Redding vanuit de ruimte
der Wiel remiseert
Van
Zesdaagse zonder Thurau
Indooratletiek
niet spectaculair
Surprise
Vet bij
bandstoten
•"'I
Al 289 mensen danken leven aan Sarsat-Cospas-project
PP-"!"
I 0 r
PAGINA 14
AP ST
SPORT
ZATERDAG 19 JANUARI 1985
Zesdaagse Rotterdam
rtij tegen Eric Lobron in winst om. (foto anp»
PARIJS - Primo Nebiolo, de Ita
liaanse voorzitter van de Interna
tionale Amateur Atletiek Federa
tie, kreeg bij het congres tijdens de
Olympische Spelen in Los Angeles
de vergadering achter zich vogr de
instelling van de Wereldindoorspe-
len, Gisteren beleefden deze wed
strijden hun première in het prach
tige sportpaleis van Bercy in Pa
rijs. De Franse organisatoren lie
pen vrijwel geen risico omdat de
vooral door de eerste wereldkam
pioenschappen van 1983 in Helsin
ki zeer vermogend geworden
IAAF, vrijwel alle kosten betaalde
en ook nog voor een zeer groot aan
deel de reis- en verblijfkosten van
de 379 atleten uit 73 landen voor
zijn neemt.
Het geesteskind van Nebiolo
lijkt nauwelijks levenskansen te
hebben. Zeker wanneer de IAAF
vasthoudt aan ongunstige data, zo
als die voor Parijs waren gekozen.
In de meeste Europese landen is
het indoorseizoen nauwelijks op
gang gekomen en in de Verenigde
Staten begint de serie van lucratie
ve wedstrijden op overdekte banen
dit weekeinde.
Van de Nederlandse mini-equi
pe, vier deelnemers, kwamen giste-
ATLETIEK - De officier van Justi
tie van Los Angeles heeft vrijdag
een officiële aanklacht ingediend
tegen Edwin Moses. De Ameri
kaanse hordenloper, tweevoudig
Olympisch kampioen op de 400
meter, wereldrecordhouder en on
geslagen in 109 achtereenvolgende
wedstrijden, wordt ervan beschul
digd in Hollywood een prostituée
te hebben benaderd. Moses ont
kent dat. De rechtzaak dient op 29
januari. De aanklacht wegens het
bezit van marihuana is ingetrok
ken, omdat de in Moses' aangetrof
fen hoeveelheid van het verdoven
de middel zeer gering was.
Van der Reijden
houdt lezing
bij Docos
LEIDEN - Op de vergadering van
de BAVL die zal worden gehouden
op maandag 21 januari 1985 in de
kantine van de voetbalvereniging
DOCOS in Leiden, zal de staatsse
cretaris van WVC, de in Leidse
sportkringen bekende Joop van
der Reijden, een lezing houden,
met als onderwerp: "De toekomst
van de georganiseerde amateur
sport".
Op deze vergadering zijn ook
vertegenwoordigers van andere
sportdisciplines van harte welkom.
Gelegenheid tot vragen stellen is
ruimschoots aanwezig. Aanvang 20
ren alleen de 400-meterlopers Ar
jan Visserman en Allan Ellsworth
in actie. Het jonge tweetal werkte
zich met tweede plaatsen in hun
serie overtuigend in de halve eind
strijden. Enkele uren later was hun
optreden echter voorbij.
Visserman deed in de eerste hal
ve finale een dappere poging zich
te kwalificeren. Hij had begrepen,
dat zijn enige kans lag in brutaal op
kop lopen. In de korte bochten is
het moeilijk passeren en bij het op
gaan van het laatste rechte eind
had de Fries zelfs nog de leiding. In
de laatste 60 meter werd hij echter
voorbijgestreefd. Hij maakte bo
vendien de fout van de binnenrand
van de baan af te wijken, waardoor
de Spanjaard Angel Heras „bin
nendoor" kon komen. Met zijn
48,08 seconden was Visserman als
vijfde iets sneller dan in de serie,
waarin hij tot 48,12 was gekomen.
Ellsworth was in zijn halve finale
vrijwel direct na de start kansloos.
Onder impulsen van de Oostduit
ser Thomas Schönlebe, met 46,62
de snelste halve finalist, brak het
veld van zes lopers meteen in twee
stukken. Ellsworth voerde het
tweede gedeelte de gehele race aan
maar kon nooit aansluiting krijgen
met de drie voor hem lopende atle
ten. Met 48,09 seconden was hij
zelfs langzamer dan in de serie.
WIJK AAN ZEE (ANP) - Alexan
der Beljavski en Victor Kortsjnoi,
de gedeelde winnaars van het
Hoogovens schaaktoernooi van vo
rig jaar, maakten gisteren in de
openingsronde van de 47e editie
van het weer zeer sterk bezette eve
nement enkele moeilijke uren
door. De Sowjet-schaker Beljavski
redde zich in dorpshuis De Mo
riaan in Wijk aan Zee tegen John
van der Wiel nog met herhaling
van zetten (remise). De Engelsman
Nunn verraste met een zege op
Victor Kortsjnoi.
De Nederlanders Ligterink en
Ree startten met remise tegen res
pectievelijk de Tsjechoslowaak
Ftacnik en de Canadees Spraggett.
Favoriet Timman won zijn partij
tegen de jonge Westduitser Lo
bron.
Alexander Beljavski heeft slech
te herinneringen aan Van der Wiel.
Zo verloor de 31-jarige grootmees
ter tijdens het interzonale toernooi
van Moskou in 1982 van de Leide-
naar. Ook ditmaal zette Van der
Wiel de partij, een Siciliaan, uiterst
ambitieus op. Hij drong de met
zwart spelende Beljavski, die dank
zij uitstekende resultaten tijdens
de jongste Schaakolympiade naar
de vijfde plaats van de ELO-lijst is
gestegen, volledig in de verdedi
ging. Op de 21e zet besloot Beljavs
ki een kwaliteit te geven voor een
en tijdelijk zelfs twee pionnen om
wat meer speelruimte te krijgen.
Van der Wiel, die een klein over
wicht behield, kon toen geen
winstweg meer vinden. Uiteinde
lijk koos de nationale kampioen
maar het zekere voor het onzekere
door op de 36e zet na herhaling van
ROTTERDAM (GPD) In een pe
riode waarin in Nederland veel
meer wordt gesproken over de ko
mende Elfstedentocht dan over het
naderende wielerseizoen heeft Ma
rio Been gisteravond de vijftiende
Zesdaagse van Rotterdam op gang
gebracht. Daarin is Didi Thurau
niet van de partij. De Westduitser
meldde zich vrijdagmorgen ziek en
werd op het laatste moment ver
vangen door René Kos. De afmel
ding van Thurau betekende in de
aanloop naar het evenement de zo
veelste tegenslag voor wedstrijd
leider Peter Post, die er ondanks al
zijn inspanningen ook de Neder
landse wegrenners niet toe kon
verleiden om zes dagen door te
brengen in Ahoy.
In hoeverre dit zijn invloed heeft
op het bezoekersaantal zal de ko-
zetten remise te accepteren,
Tweekamp
De 43e partij in de schaaktwee
kamp om de wereldtitel tussen
Anatoli Karpov en Gari Kasparov
is na 21 zetten in remise geëindigd
op voorstel van de uitdager, die
met zwart speelde. De stand blijft
daardoor 5-1 in het voordeel van ti
telverdediger Karpov.
mende dagen moeten blijken. Gis
teravond zaten er slechts 3500 toe
schouwers op de tribune, maar dat
is voor de eerste avond een nor
maal verschijnsel. Pas na het
weekeinde weten de organisatoren
of zij het streefgetal van 47.000 toe
schouwers zullen halen. Het zit er
dik in dat het winterse weer zich
deze dagen opwerpt als een grote
concurrent voor de Zesdaagse. „Ik
kan me heel goed voorstellen dat
het publiek in deze periode de ijs
baan verkiest boven een bezoek
aan het sportpaleis. Dat is dan jam-
GORSSEL (ANP) - De Koninklijke
Nederlandse Biljart Bond (KNBB)
heeft gistermiddag het „truipro
bleem" opgelost. Iedere biljarter
mocht zijn eigen trui dragen. De
naam van de toernooisponsor werd
daarop geplakt. In de middaguren
was het tot een conflict gekomen
toen de Biljartbond de deelnemers
vroeg kledingstukken met reclame
te dragen, die geschikter waren
voor een bezoek aan de Noordpool
dan om een partij te biljarten. De
biljarters lieten zich in ieder geval
niet afleiden door de kwestie.
Harrie van der Ven in Groep A
en Piet Vet in Groep B zorgden in
de eerste ronde voor verrassende
uitslagen. Vet won van Jos Bon-
gers (150-146 in 22 beurten), die
vooraf was bestempeld als degene
die titelhouder Christ van der
Smissen zou kunnen bedreigen.
Van der Ven, die vorig jaar als de
butant net niet in de finaleronde
kwam, verloeg Jan Arnouts (150-90
in 9 beurten).
Vet en Van der Ven konden ove
rigens niet tippen aan Christ van
der Smissen. De 30-jarige biljarter
uit Sint-Willebrord, zes nationale
bandstoottitels op zak, toonde het
klasseverschil met debutant Ray
mond Burgman in zes beurten aan:
150-65. Het gemiddelde van de ti-'
telverdediger (25.00) bleef 3.57 on
der het nationale record dat Bon-
gers in 1981 vestigde en Arr.outs
twee jaar later evenaarde.
Poule A
1. Van de Ven 4 72 10.71; 2. Arnouts 2
123 33.33; 3. Van der Smissen 2 75 11.72;
4. Burgman 0 32 6.26.
Poule B
1. Vultink 3 46 6.97; 2. Bongers 2 54 8.00.
3. Vet 2 41 4.63; 4. Havermans 1 32 4.00.
mer. We hebben een aantal topja
ren achter de rug en dit jaar moe
ten we er ernstig rekening mee
houden dat het misschien wat min
der wordt, hoewel ik het allemaal
nog zie", aldus Post. „Ik ga er in
elk geval nog steeds vanuit dat een
Zesdaagse met alleen maar baan
renners voor het publiek net zo in
teressant is als een wedstrijd waar
ook de wegrenners bij zijn".
En zo denken de baanrenners er
zelf ook over. De Australiër Danny
Clark, die in het Belgische plaatsje
Viertallencompetitie district Leiden
en Omstreken.
Hoofdklasse
De brug 1-De Sleutels 3 17-3, LBC 1- Bo
degraven 2 4-16, ABC 1-Bodegraven 3
20-0, VOG 1-De Sleutels 4 0-20, PAS 1-
De Sleutels 2 8-12.
Eerste klasse A
Kaagse BC 2-Rijnland 2 13-7, HJB 1-Ou
de Rijn 1 14-6, ADG 2-PAS 3 14-6, De
Brug 2-Lisse 1 17-3, De Sleutels 5-LBC 3
6-14, Nieuwkoop -LBC 4 4-16.
Eerste klasse B
Kaagse BC 2-Rijnland 1 15-5, Kaagse BC
3-Seven Up 11-9, ADG 1-PAS 2 15-5.
PAS 4-Lisse 2 4-16, De Sleutels 6-LBC 2
6-14, ABC 2-LBC 5 20-4.
Tw«ede klasse A
Lisse 6-Sassem Troef 2 2-20, Oude Rijn
2-Alkemade 3 20-0, LBC 11-Havixhof 20-
5, ADG 3-VOG 5 12-8, Rijnland 6-PAS 5
3-17.
Tweede klasse B
Lisse 5-Sassem Troef 3 15-5, Oude Rijn
3-HJB 2 12-8, LBC 10-Ridderveld 19-1.
ADG 4-VOG 4 7-13, Rijnland 5-PAS 6
11-9.
Tweede klasse C
Lisse 4-Sassem Troef 4 10-10. PAS 7-A1-
kemade 5-20, Rijnland 4-VOG 3 16-4, De
Vuurbaak - Seven Up 2 20-5, ABC 3-
LBC 8 6-14
Tweede klasse D
Lisse 3-Kaagse BC 4 10-10, PAS 8-Alke-
made 2 10-10, Rijnland 3-VOG 2 18-2,
LBC 9-Lisse 7 10-10, ABC 4-Bodegraven
4 16-4.
Indooratletiek Parijs
De uitslagen van de finales zijn;
Vrouwen, kogelstoten:
1. Natalja Lissovskaja (Sov) 20,07 meter;
2. Ines Müller (OD1) 19,68; 3. Noenoe-.
Abasjidze (Sov) 18,82.
3000 meter snelwandelen:
1. Guilana Salce (Ita) 12.53,42; 2. Hong
Yan (Chi) 13.05,56, 3. Ann Peel (Can)
13,06,97.
verspringen:
1. Helga Radke (OD1) 6,88 meter; 2.
Tatjana Rodjonova (Sov) 6,72; 3. Neele
Medvedeva (Sov) 6,44.
Wondelgem woont, is al jarenlang
een vaste klant in de Zesdaagse
van Rotterdam. Clark is gekoppeld
aan René Pijnen, met wie hij nog
ongeslagen is. Zes keer eerder reed
dit duo samen en steeds werd er
gewonnen. De laatste keer was dat
in Maastricht waar René Pijnen het
record van Peter Post overnam.
Bij Danny Clark staat de Zes
daagse van Rotterdam hoog aange
schreven. „Het is nog steeds één
van de beste Zesdaagsen in Euro
pa", zegt de 33-jarige Australiër,
1. Pijnen/Clark (Ned/Aus) 27 punten; 2.
Frank/Oersted (Den) 15; 3. op een ronde
Wiggins/Doyle (Aus/Eng) 10.
Jan Timman (Ned) - Eric Lobron (WD1)
afgebroken, Oleg Romanisjin (Sov) - Ki-
nl Georgijev (Bul) V2-V2, Gert Ligterink
(Ned) - Kevin Spragget (Can) V2-V2, Ser-
gej Koedrin (Sov) - Lajos Portisch (Hon)
V2-V2, John van der Wiel (Ned) - Alexan
der Beljavski (Sov) V2-V2, John Nunn
(Eng) - Victor Kortsjnoi (Zwi) afg., Lju-
bomir Ftacnik (Tsj) - Hans Ree (Ned) V2-
De uitslag marathon Leekstermeer:
1. Henri Ruitenberg (Oldebroek), 2.
Dries van Wijhe (Kerkdorp), 3. Wim Vos
(Kockengen) op 1.30 minuut.
Marathon Rijnsburg:
1. Aad Grimbergen (Rijnsburg), 2. Pa
trick Karregat (Leiden).
Vrouwen:
1. Corien Hogewoning (Rijnsburg).
Afdaling
De uitslag is:
1. Helmut Höflehner (Oos) 2.36,04, 2.
Franz Heinzer, (Zwi) 2.36,15, 3. Peter
Wirnsberger (Oos) 2.36,58, 4. Anton Stei-
ner (Oos) 2.37,11, 5. Peter Lüscher (Zwi)
2.37,29.
Stand wereldbeker (algemeen):
1. Pirmin Zurbriggen (Zwi) 179 punten,
2. Mare Girardelli (Lux) 165, 3. Andreas
Wenzel (Lie) 152.
Noordse combinatie
De uitslag van het eerste onderdeel van
de Noordse combinatie, het schans
springen, is:
1. Heiko Hunger (Odl) 221,0 (86 en 90), 2.
Hubert Schwarz (Brd) 204,1 (81 en 83),
achterstand: 1.52,7, 3. Geir Andersen
(Noo) 198,8 (79,5 en 83), 2.28,0.
WK skilopen
De uitslag is:
1. Svan (Zwe) 30 km in 1.18.24,1,2. Aunli
(Noo) 1.18.49,1, 3. Kirvesniemi (Fin)
1.19.00,3.
die vorig jaar na een ernstig onge
val in 1983 sterk terugkwam. „Ik
kom hier graag. De sfeer is hier al
tijd enorm goed en het programma
is voor de renners erg gevarieerd.
Je verveelt je hier geen moment.
Voor mij staat deze Zesdaagse met
die van München en Berlijn net zo
hoog aangeschreven als een klas
sieker voor de wegrenners. Je
moet sterk zijn om hier te winnen.
Clark verwacht dat deze Zes
daagse door het wegblijven van de
wegrenners een stuk zwaarder
wordt. „Post heeft hier een stuk of
zes sterke koppels naartoe ge
haald, die onderling zullen moeten
knokken voor de punten en de
winstronden. Die koppels zullen
voortdurend op elkaar letten en
kunnen elkaar het leven erg zuur
maken".
door Chriet Titulaer
Tenminste 289 mensen
zullen nooit meer beweren
dat ruimtevaart
geldverspilling is. Zij danken
hun leven aan een
kunstmaan. Tussen 10
september 1982 en 10
oktober 1984 kon in 114
noodsituaties tijdig hulp
worden geboden omdat er
een kunstmaan om de aarde
cirkelde. De Verenigde
Staten, Sowjet-Unie, Canada
en Frankrijk hebben elkaar
gevonden in een
satelliet-signaleringsproject,
dat de naam Sarsat-Cospas
draagt.
Sarsat-Cospas is eigenlijk een
combinatie van twee systemen.
Sarsat maakt gebruik van
Amerikaanse satellieten (van het
type NOAA) en Cospas is de
naam voor de Russische
satellieten. Het systeem bestaat
uit vier kunstmanen, twee
Amerikaanse en twee Russische.
Als een schip of een vliegtuig in
een noodsituatie komt, zendt de
bemanning een noodsignaal uit.
Dit signaal wordt opgevangen
door een van de vier satellieten.
Uit het ontvangen signaal kan
met grote nauwkeurigheid de
positie van de in nood
verkerenden worden bepaald. Er
kan dan onmiddellijk een
hulpploeg uitrukken.
Sarsat-Cospas maakt gebruik
van twee frequenties: 121,5 en
406 MHz. De 121,5 MHz signalen
zijn in de luchtvaart
gebruikelijk. Voor deze
frequentie zijn er echter
technische beperkingen: er is
enkele minuten lang contact
nodig tussen het vliegtuig, de
satelliet en het grondstation om
de juiste positie te kunnen
bepalen. Het bereik is beperkt
tot 2500 kilometer vanaf het
grondstation. Bij de frekwentie
van 406 MHz, die momenteel in
praktijksituaties wordt getest,
kan een code worden
meegezonden waardoor de in
nood verkerende wordt
geïdentificeerd en er bovendien
informatie over de aard van de
noodsituatie wordt gegeven.
De grondstations hebben alleen
contact met de satellieten als die
zich, van hen uit gezien, boven
de horizon bevinden. Als een
satelliet een noodkreet opvangt
terwijl er geen contact is met een
grondstation, wordt deze
noodkreet even opgeslagen en
meteen doorgegeven als er
contact tot stand komt.
Belangstelling
Buiten de landen die
Sarsat-Cospas hebben opgezet
hebben inmiddels nnk
Noorwegen, Zweden, Engeland,
schepen in een noodsituatie
terecht. De kosten voor het
opsporen en redden van deze
schepen stijgen snel, die kosten
moeten door de belastingbetaler
worden opgebracht. Qok het
luchtverkeer groeit snel. In
Frankrijk, Canada en de
Verenigde Staten zijn nu al meer
dan 200.000 vliegtuigen uitgerust
met radiobakens die
noodsignalen kunnen uitzenden.
Zeker één voetganger dankt haar leven aan Sarsat-Cospas. Een
vrouw die met een hondenslee een tocht van 800 kilometer maakte van
Kotzebue naar Point Barrow Alaskawerd onderweg ziek. Ze had
een zender voor Sarsat bij zich. Het uitgezonden noodsignaal zorgde
voor snelle hulp.
Op 2 februari 1984 verlieten de zes opvarenden van een vissersboot
in de Middellandse Zee hun schip. Dit schip was bij zeer zwaar weer
(windkracht 11 en golven van 7 meter hoogteuit elkaar geslagen. Een
vliegtuig zocht in het slechte weer tevergeefs naar de wrakstukken.
Een tweede vliegtuig slaagde er wel in de mannen op te sporen; ze
bevonden zich 65 kilometer van het wrak. De noodsignalen waren
opgevangen in het Franse grondstation Sarsat-Cospas in Toulouse.
De positie die dit station had berekend was minder dan 7 kilometer
fout. De zes mannen werden gered.
Finand en Bulgarije een
samenwerkingsovereenkomst
met deze
satelliet-reddingsorganisatie
gesloten.
De gedachte achter
Sarsat-Cospas is niet alleen
mensenlevens te sparen, het is
ook een kwestie van efficiënt
werken. Het groeiende
scheepvaartverkeer veroorzaakt
ook een aantal problemen.
Alleen al in de Franse territoriale
wateren komen ieder jaar 3000
Balans
Van de 114 noodsituaties die in
de periode van 10 september
1982 tot 10 oktober 1984 werden
gerapporteerd betroffen er 72
vliegtuigen, 40 schepen en 2
andere. Een klein voorbeeld uit
de balans, de maand juni 1984:
- Op 6 juni werden in het
Franse vluchtleidingscentrum
in Toulouse signalen
opgevangen van een vliegtuigje
dat in de Elzas was neergestort.
1 deze satellieten 1
De twee inzittenden waren al
om het leven gekomen.
- Op 11 jupi verongelukte een
vliegtuig in Alaska. Dank zij de
snelle hulp werden drie van de
vier inzittenden gered.
- Ook op 11 juni kwam een
bootje in de Atlantische Oceaan
bij Canada in nood. De ene
opvarende werd gered.
- Op 23 juni kwamen enkele
kajaks bij de eilandengroep de
Aleoeten (Alaska) in de
problemen. De vier mannen
werden allen gered.
- Dezelfde dag kreeg een kleine
boot in de Atlantische Oceaan
problemen. De vier opvarenden
werden gered.
- Op 25 juni moest een
Amerikaans vliegtuigje in
Alaska een noodlanding maken.
De drie inzittenden werden
gered.
- Op 26 juni werd een man op
een kleine boot in de
Atlantische Oceaan in
veiligheid gebracht.
- Op 27 juni werd een
Amerikaanse helikopterpiloot
gered na een noodsignaal dat
via de satelliet was ontvangen.
Hoewel de luchtvaart en de
scheepvaart de grootste
gebruikers zijn van dit
satellietreddingssysteem, zijn er
ook andere gebruikers zoals
bergbeklimmers, poolreizigers,
enz. Speciaal voor Sarsat-Cospas
werden degelijke en toch niet al
te dure zenders ontwikkeld.
Satellieten
Voor de kunstmanen die in
Sarsat-Cospas worden gebruikt
is het opsporen van in nood
verkerenden eigenlijk maar
bijzaak. Deze kunstmanen
worden in de eerste plaats
gelanceerd als weersatelliet. In
de toekomst echter zal de
plaatsbepaling van vliegtuigen,
ook als er geen noodsituatie is,
ook met behulp van satellieten
gebeuren. De navigatie vanuit de
ruimte neemt sedert enkele jaren
een hoge vlucht.
De satellietnavigatie kan zelfs
voor het autoverkeer worden
gebruikt en Philips is hard bezig
plannen in die richting te
ontwikkelen. Philips wil een
boordcomputer in de auto
koppelen met een compact disc
en met de Navstar-satellieten.
Met behulp van de kunstmanen
l? '- i 4VmvJtfï-Mê*1H# rnM,
Een schip in nood. Als zich zo'n situatie voordoet kan een noodsignaal t
Op de compact disc zitten alle
stadsplattegronden en het
wegennet van Nederland. Je
geeft je bestemming op en de
computer zorgt datje de snelste
route volgt naar het opgegeven
doel.
Nut ruimtevaart
Nog steeds worden de
investeringen in de ruimtevaart
door sommigen als
geldverspilling afgedaan. Het is
wel mogelijk om lange lijsten te
maken van zaken die de
ruimtevaart ons heeft
opgeleverd. De zogenaamde
spin-off spreekt vooral aan als
het gaat om voorbeelden op
medisch gebied. Het is duidelijk
dat er geen wereldwijde live
televisie-uitzendingen zonder
satellieten mogelijk zijn en dat
de weerkundige
satellietgegevens verwerkt
worden bij het opstellen van
weersverwachting, doch het
blijft een vraag hoe je zoiets
kwantificeert.
de
Het is een uitgemaakte zaak dat
ruimtevaart de Amerikaanse
economie sterk heeft
gestimuleerd. Nu je echter kunt
laten zien dat er mensenlevens
worden gered dank zij de
satellieten, wordt het een
duidelijke zaak.
Redding op zee, sneller en efficiënter via de satelliet.
(foto h. Zuurmond, Fotodienst Koninklijke
