Herstel bedrijven
zet krachtig door
Haringvangst mag
worden verdubbeld
Politiek leven Van
Aardenne gerekt
Enquête Kamers van Koophandel:
Opmakers hervatten hun
werk bij Perscombinatie
Door fraude directie
200 mensen op straat
Philips: robot gaat
veel werk overnemen
KK: notaris
veel te duur
Dienstenbond
wil bij banken
pas inleveren
na banenwinst
Inkomen boer
Minister krijgt Voorwaardelijk
groen licht'
DONDERDAG 20 DECEMBER 1984
ECONOMIE
PAGINA 9
DEN HAAG (ANP) - Het herstel van de Nederlandse economie, dat zich vorig jaar al
aftekende, zet krachtig door met de industrie en de dienstverlening voorop. Alleen met
de bouwnijverheid en de detailhandel gaat het nog niet zo best, al verslechterde de
situatie in de bouw niet verder.
Dat staat in het jaarlijkse onder
zoek van de Vereniging van Ka
mers van Koophandel en Fabrie
ken in Nederland, waarvan de re
sultaten vandaag in Den Haag zijn
bekend gemnaakt. Aan de Enquête
Regionale Bedrijfsontwikkeling
werkten alle 35 Kamers mee. De
47.000 bedrijven, die de onder-
zoeksformulieren inleverden, zorg
den voor een respons van zestig
procent.
Voor het eerst in de jaren tachtig
zijn de ontwikkelingen in grote lij
nen erg positief te noemen en
wordt ook het komende jaar met
vertrouwen tegemoet gezien. Wel
moet worden bedacht dat de eco
nomie zich herstelt van een ernsti
ge recessie, waarin flink wat be
drijven tenonder zijn gegaan.
Vooral het exporterende be
drijfsleven boekt dit jaar een „ver
bluffend" resultaat. De export uit
gedrukt in geld stijgt met 11,1 pro
cent ten opzichte van 1983. Bij 53
procent van de exporterende be
drijven neemt de uitvoer dit jaar
toe, bij 28 procent daalt deze. In
1983 bedroegen deze percentages
respectievelijk 44 en 36 procent.
Voor het eerst in de tachtiger ja
ren is er sprake van een reële stij
ging van de geldomzet van het to
tale bedrijfsleven met twee pro
cent. Behalve bij de grote indus
triële bedrijven is de groei het
sterkst in de agrarische sector, de
groothandel en de dienstverlening.
Binnen de industrie ontwikkelen
zich vooral de papier- en metaalin
dustrie en de chemie zich zeer po
sitief. De bouwnijverheid stabili
seert zich op het lage niveau van
1983. De kleinere bedrijven in de
detailhandel hebben het moeilijk
en constateren een reële omzetver-
mindering van drie procent.
Vorig jaar leed 21 procent van de
bedrijven verlies, dit jaar zakt dit
percentage tot 18. De rendements
verbetering is het sterkst in de in
dustrie en de bouw. Maar in de
agrarische sector en de dienstver
lening wordt het laagste aantal ver
liesgevende bedrijven geteld. In de
detailhandel lijdt eenvijfde van de
Kort zakelijk
Early delivery of the
FINANCIAL TIMES
now available in
Leiden (+surrounding.area),
Delft, The Hague. Rijswijk,
Leidschendam and Wassenaar
kleine en meer dan een kwart van
de grotere bedrijven verlies.
Voor het eerst sinds enkele jaren
neemt de totale investeringssom
van het bedrijfsleven toe (met zes
procent), wat vooral te danken is
aan de investeringslust in de in
dustrie (plus 16 procent, voor 1985
wordt een toename van 11 procent
verwacht). Het gaat vooral om ver
vangingsinvesteringen. Alleen bij
de grote detailhandelsbedrijven,
de grotere bouwbedrijven (min 22)
en in de agrarische sector (min vijf)
nemen de investeringen niet toe.
Werkgelegenheid
half procent toe, vooral dank zij
verbeteringen in bouw en dienst
verlening. De industriële werkge
legenheid stabiliseerde zich. Bij de
investerende bedrijven groeit de
werkgelegenheid met 1,6 procent,
bij de niet-investerende bedrijven
daalt deze met 2,3 procent. Bij be
drijven die uitbreidingsinvesterin
gen doen neemt het aantal arbeids
plaatsen zelfs met 5,7 toe.
Voor volgend jaar verwacht een
kwart van de kleine bedrijven een
omzetstijging (was 18 voor dit jaar)
en 47 procent van de grote bedrij
ven (34). Van de kleine bedrijven
neigt 34 procent naar investerin
gen, van de grote bedrijven 87 pro
cent. Voor dit jaar lagen die per
centages op 31 respectievelijk 84.
EINDHOVEN (ANP) - Invoering
van computertechnologieën in de
assemblage-industrie kan de ko
mende zes tot acht jaar leiden tot
een aanzienlijke vermindering van
de werkgelegenheid in deze sector.
Gelijktijdig kan een forse kosten
besparing worden gerealiseerd.
Dat staat in een gisteren openbaar
geworden intern rapport van Phi
lips „Technologie en organisatie".
Het rapport, dat van recente da
tum is, moet volgens een woord
voerder van de onderneming een
bijdrage leveren aan het beleids-
voorbereidend onderzoek. Het rap
port gaat uit van een niet bestaan
de Hoofdindustriegroep, die echter
grote gelijkenis vertoont met be
staande produktdivisies van Phi
lips, zoals Audio, Video en Huis
houdelijke apparaten.
In het rapport wordt aangegeven
dat in vier sectoren gelijktijdig ge
bruik gemaakt moet gaan worden
van de computer, namelijk bij het
fabriceren, ontwerpen en testen en
bij de informatieverwerking. Dat
heeft dan niet alleen gevolgen voor
de werkgelegenheid en de kosten
maar ook voor de flexibiliteit en de
kwaliteit, die beide zouden toene
men.
Bij die niet bestaande Hoofdin
dustriegroep zou de werkgelegen
heid dalen met 20 procent terwijl
de kostenbesparing 9 procent zou
bedragen. Uit het rapport blijkt
verder dat bijna 20 procent van het
produktiepersoneel op assembla
ge-afdelingen vervangen kan wor
den door computergestuurde ap
paratuur.
In het rapport wordt nadrukke
lijk gesteld dat de conclusies in
grote lijnen niet alleen gelden voor
Philips maar in feite voor de totale
assemblage-industrie in Europa.
Philips heeft nog geen standpunt
ingenomen met betrekking tot de
in het rapport opgesomde conclu-
Paasboter
De margarinefabrikanten zijn
witheet over de aangekondigde
paasboteractie als vervolg op de
kerstboteractie. Het Produktschap
voor Margarine, Vetten en Oliën
zegt dat dit de slechtst denkbare
oplossing is om de boteroverschot-
ten weg te werken. Volgens voor
zitter O. A. Blaisse raakt men op
die manier slechts 25 procent van
de overschotten kwijt, terwijl de
overige 75 procent in de plaats ko
men van verse boter. De kerstbo
teractie kost de Europese belas
tingbetaler 16 gulden per extra af
gezette kilo boter bij een kostprijs
van 8 gulden.
V akbondsplicht
Het WD-kamerlid mevrouw
Rempt- Halmmans de Jongh wil af
van de cao-verplichting; waarbij
betrokkenen worden voorgeschre
ven lid te worden van een vak
bond. Een dergelijke bepaling, op
genomen in de cao voor grafische
bedrijven, noemt zij uit de tijd, zo
meldt zij in schriftelijke vragen aan
het adres van minister De Koning
Xsociale zaken). Aanleiding is het
dreigend ontslag van een aantal
part-time medewerkers van de
Provinciale Zeeuwsche Courant,
die het verplichte lidmaatschap
weigeren.
Sony
Dank zij een zeer sterke toene
ming van de export van video
recorders en kleurentelevisietoe-
stellen heeft het Japanse elektroni
caconcern Sony kans gezien in het
op 31 oktober afgesloten boekjaar
een recordwinst te boeken, zo is
woensdag in Tokio bekendge
maakt. De concernwinst kwam uit
op 291,6 miljoen dollar, ruim twee
maal zoveel als de 121,6 miljoen
dollar in het voorgaande boekjaar.
De omzet nam toe van 4,53 miljard
tot 5,15 miljard dollar.
Brandverzekering
De brandverzekeraars hebben
besloten per 1 juli 1985 een mel
dingsplicht in te voeren bij nieuwe
polissen voor gevallen van leeg
stand, niet meer in gebruik zijnde
of kraken van woningen en gebou
wen. Deze regeling houdt verband
met de extra risico's die deze verze
keraars lopen. Vooral het stijgende
aantal brandstichtingen en vernie
lingen in leegstaande panden baart
zorgen.
AMSTERDAM (ANP) - De opma
kers van de Perscombinatie in Am
sterdam, die sinds dinsdagavond
in staking waren, zijn gisteravond
rond negen uur weer aan het werk
gegaan. Dit betekent dat de och
tendbladen Volkskrant en Trouw
donderdag weer zijn verschenen,
IBM 'bewonderd'
NEW YORK (Rtr) - Amerikaanse
zakenlieden vinden het elektroni
caconcern IBM het meest bewon
derenswaardige Amerikaanse be
drijf en Continental Illinois, de
bank die door de Amerikaanse re
gering moest worden gered van
een faillissement, het minst be
wonderenswaardige. Deze resulta
ten komen naar voren uit een jaar
lijks onderzoek dat het Amerikaan
se blad Fortune heeft gehouden
onder 8000 topfunctionarissen in
het bedrijfsleven en financiële des
kundigen.
IBM is in de driejaar dat Fortune
het onderzoek doet nog elke keer
uitgeroepen tot het meest bewon
derde Amerikaanse bedrijf.
zij het dat ze iets dunner zullen zijn
dan normaal, zo heeft een woord
voerder van de hoofddirectie van
de Perscombinatie meegedeeld.
Inzet van de wilde actie van de
ongeveer vijftig opmakers, die niet
werd gesteund door de FNV-bond
Druk en Papier, was een menings
verschil over de vraag wie in de
toekomst de opmaakbeeldscher-
men moet gaan bedienen, de jour
nalisten of de opmakers. Door de
werkonderbreking verschenen alle
drie de kranten van de Perscombi
natie, Volkskrant, Trouw en het
avondblad Het Parool, gisteren
niet.
Er zijn nu volgens de woordvoer
der na langdurige onderhandelin
gen waarbij de vakbonden hebben
bemiddeld procedure-afspraken
gemaakt. „We gaan de plannen de
komende maanden nog eens rustig
bekijken en met alle betrokkenen
doorspreken", zo zei hij.
De hoofddirectie van de Pers
combinatie had de opmakers van
wege hun actie overigens ge
schorst, maar dat weer ongedaan
gemaakt toen ze weer aan de slag
gingen.
OLDENZAAL (ANP) - Rinco Cam-
pingsport in Oldenzaal was in juli
van dit jaar niet failliet gegaan als
de beide directieleden geen miljoe
nen guldens aan het bedrijfsver
mogen hadden onttrokken. In dat
geval zou de onderneming nu nog
volop draaien en was ontslag van
de tweehonderd personeelsleden
niet nodig geweest.
Curator mr R. Wilderink in het
faillissement van Rinco, heeft dit
gisteren meegedeeld. Op last van
justitie zijn de beide directeuren,
49 en 39 jaar oud, aangehouden. Zij
worden verdacht van malversaties.
Mr. Wilderink en zijn collega-cu
rator mr. H. van de Sijs, kwamen er
in een onderzoek naar de gang van
zaken bij Rinco al snel achter dat
er op grote schaal was geknoeid
met geld van het bedrijf. „Een
voorbeeld van wel heel slecht on
dernemerschap en vooral daarom
zo triest omdat het tweehonderd
mensen hun baan heeft gekost",
stelt mr. Wilderink vast.
Hij wijst erop dat Rinco op het
moment dat het faillissement werd
uitgesproken een goed gevulde or
derportefeuille had. Of de onderne
ming op langere termijn te redden
zou zijn geweest kon hij niet zeg
gen. Maar het staat voor hem wel
vast dat Rinco aanmerkelijk betere
overlevingskansen had gehad als
het management in goede handen
was geweest.
Hoeveel geld de beide directeu
ren buiten medeweten van de fi
nanciers aan de vennootschap heb
ben onttrokken is nog niet duide
lijk. „Het is goed mogelijk dat we
nog maar het topje van de ijsberg
te pakken hebben. In elk geval
gaat het om miljoenen", aldus de
curator.
Voor G. Schefer, oud-voorzitter
van de ondernemingsraad bij Rin
co, komt het bericht over de moge
lijke malversaties door de voorma
lige directie van het failliet ver
klaarde bedrijf niet als een verras
sing. De raad heeft vorig jaar al op
het punt gestaan een motie van
wantrouwen tegen de twee direc
teuren in te dienen. Daar is vanaf
gezien omdat dit tot de ondergang
van het bedrijf zou hebben kunnen
leiden.
In die periode kreeg het perso
neel een sprankje hoop dat Rinco
nog met een halvering van het per
soneelsbestand zou kunnen voort
bestaan. Het ministerie van Econo
mische Zaken ging toen akkoord
met een kredietgarantie door de
Nationale Investeringsbank van
drie miljoen gulden, op voorwaar
de dat er een crisismanager werd
aangesteld.
Wat Schefer de voormalige direc
tie onder meer verwijt is dat zij
Rinco opdeelde in bv's en gaande
weg steeds meer produktieactivi-
teiten naar Roemenië overhevelde,
een ontwikkeling die regelrecht
het voortbestaan van Rinco zou
gaan bedreigen, temeer omdat ook
de machines vanuit Oldenzaal naar
Roemenië werden overgebracht.
Dit gebeurde volgens Schefer zon
der medeweten van de vroegere ei
genaar, het Westduitse bedrijf Ben
teler Werke. Van deze onderne
ming kochten de beide directeuren
het Oldenzaalse bedrijf in 1982.
In totaal zou er rond de vier ton
aan machines naar Roemenië zijn
gegaan. Het bedrijf in Roemenië
draait nog en is niet betrokken bij
het faillissement van Rinco. Wat
Schefer het meest betreurt is dat
de praktijken van de bedrijfslei
ding zijn gegaan over de ruggen
van de werknemers.
De beide directeuren van het Ol
denzaalse bedrijf zitten sinds 30
november vast.
AMSTERDAM Spoorweg-werkers hebben gisteren het laatste stuk rails gelegd in de toekomstige treinverbin
ding SchiphoUcentraal station. Het traject zal overigens pas in 1986 helemaal klaar zijn. De rit van centraal
station naar Schiphol zal dan 16 minuten gaan duren. <r0to anp>
DEN HAAG (ANP) - Konsu-
menten Kontakt wil dat de ta
rieven van notarissen aan een
onafhankelijk onderzoek wor
den onderworpen. Notarissen
hanteren veel te hoge vaste ta
rieven voor het opmaken van
koop- en hypotheekaktes, tarie
ven die vaak niet in verhouding
staan tot het werk dat een nota
ris ervoor verricht, aldus de
consumentenorganisatie.
Zo moet men bij de koop van
een huis van 100.000 gulden
met een hypotheek 2.253 gul
den aan notariskosten betalen,
ook als het om standaardwerk
gaat, waarbij het kopieerappa
raat het belangrijkste werk
doet, aldus KK. De organisatie
wil dat de consument goed ge
specificeerde rekeningen krijgt
op basis van duidelijke tarie
ven.
Volgens secretaris Henge-
veld van de Koninklijke Nota
riële Broederschap in Den
Haag staan de tarieven wel de
gelijk in juiste verhouding tot
het verrichte werk. De redene
ring dat het kopieerapparaat
het belangrijkste werk zou
doen als het om een standaard-
contract gaat, wijst hij van de
hand. „Alle contracten en cliën
ten hebben namelijk hun eigen
begeleiding nodig. Dit vereist
intellectueel voorbereidend
werk".
Wat betreft de rekeningen
zegt Hengeveld dat notarissen
al verplicht zijn hun nota's
goed te specificeren.
BRUSSEL (GPD) De Nederlandse haringvissers mogen volgend jaar
ruim tweemaal zoveel haring vangen als dit jaar. De visserijministers van
de Europese Gemeenschap wezen Nederland gisteren in Brussel 82.900
ton haring toe. Dit jaar mocht 40.820 ton worden opgevist
Van de 82.900 ton komt 75.920 ton uit de Noordzee, de rest mag worden
gevangen in de andere EG-wateren. In totaal zullen de zeven haringlan-
den van de Gemeenschap 413.350 ton haring mogen vangen, waarvan
298.000 uit de Noordzee.
De forse verhoging van de vangstquota is het gevolg van de sterk ge
groeide haringstand. Boven op deze toegestane hoeveelheden komt ove
rigens nog een quotum voor Noorwegen, dat niet tot de EG behoort maar
met de Gemeenschap wel visserijafspraken maakt.
Het EG-commissievoorstel zegt dat de Nederlanders volgend jaar
25.950 ton kabeljauw, 1270 ton schelvis, 210 ton koolvis, 9290 ton wijting,
71.810 ton schol, 32.180 ton makreel en 16.550 ton tong mogen vangen.
Voor vrijwel alle vissoorten komt dat dus neer op een verhoging, behalve
voor de makreel.
Staatssecretaris Ploeg (visserij) wil dat Nederland in 1985 minstens
evenveel mag vangen. Maar hij gaf toe tegen een lager quotum niet te
hard te kunnen protesteren, omdat de Nederlandse vissers in 1984 veel
meer hebben gevangen dan was toegestaan. Visserijkringen spreken over
90.000 ton, meer dan tweemaal het toegestane. Sinds kort is de controle
op de aanvoer echter verscherpt, waardoor dergelijke overschrijdingen
tot het verleden moeten gaan behoren.
Vertegenwoordigers van het Nederlandse visserijbedrijfsleven in Brus
sel zeiden gisteren bezorgd te zijn over de beperking van de makreel
vangst, maar toonden zich verheugd over de uitbreiding van de haring
vangst. Wel vreesden zij afzetproblemen, maar staatssecretaris Ploeg zei
dat een gerichte promotie de Nederlanders kan bewegen tot het eten van
meer vis.
De meeste haring zal echter naar het buitenland worden verkocht.
Daarbij wordt de meeste aandacht besteed aan Japan, waar erg veel vraag
naar (Nederlandse) haring bestaat, West-Duitsland, Zwitserland en Oos
tenrijk. De Japanners hebben ook grote belangstelling voor haringkuit.
Die wordt uit de haring gehaald en als een (overigens net zo dure) vervan
ging voor kaviaar verkocht. De haring die overblijft, gaat naar de conser
ven- en vismeelindustrie.
Ploeg bepleitte gisteren een systeem van 'quota-ruil', waarbij landen
die quota niet opvissen, die kunnen afstaan aan andere landen. Zo heb
ben België en West-Duitsland dit jaar aan Nederland respectievelijk 1000
en 2000 ton kabeljauw afgestaan. In ruil daarvoor krijgt België volgend
jaar 1000 ton haring terug, en de Duitsers 1250 ton kabeljauw. Ploeg wil
nu dat deze ruilmogelijkheid in de EG-regels wordt vastgelegd.
UTRECHT (ANP) - De Diensten
bond FNV wil bij de banken alleen
gaan betalen voor arbeidstijdver
korting die volledig wordt herbe
zet. De bond wil daarbij achteraf
afrekenen: eerst moeten er aan
wijsbaar banen bijkomen of wor
den behouden, en daarna wordt
daarvoor pas ingeleverd.
Dit staat in het cao-onderhande
lingspakket dat de bond gisteren
aan de werkgeversvereniging in
het bankbedrijf heeft gezonden. In
januari beginnen de onderhande
lingen over de nieuwe bank-cao
voor 1985 en 1986.
De dienstenbond wil in de nieu
we cao weer vijf procent arbeids
tijdverkorting afspreken (een
werkweek van gemiddeld 36 uur in
1986), die zoveel mogelijk zou moe
ten worden herbezet. De prijscom
pensatie wil de bond volledig uit
betaald zien, met na verloop van
tijd een verrekening voor de kos
ten van herbezetting.
Dit laatste wil de bond omdat
volgens haar in de afgelopen twee
jaar, waarin de arbeidstijd ook met
vijf procent werd verkort, is geble
ken dat er weinig terecht is geko
men van herbezetting. „Als de
bankwerkgevers tijdens de nieuwe
cao met harde cijfers kunnen aan
tonen dat zij de vrijkomende ar
beidstijd voor 100 procent herbe
zetten, dan zullen wij die herbezet
ting ook voor 100 procent betalen",
aldus een woordvoerder van de
Dienstenbond FNV.
De bond wil de arbeidstijdver
korting uitbreiden in de vorm van
meer roostervrije dagen, met als
eindresultaat ultimo 1986 een hal
ve dag korter werken per week of
een hele dag vrij eens in de twee
weken. Andere punten in het pak
ket zijn compensatie voor de wet
telijke kortingen op het ziekengeld
en de WAO, uitbreiding van het
aantal leer- en arbeidsplaatsen
voor jongeren in de banksector tot
duizend - met een werkweek van
32 uur in plaats van de 20 uur uit de
oude cao - en automatiseringscon
tracten.
DEN HAAG (ANP) Het gemid
deld inkomen in de Nederlandse
land- en tuinbouw zal over 1984
iets hoger uitkomen in vergelijking
met het voorgaande jaar. De resul
taten lopen per bedrijfstak echter
sterk uiteen, zo meldt vandaag het
Landbouw-Economisch Instituut.
Aardappeltelers kampen bijvoor
beeld met zeer lage prijzen door
grote oogst in Europa. Voor de be
langrijkste granen is de opbrengst
hoger. In de melkveehouderij zou
den de inkomens zonder de pro-
duktieremmende 'superheffing'
zijn gestegen. Nu blijven ze onge
veer gelijk. De totale agrarische
produktie steeg volgens het LEI
met 2,5 procent. De bruto-produk-
tiewaarde komt daarmee dit jaar
op 34,4 miljard gulden.
DEN HAAG (GPD) - Het debat
over de positie van minister Gijs
van Aardenne (WD) heeft op
nieuw een begrip toegevoegd aan
het toch al rijke politieke jargon:
het 'voorwaardelijke groene licht'.
Het is een vondst van CDA-fractie-
leider Bert de Vries, die hiermee de
politieke toekomst van de minister
op de korte termijn garandeerde.
PvdA-fractieleider Den Uyl zei
gisteren zich niet voor te kunnen
stellen dat minister Van Aardenne
politiek kan leven met het 'voor
waardelijke groene licht'. "Het is
onbegrijpelijk voor de vertrou
wensrelatie tussen Kamer en rege
ring wanneer de minister dit zou
kunnen aanvaarden", zei hij.
door
Marien van den Bos
en
Gijs Korevaar
Het zat de christen-democraten
gisteren verder in het geheel niét
mee. Dat begon al 's ochtends toen
de fractie niet tot een eensluidend
standpunt kon komen. Toen dreig
de ook het allang geplande kerstdi
ner van fractie en medewerkers in
de soep te lopen. Uiteindelijk kre
gen de christen-democraten hun
kerstdiner, maar dan wel gehaast,
tijdens de schorsing van het debat.
Die haast bleek overbodig, want
de schorsing liep uit tot na elf uur.
De minister had al die tijd nodig
gehad om te beslissen wat hij aan
moest met de kritiek uit de Kamer:
opstappen, voet bij stuk houden of
een knieval maken en zijn veront
schuldigingen aanbieden. De Vries
en Nijpels kwamen om beurten
met de minister overleggen en pre
mier Ruud Lubbers werd per tele
foon op de hoogte gehouden.
De uitkomsten van het debat van
gisteren waren vooraf niet te voor
spellen. Het liep uit op een geven
en nemen van de belangrijkste te
genstrevers: Van Aardenne en De
Vries. De minister bood de Tweede
Kamer duidelijker zijn veront
schuldigingen aan dan in de eerste
verklaring van dinsdag. En De
Vries (evenals de voorzitter van de
enquêtecommissie Cees van Dijk)
nam daarmee genoegen en vergaf
de minister de gemaakte fouten.
De verontschuldigingen van de
minister gingen wel gepaard met
een poging van Van Aardenne om
zich opnieuw te rechtvaardigen.
Daarmee ontkende hij de meest met opzet op het verkeerde been
ernstige beschuldiging van de heeft willen zetten. Op het moment
commissie, namelijk dat hij de Ka- dat de onjuiste informatie werd
mer met die verkeerde informatie verstrekt - en voor die niet correc-
Minister G.M.V. van Aardenne
te informatie bood hij zijn
aan - was volgens hem allang een
beslissing over de grote scheeps
bouw genomen.
Zijn kennis over de werkelijk te
verwachten verliezen kon boven
dien volgens hem niet meer van in
vloed zijn op de beraadslagingen
van de Tweede Kamer. Van Aar
denne betoogde dat niet alleen in
de kabinetsplannen, maar ook in
het alternatief van de Tweede Ka
mer, de eventuele extra-kosten
buiten beschouwing waren gela
ten. Dit staat recht tegenover de
beweringen van de enquêtecom
missie, die het misleidende gedrag
van de minister bestempelde als
"onaanvaardbaar".
Tactische fout
Van Dijk speelde gisteren een
belangrijke rol in de CDA-fractie.
In de ochtendvergadering van de
fractie wist hij, gesteund door di
verse partijgenoten, De Vries over
te halen tot een vrij harde lijn te
genover de minister en de WD.
Het verloop van het debat bood
voor Van Dijk uitkomst. Van Aar
denne maakte een knieval en Den
Uyl maakte een taktische fout.
Door meteen bij het indienen van
de motie de werkelijke PvdA-be-
doelingen bloot te leggen - het
wegzenden van minister Van Aar
denne kon de commissievoorzit
ter de terugweg inslaan. De politie
ke lading van de motie wenste h(j
niet voor zijn rekening te hemen.
De mening van de gehele WD-
fractie stond overigens bij voor
baat vast. Minister Van Aardenne
kon in het debat zijn aandacht
daarom in hoofdzaak richten op de
CDA-fractie. Een groot aantal vra
gen van De Vries werden beant
woord, evenals de interrupties
over enkele details van de toenma
lige verlies&fdekking van de ROS
door Van Dijk. De meer principiële
vragen en opmerkingen van de op
positie bleven nagenoeg onbespro
ken.
Van Aardenne's politieke leven
is gisteren gered, of in ieder geval
gerekt. Want het echte debat over
de RSV-enquéte moet nog komen.
En dan gaat het pas over de miljar
den guldens die onder achtereen
volgende ministers zijn verdwenen
in de bodemloze RSV-put. Maar
ook dan is het minister Van Aar
denne waarover in het rapport van
de commissie de hardste oordelen
worden geveld.
Deze minister verloor volgens de
commissie immers zijn greep op
het gebeuren en zijn beleid eindig
de in een 'chaos'. En daarop doelde
De Vries met zijn voorwaardelijke
groene licht. Hij wilde niet nu al
uitspreken dat Van Aardenne in
elk geval na het eerste debat over
het enquëterapport buiten de geva
renzone is.
