Politieke strijd
rond Sileziërs
Basta Papamaar hij komt wel
Pakistan wil druk op Moskou
Tankauto
botst met
locomotief
Verzoek aan Nederland wegens Afghanistan
Nederlandse
delegatie
zeer kritisch
op Antillen
Blik in de
weekbladen
DONDERDAG 24 JANUARI 1985
PAGINA 11
Kohl spreekt 'verdrevenen' toe
BONN - De Westduitse bondskanselier Helmut Kohl zal in juni
spreken op een bijeenkomst van "Heimatsvertriebenen" uit Sile-
zië. Sinds Ludwig Erhard twintig jaar geleden een rede hield tot
de uit hun vaderland verdreven Sileziërs, heeft geen regeringslei
der het aangedurfd naar de jaarlijkse bijeenkomst in Hannover te
gaan.
Het Russische persbureau TASS
heeft al laten weten de bijeen
komst "revanchistisch" te vinden,
daarmee doelend op de stroming
die de geldende grenzen van de
Bondsrepubliek niet erkend.
door
Hans Amesz
Veertig jaar na afloop van de
Tweede Wereldoorlog, na de on
voorwaardelijke capitulatie van
het Grootduitse Rijk, is rond deze
bijeenkomst in de Bondsrepubliek
een politieke strijd gaande. Het
ging in eerste instantie om het mot
to. Het bestuur van de „Schlesi-
sche Landsmannschaft", onder
aanvoering van het bondsdaglid
Herbert Hupka (69), had bedacht
dat dit moest luiden: „Veertig jaar
verdrijving - Silezië blijft van
ons". Daar vonden heel wat Duit
sers, voornamelijk sociaal-demo
craten en Groenen, zich over op.
Meer verontwaardigd echter wa-
AMSTERDAM (ANP) - Een tank
auto en een locomotief zijn van
ochtend met elkaar in botsing ge
komen in de Amsterdamse haven
De brandweer rukte met groot
terieel uit en legde uit voorzorg een
schuimdeken rond de plaats van
het ongeval.
De tankwagen raakte zwaar be
schadigd, maar lekte niet. De la
ding van de tankwagen is overge
pompt in een andere wagen. Daar
na is men de hele ochtend bezig ge
weest om de tankauto en de loco
motief uit elkaar te trekken. De
tankauto was volgens de brand
weer gevuld met 41.000 liter benzi
ren de Polen. Silezië is immers niet
meer van Duitsland, maar van Po
len. En de oorzaak daarvoor is de
door de nazi's begonnen en verlo
ren Tweede Wereldoorlog. De uit
drukking „Silezië blijft van ons"
werd met name in het Oosten uit
gelegd als bewijs voor het feit dat
er in de huidige Bondsrepubliek
Duitsland nog altijd zeer veel re-
vanchisten wonen die dromen van
een „Rijk binnen de grenzen van
1937".
Voordat dit motto bekend werd,
had Helmut Kohl al toegezegd
voor de Sileziërs te zullen spreken.
Maar, geconfronteerd met de luide
kritiek, ging de historisch niet zeer
fijngevoelige kanselier uiteindelijk
na lang aarzelen door de knieën en
verkondigde voor de televisie dat
de „Schlesische Landsmann
schaft" het hem niet kon aandoen
onder een spandoek met deze leus
te praten. Hupka en zijn bestuur
zonderden zich af in het idyllische
„Huis Schlesien" in Heisterbacher-
rot bij Bonn en verzonnen iets an
ders. Dat accepteerde Kohl niet. Er
werd wederom nagedacht en nu
kon Kohl het motto wel aanvaar
den. Dat luidt: „Veertig jaar ver
drijving Silezië blijft onze toe
komst in Europa van de vrije vol
ken".
Herbert Hupka haastte zich om
op een persconferentie uit te leg
gen dat het hier eigenlijk niet om
een verandering, maar alleen maar
om een interpretatie gaat. En dat
Kohl dat niet zo ziet, is feitelijk van
beperkte betekenis, want de valse
toon - zo of zo - blijft immers op
het „blijft" liggen. Heimat, Land,
Zukunft, dat heeft men - of niet.
In dit geval niet meer.
Dat laatste willen Hupka en an
dere „verdrevenen" niet accepte
ren. Zij beroepen zich op de
preambule van de grondwet, waar
in het Duitse volk wordt opgeroe
pen de „eenheid en vrijheid van
Duitsland te herstellen". Boven
dien, heeft niet het federale consti
tutionele hof in Karlsruhe in 1973
bepaald dat het Duitse Rijk binnen
de grenzen van 1937 voortbestaat?
SEOEL (AP) - Minister Smit-Kroes (verkeer en waterstaat) heeft vanochtend in Seoel, de hoofdstad van
Zuid-Korea, besprekingen gevoerd met haar Zuidkoreaanse ambtgenoot Sohn Soo-ik.
Volgens een Zuidkoreaanse woordvoerder stonden de besprekingen in het teken van 'het versterken van weder
zijdse contacten op het gebied van transport'.
Smit-Kroes arriveerde woensdag voor een officieel bezoek van vier dagen. Tijdens het bezoek zal de minister
ondermeer besprekingen voeren met minister van communicatie Kim Sung-jin en Zuidkoreaanse zakenlieden.
(foto AP)
ISLAMABAD (ANP) - Pakistan
heeft Nederland gevraagd meer
druk uit te oefenen op Moskou om
de Sowjet-troepen uit Afghanistan
terug te trekken, de Afghaanse
zaak te blijven steunen en er toe bij
te dragen dat de kwestie-Afghanis-
tan niet uit de internationale aan
dacht verdwijnt.
De Pakistaanse minister van fi
nanciën en handel Ghulam Ishaq
Chan - die in feite de functie van
premier vervult - heeft minister
Van den Broek (buitenlandse za
ken) gisteren in Islamabad niet
met zoveel woorden gevraagd, het
Afghaanse verzet militair te steu
nen. Maar hij heeft wel gezegd dat
het slecht bewapende verzet in
staat moeten worden gesteld ver
zet te blijven plegen.
Van den Broek heeft daarop toe
gezegd dat Nederland politieke
steun zal blijven verlenen aan po
gingen om te komen tot terugtrek
king van de Russische troepen die
vijf jaar geleden Afghanistan bin
nentrokken. Ook de humanitaire
steun voor de Afghaanse vluchte
lingen, wier aanwezigheid een zwa
re last voor Pakistan vormt, zal Ne
derland voortzetten.
Minister Van den Broek is dins
dag in Pakistan aangekomen voor
een officieel bezoek van twee da
gen, het eerste van een Nederland
se minister van buitenlandse zaken
aan dit land. Dinsdag bezocht hij
een Afghaans vluchtelingenkamp
bij Peshawar en was hij de gast van
het Pakistaanse regiment dat is be
last met de verdediging van de
Khyber-pas, al honderden jaren de
traditionele invalsroute uit Afgha
nistan. Vandaag zou hij in Neder
land terugkeren.
Nederland en Pakistan, zo deel
de Van den Broek verder mee, zul
len waarschijnlijk binnen niet al te
lange tijd een nieuw akkoord over
economische en technische sa
menwerking ondertekenen, dat
verder gaat dan het bestaande uit
1976 en ook clausules over be
scherming van investeringen om
vat.
Minister Ishaq Chan zei zich er
van bewust te zijn dat op Pakistan
de verdenking rust atoomwapens
te willen vervaardigen. Hij verze
kerde echter uitdrukkelijk dat het
niet de bedoeling is kernenergie te
gebruiken voor militaire doelein
den. Pakistan beschouwt het non-
proliferatieverdrag (NPV tegen
verspreiding van kernwapens) als
discriminerend voor de landen die
geen kernwapens bezitten en kern
energie willen gebruiken voor
vreedzame doeleinden. Het is niet
temin bereid het NPV te tekenen
als India dit ook doet.
GEEN OPPOSITIE (ANP) - Mi
nister Van den Broek heeft tijdens
zijn gisteravond besloten officiële
bezoek aan Pakistan geen ont
moeting gehad met de leiders van
de politieke oppositie tegen presi
dent Zia ul-Haq. Een samenwer
kingsverband van een tiental po
litieke groeperingen, de Bewe
ging voor Herstel van de Demo
cratie, heeft opgeroepen tot een
boycot van de in februari te hou
den parlementsverkiezingen. Ne
derland, zo heeft Van den Broek
verklaard, volgt met 'grote aan
dacht' de in het vooruitzicht ge
stelde overgang naar democratie.
President-generaal Zia ul-Haq zei
de Nederlandse bewindsman gis
teravond dat door de grote ver
deeldheid en machtsstrijd in het
land de militairen wel waren ge
dwongen in te grijpen.
Nieuwe uitgaven
WILLEMSTAD (ANP) - Nederland
zal de Antillen pas economische
hulp geven als de eilanden zelf
eerst orde op zaken stellen. Dat
heeft dr. G. Zoutendijk, lid van de
Nederlandse parlementaire delega
tie op de Antillen, gisteren ver
klaard tijdens de slotbesprekingen
met de Staten van de Antillen in
Willemstad.
Volgens de delegatie zal op de
Antillen een inkomensdaling over
de hele linie nodig zijn. „Als dit op
vrijwillige basis via overleg met de
sociale partners niet bereikbaar is,
dan zal naar ons oordeel niet te ont
komen zijn aan een hard ingrijpen
via een machtigingswet, al of niet
in combinatie met een devaluatie
van de Antilliaanse munt".
De delegatie is „in hoge mate
verontrust" over de economische
ontwikkelingen op de Nederlandse
Antillen. Zij komt verder tot de
conclusie dat de dringend gewen
ste sanering van de economie zal
moeten bestaan uit zowel een te
rugdringen van het aantal ambte
naren als uit een verlaging van de
loonkosten per arbeidsplaats.
„Nederland zal U niet in de kou
laten staan, maar eist wel dat eerst
orde op zaken wordt gesteld. Van
Nederland kan moeilijk worden
verwacht dat het u extra steun ver
leent, terwijl u dringend noodzake
lijke onaangename maatregelen uit
de weg gaat om politieke of andere
redenen", zei Zoutendijk.
Ten aanzien van de status aparte
van Aruba waarschuwde Zouten
dijk voor wat hij noemde gevaarlij
ke experimenten, zoals het uitge
ven van een eigen Arubaanse munt
en het willen oprichten van een ei
gen luchtbaartmaatschappij.
De harde woorden van de dele
gatie vielen tijdens de behandeling
van een rapport dat een gemengde
werkgroep van Antilliaanse en Ne
derlandse parlementariërs had op
gesteld over financieel-economi-
sche onderwerpen.
In hét rapport wordt geconclu
deerd dat, ondanks sociale plan
nen van de Lago en het Arubaans
bestuurscollege, niet voorkomen
zal kunnen worden dat „in de loop
van dit jaar de werkloosheid ver
sterkt zal toenemen en dat vele ge
zinnen in ernstige financiële moei
lijkheden zullen komen".
De delegaties zijn het niets een
kunnen worden over de vraag in
hoeverre Nederland bereid is om
begrotingstekorten te dekken.
Aruba had daarom gevraagd voor
het geval door dit eiland te nemen
maatregelen ontoereikend zijn.
- 'Seizoen van de trek naar het noor
den, roman van Rayyib Salih, een van
de zeer weinige Soedanese schrijvers,
die in het Westen naam heeft ge
maakt. Vooral met deze uit 1966 date
rende roman. MeulenhofT, prijs
29.50.
- 'Voor een halve zak drop', jeug
droman door Jan de Zanger. Voor
jongeren van 12 jaar en ouder. Leo
pold, prijs 19,90.
- 'Dit is een overval' door Yngve
Berger. Voor de jeugd van 11 jaar en
ouder. Leopold, prijs 19,90.
- 'Niko en de bandieten van Kreta'
door Jonathan Rumbold. Voor jonge
ren van 11 jaar en ouder. Leopold,
prijs 20,90.
- 'Neuzen dicht', een bloemlezing
uit Nederlands oudste (Amsterdam
se) studentenblad Propria Cures in de
jaren 1973 tot 1985. Bert Bakker, prijs
24,50.
'Het verdwijnende' door Neil
Postman, die de invloed van de elek
tronische media op onze samenleving
diepgaand analyseert. Het Wereld
venster, prijs 24,50.
- 'Het hart met de vier kamers', het
derde boek van een vijfdelige roman
cyclus van Anaïs Nin. Eerdere delen
waren 'Ladders naar het vuur' en
'Kinderen van de albatros'. Het voor
naamste verbindend element is dat
de schrijfster steeds dezelfde hoofd
personen ten tonele voert. Maar de
delen zijn afzonderlijke verhalen.
Bert Bakker, prijs 22,90.
- 'Fup', een verhaal van Jim Dodge,
dat het in Amerika meer dan goed
heeft gedaan. Velen zijn gevallen voor
de hartverwarmende geschiedenis
van een stokoude excentrieke man,
een heel jong jochie en een gevonden
eend, die tezamen een wat wonderlij
ke en vaak verrassende huishouding
voeren. Bert Bakker, prijs 16,90.
- 'De Poolse dochter', een jeugdro
man door Leon Garfield. Eern vonde
lingetje groeit op in het huis van de
heer Dolly, handelaar in gemarineer
de haring en buitenlandse delicates
sen. Het gaat er soms vreemd toe.
Leopold, prijs 34,50.
- 'Baby- en kinderverzorging en op
voeding', de vierendertigste druk van
dr. Benjamin Spocks veel omstreden,
maar inmiddels klassiek geworden
handboek voor opvoeders en verzor
gers van het jonge kind. Bert Bakker,
prys 45,-.
- 'Zwarte Jan de Houtepoot', een
stripboek voor kinderen door Ivo de
Wijs, geïllustreerd door Ivo de Weerd.
Leopold, prijs 13,90.
- 'Een verademing', de oudejaars
conference van Freek de Jonge in
druk met tal van foto's. De Harmonie,
prijs 19,90.
- 'De belastingkrant 1985'. Dertien
de jaarlijkse editie van de goedkoop
ste gids voor de inkomstenbelasting.
Annoventura, prijs 6,25.
NIEUWE TUNNEL - Joego
slavië en Oostenrijk zijn overeen
gekomen om deze zomer te be
ginnen met de bouw van een
nieuwe tunnel voor autoverkeer
aan de grens van beide landen.
De tunnel komt te lopen onder
de berg Mout Karavanke tussen
het Oostenrijkse St Jakob en
Jessenice in Joegoslavië en
krijgt een lengte van 7864 meter.
De tunnel moet in juni 1990 in
gebruik komen.
Beurs Amsterdam
De Haagse Post, bekend van de
Nieuwe Hond, Het Nieuwe Samen
leven en ga zo maar door, neemt
deze week een nieuw verschijnsel
onder de loep; in het rood aange
kondigd op de cover. Hansmaarten
Tromp schrijft over het plotselinge
succes van vrouwen in de litera
tuur. De scribent signaleert dit
maal geen trend, wat ook niet mo
gelijk zou zijn aangezien heel
schrijvend Nederland de opkomst
van de schrijvende dames al luid
heeft bekakeld, maar doet een po
ging het verschijnsel te verklaren.
Veel verder dan enkele kantteke
ningen te plaatsen komt hij niet.
En wat mij betreft had het verhaal
dan ook beperkt kunnen worden
tot twee uitsprakén. Over de trend,
waarvan onmiskenbaar sprake is,
merkt Theo SontTop, de directeur
van de Arbeiderspers op: "Er ko
men hier ter uitgeverij zeer veel
manuscripten binnen van vrouwe
lijke auteurs. Maar het huis des He
ren heeft vele kamers, en de mees
te manuscripten worden dan ook
dezelfde dag weer teruggestuurd".
Mooier nog is de uitspraak van
Marjan Berk. Gevraagd naar de
overeenkomsten tussen de schrijf
sters die de laatste tijd debuteer
den, antwoordt zij: "Wat wij ge
meen hebben zijn een kut, een
schrijfmachine en een uitgever".
Waaraan wij zouden willen toevoe
gen dat wij vol verwachting wach
ten op de dag dat schrijvers handig
geen inspelen op de trend door ver
kleed als vrouw te poseren voor
omslagen, teneinde op die manier
de verkoop van hun boeken te sti
muleren.
Terrorisme
Interessanter in de Haagse Post
is het artikel dat handelt over de
vraag of er sprake is van een revi
val van het Europese terrorisme.
Afgezien van het feit dat de auteur,
Gaither Stewart, aan het begin van
zijn verhaal de sfeer van een slech
te Franse B-film probeert op te roe
pen - "Een ijzige wind waait rond
het middaguur over de Place St.
Michel" - bevat dit artikel een aan
tal wetenswaardigheden. Onmis
kenbaar is de herleving van het ter
rorisme - twaalf aanslagen binnen
een maand - maar betekent dat ook
dat voormalige Italiaanse activis
ten die nu als ballingen in Parijs
wonen zich weer aan het hergroe
peren zijn en de bommen reeds op
scheip hebben gesteld? Dat valt te
betwijfelen als we Stewart mogen
geloven: "De Italianen in Parijs
houden zich nu vooral bezig met
het proberen in hun onderhoud te
voorzien".
Óp de vraag van de Haagse Post
waarom onze zuiderburen er in sla
gen om ondanks een professionele
vredesbeweging de kruisraket
(kruismissiel) voorlopig buiten de
deur te houden, geeft Vrij Neder
land een uitstekend antwoord. In
dit artikel, waarin overigens en
passant wordt uitgelegd dat het
woord kruismissiel een uitvinding
is van Nederlandse journalisten,
beweert Piet Piryns dat het uitstel
onder meer te maken heeft met de
wens van de Christelijke Volkspar
tij om met installatie te wachten tot
na de verkiezingen. Een mogelijk
heid zou bovendien zijn om die
verkiezingen te vervroegen, "waar
door ze ook nog eens samen zou
den vallen met het pausbezoek aan
België". Machiavelli had het ze niet
verbeterd.
Dat er in Nederland politici
rondspoken die niet onder doen
voor hun Belgische collega's blijkt
uit een ander artikel in Vrij Neder
land. Eén van de hoofdpersonen is
de christen-democraat Mateman
die niet voor de motie-Den Uyl
stemde om minister Van Aardenne
tot aftreden te dwingen en nu
achteraf verzucht dat Van Aarden
ne zelf zijn conclusies had moeten
trekken. Tsja. Van Tijn en Van
Weezei schrijven: "De partij die het
aftreden of niet meer terugkomen
van eigen mensen als Aantjes,
Andriessen, Cals, Marijnen, Van
Agt en Piet de Jong binnenska
mers regelde, en dat een heel Ka
merdebat voorbij liet gaan zonder
Van Aardenne tot heengaan te be
wegen, heeft met een blik op de
opiniepeilingen plotseling veel
morele aandacht voor Gijs van
Aardenne". Mateman ontkent dat
hij tijdens het Kamerdebat heeft
zitten slapen, maar wat deed hij
dan?
In de Groene Amsterdammer
duikt de schijvende bijstandsmoe
der M. Mus op. Verder even
als in de Haagse Post aandacht
voor de nieuwe film van Frenkel
Frank: De IJssalon. Beide artike
len over de achtergronden van de
film zijn boeiend om te lezen; ver
helderend is echter vooral de on
barmhartige kritiek van Ch. Boost
die in de Groene Amsterdammer is
afgedrukt. "Was er geen oorlog en
bezetting op de achtergrond merk
baar geweest, dan had de IJssalon
gedaan en late
exdwdend
vonge koers
acfitergeslekJe lening
certificaten van aandelen
Noteringen van donderdag 24 januari 1985 (tot 12:30 uur)
AANDELEN
binnenland
doorlopend
214.50 220.00
104.00 103.80
384.00 383.50
226 50 227.50
73.407 73 20 mulder 2200.00 2230.00
167.50 167.00
15930 158.90
/scha Meijer, presentator van de anti-papisme avond, voor de gelegenheid verkleed als Tiroler.
hier en daar aan een Duitse operet
te doen denken, kompleet met een
zingende ober, de stramme garde
luitenant en het romantische meis
je dat zich door het uniform laat
verleiden".
Pausbezoek
Drie weekbladen besteden aan
dacht aan de Paus-avond van het
roemruchte studentenweekblad
Propria Cures, een avond die werd
gehouden onder het motto: "Stop
de Paus - Basta Papa". (Terwijl ie
dereen al lang weet dat de Paus ge
woon komt.) Om te beginnen
schrijft Emma Brunt in de Haagse
Post dat er weinig te genieten en te
lachen viel in het voormalige
Godshuis Paradiso in Amsterdam.
Wat ze vergeet te melden is dat zij
als spreekster in niet geringe mate
schijnt te hebben bijgedragen aan
de saaiheid die de aanwezigen in
een knellende worggreep hield. En
dat haar redevoering saai was,
schrijft ook de katholieke hoofdre
dacteur van De Tijd, Arie Kuiper,
in navolging van een aantal krante
schrijvers nog eens op. Hij rept
over plaatsvervangende schaamte
als hij haar hoort. Wat betreft het
vervelende karakter van de avond
beroept Kuiper zich ook op de
kersverse hoofdredacteur van de
De Groene Amsterdammer, Martin
van Amerongen, die zich aan de
bar van Paradiso heeft zitten ver
velen. Van Amerongen schrijft in
De Groene op zijn beurt dat Arie
Kuiper op deze avond de vriende
lijkheid zelve was en zich ver
draagzaam een stuk in zijn kraag
dronk. Hoe klein een wereld kan
zijn.
Wat saaiheid betreft bereikt Else-
viers Magazine deze week de eerste
plaats. En dat komt vooral dankzij
het verhaal dat op de cover in het
geel wordt aangekondigd: jonge-
repjaar, rampjaar. Kan '85 niet wor
den geboycot, schreeuwt de kop
van het artikel. Als er nog meer van
dit soort verhalen verschijnen in
'85, dan graag!
W1M BRANDS.
6760+ 67.90
43 80 43.80
336.00 339 00
219.00 220.00
10960 109.30+
20250 203.00
255.00 250.00
194.00 194.00
177.00 174.00
222 50 221 00
197.00 197.00
homwT8
humdougl
115.001 110.00
27200 27900
1115 00 1110.00
224 00
274.00
219.50 220.00
burroughs
beleggingsinst.
1260 00 1270 00
1112.50 1112.60
103.50 103.50
133.50 132.00
188.00 195.00
OBLIGATIES
staatsleningen
nl 12*. 81-91 137.10
bg 1OV4 82-07
bg 10 80-88
bg 9Vfe 62-07
bg 9 83-08
bg SVfe 8411-09
103.70 10370
php 8^4 83-93 105.5<
parallelmarkt
aandelen
wolft 2900 00
indices e.d.
indices (a.n.p.-c.b.s)
obl.lndex/eff.rend.(c.b.s.)
Goud en zilver
Beursoverzicht
Winstnemingen steken kop op
Nadat de koersen op de Amster
damse effectenbeurs vanochtend
bij de start van de handel over het
hele front waren opgelopen moes
ten veel fondsen daarna wat terug.
De winsten kwamen daardoor op
een lager niveau of verdwenen
zelfs helemaal. Vooral door winst
nemingen van de particuliere be
leggers gingen de prijzen tegen de
middag weer wat omlaag. Er zijn
veel overwegend kleine verkoopor
ders en dat duidt op aanbod van
het publiek, aldus een beurshande
laar. Gezien de voorlopig nog be
perkte omvang van de koerslluc-
tuaties en het feit dat de beurs zich
de afgelopen dagen vaak In de na
middag wist te verbeteren is er
echter nog voldoende vertrouwen
in de markt aanwezig bij de hande-
Bij de internationals was Unilever
favoriet met een koerswinst van
Iets meer dan een rijksdaalder ter
wijl Koninklijke Olie krap een gul
den vooruit ging. Philips passeerde
gisteren de niet eerder gehaalde
grens van f 60 en schommelde
vanochtend steeds in die buurt
waarbij fractionele koerswinsten en
-verliezen elkaar afwisselden.
