Controle geboden bij steun bedrijven Deskundig SEP schikt zich in totale ontzwaveling Stakingskas al vier ton lichter Polis tegen daling inkomen nvaL Rekenkamer eist bevoegdheden Frankrijk stoot Fokker uit Brequet-progranuna Kamer wenst Stuiveling als opvolger van Peschar Zes op tien mensen maken gebruik van grijze circuit Werkloosheid naar 840.000 Onstuitbare dollar kost vandaag bij bank 3,40 Leider mijnwerkers met de dood bedreigd WOENSDAG 12 SEPTEMBER 1984 ECONOMIE PAGINA 9 DEN HAAG (ANP) - Wil de Algemene Rekenkamer goede controle kunnen uitoefenen op de besteding van overheidsgelden, dan moet zij inzage krijgen in de boeken van bedrijven die steun van het rijk ontvangen. Goede controle is niet mogelijk als de Rekenkamer alleen inzage krijgt in de dossiers van departementen. Toegang tot het bedrijf is dan noodzakelijk. Dat zei drs. H. Peschar, scheidend president van de Alge mene Rekenkamer, gisteravond in de televisie-rubriek Den Haag Vandaag. DEN HAAG (GPD) - De Franse regering heeft besloten Fokker uit het tot dusver vijf landen tellende consortium te zetten voor de bouw van een nieuw marine-patrouille vliegtuig, de Breguet Atlantic-2, als tegenmaatregel voor de Neder landse aanschaf van de Lockheed Orion. Fokker erkent door Frank rijk eruit te zijn gezet, maar geeft een andere lezing over de aanlei ding. Frankrijk had gewild dat de Koninklijke Marine de Breguet At lantic-2 had gekocht. Functionarissen van de Franse luchtvaartindustrie hebben het Franse besluit vorige week be kendgemaakt op de Britse lucht vaartshow in Farnborough. Maar in Parijs ontwijken woordvoerders van hierbij betrokken departemen ten het antwoord. Een openlijke er- kenning van deze stap zou, aldus onze correspondent in Parijs, ook wat gênant zijn gezien de recente oproep van de Franse minister Hernu (defensie) om het Europese industriële potentieel zoveel moge lijk te bundelen. Fokker zegt dat de aanleiding voor het Franse besluit gelegen is in de produktiecapaciteit voor zijn twee nieuwe verkeersvliegtuigen, de Fokkers 50 en 100. Fokker vindt niet dat hij de rekening gepresen teerd krijgt voor het regeringsbe sluit om de Lockheed Orion aan te schaffen, omdat Frankrijk had ge wild dat Nederland de Breguet At lantic-2 kocht. Aangezien Fokker ook heeft deelgenomen in de bouw van de eerste versie van de Breguet Atlan tic, had Fokker op voorhand deel- nemingsrecht in de produktie van opvolgende versies. Van deze tweede uitvoering zou Fokker de binnenvleugels vervaardigen, de delen van de vleugels die aan de romp zijn bevestigd. Omdat Fokker al zijn produktie capaciteit zegt nodig te hebben voor de bouw van de nieuwe ver keersvliegtuigen, waarvan tot dus ver zes Fokkers-100 zijn besteld, had Fokker zijn aandeel in de Bre guet Atlantic-2 willen uitbesteden aan MBB in Munchen. Daarop zou de Franse regering besloten heb ben Fokkers aandeel „terug te ha len", aldus Fokker. De Franse regering besloot in mei vorig jaar om de Breguet At lantic-2 in produktie te laten ne men met een bestelling voor tien van deze toestellen. Uiteindelijk moeten het er 42 worden. De voornaamste deelnemers in het produktieproces worden Das- sault-Breguet en Aerospatiale (Frankrijk), Dornier en MBB (Duitsland), FN, Sonaca en Sabca (België) en Aeritalia (Italië). DEN HAAG (GPD) - De Tweede Kamer heeft tegen de zin van de Algemene Rekenkamer drs. Saskia Stuiveling voorgedragen voor het lidmaatschap van de Rekenkamer. Als de Koningin de voordracht volgt wordt zij op 1 oktober de op volger van de vertrekkende voor zitter drs. H. Peschar. Zowel Stui veling als Peschar is lid van de PvdA. De Rekenkamer, het college dat de overheidsuitgaven controleert, had mr. K. de Vries, voorzitter van de Raad van Beroep en het Ambte narengerecht in Utrecht, als eerste bij de Tweede Kamer aanbevolen. Maar bij de eerste stemming over de vacature kreeg mevrouw Stui veling gisteren 91 stemmen tegen de heer De Vries 20. De Vries werd vervolgens als tweede op de voor dracht geplaatst. Saskia Stuiveling (39) was onder meer beleidsmedewerkster van de voormalige Rotterdamse burge meester Van der Louw en staatsse cretaris van binnenlandse zaken in het kabinet-Van Agt-2. Momenteel is zfj ambtelijk coördinatrice van het onderzoek van de parlementai re enquêtecommissie RSV en lid van de Eerste Kamer. De PvdA-fractie in de Tweede Kamer heeft zich de afgelopen da gen ingespannen om mevrouw Stuiveling benoemd te krijgen. De CDA-Tweede-Kamerfractie heeft uiteindelijk bij de stemming de doorslag gegeven. In 1976 en 1981 heeft de Tweede Kamer moties aangenomen waarin werd aangedrongen op uitbreiding van de bevoegdheden van de Re kenkamer, maar een wetswijziging is nog niet tot stand gekomen. Vol gens Peschar is daar onvoldoende pressie achter gezet en zijn er ook nog wel verschillen van mening over de wenselijkheid om die be voegdheden te geven. Peschar zei in de uitzending ver der dat de parlementaire enquête naar de gang van zaken bij de steun aan RSV misschien niet no dig zou zijn geweest wanneer de Rekenkamer in de boeken van het bedrijf had kunnen kijken. Hij wees er echter wel op dat de en quêtecommissie kan beschikken over een belangrijke groep des kundige mensen. Zou de Rekenka mer zich over zo'n omvangrijke zaak moeten buigen, dan zouden daar externe deskundigen aange trokken moeten worden. Over de controle van de Tweede Kamer op grote projecten zoals de Oosterschelde, zei Peschar dat de regering zelf moet zorgen voor goe de rapportering aan de Kamer en dat de Kamer dan aan de Rekenka mer zou kunnen vragen of die in formatie voldoende zekerheid geeft. Hij zei het van belang te vin den dat de onafhankelijkheid van de Rekenkamer gewaarborgd blijft. De bemoeienis van de Re kenkamer moet niet zover gaan dat zij zodanig bij de beslissingen wordt betrokken dat zij bij contro le achteraf met gebonden handen staat. Narekenen van de door de rege ring aan de Kamer verschafte in formatie noemde Peschar een slechte zaak. Hij zei te hopen dat ministers en regeringen het uit hun hoofd laten om al te vaak onjuiste informatie te verstrekken. „Dat lijkt my veel beter dan dat wij alles nog eens een keer moeten gaan zit ten bekijken". AMSTERDAM - Minister Braks was gisteren aan de beurt voor weer eens een officiële handeling, het in ontvangst nemen van een schaal met groenten en fruit in verband met de vijftigste verjaardag van de Centrale Groothandel aan de Jan van Galenstraat in Amsterdam. Het 'Festival of Food' duurt tot 15 september (foto anp> DEN HAAG (ANP) - Meer dan de helft van alle Nederlanders ma ken wel eens gebruik de 'infor mele sector' ofwel het zwarte en grijze circuit. Dat blijkt uit een onderzoek naar vraag en aanbod in deze sector, dat is gehouden door de Universiteit van Amster dam. Een enquete onder 250 mensen leerde, dat 58 procent wel eens gqbruik maakt van zwart aange boden diensten of goederen. De onderzoekers noemen dat een erg hoge uitkomst, gelet op on derzoeksresultaten in België (36 procent) en Noorwegen (38 pro cent). Volgens hen zullen de aci- tiviteiten in de schemerzone in de toekomst alleen maar toene men. Zowel mensen die werkloos zyn als mensen die een baan heb ben nemen deel aan de informele economie. Daarbij gaat het om activiteiten waarbij moeilijk te bepalen is of het gaat om arbeid of om een hobby. De werkzaam heden (veelal niet geregistreerde arbeid zoals klusjeswerk, thuis werk en grijs tot zwart werk) spe len zich af in het weinig duidelij- ke grensvlak tussen formele en informele sector. Daarom wordt gesproken van „schemerzone". Veel schemeractiviteiten vin den plaats in de dienstverlenen de sector en kunnen zonder veel scholing of training worden uit gevoerd. Motieven die tot sche meractiviteiten leiden zijn ener zijds financiële nood of een ge ringe kans op een reguliere baan en anderzijds de vaardigheden en de contacten van de betrokke ne. De belemmering om toe te treden tot de formele economie leidt er ook toe dat mensen hun toevlucht zoeken tot de informe le economie. Zo betekenen de heffingen op arbeid ter financiering van de so ciale verzekeringen voor onder- vaak een dermate zware last dat getracht wordt de factor formele arbeid zoveel mogelijk te beperken, aldus het onder zoek. Voor de individuele werkne mer kan de belastingdruk aanlei ding zijn om tot schemeractivi teiten over te gaan. In bepaalde gevallen kan bijvoorbeeld bij een modaal inkomen de marginale belastingdruk al meer dan hon derd procent bedragen. Vooral goed geschoolde jonge ren tussen de 25 en de 35 jaar werken in de schemerzone. Vaak hebben zij naast hun schemerac tiviteiten een inkomen. Opval lend is dat betrekkelijk weinig vrouwen aan deze activiteiten deelnemen. Ook jonge werkloze schoolverlaters en oudere werk lozen verrichten nauwelijks schemeractiviteiten. De indruk bestaat dat afnemers en gebrui kers van goederen en diensten uit het informele circuit voorna melijk beter geschoolden zijn met hogere inkomens. Het gaat vaak om alleenstaanden of ande ren die beschikken over weinig vrije tijd. Drs. Saskia Stuiveling (foto anp> Kort zakelijk Lucas Bols De verkopen van Lucas Bols zijn in de eerste helft van dit jaar ten opzichte van dezelfde periode van 1983 gestegen met vijf procent van 403 miljoen tot 424 miljoen gulden. De nettowinst ging omhoog met ongeveer dertien procent procent van 23 tot 26 miljoen. De afzet in Nederland bleef overigens achter bij die van het vorige jaar door de accijnsverhoging per 1 februari. De hogere afzet bij een aantal buiten landse dochters leidden per saldo tot de afzetstijging. Frisdranken De uitvoer van frisdranken zo wel in waarde als in hoeveelheid is in de eerste vier maanden van dit jaar met meer dan de helft toegeno men. De waarde van de uitvoer be droeg 119,7 miljoen gulden (in de eerste vier maanden van 1983 was dat 66,2 miljoen gulden). In liters steeg de uitvoer van 61,3 miljoen in de eerste vier maanden van 1983 naar 96,9 miljoen dit jaar. Volgens de bond van frisdrankfabrikanten hebben heeft de gestegen uitvoer de tegenvallende ontwikkeling van de binnenlandse afzet kunnen goedmaken. Toerisme De meeste bedrijven in de toeris tische sector hebben dit zomersei zoen, ondanks het slechte weer, de zelfde of betere resultaten geboekt dan het vorige. Dit blijkt uit een dinsdag gepubliceerd onderzoek dat in opdracht van het Neder lands Bureau voor het Toerisme (NBT) is uitgevoerd. Onderzocht werden de sectoren hotels, groeps- accommodatie, bungalowbedrij- ven, campings en attracties. Kam- peerbedrijven en hotels hebben in vergelijking met hun in juli geuite verwachtingen de meest teleurstel lende resultaten hebben geboekt. Garantiefonds voor koper premiewoning ROTTERDAM (ANP) - Huishou dens die overwegen om volgend jaar een nieuwbouwwoning te ko pen en een bruto-jaarinkomen heb ben onder de premiegrens (thans 62.850 gulden), kunnen de risico's van een inkomensdaling afkopen door zich aan te sluiten bij het Al gemeen Garantiefonds Hypothe ken, dat binnen enkele maanden wordt opgericht. Dit heeft Eurowoningen gisteren bekendgemaakt. Die onderneming voert besprekingen met de Bank voor Nederlandsche Gemeenten om de mogelijkheden van geza menlijke instelling van een derge lijk fonds na te gaan. Volgens Eu rowoningen zijn er geen bindingen met hypotheekbanken. Officieel is het doel van het Alge meen Garantiefonds Hypotheken om huiseigenaren gedurende tien jaar te verzekeren tegen de groot ste risico's die aan de aankoop van een woning verbonden zijn: stij- belastingen en de premies. Wie deze risico's wil verzekeren, betaalt twee procent van het hypo theekbedrag als eenmalige premie. Dat bedrag kan worden meegefi- nancierd. Voorlopig zal het fonds uitsluitend met nieuwe woningen gaan opereren. De initiatiefnemers hebben de premiegrens als inko mensmaximum genomen, omdat ze vinden dat de genoemde risico's png van hypotheekrente werk: OSïïSiï?™ loosheid, arbeidsongeschiktheid, arbeidstijdverkorting met inleve ring van loon, en verhoging van de DEN HAAG (ANP) - Eind augustus stonden 839.600 personen als werk loos ingeschreven bij de arbeidsbureaus. Dit betekent dat het aantal werklozen sinds eind juli gestegen is met 21.200. Bij de mannen bedroeg de stijging 5.700 en bij de vrouwen 15.500. Dit blykt uit voorlopige cijfers van het ministerie van Sociale Zaken die gisteren bekend zijn gemaakt. Gecorrigeerd voor de invloeden van het seizoen is de werkloosheid in augustus gestegen met 10.500 tot 832.900 personen (by de mannen was er een stijging van 2.900 en bij de vrouwen van 7.600). Na een daling in de maanden juni en juli is er weer van een stijging sprake. Deze ontwikkeling is volgens Sociale Zaken toe te schrijven aan de schoolverlaters, die vergeleken met voorgaande jaren later beschik baar waren voor de arbeidsmarkt. Het aantal bij de arbeidsbureaus geregistreerde vacatures steeg eind augustus ten opzichte van de maand ervoor met 2.200. Het aantal vacatu res is daardoor gekomen op 17.200. 63.000 gulden bruto duidelijk gro ter zijn dan voor de hoge inko mens. Het enige dat de definitieve op richting nog in de weg kan staan is onvoldoende animo van de kant van de gemeenten. Verwacht wordt dat de belangstelling wel voldoende groot zal zijn, omdat de gemeenten ook gebaat zijn bij dit garantiefonds. De gemeentegaran tie zelf dekt alleen de financiële schade van de hypotheekbank. Bij executie van een woning moet de gemeente maar zien hoe ze haar geld terugkrijgt. Het Eerste-Kamerlid voor de PvdA drs J.G. van der Ploeg - vroe ger wethouder in Rotterdam voor de volkshuisvesting - is adviseur van het garantiefonds. Vanaf de oprichting zal hij namens de ge meenten als commissaris optre den. ROTTERDAM (GPD) - De Ver- voersbond FNV heeft vandaag geen nieuwe 24-uurs stakingen in de Rotterdamse haven georgani seerd in afwachting van de reacties op het nieuwste voorstel van direc teur H. Molenaar van het Gemeen telijk Havenbedrijf. Wel zijn vanmorgen acties uitge broken bij drie overslagbedrijven. Het zijn de ochtendploegen van Muller-Thomsen, Seaport en Mul- titerminal, in totaal rond 400 werk nemers. De twee bonden die de stakingen organiseren, Vervoers- bond FNV en het Onafhankelijk Verbond van Bedrijfsorganisaties (OVB), hebben tot dusver naar schatting 400.000 gulden aan sta kingsuitkeringen betaald. Sinds het begin van de acties, tweeëneenhalve week geleden, zijn er bijna 5700 stakingsdagen geregi streerd. De Vervoersbond FNV be taalt zijn stakende leden 73 gulden per dag, de OVB iets minder. Van de georganiseerde werknemers in het stukgoed is 90 procent aange sloten bij de Vervoersbond FNV en 5 procent bij de OVB. De reste rende 5 procent zit bij de Vervoers bond CNV, die zich van acties ont houdt en bijgevolg geen aandeel heeft in het overleg. Over de inhoud van de laatste voorstellen heeft geen van de be trokken partijen enige mededeling naar buiten willen doen. Wel zijn twee eerdere voorstellen van Mole naar inmiddels verworpen. De werkgevers hebben niet zijn sug gestie aanvaard om de 151 werkne mers van Rotterdam Terminal on der te brengen in de geregelde ar beidspool van de Samenwerkende Havenbedrijven (SHB). Dat zou een vast dienstverband tot gevolg KAASFABRIEK DICHT - „Van wege het ontbreken van een econo mische basis" zal Coberco Zuivel haar kaasfabriek in Bathmen op 1 april volgend jaar sluiten. In die fa briek werken 45 mensen, van wie er twintig in andere fabrieken van het concern zullen worden ge plaatst. hebben en dat willen de werkge vers niet. Op zijn beurt heeft de Vervoers bond FNV Molenaars voorstel van de hand gewezen om voor dezelfde 151 man een tweede arbeidspool in het leven te roepen. De Vervoers bond FNV veroordeelde dit als een voorstel voor tweederangs haven werkers. De ondernemingsraad van Rot terdam Terminal heeft gisteren in middels vooralsnog negatief gead viseerd over een herplaatsingsplan voor zeventig werknemers van het bedrijf met het oog op de voorge nomen samenwerking met Felsha- ven en de daarvoor benodigde af slanking. De ondernemingsraad wil eerst het resultaat van de on derhandelingen tussen de sociale partners afwachten. Daarvan hangt namelijk af of de resterende tachtig met ontslag bedreigde werknemers in een pool onderge bracht zouden kunnen worden. AMSTERDAM (ANP) - Ook giste ren heeft de dollar zijn opmars op de wisselmarkten in West-Europa onverdroten voortgezet, waarbij vrijwel overal nieuwe hoogtepun-. ten werden bereikt. In Frankfort werd de „magische grens" van drie mark doorbroken, in Amsterdam werd bijna 3,40 gulden genoteerd en in verscheidene andere finan ciële centra sneuvelden records. Op de Amsterdamse wissel markt werd de dollar afgemaakt op 3,3920 gulden, weer zo'n twee cent boven de koers waarop men het maandag bij de fixing eens was ge worden. Bij de banken moet van daag 3,45 gulden voor een dollar worden neergeteld en krijgt men er 3,30 gulden voor. Valutahandela ren in Amsterdam hadden evemin als de voorgaande dagen een dui delijk antwoord op het waarom van de aanhoudende vraag. In Frankfort kwam dinsdag voor het eerst sinds 14 februari 1973 een koers van meer dan drie mark op het bord. Dat was de datum waar op de dollar werd gedevalueerd van 3,15 tot 2,9003 mark. Kort daar op kwam er een eind aan het tijd perk van vaste wisselkoersen dat na de tweede wereldoorlog was be gonnen. Men werd het dinsdag in Franfort eens op 3,0048 mark ver geleken met een voorgaande fixing van 2,9860 mark. Ook in Frankfort moest men het antwoord schuldig blijven op vra gen naar gefundeerde redenen om dollars te blijven kopen. De enige verklaring voor het verschijnsel is dat dollars in de Verenigde Staten meer rente opbrengen dan Europe se valuta's in Europa. Overigens zijn de rentetarieven in de VS de laatste tijd nauwelijks gestegen. Maandag was er op de geldmarkt in New York zelfs sprake van een geringe rentedaling in vergelijking met vrijdag. EDINBURGH (UPI) - De leider van de stakende Britse mijnwer kers, Arthur Scar gill, staat sinds maandag onder voortdurende poli tiebescherming omdat hij met de dood zou worden bedreigd. Vol gens het Britse dagblad Daily Mail hebben twee Amerikanen het op Scargills leven gemunt. Twee gewapende politiemannen bewaken de hal van het hotel in Edinburgh, waar de leider van de mijnwerkers overleg voert met ver tegenwoordigers van de staatsmij nen. De bewaking zal duren totdat de politie aanneemt dat Scargill geen gevaar meer loopt, zo ver klaarde een politiefunctionaris te genover de Daily Mail. De onderhandelingen tussen de Britse mijnwerkersbond NUM en de Nationale Kolenraad (NCB) zijn gisteren overigens zonder resultaat opgeschort. Ze zouden vandaag worden voortgezet. NUM-leider Arthur Scargill noch NCB-voorzit- ter Ian MacGregor wilde commen taar geven over het verloop van de zondag begonnen besprekingen. „We praten verder", aldus een NCB-woord voerder. De onderhandelingen draaien om de vraag wat verstaan moet worden onder onrendabele mijnen die de NCB wil sluiten. Daardoor dreigen 20.000 mijnwerkers op straat komen te staan. De mijnwer- kersstaking uit protest tegen deze plannen is nu al een half jaar aan de gang. ADVERTENTIE Bij omschakeling naar kolenstook Zo mag u het verzekeringsadvies van een NVA-lid wel noemen. Dagelijks houdt hij zijn vaknieuws bij. Vergelijkten trekt op grond van een lang durige ervaring zijn conclusies. Daarvan profi teert weer als u zijn advies vraagt. Zekerder over zekerheid kunt u nauwelijks zijn. De NVA is de Nederlandse Vereniging van Makelaars in Assurantiën en Assurantie adviseurs, waarvan uitsluitend assurantie kantoren lid zijn. die zijn toegelaten op hun vakmanschap, hun kwaliteit a van advies en begeleiding. De NVA is uw verzekering voor het beste advies. De Samenwerkende Elektriciteits Produktiebedrijven (SEP) gaan noodgedwongen toch akkoord met volledige ontzwaveling van de toe komstige kolengestookte elektrici teitscentrale in Borssele. Dat heeft een woordvoerder van de SEP gisteren meegedeeld. Aan leiding daartoe was het recente ka binetsbesluit, dat alle kolenge stookte centrales die na 1990 nog in bedryf zullen zijn, per 1 december 1989 hun rookgassen voor honderd procent moeten ontzwavelen. De SEP wilde aanvankelijk niet ver der gaan dan vyftig procent voor om te bouwen centrales. Alleen nieuwe kolencentrales zouden vol gens de SEP met volledige ontzwa veling moeten worden uitgerust. De al begonnen bouw van een in stallatie bij de centrale in Geertrui- denberg, die berekend is op een ontzwaveling van slechts vijftig procent, wordt in verband met de nieuwe eisen onmiddellijk stilge legd. In Geertruidenberg is tech nisch vooralsnog geen volledige ontzwaveling mogelijk. De bestelling voor de vijftig-pro centontzwavelingsinstallatie werd in 1983 gedaan. Met het bouwryp maken van de grond werd vorig jaar begonnen en begin augustus startten de funderingswerkzaam heden. Het opschorten van de werkzaamheden gaat volgens de Provinciale Noord-Brabantse Elektriciteits Maatschappij min stens tien miljoen gulden kosten. De PNEM zal de staat daarvoor aansprakelijk stellen. Wat betreft Borssele gaat de SEP alleen ak koord met volledige rookgasont zwaveling, indien de overheid een aanmerkelijk deel van de meerkos ten in investering en bedrijfsvoe ring vergoedt. Volledige ontzwave ling maakt de 600 miljoen gulden kostende ombouw in Borssele on geveer 110 miljoen gulden duur der. In het ombouwproject is in middels ongeveer 175 miljoen gul den gestoken. Dat was voor de commissarissen van de SEP maan dag een belangrijke reden om toch alsnog akkoord te gaan met de door het kabinet geëiste volledige ontzwaveling. Gedeputeerde Staten van Zee land verleenden in maart vergun ning voor de ombouw van Borssele met een ontzwaveling van 50 pro cent. De overheid trachtte de SEP er toen al toe te bewegen toch voor volledige ontzwaveling te kiezen en stelde daarvoor een bijdrage van 20 miljoen gulden in het voor uitzicht. Dat is volgens de SEP echter veel te weinig. Het zou bete kenen dat de elektriciteitsvoorzie ning in ons land de resterende 90 miljoen gulden zelf op tafel moet leggen. Volgens de SEP zou dat aanzienlijke gevolgen hebben voor de door de stroomverbruikers te betalen elektriciteitsprijs.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 9