Einde ADM lijkt
nu onafwendbaar
Automobilisten
ESHU
JÉLHet Motorhuis
Akzo: liever meer loon
Ingreep in dollarkoers
blijft 'uiterste middel'
Gemeente hoopt op nieuwe werf
SVR waarschuwt voor
gevolgen zwart werk
Situatie op werkvloer
steeds minder veilig
Ontslagen werknemers van
Jamin krijgen steun bond
VRIJDAG 18 JANUARI 1985
ECONOMIE
PAGINA 9
AMSTERDAM (ANP) - Het einde van de scheepsreparatiewerf Amsterdamse Droogdok
Maatschappij (ADM), de enige werf voor zeeschepen die de hoofdstedelijke haven nog
heeft, lijkt onafwendbaar. Bewindvoerder D. Grosheide adviseerde de rechtbank gis
teren een faillissement en vroeg tevens bij het Arbeidsbureau ontslag aan voor de 880
werknemers. De rechtbank beslist vandaag of volgende week dinsdag, zei Grosheide
tegen het personeel.
De bezetting van de werf door de
werknemers, die gisterochtend
vroeg begon, is hiermee nog niet
van de baan. Er moet volgens Gijs
Honing van de Industriebond FNV
nog antwoord komen op een aantal
vragen.
Zolang geen definitief faillisse
ment is uitgesproken, bestaat er
nog kans, meent hij, dat het rijk en
de banken, die niei mee wilden
werken aan een laatste reddings-
Geen zware
korting op
produktie
van inelk
DEN HAAG (GPD) - In het ko
mende melkproduktiejaar dat in
april begint, zal er zo weinig moge
lijk op de produktie worden ge
kort. Vorige week zei minister/
Braks van landbouw nog, dat die
korting wel eens 11 procent zou
kunnen bedragen. In een gesprek
met het Landbouwschap erkende
de minister zelf ook geschrokken
te zijn van deze uitkomst van een
aantal berekeningen. Die zware
korting op de melkproduktie zou
nodig zijn als het huidige beleid
wordt voortgezet. De minister zeg
de het Landbouwschap toe het
huidige beleid rond de superhef
fing zodanig bij te sturen dat een
nieuwe produktiebeperking kan
worden voorkomen.
Volgens de EG-besluiten moet
de melkproduktie volgend jaar
met 1 procent worden verminderd.
Uit de berekeningen van het minis
terie van landbouw blijkt onder
meer dat om aan alle verplichtin
gen te kunnen voldoen de melk
produktie met 2,4 procent extra
moet worden gekort.
Het Landbouwschap vindt dat
de hoeveelheid melk die nodig is
om aan alle verplichtingen te vol
doen vrijgemaakt moet worden
door het opkopen van de melkquo
ta. De minister beschikt voor dat
doel over 150 miljoen gulden. De
minister bleek het in het gesprek
met het Landbouwschap eens te
zijn. Hij is bereid na te gaan hoe de
opkoopregeling kan worden verbe
terd. Daarnaast zal worden beke
ken of het beleid rond de superhef
fing ook op een aantal andere pun
ten wat soepeler kan worden ge
maakt.
IBM
Het Amerikaanse computercon
cern International Business Machi
nes (IBM) heeft in het vierde kwar
taal van het afgelopen jaar over de
hele wereld een nettowinst ge
boekt van 2,17 miljard dollar, 16,6
procent meer dan de 1,86 miljard
dollar in dezèlfde periode van 1983.
Over geheel 1984 was er een winst
stijging met twintig procent tot
6,58 miljard dollar, zo heeft IBM
gisteren bekendgemaakt.
Hotel
De sultan van Brunei is voor
ruim veertig miljoen pond sterling
(meer dan 160 miljoen gulden) ei
genaar geworden van het Londen-
se Dorchester Hotel, één van de
meest gerenommeerde hotels in
Groot-Brittannië. Daarmee komt
het hotel voor de tweede keer bin
nen zes maanden in andere han
den. De sultan, die te boek staat als
de rijkste man ter wereld, betaalt
niet alleen veertig miljoen pond
voor het eigendom, maar heeft ook
toegezegd het hotel voor twintig
miljoen pond te zullen opknappen.
Hij had al enige tijd permanent een
suite in het hotel gereserveerd.
Maaltijdcheques
Meer en meer Belgische bedrij
ven gaan ertoe over om hun werk
nemers extra te belonen met maal
tijdcheques. Bij het in België ge
vestigde bedrijf BASF werd deze
week een ontwerp-cao ter tafel ge
bracht waarin die cheques een gro
te rol spelen. Veelal worden de
cheques ingevoerd als compensa
tie voor het verlies aan koopkracht.
Daarmee wordt omzeild dat er van
een loonsverhoging gesproken kan
worden die niet in het Belgische
matigingsbeleid past.
Inflatie
De consumentenprijzen in de 24
westerse industrielanden van de
Organisatie voor Economische Sa
menwerking en Ontwikkeling (OE
SO) zijn in de twaalf maanden tot
eind november met gemiddeld 5,1
procent gestegen. Dat is even veel
als in het jaar tot eind oktober,
maar minder dan de 5,3 procent in
het jaar tot eind november 1983, zo
heeft OESO gisteren meegedeeld.
poging, namelijk een boedelkre
diet van 4,5 miljoen gulden, "tot
bezinning komen".
Grosheide deelde het personeel
echter mee geen andere mogelijk
heid dan een faillissement te zien,
omdat er geen geld meer is en de
lonen uitbetaald moeten worden.
De vier schepen die nu nog bij de
ADM voor reparaties liggen, wor
den de komende twee en een halve
week wel afgehandeld om schade
claims te voorkomen. Een order
voor februari heeft de bewindvoer
der al afgezegd, omdat het volgens
hem onverantwoordelijk is die on
der deze omstandigheden aan te
nemen.
Het blijft de bedoeling dat de
"hoop" van vakbonden en onder
nemingsraad, te weten de Peruaan
se kruiser Almirante Grau, on
danks alles toch naar Amsterdam
komt, zij het later dan de bedoe
ling. Grosheide heeft de Peruaanse
regering gevraagd de afvaart twee
weken uit te stellen om hem de ge
legenheid te geven orde op zaken
te stellen. De bewindvoerder zei
dat er koortsachtige pogingen on
dernomen worden een nieuwe,
kleinere ADM uit de "as van de ou
de te doen herrijzen".
De ADM, voortgekomen uit een
gedwongen fusie met de NDSM,
heeft in de loop der jaren al tiental
len miljoenen overheidsgeld ge
kregen. Eind vorig jaar werd mi
nister Van Aardenne (economische
zaken), voor de betrokkenen de
grootste schuldige aan de onder
gang, 25 miljoen gulden gevraagd
om het voortbestaan te verzekeren.
Toen de minister dat weigerde,
kwamen bonden en onderne
mingsraad met een reddingsplan,
waarvan de order ter grootte van
350 miljoen gulden van de Almi
rante Grau de spil was. Zij vroegen
voor dat plan tien miljoen. De
rijksoverheid is echter van mening
dat de werf financieel niet sterk ge
noeg is om deze order uit te voeren
en zei weer "nee". De directie van
de werf vroeg en kreeg surséance
van betaling om de tijd te krijgen
naar oplossingen te zoeken.
De werf kwam in financiële pro
blemen doordat de banken de lo
pende rekeningen blokkeerden.
Om toch geld te hebben om de lo
nen te betalen, stelde Grosheide
een boedelkrediet van 4,5 miljoen
gulden voor. Het rijk en de banken
weigerden hier echter aan mee te
doen. De gemeente Amsterdam en
de provincie Noord-Holland haak
ten toen ook af.
De enige hoop dat Amsterdam
een voor zijn haven belangrijke re-
paratiewerf behoudt, is een ADM
in "afgeslankte" vorm, menen
Grosheide en de gemeente. De ge
meente overlegt hierover met
"Den Haag" en polst havenbedrij
ven in de regio of zij belangstelling
hebben voor aandelen in een der
gelijke werf.
Niet duidelijk is nog of dat zal
lukken. Grosheide leek hier giste
ren wel goede hoop op te hebben.
Met een "tot ziens bij de nieuwe
ADM" nam hij afscheid van het
personeel.
ZOETERMEER (ANP) - De ont
duiking van premies (enkele mil
jarden per jaar) bedreigt het socia-
le-zekerheidssysteem. Maar erger
is nog dat door zwart en grijs
werken schade wordt gebracht aan
het gevoel van rechtszekerheid en
rechtsgelijkheid, wat weer door
werkt in het solidariteitsgevoel
waarop het sociaal stelsel steunt.
Voorzitter mr W.J.E. van den
Bos van de Sociale Verzekerings
raad (SVR) zei dit gisteren in zijn
nieuwjaarsrede. Hij erkende dat er
positieve kanten zitten aan de in
formele economie (zwart en grijs
werk, werken met behoud van uit
kering), maar waarschuwt voor de
effecten daarvan op het sociale-
verzekeringsstelsel. Dat komt op
steeds versmallende formele
te rusten.
Van den Bos vroeg zich ook af in
hoeverre de wetgeving zélf bij
draagt aan een verdere uitbouw
van de informele economie of deze
zelfs uitlokt. Hij dacht daarbij aan
de tweeverdienerswet, maar ook
aan de forse belasting- en premie
druk op elke extra verdiende gul
den die ook de modale inkomens
kennen. Bijgevolg verhuist een
witte baan dan gemakkelijker naar
het donkere deel van de informele
economie.
Ook het feit dat de sociale wetge
ving zo vaak moeilijk uitvoerbaar
is en vooral moeilijk te toetsen is,
draagt volgens SVR-voorzitter Van
den Bos bij tot de verdere groei
van de informele economie. Er is
nogal eens wat ruimte voor mani
pulatie, en zelfs niet altijd illegaal,
zo zei hij. Hoewel de uitvoeringsor
ganen met deze vaak overrompe
lende hoeveelheid wetgeving naar
beste weten en kunnen omgaan,
blijft het de vraag of zij werkelijk
in staat zullen zijn tot een duidelij
ke, toetsbare uitvoering.
Van den Bos wees ook op de rol
van het parlement in de wetgeving.
Beschikt de Kamer wel over vol
doende informatie bij zijn besluit
vorming, vroeg hij zich af. Op dat
gebied zou de SVR nieuwe taken
op zich kunnen nemen. Meer infor
matie zou het parlement immers
kunnen behoeden voor het creëren
van moeilijk uitvoerbare wetge
ving, waaruit de informele econo
mie nieuwe impulsen ontvangt.
Door in een vroeg stadium de mo
gelijkheden om wetgeving te ont
gaan of te ontduiken in kaart te
brengen, kan de Kamer een afge
wogen oordeel vormen, aldus de
SVR-voorzitter.
GENEVE (AP) - De veiligheid op
de werkvloer neemt over de hele
wereld af door het invoeren van
nieuwe technieken en het zonder
afdoende veiligheidsmaatregelen
verspreiden van nieuwe chemica
liën. Dit heeft de ILO, de Interna
tionale Arbeidsorganisatie, giste
ren verklaard.
Iedere drie minuten sterft er op
de wereld een werknemer door een
oorzaak die met zijn werk te ma
ken heeft, aldus de ILO. Per secon
de raken er minstens vier werkne
mers gewond - dit is in een week
meer dan de totale bevolking van
de stad Parijs. Het gevaarlijkste be
roep ter wereld is mijnwerker.
Het veiligheidsprobleem speelt
vooral in de Derde Wereld, waar
nieuwe technieken worden inge
voerd zonder de veiligheidsmaat
regelen die daar in de geïndustria
liseerde landen bij worden toege
past. Ontwikkelde landen waaron
der de Verenigde Staten, Japan en
West-Duitsland, melden 50 procent
minder dodelijke ongelukken tij
dens het werk dan 20 jaar geleden.
Het aantal ongelukken zonder do
delijke afloop is echter met 5 pro
cent toegenomen, aldus de ILO.
Volgens het rapport heeft het
sterk toegenomen gebruik van
chemicaliën zoals pesticiden, her
biciden en insecticiden gevaar ge
bracht in gebieden die daar juist
niet tegen opgewassen zijn. Er
werd verwezen naar een onderzoek
in een Aziatisch land waaruit was
gebleken dat 40 procent van de
mensen die sproeimiddelen toe
passen symptomen vertoonde van
vergiftiging met pesticiden.
Nieuwe chemische stoffen - on
geveer 1.000 per jaar - vormen een
speciaal probleem doordat het veel
tijd en geld kost om hun gifiige ei
genschappen te bepalen. Het kan
wel 80 jaar duren voordat de gifiige
eigenschappen van de ongeveer
40.000 nieuwe chemische stoffen
zijn vastgesteld. Het vermogen om
dergelijke onderzoeken uit te voe
ren wordt 'zelfs in de meest ont
wikkelde landen tot het uiterste op
de proef gesteld.'
Duizenden banen
op de tocht
bij Grundig
FÜRTH (AP) - Bij het Westduitse
bedrijf Grundig, dat sinds april vo
rig jaar onder leiding staat van het
Philips-concern, staan enkele dui
zenden banen op de tocht.
Volgens bronnen bij de onderne
mingsraad staan ongeveer 5.000
van de in totaal rond 24.000 ar
beidsplaatsen op het spel. Bedrijfs-
woordvoerder Karl-Heinz Schmidt
wilde dit aantal nochtans niet be
vestigen.
Schmidt zei dat mogelijk in af
zonderlijke afdelingen tot 30 pro
cent van de banen moeten verdwij
nen.
De woordvoerder wees er op dat
ongeveer een derde van de 24.000
arbeidsplaatsen bij Grundig zich in
het buitenland bevinden. 'De bui
tenlandse vestigingen zullen
zwaarder worden getroffen dan de
binnenlandse,' voegde hij er aan
toe. Ook wat mogelijke fabrieks-
sluitingen betreft zei Schmidt dat
er nog niets vast staat.
In het boekjaar 1983/84 leed
r hen het laatste nieuws omtrent de faillissementsaanvrage Grundig AG een verlies
(foto anefo) miljoen mark
286
ANWB komt
terug op
gegevens
in reisgids
DEN HAAG/AMSTERDAM
(ANP) - De Toeristenbond
ANWB zal zijn opmerkingen dat
hij op de vliegreizenmarkt naar
Spanje en Griekenland de goed
koopste is en zonder wederver
kopers werkt, herroepen. De
ANWB-woordvoerder heeft dit
gisteren bekendgemaakt. Hij
gaat dat echter niet in de landelij
ke dagbladen doen, maar in zijn
eigen bondsperiodieken en in
zijn reisgids. De Vara-consumen-
tenman F. Bom en directeur R.
Klawer van Neckermann Reizen
hebben geëist dat de ANWB dit
juist in de landelijke dagbladen
zou doen.
Bom zei gisteren hierover in
het geheel niet tevreden te zijn.
Hij handhaaft zijn klacht bij de
Reclamecodecommissie. Vol
gens hem moet de ANWB zijn
uitspraken herroepen in een ad
vertentie in de landelijke dagbla
den. Immers, aldus Bom, de
ANWB heeft naast die vakantie
gids ook een vakantiekrant in
een oplage van 4,5 miljoen exem
plaren huis-aan-huis laten bezor
gen. Ook deze lezers, onder wie
velen die geen lid van de ANWB
zijn, moeten weten dat de infor
matie onjuist was, aldus Bom.
In de herroeping van de Toe
ristenbond staat dat het niet juist
is dat de ANWB steeds reizen te
gen de laagste prijzen aanbiedt.
Er bestaan goedkopere, overeen
komstige aanbiedingen van an
deren.
DEN BOSCH (ANP) - Officier van
justitie mr. J. van Zon in Den
Bosch verdenkt de oud-Philips-
medewerker drs. C. van Bussel er
van, Philips te hebben afgedperst.
De Eindhovense politie zal Van
Bussel gaan verhoren als verdach
te. Op basis van het proces-verbaal
dat naar aanleiding van dat ver
hoor wordt opgemaakt zal de offi
cier bekijken of Van Bussel straf
rechtelijk moet worden vervolgd.
Hij wordt ervan verdacht artikel
318 van het Wetboek van Straf
recht te hebben overtreden, waar
op een gevangenisstraf staat van
maximaal drie jaar. Dat heeft een
woordvoerder van het Openbaar
Ministerie in Den Bosch vanmor-
Van Bussel
verdacht van
afpersing
Philips
gen meegedeeld.
Van Bussel, die onder meer voor
Philips werkzaam was in Luxem
burg en Zaïre is al jarenlang met
Philips verwikkeld in een civiele
kwestie voortvloeiend uit zijn
dienstverband dat hij in 1980
beëindigde. In september vorig
jaar eiste Van Bussel van Philips
5,25 miljoen gulden, naar zijn zeg
gen de gekapitaliseerde som van
de schade die hij door toedoen van
Philips had geleden. Van Bussel'
liet Philips weten een aantal gege
vens waarover hij beschikte naar
buiten te zullen brengen als Phi
lips niet wilde betalen.
De onderneming diende daarom
bij het Openbaar Ministerie in Den
Bosch een strafklacht tegen Van
Bussel in wegens afpersing. Offi
cier van justitie mr. Van Zon gaf de
Eindhovense gemeentepolitie op
dracht een vooronderzoek in te
stellen.
Bonden blijven bij eis van 36 uur
Ruding: liever lager tekort in VS
ARNHEM/SASSENHEIM (ANP
GPD) - De vakbonden hebben gis
teravond geen overeenstemming
bereikt met het chemisch concern
Akzo over een nieuwe cao. Een
voorstel van de directie is gister
avond na een dag onderhandelen
door Industriebonden FNV en
CNV en de Unie BHLP als te ma
ger van de hand gewezen.
De bedrijfstop op haar beurt
wees opnieuw de eis van de bon
den af om in twee jaar de werk
week van 38 naar 36 uur terug te
brengen. Het chemieconcern
23.000 werknemers) geldt als één
van de speerpunten in de vakbond-
strijd voor verdere arbeidstijdver
korting. De onderhandelingen
worden op 13 februari voortgezet.
Volgens bestuurder O. Bender
van de Unie BLHP is Akzo bereid
"met de geldbuidel te rammelen"
om een werkweek van 36 uur tegen
te houden. De concernleiding wil
eerst de effecten van de 38-urige
werkweek (sinds juli vorig jaar) af
wachten en een cao voor 15 maan
den (tot 1 april 1986) afsluiten. De
bonden willen een tweejarige cao.
Het bedrijf deelde gisteren mee
dat ze een winstuitkering ineens
heeft aangeboden van twee pro
cent in 1985 en een salarisverho
ging van een procent in 1986. Het
boekte in 1984 driekwart
miljard winst. Als de ziektewet-
maatregel doorgaat (de Eerste Ka
mer beslist volgende maand) wil
Akzo aan zieke werknemers het
volledige loon blijven betalen, mits
alle werknemers hiervoor weer een
procent van hun salaris inleveren.
De bonden zijn daar op tegen:
"Dat betekent dat de werknemers
hun loonsverhoging in 1986 met
een weer kunnen inleveren", aldus
de woordvoerster van de Industrie-,
bond FNV, Pauline van der Lin
den. Zij vindt het bod van Akzo
"veel te mager". Ze heeft er ook be
zwaar tegen dat Akzo maar voor
een deel van de werknemers ar
beidstijdverkorting tot 36 uur over
weegt.
De bonden hebben volgens haar
aangeboden te willen praten over
een oplossing van knelpunten die
zich bij verdere verkorting van ar
beidsduur voor alle werknemers
kunnen voordoen. Zo zijn zij even
tueel bereid verschillende vormen
voor de diverse categoriën perso
neel door te voeren, als het uitein
delijk resultaat maar neerkomt op
een gemiddelde werkweek van 36
OOSTERHOUT (ANP) - De Alge
mene Belgische Vakvereniging
(ABV) en het Algemeen Christelijk
Vakverbond (ACV) gaan niet ak
koord met de collectieve ontslag
aanvraag voor 86 Belgische werk
nemers van de suikerwarenfabriek
Jamin in Oosterhout. Dat hebben
de bonden gisteren bekend ge
maakt na een gesprek met hun le
den. Eerder maakte de directie van
Jamin bekend, het hoge ziektever
zuim van de Belgen (tot 40 procent)
als reden te zien voor collectief ont
slag.
De bonden-zullen volgende week
dinsdag in een gesprek met de di
rectie aandringen op een indivi
duele benadering van de werkne
mers. „Het hoge ziekteverzuim
geldt niet voor alle Belgen die bij
Jamin werken", zegt bestuurder A.
Boermans van het ACV.
ADVERTENTIE
Beursberichten
op pagina 17
WASHINGTON (UPI/AP) - De
grote industrielanden zullen alleen
besluiten tot een aanpassing van
de onderlinge koersverhoudingen,
als de dollar niet op een andere ma
nier tot staan gebracht kan wor
den. De beste oplossing voor het
internationale probleem van de ho
ge dollarkoers, die de afgelopen
vijfjaar tachtig procent in waarde
is gestegen, is een vermindering
van het begrotingstekort van de
Verenigde Staten.
Dat heeft minister Ruding (fi
nanciën) gisteren in Washington
verklaard in zijn hoedanigheid van
voorzitter van het interim-comité
van het Internationale Monetaire
Fonds (IMF). Hij zei dat na afloop
van geheime besprekingen plaats
tussen de ministers van financiën
en de presidenten van de centrale
banken van de grote industrielan
den (de VS, Japan, West-Duits
land, Frankrijk en Engeland). Het
overleg was bedoeld ter voorberei
ding van een vergadering van het
interimcomité van het IMF in april.
Ruding zal in de VS praten met
de Amerikaanse minister van fi
nanciën Donald Regan en andere
functionarissen. De Nederlandse
minister zei tegenover verslagge
vers dat eventuele interventie op
de valutamarkten gezamenlijk
moet gebeuren door de grote lan-
Minister Ruding (foto ANP)
den. Er is echter nog geen verande
ring te zien in het Amerikaanse
standpunt dat alleen moet worden
opgetreden in de zeldzame geval
len waarin sprake is van een bui
tensporige verstoring van de valu
tamarkt. Daarom is grootscheepse
interventie onwaarschijnlijk, aldus
Ruding.
De Amerikaanse minister van fi
nanciën Donald Regan verklaarde
wel dat een gezamenlijk ingrijpen
'indien nodig' niet wordt uitgeslo
ten, maar hij liet in het midden op
welk moment. "We moeten zo'n
beslissing in de markt nemen, niet
in een vacuum. Een langdurige in
terventie op grote schaal werkt
niet", aldus Regan.
Volgens Ruding maakt een ver
mindering van het Amerikaanse
begrotingstekort een 'zachte lan
ding' mogelijk, dat wil zeggen een
geleidelijke koersdaling van de
dollar die Europa heel wat liever
ziet dan een plotselinge koersval.
Verkleining van het begrotingste
kort zou de dollarkoers omlaag
brengen via een daling van de hoge
Amerikaanse rente, die veel bui
tenlands kapitaal heeft aangetrok
ken.
Als gevolg van bezorgdheid over
kapitaalvlucht hebben sommige
Europese landen hogere renteta
rieven dan ze zouden willen, met
alle nadelige gevolgen voor de eco
nomische groei, zo verklaarde de
minister. Ruding zei dat de Euro
pese landen vrezen dat een aan
houdend hoge koers van de dollar
zal leiden tot steeds meer protec
tionisme in de VS (bescherming
van de eigen, dure produkten).
Door de extreme kou helpen wij u een handje met het kontro-
leren van de motorolie, ruitensproeier, akku en antivries van uw
auto.
Deze service vindt plaats op zaterdag 19 januari a.s. van 09.00
uur tot 17.00 uur. Alle winterartikelen voor uw auto zijn bij ons
volop uit voorraad leverbaar. U bent van harte welkom bij:
SHELL ZELFTANK STATION
Hoge Rijndijk 5, Plesmanlaan (zuidzijde), Leiden.
Lytweg 2, Oegstgeest. Eisenhowerlaan, Alphen a/d Rijn.
