'Je moet hier zelf weerstanden oproepen'
suisse-prijs Dick Cohen
smond Dekker op'Werfpop'
Burtons vrouwen bij
herdenkingsdienst
Beatles-souvenirs grif van de hand
Dichter en performer Tom Lanoye
VLAANDEREN BOVEN
ïUSTlöAG 31 AUGUSTUS 19B4
RADIO-TV-KUNST
PAGINA 21
HAAG (GPD) - De Pisuisse-prijs 1984 is toegekend aan de 23-jarige
jiCohen. Deze prijs, destijds ingesteld door de actrice Fie Carelsen,
T jaarlijks op de Akademie voor Kleinkunst uitgereikt aan de leer-
Jlie in het afgelopen seizoen volgens de docenten de beste theater-
ptie heeft geleverd.
i krijgt de prijs voor zijn aandeel in het programma 'Het is niet
van de groep Boemerang. Dit programma is het afgelopen jaar
Jverse plaatsen in het land opgevoerd. De werkzaamheden bij Boe-
^ig behoorden tot de stage-activiteiten van Cohen. In juni is hij afge-
erd aan de Akademie voor Kleinkunst met de specialisatie musical
stichting Vrienden van de Akademie voor Kleinkunst en de docen-
ebben de Kreativiteitsprijs toegekend aan Fred Meijer vanwege zijn
uerhame tekstueel creatieve prestaties zoals die in zijn soloprogramma
zak" tot uiting kwamen. Meijer volgt sinds driejaar de opleiding aan
stonöcademie.
gscom prijzen worden uitgereikt tijdens een feestelijke bijeenkomst in de
ht omlemie op 6 september.
jui
ng is
xder hi
ee krijtj
rdt gen
ledsTTiEN Het programma van het Werfpop-festival, dat morgen in het
itroduer Werfpark wordt gehouden, is gewijzigd. 'Amazulu' laat het afwe-
n dat i wordt als slotact vervangen door de Jamaicaan Desmond Dekker.
voer was samen met Jimmy Cliff de eerste artiest, die met reggae-
(ik bij het Westerse publiek aansloeg. In Nederland had hij in 1969
qrote hit met 'Israelites'. Ook 'It Mek' en 'Come and get it' werden
de vcoed verkocht.
lange periode van stilte, die daarop volgde, werd enkele jaren gele-
deerbroken door samen met Madness, de Specials en Robert Palmer
;t fcetakte platen. Op Werfpop wordt de inmiddels 48-jarige Desmond
te Gener begeleid door zeven jonge, blanke muzikanten. Zijn optreden
t dat it om negen uur.
et he&Leidse groep 'La Peste' bijt om twee uur 's middags het spits af in
en te ;'an der Werfpark. In de teksten flarden van alle op de middelbare
>1 onderwezen talen. Ze maken dan ook muziek onder het motto:
facade, it's only chocolade'.
van Murder' is om half vier aan de beurt. Een Amsterdamse band,
voortgekomen uit Soviet Sex, maar met een naar verluid veel vrien-
cer klank.
mmie America's MAM' komt uit Eindhoven en ging vroeger langs
jdia onder de naam 'Sammie America's Ghaspetti'. Een groep met
n de podium-ervaring, die een lange weg naar het succes bewandelt.
t, dot(5' begint om vijf uur.
den mba' vertegenwoordigt op Werfpop de opmars van de Afrikaanse
dat cek. De leden ervan zijn afkomstig uit Zimbabwe, maar leven en
zou ceren al sinds 1974 in ons land. Ze spelen vanaf zeven uur.
urcoi afloop van het optreden van Desmond Dekker wordt in het park de
een <;s-Bondfilm 'Goldfinger' vertoond.
n aant een draai aan volumeknop zal de Leidse burgemeester Goekoop
*9e 2jenmiddag de officiële opening verrichten. Een eenmalig gebaar, om
kan eüjk te maken dat de gemeente Leiden het Van der Werfpark niet
VOor besloten optredens bestemt.
toegang tot Werfpop is gratis.
te hc
kr<_
SCHIPHOL Frida van de Zweedse popgroep Abba is in ons land. De zangeres kwam gisteren met een
privè-vliegtuig op Schiphol aan waar ze onmiddellijk door fans werd bestormd. Poseren en handtekeningen
uitdelen dus. Frida is hier voor een televisieoptreden en om reclame te maken voor haar nieuwste solo-single.
(foto ANP)
vc
Sueali bij brand
arzj;ht gewond
iard O
^'a^BOL (AP) - De 80-jarige
aanse surrealistische schilder
vador Dali heeft brandwon-
aan zijn rechterbeen opgelo-
toen gisterochtend brand
in de slaapkamer van
deze1 kasteel in Pubol. De toe-
(tygnd van de bejaarde kunste-
jftgir is niet ernstig.
eersf>e brand brak 's-morgens
uren»eg uit, waarschijnlijk als ge-
•chikZ van kortsluiting. Het kostte
e ^brandweerlieden 25 minuten
p ua het vuur onder controle te
indejeen-
Stephanie breekt
met Belmondo jr.
PARIJS (DPA) Prinses Sté-
phanie van Monaco en Paul Bel
mondo, zoon van de Franse film
acteur Jean-Paul Belmondo, zijn
na een romance van drie jaar de
finitief uit elkaar gegaan.
Naar de Franse pers gisteren
meedeelde hebben Stéphanie en
Belmondo woensdag officieel
hun 'met wederzijdse instem
ming' genomen besluit bekend
gemaakt.
De prinses verkeert de laatste
tijd veelvuldig in het gezelschap
van Anthony Delon, een zooi
van de filmacteur Alain Delon.
LONDEN (AP) - Beatles-fans hebben gisteren meer
dan 800.000 gulden neergeteld om in het bezit te ko
men van herinneringen aan de populaire popgroep uit
Liverpool. Het Londense veilinghuis Sotheby, die de
souvenirs verkocht, heeft dit bekendgemaakt.
Het hoogste bod werd gedaan op zestien pagina's
niet eerder gepubliceerde gedichten en proza van de
hand van John Lennon, geschreven in 1960. Een juwe
liersfirma bood ruim 70.000 gulden voor het manus
cript namens een anonieme koper.
De verkoper. Rod Murray, deelde een appartement
met John Lennon in Liverpool voor de Beatles be
roemd werden. Murray zei dat de Beatles hem ge
vraagd hadden bij de groep te komen, maar hij had
destijds niet genoeg geld om een basgitaar te kopen.
Een gitaar van Lennon werd voor 68.000 gulden ver
kocht aan een onbekende Amerikaanse liefhebber.
Een anonieme Engelse fan betaalde 30.000 gulden
voor een serie erotische lithografieën van Lennon.
Een kleine trom van Ringo Star leverde bijna 5000
gulden op. De foto laat John Lennon gitaar zien tij
dens de veiling bij Sotheby. (foto anp»
LONDEN (GPD/AFP/DPA) - Drie
van de vier vrouwen met wie de
onlangs overleden Britse acteur
Richard Burton getrouwd is ge
weest, waren gisteren aanwezig bij
een herdenkingsdienst voor Bur
ton in de Londense kerk St. Mar-
tin-in-the-Fields.
Burton's weduwe Sally, zijn der
de vrouw Suzie Hunt en Elizabeth
Taylor droegen, als eerbetoon aan
hun ex-echtgenoot, alle drie een
kledingstuk waarin iets roods zat.
De acteur zorgde er zelf ook altijd
voor, de kleur rood bij zich te heb
ben, omdat dat de nationale kleur
van zijn geboorteland Wales is.
Even ging het gerucht door de in
en buiten de kerk verzamelde me
nigten, dat ook Burton's eerste
vrouw Sybil aanwezig was. Dat
bleek al gauw te mooi om waar te
zijn, en dat was maar goed ook,
want het was al ingewikkeld ge
noeg met de drie vrouwen die el
kaar nadrukkelijk trachtten te ne
geren.
Dat viel niet altijd mee, want het
drietal zat maar enkele meters van
elkaar. Burton's laatste vrouw, Sal
ly, was zichtbaar het meest-onder
de indruk van de dienst. Elizabeth
Taylor was even zichtbaar het
meest ontspannen, en moest zelfs
zo nu en dan hartelijk lachen.
Dat speelde zich met name af tij
dens de toespraak van Burton's ou
de vriend, de toneelschrijver Em-
lyn Williams, die herinneringen op
haalde aan de tijd toen Burton's
liefdesaffaire met Elizabeth Taylor
voor het eerst de kolommen van de
roddelbladen vulde.
De blik omhoog werpend, zei
Williams: „Wees eerlijk, Richard, je
hebt ze ook wel van kopij voor
zien." Na afloop van Williams' rede
klonk de stem van Burton door de
kerk, in een opname die hij ooit
maakte van een gedicht over de
dood dat enkele eeuwen geleden
geschreven werd door de Engelse
dichter John Donne.
Elizabeth Taylor had het bij dit
stuk van de dienst duidelijk te
kwaad. Na afloop van de herden
kingsdienst liep zij arm in arm met
een zus van Burton de kerk uit. Zij
was daarna aanwezig bij een lunch
die gegeven werd door Burton's
weduwe Sally en zijn familie. Ook
Suzie Hunt werd bij deze lunch ge
signaleerd.
Liz Taylor zal overigens, althans
voorlopig, niet voor de achtste
maal trouwen. Zij heeft haar verlo
ving met de Mexicaanse advocaat
Victor Luna verbroken en hem de
met saffieren en diamanten bezette
ring teruggegeven die hij haar vo
rig jaar augustus gaf. Haar belan
genbehartiger zei gisteren dat dit
einde van de affaire geen enkel ver
band houdt met het overlijden van
Richard Burton, met wie de thans
52-jarige Liz Taylor tweemaal ge
trouwd is geweest, en dat zij en Lu-
Richard Burtons weduwe Sally
betreedt de Londense kerk St.
Martin-in-the-Fields. <fotoAP>
na in goede verstandhouding uit
een zijn gegaan met de belofte dat
zij 'goede vrienden' zullen blijven.
Grafzerk schilder
Scorel gevonden
UTRECHT (GPD) - Bewoners van
een woning aan de Mariahoek in
Utrecht hebben in hun tuin bij toe
val delen van de grafzerk van de
schilder en kanunnik Jan van Sco
rel gevonden. Zij troffen twee
maanden geleden op 20 centimeter
diepte drie grote brokken steen
aan met daarop enig beeldhouw
werk en Latijnse teksten. Een on
derzoek van het Rijksmuseum Het
Catharijne Convent, dat deze week
is afgerond, heeft nu uitgewezen
dat het hier om fragmenten van het
graf van de beroemde schilder Van
Scorel gaat, die in 1562 is overle
den.
Vlak bij de plaats van ontdek
king stond tot 1712 de kapittelkerk
van Sint Marie, ook bekend onder
de naam Mariakerk. Het graf van
Van Scorel bevond zich in de
zuidelijke vleugel van deze kerk.
Bij de gedeeltelijke afbraak is het
graf verloren gegaan.
Conservator P. Dirkse van Het
Catharijne Convent heeft aan de
hand van tekeningen en teksten
van de 16e-eeuwse historicus Bu-
chelius kunnen vaststellen dat het
hier om een zeer belangrijke
vondst gaat. Buchelius heeft de
graven in de Mariakerk getekend
en beschreven.
De steen is door de Oud Rooms
Katholieke Aalmoezenierskamer,
in wiens grond de fragmenten wer
den aangetroffen, in bruikleen af
gestaan aan het Oud Katholiek Mu
seum. Dat is in Het Catharijne Con
vent ondergebracht. Bezoekers
van het museum kunnen vanaf
vandaag de delen van de grafzerk
van Jan van Scorel en de bijbeho
rende documentatie bezichtigen.
C'/T.NIKLAAS - De Brakke
die rond, het Vlaams cultureel cen-
vergum te Amsterdam, enkele
ilaaiaanden geleden. Op het pro-
.OOOramma staat het verzencabaret
n /t/amboree' van de jonge Vlaam-
de te dichter/performer Tom La-
'tersoye (25). Als om half negen 's
tnovonds de show begint, zitten er
een paar mensen in de
ron<öal. Dit soort avonden moet jon-
e, beginnende kunstenaars
achtmerries bezorgen,
be Maar dat schijnt in het geval
Tom Lanoye niet zo te zijn:
ls we hem enkele maanden later
dragen of hij gedesillusioneerd
aaveer afreisde naar Vlaanderen
«"Va dat optrëden in Amsterdam,
ffecntwoordt hij ontkennend. Zijn
ditelfverzekerdheid lijkt in elk ge-
niet te zijn aangetast. In te
gendeel: tijdens het interview
Ontpopt hij zich als de persoon
noals hij door anderen wordt om-
^0€chreven: een jongeman 'die zijn
blagen carrière regisseert. Een
Zelfverzekerd mannetje.
!erl<
Ielij
aJÓOf
zitA/im Brands
Ariejan Korteweg
uoiiuye ucvci ui een diiucic gc-
"plaante op deze aardkloot had
"Als een grote ne-
-teer, die prachtig kan dansen en
^^axofoon spelen; als iemand ook
J^die niet in St. Niklaas was gebo
ren en in een ander lijf'.
Mocht zijn literaire carrière
niet slagen, geen nood. "Dan ga
?ftk gewoon wat anders doen. Een
café beginnen bijvoorbeeld.
Vooralsnog ga ik er natuurlijk
Vanuit dat ik als dichter en per-
3 «Jformer niet zal mislukken".
lbo'Beenhouwerij
op Aanvankelijk hadden we La-
Jmoye in Gent willen bezoeken,
r riwant in die stad woont hij. Maar
aangezien hij op deze zaterdag
zijn vader moet helpen in diens
£0 beenhouwerij, ontmoeten we
,aThem in St. Niklaas, een stadje dat
e f tussen Antwerpen en Gent ligt
en waarover niet meer valt te ver-
tellen dan dat het plein voor het
stadhuis het grootste van Europa
La 1s-
De inwoners zijn in elk geval
trots op dit plein, want op een
,p, bord wordt de bezoekers en ste-
'u delingen verzocht de duiven
mi toch vooral in de parken te voe-
y deren: de gebouwen worden im-
mers al voortdurend onder vuur
r genomen door de vogels,
in Het interview vindt plaats in
n een parkje buiten de bebouwde
kom. Terwijl de wind pogingen
Ir doet om al het geschrevene de
Over Vlaanderen en het Vlaam
se culturele leven wordt vooral
in cliché's gedacht. Vlaanderen
is het land van de 'domme-klo-
ten' en patat-eters. Een land dat
niet echt bestaat en eigenlijk
maar één cultuur heeft: die van
het eten en drinken.
Met die ingesleten vooroorde
len wilden we afrekenen. Want
jonge Vlaamse kunstenaars als
Anne Teresa de Keersemaeker
(dans), Jan Fabre (theater) en
T.C. Matic (popmuziek) lijken
minstens zo vernieuwend en on
dernemend als hun even oude
Nederlandse collega's. We gin
gen op zoek naar de vruchtbare
akkers, waaraan al dit goede
kan ontspruiten en kregen daar
bij ook onkruid voor de voeten
geworpen.
Vandaar ook de titel van de
serie. Raymond van het Groene-
woud laat zich in zijn lied
'Vlaanderen boven' zowel posi
tief als negatief uit over zijn ge
boorteland ("Vlaanderen boven,
waar de mensen belangrijk zijn,
en de buiken omvangrijk zijn").
Vandaag deel 7, de laatste af
levering, met Tom Lanoye,
dichter en artiest. Over koning
eenoog in het land der blinden.
Tom Lanoye: "Ik kom er wel. Gun
vergetelheid in te blazen, vertelt
Lanoye waarom hij zijn eerste
dichtbundels in eigen beheer uit
gaf, een wijze van uitgeven die in
Nederland en ook elders meestal
direct wordt geassocieerd met
het ontbreken van talent.
Venten
"Als je iets in eigen beheer uit
geeft, dan denken de meeste
mensen direct: hij kan zeker niet
bij een uitgeverij terecht. In mijn
geval is dat toch niet zo. Ik
schreef gedichten waarvan ik
wist dat ze in zeker opzicht nog
te onrijp waren. Toch wil je je
presenteren".
"Dan kun je naar een uitgeverij
stappen, maar dat kun je beter
niet doen: zijn je gedichten nog
niet goed genoeg, dan kun je niet
gelijkwaardig onderhandelen
over een bundel. Daarom heb ik
voor eigen beheer gekozen. Ben
ik aan een officiële bundel toe, zo
dacht ik, dan bezoek ik wel een
uitgeverij en kan er op gelijke
voet worden gepraat".
"En ik heb gelijk gekregen,
met dat verschil dat ik geen uit
geverijen warm hoefde te ma
ken: ze zijn naar mij toegeko
men. Bovendien heb ik veel ge
leerd van het zelf uitgeven. Ven
ten, om maar eens iets te noe
men, proberen je poëzie te slij
ten".
Lanoye is ook een zogenaamde
performing poet, een dichter die
grote waarde hecht aan het be
klimmen van een podium. Hij
vindt dat zelfs zo belangrijk dat
hij met een solo-cabaret door het
land heeft getrokken. "Ik weet
wel dat ook aan de performing
poetry een slechte naam kleeft.
Het zouden allemaal schreeu-
werds zijn die niet kunnen
schrijven. Soms is dat zo, soms
niet. Mijn poëzie is het waard om
gelezen te worden, maar mag
ook gehoord worden".
"De grondvraag luidt: is poëzie
alleen in geschreven vorm van
waarde? Iemand die daar ja op
zegt, is totaal krankzinnig. Zo ie
mand loochent de orale traditie.
Vroeger werd poezie gezongen
en gedanst. Toch merk je dat
veel mensen huiverig zijn als er
iemand op het podium staat die
grote waarde hecht aan het op
treden".
"Tijdens Poetry International
in Rotterdam merkte ik dat goed
Ik werd bijvoorbeeld voorzichtig
geïtroduceerd: ik was dan wel
een performer, maar ik schreef
ook mooie dingen, op die ma
nier. Idioot, want Poetry is toch
min of meer een ode aan de orale
herkomst van de poezie?"
Koning
De ster van Lanoye ts snel ge
rezen. Na zijn officiële debuut als
dichter bij de Nederlandse uitge
verij Bert Bakker, verschenen er
al vrij snel recensies van zijn
werk. Bovendien geniet hij niet
alleen bekendheid als dichter en
performer, maar ook als satiri
cus. Zijn teksten, waarin hij veel
al Belgische collega's met eer.
modderspuit of een in vitriool
gedoopte pen te lijf gaat, werden
gebundeld door uitgeverij Kri-
tak, een Vlaamse onderneming
Herman de Coninck, die in een
vorige aflevering van deze serie
aan het woord kwam, sprak be
wonderende woorden over La
noye - "een verstandige jongen" -
maar hy zei ook: "Lanoye is het
levende bewijs van de uitdruk
king dat in het land der blinden
eenoog koning is".
Lanoye: "En dat zegt iemand
die vanaf z'n geboorte al Koning
is, en dat ook nog zonder blin
den. Maar misschien heeft hij
wel gelijk...of laat ik het zo zee
gen: Vlaanderen stelt op literair
gebied niet zoveel voor. Alleen
Johan Joos, die ongeveer even
oud is als ik, kan meekomen,
voor de rest heb je hier geen jon
ge dichters. Ja natuurlijk, er wor
den karrevrachten vol rotzooi ge
publiceerd met omslagen, ge
maakt door een blinde pater uit
Averboode, maar dat telt niet
"Toch is het potentieel aan ta
lent hier zeker zo groot als in Ne
derland. Het probleem is alleen
datje in Vlaanderen niet de kans
krijgt om te groeien. Je moet
worden aangemoedigd en tege
lijkertijd worden gekritiseerd.
Dan krijg je weerstanden waar
door je gaat groeien. Maar res
pons krijg je niet. Weten jullie
wat ze schreven toen mijn satiri
sche teksten - "Rozegeur en Ma
neschijn" - in boekvorm in de
handel kwamen? Lanoye schrijft
bijna te goed Nederlands. Dat.
mijne heren, is de Vlaamse kri
tiek".
Show
Nadat Lanoye een paar kennis
sen van zijn ouders heeft be
groet, vertelt hij dat hij samen
met een paar anderen werkt aan
een nieuwe show: 'Café Paniek'.
De show zal in september in Ant
werpen in première gaan. "Het
wordt een vluchtig wegwerpca-
baret dat scherpte heeft. Ik denk
dat het een goed programma
word. Ik heb veel geleerd van
mijn eerste show, Jamboree. In
zeker opzicht was dat cabaret
technisch onvolmaakt"
In de nieuwe show, zo zegt La
noye, zit ook een gastoptreden
van de cultuurminister Poma.
"Hij komt zijn ware naam ver
klappen, want Poma blijkt zijn
artiestennaam te zijn. Ja, die
man...dat is een ramp voor dit
land. Hij heeft een brochure ge
schreven over kunstbeleid in cri
sistijd. Het werkje heeft een rui
me layout en dus weinig tekst.
En in de tien regels die aan de
letteren zijn gewijd, presteert
meneer Poma het ook nog om de
staatsprijs toe te kenner, aan Wil
lem Roggeman in plaats van Wil
ly Roggeman. Bravo!"
"In dat slechte cultuurbeleid
ligt waarschijnlijk ook de oor
zaak waarom sommige Vlaamse
kunstenaars zo fanatiek overko
men. Je moet wel. In Nederland
wordt alles plat gesubsidieerd,
hier niet".
"Je moet jezelf dus wel verko
pen, want anders kun je het wel
vergeten: dan mag je stempelen.
Ik heb het in het begin ook wel
kwaad gehad. Ik heb bijvoor
beeld gekelnerd om genoeg te
verdienen. Dat hoeft niet meer.
Mijn shows worden goed be
zocht, mijn bundels gretig gele-
Wind
De laatste zin typeert Lanoye
ten voeten uit: ogenschijnlijk
zonder ironie presenteert hij
zichzelf arrogant als het nieuwe
talent. Maar dat neemt toch weer
niet weg dat hij realistisch ge
noeg is om ook met tegenvallers
rekening te houden: "Binnen
kort krijg ik de wind wel tegen.
Het kan niet uitblijven: ik moet
toch een keer op m'n bek gaan.
Maar ach, erg is dat niet, het is
zelfs goed. Ik kom er wel, dat
weet ik zeker. Geef me de tijd en
ik zal het bewijzen".
Tijdens het interview had hij
met gevoel voor humor gezegd:
"Ik ben geboren in de tijd van de
Wereldtentoonstelling, vergeet
dat niet. Er was naderhand een
baby-boom, dus heb je percentu
eel meer kans op talent".
