Steeds
'Er komen te veel
bestuurders en te
weinig doe-mensen
korting
C.J. Zwarts over macht, gezag en invloed
r\A Tt/r
cyVlAAoJ
JAM
Sterrenparade 1985
in Groenoordhallen
Inbraakpoging
verijdeld in
benzinestation
WOENSDAG 23 JANUARI 1985
LEIDEN
LEIDEN - Zo op het oog geen sporen van
ambitieus leiderschap. Bruin pak, beige
vest, en een houding die een aangeboren
kalmte uitstraalt. Zijn kamer in een van de
barakken op het universiteitsterrein aan de
Wassenaarseweg ziet er sober uit. Mr. C.J.
Zwarts, directeur van het faculteitsbureau
geneeskunde, heeft nimmer prijs gesteld
op luxe. Vorige maand heeft hij na veertig
jaar overheidsdienst afscheid genomen.
In de persoonlijke toespraken van zowel
decaan Tammeling als van AZL-directeur
Peters werd de eerlijkheid die zij in de per
soon Zwarts steeds hadden aangetroffen
benadrukt. Een interview met een man die
macht verafschuwt.
Mr. C.J. Zwarts: "Een academisch ziekenhuis bestaat natuurlijk bij de gratie van de faculteit".
Zwarts hield zich met zijn staf
bezig met bestuurlijke zaken in
het uitvoerende en beleids-
voorbereidende vlak. Een
soort adviesbureau, want het
bestuur van de faculteit be
paalt uiteindelijk of de plannen
ook ten uitvoer worden ge
bracht. En het zal zeker niet na
laten daar een eigen stempel
op te drukken.
De faculteit geneeskunde, onder
deel van de Leidse universiteit,
werkt samen met het Academisch
Ziekenhuis Leiden (AZL). De fa-
door
Saskia Stoelinga
culteit is niet alleen verantwoorde
lijk voor de opleiding tot basisarts,
maar draagt ook zorg voor de we
tenschap. Het AZL bewaakt de pa
tiëntenzorg. Tesamen vormen zij
één van de grootste werkgevers
van Leiden. Meer dan 3000 mensen
zijn er in dienst.
Haat-liefde
Een onverbrekelijke eenheid kun
je het ziekenhuis en faculteit echter
niet noemen. Het gaat toch meer in
de richting van een haat-liefde-ver
houding?
"Er wordt al 23 jaar, zolang ik
hier zit, gesproken over de status
van een Academisch Ziekenhuis.
Een academisch ziekenhuis be
staat natuurlijk bij de gratie van de
faculteit. Vroeger had het zieken
huis alleen maar een medisch di
recteur en niet eens een bestuur.
Daar is verandering in gekomen.
Het is nu een zelfstandige organi
satie. Niet ten onrechte, alleen heb
ik het gevoel dat, gezien de grote
omvang van directie en bestuur, de
balans nu is doorgeslagen. Boven
dien groeien faculteit en zieken
huis uit elkaar".
Legt u dat eens uit?
"In feite hebben we dezelfde
doelstellingen: zorgen voor kwali
teit. Dat geldt voor zowel het on
derwijs en onderzoek als de patiën
tenzorg. Dat kun je niet los van el
kaar zien. Je moet dan ook geen
andere doelstellingen proberen na
te jagen. Een academisch zieken
huis mag je een top-ziekenhuis
noemen, omdat er, dank zij de fa
culteit, top-artsen zitten. Voor de
studenten echter moet er een
breed scala aan patiënten zijn. Dat
betekent: hele moeilijke 'gevallen',
maar ook eenvoudige ingrepen
moeten worden geleerd. Op dit
moment wordt er door het zieken
huis te veel energie en geld gesto
ken in die top.
De hartchirurgie, maar ook de
transplantaties in het algemeen,
zijn zulke voorbeelden. Zolang er
in een bepaalde fase veel weten
schappelijk onderzoek en begelei
ding nodig is, hoort het in het AZL
thuis. Maar als op den duur de in
grepen routinematig worden, is het
niet nodig om ze in een acade
misch ziekenhuis bij honderden
uit te voeren. Vooral als het om
geldverslindende bedragen gaat.
Op zo'n moment moet een directie
zich afvragen of deze ingrepen niet
in andere ziekenhuizen thuisho
ren. En dat gebeurt niet.
Een probleem daarbij is dat als je
een specialist voor een keuze stelt
hij altijd voor de patiëntenzorg
moet kiezen. Je moet dus als facul
teit dat een beetje proberen af te
schermen. Ja, heel moeilijk, want
die top-patiëntenzorg levert qua
geld weer het meeste op voor het
ziekenhuis".
Machtsstrijd
De verwevenheid van taken (on
derwijs, wetenschap en patiënten
zorg) tussen faculteit en AZL wordt
al jarenlang als excuus gebruikt
voor onvoldoende kunnen bezuini
gen. Is daar nu geen oplossing
voor?
"Nee, die komt er ook niet zolang
ADVERTENTIE
1 I op volgende aankoop
j@r V dmv- geldterugbon
C~71 n A A Cl
Probeerprijs
150 ml. 4,45
300 ml. 7,95
LEIDEN OEGSTGEEST.
Winkelcentrum Winkelcentrum
NOORDWIJK/ZEE
Tel. 071-220038 Tel. 071 - 174715
Tel. 01719 12691
Lee Towers, Koos Alberts en Fortunes
LEIDEN - Lee Towers, Koos Al
berts en The Fortunes. Dat zijn de
artiesten die 7 februari zullen op
treden in de Groenoordhallen, tij
dens de 'Sterrenparade 1985'. Het
is de eerste keer dat een dergelijk
artiestengala in dit complex wordt
gehouden en het is ook voor het
eerst dat het restaurant Groenoord
de organisatie van een evenement
in de hallen zelf voor zijn rekening
neemt.
Het duo J. de Haas en C. de
Bock, de exploitanten van het res
taurant, geven twee redenen op
waarom zij tot dit initiatief zijn ge
komen. Het jaarprogramma voor
1985 van de Groenoordhallen geeft
aan dat er weinig muzikale evene
menten staan genoteerd. Er is bij
voorbeeld nog een enkel popcon
cert geboekt. Een andere reden is
het vijftienjarig bestaan van de
Groenoordhallen, dat vorig jaar ta
melijk onopgemerkt is gebleven.
De Haas en De Bock zeggen zo'n
2500 3000 toeschouwers nodig te
hebben om uit de kosten te komen.
De voorverkoop verloopt inmid
dels redelijk. Het is de bedoeling
het maximumaantal tot 5000 te be
perken. De grote hal zal door mid
del van een gordijn worden gehal-
er een machtsstrijd gaande is tus
sen twee ministeries. U weet, het
AZL valt onder de verantwoorde
lijkheid van het ministerie van on
derwijs en wetenschappen. Toch
probeert het ministerie van volks
gezondheid ook een vinger in de
pap te hebben. Staatssecretaris
Van der Reijden bemoeit zich bij
voorbeeld weer met de hartchirur
gie. Beide ministeries hebben zelfs
een raadsadviseur speciaal voor de
academische ziekenhuizen in
dienst. In die kringen gaat het ge
woon om macht. Hoe meer lande
lijk budget, hoe sterker en machti
ger we zijn".
Een directeur die niet van macht
houdt en dat binnen de faculteit ge
neeskunde. Toch heel merkwaar
dig?
"Ach, men kan dienstbaar zijn
zonder macht. Ik ben er ook niet
gevoelig voor. Ik ben maar een ad
viseur, de anderen moeten beslis
sen. Macht veroorzaakt alleen
maar dat mensen met oogkleppen
oplopen. Iets anders is gezag. Als
gezag goed wordt gebruikt, vind ik
dat geen macht. Maar ik geef toe,
gezag en macht liggen vlak naast
elkaar".
"Een ander facet waarom onder
handelen zo stroef gaat is dat men
niet meer zegt wat men wil, terwijl
men wel denkt te weten wat die an
der wil zonder dat daarover iets is
gezegd. Niemand laat nog het ach
terste van de tong zien. Ik heb die
situaties vaak meegemaakt, maar
zelf altijd geprobeerd het te vermij
den".
i de
"Tja, dat is ook heel ingewik
keld. Nu de maatschappij daarte
gen in opstand is gekomen, moe
ten ze langzamerhand gas terugne
men. En dat gebeurt ook; we ver
keren nu in een overgangssituatie.
Toch moetje oppassen. Stel dat en
specialist vandaag zegt: ik hou er
mee op en creëer voor mijn post
twee arbeidsplaatsen. Dat is mak
kelijk gezegd, maar in praktijk
haast onuitvoerbaar. Er mogen bij
voorbeeld geen formatieplaatsen
meer bijkomen.
Het salaris van een specialist bij
een universiteit is niet extreem
hoog. De privépraktijken zorgen
voor de extra inkomsten. Daar
staat weer tegenover dat als je alle
privépraktijken vandaag zou op
heffen, er heel wat ontslagenen
zouden vallen, namelijk doordat
door die inkomsten mensen zijn
aangesteld.
Met de nieuwkomers zullen we
dit soort toestanden niet meer
meemaken; de rest moet maar uit
sterven. Vechten ertegen levert te
weinig op".
Heeft u invloed gehad?
"Ha, ha, ha, invloed zou ik kun
nen vertalen in macht. Hmmm,
misschien ongemerkt, ik denk dat
ik voortdurend heb geprobeerd op
een onzichtbare manier in te grij
pen. Natuurlijk zijn daarbij de no
dige kritische woorden gevallen".
Rechten
In het arbeidszame leven van
Zwarts is de prakijk altijd vooraf
gegaan aan de theorie. Toen hij na
het gymnasium wilde gaan stude
ren kon dat niet vanwege de oor
log. Eenmaal aan het werk bedacht
hij dat een studie rechten hem
goed te pas zou kunnen komen. In
de avonduren weliswaar. Inmid
dels hield hij zich als administra
teur van de Vereniging Christelijk
Volksonderwijs en later van veer
tig hervormde scholen in Amster
dam al bezig met juridische kwes
ties. In 1960 behaalde hij zijn doc
toraal recht en zag om naar een an
dere baan. Hij werd faculteitsju
rist, later aangeduid met directeur
van het faculteitsbureau. We ko
men te spreken over besturen, be
leid en bezuinigen binnen de uni
versiteit.
"Ach, dat is een veelgehoorde
stelling. Ik weet het niet. Inder
daad, door de marktsituatie in de
goede jaren zijn er mensen binnen
gehaald die je nu niet meer binnen
zou halen. Er zijn mensen die on
voldoende capaciteiten hebben
voor een universitaire functie en
wier plaats door de bezuinigingen
nu op de tocht komt te staan. Te
recht? Ja en nee. Op het bureau
van de universiteit wordt er voort
durend op 'doe-mensen' bezuinigd
en niet op de zogenaamde bestuur
ders en beleidsmedewerkers ach
ter het bureau. Dat groeit maar
aan.
Nederland gaat daaraan kapot.
Theoretisch bedenken zij allerlei
mooie dingen die later in de prak
tijk niet uitvoerbaar zijn. Bezuini
gingen binnen een universiteit of
faculteit zijn heus wel te realiseren,
maar niet als dat moet via taakaf-
stoting, profileringsplannen of in
flatie van functies".
woordelijk voor haar eigen uitga-
Een ander punt is dat het bestu
ren door het Bureau van de Uni
versiteit een doel op zich aan het
worden is. Zo'n 300 man houdt
zich daarmee bezig. Dat bureau
moet alleen zorgen voor de coördi
natie, personeelsbeleid en zich af
vragen of de regels die worden op
gesteld door het college van be
stuur of het ministerie, wel voor el
ke faculteit kunnen gelden.
Kijk, volgens mij moet een groot
gedeelte van die mensen ambtelij
ke ondersteuning geven aan de fa
culteiten en dat kun je alleen goed
doen als je ook deel uitmaakt van
die faculteit.
Neem nu de dienst algemene on
derwijs en wetenschapszaken
(OWZ) van het Bureau van de Uni-
versteit. De faculteit toetst het we
tenschappelijk werk zorgvuldig.
Maar wat blijkt? Deze dienst doet
dat met eigen regels nog eens over.
Overbodig, volstrekt overbodig".
Blij
"Ja, maar mijn invalshoek is an
ders. Ik werk vanuit de praktijk.
We maken niet voortdurend nota's
met allerlei regels die niet werken.
Als regels je verhinderen je werk
goed te doen, is het mis. In die si
tuatie verkeert de universiteit".
Bureaucratie
"Mijn grootste ergernissen zijn
de bedilzucht en de bureaucratie.
Het college van bestuur beleidt
met de mond dat ze decentrali
seert, maar daarvan is nog geen
sprake. Misschien in 1990, volgens
voorzitter Cath. En als de facultei
ten daar wat van zeggen, krijgen ze
voortdurend te maken met een af
werende houding van het college
van bestuur en wordt gezegd dat
bij de faculteiten de wil tot bezuini
gen ontbreekt.
Daarnaast heb je nog het beheer.
Er zijn beheerders die regelrecht
verantwoording schuldig zijn aan
de universiteit buiten de faculteit
om. De faculteit is toch verant-
"A1 vijf jaar geleden liep ik met
het idee rond om eerder weg te
gaan. De vut gaf me daartoe de ge
legenheid. Niet omdat ik van mijn
werk zou balen, natuurlijk waren
er frustraties, maar niet meer dan
23 jaar geleden. Overwegingen
zijn: energie vermindert, sneller
moe, de verantwoordelijkheid
weegt zwaarder, minder flexibel,
eerder geïrriteerd en de belangrijk
ste: het dubbele huwelijk. Twee
dames dienen lukte niet meer zo
goed.
Mijn vrouw en ik gingen er naar
verlangen om die dingen te doen
die we prettig vinden, maar waar
we niet of nauwelijk aan toe zijn
gekomen.
Misschien houd ik mijzelf voor
de gek, maar op dit moment ben ik
blij dat ik deze stap heb genomen.
En echt uitgewerkt ben ik niet.
Voorlopig heb ik het nog druk ge
noeg met een aantal bestuursfunc
ties in het maatschappelijke leven.
En reizen, want daar willen we veel
tijd voor vrijmaken".
LEIDEN - De politie heeft in de
nacht van dinsdag op woensdag
een 24-jarige Amsterdammer gear
resteerd die had geprobeerd in te
breken in een bezinestation aan de
Rijksweg 4. Toen de politie arri
veerde, gewaarschuwd door het in
braakalarm, bleek dat de inbreker
nog geen kans had gezien te vluch
ten. Zijn auto, waarin hij pakjes si
garetten en cassette-bandjes had
neergelegd, stond nog op het par
keerterrein. Even later werd de
Amsterdammer aangehouden; hij
probeerde zich te verschuilen in
het station.
Auto rijdt 'uit
zichzelf en
raakt in brand
LEIDEN De brandweer moest
gisteren een auto blussen die
'spontaan' was gaan rijden en daar
na in de brand vloog. De auto
stond geparkeerd op de Agaath-
laan. Door vochtcontact ging het
voertuig volgens de politie rijden.
In elk geval reed de auto tegen een
andere geparkeerde wagen aan.
Dit voertuig liep brandschade op.
Vliegtuigen bij
expositie in
en bij clubhuis
LEIDEN Twee vliegtuigen staan
zondag opgesteld op het terrein
naast het Vijf Hovenhuis aan de
Hoflaan, als onderdeel van de jaar
lijkse tentoonstelling die de Leidse
Luchtvaart Club dan houdt. De
Zuidhollandse Vliegclub zal daar
een van haar zweefvliegtuigen op
stellen en daarnaast laat de Aero
Club Valkenburg een van haar
nieuwste gemotoriseerde zweef
vliegtuigen zien.
De tentoonstelling die de Leidse
Luchtvaart Club samen met enkele
andere verenigingen organiseert,
bevat verder modelvliegtuigen in
het Vijf Hovenhuis, terwijl in een
aparte ruimte videofilms worden
getoond over de grote en kleine
luchtvaart. Aan de tentoonstelling
is verder een prijsvraag verbon
den, met als prijs twee rondvluch
ten.
De tentoonstelling duurt zondag
van elf tot vijf uur.
Serie inbraken
in flatwoningen
LEIDEN De politie vermoedt
dat de negen inbraken in flatwo
ningen die in de afgelopen week
plaatsvonden, zijn gepleegd door
dezelfde persoon. In alle gevallen
betrof het overigens onverlichte
woningen op de eerste etage.
veerd. Op de achtergrond komen
tribunes, daarvoor een terras met
zitjes, kaarslicht, bloemversierin-
gen, lantaarnpalen en een verlaagd
plafond. De Haas en De Bock zeg
gen te willen afrekenen met het
idee dat met name in de regio zou
leven dat de Groenoordhallen niet
veel meer dan "een veehal annex
sporthal" zijn en aan te willen to
nen dat het complex wel degelijk
ook voor vormen van theater ge
schikt is. Zo is veiling Flora inge
schakeld voor de planten- en bloe-
mendecoraties.
Om op een breed publiek te mik
ken heeft het duo gekozen voor ar
tiesten in uiteenlopende genres.
Lee Towers behoeft geen nadere
introductie, radiopiratenheld Koos
Alberts bestormt inmiddels de hit
parades en de Engelse formatie
The Fortunes brengt herinnerin
gen aan de jaren zestig en zeventig
naar boven met hits als 'Here it co
mes again' en 'You've got your
troubles'.
Het artiestengala begint die don
derdagavond om acht uur en zal tot
kwart voor twaalf'duren. Slaagt het
evenement, dan willen De Haas en
De Bock van de Sterrenparade een
jaarlijkse gebeurtenis maken.
Redactie: Wim Brands Bart Jungmann
Rennen (1)
Zo gaat dat: M. van Nood (61)
werkte eerst in de melkzaak van
z'n vader, bezocht 's avonds de
lessen van 'Kennis is Macht', be
gon na verloop van tijd zelf een
melkhandel in Sliedrecht, ver
huisde na een jaar of acht naar
Rotterdam, was nog eigenaar
van een damesatelier in De Bilt,
vatte vervolgens het plan op om
met een bus toeristen door Euro
pa te gaan vervoeren, maar dat
ging niet door en hij belandde
uiteindelijk weer in de stad waar
het allemaal begon: Leiden.
En daar bleef hij meer dan
twintig jaar, als bode, chauffeur
en later hoofd huishoudelijke
dienst van het stadhuis, een
functie waarin hij binnenkort
met vervroegd pensioen gaat.
"Vroeger", vertelt Van Nood in
de koffiekamer van het stadhuis,
"had ik iets van een zwerver in
me. Een beetje rommelen, dat
lag me wel. Ja, dat plan om met
een bus door Europa toeristen te
gaan vervoeren, wilde ik echt uit
voeren. Maar wat bleek: je moet
eerst chauffeurservaring in Ne
derland opdoen".
"Ik was ook van zins om dat te
gaan doen, maar toen hoorde ik -
in die tijd woonde ik overigens in
Alphen aan den Rijn - dat ze in
Leiden iemand op het stadhuis
zochten. Waarom niet, dacht ik.
En zo werd ik bode".
Soms trad hij op als chauffeur,
dan moest hij een wethouder rij
den omdat de vaste chauffeur er
niet was. "En toen brak het mo
ment aan dat ik burgemeester
Van der Willigen moest vervoe
ren". Tijdens de rit zei de burge
meester geen woord tegen de in
valler. "Maar toen hy uitstapte
sprak hij één zin. Hij sloeg me op
de schouder en zei: 'Jij moet me
voortaan rijden'. En dat was
dat".
Rennen (2)
Zo brak de tijd aan die Van
Nood nu nog typeert als de leuk
ste jaren op het stadhuis. "Het
was een vaderlijke man, Van der
Willigen. Echt een burgervader.
En hij had altijd haast. Het kon
voorkomen dat er ergens in Lei
den een verkeersopstopping was
en dat hij dan uit de auto stapte
en ging rennen. Ik bleef rustig
zitten: ik kende dat wel. Even la
ter haalde ik hem meestal wel in.
Hij stapte dan weer in de auto,
maar kwamen we voor de twee
de keer vast te zitten, dan ging
hij rustig weer rennen".
Van der Willigen schroomde
ook niet om in andere steden aan
het rennen te slaan. "Ik weet nog
dat hij in Amsterdam uit de auto
stapte. We waren op weg naar het
Maagdenhuis. Ik dacht: laat
maar rennen. Uiteindelijk was ik
eerder bij het punt van bestem
ming dan hij. Gebeurde dat, dan
lachte hij altijd".
Van Nood herinnert zich ook
nog een andere eigenschap van
Van der Willigen. Als ze 's nachts
over 's Heeren wegen jakkerden,
lag de burgemeester altijd een
beetje te dommelen. En op een
bepaald moment haalde hij, al
dommelend, steevast z'n kam
metje tevoorschijn, hield die een
tijdje buiten het raam, zodat het
voorwerp nat werd van de dauw
en kamde na verloop van tijd z'n
haren met het natte kammetje.
Na Van der Willigen kwam Vis.
Over hem weet Van Nood niet
zoveel te vertellen, behalve dan
dat het een correcte man. Een
beetje een ambassadeurstype,
zoals Van der Willigen echt het
prototype van de burgemeester
was. Van Nood houdt het er
maar op dat beide mannen zich
lastig laten vergelijken.
Rennen (3)
Hoofd huishoudelijke dienst is
Van Nood tegenwoordig. Wie de
woorden hoort, denkt direct aan
het rondbrengen van kopjes kof
fie en thee. Maar dat is toch niet
de juiste omschrijving van de be
zigheden van de huishoudelijke
dienst. Van Nood: "Kijk, bij ver
gaderingen brengen we wel een
x het stadhuis: "Alles lekker laten verlopen,
kopje koffie rond, maar we doen
zoveel meer: de post verzorgen,
toezien dat raadsleden hun stuk
ken op tijd krijgen, zorgen dat de
trouwerijen goed verlopen; dat
zijn de belangrijkste dingen die
we doen. We hebben zelfs een
paar mensen in dienst die repara
ties verrichten. Hoort er allemaal
by".
Van Nood heeft veel raadsver
gaderingen meegemaakt en
daardoor kent hij het klappen
van de politieke zweep naar ei
gen zeggen. "Kijk als man van de
huishoudelijke dienst ben je niet
zo'n politiek iemand. Kan ook
niet, maar je weet na verloop van
tijd wel: o, die stemming zal zo
uitvallen. En soms raak je ook
wel eens een beetje verveeld hè.
Kijk, als ze nou een dik uur heb
ben gepraat over een urinoir, dan
kun je de volgende dag natuur
lijk geen urinoir meer zien".
Van Nood heeft veel belangrij
ke mensen in zijn auto gehad; ja
ooit dronk hij zelfs een kopje
koffie met Beatrix en Claus. Hoe
vond hij dat: werken in de scha
duw van beroemdheden? "Ach,
zo heb ik het nooit gezien. Alles
lekker laten verlopen, een bij
eenkomst goed regelen; daar
gaat het om. Dat je ziet dat alles
in orde is als de koningin op be
zoek is. Ik ben toen trouwens aan
Juliana voorgesteld. Zegt me wèl
niet zoveel, maar het was toch
leuk".
En wat zei ze? Goed gedaan
Van Nood?
"Nee, dat zegt ze vanzelfspre
kend niet".
Paus
Er bestaat verzet tegen de
komst van de paus naar Neder
land. Maar er zijn ook mensen
die de loper bij wijze van spre
ken al hebben uitgerold. Steun
voor het pausbezoek komt nu
zelfs uit onverwachte hoek.
Sinds enige tijd bestaat 'Het Ne
derlands Comitee Studenten
vóór Pausbezoek'. Een organisa
tie die is opgericht "om geïnte
resseerde studenten die zich ac
tief op de komst van de paus wil
len voorbereiden te verenigen".
De club kent diverse aftakkin
gen. ook in Leiden is een onder
afdeling. Lid H.J Keyner vertelt
dat het initiatief min of meer
werd genomen door mede-stu
dent Theo Barenbrug. "Hy is van
mening dat er genoeg studenten
zijn te vinden, katholieke stu
denten, die positief staan tegen
over de komst. Mensen die de
paus graag een cadeau zouden
willen overhandigen".
Hoeveel leden telt de Leidse
afdeling? Vijftien, antwoordt
Keyner, en dat getal zegt volgens
hem niets over een eventuele ne
gatieve instelling van de meeste
studenten. "Dat zou een voorba
rige conclusie zijn, want we zyn
immers pas bezig. Zo moet er bij
voorbeeld nog worden bepaald
wat voor een cadeau we gaan ge-
Komt de actie voort uit verzet,
met andere woorden: willen de
katholieke initiatiefnemers laten
zien dat er heus nog wel studen
ten zijn die de paus willen zien
arriveren op Schiphol? "Ik denk
dat we de actie sowieso wel zou
den hebben gehouden, maar nu
is er natuurlijk wel sprake van
een extra prikkel. Zo van: er zijn
best genoeg studenten te vinden
die belangstelling hebben voor
deze materie".
