Elfstedentocht: 'It sil heve'
Boon winnaar van de 'generale'
Geen verbeelding
in Wijk aan Zee
Euwe-centrum in Amsterdam
Goed gedrag
geëist van
Amerikanen
Hoera-stemming in Friesland
Winst voor
Dolle Dries
Bij halen,
betalen...
Kwart miljoen
voor Zola Budd
Toernooi populair bij schakers
VRIJDAG 18 JANUARI 1985
SPORT
PAGINA 15
NEW YORK (RTR) - De tennisspe
lers van het Amerikaanse Davis
Cupteam moeten in het vervolg een
verklaring van goed gedrag onder
tekenen. Dat maakte Hunter Dela-
tour, voorzitter van de Amerikaan
se Tennis Associatie, gisteren be
kend. In het document staat dat de
spelers de Verenigde Staten vol
gens de beste tradities als een ware
sportman dienen te vertegenwoor
digen.
Tijdens de laatste finale, die in
december in Gothenburg tussen
Zweden en de Verenigde Staten
werd gehouden, kreeg Jimmy Con
nors een boete van 2000 dollar we
gens wangedrag. McEnroe liet zich
voortdurend zeer kritisch uit over
de baankeuze en de periode, waar
in moest worden gespeeld (kort
voor Kerstmis).
Volgens de vader van John
McEnroe, tevens advocaat en zaak
waarnemer van zijn zoon, zal de
nummer één van de wereld waar
schijnlijk de nieuwe gedragslijnen
ondertekenen. „Ik heb er nog niet
met John over gesproken", aldus
McEnroe senior, „Maar ik denk,
dat hij het wel zal doen".
Toernooi-adviseur Bakker: "Het gaat ons niet z
Wij beogen strijd".
Het evenement is populair bij de
schakers, want menige grootmees
ter kwam in Wijk aan Zee tot zijn
eerste in het oog springende resul
taat. Maar ook de liefhebber komt
er graag, omdat rangen en standen
niet tellen onder de rook van de
staalgigant, waardoor het toernooi
een haast familiair karakter kent.
De komende twee weken zullen
de plaatselijke zaalsporters moeten
uitwijken. Sporthal De Moriaan
wordt voor het jaarlijkse schaak
evenement geheel omgebouwd. De
kunststofvloer wordt bedekt met
een dik tapijt en de muren worden
verborgen achter gordijnen, zodat
het geluid van hoestende, fluiste
rende en koffieslurpende spelers
en kijkers zoveel mogelijk wordt
gedempd.
In die entourage zullen straks
ongeveer 800 schakers met elkaar
de strijd aanbinden, verdeeld over
een grootmeestergroep, een mees-
tergroep, ettelijke vierkamp- en
tienkamppoules, alsmede een
vrouwengroep en nog wat ludieke
competities, zoals die traditioneel
worden georganiseerd voor parle
mentariërs, raadsleden uit omlig
gende gemeenten en de pers.
Duidelijk is dat het Hoogovens-
toernooi zich niet alleen richt op de
BEVERWIJK (GPD) - De Ko
ninklijke Nederlandse Schaak
bond hoopt nog dit jaar gereed te
komen met de realisatie van het
dr. Max Euwe Centrum. Een
multi-functioneel instituut dat in
Amsterdam gevestigd zal wor
den en waar ook het bondsbu-
reau van de KNSB gehuisvest
wordt.
Voorzitter Henk Wille van de
KNSB maakte hiervan melding
tijdens de gistermiddag gehou
den loting voor het 47e Hoogo
vens schaaktoernooi. Wille ver
klaarde in het Beverwijkse ont-
moetirigscentrum De Nieuwe
Slof, waar de loting plaats vond:
„We zijn in een vergevorderd on
derhandelingsstadium met de
gemeente Amsterdam die alle
medewerking heeft toegezegd.
Waar het Euwe Centrum precies
komt is nog niet te zeggen, in elk
geval op een goed bereikbare
plaats in de hoofdstad. Binnen
veertien dagen hoop ik meer te
weten. Dan kunnen we wellicht
beginnen met plannen en een
eventuele verbouwing".
In het centrum moet een bi
bliotheek komen met schaaklek-
tuur en een ontmoetingsruimte,
waar schakers elkaar kunnen
treffen en waar bondstrainingen
kunnen worden gehouden. De
KNSB wil de plannen graag voor
het einde van 1985 hebben uitge
voerd omdat het dit jaar een hal
ve eeuw geleden is dat Euwe we
reldkampioen werd. Aangezien
de KNSB voor de tot standko-
ming van het centrum niet over
voldoende financiële middelen
beschikt is de bond voornemens
in maart een actie te starten
waarbij de leden om een bijdrage
zal worden gevraagd.
Tijdens de loting kwam don
derdag ook aan het licht dat de
Tsjech Lubomir Ftacnik en de
Westduitser Erich Lobron Wijk
aan Zee nog voor de dertiende en
laatste ronde van het toernooi
moeten verlaten. Beiden begin
nen op 2 februari aan de nieuwe
cyclus voor het wereldkam
pioenschap waarvan de winnaar
de titelhouder (nog onbekend
wegens het voortduren van de
tweekamp tussen Karpov en
Kasparov) mag uitdagen. Ftac
nik speelt in het zonetoernooi
van Saloniki, Lobron reist begin
februari af naar Israël.
Door een regelements wijzi
ging van de FIDE (de wereld
schaakbond) zijn spelers die over
de laatste jaren een gemiddelde
Elo-raiting van boven de 2600
hadden, vrijgesteld. Zij komen
pas in actie in de interzonale
toernooien. Voor Nederland
heeft deze nieuwe regel betrek
king op Sosonko en Timman.
Naar alle waarschijnlijkheid zul
len in maart John van der Wiel,
Paul van der Sterren, Hans Ree,
Frans Cuypers en Gert Ligterink
ons land vertegenwoordigen in
Montpellier, waar verder spelers
uit FYankrijk, België, Luxem
burg en Monaco zullen strijden
om een plaats in de volgende
ronde.
LEEUWARDEN (GPD) - Achter de gesloten deuren van
de conferentie-zaal waarin de beslissing werd genomen
om een voorlopige datum (aanstaande woensdag, 23 janua
ri) vast te stellen voor de Elfstedentocht, is het optimisme
over het doorgaan beduidend groter geweest dan in de
officiële verklaring naar voren kwam. „De kwaliteit van
het ijs is op sommige plaatsen nog slecht", aldus voorzitter
Ir. Jan Sipkema in zijn aanloop naar het grote nieuws.
„Er zal hard gewerkt moeten wor- Ir. Henk Kroes waarschuwt daar-
den om de knelpunten weg te voor alvast deelnemers en toe
werken." Vanuit het conclaaf (11
bestuursleden en 20 rayonhoof
den) echter meldde bestuurslid jhr.
Gustaaf Witsen Elias dat er tijdens
het geheime beraad een unaniem
vertrouwen heerste in een goede
afloop van de planning. Witsen
Elias: „Niemand heeft een tegen
stem laten horen. We geloven er al
lemaal in." Dè Friese weerdeskun-
dige Hans de Jong ondersteunt die
verwachting. „Aan de hand van de
laatste informatie durf ik te zeggen
dat de kans op doorgaan 97 pro
cent is."
Zondagmorgen rond tien uur,
komt de top van de organi'satie op
nieuw bijeen om dan de definitieve
beslissing te nemen. Slechts een
keer eerder (1962) in de 75-jarige
geschiedenis van de Friese Elfste-
schouwers. „Er is ontzettend veel
sneeuw naar de kanten gewaaid en
daaronder zit onbetrouwbaar ys.
Rijders en kijkers moeten daarom
de kanten niet via die weg nemen,
dat is levensgevaarlijk."
Wanneer zondagmiddag om
12.00 uur besloten wordt de Elfste
dentocht te laten doorgaan, begint
de inschrijving op maandag op een
nu nog niet bekend uur tegen een
nog evenmin vastgesteld bedrag.
Wat de deelnemers voor hun start
bewijs moeten gaan betalen wordt
vandaag of morgen bepaald aan de
hand van de totale onkostenpost
over welk financieel overzicht het
bestuur apart gaat vergaderen. De
begroting kwam uit op rond een
miljoen gulden, maar niemand die
donderdagavond precies wist in
dentocht is het voorgekomen dat hoeverre die opzet nog klopt.
het evenement moest worden afge
last. Voor het zeker is dat woens
dag deze rit voor de 13e keer wordt
gehouden, moet het peloton hulp
krachten nog een flink aantal uren
maken. De zwakke punten krijgen
een behandeling met schotsen, 'ge
wapend' ijs, matten, schavers en
veegmachines. Daarnaast worden
de eerste kilometers na de start en
voor de finish uit voorzorg extra
bewerkt.
Onkostenpost
Voorzitter Sipkema: „Die stuk
ken worden in het donker afgelegd
en dat betekent een verhoogd risi
co." Daarvoor hanteert de organi
satie het z.g. „systeem Luppo Wolt
huis" (een vinding uit Sneek) waar
bij het traject bewerkt wordt met
een tot ijsschraper omgebouwde
atletiekbaan-egalisator die met
twee trekkers van elk 900 kilogram
een stalen mes over de vloer haalt.
Deze en eerdere behandelingen in
de afgelopen week hebben voor
een onkostenpost gezorgd die nog
nooit zo hoog was: ongeveer 30.000
gulden. Eén hinderlijke situatie zal
echter blijven, want daar is niets
aan te doen: langs het hele 200 kilo
meter lange parkoers verraderlijke
sneeuwwallen. Baancommissaris
SCHIPLUIDEN (ANP) - Dries van
Wijhe heeft gisteren in Schiplui
den het Zuidhollands marathon
kampioenschap op de 100 kilome
ter veroverd. Van Wijhe klopte na
ruim drie uur strijd zijn ploegge
noot Henn Ruitenberg, de natio
naal kampioen op natuurijs. Het
Overijsselse duo had een lichte
voorsprong op Wim Vos, dinsdag
op het Amstelmeer al bij de besten
van Nederland.
Dat echter kon de pret niet druk
ken. Daarvoor was de vreugde over
de genomen beslissing te groot.
Toen voorzitter Jan Sipkema met
de plechtigheid die bekend is van
een pauskeuze bekend maakte dat
er voor het eerst sinds 22 jaar weer
een streefdatum was, sloeg er een
hoera-stemming los. Het was een
emotioneel moment voor de aan
deze historische tocht zo ver
knochte Friezen die gistermorgen
met een kop in chocoladeletters op
de voorpagina van de Leeuwarder
Courant lazen hoe de zaak er voor
staat: It sil heve....! (Het gaat
los
Alvast een voorproefje voor het 'achte' gebeuren. Zo zag dus een deelnemer a
De loting voor de grootmeestergroep,
die gisteren in Beverwijk plaats vond,
had voor de eerste ronde het volgende
resultaat:
Jan Timman (Ned) - Eric Lobron
(WDI), Oleg Romanisjin (Sov) - Kiril
Georgijev (Bul), Gert Ligterink (Ned) -
Keven Spragget (Can), Serge Kudrin
(VSt) - Lajos Portisch (Hon), John van
der Wiel (Ned) - Aleksandr Beljavski
(Sov), Ljubomir Ftacnik (Tsj) - Hans
schaakelite. Zelfs niet met betrek
king tot de grootmeestergroep, die
wel de blikvanger van het toernooi
is. De organisatie in Wijk aan Zee
streeft naar een in alle opzichten
gemêleerd deelnemersveld, waarin
plaats is voor enkele wereldtop
pers, minstens vier Nederlanders
en een aantal talentvolle jongeren.
Woordvoerder Hans Bakker, pr-
man en toernooi-adviseur, legt uit:
„Ons toernooi valt dit jaar in de ca
tegorie dertien, maar als het cate
gorie twaalf is maakt ons dat wei
nig uit. In Tilburg gaat men heel
anders te werk. Daar is categorie
veertien het minimum, anders be
ginnen ze er niet eens aan. Het gaat
ons niet zozeer om de namen, wij
beogen strijd".
„Dat lukt elk jaar weer aardig,
omdat de jongere schakers zich
hier willen bewijzen en de ouderen
niet willen afgaan. Wanneer je lou
ter toppers in je toernooi hebt krijg
je een enorm aantal remises. Kijk
eens wat er momenteel gebeurt bij
die tweekamp om de wereldtitel
tussen Karpov en Kasparov. Zoiets
zou voor ons een ramp zyn".
Prestigieus is de opzet van het
toernooi allerminst. Spelers wor
den ook niet achter dubbeldik glas
gezet, maar zitten op een podium
dat door een soort balie van de rest
van de speelzaal is gescheiden. Dat
is een van de charmes van het
schaken in Wijk aan Zee. Het pu
bliek kan de grootmeesters bijkans
aan de mouw trekken, zo dicht be
vindt het zich bij de borden.
„Ik heb daarover zelden klach
ten gehad", aldus Bakker. „Scha
kers, die voor het eerst in Wijk aan
Zee spelen kijken er wel even van
op, maar ze vinden het - niemand
uitgezonderd - leuk. Het Hoogo-
venstoernooi geniet vermaardheid
in schakerskringen. Bijna iedereen
komt er graag nog eens terug".
Bakker verklaart nadrukkelijk
dat de organisatoren deze formule
nooit en te nimmer zullen afzwe
ren. Volgens de Beverwijker is het
toernooi voor de mensen („Hoogo
vens wil een goede buurman zijn")
en dat moet zo blijven. Hij vindt
het geen probleem dat sommigen
wijzen op het dit jaar minder sterk
ogende deelnemersveld. „Wij heb
ben Timman (derde op de wereld
ranglijst), Beljavski (vijfde), Por
tisch en Kortsjnoj (respectievelijk
zesde en zevende). En ook John
Nunn, die een paar jaar geleden
hier zijn twee grootmeesterresul
taat haalde en die nu negende staat
op de wereldlijst. Dat is toch niet
niks. Bovendien heb ik veel ver
trouwen in de jongere garde".
Grote schakers worden in Wijk
aan Zee niet geboren. Wel komt het
regelmatig voor dat in de badplaats
een interessante loopbaan begint.
In dat kader is het aardig om de
komende weken eens in de gaten
te houden in hoeverre de Bulgaar
Georgiev (vorig jaar winnaar van
de meestergroep), de Westduitser
Lobron, de Tsjech Ftacnik en de
Canadees Spragett de prestaties
kunnen evenaren van de in het na
bije verleden nog betrekkelijk
naamloze Van der Wiel, Seirawan
en de reeds genoemde Nunn.
Een trapje lager, in de meester
groep, heeft de toernooi-organisa-
tie een onopvallend, maar niet on
belangrijk primeurtje bezorgd. De
pas 15-jarige Nederlandse jeugd
kampioen, Leidenaar Jeroen Pi
ket, mag in deze groep als enige ti
telloze de strijd aanbinden met elf
concurrenten, die ieder al een in
ternationale meestertitel op zak
hebben, of zich minstens FIDE-
meester mogen r
ELBURG (GPD) - De tijd leek een voorbeeldig sportman. „Frans bert Bakker, de eerste vijf in Erme-
voor Wim Westerveld te hebben stil- was op het laatst gewoon sterker, lo, hebben hun sporen in het mara-
gestaan. Bijna zes jaar geleden, op zo simpel ligt het", wenste hij niets thonwezen ruimschoots verdiend.
23 januari 1979 eindigde hij in de op Boons indrukwekkendste over-
Veluwemeer-tocht als tweede. Dries winning, sinds deze zich twaalf
van Wijhe bleef hem toen de baas. jaar geleden ging bekwamen in het
Gisteren was 'dolle' Dries op het rijden van marathons, af te dingen.
203 kilometer lange traject, dat Met Frans Boon (32), een bloem-
verdeeld over zes ronden was uitge- bollenkweker („Een gezond be
zet van Elburg naar Harderwijk, roep, altijd lekker werken in de
niet van de partij, maar Wester- buitenlucht") uit Hem, een plaatsje
tussen Enkhuizen en Hoorn, kreeg
veld scoorde andermaal zilver.
Deze keer bleef de Noordhollander
Frans Boon hem enkele tientallen
meters voor. Dat moet voor de win
naar van de alternatieve Elfsteden
tocht vorig jaar in Canada wel
haast een bittere pil zijn geweest,
temeer ook omdat Westerveld de
race vrijwel volledig naar zijn hand
had gezet.
De 40-jarige krachtpatser uit
Eemnes poetste het sjachrijn even
wel razendsnel van zijn gezicht en
toonde zich niet alleen op het ys,
maar ook later in de kleedlokalen
de Veluwemeer-tocht een accepta
bele winnaar. Afgelopen dinsdag
bij het nationaal marathonkam
pioenschap op natuurijs in Wester-
land had Boon zich met een acht
ste plaats tenslotte ook al geducht
geweerd. Terwijl hij drie dagen
daar weer voor in Ammerstol nog
had gezegevierd - Westerveld
moest ook toen al met plaats twee
genoegen nemen. Bovendien staat
Boon m het klassement om de
KNSB-marathon-cup alleszins ver
dienstelijk als tiende gerangschikt.
En ook Westerveld, Co Giling, de
verrassende Piet Manden en Al-
Maar dat alles kon toch niet ver
hullen dat de rondedans op het Ve-
luwemeer vooral in het teken
stond van die ene allesoverheer
sende monsterrit in Friesland,
waarbij niemand wenst te ontbre
ken: de Elfstedentocht.
Nemen we het Nederlands mara
thonkampioenschap op natuurijs
van afgelopen dinsdag als richtlijn,
dan kan niet anders als geconclu
deerd worden dat de kwaliteit van
het deelnemersveld in Ermelo aan
de magere kant was. Van de top-10
in Westerland schitterden maar
liefst zeven rijders door afwezig
heid; alleen Boon, Westerveld en
Bakker haalden voor beide evene
menten hun yzers uit het vet. Hen
ri Ruitenberg. Jan Kooiman, Jos
Niesten, Jan-Roelof Kruithof,
Dries van Wijhe, Evert van Ben-
thum en Wim Vos, om maar eens
een aantal kopstukken te
myden daarentegen om uiteenlo
pende redenen Ermelo. De veront
schuldigingen die werden opge
voerd waren talrijk, maar wie zijn
oor goed te luisteren legde, hoorde
tussen al die excuses door toch
steeds dat ene woord, de Elfste
dentocht.
Ook tijdens de koers waarde de
geest van het Friese 'wonder' on
miskenbaar in het rond. Of zoals
Wim Westerveld het noemde: „Als
de Elfstedentocht niet op stapel
zou staan, was er vandaag veel har
der gereden. De jongens sparen
zich allemaal een beetje voor het
nog komende grote werk. Alleen in
de laatste ronde hebben we er goed
aan getrokken, dat merkte ik aan
mijn bril, want die begon toen pas
te beslaan".
Westerveld was het ook die de
aanzet gaf tot de beslissende ont
snapping, direct na een bevoorra
ding in de laatste ronde. Alleen
Boon en Giling waren bij machte
de demarrage van de specialist op
natuurijs te beantwoorden. De rest
was gezien toen Westerveld krach
tig aanzette. Giling kwam verderop
ten val waardoor een 'match-a-
deux' tussen Boon en Westerveld
na ruim 200 kilometer op redelijk
ijs, maar wel met vrijwel voortdu
rend hinderlijke sneeuwval, de be
slissing moet gaan brengen.
Boon liet naderhand weten op
dat moment geen stuiver voor zijn
kansen te hebben gegeven. „Wim
was sterk en ik verwachtte hem op
het laatst ieder moment naast me
maar tot mijn verbazing kwam hy
niet"
„Ik zat er in de slotfase een
beetje doorheen bekende Wester
veld, die niettemin volgende week
woensdag, als de weergoden ten
minste in dezelfde winterse stem
ming blijven, als een der favorieten
aan de monsterrit door de Friese
dreven zal beginnen. Al zal de te
genstand dan wei van een heel an
der kaliber zijn dan gistermiddag
op het Veluwemeer.
DEN HAAG (GPD) - PTT'ers
die aan de eventuele Elfsteden
tocht deelnemen, krijgen van
het bedrijf een aantal facilitei
ten verleend. Voorwaarde is
echter dat het dienstbelang dat
moet toelaten en de tocht in
zijn geheel moet worden vol
bracht.
Schaatsliefhebbers voor het
historische Friese gebeuren
hebben zoals dat heet 'recht op
één dag buitengewoon verlof
met behoud van loon' Dat ver
lof kan worden verlengd met
nog een halve of hele dag als de
duur van de reis naar Leeuwar
den en terug dat nodig maakt.
Ook krijgen de deelnemers
de reiskosten van de stand
plaats naar Leeuwarden en te
rug vergoed. Tot slot betaalt
het bedrijf een bijdrage in de
nevenkosten van f 25.
PHOENIX (DPA) - De Zuidafri-
kaanse hardloopster Zola Budd,
die intussen de Britse nationaliteit
bezit, krijgt voor haar eerste na-
Olympische optreden in de Ver
enigde Staten een startgeld van
rond de kwart miljoen gulden.
Budd werd gecontracteerd voor
een stratenloop over tien kilometer
op 3 maart in Phoenix in Arizona.
Het komt in Phoenix niet tot een
revanche tussen Zola Budd en de
Amerikaanse Mary Decker, die tij
dens de Olympische 3000-meterfi-
nale ten val kwam. Voor Budd had
toegezegd, had Decker zich al afge
meld. Ook voor Decker lag een
startgeld van een paar ton klaar.
BEVERWIJK (GPD) - Wijk aan Zee, het in de Noordhollandse duinen verscholen toeris
tenplaatsje, geniet een zekere bekendheid die tot ver over de vaderlandse grenzen reikt.
Staat Volendam in het buitenland voor molens en klompen, is Gouda beroemd om zijn
kaas en Rotterdam om zijn haven, aan de naam Wijk aan Zee is onlosmakelijk het Hoogo
vensschaaktoernooi verbonden, dat deze week voor de 47e keer van start gaat.
