Onbegonnen Werk 'In Joegoslavië loop je grote risico's, dat weet een spotter' Onbespoten groente, maar de tongen in gif gedrenkt Leids duo over veroordeling Andriese: Golden Ten in Leiden PAGINA 4 LEIDEN VRIJDAG 18JANUARI 1985 Leidse kroniek door Ruud Paauw en John Kroon Koornbrug "Als een parel schittert het ver nieuwde monument in het hart van de Leidse binnenstad. Ruim een jaar was de Koornbrug ont takeld en onttrokken aan het ge zicht. Sinds kort is de restauratie van de karakteristieke boven bouw gereed". In lyrische bewoordingen toon de een verslaggever van deze krant op 23 mei 1979 zijn bewon- dering voor het werk aan de be roemdste brug van Leiden. Juichend ging hij verder: "De Koornbrug in de volksmond steevast aangeduid als Koom- beursbrug - heeft zo haar oude glorie terug". Jubelend besloot hij: "De brug domineert weer in het stadsbeeld als nooit tevoren en vormt vanuit verschillende ge zichtshoeken in het centrum een blikvanger". Een fraaie foto illustreerde het krantestukje en terecht, want stijlvol is de Koornbrug natuur lijk wel. Die verslaggever valt niets kwalijk te nemen. Hij bezat niet het vermogen verborgen ge breken op te sporen. Ook gemeentebestuurders wa ren van het welslagen van de res tauratie overtuigd. Lees een raadsvoorstel uit 1977: "Het plan voorziet in een grondig herstel van,dit voor Leiden zo karakte ristieke monument". En toch, en toch. Eind vorig jaar moet het CDA-raadslid Bleijie in sombere overpeinzin gen zijn vervallen toen hij in schriftelijke vragen aan B en W informeerde of "het college ken nis heeft genomen van de manke menten die aan de bovenbouw van de Koornbrug zijn ont staan". Wie had dat gedacht, op 8 juni 1979. Aannemer Du Pri'e? De toenmalige wethouder Waal? Sa men 'voltooiden' zij die dag de restauratie van de bovenbouw door op het daaraan vastgeklon ken gemeentewapen een kroon te plaatsen. De aannemer verhaal de bij die gelegenheid hoe moei lijk de restauratie wel was ge weest en de wethouder hoorde het zonder twijfel tevreden glimla chend aan. Architect Walraad was afwezig. Hij was ziek. Of had hij last van tongrot? De kapbalken van de boven bouw van de Koornbrug lijden aan houtrot. Die was er al in 1978, tijdens het werk. In grotere mate dan men toen dacht. Vol gens oppervlakkkige berekenin gen moet er een slordige ton wor den uitgegeven om dit euvel als nog te verhelpen. De restauratie zelf had al 692.000 gulden gekost. De houtrot was een verborgen gebrek" zeggen B en W, te verge lijken met zwam. En zoals het een goed verbor gen gebrek betaamt, kwam het pas aan de oppervlakte nadat de garantietermijn waaraan archi tect en aannemer zich hadden ge bonden, was verstreken. De ge meente mag' het geld derhalve zelf op tafel leggen. Weer een "parel van de Leidse stadsvernieuwing" die is ver bleekt. Zoals vele meters geres- öouwd aan de Korevaarstraat/ Levendaal. Dit jaar ontvouwde De Jong het plan om op het restaurant van de Groenoordhallen een con greszaal te plaatsen. Benieuwd, waar dit complex echt zal komen. Volkstuinders Meng je in de Leidse Henge- laarsbond en voor je het weet, zie je leden daarvan elkaar met bamboestokken te lijf gaan. Er zijn opposanten in die bond die sommige bestuursleden maar dan ook een termijn van veertig jaar als bestuurslid in de bond wil voltooien (nog twee jaar dus) om een of andere hoge onder scheiding te krijgen, het zilveren slakropje of zoiets. Andere boze tongen suggereren dat mede-be stuursleden er uit afgunst alles aan willen doen om te voorkomen dat de secretaris de veertig jaar volmaakt. Dat liefhebbers van een zo rust gevende en onverdachte bezig heid als tuinieren zo diep kunnen zinken. Kweken ze onbespoten groente, blijken ze zelf hun tong in gif te dopen. Het zou ons niet taureerde walmuren enige jaren later niet bestand blijken te zijn tegen de druk van zwaar ver keer. Zoals in nieuwbouwwonin gen in het gebied tussen Heren gracht en Zijlsingel na verloop van tijd de centrale verwarming lekte en de wind door de kieren gierde. Als straks de boeken in de ge restaureerde centrale bibliotheek zijn aangetast door papierrot, het gebouw van Ars Aemula door moderne kunststromingen wordt verzwolgen, de Pieterskerk en Hooglandse kerk door voorschrij- dend. atheïsme in elkaar donde ren en ex-wethouder Waal bij na der inzien toch nooit blijkt te zijn afgestudeerd, wij kijken er niet meer van op. Dat waren allemaal verborgen gebreken. Optimist Op een nieuwjaarsreceptie een paar jaar geleden pleitte André de Jong, directeur van de ge meentelijke Groenoordhallen en de Stadsgehoorzaal, voor de bouw van een sporthal bij het complex aan de Willem de Zwi- gerlaan. Die sporthal wordt straks in het Morskwartier neergezet. Vorig jaar lanceerde hij het idee voor het oprichten van een parkeergarage naast de Stadsge hoorzaal aan de Breestraat. De parkeergarage wordt ge- voor één ding geschikt achten: te dienen als aas. De twee Leidse vogelverenigin gen, Avibus en De Zanger, zijn al jaren bij verschillende bonden aangesloten. Over hooglopende conflicten in plaatselijke aquariumverenigin gen is ons niets bekedn, maar wij wachten af. En nou de volkstuinders weer. Bestuursleden die elkaar uitma ken voor alles wat mooi, maar toch vooral voor wat lelijk is. Kortom: zodra Leidenaars zich in verenigingsverband met de natuur gaan bemoeien, gaat er iets mis. Het zal wel met zure re gen te maken hebben. Bij de volkstuinders dachten we aanvankelijk nog dat het door het jaargetijde kwam. De vorst zit diep in de grond, er valt niets te spitten en dus ga je dan maar vergaderen. En daar komt ellende van. Bij nader inzien blijkt het con flict dat deze week door middel van een artikel in deze krant naar buiten kwam, al sinds mei te slepen. Secretaris Van der Zwart zou zich sinds een congres in die maand herhaaldelijk ne gatief hébben uitgelaten over me de-bestuursleden, in termen als "een nul komma nul" en nog min- der-parlementaire scheldwoor den, die in elk geval met het kwe ken van komkommers weinig van doen hebben. Boze tongen be weren dat Van der Zwart hoe verbazen als een splitsing m de bond aanstaande is. Op een mo ment dat flinke gemeentelijke ta riefsverhogingen voor de deur staan en een beetje, eensgezind heid de amateurtuinders geen kwaad zou doen. Het is om treurwilgen van te kweken. TBA Als de PvdA nog een partij zou zijn die wortelde in het volk dan waren er over de kwestie van het handhaven van de Technisch Be wonersadviseurs (TBA) natuur lijk niet zoveel woorden gevallen. Dan was er niet zo kil-technisch en afstandelijk over gemillime terd. Nee, dan had men dat insti tuut, dat bewoners zo bekwaam bijstaat in tal van bouwkundige zaken (met name bij renovatie), ondanks het wegvallen van de provinciale subsidie meteen aan een goed werkbare oplossing ge holpen. Maar de meerderheid van de PvdA-fractie gaat zó op in be stuurlijke overwegingen en be spiegelingen dat zij de dingen die voor de doorsnee Leidenaar van belang zijn wel eens uit het oog verliest. De achteloosheid waarmee dat soort zaken bij de PvdA soms wordt behandeld, blijkt ook uit een artikel van PvdA-voorzitter Wiersma in het eigen orgaan 'De Partijgenoot'. De kwestie van de Het verkeersbeleid van de gemeente Leiden wordt steeds ondoorzich tiger. Was het eerst 'autootje pesten', nu'porden de voetgangers (Aan gepakt. Zij mogen bij rood licht niet eens over dit hek klimmen. (foto Dirk Ketting) TBA's schuift hij op de hoop van de "minder ingrijpende zaken". En hij voegt er aan toe: "Los van de principiële kanten gaat het hier om een bedrag van enkele tienduizenden guldens meer of minder op een totale begroting van honderden miljoenen". En daarmee is voor hem kenne lijk de kous af. Wiersma ziet over het hoofd dat gemeentepolitiek in de praktijk voornamelijk neerkomt op de be handeling van een hoop kleine zaken en op maar enkele objecten van grote importantie. Bij de uit werking van die laatste catego rie zitten gemeenten dan nog vaak met handen en voeten vast aan de richtlijnen van het rijk. Daarom ook loopt een discussie over zoiets vitaals als de woon lasten in de gemeenteraad op niets uit. De raad is niet bewerk tuigd om er iets aan te verande ren en wat dan resteert komt neer op hees geschreeuw richting Den Haag. De besteding van het over grote deel van die "honderden miljoenen" ligt vast tot muur vast, daar hoeft in de raad nau welijks over te worden gediscus sieerd. Nog'maals: waar het in het huishouden van de gemeente Lei den voornamelijk om gaat is de afhandeling van betrekkelijk ge wone zaken en problemen. En hoe moeilijk die al zijn zie je bijv. aan het langdurige geürm van wethouder Schoute om de Leidse Schouwburg weer in het rechte spoor te brengen. Treurig De kwestie van de TBA's is werkelijk diep-treurig voor de PvdA geëindigd. In de college-begroting hadden de PvdA-wethouders Jit Peters en Dick Tesselaar helemaal niets voor het behoud van de adviseurs uitgetrokken. Van met name Tesselaar is be kend dat hij weinig met de TBA's op heeft. Ze tikken hem en zijn ambtenaren maar op de vingers. Het geeft een hoop lóst. Dick is stellig een bekwame wethouder, een man uit wiens handen ten minste wat kómt, maar hij ziet zich ongaarne voor de voeten ge lopen. En op pottenkijkers heeft hij het absoluut niet begrepen. Helemaal de TBA's afbreken was de PvdA-fractie toch iets te gortig. Er kwam geconstrueerd tussenvoorstel, waarmee de zaak voor een jaar werd verlengd, maar dat bij na der inzien toch zeke-.e gevaren voor het instituut inheld. De la Mar (PSP) en Van Lnt (PPR) trokken en sjorden wat ze konden tijdens de begrotingsbehande ling om het fundamen\ van de TBA's een stuk degelijker te ma ken. Dat mislukte op het nipper tje: 19-18. CDA, D'66, CPN, SP, PPR, drie PvdA'ers (Boot, Fal- laux, De Vreeze) en een VYD-ster (Jansen) stemden met De la Mar Als iedereen aanwezig was ge weest, zou de score wellicht 20-19 voor De la Mars voorstel zijn ge weest. (Dat hing grotendeels af van de 'ruggegraat' van Laila Jansen. VVD-fractieleider Kuij- ers zou haar volgens hardnekki ge verhalen pas toesteming heb ben gegeven om vóór te stemmen toen hij ervan overtuigd was dat De la Mars voorstel het toch net niet zou halen). Nieuw feit Daarmee leek het pleit beslecht, maar dat was niet zo. Wroetend en spittend vond De la Mar een z.g. nieuw feit om de zaak op nieuw in behandeling te krijgen. Nou ja, een nieuw feitlaten we zeggen dat het er een beetje op leek als je slecht keek. PvdA-frac- tieleider Marietje van der Molen sprak er maandag, toen het twee de tafereel speelde, over alsof ze aan de vuile vaat stond. Ze zei dat het in feite neerkwam op een herstemming. Dat was juist, maar dat ver mocht weinig indruk te maken. Dat interesseerde de voorstem mers natuurlijk geen sikkepit meer. Aangezien een aantal te genstemmers van de vorige keer ditmaal ontbrak, wist De la Mar zich zeker van zijn zaak. Hij ge droeg zich ernaar. Van der Molen sprak treurend over het verlies van een 'ad-hoc pot' als het voor stel er door kwam. En het leek wel of ze de oppositie belichaamde, zo klagend klonk haar stem over 'de democratie' in deze zaak. De la Mar liet op haar betoog weten "geen behoefte te hebben aan ver dere discussie". Een situatie vol grimmige iro- De la Mar bediende zich hier van het wapen dat Tesselaar tot ergernis van CDA en klein links nogal eens gebruikt als de kop pen al zijn geteld en het debat hem verveelt. ("Meneer de voor zitter, ik heb geen zin om hier op in te gaan, laten we maar gaan stemmen"). De la Mar in de rol van Tesse laar. Die twee zijn niet alleen aan elkaar gewaagd, ze lijken ook meer op elkaar dan ze ooit zouden willen toegeven. Als De la Mar nog eens tot het wethouder schap zou worden geroepen, wordt hij net zo erg als Tesselaar. Waarschijnlijk érger. LEIDEN/V ALKENBURG - De arrestatie van de Amsterdamse vliegtuigspotter Willem Maarten Andriese (24) in het Joegoslavische Zagreb is voor vliegtuigenthousiasten uit Valkenburg en omgeving geen verrassing. "Het is bij spotters bekend dat Joegoslavië zeer streng is voor mensen die zich bij vliegvelden ophouden. Vooral bjj militaire vlieg velden". Roger Soupart (links) en Hans Willem v in België zitje snel in de gevangenis". Dat zeggen Roger Soupart (25) en Hans Willem van Overbeek (31), beiden afkomstig uit Leiden. Zij zijn vaak op en rond vliegvelden in binnen- en buitenland te vinden. Ook het marine vliegkamp in Val kenburg behoort tot hun werkter rein. Ze vinden het jammer dat Andriese in Joegoslavië is opge pakt. "Maar hij wist als ervaren spotter waar hij aan toe was". Spotters zijn mensen die er een hobby van hebben gemaakt om zo veel mogelijk vliegtuigen te foto graferen en de registreren. Ze zijn daarom vaak te vinden bij de start en de landingsbanen van vliegvel den. Ook by het marine vliegkamp in Valkenburg is dagelijks wel een tiental spotters te vinden. Ze hou den zich vooral op bij de Achter weg in het Rijndorp. De arrestatie en de veroordeling van Willem Maarten Andriese tot vier jaar gevangenisstraf wordt door een nevel van geheimzinnig heid omgeven. "We weten daarom niet precies wat daar in Zagreb is voorgevallen", zeggen Soupart en Van Overbeek. "Maar wij nemen aan dat hij daar niet was om te spioneren". Het Leidse tweetal blijft het on begrijpelijk vinden dat een ervaren spotter als Andriese, nadat hij door de politie van het vliegveld was weggestuurd, weer is teruggegaan. "En hij had niet eens een camera by zich", zegt Soupart. "Iedereen boven de vyftien jaar Schaap gestolen LEIDEN - In de nacht van dins dag op woensdag is uit een wei aan de Vrouwenweg een schaap gesto len. Gezien de sporen in de sneeuw vermoedelijk door" twee personen, aldus de politie. door Thijs Jansen weet wat voor een land Joegoslavië is. In de jaren 70 waren er op het zelfde vliegveld ook al problemen met vliegtuigspotters", zeggen Soupart en Van Overbeek. "Er werden toen twee Engelsen aange houden, die foto's maakten van mi litaire vliegtuigen. Zij werden tot drie jaar gevangenisstraf veroor deeld, maar ze waren na een paar maanden al weer thuis". Voorbeeld Ze verwachten niet dat dit met Andriese het geval zal zijn. "Ik denk dat de Joegoslaven hem wel wat langer zullen vasthouden, wel licht om een voorbeeld te stellen", meent Soupart. "Maar ik vermoed dat hij waarschijnlijk na een maand of acht zal worden vrijgela ten". Soupart en Van Overbeek zeg gen dat als je naar het buitenland gaat, je rekening moet houden met de wetten die daar gelden. Zo ook met die in Joegoslavië. "Je kunt daar voor het maken van foto's bij vliegvelden drie tot vijftien jaar ge vangenisstraf krijgen. In dat licht bezien valt de straf van Andriese nog iriee". "Als je weet dat je in België al gevaar loopt om bij een vliegveld te worden opgepakt, dan ga je toch niet naar een Oostblokland. Bo vendien zijn er nog gevaarlijker landen voor spotters. In sommige landen langs de Perzische Golf bij voorbeeld word je niet eens gear resteerd. Daar word je gelijk van de baan geschoten. Dat geldt ook voor Egypte. Pakistan en India hebben ook linke vliegvelden voor spotters, terwijl bananenrepublie ken in Zuid-Amerika over het alge meen geen enkel probleem opleve ren", vertelt Soupart. Spotters leiden een vogelvrij be staan, menen Soupart en Van Overbeek. Ze schatten dat er in het afgelopen jaar bij elkaar ongeveer 120 Nederlandse spotters over de hele wereld zijn gearresteerd. "Daarbij waren vier jongens uit Valkenburg die vorig jaar april bij een vliegveld in de buurt van het Belgische Luik werden aangehou den". Zij zijn enkele uren door de poli tie vastgehouden en daarna naar huis gestuurd. Pas een paar weken geleden kregen drie van hen hun camera's terug. De vierde wacht nog op zijn foto-uitrusting". Regels Soupart en Van Overbeek me nen dat het spotten in Nederland niet strafbaar is. "Als je je maar aan de regels houdt". In het buitenland wordt het spotten al dicht bij huis gevaarlijk. "Duitsland is daar een voorbeeld van. Op burgervliegvel den valt het weliswaar nog wel mee, maar bij een militaire vliegba sis weet je niet waar je aan toe bent". "Vooral Amerikaanse bases in de Bondsrepubliek en vliegvelden van de Duitse luchtmacht kunnen vaak problemen opleveren". Daar tegenover staat dan weer dat het beleid rond Engelse bases in Duits land heel erg gematigd is voor spotters. "Er staan daar voor be langstellenden zelfs borden langs het veld waarop de type vliegtui gen van de bases zijn vermeld". Volgens Soupart en Van Overbeek is Engeland zelf ook een waar el dorado voor vliegtuigspotters. Dat waren de Amerikaanse bases in het verleden ook, maar sinds enige tijd krijgen spotters daar zo goed als geen medewerking meer. "De spotters zijn daar zelf schuldig aan". Soupart: "Een spotter heeft de vervelende mentaliteit dat als er honderd vliegtuigen staan dat hij dan niet tevreden is met foto's van 95 toestellen. Hij wil ze alle hon derd fotograferen". "Dat is de reden voor de slechte naam van spotters bij de Amerika nen. Veel spotters houden zich1 niet aan afspraken van wat wel en wat niet mag worden gefotografeerd. Op die manier verpest je het". Ook worden er door spotters vernielin gen aangericht bij afrasteringen van de vliegvelden. "En dat komt de verstandhouding tussen spot ters en luchtvaartautoriteiten niet ten goede", menen de twee Leide- Spionage Soupart en Van Overbeek gelo ven niet dat er spotters zij die spio neren. Indirecte spionage achten ze niet onmogelijk. Ze denken daarbij bijvoorbeeld aan laboran ten in ontwikkelcentra die dia's ontwikkelen van spotters. "Maar als een land bepaalde informatie wil over vliegtuigen, dan kunnen ze die ergens anders ook wel vin- den", menen Soupart en Van Over beek. Van Overbeek zelf is ook een keer gearresteerd toen hij zich bij een vliegveld met zijn foto-apara- tuur uitleefde. "Dat was in 1974 bij het vliegkamp Valkenburg. Ik moest het fotorolletje inlever'en en kreeg een stevige preek van een marechaussee". Volgens een arrest van de Hoge Raad is het niet verbo den om wat voor vliegtuigen dan ook te fotograferen in Nederland. Alleen onroerende goederen zoals gebouwen en start- en landingsba nen mogen niet op film worden vastgelegd. Afgelopen woensdag zijn er door de marechaussee bij het Valkenburgse vliegkamp nog drie fotorolletjes van drie jongens in beslag genomen. Deze spotters waren op een plaats aan het fotograferen waar de vliegtuigenthousiasten doorgaans niet komen. "Voor de zekerheid la ten we de rolletjes ontwikkelen om te kijken wat er op staat", aldus een woordvoerder van de mare- chausse. "De jongens krijgen hun film terug". Afspraken Soupart zelf heeft prima gen met het maken van foto's van vliegtuigen. "Als je maar afspraken maakt met mensen-die iets voor je kunnen regelen". Soupart vertelt dat hij op één van zijn reizen in Ha waï belandde. "Ze hebben daar een vliegtuig met 130 man aan boord ruim vijf minuten voor mij op de startbaan stilgezet zodat ik het toe stel goed kon fotograferen". Van Overbeek is vaak in hpt noorden van de Verenigde Staten te vinden. "Ik ondervind daar ook geen problemen. Als je van tevorer maar zegt datje er aankomt". Een advies van Van Overbeek en Soupart voor spotters die in het buitenland willen opereren: "Bel eerst de ambassade van het land dat je wilt bezoeken. Een kennis van ons wilde naar Oost-Duitsland en belde de ambassade. Toen hij informeerde naar de mogelijkheid om bij vliegvelden foto's te maken, kreeg hij 'nee, nee, nee' te horen. Nou, dan weetje toch genoeg". LEIDEN In Leiden wordt op zeer korte termijn een 'Golden Ten'-speelzaal geopend. Dit casino is een initiatief van G. Calkhoven, de man die onlangs ook een 'Gol den Ten'-speelzaal opende in Noordwijk. Waar de speelzaal wordt gevestigd, wil hij nog niet kwijt. Maar volgens Calkhoven zijn de onderhandelingen in een ver gevorderd stadium. De officier van justitie in het ar rondissement Den Haag heeft eni ge tijd overwogen in te grijpen na dat de speelzaal in Noordwijk - het eerste 'Golden Ten'-casino in deze regio - was geopend. Het openbaar ministerie vermoedde namelijk dat 'Golden Ten' - een op roulette lijkend spel - wel eens een kansspel zou kunnen zijn. De officier van justitie heeft gisteren echter besloten dat de Noordwijk- se speelzaal mag blijven doordraai en. Daarmee zijn voor Calkhoven ook de beletselen weggenomen om elders in het arrondissement speel zalen te openen. Behalve in Leiden wil hij ook een speelzaal beginnen in Den Haag. Calkhoven heeft haast met zijn plannen omdat hij wil voorko men dat anderen het gras voor zijn voeten wegmaaien. "We hebben in het arrondissement Den Haag de kar getrokken wat 'Golden Ten' betreft. Daar willen we ook de vruchten van plukken", zegt hij. Weer veel aanrijdingen LEIDEN - Er vonden gisteren 21 aanrijdingen plaats in Leiden. Geen gewonden, wel veel blikscha de. Volgens de politie onstaan veel ongelukken - vooral slippartijen - doordat de automobilisten zich niet realiseren dat het sneeuwvrije wegdek vaak nog wel glad is. Ruilbeurs De ruïlclub Koningskerk houdt vanavond weer een ruilavond in de Dr. vanVoorthuysenschool aan de Mayrnixstraat 104. Verza melaars van munten, postzegels, ansichtkaarten, stickers, lucifer- merken, sigarenbandjes, bank biljetten en dergelijke zijn van zeven uur af welkom. Indiaas eten Het eethuis Repelsteel, Bree straat 19, zet vanavond een exo tische, vegetarische maaltijd op tafel: Indiaas-vegetarisch. Van 17.30 tot 19.30 kan men aanschui- Drie koningen Voor patiënten van het me disch deelgenootschap en andere belangstellenden houdt P.C. Velt- man zaterdagavond 19 januari vanaf 20.15 uur een inleiding over de betekenis en achtergrond van het drie koningenspel uit Oberufer. Dit gebeurt in het The- rapeutikum aan de Rijn- en Schiekade 16 Swingavond ln het Leids Vrijetijdscentrum, Breestraat 66, is er zaterdag een swingavond die wordt opgeluis terd door twee zogenaamde Toas ters, deejay's/zangers in Jamai- caanse stijl. Het eerder aange kondigde optreden van Lee Per ry gaat niet door. Prestatieloop De eerste prestatieloop van de atletiekvereniging AV Holland wordt zondag aanstaande in de Leidse Hout gehouden. De te lo pen afstanden variëren van 2,1 tot 14,4 kilometer. Vanaf tien uur kan men zich inschrijven in de kantine op het sportcomplex. De prestatieloop begint om elf uur.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 4