Iiitse rechter
sipt centrale
Pen herdacht
Goi skakkoord
Libië laat twee Britten vrij
Peru: het leger houdt
de staat in zijn greep
Gfhtsverlies regering-Kohl
Sleclweer vertraagt
berg* Mont Louis
ZATEfSEPTEMBER 1984
BUITENLAND
PAGINA 7
BONNomstreden kolencentrale Buschhaus bij Helmstedt aan de grens met Oost-
Duitskg voorlopig toch niet in gebruik worden genomen. Dat heeft de administra
tieve rnk in Braunschweig beslist, nadat een aantal burgers een klacht tegen
Buschkd ingediend. De centrale zou maandag in gebruik worden genomen.
Volgens ers heeft de rege
ring vanitaat Nedersaksen-
op 20 aujj het verlenen van
de vergun de kolencentra-
door
Hans
le aan hhciteitsnet aan te
sluiten, cchriften over het
inschakede openbaarheid
veronach Bovendien zou,
in tegensjt was overeenge
komen, elijkheid bestaan
dat naamieuwe centrale
Buschhate oudere centra
les Offlet2 gelijktijdig pro
duceren.
De rech van mening dat
het zeer twijfelachtig is of een ge
lijktijdig in bedrijf zijn van de drie
centrales wel in overeenstemming
is met de wet op de luchtveront-
reingiing. Samenvattend komen
de rechters tot de conclusie dat het
in de grondwet vastgelegde recht
op leven en bescherming van het
lichaam belangrijker is dan;het
openbare belang van een onmid
dellijk in gebruik nemen van
Buschhaus.
De Groenen noemen dit een oor
vijg voor al diegenen die zo voor
Buschhaus zijn. De deelstaatrege
ring van Nedersaksen heeft inmid
dels hoger beroep aangetekend. De
vakbond van werknemers in de
sector energie verklaarde de beslis
sing van de administratieve recht
bank te betreuren. Zij uitte de
Rellin Wroclaw
WENEN (rp> - Op de vier
de veijaan de onderteke
ning van sreenkomst van
Gdansk, g die de weg vrij
maakte vocaliseren van de
inmiddels [en vakorganisa
tie Solidaieft Lech Walesa,
voorzitter e vakbond een
krans gel» het monument
voor de &n bij de rellen
van 1970. fesa de krans kon
leggen vo monument, dat
niet tevonetisch was afge
sloten doolitia, was op zich
al een opzhde gebeurtenis.
Er tekenovendien in Po
len een nieitieke situatie af.
Na de vrijhn de meer dan
600 politieangenen sprak
Walesa bijplechtigheid de
voorgenompraak met felle
aanvallen egering niet uit.
De tekst en onder embargo
al dagenlare internationale
persagentsa.
In de ngesproken toe
spraak waade Walesa de re
gering dat ceen gehoor zou
geven aan dp tot democrati
sering in Pt onherroepelijk
op een tragu uitlopen. Ook
roept hij ii&t uitgesproken
toespraak cring op tot het
toestaan vralistische vak
bonden.
Over het ld werden door
gaans na dasten in de ker
ken voor htten van de ge
vangenen een pro-Solidari-
teits-demon gehouden.
Groepen tuaizend en acht
duizend ma konden zonder
problemen ctreren en mani
festeren.
Op 30 au aan de .voor
avond van cfenking, kon de-
dissident Adchnik ongehin
derd naar Greizen voor zijm
tweede onto met Walesa na1
zijn vrijlating
Niettemin heeft Jacek Kuron,
die door het Jaruzelski-regime als
de grootste boosdoener wordt ge
zien, een waarschuwing gekregen,
nadat hij kortgeleden had gemeld
dat hij zijn herwonnen vrijheid wil
besteden aan-het doen herleven
van de vrije vakbondsbeweging.
In Wroclaw zijn twee oud-leden
van de ondergrondse leiding van
Solidariteit gistermiddag samen
met hun echtgenoten aangehou
den. Er deden zich daar ernstige
ongeregeldheden voor tussen de
monstranten en politie. De rellen
ontstonden toen enkele duizenden
aanhangers van Solidariteit pro
beerden een demonstratieve stoet
te vormen.
De twee aangehouden ex-leiders
zijn Wladyslaw Frasyniuk en Jozef
Pinior.Toen enkele duizenden per
sonen probeerden in het centrum
van Wroclaw een demonstratieve
tocht te houden werden zij door
Zomo's, leden van de oproerpoli
tie, verspreid met het waterkanon,
traangas en knuppels.
Frasyniuk en Pinior, werden la
ter door een rechtbank in Wroclaw
veroordeeld tot twee maanden ge
vangenisstraf. Dat gebeurde vol
gens het Poolse officiële persbu
reau PAP wegens verstoring van
de openbare orde.
De vrouwen van Frasyniuk en
Pinior werden vrijgelaten. De twee
mannen maakten deel uit van de
ondergrondse leiding van Solidari
teit (TKK) maar werden tijdens de
periode van de staat van beleg na
13 december 1981 opgepakt. Zij
profiteerden met andere politieke
gevangenen van de vorige maand
afgekondigde amnestie en kwa
men vrij.
Maar de regering had hen ge
waarschuwd dat ze weer in de ge
vangenis zouden belanden als ze
zich niet aan de wet hielden.
ROTTERDAÏVRtr.) - De ber-
gingswerkzaan aan het voor
de Belgische ezonken schip
'Mont Louis' et Rotterdamse
bedrijf Smitde Union uit
België zijn giddag wegens
de slechte wistandigheden
stopgezet. Volen woordvoer
der van Smit vindkracht ter
plaatse 5 tot 7 it er een deinig
van 2 tot 2,5 n
Twee dn bij
vliegtuijgeluk
PARIJS (AFPlgens de jong
ste officiële baeeft het onge
luk met een B<?37 van de Ka-
meroense lucfemaatschappij
donderdag aannensen het le
ven gekost. Inl hebben 114
mensen het er.d afgebracht.
Van hen moes 90 in zieken
huizen wordeniomen. De an
dere 24 bleven eerd, zo heeft
de Kameroensering meege
deeld.
De regering vaneroen heeft
een commissie t met het on
derzoek naar czaak van het
ongeluk.
Het toestel vlo< de startbaan
van het vliegvan Douala in
brand.
Omdat het schip door de vloed ge
heel onder water kwam te liggen
en het weer steeds slechter werd,
moest de duikploeg het werk bij
het wrak opschorten. De duikers
zijn er inmiddels wel in geslaagd
de olielekken te dichten. Boven
dien is begonnen met het branden
van gaten in de dubbelwandige
huid van het schip.
Bij metingen in de ruimen van het
voor de Belgische kust gezonken
vrachtschip 'Mont Louis' zijn giste
ren geen sporen van radio-activi
teit aangetroffen. Dat heeft het
Rotterdamse bergingsbedrijf be
kendgemaakt.
Het was voor het eerst dat metin
gen werden verricht binnen het
schip, dat dertig vaten met het gif
tige uranium-hexafluoride aan
boord heeft. De proeven toonden
aan dat zich een hogere concentra
tie fluor in het schip bevindt dan
normaal is in zeewater, aldus de
woordvoerder, die eraan toevoeg
de dat het bergingbedrijf zich hier
over geen zorgen maakt. Het is niet
duidelijk wat de oorzaak is van de
hogere concentratie fluor, die ze
ventig procent boven de normale
concentratie in zeewater liet.
Er was geen teken dat er radio-acti
viteit ontsnapte uit de containers.
Radio-actieve straling zou de ber
gingsoperatie ernstig hebben be
moeilijkt.
vrees dat hierdoor grote gevaren
voor het aantal arbeidsplaatsen
zullen ontstaan.
De SPD-oppositie wil weten of
de regering in Hannover bewust
verkeerde verklaringen heeft afge
geven over Buschhaus. Als dit zo,
zou zijn, dan is dit, aldus de SPD,
een schandaal dat niet zonder ge
volgen kan blijven.
De kolencentrale Buschhaus
heeft de gemoederen in Bonn de
laatste weken hoog doen oplaaien.
Aanvankelijk had het parlement
namelijk eind juni vrijwel een
stemmig beslist dat de centrale
niet zonder ontzwavelingsinstalla
tie in gebruik mocht worden ge
steld. Toen bleek dat dit vooral
zeer veel geld zou kosten en er zo
genaamd ook juridische haken wa
ren ontdekt, riep de regering het
parlement van vakantie terug en
waren de afgevaardigden van de
regeringspartijen genoodzaakt 180
graden te draaien.
Iraans geld op
Zwitserse bank
GENEVE (ANP) - Twee voor
aanstaande families van ayatol
lahs in Iran hebben op een
bank in Lausanne meer dan 50
miljoen Zwitserse frank staan.
Dit is bericht door het Franse
weekblad Le Canard Enchalné.
Het zou gaan om de erfenis van
de in 1981 om het leven geko
men ayatollah Behesjti, inder
tijd de 'kroonprins' van Cho-
meini, en Hoessein Ali Monta-
seri, die thans voor 'kroon
prins' van de geestelijke leider
van Iran doorgaat.
De müjoenen werden waar
schijnlijk in '79 door de beide
voormannen van de islamiti
sche revolutie in Zwitserland
gedeponeerd, zogenaamd om
de denkbeelden van Chomeini
over de hele wereld te versprei
den. Maar volgens Canard En-
chaïné gaat het veeleer om geld
dat men achter de hand wil
hebben bij eventuele balling
schap.
Pikant is dat het geld vermoe
delijk toebehoorde aan Savak,
de door de islamieten gehate
geheime politie van wijlen sjah
Pahlevi, en rijke Iraniërs, die
na de revolutie have en goed
moesten inleveren.
De betrokken bank in Lausan
ne heeft het bericht als "ge
rucht" van de hand gewezen.
VN-actie voor
behoud walvis
NAIROBI (UPI) - De directeur van
UNEP, het Milieuprogramma van
de Verenigde Naties, heeft vrijdag
aan de wereld gevraagd om 12 mil
joen dollar voor de uitvoering van
een nieuw project voor het behoud
van de walvis.
In een verklaring vanuit het hoofd
kantoor van UNEP in Nairobi na
mens dr. Mostafa Tolba, stond dat
het geld zou worden gebruikt voor
de financiering van 120 kleinscha
lige projecten ter bescherming van
zeezoogdieren, vooral walvissen,
waarvan de soort onmiddellijk
wordt bedreigd door uitbuiting
door en zorgeloosheid van de
mens.
Tolba verklaarde het appèl per
soonlijk "tot alle regeringen" te
hebben gericht. Hij vond 12 mil
joen dollar niet teveel voor traditio
nele zeevarende landen en anderen
"wie behoud van de walvis ter har
te gaat".
Diplomaat bestraft
wegens drugsbezit
FRANKFURT (DPA/RTR) - Een
rechtbank in het Westduitse
Frankfurt heeft gisteren een Zam-
biaanse diplomaat veroordeeld tot
14 jaar gevangenisstraf wegens het
smokkelen van drugs.
De 46-jarige man, tweede secreta
ris op de ambassade van Zambia in
New Delhi, werd op 28 april op het
vliegveld van Frankfurt gearres
teerd. Hij bleek in het bezit van
12,5 kilo heroine. Hy was op weg
van New Delhi naar Amsterdam en
maakte een tussenlanding in
Frankfurt.
Het beroep dat de man deed op di
plomatieke onschendbaarheid
werd door de rechtbank verwor
pen. Diplomatieke onschendbaar
heid, aldus de rechtbank, geldt
slechts diplomaten die in de
Bondsrepubliek zijn geaccredi
teerd.
PARIJS (AFP/Rtr./UPI) - Twee
Britse gevangenen in Libië zijn
door de autoriteiten op vrije voeten
gesteld. Dit is gemeld door het Li
bische persbureau Jana. Het pers
bureau vermeldde niet de namen
van de twee Britten. Gemeld werd
slechts dat zij 's avonds zijn vrijge
laten „op grond van humanitaire
overwegingen". Volgens Jana ge
tuigt de vrijlating van de „goede
bedoelingen" van Libië „naar het
bevriende volk van Groot Brittan-
nië".
De twee zijn in april dit jaar in Tri
poli aangehouden in reactie op de
omsingeling van de Libische am
bassade in Londen door de Britse
politie. De omsingeling was een
vervolg op de schietpartij vanuit
de ambassade waarbij een Britse
agente werd gedood.
De twee vrijgelatenen identificeer
den zich als Douglas Ledingham
(35), een functionaris van de Britse
luchtvaartmaatschappij British
Caledonian, en George Bush (45),
een arbeider in de olie-industrie.
De BBC meldde al eerder dat de
Libische regering had aangeboden
twee Britse gevangenen amnestie
te verlenen als gebaar van goede
wil. Een hoge functionaris van het
Libische ministerie van buiten
landse zaken, Ali Houdiri, deed het
voorstel aan twee leden van een de
legatie van de Labourparty die een
bezoek aan Libië heeft gebracht.
De inmiddels vertrokken delegatie
wilde haar vertrek uit Libië niet
met 48 uur uitstellen om, zoals
Houdiri voorstelde, de twee gevan
genen eventueel mee te nemen, al
dus de BBC.
Het Britse ministerie van buiten
landse zaken zei alleen via de pers
te hebben gehoord van het aanbod.
Het probeert opheldering te krij
gen van de Libische autoriteiten.
Marrokko
Het Algemeen Volkscongres van
Libië heeft gisteren eenstemmig
de voorgestelde federatie met Ma
rokko aanvaard. Dit heeft het offi
ciële persbureau Jana gemeld. Ge
zegd werd dat de 1.347 'basis-
volksconferenties' zich uitspraken
voor het samengaan. Dit cijfer, al
dus Jana, toont aan dat het Libi
sche volk voor 100 procent steun
aan het voorstel heeft gegeven.
Gisteren werd er in Marokko een
volksstemming gehouden over het
op 13 augustus door koning Has
san en de Libische leider Muam-
mar Gaddafi getekende verdrag tot
vorming van een statenbond. De
uitslag wordt vandaag verwacht.
De koning, de regering, partijen en
sociale organisaties hebben tijdens
een canpagne die een week duur
de, de bevolking opgeroepen met
ja" te antwoorden.
De ondertekening van het verdrag
voor een statenbond was het hoog
tepunt van een verrassende toena
dering tussen de twee zo verschil
lende regiems die een jaar geleden
begon met een bliksembezoek van
Gaddafi aan Rabat. Het akkoord
heeft onder de Fransen ongerust
heid gewekt. President Mitterrand
is woensdag onverwachts naar Ma
rokko gereisd.
Frankrijk vraagt zich af of het „ver
standshuwelijk" tussen de twee
vroegere aartsvijanden gevolgen
zal hebben voor het conflict in
Tsjaad waar 3200 Franse militairen
gelegerd zijn die president Hissene
Habré steunen tegen de door Libië
geholpen rebellen.
Beiroet
In het islamitische West-Beiroet is
gisteren een algemene staking ge
houden gericht tegen Libië. De sta
king was georganiseerd door sji'ie-
ten die de Libische regering er van
beschuldigen verantwoordelijk te
zijn voor de verdwijning van hun
geestelijke leider Moessa Sadr.
Moessa Sadr verdween zes jaar ge
leden spoorloos na een bezoek aan
Libië. Volgens de organisatoren
van de staking hebben mannen
van kolonel Gaddafi hem ont
voerd. Zij verlangen dat Libanon
de diplomatieke betrekkingen met
Libië verbreekt en op de eerstvol
gende Arabische top de verdwij
ning van Sadr aan de orde stelt.
Door de staking bleef het vliegveld
van Beiroet een uur dicht en win
kels kantoren, banken en rege
ringsgebouwen in het westelijk
stadsdeel waren de hele dag geslo
ten.
Het Evangelische Nationale Con
cilie in Peru heeft de Peruaanse
regering om opheldering ge
vraagd over de moord op zes le
den van de presbyteriaanse kerk.
De kerkelijke leiders hebben te
vens het leger en de verzetsstrij
ders opgeroepen de wapens neer
te leggen en er zorg voor te dra
gen dat de vrede in het land te
rugkeert. Het is voor het eerst,
dat de protestante leiders zich zo
duidelijk uitspreken over het
toenemend geweld in dit Andes-
land.
De kerk heeft zich tot nu toe in
voorzichtige stilte gehuld. Maar
het geweld treft ook de gelovigen
in de bergen in Zuid- en Midden-
Peru, waar de strijd zich voorna
melijk afspeelt en waar al ander
half jaar de noodtoestand geldt.
De zes protestanten waren af
komstig uit een klein gehucht
vlak bij Huanta, ongeveer 300 ki
lometer ten zuidoosten van Li
ma. Zij werden volgens dorpelin
gen op 1 augustus door een pa
trouille van de marine, die op
zoek was naar een jonge vrouw,
zonder duidelijke aanleiding
doodgeschoten.
Berichten over moorden en
martelingen door het leger ne
men in frequentie toe. Het leger
lijkt in de strijd tegen de rebellen
van de maoïstische bevrijdings
beweging Sendero Luminoso
(Lichtend Pad) te kiezen voor de
harde aanpak, terreur en intimi
datie. Vorige week kondigde mi
nister Luis Percovich Roca van
binnenlandse zaken aan, dat ook
de hoofdstad Lima voor onbe
paalde tijd onder militaire con
trole kwam. Verschillende waar
nemers zeiden te vrezen, dat de
groeiende macht van het leger
het voorspel is van een staats
greep.
In Peru hebben militairen
meer dan eens gekozen regerin
gen omver geworpen. Sedert de
onafhankelijkheid van de voor
malige Spaanse kolonie in 1821
hebben de militairen de helft van
de tijd geregeerd. President Fer
nando Belaunde Terry is de eer
ste gekozen president na twaalf
jaar militair regime. Belaunde
won in 1980 de verkiezingen.
Veel Peruanen zijn daarom be-
Vorig jaar waren het nog leden van de para-militaire politie (foto) die
in de hoofdstad van Peru waakten tegen de guerrillastrijders. Nu staat
Lima onder controle van het leger. (foto ap>
zorgd zodra het leger een politiek
initiatief neemt. Ook president
Belaunde is uiterst huiverig voor
uitbreiding van de macht van het
leger, ondanks het zichtbaar fa
len van de politie in de strijd te
gen de rebellen. Het is bekend,
dat hfj meer dan negen maanden
heeft geaarzeld voordat hij het le
ger onbeperkte controle gaf in de
gebieden waar Sendero Lumui-
noso actief is.
Vrij spel
De beslissing om nu ook de mi
litairen in de hoofdstad vrij spel
te geven, is aanleiding voor nieu
we onrust. Senator Enrique Ber-
nales van het marxistisch front
Verenigd Links (IU), een van de
oppositiepartijen, verklaarde:
„Dit kan het begin zijn van de
laatste fase in de „bordaberrysa-
tie" die de regering-Belaunde
steeds meer in het nauw drijft".
Bordaberrysatie is een begrip
dat in Peru steeds vaker wordt
gebruikt. Het refereert aan het
proces dat leidt tot de oprichting
van een geheime militaire rege
ring, waarin burgers slechts ter
versiering zitting hebben. De
Uruguayaanse ex-president Jose
Maria Bordaberry stond in de
strijd tegen de stadsguerrilla Tu-
pamaros steeds meer macht af
aan de militairen, die hem uitein
delijk opzij schoven.
Dezelfde Bernales kwam ove
rigens vorige week voor de tele
visie met de mededeling, dat de
Peruaanse politie-assistentie
ontving van Argentijnse specia
listen in terreur.
De burgemeester van Lima,
Alfonso Barrantes Lingan,
noemde de beslissing van de re
gering om zijn stad over te geven
in handen van de militairen „pro
vocatie". „Wij hebben niet ge
wild, dat degenen die vreedzaam
en zonder wapens door onze stra
ten marcheren, risico's lopen",
aldus Barrantes, die tevens voor
zitter is van de IU en mogelijk
presidentskandidaat voor deze
partij.
Minister Percovich had name
lijk aangekondigd dat de rege
ring gedwongen was militaire
hulp in te roepen, omdat de ge
heime dienst inlichtingen had
gekregen over door „terroristi
sche elementen" beraamde aan
vallen tijdens een protestmars
„voor de vrede en sociale
rechtvaardigheid" in de hoofd
stad.
De communistische partij en
de christen-democraten hadden
onder meer opgeroepen tot de in
middels verdaagde mars om te
protesteren tegen de schendin
gen van de mensenrechten in Pe
ru en de verdwijning van gevan
genen in de gebieden die onder
controle van politie en leger
staan.
Massagraf
Met name de ontdekking on
langs van een illegaal massagraf
ongeveer dertig kilometer buiten
Huanta heeft de gemoederen he
vig geschokt. Langs de weg wer
den in een greppel de lijken van
89 personen gevonden in leeftijd
variërend tussen de 16 en 28 jaar.
Volgens verklaringen van ver
schillende correspondenten kon
den de slachtoffers slechts wor
den geïdentificeerd door vinge
rafdrukken. Sommige lijken ver
toonden sporen van martelingen,
waren verminkt en in enkele ge
vallen waren de handen afge
hakt. Afgelopen weekeinde ver
klaarden legerautoriteiten dat de
slachtoffers allen tot Sendero
Luminoso behoorden en het le
ven hadden gelaten in een tref
fen met het regeringsleger en in
het geheim waren begraven door
hun medestrijders.
Veel kritiek is er ook op Sende
ro Luminoso. De linkse partijen
vinden, dat de rebellen, die de
laatste weken hun front probe
ren uit te breiden, met hun strijd
de weg vrijmaken voor een
machtsovername door het leger.
Sendero Luminoso bedreigde
verschillende linkse leiders met
de dood als zij de gewapende
strijd niet zouden steunen. Eind
juli werd de communistische
burgemeester van Huancayo, de
grootste stad in het berggebied
in Midden-Peru, vermoedelijk
door leden van Sendero Lumino
so vermoord.
TSJECHOSLOWAKIJE Schild 84 is de naam van een grote militaire oefening door strijdkrachten van de
Warschau-pact landen, die begin van deze maand zullen beginnen. Op de foto is te zien hoe soldaten van het
Tsjechische Volksleger voorbereidingen voor de oefeningen treffen met het overzetten van tanks over een rivier.
(foto ANP)
'Als blijk van goede wil'
TOKIO (DPA) - De bouw van de
stuwdam by Aswan in Egypte, die
indertijd is geprezen als een tech
nisch meesterwerk, heeft vernieti
gende effecten gehad. Dit heeft een
professor in de geologie aan de uni
versiteit van het Westduitse Bay-
reuth verklaard. Het project is een
„geweldige vergissing" geweest,
aldus Fouad Ibrahima in een voor
dracht op een internationale confe
rentie over watervervuiling, die in
de Centraaljapanse stad Otsu is ge
houden.
De in 1968 gebouwde stuwdam
heeft de kwaliteit van bodem en
water vernield, gezorgd voor een
oprukken van de woestijn in de
delta van de Nijl en geleid tot een
'Stuwdam in
Nijl een ramp
voor Egypte'
sterke toename van de rattenbevol-
king in Egypte. Het project is „zo'n
grote milieuramp" dat het veel
voordeliger is een deel van het geld
dat nu nodig is voor het beteugelen
van de schade te gebruiken voor
het slopen van de complete stuw
dam, aldus Ibrahima.
De dam had tot doel Egypte aan
meer water en elektriciteit te hel
pen en tegelijkertijd een eind te
maken aan het jaarlijks buiten zijn
oevers treden van de Nijl, maar in
plaats daarvan heeft hij het natuur
lijk milieu van de Nijldelta ingrij
pend veranderd. De kwaliteit van
het water is sterk verslechterd
door een snelle toename van zout
en zuren erin, die anders op peil
zouden zijn gebleven door de jaar-
lijse overstromingen. Verder drei
gen onnutte waterplanten de rivier
te verstoppen en kan men door wa
ter verbreide ziekten veel minder
goed controleren. Bovendien lo
pen de fundamenten van archeolo
gische bouwwerken langs de Nijl
gevaar door de verzilting, aldus de
Japanse professor.
