, Engelse les of - op woensdag programma's die slechts voor kinderen bestemd zijn. Een jaar nadat Veronica nood gedwongen met 'Tineke' het fenomeen 'middagtelevisie' lanceerde bij het verkrijgen van de B-status waren de avonden al vol hebben nu ook KRO, VARA, NCRV en TROS zich gestort op de doel groep die in de middaguren reeds tijd heeft om zich voor de buis te nestelen. Daarmee richten de omroepen zich niet bij voorbaat op een 'kleine' doelgroep. Zo'n MIDDAG-TV 800.000 werklozen, een paar mifioen huisvrouwen, school gaande jeugd, studerenden en enkele honderdduizenden die part-time en in ploegendienst werken en bovendien bejaar den behoren ertoe. Vamdaag de eerste aflevering van een driedelige serie over 'middagtelevisie', een nieuw fenomeen binnen het nationale omroepwezen, over 'KRO's Middageditie' op dinsdag, VA- RA's 'Bfi Koos' op zaterdag of NCRV's 'Wissels' op vrijdag. Dick Passchier en Legien wat u wilt": de show is al begonnen voordat Koos in de ether is. Zowel VARA als KRO proberen naast deskundigen ook onderwer pen uit het gewone leven aan bod te laten komen. De Nederlandse tv- journalistiek heeft de goede ge woonte huiswerk te maken. Pro- duktiemedewerkers nodigen die .experts' uit die het leuk lijken te verwoorden, hoewel het natuurlijk sterk van het onderwerp afhangt of de kijker daarmee ook geamuseerd wordt. Maar een journaliste die veel van mode afweet, een fotogra fe uit de provincie die oude men sen fotografeert en een ontbijtje met het ADM-personeel gaan er natuurlijk in als koek. Koos Postema: „Aad van den Heu vel en ik maken ae twee 'zwaarste' 'Wissels'. middagprogramma's. Zowel in de Middageditie als bfi ons is ruimte voor echt nieuws. Het grote ver schil zit in de uitzenddag. Aad - maakt een soort avondkrant in tv- vorm, bfi ons is het een soort week endeditie, waarin plaats is voor on derwerpen die je ook in de weèk- endbijlage van kranten tegen komt". Aad van den Heuvel laat duidelfik doorschemeren dat hij het „harde werk" zoals hfi dat bijvoorbeeld in de 'Alles is anders show' deed wel mist. Voor zfin mediashows was dit seizoen helaas geen geschikte uitzendavond te vinden, maar Van den Heuvel erkent blij te zfin dat hfi in de middageditie af en toe wel eens een serieus onderwerp kan „wegproppen". Luwte Maar hfi ziet ook andere voordelen in zfin middagwerk: „Dit is voor Han van der Meer en mij een kans om wat in de luwte van al die com petitie te opereren. We hebben nu even geen last van die sfeer van: wie is er de beste, Adriaan van Dis of Jan Lenferink...". Koos Postema: „Ik geloof daar niet in. Die competitie is er toch altijd, ook bfi de middagprogramma's. Ik durf daar wat eerfijker in te zfin. Wij zfin de hele tijd bezig met het bijschaven van het programma - we verzinnen bijvoorbeeld die kfi- kersspelletjes om mensen aan het programma te binden. We zitten met middag-tv in een proces van volwassen worden". HILVERSUM (GPD) - „Dit pro gramma is naar mfin mening nog iets te kabbelend. Ik zou graag wat vaker een onderwerpje hebben waarvoor de kijkers even op het puntje van hun stoel gaan zitten. 'Wissels' is heel vriendelijk, er wordt op niets en niemand gescho ten. En dat hoeft ook niet Maar een beetje vuurwerk af en toe zou ik er best in willen hebben". Dick Passchier; je gooit er een kwartje in en hij praat voor een gulden. Het prototype van de pre sentator die nimmer met de mond vol tanden staat. Ook niet als hfi zich samen met collega Legien Kromkamp heeft ontworsteld aan het schootsveld van de camera's die de vijftiende aflevering van het NCRV-middagprogramma Wissels aan de ether hebben toevertrouwd. Dick Passchier windt er geen doekjes om: Wissels is nog bezig naar een evenwichtiger vorm toe te groeien. „De oorspronkelijke bedoeling was een magazine met een week bladachtige functie te maken waar bij we zo nu en dan zo actueel kon den zfin dat gebeurtenissen die zich op de dag van de uitzending voordoen aan bod kunnen komen. Dat is er tot nu toe nog niet zo goed uitgekomen". Zfin medepresentatrice Legien Kromkamp: „Dat heeft te maken met het gegeven dat NCRV's ac tualiteitenrubriek Hier en Nu later op dezelfde avond uitzendt. Je zou dan een concurrentiestrijd kunnen krfigen tussen twee programma's van dezelfde omroep. En daar is het beleid van de NCRV nu een maal niet op gericht. Het gaat in Bij de KRO weet men de 'Middage ditie' nog altijd niet boven de mid denmoot uit te tillen, ondanks de inzet van 'zwaargewichten' als Aad van den Heuvel en Han van der Meer en de algemeen erkende lief talligheid van Dieuwertje Blok. Het programma scoort een waarde ringscijfer van 6,8 6,9 en er kfiken ongeveer 975.000 mensen (7 8 procent). Koos Postema, alweer een journa listiek zwaargewicht, vergaat het beter. Na aan het begin van dit tv- seizoen steeds tweede op de kfik- cfiferranglijst te hebben gestaan, kon 'Bfi Koos' naar de eerste plaats oprukken in de periode dat 'Tine ke' een maand wegbleef uit angst voor de sluikreclameboetes. Nu is VARA's 'Bfi Koos' het best beke ken (ruim anderhalf mifioen kij kers ofwel twaalf procent) middag programma en het waarderingscij fer ligt boven de zeven. De makers van KRO's Middagedi tie hebben echter een argument om de rapportcijfers van de NOS weg te wuiven. Hun programma zou namelijk „actueler dan alle an deren" zfin. Een echte .nieuws show' die de kijker heet van de naald informeert met hard nieuws, maar ook met de meer gezellige on- derwerpjes. Een kijkje op studiovloer nummer 3 bevestigt dat min of meer. Zelfs de weerman stelt zich zodanig op de hoogte, dat hfi in zfin praatje de allerlaatste meteorologische gege vens kan verwerken. En ook de jopge presentator Derk Bolt heeft het vak goed geleerd (kennelfik van Aad van den Heuvel want Bolt immiteert hem in zfin manier van ondervragen vrijwel vlekkeloos) - de weerman krijgt te verstaan dat hfi weer en wind beter in zfin eigen woorden kan voorspellen dan in de taal der deskundigen. Bolt in een gesprekje vooraf: „Dan maar iets minder exact, als het maar begrij pelijk is". Overigens is het op dinsdagmid dag in studio 3 niet de heksenketel >die men van „een echte nieuws show" zou verwachten. De KRO nodigt geen publiek uit - er wordt slechts gewerkt en men tracht wel iswaar alles dat op het draaiboek staat zoveel mogelijk te actualise ren, veel ruimte om het program ma om te gooien en het laatste nieuws te laten voorgaan, is er niet. Slechts één redacteur is met de te lefoon in de weer om nog iets uit te zoeken - dat is die blonde jongen over wiens hoofd de camera in zoomt naar de presentatietafel en waardoor ook de kijker de indruk krijgt dat we hier met levensechte redactieburelen te maken hebben. Dat is natuurlijk niet zo, want drie minuten na de rechtstreekse uit zending wordt het decor alweer af gebroken voor het volgende pro gramma. Alle middagprogramma's komen overigens uit deze zelfde studio. Geintjes Bfi Koos gaat het anders. De gezel ligheid die de buis op zaterdagmid dagen siert, is ook daadwerkelijk in de studio te proeven. Kleine po diumpjes worden volgestouwd met publiek, gasten en belangstel lenden. Een andere verhoging is voor muzikanten gereserveerd. En als een heuse showmaster heet eindredacteur Jan Nagel deskun digen en gewoon volk welkom. Geintje over de Elfstedentocht, grapje over Koos' voorkeur voor Feyenoord en „u kunt bestellen Han van der Meer en Aad van den Heuvel: 'Middageditie'. Brard presenteert 'San Remo' SAN REMO (GPD) - Patty Brard is in Italië uit meer dan tweehon derd kandidates geselecteerd om op 7, 8, en 9 februari het bekende San Remo Songfestival te presen teren. Dat festival zal in tal van lan den worden uitgezonden. Niet al leen in Europa, maar ook in Cana da en enkele Zuidamerikaanse lan den. De finale-avond zal in totaal zo'n tweehonderd mifioen tv-kfi- kers trekken. Het songfestival omvat op de eer ste avond een wedstrijd voor be ginnende Italiaanse popgroepen en op 8 februari een voor gerenom meerde binnenlandse bands. Tij dens de laatste avond binden de beste groepen in beide categorieën met elkaar de strijd aan. Het festi val wordt opgeluisterd met optre dens van tal van wereldberoemde artiesten, waaronder Tina Turner, Duran Duran, Sade, Phil Collins, waren. Helemaal gehonoreerd werden deze verwachtingen dit keer niet. Hoewel de uitvoering zonder meer geïnspireerd en ver- dienstelfik was, miste ik de grote lijn waar de programmatoelich ting terecht van sprak. Het geraf fineerde vervloeien van de steeds wisselende stemmingen en klankkleuren ontbrak, zodat het totaalbeeld te fragmentarisch bleef. De individuele solistische bij dragen vanuit het orkest waren boven alle lof verheven. Ge opend was met het Hoorncon cert van Mozart, door hoornist Pieter Gouderjaan met gave ron de toon gespeeld, en door het or kest met grote zorg begeleid. Vooral het Rondo blonk uit door de zorgeloze speelsheid die Mo zart soms eigen is. De Zuidkoreaanse pianist Kun Woo Paik heeft met zfin indruk wekkende vertolkingen van Ra vels meesterlijke concert voor de linkerhand de zaal terecht tot ovaties gebracht. De felheid en tederheid, de ingetogenheid en het uitdagende, al deze elemen ten waren in zfin superieure pia nospel verenigd. Minder geraffi neerd is de Ouverture Groot Rus sisch Paasfeest van Rimski-Kor- sakow, een werk waarin muzika le inhoud en lengte elkaar niet dekken. Het werd zo uitbundig en aanstekelijk gespeeld, dat ge beurde wat nooit gebeurt: James Conlon en zfin orkest verraste het publiek met een toegift, waar ook al de vonken van af spatten: de lichtvoetige musical-achtige Ouverture Candide van Leonard Bernstein MIES ALBARDA Astrid Joosten en Koos Postema: 'Bij Koos'. Wissels vooral om het brengen van veel afwisseling. De onderwerpen die we aanpakken, kenmerken zich door een grote gevarieerdheid en ik denk dat dat heel leuk is om naar te kfiken. Zeker als je het uit zendtijdstip in aanmerking neemt. Vanaf kwart voor vfif 's middags moet je niet verwachten dat men anderhalf uur aan een stuk gaat zit- ten kfiken. Je moet het programma - na vijf minuten afwezigheid weer gemakkelijk op kunnen pakken". Wissels wordt wekelfiks voorbe- reid door een redactie van vijftien mensen. De helft daarvan heeft een vast dienstverband bfi de NCRV, de rest is op parttime-basis werk zaam. Vergeleken met de middag programma's van de andere om roepen is het aantal redactieleden van Wissels vrij groot. Legien Kromkamp: „Dat heeft te maken met het feit dat elk redac tielid zo'n beetje zfin eigen specia liteit heeft. Mfin karakter brengt met zich mee dat ik graag meedraai in de voorbereiding. Naast het pre senteren krijg ik daarvoor dan ook de gelegenheid. Wekelfiks praten we elke voorgaande uitzending door en dan is de kritiek niet mals. Zowel naar degene in de voorberei ding als naar hen die het uiteinde lijk moeten uitvoeren. Dick be- moeit zich nauwelfiks met de voor bereiding. Hfi pikt informatie heel snel op en hoort pas de dag voor de uitzending wat er gaat gebeuren. Hfi kan er dan de volgende dag vol komen mee uit de voeten". Wat de kijkcijfers betreft, verkeert Wissels nog in de onderste regio nen van de middagtelevisie. Tot nu toe weet het programma gemid deld een dikke 700.000 kfikers aan zich te binden, terwijl de waarde ring de zeven nadert. Dick Pas schier: „Er zit een stfigende lijn in. Onze piek is ruim een mifioen kfi kers geweest. En als je dat als ge middelde kan halen, zou je daar ei- genlfik heel blfi mee moeten zfin. Maar als je ziet dat een programma als 'Tineke' anderhalf miljoen kfi kers haalt, dan zeg ik dat dat toch ook voor ons zou moeten kunnen". Dat het fenomeen middagtelevisie levensvatbaar is, leidt volgens de presentatoren van Wissels geen en kele twfifel. Kromkamp: „Het is natuurlfik duidelfik dat er volgend seizoen opnieuw middagtelevisie moet komen. Als ik Koos Postema mag geloven, kunnen we dan om drie uur al gaan beginnen. Dan zou eigenlijk ook de vraag aan de orde moeten komen of er in al die mid dagprogramma niet wat uniformi teit aangebracht zou moeten wor den, al was het alleen al een gelfik aan vangstfidstip" Passchier: „Nee, die middagtelevi sie is nu al niet meer weg te den ken. Het brengen van dit soort pro gramma's is toch veel beter dan dat de kijker zes filmpjes krfigt voor geschoteld?" Rotterdams Philharmonisch Orkest o.l.v. James Conlon met La Mer van Debussy en de Ouverture Groot Rus sisch Paasfeest van Rimski-Korsa- kow. Solisten: Pieter Gouderjaan in het Hoornconcert in Es K.V.495 van Mozart, en Kun Woo Paik in het Pia noconcert voor de linkerhand van Ravel. Stadsgehoorzaal, 1 februari. LEIDEN - Met de aanstelling in 1983 van James Conlon als chef dirigent en artistiek leider blfikt het Rotterdams Philharmonisch Orkest een uitstekende keuze ge daan te hebben. Onder zfin lei ding wordt geïspireerd gemusi ceerd, waarbfi de zorg voor het detail niet verwaarloosd wordt. Al eerder toonde hfi een grote affiniteit met de klankwereld van de Franse impressionisten, zodat mfin verwachtingen t.a.v. de symfonische schetsen 'La Mer' van Debussy hoogespannen Spandau Ballet, Frankie Goes to Hollywood, Chaka Khan, Wham en Bronski Beat. Via de satelliet heeft de presentatrice een interview met Stevie Wonder. Patty Brard is vorige week naar Italië afgereisd om zich voor te be reiden op het groots opgezette eve nement, dat telkens live wordt uit gezonden. Zij is door de Italiaanse televisiepersoonlijkheid Pippo Baudo uitgekozen om het festival te presenteren. Hfi had videoban den van haar gezien en was nogal onder de indruk van de wfize van presenteren van Patty Brard. Bo vendien vond hfi het een groot pluspunt dat de Banana-Splitpre- sentatrice vijf talen, waaronder Ita liaans, vloeiend spreekt. De zangeres-presentatrice zal ove rigens tijdens het festival haar nieuwe single 'Woman in love', dat wereldwfid zal worden uitge- Patty Brard bracht, ten gehore brengen. Of het festival ook in Nederland zal wor den uitgezonden is nog niet zeker. Wel bestaan er plannen om gedeel ten van 'San Remo' in een later sta dium op het Nederlandse scherm te brengen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 33