'Als het voetbal wordt afgelast,
weet ik niet wat ik moet doen'
ESRBDEZk
Herinneringen aan
onneembare vesting
Folk-muziek
in 27 café's
Jan Holvast 25 jaar persfotograaf bij Leidsch Dagblad
Eerste sleutel
Doelenterrein
ZATERDAG 1 SEPTEMBER 1984
DO/ST
LEIDEN
LEIDEN - Leiden heeft nog alle
kenmerken van een Hollandse ves
tingstad, zoals blijkt uit de luchtfo
to van vandaag: een fraai
zicht van het gebied rond de Zijl
singel waar de eeuwenoude Zijl
poort en een aarden wal, op de
hoek van de Zijlsingel met de Ha
ven, herinneren aan onneembare
vesting die Leiden ooit was.
In vroeger eeuwen was de stad
omgeven door wallen. Aarden en
stenen wallen die dienden om de
stad tegen vijandige elementen te
beschermen. Een paar jaar geleden
kwam de afdeling monumenten
zorg van de gemeente op het idee
om de stad weer zo'n aarden vest-
ival terug te geven op het terrein
aan de Zijlsingel waar vroeger de
fabriekshallen van de Koninklijke
Nederlandse Grofsmederij hebben
gestaan. Het terrein is thans omge
vormd tot Ankerpark waar, rond
de opgeworpen wal, een aantrekke
lijk speel- en wandelgebied is ont
staan.
Vanuit de lucht is de vestwal dui
delijk zichtbaar, ongeveer in het
midden van de foto, waar het wa
ter van de Haven, Zijlsingel, He
rensingel en Oude Rijn samen stro
men. Middenin de foto zien we ook
de fraai gerestaureerde Zijlpoort.
Op het terrein daarnaast,
vroeger een steenopslag was, staan
sinds kort enkele eeuwenoude ka
nonnen opgesteld om de herinne
ring aan het historische bolwerk te
vervolmaken.
Rechts van de Zijlpoort, in de
bocht van de Herensingel, ligt de
oude rooms-katholieke begraaf
plaats. Rechts daarvan zien we een
klein stukje van de wijk De Kooi
waar hamer en beitel driftig wer
den, en ook nog worden, gehan
teerd om de buurt er weer voor ja
ren bovenop te helpen.
Ten noorden van de Herensingel
ligt de wijk Noorderkwartier dat
de afgelopen jaren ook een ware
metamorfose heeft ondergaan. Veel
van de oude bebouwing heeft er
plaats gemaakt voor nieuwe ge
zinswoningen. Alleen de Joseph-
kerk aan de Herensingel steekt een
zaam uit boven de oude en nieuwe
bebouwing.
Tegenover de Josephkerk, aan de
andere kant van de singel, staat
nog de oude fabriek van Clos- en
Leembruggen. En hieruit blijkt
maar weer eens al is de fotograaf
nog zo snel, de actualiteit die ach
terhaalt hem wel. De fabriek is in
middels onder de slopershamer ge
vallen. Op het terrein (langs de
Binnenvestgraclt, Ververstraat en
Oude Herengradit) en op nog enke
le andere plaatsen in de Ververs-
buurt (allen lines van de begraaf-
11i|iT "UUTywii|Hin»mi'
-V-"
LEIDEN - Zevenentwintig cafés
doen volgende week woensdag
mee in de folk-kroegentocht die
dan weer wordt gehouden. Bin
nen- en buitenlandse artiesten zijn
van de partij en in de laatste cate
gorie kunnen de namen worden
genoemd van de Hongaarse groep
Téka, het Portugese Venhan Mais
Cinco en het Surinaamse Alakon-
dre. Aanvang is half tien en net als
bij de jazz-kroegentocht rijdt er
een opstapbus rond.
Het programma: 't Keizertje
(KaiserstraatJohnny Silvo; '1 Es-
perance (Kaiserstraat): The
Crooks; Aniba (Herenstraat): Ian
Mackintosh; Scarabee (Pieters-
kerkchoorsteeg): Amazing Stroop
wafels; Vicolo-bar (Pieterskerk-
choorteeg): Scarecrow; De Bier-
bengel (Langebrug): Bart Ver-
steegh Rob Gravelotte; Meneer
Jansen (Nieuwe Rijn): Lazybones;
Twee Spiegels (Nieuwstraat): Cali
fornia Breezes; De Uyl van Hoog
land (Nieuwstraat): BB. Blues
band; Double Dutch Inn (Nieuw
straat): Venhan Mais Cinco; Odes-
sa (Hogewoerd): Drie Heren; Cha
plin Bar (Hogewoerd) Borderline;
Bonte Koe (Hooglandse Kerk-
choorsteeg): Alakondre; Drie Ha
ringen (Middelstegracht): Ouwejan
Makkers; Oude Marepoort (Lan
ge Mare): Téka; Pijpela (Vrouwen-
steeg): Hotrocks; Koetshuis (Burg-
steeg 13): Mioritza; Hut van Ome
Henne (St. Aagtenstraat): Tilt
Team; The Duke (Oude Singel):
Rosa King; Van Meizen (Nieuwe
BeestenmarktCadillac Walk; Na
poleon (Steenstraat): Hans Thees-
sink; The Jam (2e Binnenvest
gracht): Circus Custers; Gouden
Leeuw (Noordeinde): Track; Hus
Pub (Beestenmarkt): Trefoil; Malle
Babbe (Nieuwe Beestenmarkt):
Zakdoek; Veronica-bar (Beesten
markt): Jan-Kees Marijt; Oude
Vest (Oude Vest): Time.
ADVERTENTIE
plaats gelegen) wordt weldra be
gonnen met de bouw van in totaal
65 huurwoningen.
Terug naar de Zijlsingel die.
naast de aarden vestwal, vooral
wordt gedomineerd door het enor
me gebouw van de meelfabriek in
de linker benedenhoek). Ten zuiden
van de Zijlsingel ligt de Zeehelden
buurt waar vooral het omvangrij
ke complex van de houtgroothan
del Jongeleen opvalt (in de rechter
benedenhoek).
Boven de Meelfabriek zien we een
deel van de nieuwbouw langs de
Waardgracht en Oranjegracht.
Rechts daarvan, boven het Anker
park, een braakliggend terrein in
de Havenwijk-zuid waar een
bouwplan voor gereed is. Linksbo
ven het bouwterrein ligt de Haven
waar de pleziervaartuigen van
Slingerland zichtbaar zijn.
In de linker bovenhoek lopen,
evenwijdig aan elkaar de Oude
Vest en de Langegracht. Op de hoek
Oude Singel/Houtmarkt zien we
het kaal geslagen terrein van de
voormalige Zoutkeet. Er is een plan
om, in de loop van 1985, op dit ter
rein een kleine honderd premie
koopwoningen neer te zetten.
De Langegracht volgend, kunnen
we nog net het stadsbouwhuis, de
gebouwen van het Energiebedrijf
Rijnland (EBR) en helemaal links,
in het uiterste puntje van de foto,
het inmiddels ter ziele gegane fa
briekscomplex van Clos en Leem
bruggen onderscheiden.
LEIDEN Geei naam staat zo
vaak in deze kranals de zijne. De
argeloze lezer dent wellicht dat de
voornaam van Hcvast Foto luidt,
maar zo is het nietAls Jan Holvast
staat hij bij de Kmer van Koop
handel geregistreed. Een Gronin-
ger die zich wel volt in het westen.
En op de kop af andaag 25 jaar
verbonden is aan en middelgroot
bedrijf in Leider Het Leidsch
Dagblad.
door
John Kroon
"Daar hè-je Holvst". Een veel
gehoorde kreet in ad en regio op
die plaatsen waar iel te doen is dat
het fotograferen werd is. Het on
derwerp van de costatering be
treft een heerschapïat onder kin
dan op het hoofd, Holvast. Of
diens rechterhand een glimla
chende grijswitte «enaar die de
firma al 24 jaar trov is, van zijn
ouders de naam JaiHubers heeft
gekregen, maar ver het Leidse
publiek als 'Holvastloor het leven
gaat. Overeenkomstissen beiden,
zij zijn voorzien vanïn foto-came
ra en dringen overevoor. Omdat
het vak goed geptte ellebogen
vereist.
Zetten we nu de kk zo'n 35 jaar
terug. We bevinden ns in de pro
vincie Groningen. Itiet Winscho-
terdiep wordt een rachtboot te
water gelaten. Dat ïbeurt, zoals
toen en daar gebruélijk, aan de
zijkant. Maar nu ga; het mis. De
boot loopt te hare van stapel,
schept een grote hcveelheid wa
ter en kantelt. Een an raakt on
der de schuit beknelen overlijdt.
Een jongeman, die c camera net
zo vaak bij zich drajt als noem
maar een willekeu? lichaams
deel, is ter plekke en gistreert het
gebeuren. De foto wdt afgedrukt
in de Winschoter Coiant. De eer
ste foto Holvast heefiet kranten
papier gehaald.
Korte broek
"Als kind wist ik alat ik maar
één ding wilde: fotognf worden",
zegt de nu 52-jarige Ilvast, geze
ten op het dakterras an zijn wo
ning/winkel/bedrijf aéde Apothe-
kersdijk. "Ik was zden, moest
mijn huiswerk makemaar pakte
LEIDEN - In verband met zijn 25-jarig jubileum als fotograaf voor het
Leidsch Dagblad houdt Jan Holvast woensdagavond een receptie. Dat
gebeurt in de Engelbertha-hoeve aan de Hoge Morsweg. Wie hem wil
feliciteren kan daar tussen zeven en negen uur terecht.
een deken van mijn bed. hing dat
voor het raam en ontwikkelde mijn
foto's. Nog met een rode lamp.
Sinds ik een korte broek draag
loop ik al te fotograferen. Ik heb
eigenlijk niks anders gedaan dan
foto's maken".
Hij ging hand- en spandiensten
verrichten bij foto Tahl in het noor
den des lands, dat het Nieuwsblad
van het Noorden van illustraties
voorzag. Maar de eisen des tijds
verplichtten hem een opleiding te
gaan volgen aan de fotovakschool
in Den Haag. De omstandigheid
dat zijn broer in Leiden een sport
school bezat (aan de Pieterskerk
gracht), bij wie hij in de kost kon
komen, vergemakkelijkte de stap
in de beginjaren vijftig naar het
westen. Hij keerde zijn geboorte
plaats Oude Pekela de rug toe en
trad in dienst - naast zijn oplei
ding - bij de Leidsè fotozaak van
Van der Horst aan de Doezastraat.
Hij slaagde aan de school - en ook
voor het examen dat de Nederland
se Vereniging van Fotojournalis
ten toen nog afnam en begon in
1955 voor zichzelf Hij nam de win
kel aan de Apothekersdijk van me
vrouw Bleuzee over. Hetzelfde
pand, waar nu al meer dan hon
derd jaar een fotozaak is gevestigd.
Vaste LD-fotograaf was toen Van
Vliet. Was deze met vakantie, dan
verving Jan Holvast hem. En zo
ontstond een band met deze krant,
die op 1 september 1959 officieel
werd: Jan Holvast sloot een con
tract met het Leidsch Dagblad. En
op deze basis is hij blijven werken,
want aan zijn zelfstandigheid is
Holvast zeer gehecht.
Ook al betekent dat het runnen
van een bedrijf dat zeven dagen
per week en 24 uur per etmaal zijn
diensten ter beschikking moet
kunnen stellen. Vandaar dat het
eenmanszaakje dat Holvast ooit
was, al spoedig groeide. Minimaal
twee fotografen heeft Holvast al ja
ren in dienst. Momenteel zijn dat
de al genoemde Jan Hubers en
Holvast junior: Jan Henny. Dat
laatste ter illustratie van het gege
ven dat de firma een familiebedrijf
je is. Holvasts echtgenote runt de
winkel en een dochter springt zeer
geregeld bij.
"Zeven dagen werken, dat heb ik
nooit erg gevonden. Ook nu help ik
zaterdag en zondag altijd mee.
Sterker nog: als het voetbal op zon
dag afgelast is, weet ik niet wat ik
moet doen. Een verloren dag. Dat
vind ik zo rot".
Terwijl de politieradio een onge
luk op de Leidse Sweelincklaan
meldt, waarbij een autobus en per
sonenauto elkaar blikschade en
een inzittende nekpijn hebben be
zorgd - Holvast stuurt er voor alle
zekerheid iemand heen - graaft hij
tevergeefs in zijn geheugen naar
het antwoord op de vraag wat de
eerste foto Holvast in het Leidsch
Dagblad is geweest. Het archief
van dit bedrijf geeft de waarschijn
lijke uitkomst: een foto van de ge
volgen van een nachtelijke brand
bij de Inernationale Kunststoffen
Industrie in Voorschoten op 4 sep
tember 1959.
Herinneringen van een fotograaf.
Holvast spreekt, de lezer denke er
een licht Gronings accent bij.
De mooiste foto. "Dat was er één
van de koninklijke familie. Die wa
ren in Leiden met zijn allen naar
een uitvoering van Tijl Uilenspie
gel geweest. Pieter van Vollenho
ven liep toen in het gips. We wisten
dat ze daarna met zijn allen door de
Kloksteeg zouden lopen. Dus wa
ren daar de fotografen. Maar ik
niet. In de buurt werd een hofje op
geknapt. Voor een tientje kreeg ik
het bij stucadoors voor elkaar dat
ik hun ladder mocht lenen. Had ik
een mooi uitzicht op de steeg van
bovenaf. Komt de familie aan, met
Pieter van Vollenhoven er een stuk
achter. Toen riep ik opeens: 'Pieter
moet erbij, Pieter moet erbij'.
Waarop de hele familie verbaasd
naar boven keek, wachtte tot Pie
ter van Vollenhoven er ook was en
toen gaven ze elkaar allemaal een
arm. De koningin (Juliana) heeft
die foto-nog bij ons nabesteld".
De gruwelijkste. "Het ergste was
een verkeersongeluk ter hoogte
van het marinekamp in Oegst-
geest. Zeven doden. Je maakt ver
schrikkelijke dingen mee. Dan
kom je een beetje stil thuis. Bij de
treinramp in Harmeien ben ik ook
geweest. Dat was haastwerk. De fo
to's werden razendsnel klaarge
maakt. Pas toen de krant uit was,
zagen we dat er een foto bij was
met een dode vrouw bovenop een
coupé. Als we dat hadden geweten,
zou die foto de krant nooit hebben
gehaald".
De toevalstreffer. "Bij de TT in
Assen stond ik een beetje in mijn
lens te kijken. Wat zie ik: een jon
gen die met motor en al in brand
stond. Heeft in het Nieuwsblad van
het Noorden gestaan".
De 'brutale' foto. "Henry Ford
wilde op het Kaageiland een jacht
laten bouwen en kwam op bezoek.
Dat bedrijf was huiverig voor pu
bliciteit, het was bang dat het daar
door de order zou verspelen. Ik
ben toch naar binnengegaan. In
een schildersoverall. Ik maakte
een foto op een moment dat Ford
zijn boot bekeek. Ik geloof niet dat
hij het zelf merkte. Maar de be
drijfsleider wel. Die pakte me beet
en gooide me er meteen uit. Maar
die foto heeft wel in de krant ge
staan. En die order is ook ge
plaatst".
Herinneringen. Aan het EG-di-
ner in de Stadsgehoorzaal in Lei
den, met Pompidou, Brandt en an
dere coryfeeën. "Ik heb mijn ogen
uitgekeken. Allemaal linten en
sterren". Aan een reportage in de
Keukenhof, waar het zilveren ko
ninklijk paar zijn gasten per bus
liet arriveren, tot ongenoegen van
de Engelse queen Aan een reis met
de Leidse voetbalvereniging Lug-
dunum naar de Verenigde Staten.
Met in een hotel een kamermeisje
dat bijzondere ideeën omtrent haar
plichtsvervulling leek te hebben
totdat het een prostituee bleek te*
zijn.
In 25 jaar persfotografie heeft
Holvast de foto's harder zien wor
den ("vroeger zette je iemand die
neergeschoten was niet in de
krant"), de krant beter ("vroeger
was de krant veel te lief. De op
maak is veel moderner geworden
en de krant mooier") en de etiquet
te onder zijn vakgenoten minder.
"Ik vind dat fotografen minder cor
rect optreden dan vroeger. Ik vind
dat ze onbeleefder zijn tegenover
degene die ze moeten fotograferen.
Dat zijn soms heel belangrijke per
sonen. Op bepaalde momenten
moetje de gentleman spelen en het
vak overbrengen als een goed vak.
Niet datje opzij moet gaan, dat be
doel ik niet, maar toch
"Ik vind ook dat fotografen er
vaak slordig bijlopen. Dat is erg
jammer. Het hoeft geen streepjes
pak te zijn, maar je moet je wel
netjes kleden".
LK(>tisserie~i
Oucft CexjcQi L'
en
Lamh'l^ekenfiin/sjtr
Met ingang van sep
tember 1984 zij'n wij
de gehele week ge
opend, dus óók op
maandag.
Steenstraat 51
Leiden.
Telefoon 071-133144
Anderzijds: "De sfeer onder foto
grafen is heel apart. Als we mpf'
veel fotografen bij elkaar zijn, heb
ik het grootste plezier. Dan ga ik
moppen tappen".
Hoewel de fotograaf de illustra
tor van een moment is, is tijd zijn
grootste vijand. Als persfotograaf
weet Holvast dat maar al te goed
en, zo schudt hij ons wakker uit on
ze overpeinzing: "Vergeet in Lei
den de parkeerproblemen niet"
De grootste uitdaging voor Jan
Holvast is nog altijd de foto die ei
genlijk niet gemaakt mag worden,
die stuit op veel tegenwerking.
Dan ontwaakt in hem de vechtjas
en gaan zijn haren overeind staan,
al kan deze laatste uitdrukking niet
anders dan figuurlijk worden op
gevat. Het lijkt een zenuwslopend
bestaan. Altijd maar tijd tekort ko
men, nooit klaar zijn. Zoon Jan
.Henny is al in de zaak en volgt de
fotovakschool. Het overdragen van
de fakkel lijkt niet meer ver weg te
zijn. Ho, ho, laat Holvast weten:
"Ik spring nog over een hek heen.
Het gevoel van: het wordt mijn
tijd, heb ik nog helemaal niet. Dit
werk zelf blijft je jong houden. Ik
vind het zalig om bij die jonge kna
pen, bijvoorbeeld bij het voetbal,
te zitten".
Het zijn woorden die elke
schroom tot het verstrekken van
de zoveelste opdracht namens deze
krant wegnemen.
Nog iets te wensen, Holvast?
"Ik zou graag de koninklijke fa
milie willen fotograferen in Lech,
gewoon, om dat nog eens mee te
maken, de Tour de France willen
doen en op vakantie gaan in Mexi-
Fotograaf Jan Holvast: "Op be
paalde momenten moet je de
gentleman spelen", (foto Holvast)
LEIDEN - De voorzitter van de wo
ningbouwvereniging De Goede
Woning, J.G. Duivesteyn, heeft gis
termiddag de sleutel uitgereikt van
de eerste gereed gekomen woning
op het Witte Singel/Doelenterrein.
Temidden van de nieuwe univer
siteitsgebouwen zijn 58 premie-
huurwoningen neergezet op de
plek waar vroeger de Doelenkazer
ne en de militaire kokschool waren
gelegen. Rond de jaarwisseling zul
len alle 58 woningen door aanne
mer Du Prie zijn opgeleverd.
KRAAKPAND. De bewoners die
het pand Lage Morsweg 10 hebben
gekraakt, zullen dit moeten verla
ten. Dit heeft de Raad van State be
paald door een verzoek af te wijzen
van de bewoners om het ontrui
mingsbevel van B en W te schor
sen. Volgens de gemeente moeten
geregistreerde woningzoekenden
voorrang krijgen, ook al verkeert
het pand in slechte staat.
Een greep uit onze menukaart:
dagschotelv a. I 9.50
gebakken kalkoenfilet met een
honing-kerriesaus en fruitf 13,50
gegrilde haasbiefstuk met
knoflooksausf 19,50
varkenskarbonade gevuld met
paprika, champignons en uif 11,75
gebakken zeewolf met witte wijn
en citroenf 12,75
groot terras - vanaf 22.30 uur zullen wij U
ook graag aan onze bar ontvangen
- wekelijks live-muziek - borrels, recepties
en partijen mogelijk
Iedere dag vanaf 17.00 uur geopend.
Doezastraat 43, Leiden - tel. 071-133672
