LERARENOPLEIDING D'WITTE LELI slÉSSI 0. VRIJDAG 11 JANUARI 1985 PAGINA 27 Aflevering 82 We hiel den onze adem in en wachtten af wat er zou gaan gebeuren. Er wer den enkele woorden gemompeld, en ineens zagen we tegen de lucht, onder de bomen van de laan, een figuur met een helm op. Het was een Spaanse voetknecht, en samen keerden ze terug naar de boerderij. "Dat is de schildwacht", zei Pie- ter tegen mij, "en hij weet zeker het wachtwoord, want hij mag mee". "We moeten op het erf zien te ko men, voordat de schildwacht-terug is", fluisterde ik, "anders hebben we geen kans meer. "We kropen over het kleiweg- getje naar de twee stenen palen aan weerskanten van de oprijlaan. Aan die palen hing het openstaande hek. We zagen de twee mannen rechts van het huis het erf op gaan, zeker op weg naar de achterdeur. Ik stootte Pieter aan en hij be greep me direct. "Wij renden op onze tenen de op rijlaan in, en maakten dat we vlug links afsloegen. We wilden zo, links om het huis heen, aan de ach terkant komen. Misschien hadden we nog een kans. We durfden hen niet aan de rechterkant te volgen, want dan zouden we de schild wacht misschien kunnen tegenko- "Het was daar aan de linkerkant van het huis een grote wildernis. Er stonden mensenhoge vlierstrui ken en een paadje was nergens te bekennen. We belandden tenslotte bij een hooimijt waar we niet ver der konden, want daarachter lag een brede sloot. Zo vlug als we konden klommen we in het hooi en eenmaal bovenaan gekomen, kro pen we voorzichtig verder. Daar was het dak van de hooiberg en daar doken we onder. Drie meter boven de grond hadden we nu een prachtig uitzicht op het hele achtererf. "We lagen languit op ons buik en zagen de kerel bij de achterdeur staan. We steunden ons hoofd op de ellebogen en hoefden maar te kijken. Als we geluk hadden kon den we nog alles verstaan ook. Hij had blijkbaar moeten wachten. De schildwacht kwam naar buiten en achter hem aan volgde een heer schap met een hoed op. Dat zou wel een hoge zijn, hij droeg een lang zwaard en zijn mouwen waren bedekt met van die wijde kant. Het was een deftig heerschap. We kon den hen horen, maar niet verstaan. "Dirck praatte druk, ik dacht in het Frans, en de ander antwoordde in hetzelfde taaltje. Ze hadden alle bei nogal drukke gebaren. Vooral Dirck stond veel te wijzen en met zijn handen deed hij of hij strepen maakte vlak voor zijn lijf. Ik stoot te Pieter opnieuw aan, maar we durfden niet te fluisteren. Ik zag dat hij met zijn hoofd van nee schudde, hij snapte er dus ook DE MISDAAD DIJ DE Feuilleton geen woord van. Maar toen gebeur de het. "Uit zijn lange officiersmantel haalde de Spanjaard een zak te voorschijn, die hij aan de krop vasthield. Het touw scheen er nog om heen te zitten. Hij liet de zak met een paar slagen van zijn hand draaien en daar hoorden we het ge rinkel van geldstukken. Toen ston den ze allebei voorovergebogen onder de lantaarn die boven de achterdeur hing. Er werd geld ge teld. We hoorden de munten op el kaar vallen, en meteen daarop nam Dirck van Westervoorde afscheid, met vele buigingen of hij voor een generaal stond. Hij gedroeg zich overdreven beleefd. Hij verdween vlug om de hoek van het huis en de officier ging naar binnen. Hij was dus wel goede maatjes met die Spanjolen, maar toch niet goed ge noeg om te worden binnengelaten. "Het kon maar één ding beteke nen. Hij had hen de een of andere dienst bewezen, en hij was daar voor beloond. Gewoon met klin kende munt. "Het had geen zin, vonden wij, om hem nu nog langer te volgen. Aan de voorkant konden we het erf niet af, want daar zou inmiddels de schildwacht weer op zijn post staan. "We moesten iets anders verzin nen. Pieter had een goed idee". "Ja", zei Pieter Japicksz, "ik dacht er aan dat je van een boerenerf af altijd op de wei of het bouwland er échter kan komen, door een plank over een sloot of over een dam met een hek". "We lieten ons zachtjes langs het hooi weer naar beneden glijden, aan de kant van de hooiberg die vanuit het huis niet was te zien. Eerst bleven we nog een poosje in eengedoken zitten, het kon zijn dat iemand ons gehoord had. Toen slo pen we langs de grote schuur ver der naar het achtereind van het erf. Daar was een hek over een dam, we klommen er omheen en vlucht ten het weiland in. En zo zijn we weer op de weg langs de Vliet ge komen. Dirck van Westervoorde hebben we niet meer gezien. Maar we dachten, dat hij ook wel naar de stad terug zal zijn gegaan". "Maar wat nu?" Leeuwken, die al die tijd weinig gezegd had, begon ineens te pra ten. "Hij moet een manier gehad heb ben om door de poort te komen. Dat kunnen we navragen, hier, bij de Koepoort. Kom op". We klommen over de brokkelige muur, en langs de Binnenvest on- derlangs de muur snelden we naar het poortgebouw, terwijl we de vuilnishopen probeerden te ver mijden. Het was stil op straat, en zo zonder lantaren mochten wij ei genlijk helemaal niet buitenshuis verblijven. Dat mochten we niet krachtens de stadsreglementen, maar gelukkig keek men niet meer zo nauw. Op het plein onder de poort ston den enkele mannen bij elkaar. Het waren wachten, die zich wat ver traden of die in het wachthuis wa ren geweest. Bij het nachtpoortje stond er een met een piek. Dat was de man die we hebben moesten. Toen de mannen ons zagen, riep er één, dat we in ons bed hoorden, maar de anderen moesten er om la chen. Wij gingen bij de schild wacht een praatje maken, en Leeuwken deed het woord. "Heb je mijn vader soms de stad uit gelaten?", begon hij. "Hij heeft een grote hoed, een lange zwarte mantel, en geen lantaarn. Of is hij hier niet geweest?" Wij drieën stonden verstomd van die slimme Leeuw, om net te doen of hij zijn vader zocht, en zijn plan netje lukte ook nog. De man krab belde aan zijn voorhoofd en zei: "Een zwarte hoed en mantel, ja, ik heb er zo een naar buiten gelaten, maar dat is al een paar uur gele den". "Niemand mag toch zonder ver lof de stadspoort door", zei Leeuw weer. "Of kijken jullie niet zo nauw? Mogen wij de poort uit, als we willen?" "Nee", zei de man "je moet pa pieren hebben, maar die hèd hij. Ik wist niet dat er nog boodschappers van de Prins probeerden door de vijandige kampen heen te dringen. Vanavond voor het eerst kreeg ik zo'n papier in handen toen die man, je vader, het mij liet zien. Wist je niet dat hij soms de stad verliet? Het moet een gevaarlijk werkje zijn". "Ik weet er alles van", viel Leeuwken hem bij, "ik zou best met hem mee willen, maar dat wil hij niet. Hij is vandaag de hele dag nog niet thuis geweest, en nou is hij al weer weg". Leeuwken groet te de man met een handbeweging en wij deden het hem na. Terwijl we onderlangs de stads muur bleven, gingen we weer op pad. Voorbij de Sint-Joris-toren zag ik aan de overkant van het wa ter ons huis. Daar was alles in diepe rust. "We moeten maar eens bij de Ho- gewoerdspoort gaan kijken, hij zal Leiden LUXOR (121239). 'Ghostbus- ters', da. 14.30,19.00 en 21.15 uur, zo. 14.15, 16.30, 19.00 en 21.15 uur, al. LIDO 1 (124130): 'Gremlins', da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, al. LIDO 2: 'Amadeus', da. 20.00 uur, zo. ook 14.30, al. LIDO 3: 'Broadway Danny Ro se', da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, al. LIDO 4: 'Purple rain', da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, al. STUDIO (133210): '1984', da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. ook 16.45 uur, 12 jr. TRIANON (123875): 'The never ending story', da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. 14.15, 16.30, 19.00 en 21.15 uur, al. REX (125414): 'Gouden schatjes', da. 14.30,19.00 en 21.15 uur, 16 jr. Nachtvoorstelling: 'Sex op het platteland', vr. en za. 23.30 uur, 18 jr. Alphen (voor reserveringen 01720-20800) EURO 1: 'Bachelor party', dag. 18.30 en 21.00 uur, 12 jr. Kindermatinee: 'Sneeuwwitje en de zeven dwergen', za., zo. en woe. 14.00 uur. Nachtvoorstelling: 'Bachelor party', za. 24.00 uur, 16 jr. EURO 2: 'Ghostbusters', dag. 18.45 en 21.15 uur, za., zo. en woe. ook 13.45 uur. Nachtvoorstelling: 'Hollywood sex', za. 24.00 uur, 18 jr. EURO 3: 'Gremlins', dag. 18.45 en 21.15 uur, za., zo. en woe ook 13.30 uur. Nachtvoorstelling: 'Aai me in de ochtend', za. 24.00 uur, 18 jr. EURO 4: 'Purple rain', dag. 18.30 en 21.00 uur, za., zo. en woe. ook 13.30 uur. Nachtvoorstelling: 'Purple rain', za. 24.00 uur, 16 jr. Voorschoten (voor reserveringen 01717-4354) Greenway: 'Romancing the sto ne', do. 20.00 uur, vr. 19.00 uur en 21.15 uur. za. 15.45, 19.00 en 21.15 uur, zo. 15.45 en 19.00 uur. 'Na de repetitie', zo. 21.15 uur, ma t/m woe. 20.00 uur. Kindermatinee: 'Tom Jerry te kenfilms', za. en zo. 14.00 uur, woe. 14.30 uur. Katwijk (voor reserveringen 01718-74075) CITY 1: 'Police academy', do., vr., za., zo., woe. 14.45, 19.00 en 21.15 uur, ma. en di. 19.00 en 21.15 uur, al. CITY 2: 'Top secret', zie tijden als in City 1, al. CITY 3: Terug naar de hel', zie tijden als in City 1, 16 jr. CITY 4: 'Emmanuelle 4', zie tij den als in City 1, beh. za.- woe- .middag, 16 jr. CITY 4: kindermatinee 'De she riff ziet ze vliegen', za. en woe. 14.45 uur. Ongevallendienst ziekenhuizen Leiden Ongevallendienst elke dag Acade misch Ziekenhuis behalve van dins- dag 13.00 uur tot woensdag 13.00 uur (Diaconessenhuis) en van vrijdag 13.00 tot zaterdag 13.00 uur (Elisabeth ziekenhuis). Bezoekuren ziekenhuizen Diaconessenhuis: afdeling intensieve zorg: van 10.30- 11.00 uur en van 19.00-19.30 uur en na overleg met de dienstdoende ver pleegkundige; kinderafdeling: van 10.30-19.00 uur en na overleg met de dienstdoende verpleegkundige; jongerenafdeling: van 16.00-17.00 uur en van 18.30-19.30 uur. Sportmedisch Advies Centrum. Blessurespreekuur: Elisabethzieken- huis Leiderdorp, 's maandags van 19.30-20.30 uur. Bezoekuren St. Elisabeth-zieken- huis: Volwassenen: dagelijks van 14.00- 14.45 en van 18.30-19.30 uur. Klasse afd. dagelijks van 11.15-12.00 uur, van 14.00-14 45 uur en van 18.30-19.30 uur. Kraamafdeling: dagelijks van 11.15- 12.00 uur (alleen voor echtgenoot) en van 15.00-16.00 uur en van 18.30-19.30 Kinderafdeling: dagelijks van 15.00- 18.30 uur. Afdeling C.C.U. (hartbewaking) dage lijks van 14.00-14.30 uur en van 19.00- 14.00-14.30 u 19.00-19.30 u Academisch ziekenhuis Tel. 269111 Voor alle patiënten (behalve kinde ren) zijn de bezoekuren als volgt: Elke dag. 14.15-15.00 uur en 18.30- 19.30 uur Avondbezoekuur kunde 18 00-19 00 i Prematurenafdeling: voor ouders en familie in overleg met de verpleging doorlopend bezoek mogelijk. Bezoek aan ernstige patiënten: Wanneer voor ernstige patiënten doorlopend bezoek wordt toegestaan kan de hoofdverpleegkundige hier voor speciale kaarten verstrekken. Bezoektijden Kmderkhniek: Dagelijks 15.00-15.45 uur en 18.30- 19.00 uur. Bezoektijden kinderafdelingen: Elke dag: 14 15-15.00 uur en 18.30- 19.00 uur. (Alleen voor ouders van kinderen kan er een afwijkende tijd afgesproken worden met de hoofd verpleegkundige). Alphen aan den Rijn Rijnoord:. Bezoektijden 's middags 14 30-15 15 uur. 's avonds 18 30-19.30 uur. Extra bezoek voor de hartbewaking: 's och tends 1100-11 30 uur. Extra bezoek voor vaders op de kraamafdeling: 's avonds 19.30-20 30 uur Kinderafde ling 's middags 14.30-15.30 uur. 's middags alleen voor ouders 14.30- 18 30 uur 0uöÜJeuto3 12 januari 1985 Honderd jaar geleden stond in de krant: - In den loop van het vorige jaar zijn van Harderwijk naar Oost-Indiè uitgezonden 1629 militairen, nl. 1107 Nederlan ders, 405 Duitschers, 53 Belgen, 34 Zwitsers, 10 Franschen, 9 Oostenrijkers, 6 Luxemburgers, 2 Zweden, 2 Russen en 1 Hon gaar. Naar het hoofdbestuur der Vereehiging voor Lijkverbran ding aan de Tweede Kamer der Stat en-Generaal mededeelt, be draagt het aantal te Milaan sinds 1876 verbrande lijken thans reeds ruim 600 en zijn sinds 1879 te Gotha ruim 200 lij ken verbrand. De Spaansche Kamer van Afgevaardigden heeft, onder den indruk van de ontzettende rampen die de aardbevingen in de zuidelijke provincies hebben veroorzaakt, eenstemmig eene motie aangenomen, waarin zij zich bereid verklaart met de Re geering samen te werken bij de leniging der ellende. Er is een. krediet toegestaan en besloten is den eigenaars, wier bezitting verwoest is, de belasting op land en eigendom kwijt te schei den. Er zal eene nationale in schrijving geopend worden en ook in het buitenland worden giften gevraagd. Volgens den berichtgever der "Indépendan- ce" is de ramp in Spanje gelijk te stellen aan die van Krakatau (in augustus 1883, toen 36.000 levens verloren gingen, Red.). In de provinciën Grenada en- Malaga zijn "ten minste" tien duizend menschen omgekomen. Van geheele dorpen is niets overgebleven; zelfs de steden zijn verlaten en de verschrikte bewoners dwalen rondom. Vijf tip jaar geleden: De onrustbarende toene ming van het aantal spoorweg ongelukken in de Sovjet-Unie heeft de regeering doen beslui ten, dat met groote gestreng heid zal worden opgetreden le gen beambten die bij dergelijke ongelukken schuld blijken te hebben. Zoo zijn te Koergan in Siberië twee spoorwegbeamb ten ter dood veroordeeld omdat zij dronken in dienst waren ge komen. Het vonnis is onmiddel lijk voltrokken. met opzet door een andere poort naar binnen zijn gekomen, om geen argwaan te wekken dat hij al weer zo vlug terug was". Leeuwken deed weer het woord. Het was hier nog stiller. Op een houten bank zat een bewaker bijna in te slapen. Leeuw zei: "We zoe ken een man", en hij beschreef zijn 'vader'. Het was gelijk raak. Nog geen half uur tevoren was er ie mand naar binnen gekomen. "Een lange man met een grote hoed en een slingerende mantel. Was dat hem soms? Hij was volkomen be voegd om door de poort te gaan, het was een spion van het bestuur, iemand die boodschappen naar de Prins van Oranje brengt. Ik heb het zegel van de Prins goed bekeken". "Waar is hij heen gegaan?" vroe gen wij. Nu hadden we zekerheid. De man wees naar het Levendaal. "Hij is de gracht afgelopen", was zijn antwoord. We groetten de wacht en slenter den weg. Leeuwken vond, dat er vanavond niets meer gebeuren zou, zodat we naar huis konden gaan. "Moeten we niet een van de aan voerders waarschuwen? Van der Laan of zo? Hij is vast en zeker een verrader, zeker als hij zich door de Spanjaarden laat betalen", opper de ik. Maar Leeuw en Cornelis Jop- pesz vonden van niet. Er moest eerst iets te verraden zijn, voordat we met ons verhaal op de proppen konden komen. We zouden boven dien moeten bekennen, dat we bui ten de stad hadden gezworven, en dat kon beter voorlopig niemand weten. Bij onze huisdeur zei ik de jon gens gedag. We hadden niet meer over de erwten gepraat, maar we hadden wel afgesproken dat we de volgende dag om zes uur bij de Koepoort op onze post zouden zijn om er met de vrijbuiters op uit te trekken. Pas toen ik de voordeur al achter me had gesloten, bedacht ik in eens, dat ik Cornelis was vergeten te vragen om de volgende dag weer mee te gaan naar die schuur om een maaltje erwten te dorsen. Heel even overwoog ik om ze snel ach terna te lopen en het alsnog te vra gen. Maar ik verlangde ook naar mijn bed, en ik dacht, dan ga ik morgen maar alleen. En zelfs kwam al een gedachte bij me op die me erg egoistisch toescheen, namelijk dat ik alles alleen zou hebben als ik in mijn eentje zou gaan. De volgende morgen wachtte mij echter een grote teleurstelling. Niet thuis, daar was alles zoals ge bruikelijk. Die morgen, toen de meisjes nog op bed lagen en ik met vader en moeder aan tafel zat, was het enige ongewone, dat er geen brood was. "Ik heb nog wat pap van gisteren over, daar moeten we het mee doen, en er moet overblij ven voor Lisa en Margotje", zei moeder, die zelf bijzonder weinig at. Ik zag het wel, maar ik schonk er te weinig aandacht aan. Zelf at ik gretig mijn deel en ik was nog eerder de deur uit dan vader. Van de geschiedenis van de avond te voren vertelde ik thuis niets en moeder vroeg niets. Ze was aan mijn zwerftochten ge wend, en misschien dacht zij zelfs wel, laat hem maar zwerven, wie weet vindt hij hier of daar nog wat eten. De grote teleurstelling kwam toen ik de schuur had teruggevon den. Dat had me trouwens nog een heleboel moeite en zoeken gekost. De schuur was volslagen overhoop gehaald. Van het hooi dat de erw tenplanten had bedekt, was zo goed als niets meer te vinden. De droge erwtenplanten waren alle maal uit hun hoek gesleept en la gen door de hele schuur verspreid. Er waren dus anderen aan het werk geweest. En zij hadden niet 'gedorst', zij hadden de peulen ge plukt. Alleen het erwtenstro lag er nog en het bedekte de grond. Het lag tot buiten voor de deur, het was tot over de drempel gesleept. Ik begon te zoeken of er nog iets was overgeschoten. Maar overal waren de erwten in hun peulen er af geplukt. Nee, niet overal. Bij het wilde 'verzamelen', hadden die an dere hongerlijders een laag erwten planten in de verste hoek onder het lege erwtenstro over het hoofd ge zien. Ik had twee zakken bij me. Een grote om te dorsen en een klei ne om de losse erwten in te verza melen. Stukken hout om mee te slaan stonden er ook. Ik ging aan het werk om het allerlaatste uit de verste hoek te voorschijn te krij gen. Ik kreeg mijn dorszak toch nog vol en sloeg er op los. Daarna schudde ik het stro uit in de zak, hield de erwten over en deed ze in de kleinere. Toen begon ik weer te zoeken. Onder het leeggeplukte stro vond ik nog verschillende peu len en zo werkte ik de hele janboel door. Uiteindelijk kreeg ik mijn kleine zak nog halfvol, maar dit was wel de laatste keer. Ik hoefde hier niet meer terug te komen. Ik liet de hele bende achter zoals ik die gevonden had. Ik sloot al leen de deur van de schuur en ging op weg naar huis. Ik was een beetje in mijn wiek geschoten, terwijl ik eigenlijk nog blij had moeten zijn dat ik nog zoveel had gevonden. Somber gestemd sleepte ik me voort langs de weg, en mijn ge dachten werden hoe langer hoe somberder. Natuurlijk dacht ik ook na over de toestand. Zou er ooit verbete ring komen? Zouden ze de ring rond de stad, de vastgesnoerde ring van Spaanse troepen, ooit kunnen doorbreken? Hoeveel op hef was er niet pas geleden nog ge maakt van het openzetten van de sluizen? Maar wat had het gehol pen? Niemand die er iets van merkte. Het water in de kanalen stond weliswaar iets hoger, maar het gevolg was vooral dat de Span jaarden gemakkelijker per schip allerlei zaken konden vervoeren. Als we moesten wachten totdat het water hun kampementen zou over stromen, dan zou dat wel eens tot Sint Juttemis kunnen duren. En wie zou er iets kunnen doen aan het voedseltekort? Ze konden de rantsoenen verkleinen, dan deden we er langer mee. Maar eens komt daar een eind aan. En de pest? De stad stonk van de vuilnishopen, we vergingen van de ratten en de ziek te werd almaar erger. Je kon niet over straat gaan of je zag de lijkkar- ren rijden. In elke straat waren wel huizen dichtgespijkerd. Ze konden de prijzen vaststellen, maar als er niks meer te koop was, had je daar ook niks aan. Met deze sombere gedachten liep ik terug naar de stad. In het zicht van de muren en de torens hield ik me geregeld een beetje schuil, zodat ze me vanaf de wallen en vanaf de muren, niet zouden (wordt vervolgd) ADVERTENTIE Instituut voor de opleiding van leraren vanwege de Stichting Nutsseminarium aan de Universiteit van Amsterdam, Nieuwe Spiegelstraat 17, 1017 DB Amsterdam. D'Witte Leli is een nieuwe lerarenopleiding (NLO), die opleidt tot leraar voor het lager en middelbaar beroepsonderwijs, voor het MAVO en de eerste leerjaren HAVO. Deze dagopleiding bestaat uit een studie van twee vakken, gecombineerd met een theoretische en praktische voorbereiding op het beroep van leraar. D'Witte Leli biedt de mogelijkheid alle combinaties te kiezen uit de vakken: WISKUNDE NATUURKUNDE BIOLOGIE HUISHOUDKUNDE GEZONDHEIDSKUNDE TEKENEN HANDVAARDIGHEID TEXTIELE WERKVORMEN NEDERLANDS ENGELS FRANS DUITS AARDRIJKSKUNDE GESCHIEDENIS Als toelatingseis geldt het bezit van een HAVO- of VWO-diploma Ook bezitters van een MBO- of HBO-diploma kunnen veelal worden toegelaten. Degenen, die 25 jaar of ouder zijn, kunnen onder bepaalde voorwaarden zonder diploma's worden toegelaten. De aanmelding dient bij voorkeur voor 1 maart a.s. te geschieden. De kans om geplaatst te worden is dan zeer groot. Op zaterdag 19 januari 1985 houdt D'Witte Leli een 10.30 uur: algemene voorlichting in het universiteitsgebouw Oudemanhuispoort 4 (zaal D 108), Amsterdam, vanaf het C S. te bereiken met de tramlijnen 4, 9, 16, 24 en 25, uitstappen halte Spui (tweede halte). van 12.00 tot 14.30 uur: vakgerichte voorlichting in het pand Nieuwe Spiegelstraat-3-17, Amsterdam, vanaf het C.S. te bereiken met de tramlijnen 16, 24 en 25, uitstappen halte Keizersgracht (vierde halte). Voor nadere informatie, prospectus en aanmeldingsformulier kunt u zich wenden tot het studentensecretariaat, Nieuwe Spiegelstraat 17, 1017 DB Amsterdam, tel, 020 - 25 75 86 of 22 54 96, tst. 26 of 27. MAAR IK GELOOF DAT HET GEZOND ZOU ZIJN AlG DE KIJKER ZICH OOK EENG VERVEELT \ltéflUU(? DWMAAI? MAAI? w0Nio M&iéet-J MllPZeP. PANNVjMAeeL, &srHöz, F'xëp,4oe, IV&A, V)Sl?NA £Mll£, FLOVC7..,. ALLEMAAL KXHZ&esriZEÊPr/

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 27