Steeds
'Debacle dreigt voor de tuinders'
Meer ruimte nodig voor biotechnologie
Voorzitter veiling pessimistisch aan vooravond van afscheid
Steeds meer bedrijven willen zich in Leeuwenhoek vestigen
Subsidie provincie voor Centocor
DONDERDAG 17 JANUARI 1985
LEIDEN
LEIDEN/VOORSCHOTEN -
De Veiling Leiden en Voor
schotenaar Ben van Vliet (69)
sluiten morgen een hoofdstuk
af. Na 41 jaar als voorzitter van
de groenteveiling de steeds
wisselende getijden van uien
en komkommers in goede ba
nen te hebben geleid, heeft
Van Vliet besloten nu plaats te
maken voor een jongere gene
ratie. Een man van 'geen woor
den maar daden' en, ondanks
het feit dat hij zijn tuinderij al
jaren geleden overdeed aan
zijn broer, in zijn hart nog
steeds tuinder.
door
Raymond Peil
Hij neemt het op voor de kwekers
van groenten die, in de ogen van
Van Vliet, een miskend slachtoffer
worden van de economische reces
sie. "De prijzen zijn niet minder ge
worden. Maar de onkosten zijn ho
ger. Gas is veel te duur. Het dreigt
een debacle te worden. Er zijn be
drijven die 400.000 gulden gas per
jaar verstoken. En olie is helemaal
niet te betalen. Er zit voor hen ab
soluut geen rek meer in".
"Er waren bij ons hele grote be
drijven die er zijn uitgestapt of zijn
gehalveerd. Bedrijven waarvan je
het helemaal niet zou verwachten.
En er is voor de moeilijkheden
geen oplossing in zicht. Als de
overheid iets wil doen wordt dat
belemmerd door het grote geheel:
de EEG", verwijst Van Vliet naar
de Europese Gemeenschap, die on
der meer de gasprijskorting voor
Nederlandse tuinders met zwaar
geschut te lijf ging.
Een doorn in het vlees van de
scheidende veilingvoorzitter.
Evenals de verdrijving van tuin
ders uit gebieden, waar van ouds
her groenten werden verbouwd,
door de voortschrijdende stadsbe-
bouwing. "Waar nu de Vijf Meilaan
is en de Churchilllaan, daar zaten
vroeger tuinders. In de Mors, Ste-
venshofpolder, Leiderdorp bij de
Besjeslaan was dat idem dito.
Tuinders in de stad Leiden zijn
praktisch uitgeroeid", onder
streept Van Vliet.
Het gebied waaruit groenten op
de veiling aan de Zoeterwoudse-
weg worden aangevoerd is door
ADVERTENTIE
deze ontwikkeling onvermijdelijk
groter geworden. Uit de Haarlem
mermeer, Sassenheim, Lisse, Lei
den, Voorschoten, Leidschendam
en zelfs Zoetermeer komen de pro-
dukten van de koude en warme
grond naar de Leidse veiling. Het
transport per as heeft dat over wa
ter noodgedwongen verdreven.
Van Vliet: "Wat vroeger de boten
waren zijn nu de auto's geworden".
Water
Volgens de Voorschotenaar
moet de Leidse groenteveiling om
streeks de Eerste Wereldoorlog
zijn opgericht in De Waag. Van
Vliets vader stond mede aan de
wieg en werd de eerste voorzitter,
een functie die deze veertig jaar
zou vervullen. De aanvoer van
groenten geschiedde toen hoofdza
kelijk over water. De boten voeren
toen de veiling in. Daar konden de
handelaars de waren bemonsteren
en aanvankelijk door loven en bie
den, maar later door middel van de
veilingklok, in bezit krijgen.
In 1930 verhuisde de veiling naar
de Zoeterwoudseweg waar later op
het 4,5 hectare metende terrein hal
len met een oppervlak van 43.000
vierkante meter zijn gebouwd. Nu
bekijken de handelaars de partijen
van te voren en verwisselt de hele
handel iedere dag in anderhalf uur
van eigenaar. "Vroeger waren we
de hele dag aan het veilen", blikt
Van Vliet met enige weemoed te
rug.
"De sfeer was vroeger veel gezel
liger. Voor mijn zoons was de vei
ling toen een dagje uit in de vakan
tie. Het is nu doodzakelijk gewor
den. De vrachtwagens rijden in en
uit. Dat zou ook niet anders kun
nen, want dan kost dat geld, Vroe
ger loste men een vrachtwagen van
anderhalve ton in anderhalf uur.
Nu lost zo'n jongen 20 ton in de
zelfde tijd. Als je dan vraagt 'wan
neer ben je in Lille' zegt zo'n jon-
Voorzitter Van Vliet op de Leidse groenteveiling: "Ik heb c
beerd zoveel mogelijk service te verlenen".
gen 'over tweeëneenhalf uur'. Men
moet tegenwoordig zo snel
werken. Het is niet idyllisch meer".
Het War Games-tijdperk is ook
de Leidse veiling niet voorbijge
gaan. De computer deed er al meer
dan vijftien jaar geleden zijn intre
de, terwijl een modale tuinder he
den ten dage op zijn minst over een
dergelijk rekentuig beschikt. "Be
strijden, sproeien, gieten, spitten,
lucht inlaten gaat nu allemaal met
computertjes. Dat moet ook wel,
anders is het niet rendabel", geeft
Van Vliet er blijk van de voeling
met zijn vak nooit te hebben verlo-
Die affiniteit met de tuinderij
vindt de Voorschotenaar ook een
belangrijke voorwaarde waaraan
de veilingmeester moet voldoen.
"Als voorzitter moetje eigenlijk in
ieder geval tuinder zijn. Verder
moet je toch erg veel in je mars
hebben: met mensen kunnen om
gaan, verstand hebben van de arti
kelen, als arbiter kunnen optreden
als het erg hoog oploopt en ver
stand van financiële zaken heb
ben".
Spannend
Van Vliet heeft ook de Rijns-
burgse tuinbouwschool helpen op
richten en zat er dertig jaar in het
bestuur. Kort na de oorlog, uit de
ondergrondse, was hij enige tijd
wethouder van Voorschoten. Daar
na heeft zijn werk als veilingvoor
zitter hem voor een groot deel in
beslag genomen: veel vergaderen
en op elke veilingdag als algemene
leider de handel in de gaten hou
den. "Spannend maar leuk werk.
Op een bepaald moment kon ik
niet zonder spanning leven".
Het minst leuk vond de Voor
schotenaar 'als er moeilijkheden
waren, om daar een beetje gepast
uit te komen'. "Meestal zijn het ge
woon zakelijke moeilijkheden of
rivaliteit onderling. Maar je hebt al
tijd met mensen te maken. Als vei
lingvoorzitter heb je bijvoorbeeld
het laatste woord als een tuinder of
opdrachtgever de keur niet aan
vaardt. Dat kan erg hoog oplopen.
Zeker als het om grote partijen
gaat, is de portemonnee van de be
trokkenen in het geding".
De Leidse veiling is qua opper
vlak één van de grootste. Per jaar
wordt er 33 miljoen omgezet. "Als
binnenlandse veiling staan we
goed aangeschreven. Als export
veiling hebben we alleen niet de
hoogte van de andere".
"Ik heb altijd geprobeerd men
sen tegen een zo laag mogelijke
prijs zo veel service verlenen, dat
ze er ook nog een boterham aan
kunnen verdienen. Dat is ook het
leukste van het voorzitterschap.
En ik dacht dat dat wel was ge
lukt".
Voor de toekomst van de veiling
wenst Van Vliet zijn opvolger, de
Leidschendammer Rein de Ruy-
ter, toe dat deze 'de zaak zo onder
houdt dat er voldoende geld uit
komt". "In mijn tijd konden we
voldoende gebouwen neerzetten.
Daar is tien miljoen gulden voor
uitgetrokken. Maar toen was dat
veel makkelijker. En de veiling zal
vooral bij de tijd moeten blijven".
De 245 leden van de Leidse vei
ling kunnen morgen van 14.30 tot
16.00 uur in Avifauna in Alphen of
ficieel afscheid nemen van Van
Vliet. Daarna gaat de Voorschote
naar het wat kalmer aan doen. "Ik
reis graag, lees graag, ga weer eens
op mijn eigen zaak kijken - niet
werken hoor - en alles op mijn ge
mak doen. Ik heb nog heel veel
dingen te doen. Eigenlijk kom ik
nog tijd te kort". En na een blik
door de beijsbloemde ruiten: "Ik
vind het kunstenaars, die nu nog
goede spruiten krijgen".
LEIDEN - Er zijn zoveel biotech-
nologische bedrijven die zich in
Leidse Leeuwenhoek willen vesti
gen dat er nu al ruimte te weinig is.
Wethouder Fase (WD) deelde dit
gisteravond mee aan de raadscom
missie economische aangelegenhe
den.
Volgens de wethouder is het no
dig dat de gemeente meer grond
beschikbaar stelt voor de biotech
nologie, een van de industrietak
ken die ondanks de economische
recessie fors groeit. De verdere uit
breiding zou dan wel ten koste
gaan van de 2.200 woningen, die in
de verre toekomst in de Leeuwen
hoek moeten komen. Een andere
mogelijkheid is Oegstgeest. De
Leidse universiteit heeft net over
de gemeentegrens (rijksweg A44)
Oegstgeester grond in eigendom.
In beide gevallen moet het bestem
mingsplan worden gewijzigd. Als noodzakelijk. kaanse bedrijven daadwerkelijk
de verdere uitbreiding in Oegst- De mededeling van wethouder besloten zich in de Leidse Leeu-
geest zou plaatshebben, is ook Fase was een complete verrassing, wenhoek te vestigen: Centocor en
overleg met de buurgemeente Tot nu toe hebben pas twee Ameri- Molecular Genetics Incorporation.
LEIDEN - Het provinciaal bestuur van Zuid-
Holland is van plan 275.000 gulden subsidie te
verstrekken aan de vestigingen van Centocor
Europe bv in Leiden "om een optimale start van
dit bedrijf mogelijk te maken". Gedeputeerde
Hoek van Dijke heeft dit de provinciale com
missie voor economische zaken voorgesteld.
De provinciale subsidie zou moeten worden
verstrekt omdat ook het rijk de vestiging van
biotechnologische bedrijven in Nederland als
'een speerpunt van het industriebeleid' be
schouwt. Het bedrijf gaat vanaf dit jaar draaien.
De bijdrage van 275.000 gulden is een tegemoet
koming voor de eerste jaren waarin met verlies
wordt gewerkt.
In de vestiging van Centocor heeft de gemeen
te Leiden al ongeveer 250.000 gulden gestoken
door de grond goedkoper aan het bedrijf ter be
schikking te stellen. Het ministerie van econo
mische zaken investeerde 2,5 miljoen dollar (on
geveer 9 miljoen gulden) terwijl de Maatschap
pij voor Industriële Projecten voor eenzelfde be
drag in Centocor deelneemt.
Maar door de beslissing van deze
twee bedrijven is de belangstelling
van anderen enorm toegenomen
volgens het principe 'als er één
schaap over de dam is, volgen er
meer'. "De bedrijven komen zelfs
uit zichzelf naar ons toe", zei Fase.
Op dit moment zijn er al onder
handelingen in een vergaand sta
dium met twee bedrijven die nog
wel terecht kunnen in het voor bio
technologie gereserveerde stukje
Leeuwenhoek. Dat ligt overigens
achter de universiteitsgebouwen
tegen rijksweg A44 aan.
Vrijwel zeker
Gemeente-ambtenaar E. Keijser,
hoofd van de directie economische
aangelegenheden, zei desgevraagd
dat met één bedrijf de zaak vrijwel
Redactie: Wim Brands Bart Jungmann
Almanak (1)
Eén van onze geliefde collega's
bekeek verwonderd de nieuwe
studentenalmanak. Hij vroeg
zich af of we het roze omslag nu
echt hadden moeten besmeuren.
Besmeuren? De omslag wordt
inderdaad ontsierd door vinge
rafdrukken en andere viezigheid.
Boenen met een nat washandje
helpt evenwel niet: de afdrukken
blijven.
Wie vervolgens enigszins ont
steld het boekwerk openslaat, zal
al gauw tot de slotsom komen
dat hij het slachtoffer is van een
(studenten)grap. De almanak
staat namehjk in het teken van
de lelijkheid. Is de grap echt
leuk? Daar zullen we nog eens
een nachtje over slapen. Hoewel
ons wel van het hart moet dat
ons inziens de nieuwe lichting
studenten en studentes net weer
even iets mooier is dan de vorige,
maar dat kan schijn zijn.
Niet echt leuk is het verhaal
dat in het begin van de almanaK
staat. 'De dictatuur van de
schoonheid' heet het en de au
teur geeft in het begin te kennen
een einde te willen maken aan de
tirannie van mooi en lelijk. Ver
volgens schrijft Caro Sicking,
want dat is de naam van de
schrijfster: "Ik riep mezelf uit tot
dictator van de ethiek". Ethiek?
Esthetiek misschien?
Tijdens een treinreis vangt ze
een gesprek op dat van belang
kan zijn voor haar onderzoek.
Twee mannen spreken over ene
Bertha die in het bezit is van een
rechte rug, volle tepels en grote
vochtige ogen. De vertelster van
het verhaal meent dat er sprake
is van een vriendin van beide he
ren. Later komt de aap uit de
mouw, in de vorm van een koe.
Maar dat wist de intelligente
lezer natuurlijk al meteen, want
als mensen het over ene Bertha
hebben, dan gaat het in negen
van de tien gevallen over een koe
(geldt ook voor Klazina).
Almanak (2)
Wel leuk in deze almanak is de
studentenblues van Hugo 't Ij
zer, wie dat ook mag zijn. Het ge
dicht verhaalt over het maan
dags humeur van de student die
niets dan misère om zich heen
aantreft. Aan het einde van de
blues gloort er evenwel hoop.
Denkend aan zijn lief ondergaat
de student een verandering. Op
weg naar haar gaat hij zich aan
onwelvoeglijke gezangen te bui
ten en als hij haar huis ontwaart,
beweert hij dat niets hem meer
kan stuiten. Maar dan, de laatste
strofe:
Eén trap scheidt me nog van je
armen, Renate!
Ik hoor hoe je lachend je deur
opengooit,
en, de mond in verzaligde glim
lach geplooid,
zie 'k Jan, ritsophalend, je kamer
veria ten-
Uitgesproken melig daarentegen
is de lelijkheidstest. Van de vra
gen vallen je schoenen uit en wie
de uitslag heeft gelezen, zal de
grootste moeite hebben om een
geeuw te onderdrukken.
Wakker word je weer door het
bekijken van de babyfoto's. Zo
als bekend zijn de meeste baby's
lelijke monstertjes, kleine Huik
jes, en het is dan ook niet moei
lijk om een serie lelijkerds bij el
kaar te krijgen. Maar deson
danks is de almanak-redactie er
in geslaagd om ons te verrassen
met een paar zeer lelijke exem
plaren. Als dit je nageslacht zou
zijn, ai!, dan vervloek je de dag
waarop je tot voortplanting be
sloot.
'Not bad - not bad at all' 'I don't care what Sam says' 'Andrews... come into my office'
De leuke baby's uit de almanak. Zijn de bijschriften het gevolg van de Leidse banden met Oxford?
Leidse Hout
Geen verhaal over verdwenen
muziektenten die er misschien
wel nooit waren. Onderwerp is
ditmaal de hond in de Leidse
Hout, de hond die eerst mis
schien en toen beslist niet aange
lijnd hoefde. Hondebezitters met
een voorkeur voor de Leidse
Hout als 'uitlaat' schijnen al eni
ge weken in rep en roer te zijn.
Honden zouden voortaan in
het bos aan de lijn moeten, or
ders van de gemeente. Het ge
rucht nam de weg van een lo
pend vuurtje en bereikte zelfs
het Leids Nieuwsblad, waar de
roemruchte Jan C. van der Heide
er een alarmerend verhaal aan
wijdde. Compleet met voorbeeld
van een bezwaarschrift.
Het stadhuis kreeg allemaal
woeste blaffers over de vloer,
zelfs nadat wethouder Peters de
plannen had ontzenuwd. Morgen
zal in de gemeentelijke adverten
tie alles nog eens krachtig wor
den ontkend. Peters in een com
missievergadering vorige week:
"Dit gerucht berust op een mis
verstand".
Gemeentelijk voorlichter Wim
Issendonck doet er een schepje
bovenop: "Volkomen uit de
lucht gegrepen, dit verhaal. Waar
het vandaan komt, weten we
niet. Maar er is geen sprake van,
onzin". Het artikel van Van der
Heide krijgt van hem de kwalifi
catie 'puur opruiend'. Deze LN-
redacteur kan bovendien een bo
ze brief van burgemeester en
wethouders tegemoet zien. Daar
in wordt grote verontwaardiging
over het geschrevene uitgespro
ken.
Blijft de vraag waar het ge
rucht ontsproten is. Issendonck
denkt aan de wijk. Maar de
Raadsherenbuurt wast de han
den in onschuld. Ina Harinck, re
dactrice van het wijkblad De
Raadsheer: "Dit verhaal komt
beslist niet uit de buurt. Wij we
ten van niks en er heeft ook niet
zoiets in De Raadsheer gestaan.
Ik heb er over gesproken met ie
mand van de platsoenendienst
en die zei ook: nee, dat verhaal
komt niet uit de buurt".
Iemand van de plantsoenen
dienst zullen wij niet tegenspre
ken, dan maar de journalist-in-
kwestie maar gebeld. "Ik kom
daar zelf ook wel eens met mijn
hond", verklaart Van der Heide.
Hij en zijn hond hebben bij hun
wandeling het een en ander heb
ben opgepikt en Van der Heide
schreef er een verhaal over met
een mysterieuze 'Mevrouw S.'
die haar beklag deed.
Maar waarom niet de gemeen
te geraadpleegd? Hoor en weder
hoor heet dat. "Ik heb dit via an
dere bronnen bij de gemeente
gehoord. Andere bronnen dan de
afdeling voorlichting, ja", aldus
Van der Heide. "Overigens is het
wel zo dat de gemeente al klach
ten binnenkreeg voordat ik er
over geschreven had".
Hem zo beluisterend krijg je de
indruk dat de gemeente, onder
druk van alle boosheid, het hon-
denbesluit snel heeft ingetrok
ken. "Dat denk ik wel, ja. In elk
geval zijn ze zodanig geschrok
ken dat honden in elk geval niet
aan de lijn hoeven. Dat is dan
toch het voordeel van mijn stuk
je geweest". Hier spreekt een
hondebezitter, dat is duidelijk.
Van der Heide en zijn hond zul
len overigens volgende week op
de zaak terugkomen.
beklonken was. Begin februari zou
dat officieel bekend worden ge
maakt. Dat kan niet eerder omdat
het bedrijf op de Amerikaanse
beurs is genoteerd en een vroegtij
dig uitlekken van de komst van het
bedrijf de handel in aandelen zou
beïnvloeden.
Met een vijfde bedrijf worden
binnenkort de gesprekken over
vestiging in Leiden begonnen.
Voor dat bedrijf is nu al geen plaats
meer en daarom is het nodig dat de
gemeente zich opnieuw bezint
over de inrichting van de Leeu
wenhoek. Fase: "De stand van za
ken dwingt ons ertoe om te gaan
kijken of er nog plaats is". De be
slissing om het gebied, bestemd
voor biotechnologie, uit te breiden
moet op korte termijn worden ge
nomen. vond de wethouder. Zij
werd daarin gesteund door de ge
hele raadscommissie. Het PvdA-
raadslid Geradts verwoordde het
algemene gevoelen: "Het mag niet
voorkomen dat er een bedrijf voor
je deur staat en je dan moet zeg
gen: het is vol".
Wethouder Fase zegde dan ook
toe dat het college op korte termijn
met voorstellen komt. Veel keus is
er overigens niet. Voorwaarde is
dat de bedrijven in de buurt van
het huidige terrein komen. Ze kun
nen dan namelijk gezamenlijk al
lerlei faciliteiten delen, zoals labo
ratoria en een bibliotheek. Maar
ook de aanwezigheid op loopaf
stand van het universitaire trans
ferpunt, waar informatie-uitwisse
ling tussen de wetenschappers en
het bedrijfsleven plaatsheeft, en
van het Academisch Bedrijven
Centrum, waar de bedrijven ge
bruik kunnen maken van laborato
ria, speelt een grote rol.
Daarom zal de keus gaan tussen
meer bio-technologische bedrijven
of woningbouw in de Leeuwen
hoek. De 2.200 woningen zijn nu
gepland langs de Plesmanlaan. En
dat is in de buurt de enige moge
lijkheid om de bedrijven in Leiden
te houden.
Oegstgeest
G
E
2+3-zits
van 4295,--voor
In diverse kleuren.
',,ewe bl»nke 80
Het alternatief is Oegstgeest.
Aan de andere zijde van de rijks
weg, vlakbij de vestigingsplaats
van de Leidse biotechnologische
bedrijven, heeft de universiteit
grond in eigendom. Bovendien is
er al een viaduct onder de rijks
weg. In dit geval is overleg met de
gemeente Oegstgeest nodig, die
bereid moet zijn het bestemmings
plan daar te wijzigen. En er zal een
samenwerkingsverband moeten
worden opgericht tussen Leiden
en Oegstgeest.
Duidelijkheid over welke rich
ting de biotechnologische bedrij
ven opgaan zal er binnen afzienba
re tijd wel zijn Wethouder Fase be
loofde gisteravond namelijk haast
achter de plannen te zetten. Het ge
vaar is anders dat bedrijven Leiden
niet als vestigingsplaats zullen kie-
LEIDEN - Het Luxortheater aan
de Stationsweg heeft te kampen
met grote lekkages. Bij nadere in
spectie van het dak is gebleken dat
de loodrand die langs de dakbe
dekking hoort te zitten, er was af
gerukt. De polite vermoedt dat de
ze 25 meter lange loodstrip al eer
der is weggehaald.
.heirii
chrispijn
r I rriil nrrf jtp1
Wordt vervolgd op de
sleutelpagina.
Rubriek Meubelen.
