Geldigheid vergadering fel betwist Rentezorgen hopen zich op Order goed voor tientallen banen Indonesiërs kunnen de moderniseringen nauwelijks bijbenen Onbegrip bij Boskabs Prijs dieselolie omhoog 'Produktie niet omhoog bij korter werken' Fokker bouwt mee aan Patriot Sociale dienst leent lonen personeel ADM Verhoor Rietkerk uitgesteld Ministerraad achter wetsontwerp De Koning ZATERDAG 19 JANUARI 1985 AMSTERDAM (ANP) Twee obligatiehouders vechten de geldigheid aan van de vergadering obligatiehouders Boskalis en in het verlengde daarvan het op de bijeen komst genomen besluit om af te zien van aflossingen en rente op de 8,5 procent obligatielening voor de tijd van 19 maanden. Onmiddellijk na afloop van de zitting kondig den de Amsterdamse effectenmakelaar J.Brink en de Al melose huisarts L.Reytenbagh aan naar de rechter te zul len stappen. Overleg op hoog niveau o^d^ergadering van obligatiehouders Boskalis. Achter de tafel onder meer commis- saris Swart (tweede van links), de voorzitter van de Raad van Bestuur Kraaijeveld van Hemert en rechtshet hoofd van de financiële afdeling Bouman. (foto anp> Brink zei tot deze ongebruikelijke stap te hebben besloten omdat hem in de vergadering verboden was het woord te voeren. Reyten- bagh had Brink voor de helft van zijn stukken gemachtigd. De voor zitter van de vergadering verbood Brink daarom het woord te voeren en te stemmen. Met 3904 stemmen voor en 65 te gen werd besloten de obligatiehou ders gelijk te stellen aan banken wat betreft de termijn uitstel van betaling en aflossingen. Dat bete kent dat rente en aflossing op de 8,5 procent achtergestelde conver teerbaren obligatielening niet drie jaar wordt opgeschoven, maar an derhalf jaar. In feite 19 maanden vanaf 1 december 1984 tot en met 30 juni 1986. Een deel van de lening lootte per 1 december 1984 uit, maar Boskalis kon rente en aflos sing niet betalen. Op de valreep van de vergade ring, uitgeschreven door de Neder landse Trustmaatschappij, wisten de obligatiehouders die extra con cessie er nog uit te slepen. Zij gin gen na bijna vijf uur intensief ver gaderen in overgrote meerderheid akkoord met het door het bestuur van Boskalis gelanceerde plan om evenals de banken enige tijd af te zien van aflossingen en rente op le ningen. Mocht blijken dat er in de afgesproken periode geld beschik baar is om een deel van de rente aan de banken te betalen, dan heb ben obligatiehouders op dat mo ment recht op de helft van hun als dan uitstaande rentevordering. ROTTERDAM (ANP) - De prijs van dieselolie gaat met ingang van maandag opnieuw met 2 cent per liter omhoog. De prijs van diesel is daarmee de afgelopen twee weken in stapjes met 8,6 cent per liter opgelopen. De meest voorkomende prijs wordt maandag 130,8 cent per liter. Ook de-huisbrandolie wordt 2 cent per liter duurder. De prijsverhoging is een gevolg van de noteringen op de internationale produktenmarkt. Voorwaarden Op aandrang van de voorzitter van de Vereniging Effectenbesa- cherming VEB, drs. A.Gerla, zijn aan het akkoord enkele ontbinden de voorwaarden gehecht. Ontbin ding van het akkoord kan worden gevorderd indien de trustmaat schappij niet binnen een maand een aan de banken gelijkwaardige plaats zal hebben verkregen in de groep van 53 banken die f 800 mil joen van Boskalis hebben te vorde ren. Namens het coördinerende bankcomité (ABN, Amro, de Ame rikaanse Bankers Trust en de En gelse banken Standard Charter en Security Pacific) verklaarde mr. Groenink echter dat het er naar uit ziet dat de groep van 53 zich bin nenkort akkoord zal verklaren met het comitévoorstel om voor een pe riode van anderhalf jaar af te zien van hun vorderingen. De onder handelingen zouden zich in een zo danige fase bevinden dat onderte kening van de overeenkomst nog voor eind januari mag worden ver wacht. Maar los daarvan komt het ak koord ook te vervallen als het bag gerbedrijf aan derden zou worden vervreemd. Het bestuur wil daar overigens niet aan. Obligatiehou ders hebben voorts de verzekering gekregen aanwezig te mogen zijn bij aandeelhoudersvergaderingen om op die wijze optimaal te wor den geinformeerd over de gang van zaken bij het concern. De vergadering sleepte zich van begin tot einde voort in een sfeer waarin onbegrip tussen de drie partijen (bestuur Boskalis, trust maatschappij en obligatiehouders) de boventoon voerde. Obligatie houder-jurist Mazzola diende een inventief voorstel in dat lange tijd onder tafel werd gehouden, veel la ter weer opdook, maar tenslotte achter in de ijskast belandde. Mazzola bestreed de achterge steldheid van de obligatielening. „Deze gaat in feite pas in wanneer Boskalis in staat van faillissement zou komen te verkeren. Nadat mr. R.J.W.Groenink als woordvoerder van de banken had meegedeeld dat deze zeer beslist geen wijzigingen zullen dulden in de voorwaarden van de obligatiele ning en met name de achterge steldheid willen handhaven, werd duidelijk dat het voorstel van Maz zola kansloos was. Het bestuur van de trustmaat schappij beloofde evenwel Mazzo- la's voorstel nog eens te bestude ren, wanneer na 30 juni 1986 zou blijken dat verlenging van de uit steltermijn nodig zou zijn. ROTTERDAM (ANP) - Korter werken leidt niet tot een stijging van de produktie per arbeidsuur als het proces over langere termijn wordt bekeken. Tot deze conclusie komen drs. Jaap de Koning en drs. F. Tuyl van het Nederlands Econo misch Instituut (NEI) in Rotter dam in hun onderzoeksrapport ge titeld „De relatie tussen arbeids duur, produktie en werkgelegen heid". De Koning en Tuyl werkten in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegen heid. De conclusie staat lijnrecht te genover de in werkgeverskringen veelgehoorde theorie dat korter werken leidt tot minder lummelen en minder ziekteverzuim, waar door in kortere tijd toch hetzelfde werk gedaan kan worden. Het on derzoek is ingesteld bij Hoogo vens, twee PTT-diensten en een Philips-vestigings. ADVERTENTIE WASSENAAR-SCHIPHOL (GPD) - De deelname van Fokker aan de bouw van de Patriot-raket, een nieuw, niet-nucleair luchtverdedi gingssysteem voor de Koninklijke Luchtmacht, is voor de Nederland se vliegtuigfabriek van groot be lang. Behalve dat de order van 115 miljoen dollar werk biedt aan tien tallen mensen, is het voor Fokker belangrijk om bij te blijven op het gebied van moderne elektronische technieken. De Patriot is een van de meest geavanceerde wapensys temen, waarin de nieuwste elektro nische technieken worden toege past. De Patriot zal tussen 1986 en 1990 de nucleaire Nike Hercules vervangen. De Nederlandse rege ring besloot hiertoe in februari 1984. Met de aanschaf is een be drag van 843 miljoen gulden ge moeid. Bij de overeenkomst werd bedongen dat Nederlandse bedrij ven in ruil voor de aanschaf kon den rekenen op compensatieor ders. Fokker heeft daarvan nu een belangrijk deel gekregen. Het aandeel van Fokker betreft de productie van elektronische on derdelen: 40.000 elektronische mo dules van 170 verschillende types en 2700 eenheden voor voedings systemen. Met de produktie is een bedrag van 65 miljoen dollar ge moeid. Daarnaast krijgt Fokker voor 50 miljoen dollar onderhoud aan de systemen. Die nazorg loopt tot ver in de jaren negentig. De fabricage van de elektroni sche onderdelen komt in de Fok ker-vestiging Woensdrecht. Daar wordt momenteel een nieuwe hal gebouwd die dit voorjaar klaar moet zijn. De productie levert voor een groot aantal jaren enkele tien tallen nieuwe banen op, aldus een woordvoerder van Fokker. Ook de vestiging op Schiphol profiteert van de order. De afdeling Vliegtuigsystemen en Installaties op Schiphol zal de apparatuur bou wen die in Woensdrecht nodig is voor het testen van de gefabriceer de onderdelen. DEN HAAG (ANP) - Minister Rietkerk van Binnenlandse Zaken zal maandag niet in Zwolle verschijnen om zich te onderwerpen aan het voorlopig getuigenverhoor over de ABP-affaire. De zitting is voor onbe paalde tijd uitgesteld, aangezien de bewindsman verhinderd is, aldus een woordvoerder van de rechtbank in Zwolle vrijdag. Het verhoor van de secretaris-generaal van het departement van Binnenlandse Zaken dr. A.J. Vis, is eveneens uitgesteld. EEN VERTROUWD ADRES VONDELLAAN 45, 2332 AA LEIDEN. TELEFOON: 071-769303. FUSTWEG 2, HOEK OUDE WEG, 2031CJ HAARLEM. TELEFOON023 - 3192 88. Alleen bedrijfswagens. RIJNSBURGERWEG 132, 2231 AG RIJNSBURG. TELEFOON01718 - 2 25 00. HOOFDSTRAAT 81, 2171 AS SASSENHEIM. TELEFOON02522 -19124. GOUWESTRAAT 60A, 2407BC ALPHEN A/DRIJN. TELEFOON01720 - 7 5155. BINNENWEG 2-4, 2411 NA BODEGRAVEN. TELEFOON: 01726-19341. Alleen bedrijfswagens. AMSTERDAM (ANP) - De Ge meentelijk Sociale Dienst (GSD) van Amsterdam heeft zich bereid verklaard de salarissen van de 880 werknemers van ADM, in totaal ongeveer twee miljoen gulden, te lenen totdat de bedrijfsvereniging de schulden overneemt. Dit heeft Gijs Honing van de Industriebond FNV mede namens bewindvoerder D. Grosheide aan het personeel meegedeeld. Het personeel zal begin volgende week worden uitbetaald. De GSD leent iedere werknemer het gewo ne salaris zonder verdere verplich tingen. Als de werf definitief fail liet is en collectief ontslag is ver leend betaalt de bedrijfsvereniging de lonen over de eerste periode als nog uit en moet het personeel de lening weer terugbetalen. Iedere werknemer moet een verklaring ondertekenen dat hij dit zal doen voordat de lening wordt verstrekt, aldus Honing. De bezetting van de werf blijft overigens gehandhaafd. DEN HAAG (ANP) - De minister raad heeft gisteren ingestemd met een wetsontwerp van minister De Koning (sociale zaken) om de belo ning van jongeren die krachtens een jeugdwerkplan zowel arbeid verrichten als onderricht ontvan gen bij cao te regelen. In die cao zal zo mogelijk produktieve arbeid van leeruren moeten worden on derscheiden. Voor de produktieve uren blijft het wettelijke mini mumloon van kracht. In sectoren waar geen cao geldt moet het volledige minimumloon worden betaald, tenzij specifiek op de groep jongeren van het jeugd werkplan toegesneden cao's als nog worden vastgesteld. Het wets ontwerp heeft een tijdelijk karak ter. De regeling geldt tot eind 1986. Dan zal worden bekeken in hoe verre werknemers en werkgevers er gebruik van hebben gemaakt. Jongeren die voor die tijd het on derricht zijn begonnen kunnen daarmee doorgaan mits de voor hen geldende cao-afspraken dan nog van kracht zijn. "Die vijfjarenplannen zien er wel mooi uit, maar we moeten ervoor oppassen dat wij door het snelle moderniseringsproces onze tra ditionele waarden verliezen". Nanni Yamin, directrice van het Islamitische instituut voor con sultatie en rechtshulp voor vrou wen en gezinnen, heeft zo haar twijfels over de ambitieuze ont wikkelingsplannen van de Indo nesische regering. Haar mede werksters - zij beschikt over tachtig psychologen, juristen en sociaal werksters worden da gelijks geconfronteerd met het leed in de dorpen, waar het mo derniseringsproces diepe sporen heeft getrokken in een samenle ving die nog sterk traditioneel is gericht. door Bob Mantiri Een vqorbeeld van hoe desa streus de gevolgen zijn van slechts de simpele invoering van elektriciteit in de dorpen, geeft directrice Nanni Yamin. „Weet U", zegt zij in vlekkeloos Neder lands, „wat de vrouwen het eerst doen wanneer in hun dorp elek triciteit wordt ingevoerd? Ze be ginnen een schoonheidssalon. De meisjes tutten zich op en wil len er net zoals de vrouwen in de grote steden uitzien. Ze dragen jurken in plaats van sarong kaba ja, lopen zwaar opgemaakt rond, willen niet meer op de rijstvel den werken, etc. etc. Dat leidt tot conflicten binnen het gezin en ten slotte tot uitstoting van het meisje uit het dorpsgemeen schap. Negen van de tien meisjes die in verkapte bordelen als sau na's, massagehuizen en schoon heidssalons in de grote stad te recht komen, komen van het platteland". „De haast waarmee de rege ring de maatschappij wil moder niseren, dreigt de kwaliteit van ons bestaan te ondermijnen", zegt Nanni Yamin geëmotio neerd. „De mensen kunnen de razendsnelle ontwikkelingen niet meer bijbenen. Ze worden rusteloos. In het dagelijkse leven uit dat zich in echtscheidingen, in een toenemend gebruik van verdovende middelen, vooral on der de jongeren uit gebroken ge zinnen, en in het stijgende aantal misdaden". Luitenant-generaal Sutopo Yuwono, voormalig ambassa deur in Nederland, thans secreta ris-generaal op het Indonesische ministerie van arbeid, is het voor een deel eens met de opvatting van Nanni Yamin. Maar volgens hem zijn deze neveneffecten on vermijdelijk in een ontwikke lingsland. „Het probleem is dat als je éénmaal een bepaalde weg bent ingeslagen, je het proces niet meer kunt terugdraaien of stoppen", zegt Sutopo Yuwono. „Introductie van grootschalige industrie kan ook tot spanningen leiden tussen de provinciale en de centrale overheid", zegt hij. In Aceh, in het noorden van Su matra, bijvoorbeeld heeft de re gering moderne fabrieken laten bouwen. De Acehers zelf waren niet geschoold genoeg om in de ze fabrieken te werken. Men heeft gewoon over het hoofd ge zien mensen uit de omgeving voor deze fabrieken op te leiden. Al die tijd heeft men het gedaan met vakmensen uit Java. Dat leidt tot spanningen, want deze Javanen werden als indringers beschouwd. Wij hebben dat pas later ontdekt. Nu zijn wij bezig de lokale bevolking op te leiden om in de fabrieken te werken. Ik zou mij kunnen voorstellen dat als wij dat niet tijdig ontdekt hadden, dat enstige gevolgen zou hebben gehad voor de stabiliteit en de eenheid van de natie. Statussymbool Sutopo's grootste zorg op het ogenblik zijn de 72 miljoen werk lozen die in de komende vijf ja ren aan werk moeten worden ge holpen. Onder deze werklozen zijn miljoenen scholieren en stu denten die hun dorpen de rug toe hebben gekeerd en naar de grote steden zijn getrokken om er werk te vinden. Velen belandden hier in de onderwereld en hon derden zijn vorig jaar door de zgn. doodseskaders geëxecu teerd. Een hoge functionaris op het ministerie van arbeid in Jakarta vertelt de achtergronden van de ze grootscheepse anti-misdaad campagne. In 1982 is onder de scholieren een enquête gehou den. Uit dat onderzoek is geble ken dat de gemiddelde scholier het bezit van een motorfiets als een statussymbool beschouwt. Als je die niet hebt, tel je niet mee. Kinderen uit de arme gezin nen, die zich geen motorfiets kunnen veroorloven, gaan ten slotte het op het dievenpad. Veel overvallen op banken, bussen, geldtransporten, vaak zelfs op klaarlichte dag, werden beraamd door scholieren. Ook studenten en zelfs afgestudeerde academici zochten hun heil in de misdaad. De nationale stabiliteit werd, volgens deze beleidsambtenaar, op een gegeven moment onder mijnd door deze jeugdige crimi nelen. Toen werd gezegd: dat kan zo niet doorgaan. Als daar niets tegen gedaan wordt, dan gaat het hele land ten onder aan de misdaad. Alleen een schok- therapie zou misschien die ont wikkeling kunnen tegenhouden. Men heeft toen een lijst gemaakt van alle criminele elementen die niet meer te verbeteren zijn, ze opgepakt en gelikwideerd. Het was bedoeld als een waarschu wing aan de scholieren en stu denten: dit kan je gebeuren als je je leven niet betert. En deze cam pagne heeft geholpen. Het aantal misdaden is de laatste maanden drastisch teruggelopen. Dat is, zo zegt men in kringen van politie en leger, de hele achtergrond van de mysterieuze moorden waarte gen minister Van den Broek tij dens zijn bezoek aan Indonesië begin vorig jaar, mede namens het Nederlandse parlement, heeft geprotesteerd. Secretaris-generaal Sutopo Yuwono vindt dit overigens niet de manier om de misdaad te be strijden. „Wil je dat prpbleem structureel oplossen, dan moetje in de eerste plaats ervoor zorgen dat er werk is. Je moet deze jon gelui mentaal omschakelen. Ze moeten af van die gedachte datje alleen in de maatschappij mee telt als je een bromfiets hebt. Wij proberen deze jongeren te be trekken in werkgelegenheids projecten op het platteland. Nanni Yamin, directrice van het eerder genoemde islamiti sche instituut voor rechtskundi ge bijstand voor de vrouw en voor gezinnen, vindt dat tegen de achtergrond van de ontwikkelin gen er een belangrijke rol is weg gelegd voor de vrouw. Zij zegt: „Een materialistisch ingestelde vrouw maakt de man vatbaar voor corruptie, een moeder die meer uit is dan thuis, kan er de oorzaak van zijn dat haar zoon een druggebuiker of een misda diger wordt". Het was een uiterst merkwaardi ge beursweek die zich ditmaal aan de beleggers presenteerde. Terwijl rentezorgen zich onver wacht torenhoog opstapelden, sloeg het koerspeil hier en daar nieuwe historische toppen aan. Dit laatste was met name het ge val op het Westeuropese vaste land, waar de Amsterdamse ef fectenbeurs bijna niet te houden was. Dit kwam door de stroom van bijna onwezenlijk aandoen de winstcijfers over 1984 van vooraanstaande ondernemingen. Na een gunstig 1983 blijkt het afgelopen jaar de stoutste ver wachtingen te hebben overtrof fen. Akzo, Hoogovens, Philips, KNP en Elsevier-NDU behaal den topwinsten met stijgingsper centages van 50 procent tot ver over de 100 procent. Dit fraaie nieuws overstemt de dreigende signalen uit de rentehoek, waar zich een uiterst merkwaardige ontwikkeling is gaan voordoen. Terwijl het financieel-econo- mische ontwikkelingspatroon eerder op een dalingstrend van de rente zou moeten wijzen, wat zich tot dusver bijvoorbeeld ook in ons land heeft voorgedaan, is zich vanuit de kant van de valu tamarkten een barrière gaan vor men die nu zelfs een ernstig ob stakel dreigt te worden. Want in tegenstelling tot alle verwach ting is de Amerikaanse dollar ook na nieuwjaar blijven oplo pen. In Amsterdam kwam de prijs deze week tijdelijk zelfs bo ven de f 3,60 en daarmee boven het niveau van 1972, toen presi dent Nixon de band tussen dol lar en het goud doorsneed. De dollar werd van dat moment een zwevend valuta, viel geleidelijk terug tot het noodpeil van fl,85 in 1978, maar is sindsdien gesta dig gaan stijgen tot de tophoogte van thans. Vooral de verhouding met het Britse pond kreeg hierdoor een extra psychologische lading, om dat door de aanhoudende mijn werkersstaking en dalende olie prijzen deze munt steeds meer is gaan zakken en de pariteitsver houding 1:1 met de dollar nu op een haar na is genaderd. Talrijk werden de laatste we ken de weddenschappen die in de financiële wereld werden af gesloten over het wel of niet be reiken van het historische mo ment dat de dollar en het pond sterling voor het eerst in de men selijke geschiedenis evenveel waard zullen worden. Dit nam zelfs dusdanige vormen aan dat de Britse regering wel moest in grijpen en rond afgelopen week einde tot tweemaal toe de rente drastisch verhoogde tot 12 pro cent. Rentewapen Maar Engeland staat bepaald niet alleen in zijn zorg om de dol lar en de waardedaling van zijn eigen valuta. Ook in West-Duits- land bestaat die zorg al geruime tijd en de centrale bank van dat land is vrijwel het enige instituut dat met grote dollarverkopen de oplopende dollarprijs tracht te blokkeren. Zonder veel succes overigens, zodat alom de vrees is ontstaan dat de Bondsrepubliek nu ook naar het rentewapen zal moeten grijpen en in plaats van de rente te verlagen, zoals kort geleden nog werd verwacht, deze zal moeten verhogen. De deze week gehouden bankraad wilde de ontwikkeling nog even aan zien, maar als de dollar blijft stij gen is er geen ontkomen meer aan. En dan zal onze centrale bank moeten volgen, zo is de al gemene indruk en is het afgelo pen met een al vrij lange periode van steeds lagere rentestanden in Nederland. En dat alleen om één valuta in toom te houden. Wall Street gedroeg zich deze week bij het Europese gekrakeel als een geinteresseerde toe schouwer, maar kan zich natuur lijk toch niet geheel onttrekken aan het chauvinistisch gevoel van eigenwaarde dat om zijn va luta zo'n deining is ontstaan. De beurs zete de week overrompe lend in, met bijna 17 punten winst, waarna enige terughou dendheid ontstond op evenwel een vaste ondergrond. Een groot aantal Amerikaans banken ver laagde hun rente met een kwart procent tot 10,5 procent. Welk ni veau echter nog veel te hoog is om werkelijk rust op het valuta- front te krijgen. Ook in Amerika zou de rente flink beneden de 10 procent moeten staan wil de dol lar werkelijk ophouden met stij gen. Hoewel de aandelenmarkt in Amsterdam de ene glorieuze dag na de andere beleefde, onderging de obligatiemarkt wel degelijk de invloed van het rentepro bleem. Na vorige week geleide lijk te zijn opgelopen tot 109, de hoogste stand die deze index ooit heeft ingenomen, zakte het koerspeil nu in enkele dagen weg tot beneden de 108. Pas toen bekend werd dat de nieuwe staatslening 7,5 procent rente aanbood in plaats van de ver wachte 7,25 procent, kwam de markt tot enige rust. Maar zoals gezegd op de aan delenmarkt was het een en al feest. De groep van de internatio nals kreeg ditmaal weer fikse steun van Koninklijke Petro leum, die vooral door Ameri kaanse vraag krachtig werd op gedreven. De barre winter in Eu ropa heeft inderdaad de vraag naar olieprodukw?n sterk gesti muleerd. Ook al wordt er aan merkelijk minder met de auto gereden. Na drie dagen handel was de index van de internatio nals vier punten gestegen naar historische top. Liefhebbers Steeds nieuwe toppen sloeg deze week ook het algemeen beursgemiddelde aan en kwam daarbij boven de 190 om zo de dubbele stand van het gemiddel de koersnivau van 1970 te nade ren. Er deden zich allerlei op zienbarende feiten voor die steeds weer de nodige liefheb bers trokken. Er waren zeer gun stige winstcijfers, zoals van Ma cintosh, Borsumij en Elsevier NDU en een merkwaardig soort overval van Audet op Wegener middels beursaankopen tot 20 procent van de aandelen in laatstgenoemde. Bovendien een toegezegd winststadium voor de verliesgevende Holec en Mene- ba. De grote winnaars van de week waren Koninklijke Olie en Unilever, Wegener, KNP en Bor sumij. Maar Westland-Utrecht en Elsevier-NDU waren de grote verliezers door respectievelijk een fikse daling van de vraag van hypothecaire leningen vorig jaar en een versneld aflossen van een converteerbare obligatielening. Ook de Europese optiebeurs had een zeer goede week. Het aantal afgesloten contracten liep zelfs op tot 181.00 tegen 150.000 in de werkperiode daarvoor. De grootste belangstelling bestond voor Philips, Akzo, Koninklijke Petroleum en de KLM. Maar ook voor staatsobligaties en dollar- guldenscontracten. -

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 9