Onbegonnen Werk
Actie tegen winkel
diefstallen succesvol
We maken ons er met een
Jantje van Beukei van af
EZkSWWÊÊM
Politieuitbreiden tot alle winkels
Gevangenisstraf voor
twee Leidse dieven
T.B.A.'s
Lezers schrijven
Leidenaar moet weer
voor half jaar eel in
PAGINA
LEIDEN
VRIJDAG 26 OKTOBER 1984
Leidse kroniek
door Ruud Paauw
en John Kroon
Bloed
Vorige week stond de Leidse
Bloedbank even stil bij het feit
dat de Leidenaar G.J. Hillenaar
(63) voor de zeventigste keer een
halve liter bloed afstond.
Die gelegenheid greep de direc
tie van deze instelling aan om er
op te wijzen dat men kampt met
een chronisch tekort aan donors.
Om aan de vraag naar bloed
door de ziekenhuizen in deze re
gio te kunnen blijven voldoen,
zijn op korte termijn een paar
duizend nieuwe donors nodig.
Ach, en dan te bedenken dat er
een tijd is geweest dat men in
Leiden niet wist waar men het
bloed moest laten, zoals tegen
woordig met de mest uit de bio-
industrie.
Voor die bloedovervloed moe
ten we wel een aantal eeuwen te
ruggaan.
In de vijftiende en zestiende
eeuw was aderlaten in deze stad
enorm populair. Iedere zichzelf
respecterende burger gaf zich er
aan over.
Het was hèt middel om een goe
de gezondheid te handhaven, zei
den chirurgijns en barbiers, die
toen nog knus in één gilde zaten.
"Die langhe wil leven ende sijn
ghesont, die laet aderen tsjaers
vierwerf'.
De historicus dr. Dick de Boer
schrijft er over in deel 12 van het
seriewerk 'Hutspot, Haring en
Wittebrood'.
Eén van de meest verbijsteren
de onderdelen van het hele werk,
vond hijzelf.
Volgens De Boer grepen er in
1400 zo'n 20.000 aderlatingen per
jaar in Leiden plaats, een eeuw
later zo'n 50.000. En dan gaat hij
nog voorbij aan de extra keren
dat iemand aderlating wilde,
omdat het goed was "voor 't
mergh in uw gebeente, voor 't in
gewand en maeg".
Wat deed men met die plassen
bloed? Ze gingen niet naar de zie
kenhuizen, evenmin naar de cos
metische industrie of hoe dat toen
heette. Nee, men kieperde het ge
woon in de Leidse grachten.
Dat kan men opmaken uit een
maatregel van het stadsbestuur
die in de loop van de vijftiende
eeuw werd afgekondigd: de ader
later die nog het hart had bloed
in Leidens wateren te gooien, kon
een zeer forse boete tegemoet zien
en mocht bovendien een jaar
lang zijn beroep niet uitoefenen.
Kennelijk lieten als gevolg
daarvan nogal wat mensen het
bloed in een kom aan de buiten
kant van de ramen staan, want
een latere verordening luidde
dat "niemand bloed mocht laten
staan in zijn vensterbank, nadat
de klok één had geslagen".
Vóór enen kon het kennelijk
geen kwaad.
Verhalen om van te watertan
den - nou ja, voor de Bloedbank
van nu dan.
JAC
De wilde haren lijkt het Jonge
ren Advies Centrum (JAC) een
beetje te hebben verloren. Ooit
woedde rond zijn poorten heftige
debatten over de wijze waarop
het JAC weggelopen jongeren af
schermde (overigens maar een
deel van haar werkzaamheden).
Woedende ingezonden stukken en
bittere rechtszaken waren daar
van het resultaat.
Tegenwoordig hoor je er wei
nig meer van.
De afdeling Leiden van het
JAC bestaat nu vijfjaar. De ver
houding tot de gemeente wordt
"heel behoorlijk" genoemd, men
is opgenomen in de vertrouwde
subsidiekanalen en met de kin
derpolitie wordt keurig overleg
gevoerd.
Onlangs moest het JAC verhui
zen van het gebouw in de Caeci-
liastraat naar het Noordeinde.
Hoewel de gemeente zich zeer in
spande en de hele boel verfde en
bewoonbaar maakte, toonde men
zich niet verrukt: men kwam on
der een oefenlokaal voor muzi
kanten te zitten.
Het JAC vond dat er sprake
was van geluidsoverlast. Ge
meenteraadsleden die kwamen
luisteren, zeiden dat het wel mee
viel. Het JAC sprak vervolgens
klaaglijk dat het wel degelijk af
en toe uit de hand loopt.
Je houdt je hart vast.
Ze zullen bij het JAC toch niet
bezig zijn oud te worden?
Wijkgericht
Als de Leidse politie op 1 ja
nuari met zeven brigades gaat
optreden in de in drie sectoren
gedeelde stad, kun je dan nog
spreken van 'wijkgericht' optre
den, zoals oorspronkelijk de be
doeling was?
Nauwelijks.
In het eerste plan had men de
stad verdeeld in zeven wijken.
Aan de opzet om politie en bur
ger in geval van moeilijkheden
dichter bij elkaar te brengen,
was daarmee wel zo ongeveer
voldaan.
Maar dat viel niet te realise
ren, aldus burgemeester Goekoop
en hoofdinspecteur Mostert een
stemmig, want daarvoor is te
weinig geüniformeerde politie.
Dat zal wel zo zijn, waar vind
je tegenwoordig genoeg politie,
maar je kunt je toch afvragen of
dat de waarheid en niets dan de
waarheid is.
De werkelijk reden is vermoe
delijk, het wordt als je goed leest
I
bijna niet verhuld, dat het poli
tiekorps zelf niets voor die zeven
wijken voelt.
De vrees bestaat daar (ja, de
vréés....) dat er dan ook stille wij
ken zullen zijn, waar een agent
zich al gauw stierlijk verveelt.
Van agent naar koddebeier,
dat kan natuurlijk niet.
Hoofdinspecteur Mostert ver
woordde het in de commissiever
gadering vorige week zo énig:
"Als je de betrokkenheid van een
politieagent wil vergroten, moet
je z'n werk zodanig invullen dat
hij daarin het gehele politiewerk
terugvindt".
Die Mostert. Waarom is die
man niet in de diplomatieke
dienst gegaan? Zou een glanzen
de carrière tegemoet zijn gesneld.
Mosterts woorden banaal ver
taald: je moet een agent op z'n
tijd een stevige kloppartij geven,
een goeie achtervolging, een lek
kere diefstal, iets pittigs in de ze-
densector enz. enz. want anders
raakt hij maar uit de running.
Ach ja, elk vak heeft zo zijn ver
eisten. Het volk kan wel zo veel
willen, maar een agent moet wat
te dóen hebben.
VVD
Wat zou er toch met de VVD-
Leiden aan de hand zijn?
Niet aanwezig op de hoorzit
ting van de commissie gelijke be
handeling inzake de kwestie-
Dool. Nu weer geen enkele be
langstelling voor de werkconfe
rentie 'Samen Leven in Leiden'
over allerlei vormen van discri
minatie en racisme in deze stad.
Is fractieleider Kuijers soms
met vakantie en gelooft de rest
het wel? Of zou dan toch waar
zijn, wat een prominent PvdA-er
Jan van Leiden.
eens zei over de lokale liberalen:
"Het is prettig regeren met de
Leidse VVD. Echt betrokken bij
de stad zijn ze niet, dus je hebt
weinig last van ze. Het zijn poli
tieke passanten het oog gericht
op hoger sferen".
Jan van Leiden
Op buitengewoon sluwe wijze
is Leiden er weer in geslaagd de
nationale aandacht op zich te
vestigen. Althans: op een bekend
inwoner van deze stad.
Leiden kreeg daarvoor de on
verwachte steun van een promi
nente Nederlander. De minister
van financiën, dr. H.O.C.R. Ru-
ding. Sinds deze een interview
aan Het Vrije Volk weggaf, heeft
iedereen het over drie personen.
Ruding zelf en Jantje van Lei
den, op afstand gevolgd door
Tante Truus.
"Veel werklozen maken zich er
met een 'Jantje van Leiden' van
af', had Ruding gezegd in het in
terview en, naar hij gisteren be
weerde, zonder dat hij een borrel
op had.
Prompt eiste de oppositie in de
,J|
Tweede Kamer gisteren het heen
gaan van de minister.
Zo is Jan van Leiden 448 jaar
na zijn dood er in geslaagd twee
strijd. en verderf in de Neder
landse samenleving te zaaien.
Niet echt venóonderlijk, want de
Grote Winkler Prins encyclope
die noemt hem "veelszins be
gaafd maar gewetenloos".
Nu betekent de uitdrukking
'zich met een Jantje van Leiden
er van af maken': met een loos
praatje, zoals Nico Scheepmaker
in zijn Trijfelrubriek in deze
krant van afgelopen dinsdag al
opmerkte. Jan van Leiden schijnt
goed in smoezen te zijn geweest,
maar als diens gedrag echt mo
del zou staan voor de uitdruk
king en dus voor de houding van
ioerklozen, dan zou het hier pas
goed oorlog worden en Ruding ij
lings onder de borreltafel moeten
wegduiken.
Jan van Leiden, die in 1509 in
Leiden werd geboren, werd op
24-jarige leeftijd wederdoper,
predikte het rijk Gods en vertrok
naar Munster, omdat daar het
'nieuwe Jerusalem' zou worden
gevestigd.
Dit is niet het gedrag van de
gemiddelde werkloze, maar alle
maal nog acceptabel.
Vervolgens liet hij zich in Mun
ster tot koning van Sion uitroe
pen, wat in elk geval nog gewich
tiger klinkt dan minister van fi
nanciën. In die functie voerde hij
gemeenschap van goederen in
en... van vrouwen. "Hij speelde
onbeperkt de tiran in een woeste
theocratie", meldt de Winkler
Prins.
Alle Gewestelijk Arbeidsbu
reaus die wij hierover benader
den, verzekerden ons dat ze zulke
cliënten niet kennen.
Jan van Leiden raakte verwik
keld in een woeste godsdienstoor
log, van het kaliber dat we zeker
sinds de oprichting van het CDA
niet meer hebben gekend. De 'bis-
schoppelijken' heroverden in
1553 Munster en richtten een
enorm bloedbad aan. Van Leiden
wist zich twee jaar verborgen te
houden, maar werd toen gevon
den en, in zijn 27ste levensjaar,
op gruwelijke wijze terechtge
steld. (Wij sluiten ons aan bij de
suggestie van Nico Scheepmaker,
in Trijfel gedaan, om staatssecre
taris Koning van financiën te la
ten uitzoeken op welke wijze pre
cies).
De Leidse CDA-fractie toonde
zich deze week "extra gegriefd"
dat Ruding Jantje van Leiden er
bij had gehaald om de werklozen
te kapittelen. Want, redeneert het
CDA, juist in Leiden wordt door
de gemeente het nodige voor de
werkloon gedaan.
Een ontwapenende opmerking
voor een partij die in de gemeen
teraad al tien jaar in de opposi
tie zit.
Hoe kan Ruding dit ooit goed
maken bij zijn partijgenóten in
Leiden? Er is' maar één uitweg.
Die uitdrukking moet uit het
woordenboek worden geschrapt.
Tenslotte wordt de Van Dale in
Leiden gemaakt en als ze zich er
gens niet kunnen verooorloven
zich met een Jantje van Leiden
van hun werkzaamheden af te
maken, dan is het wel bij dat
taaiinstituut.
Trouwens: Jan van Leiden was
een bijnaam. Eigenlijk heette de
man Jan Beukelsz. Waarom zou
den we er ons niet voortaan met
een Jantje van Beukei van afma
ken?
De gemeente Beukei bestaat
niet, laat staan dat er een CDA-
fractie is gevestigd.
LEIDEN - De gezamenlijke actie van de Leidse politie en een paar grote winkels om het
aantal winkeldiefstallen terug te dringen lijkt vruchten af te werpen. Volgens de politie
bleek uit een bespreking met de bedrijfsleiders van de betrokken winkels de actie, die nu
vier maanden loopt, bij beide partijen zeer positief over te komen.
Om het toenemend aantal winkel
diefstallen de kop in te drukken is
de aangifte en aanhouding van
winkeldieven een stuk eenvoudi
ger gemaakt. De winkeliers heb
ben een aangifteformulier in huis
en kunnen dat, als een dief wordt
gepakt, zelf invullen, zonder dat
daarvoor het politiebureau moet
worden bezocht. De surveillance
dienst van de politie haalt voortaan
DEN HAAG/LEIDEN de Haag
se rechtbank heeft gisteren voor
het plegen van vijf diefstallen een
20-jarige Leidenaar veroordeeld tot
acht maanden gevangenisstraf
waarvan drie voorwaardelijk. Te
gen de man was twee weken gele
den tien maanden celstraf waarvan
drie voorwaardelijke geëist.
Hij heeft onder meer jacks ge
stolen uit een winkel aan de Haar
lemmerstraat, een fiets vanaf de
Lange Voort in Oegstgeest, 16 pak
ken koffie uit een winkel aan de
Haarlemmerstraat en geluidsappa
ratuur, girobetaalkaarten en -pas,
plus een verzilverd tientje en
vreemde valuta uit woningen aan
de Lammenschansweg en de To-
matenstraat. De diefstallen zijn ge-
de in hun kraag gegrepen dieven ruststellend", zegt E. van der Som-
op. Voorheen moest de recherche men, hoofd van de recherche,
daarvoor langskomen. "De opmerking van de midden-
In de winkels die aan de actie stand dat politie en justitie te wei-
deelnemen is bij de ingang een gro- nig doen tegen winkeldiefstal, is
te sticker geplakt met de tekst 'Bij nu niet meer van toepassing. Be-
winkeldiefstal doen wij altijd aan- drijven zullen nu moeten kijken
gifte bij de politie'. "Het schrikt wat ze verder zelf kunnen doen om
winkeldieven af. Bovendien is de winkeldiefstal tegen te gaan", al-
gedachte dat de politie er snel bij dus Van der Sommen
is, voor het winkelpersoneel ge- In de afgelopen vier maanden
werden 103 winkeldieven opge
pakt, van wie 43 bij V en D. In ver
gelijking met vorig jaar betekent
dat een kleine daling van dat aan
tal. De politie wil de actie nu uit
breiden tot alle Leidse winkeliers.
Een verzwaring van de werkdruk
wordt bij de politie niet gevreesd.
Van der Sommen: "Het zou een
slechte zaak zijn als je winkeliers
prikkelt om attent te zijn, wanneer
je als politie niet altijd snel rea
geert".
pleegd in januari, februari en
maart van dit jaar en in juni en au
gustus 1983.
Raambouten
Tot twee maanden voorwaarde
lijke gevangenisstraf werd een 21-
jarige Leidenaar veroordeeld die
heeft bekend een fiets te hebben
gestolen vanaf de Lange Voort in
Oegstgeest en raambeveiligings-
bouten van de Leidse V D. De
man had de diefstallen gepleegd
kort nadat hij voorlopig in vrijheid
was gesteld van een celstraf van
anderhalf jaar die hij voor eerdere
diefstallen moest uitzitten. Tegen
de man was eenzelfde voorwaarde
lijke gevangenisstraf geëist, alsme
de een boete van 500 gulden.
LEIDEN - In het Morskwartier is
gisteren een mini-kermis begonnen.
Nabij het winkelcentrum aan het
Diamantplein hebben botsauto's,
een draaimolen, kraampjes en der
gelijke attracties voor een paar da
gen een plaats gekregen zie foto).
Er zijn twee redenen voor deze fes
tiviteiten. Het winkelcentrum
draait sedert de verbouwing en de
uitbreiding een jaar èn de Chur-
Mini-kermis in
Morskwartier
chillbrug wordt binnenkort ge
opend.
Officieel zal dit laatste gebeuren
op vrijdag 2 november. Wethouder
Peters zal de opening verrichten
van de brug die een belangrijke
schakel zal worden tussen het Mors
kwartier en Zuid-West. Tegelijker
tijd zal de wethouder van verkeer
ook de aansluitende Dr. Lelylaan,
inclusief de twee fiets- en voetgan
gerstunnels, in gebruik stellen. Iets
verderop ligt bovendien de Ste-
venshofdreef de hoofdroute van de
Stevenshof, die die dag eveneens
door Peters zal worden geopend.
Daarmee gaat de afsluiting van de
Rijndijk gepaard. (foto Holvast)
Zeeheldenbuurt
krijgt peuter
speelzaal
LEIDEN De Zeeheldenbuurt
krijgt een peuterspeelzaal. Met dit
plan van burgemeester en wethou
ders ging de raadscommissie voor
onderwijs, samenlevingsopbouw
en emancipatiezaken gisteravond
akkoord.
In het programma specifiek wel
zijn 1983 werd al financiële ruimte
geschapen voor de aanstelling van
een peuterspeelzaalleidster voor
twintig uren per week.
De gemeente zal een semi-per-
manent gebouw opzetten, waarvan
de totale kosten worden geraamd
op 112.000 gulden. Het is de bedoe
ling dat voor de exploitatie van de
speelzaal een stichting wordt opge
richt. Aan deze stichting zal voor
de accommodatie een huurbedrag
in rekening worden gebracht, dat
gelijk is aan dat van andere peuter
speelzalen in overeenkomstige om
standigheden.
De peuterspeelzaal zal worden
gebouwd op het terrein van de
speeltuin 'Ons Eiland' aan de Kor-
tenaerstraat.
Wethouder Van Dongen (onder
wijs, samenlevingsopbouw en
"emancipatiezaken) heeft het voor
stel van PPR/PSP om de zoge
naamde herbezettingsgelden te be
steden aan extra formatie-uren
voor de kinderopvang overgeno
men. Zij zal met dit voorstel naar
het college van burgemeester en
wethouders stappen, zo deelde zij
gisteravond de raadscommissie
CDA naar Mors
De gemeenteraadsfractie van
het CDA brengt zaterdag een
werkbezoek aan het Morskwar
tier. De raadsleden willen de me
ning van de bewoners weten over
onderwerpen als de doorsnijding
van de wijk door de Lelylaan en
bijbehorende tunnels; de par
keerdruk ten gevolge van de
bouw van kantoren, bedrijven,
het academisch ziekenhuis en de
ijshal; de herindeling van het
Wemink-terrein; de toestand van
de 'Oude Mors'; verkeersmaatre
gelen zoals het afsluiten voor au
to's van de Damlaan. Morsbewo-
ners kunnen om tien uur 's och
tends terecht in buurthuis
Morschwijk aan de Topaaslaan
om hun mening aan de CDA-
aadsleden te geven.
Film
Studentenvereniging SSR (Ho-
gewoerd 108) vertoont vanavond
de film 'De verwording van Her
man Dürer' naar een boek van
Leon de Winter. Aanvang negen
Postzegelbeurs
I.V. Philatelica, afdeling Lei
den, organiseert zaterdag een
postzegelbeurs in de kantine van
het Visser 't Hooft Lyceum aan de
Kagerstraat 1.
Coopertest
Atletiekvereniging De Bataven
houdt zaterdag een Coopertest op
de kunststofbaan in de Leidse
Hout. De start is om twee uur en
daarna tot drie uu elke vijftien
minuten. In deze loop van twaalf
minuten kunnen de deelnemers
hun uithoudingsvermogen testen.
De Bataven organiseert dit sei
zoen zes van dergelijke testen.
Deelnemers kunnen zich vanaf
één uur inschrijven in de kantine
op het complex aan de Anthonie
Duycklaan.
Vegetarisch
Hongaars-vegetarisch staat
vandaag op het menu bij Repel-
steel, Breestraat 19. Tussen half
zes en half acht.
Bij uw voortreffelijk redactioneel
artikel aangaande de Technisch
Bewoners Adviseurs wil ik een
kanttekening maken bij de zinsne
de: "Bij een renovatie-project in de
Parkstraat konden de kosten met
35.000,- omlaag op een bedrag van
90.000,- dank zij de adviezen van
de T.B.A.'s.
Destijds begin 1982, zijn de
T.A.B.'s op verzoek van de bewo
ners, plannen gaan ontwikkelen
om tot een goedkopere renovatie te
kunnen komen. Na zeer veel werk
dat ook 's avonds en in het week
end doorging, zijn zij er in geslaagd
plannen en tekeningen te ontwik
kelen die bij uitvoering een bespa
ring zouden opleveren van
35.000,- per woning. Voor de bewo
ners had dit betekend dat de huur
verhoging 73,- per maand minder
had kunnen bedragen.
De plannen zijn destijds zonder
meer door gemeente-ambtenaren
en architect van de tafel geveegd,
de tekeningen en andere aanwij-
zingen voor de bewoners zijn tij- pvl/prkiijppptitip
dens een zeer tumulteuze vergade- C/J.1U.C/
ring op een zeer schoftige wijze
door bestuursleden van de muur
afgerukt en verscheurd.
Aan de hand van het bovenstaan
de en zeer vele andere slechte za
ken die mij en de Renovatie Advies
Groep gemeld zijn, wil ik op alle
mensen die de T.B.A.'s voor Lei
den willen behouden een beroep
doen.
Bewoners en bewonerscommis
sies hebben recht op ondersteu- anders dan uw verslag vermeldt,
ning van T.B.A.'s. verschillende onderdelen van de
Jacq. Kooien activiteiten van de werkconferen-
Lombokstraat 54 tie heeft bijgewoond.
Leiden Namens de fractie
Joop Walenkamp
Lange Lijsbethsteeg 10
Leiden
In het Leidsch Dagblad van 22 ok
tober j.l. werd in uw verslag over
de werkconferentie 'Samen leven
in Leiden' een der organisatoren
aan het woord gelaten. Deze had
"de hele week niemand van CDA
of WD gezien".
Hij noemt dit "typerend". Voor
wat de CDA-fractie betreft hecht ik
er aan er op te wijzen dat het CDA,
Energiebedrijf
Hierbij wil ik reageren op het vol
gende. Onlangs werd er in uw
krant een klein berichtje geplaatst
over een schenking (25.000 gulden)
van het Energiebedrijf aan de La
kenhal.
Na zelf tot tweemaal toe van gas
en licht afgegesloten te zijn ge
weest, doordat ik de hoge afreke
ning niet meer kon voldoen, komt
dit bij mij zeer vreemd over. Daar
deze 25.000 gulden voortkomen uit
ten eerste de absurd hoge tarieven
en ten tweede uit de zogenaamde
boetes en heraansluitingskosten is
het te hopen dat het museum de
Lakenhal zijn rekening kan blijven
betalen aan het energiebedrijf
want de afwezigheid van een con
stante temperatuur is erg slecht
voor deze oude meesters.
Tot slot nog deze tip aan degenen
die zonder gas en licht zitten: ga
massaal overdag naar de Lakenhal;
het is er nog warm en geniet van de
door het energiebedrijf gesponsor
de kunst. Brood en koffie meene
men, s.v.p.
Jan Blom
Willem de Zwijgerlaan 351
Leiden
DEN HAAG/LEIDEN De Haagse rechtbank heeft gisteren een 24-jari-
ge Leidenaar veroordeeld tot een gevangenisstraf van negen maanden
waarvan drie voorwaardelijk. De man heeft terechtgestaan voor het ple
gen van drie diefstallen in juni van dit jaar, maar er intussen zo'n tien
meer bekend. Zo heeft hij onder meer een giropas en betaalkaarten gesto
len uit een woning aan de Leidse Tourmalijnstraat, kascheques, giropas,
portemonnee met 500 gulden, koperen kandelaar en lepeltjes uit een huis
aan de Saffierstraat en een kleurentevee, verzilverde koffiekan en een
portefeuille met inhoud uit een woning aan de Gandhistraat.
De man zit op het'moment een straf uit van zes maanden voor eerder
gepleegde diefstallen. Hij zei twee weken geleden ter zitting tot de nieu
we reeks diefstallen te zijn gekomen omdat hij door korting op zijn uitke
ring wekelijks slechts honderd gulden overhield. Tegen hem was een
gevangenisstraf geëist van twaalf maanden waarvan drie voorwaardelijk.
