'Wiskunde is de meeste
vrouwen best te leren'
i
K
Provincie: bezwaar tegen S
Admiraalsbrug ongegrond
Extra lesuren op Boerhaavescholengemeenschap
Gevangen
Leidenaar
wordt niet
overgeplaatst
e
Diefstal in
Pelikaanhof
Lezers schrijven
Botenmuseum
PvdA
OSL (2)
DE NATUUR ALS BUUR
PAGINA 4
LEIDEN
WOENSDAG 12 SEPTEMBER 191
DEN HAAG/LEIDEN - De 28-jari-
ge Leidenaar die heeft geprotes
teerd tegen zijn overplaatsing uit
het Huis van Bewaring in Haarlem
naar strafgevangenis Boschpoort
in Breda, moet daar toch blijven.
Dat heeft de centrale raad van ad
vies voor het gevangeniswezen be
slist.
De Leidenaar, die voor het ple
gen van diefstallen tot 22 septem
ber een gevangenisstraf moet uit
zitten, was bij dit college tegen de
overplaatsing in beroep gegaan.
Omdat hij verwachtte dat een uit
spraak wel even op zich zou laten
wachten, had hij bij de Haagse
rechtbank ook een kort geding te-
gen de Staat der Nederlanden aan
gespannen. Nu de centrale raad
van advies voor het gevangeniswe
zen onverwacht snel in zijn zaak
uitspraak heeft gedaan, heeft de
advocaat van de Leidenaar het kort
geding moeten intrekken.
De Leidenaar had bezwaar gi
maakt tegen zijn overplaatsinj
naar de strafgevangenis in Bred
omdat die naar zijn mening een gi
volg was van het feit dat hij lid
geweest van het bestuur van de bi
langenvereniging van gedetinee
den. Volgens hem was daarom ee,j
der ook Karate Bob vanuit Ha;
lem naar Leeuwarden overgj
plaatst.
De advocaat van de Staat on:
kende tijdens de behandeling va
het kort geding dat dit zo was. Vo)
gens hem was cellentekort de n
den van de overplaatsing van d
Leidenaar.
bi
n i
LEIDEN - De mavo-cursus
aan de Boerhaavescholen
gemeenschap (voor volwas
senen) krijgt eens per twee
weken twee lesuren extra
wiskunde-oriëntatie. Twee
vrouwelijke leerkrachten
zullen drie uren, buiten de
gewone wiskundelessen
om, gebruiken om leerlin
gen in dit nog steeds als
moeilijk ervaren vak bij te
spijkeren.
door
Annemiek Ruygrok
Vooral vrouwen en meisjes vinden
wiskunde vaak een obstakel. Het
vak vormt voor sommigen zelfs
een onoverkomelijke barrière om
de mavo te gaan volgen. Het zullen
dan ook voornamelijk vrouwen en
meisjes zijn die deze extra cursus
sen bijwonen, al worden mannen
die moeite hebben met het vak ze
ker niet uitgesloten, aldus lerares
Ankie Fokker, "Iedereen weet dat
wiskunde moeilijk is. Dan wordt al
vaak gezegd: dat is toch niks voor
een vrouw. Maar dat is niet waar.
De meesten zouden het best kun
nen". Het beste bewijs
daarvoor is zijzelf. Op de middelba
re school was ze bepaald geen kei
in wiskunde. Tot drie maanden
voor haar eindexamen. Om haar
klaar te stomen, heeft iemand de
wiskundeproblematiek nog eens
helemaal met haar doorgenomen
en ze slaagde voor alle wiskunde
vakken. Later ging zij, na haar stu
die niet-westerse antropologie,
zelfs wiskunde studeren.
"Wat ontbreekt in de gewone les
sen is de tijd om op specifieke pro
blemen in te gaan. Neem nu de
moeder, die wiskunde is gaan
doen, omdat haar zoon of dochter
dat op de middelbare school nu
DEN HAAG/LEIDEN - De pro
vincie heeft de bezwaren onge
grond verklaard die Leidenaar H.
A. Weeber tegen de aanleg van de
Admiraalsbrug over de Nieuwe
Rijn had ingediend. Volgens het
provinciebestuur is het onjuist dat
LEIDEN - Uit de bestuurskamer
van de stichting De Pelikaan aan
de Pelikaanhof zijn gisteravond
een geldkistje met 350 gulden als
mede een aantal cheques gestolen.
De daders kwamen binnen door
een deur te forceren.
de Leidenaar meent dat de voet-
annex fietsbrug alleen maar wordt
gerealiseerd omdat het ministerie
van waterstaat Leiden hiervoor
een subsidie heeft toegezegd. Ver
der interpreteert de Leidenaar vol
gens het provinciebestuur de door
de provincie voorgestelde ver
keersmaatregelen verkeerd. Het is
namelijk niet de bedoeling van de
provincie dat de Admiraalsbrug
slechts via de Rijnstroomstraat be
reikbaar zal zijn. Ook van de kant
van de Catharinastraat kan de brug
worden bereikt.
De aan te leggen brug voorziet
namelijk in een op- en afrit van 25
meter richting Catharinastraat zo
dat er geen vrees behoeft te zijn dat
het verkeer in grote mate richting f
Rijnstroomstraat zal gaan. De af-'
stand tot de Catharinastraat be-
ook krijgt. Die komt met vraag
stukken van haar kroost naar de
les. Maar tijd om daarover te pra
ten is er niet. We willen in een in
formele sfeer leerlingen een steun
tje in de rug geven".
Vooral op de avondcursus mavo
worden de leerlingen in een razend
tempo door de leerstof gejaagd. In
drie jaar tijd wordt mavo-4 onder
wezen en er is maar drie uur voor
wiskunde ingeruimd. Dat betekent
dat cursisten de leerstof twee keer
zo snel als op de gewone mavo on
der de knie moeten zien te krijgen.
"In die extra lessen", aldus Ankie
Fokker, "willen we dat de leerlin
gen ook veel samen praten over de
gerezen problemen. Dan leggen ze
elkaar oplossingen voor. Dat pept
het zelfvertrouwen op. Zo wordt
het vak ook minder abstract. Voor
al dat hele abstracte is vaak voor
vrouwen moeilijker dan voor man
nen. Vooral huisvrouwen hebben
problemen met de overstap van
het bezig zijn, het praktisch doen,
naar die vaak ongrijpbare leer
stof'.
Emancipatie
Hierbij willen wij even onze grie
ven kwijt.
De Gemeente Leiden vindt het zo
nodig, om plm. 25 oude schuiten
binnen de stadsmuren te halen. Op
het eerste gezicht best leuk.
Maar als er dan hevig tegen gepro
testeerd wordt, krijgen de bewo
ners van het Kort Galgewater geen
gelegenheid om hun grieven ken
baar te maken. Ondanks alles wat
ze daarvoor in het werk gesteld
hebben.
Ze hebben eerst geluisterd wat de
bedoeling was d.m.v. een voorlich
tingsavond, georganiseerd door de
stichting voor behoud van het zei
lend bedrijfsvaartuig. Waar we
overigens niemand van de ge
meenteraad hebben gezien. Toen
hebben ze een enquête gehouden
onder de bewoners van wie 44 TE
GEN, 7 VOOR en 3 GEEN ME
NING hadden.
Die is opgestuurd naar de gemeen
teraad.
Toen hebben ze getracht hun
woordje te zeggen op de openbare
Commissie vergadering van ruim
telijke ordening.
Wij vinden het schandalig dat er
niet eens geluisterd wordt. Er kon
zelfs niet over gediscussieerd wor
den.
De grote gevaren bij een eventuele
brand worden gewoon van de vloer
geveegd. Die mensen van de com
missie wonen er toch ver vanaf en
dan heeft de brandweer ook weer
een grote klus.
Daarbij staat in de voorschriften
dat de schepen NIET permanent
bewoond mogen worden. Alle
schepen die hier naar toe komen
worden door één of meer personen
bewoond, want ze kunnen hun he
le bezit niet onbewaakt achter la
ten (de woorden van een schipper).
Maar een sleuteladres is altijd wel
te vinden.
Wij willen met klem tegen dit be
leid protesteren. En misschien kan
die commissie ook wel deze nieu
we naam invoeren: Galgetrekvaart.
Bewoners van het Kort Galgewater
Mevr. E.J. Borgerding - Krijger
Leiden
De Leidse PvdA heeft in haar frac-
tieverslag '83-'84 weer eens de ba
lans opgemaakt van het gedrag van
andere partijen in de Leidse ge
meenteraad. In de rituele verdeling
van lof en kritiek in het hoofdstuk
je 'politieke verhoudingen' moet
D'66 het ditmaal ontgelden met de
constatering dat "het progressieve
imago van deze partij weer enkele
deuken opliep". Nu weet ik niet
precies wat progressief is en wie
dat uitmaakt, en verder kun je
twisten of dat nu altijd de hoogste
waarde is die in de gemeentepoli
tiek moet worden nagestreefd. Dat
laatste terzijde. Nu de voorbeelden
die in het fractieverslag worden
aangedragen:
- D'66 heeft de kant van CDA en
WD gekozen in de Stationsweg
kwestie. Wat een kletskoek. Bij dit
ook voor de PvdA pijnlijke onder
werp treedt blijkbaar snel geheu
genverlies op. Wat zijn de feiten?
Het CDA eiste vorig jaar herfst een
onmiddellijke verandering van de
verkeerssituatie aldaar, de WD
steunde aanvankelijk deze eis,
maar kwam daar later op terug.
D'66 stelde toen (met de PvdA) dat
het Verkeerscirculatieplan niet bij
voorbaat moet worden terugge
draaid en steunde het college-voor
stel voor een onderzoek. In decem
ber '83 besloot het college, onder
tandengeknars van Waal, tot een
proef met een gedeeltelijk herstel
van de oude verkeerssituatie. Dat
besluit, met instemming van de
overige PvdA-wethouders, werd
genomen m.n. op grond van het ad
vies van de plv. Rijksconsulent
voor handel, ambacht en diensten
van Economische Zaken, en niet
omdat een meerderheid van CDA,
WD en D'66 de zielige PvdA in de
tang nam. Overigens moet de proef
nog steeds plaats vinden. Het on
derzoek van vorig jaar is snel in de
la verdwenen en daar nooit meer
uitgekomen. Gaarne zure druiven
op een andere manier verwerken.
- Het D'66 standpunt over de
O.G.B./lozingsrecht. In het verle
den hebben wij erop gewezen hoe
weinig progressief het is kleine
huiseigenaren met een niet-inko-
mensafhankelijk lozingsrecht te
treffen en bewoners van duurdere
huurwoningen te sparen voor een
verhoging van hun O.G.B.
- Het gezondheidscentrum Ste
venshof waar D'66 een standpunt
heeft ingenomen dat "conserve
rend t.o.v. de belangen van geves
tigde beroepsbeoefenaren is".
Eerst maar even vertalen: D'66 zou
die (tand)artsen en apothekers be
schermen die al in de stad geves
tigd zijn. Wat een larie. Even maar
weer het geheugen opfrissen: er
was een opzet voor het Stevenshof-
centrum met werkers in (loon-
)dienst van een Stichting, die - hoe
wel met enkele vraagtekens ook
van onze kant - op punten als ge
bruikersinspraak aan de inhoude
lijke uitgangspunten voldeed en fi
nancieel deugdelijk was. Daar
tegenover stond een in alle haast in
elkaar getimmerd STAG-voorstel
dat een zeèr geringe kans op ver
wezenlijking had (de STAG heeft
als pionier opgetreden bij het vesti
gen van een aantal gezondheids
centra met werkers in loondienst).
De STAG was zelfs niet ter verga
dering aanwezig om het voorstel
toe te lichten. Het moet nog maar
bewezen worden dat "het beharti
gen van de belangen van de gebrui
kers" waar D'66 evenveel waarde
aan hecht als de PvdA in de nu ge
kozen opzet niet tot zijn recht
komt. Van de al in de Stevenshof
aanwezige of vertegenwoordigde
gebruikers heb ik overigens weinig
pleidooien voor de STAG-opzet ge
hoord. Conclusie: een nederlaag in
het college, of moet ik zeggen het
laten passeren van het punt door
de PvdA-wethouders, afschuiven
op een andere partij is wel heel
makkelijk en doorzichtig. Blijk
baar ziet ook de Programma Eva
luatie Kommissie van de PvdA zelf
dit in.
De gewoonte van de PvdA om als
een schoolmeester rapportcijfers
Er zijn' wel mensen die menen dat
wiskunde onontbeerlijk is in het
emancipatieproces. De computer
maatschappij ligt op de loer en
vrouwen die zich niet met wiskun
de hebben beziggehouden, dreigen
de analfabeten van de toekomst op
het gebied van computers en infor-
uit te delen is al koddig en preten
tieus genoeg. Laat men dan wel
wat meer zelfkritiek uitoefenen en
betere voorbeelden kiezen.
J.Th. Hoekema
raadslid D'66
Fakkelgras 28
Leiden
De bijdrage van de leden van het
Komitee Leiden tegen Fascisme
(31/8) mag niet zonder een OSL-
weerwoord.
Een pleidooi voor remigratie van
gastarbeiders kan moeilijk als een
kwalijke houding worden gezien.
Ook in linkse politieke kringen
wordt serieus over een remigratie
van gastarbeiders gesproken. De
heer Cageling heeft slechts een en
kel artikel in STAVAST geschre
ven. Zijn redacteurschap vóór de
oorlog van het Nederlandsch Dag
blad werd hem niet aangerekend
(waarom ook?). Hij vervulde tot
voor kort de functie van hoofdre
dacteur van het officiële maand
blad van de Koninklijke Vereni
ging Onze Vloot. Het OSL is voor
stander van een open dialoog met
Zuid-Afrika, zoals onze ultra linkse
tegenstanders voorstanders zijn
van nauwe betrekkingen met de
Sowjet-Unie. Voor de gedragingen
van Joop Zwart en zelfs van OSL-
begunstigers zijn wij als bestuur
niet verantwoordelijk.
Betrokkenen zijn ook lid van de
ANWB en abonnees op o.a. Else
vier om maar iets te noemen. Het is
gemakkelijk gedragingen van indi
viduen op de rekening van organi
saties te schrijven, waarbij zij o.a.
zijn aangesloten c.q. op welke pu-
blikaties waarvan zij zijn geabon
neerd.
De aan ondergetekende door
Vrij Nederland toegeschreven uit
spraken werden nimmer gedaan,
doch waren een conclusie van een
free lance medewerker, die uiter
aard niet voor onze rekening geno
men kan worden.
Het is een bekend geluid uit
linkse kringen om tegenstanders te
diskwalificeren door hen racisme
in de schoenen te schuiven. Voor
ons gaat dat niet op. Diverse be
stuursleden w.o. ondergetekende,
zijn gehuwd met zgn. gemengd-
bloedigen en hebben kinderen gea
dopteerd uit Indonesië, Suriname,
e.a. niet bepaald racistisch dachten
wij.
Van iedere vorm van racisme ne
men wij afstand, evenals wij ten
scherpste alle ondemocratische ac
ties veroordelen, zoals bezettingen,
vernielingen, chantage, intimida
ties en orde-verstoringen. Als het
Komitee tegen Fascisme (en com
munisme?) dat ook zou doen zou
den wij wellicht gezamenlijk kun
nen optrekken tegen die stromin
gen, die onze vrije, veilige en de
mocratische samenleving bedrei
gen.
P.J.G.A. Ego, voorzitter OSL
Stichtingen
voor Vrijheid en Veiligheid,
Postbus 160
Berkel en Rodenrijs.
matica te worden. Om nog maar
niet te spreken van de baantjes in
deze branche die hun neus voorbij
kunnen gaan. Ankie Fokker onder
kent een dergelijk gevaar. "Maar ik
ben nou ook weer niet zo'n fanaat
die zegt: wiskunde moet. Een hele
boel mensen zijn ook gelukkig zon
der kennis van dat vak. Tenslotte
mis je, als je geen Engels spreekt,
ook iets. Maar of iemand daar nou
zo onder gebukt moet gaan? Na
tuurlijk een heleboel mensen ma
ken meer kans op een baan met
wiskunde in hun pakket. Ik denk
dat een cursus burgerinformatica,
die ook aan Boerhaave kan worden
gevolgd, dat 'analfabetisme' een
heel eind voorkomt. Dat willen we
heel simpel houden en heel aan
schouwelijk. Helemaal geen moei
lijke computerkunde. Maar voor
beelden uit de praktijk: de wasma
chine werkt bijvoorbeeld op een
computer, verkeerslichten ook".
Praktijk
De èxtra wiskundelessen, waar
voor de gemeente Leiden het geld
op tafel brengt, zullen ook aan de
praktijk getoetste voorbeelden op
leveren. Ankie Fokker: "In de ver-
zamelingenleer wordt louter over
getallen gesproken. Maar je kunt
die leer duidelijk maken als je bij-
voorbeeld iedereen zijn horloge
laat afdoen en ze bij elkaar legt.
Vervolgens kun je de digitale hor
loges eruit halen en dan heb je een
deelverzameling.
Wiskundige figuren zoals driehoe
ken en rechthoeken leveren ook
vaak problemen op. "Ik heb ge
merkt dat als je een driehoek uit
karton knipt, dat veel duidelijker
overkomt. Niet dat we er nu een
knip- en plakles van gaan maken.
Het mag best gezellig zijn, maar
niet zo gezellig dat er niks wordt
geleerd".
Mirt/Honken
Buurthuis Mirt/Honken is nu
ook op vrijdagavond geopend
voor bewoners van de Kooi en de
Zeeheldenwijk met wisselende
activiteiten. Aanstaande vrijdag
is er een klaveijascompetitie, die
in het vervolg elke tweede vrij
dag van de maand wordt gehou
den (aanvang acht uur). Op 28
september is er een bingo/dan
sant. Alle buurtbewoners van bo
ven de achttien jaar zijn welkom
in het buurthuis aan de Drift-
straat.
Viswedstrijd
In de "Witte Singel wordt 16
september een viswedstrijd ge
houden. Wie ouder is dan zestien
jaar kan zich laten inschrijven bij
bar-dancing Double Dutch Inn
aan de Nieuwstraat of hengel
sportwinkel Parva aan de Heren
straat 21. Op dit laatste adres
worden ook telefonisch (124755)
inlichtingen gegeven. Er wordt
op totale lengte gevist.
Hengelsport
In de Ringvaart tussen Lisse
en Hillegom werd het kampioen
schap CNHV gehouden. Uitslag
korpsen (maatvis): 1 Ons Genoe
gen (Voorschoten) 1242 cm.-54
stuks, 2 Zuid West 1 (Leiden)
1123-46, 3 TOP (Leiden) 1119-44.
Individueel: 1 J. Benning (DSB,
Leiderdorp) 441-20, 2 K. de Graaf
(DVS, Leiden) 402-16,3 P. Alblas
(Ons Genoegen, Voorschoten)
396-15, 4 P. Moonen (DW, Lei
den) 359-14, 5 K. de Kruif (De
Zalm, Utrecht) 359-14, 6 J. van
Rooij (Rosmalen) 327-14, 7 J.
Roest (Ons Genoegen, Voorscho
ten) 325-13, 8 J. van Rijn (TOP,
Leiden) 318-11, 9 J. Moenen
(TOP, Leiden) 304-10,10 F. Stelte
(De Zalm, Utrecht) 302-12.
Visvereniging De Gulden
Voorn hield in regenachtig weer
een wedstrijd op het Braasse-
mermeer. Uitslag: 1 F. Smit 7530
gram, 2 M. Hoogkamer 4650,3 W.
Lardee 3170, 4 H. van Alphen jr.
1750, 5 T. v.d. Meer 1170, 6 G.
Harland 1140, 7 B. Velthuijzen
890, 8 H. Teske 860, 9 H. van Al
phen sr. 670, 10 L. Schilthuijzen
640.
DVS viste de vierde wedstrijd
in de Nieuwe Vaart. Uitslag: 1 W.
Teske 22 stuks-192.5 gram, 2 J.
Sinteur 9-1450, 3 K. de Graaf 8-
1325, 4 T. Hoppenbrouwer 10-
550, 5 W. Schouten 8-875, 6 C.
Hoppenbrouwer 7-900, 7 J. Moe
nen 6-525, 8 J. van Rijn 5-500,9 J.
Heiverstij n 3-250, 10 P. Kruit 1-
325.
De Sportvrienden hield een
wedstrijd in de Rijn. Uitslag: 1 S.
Gommans 57 stuks-5010 gram, 2
H. Jansen 20-1750, 3 T. Kneyber
18-1320, 4 J. Janssen 19-1260, 5
W. Schouten 13-960, 6 B. Hons-
beek 11-920, 7 K. Keyzer 7-610, 8
D. Schrama 9-560, 9 J. Zee 1-60.
Di
aki
be1
draagt vanaf de op- en afrit 60 ni€
ter en tot de Rijnstroomstraat 25iVd:
meter. Bovendien vindt de provirigej
cie de voor het verkeer te nemeikri
bocht bij de Catharinastraat ge
makkelijker dan die bij de Rijn P\
stroomstraat, omdat de laatste vee er
scherper is. ge
De gemeente Leiden heeft bo vi:
vendien toegezegd dat vóór di ei:
openstelling van de brug de recon Cu
structie van de Catharinastraat ei hi
de Rijnstroomstraat zal zijn vol g€
tooid. Aan het einde van de Catha
rinastraat-Hoge Rijndijk zullei
verder verkeerslichten worden ge R!
plaatst, die het oversteken voo
fietsers en voetgangers moetei *j'
vergemakkelijken. Ook zal na d<
reconstructie op de Hoge Rijndijl J
een aparte busbaan en een apar
fietspad verschijnen.
p
LEIDEN - Een 20-jarige aanko-
mend verkoopster heeft zich gis-
termiddag bij de politie gemeld na-
dat zij eerder op de dag een greep v
in de kassa van haar kersverse v
werkgever had gedaan en duizend r
gulden had meegenomen.
Overleden: J. L. Swellengrebel, geb.
12-11-1909. man; W. F. van Wagtendonk.
geb. 8-10-1917, man; B. J. Lamboo, geb.
3-11-1923, man; M. Mechelse, geb. 17-2-
1893, vrL; E. Bekooij, geb. 5-6-1896, vrl.
geh. gew. met W. Neuteboom; W. E.
Baak, geb. 8-8-1922, vrl. echtg. van J.
Slootweg; W. van Egmond, geb. 22-12-
1894, man; J. Ravensbergen, geb. 4-10-
1904, man; A. van der Velden, geb. 4-9-
1907, man; J. C. C. Hartoungh, geb. 12-1-
1925, man; E. M. Ritter, geb. 16-12-1914,
vrl. echtg. van N. C. Duyndam; T. Hans-
ma, geb. 14-2-1895, vrl. geh. gew. met C.
H. Klein; J. A. van Moorsel, geb. 23-1-
1919, man; N. Ie Mair, geb. 6-5-1933,
man; J. Stoute, geb. 9-6-1908, man; A. S.
Verlint, geb. 13-2-1914, man; J. Massaar,
geb. 24-9-1908, man; C. Smit, geb. 4-3-
1895, man; R. T. Bertz, geb. 31-1-1921,
man; T. Ovenjevest, geb. 31-3-1897, vrl.
geh. gew. met H. Kraan; W. F. Laterveer,
geb. 21-12-1907, man; G. Heerikhuisen,
geb. 24-1-1918, vrl. echtg. van M. N. de
Graaf; J. Roelandse, geb. 3-8-1928, vrl.
geh. gew. met T. Dubbeldeman; W. van
Berkel, geb. 23-5-1912, vrl. echtg. van A.
Prudhomme van Reine; C. P. J. Niesten,
geb. 26-7-1943, man; D. J. Versteege,
geb. 12-9-1920, vrl. geh. gew. met S. A.
Kef; J. C. M. Caron, geab. 30-12-1933.
man; J> Blansjaar, geb. 18-8-1914, man;
A. Oudshoorn, geb. 10-9-1907, man; W.
F. Flaman, geb. 17-7-1913, man.
Gehuwd: F. A. Ouwerkerk en A. M.
Meiman; J. P. Verbiest en 1.1. van Leeu
wen; G. M. Leeflang en M. I. Verver; L.
H. J. van den Burg en M. Erades; P. G.
Mostert en M. F. Foks; J. Latunij en A.
L. van den Berg; D. Offringa en M.
Lems; R. Verkèrk en S. A. M. Rigters; A.
van der Velden en M. A. A. de Mooij; G.
van Westbroek en A. J. P. Scheffer; H.
C. M. Salman en X. C. Rombouts; K.
Prashad eri H. C. M,. van Rün:
Modderkruipers vormen een vrij
grote groep vissen met voorna
melijk tropische vertegenwoor
digers. Een aantal fraai gekleur
de exotische soorten wordt veel
in aquaria gehouden. In Neder
land komen drie soorten voor:
het bermpje (Noemacheilus bar-
batula), de kleine modderkruiper
(Cobites taenia) en de grote mod
derkruiper (Misgurnus fossilis).
door
J.P.H.M. Adema en
H.A.J. in den Bosch
Het bermpje leeft in beken met
schoon en helder water in het
oosten en zuiden van ons land,
de andere twee soorten kunnen
in allerlei stilstaand en stromend
water door het gehele land ge
vonden worden. De eerste twee
worden ongeveer tien centimeter
lang, de laatste kan een lengte
van dertig centimeter bereiken.
Het zijn bodemvissen, die her
kenbaar zijn aan het aalachtig li
chaam en de baarddraden om de
mond. Het bermpje en de kleine
modderkruiper hebben zes
baarddraden op de bovenlip, de
grote heeft er behalve deze zes
daarnaast nog vier op de onder
lip.
De drie soorten worden door
watervervuiling en cultuurtech
nische ingrepen op waterlopen
in Nederland in hun voortbe
staan bedreigd. Sinds 1973 zijn
ze in verband met de achteruit
gang wettelijk beschermd.
Bescherming
Het is een goede zaak dat men
zich steeds meer gaat realiseren
dat behoud van onze flora en fau
na noodzakelijk is. De bescher
ming van een aantal soorten
planten en dieren is een eerste
stap op de goede weg in de rich
ting van het behouden wat ons
aan natuur nog rest. Het bescher
men van de afzonderlijke soor
ten heeft echter weinig zin, wan
neer men met de natuurlijke
woongebieden, de biotopen, nog
kan doen en laten wat men wil.
Nog immer is er luchtvervuiling
op grote schaal, vindt er ruilver
kaveling plaats, worden er beken
gekanaliseerd, waterlopen ge
normaliseerd (raar woord eigen
lijk, geabnormaliseerd ware be
ter), worden er snelwegen aange
legd, vaak dwars door natuurge
bieden, sloten en plassen ge
dempt, wordt op grote schaal
landbouwgif gespoten, is er zwa
re bodemverontreiniging etc. De
lijst is schier oneindig.
Pas wanneer men zich reali
seert hoe dit alles in de natuur
ingrijpt en hoe dit zoveel moge
lijk binnen de perken moet wor
den gehouden, heeft de bescher
ming van de afzonderlijke plan
ten en dieren werkelijk zin. Het
is overigens ontegenzeggelijk
waar dat een aantal van de soor
ten die thans op de lijst van wet
telijk beschermde planten en
dieren staan, in hun voortbe
staan worden bedreigd door de
verzamelwoede van de mens.
Voor deze soorten zijn de be
schermende maatregelen wel de
gelijk zinvol.
Het probleem van de achteruit
gang van de flora en fauna is hier
echter nog lang niet mee opge
lost; het zal nog wel lang duren
voordat de kortzichtige mens (te
genwoordig voornamelijk geleid
door redenen van economische
aard) werkelijk inziet dat hij be
zig is zijn eigen omgeving volle
dig te vernietigen. Verbijsterend
in dit verband zijn de protesten
die regelmatig vanuit het be
drijfsleven komen tegen het be
strijden van oorzaken van ernsti
ge vervuiling zoals de zure regen.
Modderkruiper
In de omgeving van Leiden en
in de stad zelf kan de kleine mod
derkruiper nog gevonden wor
den. Of hij hier achteruitgegaan
is door de genoemde oorzaken, is
ons niet bekend. Waarschijnlijk
is hij veel algemener dan wordt
verondersteld. Omdat het een
nachtdier is, wordt hij niet vaak
waargenomen. Dat hij inderdaad
niet zo zeldzaam is kan worden
afgeleid uit het feit dat wij in de
eerste de beste sloot voorbij de
bebouwde kom van Leiderdorp
er een aantal in een schepnet vin
gen. Later bleek het visje ook al
gemeen in het water bij de Lo-
rentzkade voor te komen. Vol
gens een medewerker van het
Rijksmuseum van Natuurlijke
Historie zou het zelfs in de Zoe-
terwoudse Singel leven. Het is
een ongeveer tien centimeter
lang visje met een sterk afgeplat
te kop; de kleur is groengrijs,
met een tweetal rijen donkere
vlekken op de flanken. Voor ie-^
der oog staat een beweegbare'
stekel. Bij de mannetjes is de
tweede vinstraal van de borstvin
verhard.
Overdag liggen de vissen in of
op de modder, 's Nachts worden
ze actief en gaan ze op jacht naar
kleine kreeftachtigen, waterin-
sekten, slakken, wormen en an
der klein gedierte. Zoals de
meeste bodemvissen reageert de
kleine modderkruiper sterk op
atmosferische omstandigheden.
Bij het dalen van de luchtdruk
en bij veranderingen in de elec-
tromagnetische toestand van de
atmosfeer worden ze onrustig.
Aan het gedrag van de dieren
kan men zodoende een naderend
onweer voorspellen. Van de gro
te modderkruiper, die waar
schijnlijk ook in de omgeving
van Leiden voorkomt, wordt
zelfs beweerd dat hij een on
weersbui een etmaal van te vo
ren aanvoelt. Vroeger werden
modderkruipers (vooral de gro
te) door de boerenbevolking als
barometer in een glaz^i pot ge
houden, een gebruik waaraan ze
de treffende naam van weeraal
hebben overgehouden. Een di
rect wetenschappelijk bewijs
van dit vermogen tot weersvoor-
spellen is ons niet bekend.
