W
'Gebruik antibiotica
kan worden beperkt'
Paus heeft rüet veel begrip voor plaatselijke
Reportage
Blik in de
weekbladen
DE TIJD
EISEVIERS
DONDERDAG 17 JANUARI 1985
.PAGINA 11
Bejaarden dupe van onnodige infecties in verpleeghuizen
De Haagse arts Herman Cools, ad
junct-directeur van de Stichting Ver
pleeghuis Bieslandhof in Delft, is gis
teren aan de Rijksuniversiteit in Lei
den tot doctor in de geneeskunde ge
promoveerd. Zijn proefschrift: bacte-
riële infecties in het verpleeghuis.
Cools' onderzoek nam drie jaar in be
slag en beperkte zich tot de Delftse in
richting Bieslandhof. De arts kon dat
onderzoek doen dank zij een financiële
bijdrage van de Stichting Bevordering
Wetenschappelijk Onderzoek Ver
pleeghuizen in oprichting in Utrecht.
Het kernpunt waar het proefschrift
om draait, is het gebruik van antibioti
ca om infecties - die zich met name bij
bejaarden voordoen - te bestrijden.
Het toedienen van antibiotica zou aan
regels gebonden moeten worden. Wan
neer dat gebeurt, aldus dr. Cools, zal
dat zeker niet leiden tot een verhoogde
sterfte. De arts pleit verder onder meer
voor een nauwere samenwerking tus
sen ziekenhuizen en verpleeghuizen.
Het toedienen van antibiotica
kan - vooral in verpleeghuizen -
worden gehalveerd. De medicij
nen worden veelal onnodig aan
gewend om opkomende infecties
de kop in te drukken. Als men
bovendien het plaatsen van een
blaascatheter (waardoor de urine
in een plastic zak wordt opge
vangen) in gevallen waar dit niet
strikt noodzakelijk is achterwege
laat, krijgen infecties geen kans
te gaan woekeren.
Catheters veroorzaken in heel
wat gevallen ontstekingen die op
hun beurt weer met antibiotica
worden bestreden. Wanneer zie
kenhuizen en verpleeghuizen
zorgvuldiger met het aanbren
gen van catheters zouden gaan
omspringen, kan het gebruik van
antibiotica in Nederland aan
zienlijk worden beperkt.
Infecties komen veelvuldig bij
bejaarden voor. En vooral bij hen
die in ziekenhuizen of verpleeg
huizen zijn opgenomen. Die ont
stekingen worden met antibioti
ca bestreden. Veelvuldig gebruik
van dit medicijn is echter niet he
lemaal van gevaar ontbloot. De
gevolgen zijn dat er bacteriën
ontstaan die op den duur onge
voelig voor het medicament zijn
en zich almaar kunnen uitbrei
den. Een gevolg daarvan is weer
dat de behoefte aan nieuwere,
meestal veel duurdere, antibioti
ca stijgt.
door
Jan Westerlaken
Antibiotica wordt - na medicij
nen voor hart- en vaatziekten -
het meest voorgeschreven. In
veel grotere mate ook dan pijn
stillers. Dr. Cools: "Kinderen,
bijvoorbeeld, krijgen voor een
kulindicatie al een antibiotica.
Dat is al jaren bekend. Alleen bij
de bejaarden is het nooit geno
teerd. Ik heb dat nu gedaan."
Miljoenen
Dr. Cools heeft ook uitgere
kend hoeveel geld hij in Bies
landhof heeft bespaard door het
toedienen van antibiotica zo veel
mogelijk terug te dringen. Het
totaalbedrag ligt rond de twintig
duizend gulden. Niet schrikba
rend op het eerste gezicht, maar
het gaat om slechts 320 bedden.
Het medicijngebruik is in het
Delftse verpleeghuis een gulden
per bed lager dan in andere ver
pleeghuizen in Nederland.
Het landelijke beeld levert heel
wat meer spectaculaire cijfers
op. Jaarlijks wordt er in ons land
voor een half miljard aan antibio
tica voorgeschreven. Wat de
Haagse arts nu beweert is, dat dit
bedrag tot de helft kan worden
teruggedrongen.
"Misschien is het wat minder",
licht Cools toe, "omdat er ook
nog afleveringskosten zijn. De
apotheker moet er ook een boter
ham aan verdienen. Maar ik
denk dat er op het gebruik van
antibiotica in een jaar ongeveer
tweehonderd müjoen gulden
kan worden bespaard. Er komt
nog bij dat wanneer je zorgvul
dig met catheters omspringt, je
de bacteriën geen kans geeft zich
uit te breiden. Dan kun je ook
volstaan die infectie te bestrijden
met antibiotica die eenvoudiger
en dus goedkoper kunnen wor
den geproduceerd."
Bezuinigen dus? Dr. Cools:
"Dat is geenszins mijn bedoe
ling. Wat ik wil is bejaarde men
sen zo lang mogelijk op de been
houden. In elk geval rechtop
want dat is goed voor geest en
lichaam. Je kunt er diverse ont
stekingen (blaas, longen en huid)
mee voorkomen. De bejaarde be
zorg je op die manier een minder
onacceptabele oude dag. Zeker,
dat kost geld. Personeel heb je
Dr. Cools: Bejaarden zo lang mogelijk op de been houden, (foto gpd)
nodig, rolstoelen heb je nodig.
Van bezuinigen is geen sprake.
Ik wil alleen proberen de bejaar
de wat aangenamer door die laat
ste levensfase heen te loodsen."
Onbereikbaar
Een zo aangenaam mogelijke
oude dag, hoe denkt Cools dat te
kunnen bereiken?
"Wat wij hier, in Bieslandhof,
doen, is een bejaarde pas in bed
stoppen als het werkelijk niet an
ders kan. Dat bed moet in princi
pe onbereikbaar voor hem zijn.
Ik weet dat het moeilijk is, om
dat de meeste instituten rond het
bed zijn opgebouwd. De finan
ciering, om maar eens een voor
beeld te noemen, speelt zich
eveneens rond het bed af. Met
deze gedachte haal je inderdaad
het hele stelsel overhoop. Maar
dat is ook een beetje mijn bedoe
ling. Ik toon in mijn onderzoek
aan dat het kan: hier, in Delft,
hebben we 320 patiënten. Niet
meer dan tien procent ligt de he
le dag in bed. Omdat het echt
niet anders kan. Het zijn niet
steeds dezelfde mensen. Die
groep wisselt wel steeds."
Dr. Cools heeft in zijn ver
pleeghuis weinig bejaarde pa
tiënten van wie de urine via een
catheter in een plastic zakje op
de buik wordt opgevangen. Dus
komen er weinig ontstekingen
Hét probleem ligt, zo is Cools
gebleken, vooral bij de zieken
huizen. Hij zegt: "Een op de drie
patiënten die wij in Bieslandhof
uit het ziekenhuis krijgen, heeft
een catheter. Binnen vier weken
is de helft het zakje bij ons kwijt.
Kijk, als het ziekenhuis dat ding
er eerder uit had gehaald of hem
niet ten onrechte had geplaatst,
dan zou de infectie helemaal
geen kans hebben gehad om om
zich heen te grijpen. Wat zie je in
ziekenhuizen? Zo gauw de ge
middelde leeftijd oploopt, wor-
Droog bed
Het waarom ligt voor de hand:
de bedden in het ziekenhuis
moeten droog blijven, omdat er
geen personeel is om die bedden
om de haverklap te verschonen.
Dr. Cools: "Maar wat blijkt nu?
De bedden blijven helemaal niet
droog. Want in heel wat gevallen
lekken de catheters en worden
de bedden toch nat. En daar
komt dan nog bij dat je tachtig
procent van die mensen met een
urineweg-ontsteking opzadelt.
Tegen dat systeem ben ik nu be
zig mij driftig te verzetten. Zou je
die mensen niet in bed leggen,
dan plassen ze er ook niet in. Als
de ziekenhuizen wat meer bed
den-po's of po-stoelen zouden
aanschaffen, was er al een hoop
leed geleden. Nog beter is na
tuurlijk om even met zo iemand
naar het toilet te lopen. Ik weet
het, dat kost tijd, daar heb je
mensen voor nodig. Maar dat is
een acceptabele oude dag wel
waard."
Zou de catheter uitgebannen
kunnen worden? Dr. Cools zegt
dat dat geen haalbare kaart is.
Oudere mensen die incontinent
zijn (hun plas niet kunnen op
houden, ook al willen ze dat)
moeten, in heel wat gevallen tij
delijk, een catheter hebben. Het
punt is echter dat er op te grote
schaal gebruik van wordt ge
maakt. De ziekenhuizen zijn al
genoemd, maar ook verpleeghui
zen maken zich daar, helaas,
schuldig aan."
Het plaatsen van een catheter
heeft tot doel de werklast in zie
kenhuizen en verpleeghuizen te
verminderen. Maar gebeurt dat
ook daadwerkelijk?
Dr. Cools vraagt zich dat af.
"Kijk", legt hij uit, "als de cathe
ter in mindere mate zou worden
gebruikt, dan raak je in de eerste
- en de belangrijkste - plaats veel
infecties kwijt. Je hoeft de be
jaarde bovendien geen kuur te
laten ondergaan met antibiotica.
We komen dan eindelijk eens af
van de wedloop tussen de bacte
rie en de mens. Een wedloop die
pas stopt als de veroorzaker er
van aan banden wordt gelegd.
Dat is in de eerste plaats de ca
theter."
Inspraak
Er wordt maar aan gedaan met
de bejaarde. Heeft zo iemand
niets te zeggen als er aan zijn li
chaam wordt gedokterd?
Dr. Cools: "Inderdaad, dat is
een van mijn invalshoeken: de
bejaarde actief gaan betrekken
bij wat er met hem gebeurt. De
gezondheidszorg kan soms geen
oplossing bieden. Neem chroni
sche gevallen die steeds erger
worden. Bejaarden, maar ook an
dere volwassenen, moeten zo
langzamerhand eens begrijpen
dat de gezondheidszorg niet voor
honderd procent een oplossing
te bieden heeft."
Als een bejaarde dement is,
kun je moeilijk verwachten dat
hij of zij over het wel en wee van
zijn lichaam meedenkt? Moeten
die mensen maar afwachten wat
er met hen gebeurt?
Dr. Cools geeft toe dat juist die
mensen volstrekt zijn overgele
verd. "Hoewel", voegt er hij on
middellijk aan toe, "om zo ie
mand ontstaat al vrij snel een be
schermend systeem. Mensen -
kinderen bijvoorbeeld - die zich
betrokken voelen bij hen die niet
meer voor zichzelf kunnen opko
men. Zodra bejaarden met een
verpleeghuis in aanraking ko
men, worden zij beschermd door
de verpleegkundigen die er
werken."
Het onderzoek van de Haagse
arts heeft zich beperkt tot Bies
landhof. Kun je dan stellen dat er
sprake is van een landelijk
beeld?
Dr. Cools: "Dat denk ik niet.
Niet elk verpleeghuis heeft een
zelfde werkwijze. Net zo goed als
je academische- en streekzieken
huizen hebt, heb je ook verschil
lende vormen van verpleeghui
zen. Ik heb in mijn onderzoek
wat vergelijking gemaakt. Als ik
de uitkomsten daarvan naast el
kaar zet, komt Bieslandhof goed
uit de bus. Maar als het om harde
feiten gaat, kan ik alleen praten
over de ervaringen die ik in mijn
verpleeghuis heb opgedaan. Dui
delijk is dat er landelijk nog best
het een en ander kan worden ver
beterd."
Zijn onderzoek heeft het aan
getoond: het gebruik van anti
biotica kan worden gehalveerd.
Verwacht dr. Cools dat er in de
praktijk wat van terecht zal ko
men?
"Ik heb mijn hoop erop geves
tigd dat mensen uit de verpleeg
huiswereld de draad zullen op
pakken en willen proberen de
zaak om te buigen. Daarnaast
hoop ik dat de verpleeghuizen in
gesprek met de ziekenhuizen
zullen komen. Zodat er daar ook
wat meer aandacht aan de be
jaarde patiënt wordt gegeven.
Als dat van de grond komt ben ik
blij. Dan zijn we in elk geval op
de goede weg."
'De slag om de etnische kiezer'
staat uitgemeten op de eerste pagi
na's van Vrij Nederland van deze
week. Volgend jaar krijgen buiten
landers stemrecht voor de gemeen
teraden. De PvdA heeft op
pamflet een statieportret gezet
Den Uyl, door de Turkse gemeen
schap in Nederland ook wel verte
derd 'kale man' genoemd. Want
Turken en Marokkanen hadden
verteld dat een plaatje van een
wijsgeer, liefst type familievader,
het goed zou doen bij de achter
ban.
Onderzoekgegevens wijzen alle
maal in een richting: buitenlanders
staan argwanend tegenover de po
litiek. Politici worden gezien als
zakkenvullers. Maar uitgebreide
voorlichtingscampagnes worden
voorbereid: 'Dit is een rood pot
lood' of 'U mag in Nederland niet
samen met Uw vrouw in een stem
hokje'. En een voorlichtingsfilm
wordt gemaakt mét hulp van de
buitenlanders. "Want als je een
Turk filmt, is het belangrijk hoe
zijn snor staat. Naar boven of naar
beneden, dat is heel wat anders".
Ook in VN het actuele verhaal
over de kerncentrales. Vorige
week besloot de Nederlandse rege
ring er twee bij te bouwen: het ge
vaar van eventuele ongelukken is
volgens de regering minder erg
dan wel eens gedacht. VN zet de
feiten in Amerika nog eens op een
rij: 5000 ongelukken en 530 noodsi
tuaties per jaar.
In de bijlage: St. Kilda, een
Schots Utopia en verder Willem
Ruis' Sterrenshow, Neelie Smit-
Kroes en de ramp van de duwbak
ken.
gaat heeft onmiddellijk effect",
suggereert hij een aanpak.
Vol idealisme, verlangend naar
een kind, beginnen veel kinderloze
paren aan het adopteren van een
kind. Maar vaak loopt het op een
diepe teleurstelling uit. Soms is er
afwijzing ("hij stapte het tehuis
binnen en keurde ons geen blik
meer waardig"), soms ook agres
sie: "Er ging zo'n dreiging uit van
dat joch dat ik wel eens dacht: als
jij volwassen was geweest zou je
me kunnen doodslaan", zo noteert
de Tijd op uit monden van adoptie
fouders.
Hoofdredacteur Arie Kuiper trok
met fotograaf Paul Babeliowsky
door Zuid-Afrika en registreerde
daar de ellendige woonomstandig
heden voor zwarten. Zijn conclu
sie: Botha heeft een prachtig geo
lied systeem ontworpen met als
doel handhaving van de blanke su
prematie.
De Tijd bericht verder onder
meer dat de Verenigde Staten hun
economische blik hebben verlegd
van het oude Europa naar het Ver
re Oosten. Ruime aandacht krijgt
ook de Duitse komiek-uit-de-oude-
doos Karl Valentin, wiens humor
dezer dagen is te bewonderen op
zondagavonden (VPRO-televisie).
Amsterdam wil worden verlost
van 'het wereldrecord zieke ambte
naren' (Amsterdam heeft 't, meldt
de Tijd met een zo langzamerhand
wat flauwe verwijzing naar de re
clamekreet). P. van der Eijk ging
na op welke wijze het enorme ziek
teverzuim wordt aangepakt. De
door het gemeentelijk vervoersbe
drijf aangetrokken bedrijfsarts
Dercksen ziet een belangrijke oor
zaak in het slechte Amsterdamse
leefklimaat. Maar ook vindt hij dat
het ontbreken van financiële sanc
ties misbruik in de hand werkt.
"Alles wat via de portemonnee
De duistere financiële praktijken
van Philips waarover de Haagse
Post deze week schrijft zijn giste
ren in deze krant al belicht. Wie wil
kan het nog eens tot in details nale-
Verder besteed het blad aan
dacht aan het kabinetsvoornemen
twee kerncentrales erbij te bou
wen. De BMD als 'cover-up' terwijl
intussen achter de schermen het
besluit werd voorbereid. Alleen
nog de 'inspraakmolen van de pla
nologische kernbeslissing', maar
daarna is het woord aan de elektri
citeitsproducenten, verenigd in de
SEP.
En wat die zullen besluiten staat
voor HP vast, zeker met een pro-
kernenergie man als oud-minister
Wiegel in de top van de SEP. Bo
vendien is Wiegel voorzitter van de
adviersraad voor ruimtelijke orde
ning. Een interessant kruispunt
van functies. Hetgeen door de
commissaris der koningin in Fries
land wordt beaamd. 'Ik ben er voor
het rode èn het groene licht'.
Ook geeft HP een portret van
Ray Cave, de succesvolle hoofdre
dacteur van het gezaghebbende
weekblad Time. Een man die aan
voelt wat 31 miljoen mensen willen
lezen: grote omslagartikelen over
het supermodel Cheryl Tiegs, cho-
lestorol, rugklachten en... katten.
Niet iedere redacteur is het met de
ze 'softy trend' eens. Cave: 'Het is
nieuws. Nieuws is datgene wat de
maatschappij waarin we leven be
zighoudt'.
MAGAZINE
Elseviers Magazine trok op met
zwervers en andere daklozen in
Nederland. Twaalfduizend zwer
vers telt ons land. Wat zijn dat voor
figuren? Volgens EM zijn het men
sen met gestrande huwelijken die
aan dé drank zijn geraakt, drugge
bruikers en niet te vergeten ex-
psychiatrische patiënten, die van
wege het bezuinigingsbeleid in de
gezondheidszorg te vroeg aan hun
lot zijn overgelaten.
EM citeert een hulpverlener:
"Het probleem van de daklozen
blijft bestaan. Ook als de sneeuw
weg is. Acties voor Ethiopië zijn
natuurlijk mooi en ik juich dat toe.
Maar om ons heen is ook nog zo
veel ellende".
Arjen van Rijn schrijft in EM
over de Duitse hereniging: Wat de
Oostduitsers zelf betreft; als zij het
voor het zeggen hadden zouden ze
zeker het monopolie van de com
munistische partij afschaffen,
maar aansluiting bij de Bondsre
publiek of een kopie van het West-
duitse maatschappelijke systeem
willen zij evenmin.
Verder een profiel van de Ameri
kaanse president aan de voor
avond van zijn beëdiging in tweede
termijn. Het is nu tijd voor daden,
meent Fons van Westerloo, straks
gaat de belangstelling al weer uit
naar de strijd om de opvolging.
Verder in EM onder meer menin
gen over kernenergie 'eindelijk
heeft het kabinet zijn verantwoor
delijkheid genomen' en over Nica
ragua 'de beste politiek tegenover
dit land is een welwillende, maar
tegelijk kritische houding in het
voortdurend besef dat achter het
burgerpak van Ortega een poten
tiële caudillo schuilt'.
Zestig procent van de Neder
landse vrijwilligers die in de Derde
Wereld hebben gewerkt, keert na
verloop van tijd weer terug, zo
blijkt in een artikel in HN. Het is
het gevolg van een 'cultuurschok'.
Het overkomt vrijwel iedereen en
de mate waarin het gebeurt wordt
niet bepaald door de waardering
voor het leven in het achtergelaten
land. Na een paar dagen zijn fami
lie en vrienden niet meer in de ver
halen geïnteresseerd, een nieuwe
baan is niet te vinden en het isole
ment van de teruggekeerde vrijwil
liger is een feit.
Trinus Riemersma schreef het
proefschrift 'Proza van het platte
land', dat uitvoerig ingaat op de
Friese beweging. "Het proza van
de negentiende eeuw wordt vooral
bepaald door een burgelij ke litera
tuur. De wereld waarin het verhaal
speelt is in principe goed. Het kwa
de moet worden bestraft, het goede
beloond.... Het burgelijke heeft een
veel grotere invloed gehad dan het
christelijke. Het calvinisme is in de
Friese literatuur meer een sausje",
aldus de auteur.
Cor Witschge, nog steeds beter
bekend als Pipo, brak met zijn suc
ces, verloor zyn vrouw en kreeg
zelf een hartaanval. De clown, die
dat eigenlijk niet was ("Ik ben ac
teur, en hoor niet in een circus")
blikt terug: "Ik werd geleefd. Even
ergens een lintje doorknippen.
Niemand begreep dat ik dat eigen
lijk niet wilde". Hij sympathiseer
de met provo (vandaar misschien:
dag vogels, dag bloemen) en pro
testeerde mee tegen de komst van
kruisraketten. "Maar wat dan nog?
Mijn hoop is gevestigd op: goede,
aardige mensen. Ze leven nog".
De manier waarop het bezoek
van de paus aan Nederland
wordt voorbereid doet vrezen,
dat het vooral moet dienen tot
herstel van een strakke eenheid
in de Nederlandse kerk en tot het
weer aantrekken van de touwtjes
van de kerkelijke discipline.
De landelijke werkgroep
'Open Kerk', door vooruitstre
vende rooms-katholieken in 1972
opgericht na de benoeming van
dr. Gijsen tot bisschop van Roer
mond, schrijft dat in een brief
aan haar leden naar aanleiding
van het komende pausbezoek.
"Maar er is geen reden om af te
wachten of er toch nog iets ver
rassends en hoopgevends ge
beurt. Het bezoek van de paus
ontslaat ons niet van de plicht
om een kerkgemeenschap te zijn
die verstandig met het verleden
omgaat maar zich vooral laat lei
den door de opdracht dat ook in
de toekomst de boodschap van
het evangelie wordt gehoord en
als relevant wordt ervaren".
Veel Nederlandse rooms-ka
tholieken hebben na het tweede
Vaticaanse concilie geprobeerd
vormen van geloven en van kerk-
zijn te vinden die het best bij de
plaatselijke situatie aansluiten,
zonder de verbondenheid met de
wereldkerk aan te tasten. 'Open
Kerk' meent, dat de kerkleiding
daarop terughoudend en soms
zelfs uitgesproken negatief heeft
gereageerd. "Daardoor zijn men
sen teleurgesteld, gefrustreerd
en geïrriteerd".
'Open Kerk' vindt het niet bil
lijk, de tegenwoordige paus
rechtstreeks en persoonlijk de
oorzaak te noemen van veel on
behagen in de kerk. "Maar het is
wel duidelijk, dat hij heel sterk
denkt in termen van eenheid, ze
kerheid en zoveel mogelijk een
vormigheid. Hij komt niet naar
voren als een man met veel be
grip voor de plaatselijke situatie
en een grote bereidheid tot luis
teren. Echte openingen naar oe
cumene, vernieuwing van het
kerkelijke ambt, meer respect en
ruimere kansen voor vrouwen en
een moderner kijk op huwelijk
en sexualiteit liggen kennelijk
niet in zijn lijn".
De groep heeft ook bezwaren
tegen aanduidingen voor de paus
als 'plaatsvervanger van Chris
tus', 'Heilige Vader' en 'opvolger
van Petrus'. "Dat spraakgebruik
is ontstaan in een tijd dat men
behoefte had om het pauselijke
gezag te versterken. In onze tijd
zijn dergelijke titels nauwelijks
geschikt om een juiste visie op
het pausambt te bevorderen. Ze
versterken eerder de onjuiste ge
dachte dat de paus een soort su
perbisschop is met een absoluut
gezag".
'Open Kerk' behoort tot de
ruim zestig organisaties die hun
medewerking hebben toegezegd
aan de 'informatieve werkdag'
van het 'Platform Initiatieven
Pausbezoek'. Deze werkdag (in
de week vóór de komst van de
paus) moet een beeld geven van
die organisaties die in de Rooms-
Katholieke Kerk van Nederland
naar vernieuwing streven.
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen
te Staphorst (deelgemeente 'De
Rank') kandidaat J. van Winkel
Utrecht. Gereformeerde Ker
ken: beroepen te Heinenoord S.
Alblas Lollum-Waaxens (Fr.).
Gebedsdienst. Ter gelegen
heid van de 'Gebedsweek voor
de eenheid' - van 18 tot 25 janua
ri wordt vrijdagavond om
kwart over 7 in de Vredeskerk
aan de Burggravenlaan in Lei
den een korte dienst gehouden,
waarin de predikanten J. Nauta
en H. Schouten voorgaan.
(Voor de andere gebedsdien
sten in Leiden, van 20 tot en met
26 januari, verwijzen wij naar de
pagina 'geestelijk leven' komen
de zaterdag).
Krugerrand. Het hervormde
Werelddiakonaat is tegen de ver
koop van de Krugerrand, een
gouden munt die Zuid-Afrika
veel geld oplevert. Die verkoop
betekent steun aan de blanke re
gering, schrijft het Werelddiako
naat in zijn contactbrief aan de
hervormde gemeenten. Kerkera
den, diakonieën en werkgroepen
zouden plaatselijke banken moe
ten laten weten, dat zij achter de
oproep staan om de verkoop van
de omstreden munten te stop
pen.
Het Werelddiakonaat wil geen
acties tegen banken of mensen
die daar werken. Wel hoopt het,
dat kerkleden die bij banken
werken deze kwestie in hun
werkkring aan de orde zullen
stellen.
Laster
De Zuidafrikaanse Raad van
Kerken denkt, dat de politie de
hand heeft gehad in de versprei
ding van anonieme pamfletten,
waarin de predikant Allan Boe
sak wordt beschuldigd van een
verhouding met een blanke se
cretaresse van de raad. De raad
noemt het 'verontrustend', dat
de staat betrokken zou zijn bij
een dergelijke lastercampagne.
Hij overweegt op het ogenblik of
stappen nodig zijn om de ver
spreiders aan te klagen en de las
ter te ontmaskeren.
Overigens loopt de Raad van
Kerken door de politie te be
schuldigen ook zelf het risico ge
rechtelijk te worden vervolgd.
Boesak, eerste ondervoorzitter
van de raad, geeft geen commen
taar. Dr. Beyers Naudé, de nieu
we secretaris-generaal, vond het
opvallend dat de praatjes zijn be
gonnen toen Edward Kennedy -
op uitnodiging van Boesak - het
land bezocht.
'Man van het jaar*. Het Ame
rikaanse oecumenische week
blad 'Christian Century' heeft de
Zuidafrikaanse bisschop Des-
mond Tutu, winnaar van de No
belprijs voor de vrede in 1984,
uitgeroepen tot 'religieus man
van het jaar'. Hij werd verkozen
boven onder anderen zijn land
genoot dr. Allan Boesak, voorzit
ter van de Wereldbond van Her
vormde en Gereformeerde Ker
ken'. "Tutu was een logische,
zelfs onvermijdelijke keuze", zei
de hoofdredacteur.
Televisie. Het rooms-katho-
lieke bisdom Tucson in de Ame
rikaanse staat Arizona is begon
nen met de exploitatie van een
eigen commercieel tv-station om
'gezinsprogramma's' te presente
ren "die ook door kinderen kun
nen worden bekeken". "Een al
ternatief voor de vele program
ma's die voor kinderogen minder
geschikt zijn".
Er zullen ook religieuze pro
gramma's en directe reportages
van sportwedstrijden worden
uitgezonden. Het station is op
werkdagen zestien uren in de
lucht, op zaterdag vijftien en op
zondag twaalf uur. Het heeft een
reikwijdte van 100 kilometer.
