Ziekenhuizen zijn wachtkamers voor de verpleeghuizen Autofabrikanten hekelen besluit loodvrije bezine Israëliërs beschuldigd van moordpartij Sohmor ZATERDAG 22 SEPTEMBER Ziekenhuisbedden in Amsterdam liggen vol patiënten die eigenlijk al uit het zieken huis ontslagen hadden moeten zijn, maar die in afwachting van plaatsing in een ver pleeghuis nergens anders heen kunnen. Liggen ze er particulier, dan hebben die zelfde bejaarden grote kans dat hun verze kering het laat afweten. Meer en meer ver zekeringen laten de patiënt dan zelf de kos ten betalen, omdat ze immers medisch ge sproken ten onrechte nog in dat ziekenhuis verblijven. Het is in Amsterdam al moeilijk om de kwalificatie 'urgent' te krijgen voor opname in een verpleeghuis. En is die ver klaring er dan te langen leste, dan is het beeld dat er gemiddeld nog wel zo'n drie maanden gewacht kan worden op een op name. Met hetzelfde gemak kan dat trou wens ook nog wel eens een paar maanden langer zijn. Voor de bejaarde en zijn of haar omgeving een verschrikkelijk zware tijd. Hoe mis is het in de opvang van geestelijk en lichamelijk gehandicapte bejaarden? Amsterdam, met relatief een erg hoog aan tal bejaarden, tobt, wikt en weegt. De speelruimte voor een doeltreffend beleid wordt door het spookbeeld van een Haags bezuinigingsbeleid eerder kleiner dan gro ter gemaakt. Een crisisverhaal. AMSTERDAM (GPD) - De feiten zijn vele malen verteld in Amster dam. De bejaarde vrouw in haar woning, waar de stront van de los- vliegende duiven centimeters dik op de vloer ligt. Slapen doet ze nog slechts in een stoel in de hoek van de kamer. Ze is incontinent. Laat dus alles lopen in plaats van naar het toilet te gaan. Het mensje zelf vindt het allemaal prima, maar de buren pikken het niet. Die vrouw moet weg. Daar is in de buurt niet mee te leven. De GG GD grijpt nog niet in. Zelf wil ze niet en tegen haar wil zal ze niet weggehaald worden. Wat hulp van de huisarts, de wijk verpleegster en als het even kan de buren en familie en ze kan nog wel even voort. Want tja, laat de oudere mens zo lang mogelijk in zijn of haar omgeving, is de politiek. Bo vendien, er is amper plaats in ver pleeghuizen. In Amsterdam wordt het opna- mebeleid voor de verpleeghuizen gecoördineerd door de GG GD. Komt er een aanvraag binnen, dan wordt zeer uitvoerig bekeken of de betrokken persoon inderdaad toe is aan opname in een verpleeghuis. Gaat het daarbij om een psycho-ge- riatrische patient, dus om iemand die vooral geestelijk verward is, de menterend, dan betekent het in de regel dat de betrokkene dan voor enkele weken geplaatst wordt in een observatiekliniek. Daar moet beoordeeld worden of er sprake is van een dementeringsproces of dat de dementie van tijdelijke aard is, bijvoorbeeld ten gevolge van een lichamelijke aandoening. Daar wordt ook beoordeeld hoe drin gend opname in een verpleeghuis gewenst is. En stel nu dat opname dringend gewepst is. Dan nog zal er gemiddeld twee en een halve maand gewacht moeten worden voordat er kans op plaatsing is in een van de vijftien verpleeghuizen waar Amsterdam op kan terugval len. Te weinig bedden Te weinig bedden in de verpleeg huizen? Dokter Cisca Koning is hoofd van het opnamebureau Ge riatrie bij de GG GD. „Het lijkt eenvoudig om te zeggen: bouw maar aan met die verpleeghuizen. Maar zo eenvoudig is het natuur lijk niet. Volgens de normen is op dit moment inderdaad een tekort aan zo'n honderd bedden in Am sterdam". De norm voor de grote steden is een aantal bedden dat anderhalf procent is van het aantal inwoners ouder dan 65 jaar. Amsterdam zou volgens deze berekening moeten kunnen beschikken over 1659 bed den. En nog afgezien van het feit dat er steeds meer stemmen op gaan die die anderhalf procent te laag vinden, blijkt Amsterdam bo vendien maar over 1520 bedden te beschikken. Met het recht overi gens om ook nog 45 bedden in Am stelveen te mogen bezetten. Zo'n honderd bedden te kort dus. Voor de volledigheid: landelijk, dus bui ten de grote steden, ligt de norm op 1,25 procent van het aantal inwo ners boven de 65. door Huub Klompenhouwer Cisca Koning: „Die norm is ui teraard arbitrair. Daar kun je lang over discussieren. Maar we hebben er wel mee te maken. En we kun nen vaststellen dat de behoefte aan bedden voor de psycho-geriatri- sche patiënten groter blijkt dan er plaats is. Maar je bent er niet door eenvoudig dan maar meer plaats in die verpleeghuizen te creëren of meer verpleeghuizen te bouwen. Je kunt ook kijken of er op een an dere manier wat aan te doen is. In Amsterdam is daarvoor een werk groep in het leven geroepen, die zich bezighoudt met het zoeken naar andere oplossingen. Zo zijn er steeds meer dagverblijven voor de bejaarden, waar ze afhankelijk van de ernst van hun situatie een of meerdere dagen in de week terecht kunnen. En er komt steeds meer druk te liggen op de eerstelijnsge zondheidszorg. De wijkverpleging en de huisarts". Topje van ijsberg Schrijnende gevallen, vooral in Amsterdam. Maar wat kan er aan gedaan worden? Ciska Koning en dokter Rinse Merkus, hoofd psy- chogeriatrie, onderkennen dat de gevallen die zij zelf tegenkomen nog maar het topje van de ijsberg zijn. Rinse Merkus: „Amsterdam telt ruim 110.000 bejaarden. Alge meen wordt aangenomen dat van hen zo'n tien procent dementerend is. Dat zou betekenen dat we hier met 11.000 aanvragen zouden moe ten zitten voor een plaats in een verpleeghuis. We zien er gemid deld zo'n tweeduizend. De andere negenduizend, daar zien we niets Een zware klus voor de vier art sen en de acht verpleegkundigen die regelmatig de bejaarde patiën ten bezoeken. Afgelopen jaar bezchten zij de ingeschreven staande 1800 patiënten zo'n acht duizend maal. „Ik heb het dan nog alleen over de patiënten die we persoonlijk spreken. Niet meegere kend al de instanties, buren en fa milie die we ook nog eens moeten bezoeken". Maar als de mening zou hebben postgevat dat het werk de artsen van de GG GD daarmee boven het hoofd zou groeien, dan is dat mis. Dokter Merkus: „Na tuurlijk is het zwaar. Maar het geeft ook veel voldoening, omdat je ook resultaat ziet. Als wij erbij gehaald worden is voor de omgeving meestal de grens van het mogelijke bereikt. Ze kunnen het verder niet meer aan. Dan komen wij en na wat praten en overleggen zien ze dan toch weer mogelijkheden. Ook al omdat we kunnen zeggen dat het voor niet langer is dan een maand of twee, drie. Als je die garantie niet zou kunnen geven, denk ik dat veel mensen het echt niet zouden redden". Mishandelingen Hoe erg het dan al vaak is, is soms bijna onbeschrijfelijk. Dat onderkënt ook de GG GD, maar er speelt nog iets anders mee. Er is geen mens die tegen zijn eigen wil in een verpleeghuis opgenomen zal worden. Een moeilijk punt soms voor familie, buren en de buurt. Door familie nog wel eens omzeild als moeder met de kinderen een autoritje mag maken, die dan in een bejaardenhuis eindigt. Of, wat erger is, er wordt een ongelukje uitgelokt, waardoor de bejaarde opgenomen moet worden in een ziekenhuis. Maar over dat laatste zwijgt de GG GD als het graf. Op geweld tegen ouderen door hun kinderen of buren, rust nog een fors taboe. Hoewel, het wordt ook beslist niet ontkend. Maar verdere mededelingen blijven uit. Ook de cijfers. Bejaardenstad Amsterdam is, hoe opmerkelijk ook, een stad vol bejaarden. Ruim 15 procent van de inwoners is ou der dan 65 jaar en dat is beduidend meer dan het landelijk gemiddelde dat op 11,6 procent ligt. Alleen de provincie Zeeland schiet er uit met een percentage van 14,2 bewoners, ouder dan 65 jaar. „Dat niet al leen", zegt dokter Ciska Koning, „ook de omstandigheden waarin bejaarden in Amsterdam soms wo nen, maken het moeilijk voor de bejaarden. De verkrotting van een deel van de stad, de sociale contex waarbinnen ze in Amsterdam wo nen. Hun kinderen wonen veelal elders en zijn dus niet dagelijks be reikbaar. En dan de bejaarden die driehoog achter wonen. De een zaamheid kan soms heel groot zijn". Een verpleegkundige: „Ik heb een keer meegemaakt dat een echt paar zes jaar heeft moeten wachten om opgenomen te kunnen worden. Ondanks hun nadrukkelijke wens, waren ze telkens niet urgent ge noeg om boven aan de lijst te ko men. Ons werk is een voortdurend worstelen met de mogelijkheden om die lange wachttijden redelijk door te komen. Maar de omgeving van zo'n patiënt is heel dikwijls de wanhoop nabij". Wachtkamer Min of meer stilzwijgend is de si tuatie gegroeid dat bejaarden, die in een ziekenhuis terechtkomen, ook na hun behandeling daar blij ven. Voor zover het om somatisch geriatrische patiënten gaat, dus om bejaarden met lichamelijke gebre ken, is daar bij de ziekenhuizen al tijd weinig bezwaar tegen geweest. Maar anders is dat met de psycho geriatrische patiënten. Die willen in een ziekenhuis soms nog wel eens voor wat onrust zorgen. Voor de ziekenhuizen betekende het verblijf van de bejaarden ander zijds een manier om de bedbezet- ting op te vijzelen. Dat laatste argument wordt door de jongste maatregelen van het mi nisterie van volksgezondheid ook ongedaan gemaakt. In de toekomst zal naast de bedbezetting vooral het aantal opnamen doorslagge vend zijn voor de financiële positie van de ziekenhuizen. Hoe korter de behandelingsduur, des te meer op namen 'zijn er mogelijk. Een be jaarde die dan na zijn behandeling nog drie maanden een bed bezet houdt, heeft een ongunstige in vloed op de exploitatie van een zie kenhuis. Particulieren Nog vervelender is de houding van sommige particuliere verzeke ringen. Die zeggen ijskoud dat de -feitelijke behandeling in het zie kenhuis afgelopen is en dat de pa tiënt verder dus maar zelf voor de kosten van de verpleging op moet draaien. En wie beseft dat die wachttijd gemiddeld twee en een halve maand is en de dagprijs van bijvoorbeeld het Slotervaartzie- kenhuis meer dan vijfhonderd gul den, kan zelf uitrekenen dat het sommige patiënten financieel kan ruineren of in de andere gevallen een kolossale aanslag is op de bij stand. Betekent zo'n situatie nu dat die patiënten voorrang krijgen bij plaatsing in een verpleeghuis? Dokter Merkus: „Wij proberen wel te bemiddelen bij de betreffende verzekeringsmaatschappij, maar op het plaatsingsbeleid heeft het verder geen invloed. Dat mag ook niet, anders zouden die particulie re patiënten weer bevoordeeld worden boven de ziekenfondspa tiënten. Als de patiënt het zelf niet kan betalen, springt de bijstand bij". Dokter Merkus: „Ik wil ook lie ver niet praten over de financiële zaken. Of zo'n dag in een zieken huis nu duurder of goedkoper is dan een verpleegdag in een ver pleeginrichting. Het voornaamste bezwaar is, dat die patiënt daar ten onrechte ligt en niet de behande ling krijgt waar hij of zij recht op heeft. En dat daardoor de verpleeg huizen, mede ook door de zware toelatingsnormen, steeds meer een eindstation worden voor deze pa tiënten. Maar we kunnen meestal niet anders". Daar komt nog bij dat andere on derdelen die bepalend zijn voor de geldstroom van het rijk naar de zie kenhuizen, zoals een eerste bezoek aan een polikliniek, ook niet in het ziekenhuis terecht komen, omdat voor de geriatrische patiënten de GG GD in Amsterdam als po- liklinkiek werkt. Van Mourik pleit dan ook voor een veel gedifferen tieerder beleid vanuit Den Haag, waarbij de eigen aard yan een zie kenhuis ook mee moet kunnen tel len. Kleinschaliger Verantwoordelijk wethouder voor de situatie in Amsterdam is Tineke van den Klinkenberg. Zij (foto (jta geeft toe dat de situatie ronc1^ verpleeghuizen voor de bejaai zorgwekkend is. „Het is ook di|"| den dat we snel aan het bou willen in Amsterdam-Noord, de Loenmermark en in Zuid-CP waar nieuwe verpleeghuizen n ten komen. Maar dan wel in eerB dere aanpak. Veel kleinschalig1 Dan is er ook veel meer aand;"* voor het heractiveringsproces'*n Ze heeft de werkgroep in he*f' ven geroepen die de oplossin"€ moet aandragen om enige verlva ting te brengen in de enorme ;*r( terstand bij de behandeling en zorging van geriatrische patiër in Amsterdam. Zelf ziet ze wel:rc ge verlichting in het verschuif van de beddencapaciteit van so' tische naar psycho-geriatrische.Wi tiënten. En het uitbreiden vadsj dagopname in bestaande obseïst tieklinieken voor deze patiënte*® ook al een mogelijkheid. Zo wil^i huidige ziekenhuis Amsterdj16 Noord een deel van de kindera! 1 ling, waarvoor steeds minderlt- tiënten zijn, inrichten voor d— taak. Maar in het totaal blijven druppels op een gloeiende plaóp Alle betrokkenen roepen om rn hardst dat het goed is wanneei zi zieke bejaarden veel langer in;ic gen omgeving behandeld kun^n worden. Dat we met z'n allen bo wat meer zorg aan de oudere mnj kunnen besteden en niet te see moeten proberen om de zorg v;n de demente bejaarde maar afck schuiven op de collectieve voorst ningen. Maar tegelijk is er het .t i sef dat daarmee de noodsitujD rond de verpleeghuizen nog nie; opgelost. En dan is er nog niet een gesproken over de inrichting er>n verzorging in die huizen zelf. I te triester is de constatering dat overheidsbeleid vanuit Den H^O meer gestoeld lijkt op econov sche motieven dan op sociale gr C den. BRUSSEL (AFP) - De Eu ropese autoindustrie heeft de Europese Commissie ge vraagd zich te verzetten te gen het voornemen van de Westduitse regering per 1 januari alle personenauto's te verplichten op loodvrije benzine te rijden. Kabinet: kamer verkiezingen niet vervroegd DEN HAAG (GPD) - Het kabinet ziet geen mogelijkheden om de verkiezingen voor de Tweede Ka mer te vervroegen van mei 1986 naar maart van dat jaar. Daarmee is volgens premier Lubbers echter niet gezegd dat latere kamerverkie zingen niet voortaan in maart ge houden zouden kunnen worden. De staatscommissie relatie kie zers-beleidsvorming adviseerde begin dit jaar om de verkiezingsda tum voortaan te vervroegen van mei naar maart. Het voordeel daar van is dat een eventueel nieuw ka binet nog voor de zomervakantie kan aantreden en dus ook de op stelling van de Rijksbegroting voor het nieuwe jaar voor zijn rekening kan nemen. Premier Lubbers zei gisteren na afloop van de ministerraad dat het kabinet met zijn standpunt nu dui delijkheid heeft willen geven over wat naar zijn mening in 1986 zou moeten gebeuren. Behalve prakti sche bezwaren (er ligt al een wets voorstel bij de Kamer om de ka merverkiezingen te houden op 21 mei 1986 en de Provinciale Staten verkiezingen op 19 maart) ligt er ook een afwijzend advies van de Kiesraad op tafel, aldus de pre mier. In een brief aan de voorzitter van de Commissie vraagt de autoindus trie de Westduitse regering er voor te waarschuwen dat de autoindus trie uitvoering van dat voornemen ,niet kan dulden. De Westduitse regering wil dat alle nieuwe personenauto's die in de Bondsrepubliek verkocht wor den met ingang van januari 1989 voorzien zijn van een katalysator, waardoor zij op loodvrije benzine kunnen rijden en minder vervui ling veroorzaken. De autoproducenten zegggen be grip te hebben voor de milieupro blemen. Zij hebben „een aanzien lijke vermindering van de uitlaat gassen met ingang van 1989" aan vaard, aldus de brief aan de Euro pese Commissie. Maar zij verzetten zich tegen overhaaste en eenzijdige acties, die ingaan tegen het verdrag van de Europese Gemeenschap en zullen leiden tot handelsbelemme ringen en concurrentievervalsing. De vrijstelling van wegenbela- sing die de Westduitse regering wil geven om de aanschaf van auto's Koning Hoessein met echtgenote naar Nederland DEN HAAG (ANP) - Koning Hoes sein van Jordanië zal met zijn echt genote, koningin Noor, begin okto ber een werkbezoek van enkele da gen aan Nederland brengen. Dit heeft de rijksvoorlichtingsdienst meegedeeld". De koning en de koningin van Jor danië zijn de gasten van koningin Beatrix en prins Claus. Koning Hoessein zal tijdens dit be zoek ook besprekingen voeren met minister-president Lubbers en mi nister Van den Broek van (buiten landse zaken). met een katalysator al vóór 1989 te bevorderen, komt neer op een ver hulde subsidie, zo wordt gesteld. „De Europese industrie moet wel erkennen dat de politieke beslis singen van één enkel land de ge meenschappelijke markt verstoren en het nemen van besluiten door de Gemeenschap verhinderen". PTT'er steelt 122.00 wegens schulden LEEUWARDEN (ANP) - De 47-ja- rige beheerder A.K. van een klein postkantoor in het Friese Makkum heeft het afgelopen jaar 122.000 gulden uit de PTT-kas verduisterd. Dit is gisteren bekendgemaakt door de postale recherche Leeu warden. De man had het geld no dig om zijn schulden te kunnen af lossen. A.K. was al in 1981 begonnen met het verduisteren van geld. Hij was toen penningmeester van een landelijke hobbyvereniging van houders van kleine dieren en fi nancierde vakanties en luxe aan kopen uit de verenigingskas. Aan vankelijk zuiverde hij de tekorten aan met persoonlijke leningen, la ter vanaf 1984 ook met geld uit de PTT-kas. Door de tekorten heen en weer te schuiven tussen de PTT en de ver eniging wist de man zijn luxe le ventje vol te houden. Ook leende hij nog eens 55.000 gulden van een 73-jarige dorpsgenote wier vertrou wen hij genoot. Bij een routinecon trole van de PTT begin deze week liep de kantoorhouder echter tegen de lamp. Hij is dinsdag aangehou den en inmiddels ingesloten. Zijn totale schuld bedraagt ongeveer 175.000 gulden. het voorval in Sohmor BEIROET (AFP/UPI) - Een groep inwoners van Beiroet die afkom stig zijn uit het Zuidlibanese dorp Sohmor, waar donderdag 13 bur gers werden vermoord, beschuldi gen Israëlische officieren ervan le den van het Zuidlibanese leger (SLA) opdracht te hebben gegeven te schieten. De oud-inwoners van het sji'iti- sche dorp Sohmor hebben gisteren een petitie overhandigd aan de commandant van de Unifil-troe- pen van de Verenigde Naties, gene raal William Callaghan, en hem verzocht een onderzoekcommissie naar hun dorp te zenden. Sohmor was volgens hen gisteren nog door het Israëlische leger van de buiten wereld afgesloten. Zij haalden ge tuigenissen aan van reizigers die donderdagavond vanuit Sohmor in Beiroet aankwamen. Deze ver klaarden dat generaal Antoine La- had, commandant van het Zuidli banese leger donderdagochtend vroeg in Sohmor arriveerde aan het hoofd van een dertigtal SLA- troepen, die werden vergezeld door Israëlische officieren. De SLA-troepen haalden 500 mannen uit hun huizen en verzamelden hen op een schoolplein. Op de trappen van de school plaatsten zij een zwa re mitrailleur. Ze openden het vuur en gooiden handgranaten. Het vu ren duurde volgens deze getuige nissen 15 minuten. Vijftien leden van het Zuidliba nese leger (SLA) die ervan worden verdacht te hebben deelgenomen aan de moordpartij in Sohmor, zijn door het opperbevel van het SLA onder arrest gesteld. Dit heeft de Israëlische radio vrijdag gemeld. Kauw gedood die kleuters aanviel DEN BOSCH (ANP) - De poli- tie van Den Bosch heeft giste ren een kauw laten doodschie ten die kleuters aanviel. De po litie was door de hoofdleidster van een kleuterschool te hulp geroepen omdat de kinderen geregeld door een grote vogel werden bedreigd. De vogel vloog rakelings over de kinde ren heen en maakte pikkende bewegingen naar de gezichten. Toen de politie ter plaatse kwam trok de vogel zich terug op het dak van de school. Een buurtbewoner, die van de poli tie kogeltjes had gekregen voor een zware luchtbuks, haalde het dier met een schot naar be neden. School fraudeer?; voor 168.000 met leerlingen TIEL (ANP) - Een huishoud- nijverheidsschool in Tiel he sinds 1979 in totaal 168.000 gulc* teveel aan subsidies van het mir° terie van onderwijs ontvang door te frauderen bij de opgc t van het aantal ingeschreven ler lingen. Hierdoor kon de schi. werken met kleinere klassen met meer leerkrachten. Tegen ven leden van de schoolleiding",' proces-verbaal opgemaakt, ak| woordvoerder politie. Het onderzoek naar mogelijjfj fraude bij de school kwam al in bruari op gang. Al snel bleek dat schoolleiding veel te hoge leerlir— aantallen aan het ministerie opg Daartoe werden namen verzonntK namen van oud-leerlingen doorj geven en van leerlingen die zi aanvankelijk wel voor de schc hadden aangemeld, maar later tog van de opleiding afzagen. VW'er Geertsema u DELFT (ANP) - Mr. W.J. Geerts ma is gistermorgen in Delft WL noemd tot voorzitter van de pin vinciale VW van Zuid-Hollan De oud-commissaris van de konioi gin in Gelderland woont tegetil woordig weer in zijn vroegeie woonplaats Wassenaar. Bij de VVlh volgt hij mr C.A. Bos op, de burgt meester van Katwijk, die waarnl- mend voorzitter was en op eigar verzoek aftreedt. Correspondent reuter vrij BEIROET (DPA) De correspo-^ dent in Beiroet van het persbure;n Reuter, die 23 dagen geleden we.e ontvoerd, is weer vrij. De 30-jarire Jonathan Wright stapte gister^ het kantoor van Reuter in Beiro. binnen. Gisteravond is hij na'ir Londen vertrokken. Wright wilde niet zeggen wj, hem gevangen had gehouden. fn verklaarde alleen goed te zijn b handeld.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 6