Nieuwe Knesset
rellerig bijeen
649.- 299.-
Gematigde Neves (74) kansrijk
P29'?24926 nenBSimdo
Verwen uzelf nog deze maand
meteen echteS-sferrenvakantie
Kabinetsformatie Israël voortgezet
Mondale: grap van
Reagan niet leuk
Estlandse politicus
ontvlucht zijn land
Iraanse kaper: IV2 jaar cel
Brazilië wijst kandidaten aan voor het presidentschap
Amnestie in
Zuid-Korea
Tamils gedood
in Sri Lanka
Speciale aanbieding
'Libië legde mijnen'
DINSDAG 14 AUGUSTUS 1984
BUITENLAND
PAGINA 7
JERUZALEM (Rtr/GPD) De omstreden volksvertegenwoordiger rabbi Meir Kahane
heeft gisteren tijdens de eerste zitting van het nieuwe Israëlische parlement voor tumult
gezorgd door eerst te weigeren de gebruikelijke eed af te leggen en vervolgens een vloed
van scheldwoorden met vertegenwoordigers van de communistische partij te wisselen,
waarbij hij een Arabische afgevaardigde toeriep „bek dicht PLO-nik".
Bouw Berlijnse
muur herdacht
De herdenking van de bouw van de muur werd gisteren aangegrepen
om anti-communistische leuzen op de muur te schilderen. Dat gebeurde
onder meer in het Franse deel van West-Berlijn. Op de foto zijn ook her
denking skruizen te zien, opgericht voor Oostduitsers die bij een vluchtpo
ging werden neergeschoten (Foto api
Toen hem werd verzocht de eed
van trouw aan de Knesset weiger
de de militante rabbi aanvankelijk.
Hij stond erop uit het boek Psal
men te citeren dat hij alleen aan
God verantwoording schuldig was.
Nadat de voorzitter hem had ge
waarschuwd dat hij niet als volks
vertegenwoordiger zou mogen fun
geren als hij de eed niet aflegde gal
Kahane toe.
Buiten het gebouw had zich een
duizendtal mensen verzameld om
tegen de aanwezigheid van Kahane
te protesteren. Deze kreeg bij de
jongste verkiezingen een zetel op
grond van zijn anti-Arabisch pro
gram.
Israël eeft nog steeds geen nieuw
kabinet. De onderhandelingen
over een regering van nationale
eenheid werden gisteren voortge
zet. De deelnemers spraken na af
loop van een uiterst vriendelijke en
hartelijke atmosfeer. Premier Jit-
schak Shamir had het zelfs over
vooruitgang in de besprekingen.
Maar oud-minister Abba Eban van
STOCKHOLM (Rtr./UPI/AFP) -
Een onderminister uit de regering
van de Sowjet-republiek Estland is
samen met zijn vrouw naar Zwe
den gevlucht en heeft daar politiek
asiel gevraagd. Volgens een woord
voerder van het Estlandse Nationa
le Congres, een emigrantenbewe
ging in Zweden, is het Jaak Viller,
een onderminister van cultuur, die
samen met zijn vrouw is uitgewe
ken. Maar volgens de Zweedse ra
dio gaat het om Valdo Randpere
(26), onderminister van justitie, en
zijn 22-jarige vrouw Leila Miller,
die in Estland bekendheid geniet
als jazz-zangeres.
Een Zweedse politiewoordvoer
der zei dat de man eind vorige
week naar Zweden is gekomen en
zich als vluchteling bij de autoritei
ten heeft gemeld. Hij wilde niet
zeggen hoe de man het land is bin
nengekomen. Op het ogenblik
wordt hij op een geheim gehouden
verblijfplaats ondervraagd door de
Zweedse veiligheidsdienst SAPO.
De man zou de hoogste Russi
sche regeringsfunctionaris zijn die
tot nog toe naar het Westen is uit
geweken. Zijn vlucht volgt op een
scherpe aanval van het centrale co
mité van de Russische communis
tische partij op de Estlandse partij-
afdeling omdat de communisti
sche ideologie onvoldoende zou
zijn bewaard.
Volgens Estlandse emigranten in
Stockholm bekleedde de vluchte
ling een leidende functie binnen de
Komsomol, de jeugdafdeling van
de communistische partij. „Zijn
overlopen was gezien het decreet
van het Kremlin te verwachten",
zo zei een zegsman.
ROME (GPD/UPI) De 18-jarige Iraniër Hossein Eftekhari is in
Rome veroordeeld tot een gevangenisstraf van zeven jaar en zes
maanden voor het kapen van een Iraans vliegtuig. Een Airbus van
de Jraanse luchtvaartmaatschappij Iranair met 303 passagiers en
11 bemanningsleden aan boord. Zijn medeverdachte, Mohsem
Rahghozar (17), die zich uit vrije beweging als medeplichtige had
gemeld, werd vrijgesproken. Hij had volgens de rechtbank niet
aan de kaping deelgenomen.
De kaping vond vorige week woensdag plaats tijdens een pel-
grimsvlucht van Teheran naar Mekka. De piloot werd gedwongen
koers te zetten naar Bahrein en Cairo en ten slotte naar Rome,
waar zes uur onderhandelen leidde tot de vrijlating van passagiers
en bemanning en de overgave van de jeugdige kaper. Zijn enige
bewapening bleek een mes, de bommen waarmee hij voortdurend
had gedreigd waren onschuldige namaak.
Eftekhari verklaarde dat hij een tegenstander van hpt bewind-
Chomeini is geworden, nadat revolutionaire wachters zijn vader
hadden vermoord. Hij zei niet terug te willen naar Iran, dat om zijn
uitlevering heeft gevraagd.
Paulo Maluf (53) is de kandidaat van de regerende PSD. Hij lacht
hier zijn aanhangers toe, die hem zaterdag aanwezen als hun kandi
daat. Maar zijn rivaal Neves lijkt op meer steun te mogen rekenen.
In januari 1985 worden in Bra
zilië presidentsverkiezingen
gehouden, die een eind zullen
maken aan twintig jaar mili
tair bewind. Het afgelopen
weekeinde wezen de twee gro
te politieke partijen van het
land hun kandidaten aan. Het
ANP, gebruikmakend van ge
gevens van de persbureau's
Reuter, DPA en AFP, schets
een portret van de meest kans
rijke van de twee rivalen, Tan-
credo Neves.
Neves (74), gouverneur van
de deelstaat Minas Gerais, is
zondag gekozen als kandidaat
in de Braziliaanse presidents
verkiezingen voor de belang
rijkste oppositiepartij, de
PMDB (Partij van de Demo
cratische Braziliaanse Bewe
ging). Kandidaat voor het vi-
ce-presidentschap naast Ne
ves werd Jose Sarney. Sarney
was tot voor kort nog voorzit
ter van de regerende PSD,
maar trad uit de partij. Neves
wordt gesteund door een „de
mocratische alliantie" van de
oppositie en dissidenten uit de
PSD.
Paulo Maluf, de 53-jarige in
Brazilië impopulaire gedepu
teerde en oud-gouverneur van
de staat Sao Paulo, werd za
terdagavond op de conventie
van zijn partij officieel aange
wezen als presidentieel kandi
daat van de regeringspartij,
de sociaal-democratische par
tij PDS.
In de ronde zaal van het Brazi
liaanse huis van afgevaardig
den viel zondag een belangrijk
besluit voor de toekomst van
het grootste land van Zuid-
Amerika. De grootste opposi
tiepartij wees de 74-jarige Tan
credo de Almeida Neves aan als
haar kandidaat voor het eerste
burgerpresidentschap na een
militaire regering van meer dan
twintig jaar. De gouverneur
van de staat Minas Gerais. die
reëele kansen wordt toegedicht
om de regeringskandidaat te
verslaan, staat bekend als een
bekwaam en voorzichtig politi-
Als vertegenwoordiger van
een gematigde oppositie en af
kerig van ieder extremisme
heeft Neves tijdens zijn politie
ke carrière van 40 jaar alle cri
ses in de turbulente geschiede
nis van zijn land zonder kleer
scheuren overleefd. De kleine
kale man met een rond gezicht
en een neus die een dankbaar
object vormt voor tekenaars
van spotprenten, werd zondag
door zijn partijgenoten van de
PMBD enthousiast ingehaald
alsof de toekomstige president
van de 130 miljoen Brazilianen
binnenkwam. Nu gaan ook vrij
wel alle commentaren, waarne
mers en politieke astrologen er
al van uit dat hij in januari 1985
zijn rivaal Paulo Maluf zal ver
slaan.
Op dit moment wordt het on
waarschijnlijk geacht dat de in
veel ogen omstreden Maluf,
sinds zaterdag officieel kandi
daat van de regeringspartij
PDS, veel kans maakt voldoen
de stemmen te krijgen in het
kiescollege van 686 leden dat
de nieuwe president gaat aan
wijzen. Nu een aantal PDS-le-
den zich heeft aangesloten bij
de oppositie, heeft de rege
ringspartij haar meerderheid in
het college verloren.
Neves heeft zodoende een
gunstig vooruitzicht het nieu
we Braziliaanse staatshoofd te
worden. Omdat hij niet met de
militairen heeft samengewerkt,
maar het militaire regime ook
niet openlijk heeft bestreden, is
hij een algemeen gerespecteer
de nationale figuur in zijn land.
Ook de militairen vertrouwen
hem. Op een opmerking over
zijn hoge leeftijd reageerde hij:
"Kanselier Adenauer bouwde
Duitsland op meer dan 70-jari-
ge leeftijd weer op en de jonge
de Arbeiderspartij sprak dit tegen.
„De standpunten liggen nog even
ver uit elkaar als bij het begin van
de besprekingen", aldus Eban.
De Likoed houdt vast aan zijn
standpunt dat de bouw van neder
zettingen op de bezette gebieden
moet doorgaan. De Arbeiderspartij
daarentegen is voorstander van
een beperkte bevriezing van de ne
derzettingen. Over eventuele vre
desbesprekingen met Jordanië
was er geen toenadering tussen
beide partijen. De Likoed is alleen
bereid tot besprekingen in het ka
der van de bestaande vredesak
koorden die autonomie voor de be
zette gebieden inhouden. De Ar
beiderspartij meent dat Israël zon
der voorwaarden vooraf de Jor
daanse koning tot de onderhande
lingstafel moet uitnodigen.
Wel is besloten tot het oprichten
van twee gezamenlijke werkgroe
pen, die zich over de economische
problemen en de defensievraag
stukken gaan buigen. De beide
partijleiders Jitschak Shamir en
Shimon Peres zullen eind deze
week onder vier ogen de personele
vraagstukken bespreken en daar
bij het grote twistpunt: wie van
beiden meer recht heeft op het pre
mierschap.
Nero legde met zijn 27 jaren
Rome in as".
Neves zou wel het oudste
staatshoofd worden van zijn
land als hij president Joao Fi-
gueiredo, de vijfde militaire
president in successie, opvolgt.
De president legt in maart vol
gend jaar zijn functie neer.
De oppositiekandidaat is op
het ogenblik gouverneur van
de staat Minas Gerais, traditio
nele bakermat van veel politici,
waar hij op 4 maart 1910 werd
geboren. Neves werd jurist en
promoveerde later in de econo
mie. Ondanks zijn werk als ad
vocaat, zakenman en bankier
heeft de politiek altijd zijn
voorkeur gehad sinds hij in de
jaren veertig in de gemeente
raad van zijn woonplaats
kwam. Hij heeft ongeveer ie
dere gekozen functie in Brazilië
bekleed behalve het president
schap. In 1946 werd hij af
gevaardigde in zijn staat en
vanaf 1951 was hij federaal af
gevaardigde tijdens vijf rege
ringen. Van 1978 tot 1982 was
hij senator tot hij gouverneur
werd.
Ook bekleedde hij drie minis
tersposten. financiën onder
president Kubitschek, justitie
onder Vargas en premier onder
Goulart. Als verbeten verdedi
ger van de grondwet is Neves
een zeldzaamheid in de Brazi
liaanse politiek, vrij van iedere
smet van schandalen. Hij was
het enige lid van Vargas' kabi
OOST-BERLIJN (Rtr.) - Oost-
Duitsland heeft gisteren de 23s-
te verjaardag van de bouw van
de Berlijnse muur aangegrepen
om het streven van de Oost-
duitse leider Erich Honecker
naar betere betrekkingen met
het Westen te verdedigen tegen
de groeiende kritiek hierop van
de zijde van de Sowjet-Unie.
De krant van de communisti
sche partij, Neus Deutschland,
beschreef de bouw van de
muur op 13 augustus 1961 als
een belangrijke zet om te voor
komen dat het Westen een plan
zou uitvoeren dat beoogde zo
veel onrust in Oost-Duitsland
te veroorzaken dat West-Duits-
land een aanleiding zou hebben
om in te grijpen. Volgens Wes
terse diplomaten zijn de Oost-
duitse beschuldigingen dit
maal veel gematigder en wordt
directe kritiek op de huidige re
gering in Bonn vermeden.
In het artikel, een ingezon
den stuk van een Oostberlijnse
fabrieksarbeider, wordt de vre
despolitiek van Honecker ge
prezen en hem krachtige steun
toegezegd voor alle pogingen
de internationale dialoog te
herstellen. Het artikel was ge
plaatst op een pagina die nor
maal voor commentaren is ge
reserveerd, hetgeen erop wijst
dat het stuk op hoog officieel
niveau was goedgekeurd.
net die de president aanspoor
de aan te blijven en hij stond
aan zijn bed toen Vargas in de
nacht van 24 augustus 1954
zichzelf doodschoot, een bood
schap achterlatend dat Brazi-
lië's vijanden van plan waren
hem af te zetten.
In augustus 1961, na het af
treden van president Quadros,
de laatste president die door
het volk is gekozen, werd hij
een naaste medewerker van
diens opvolger Goulart. Drie
jaar later tijdens en na de mili
taire staatsgreep ontsnapte Ne
ves, leider van de parlementai
re groepering van Goulart in
het huis van afgevaardigden,
aan de onderdrukking.
In 1979 vormde Neves op
aanraden van de regering een
centrumpartij, de Volkspartij
(PP), die voor de parlements-
en gouverneursverkiezingen in
november 1982 opging in de
PMDB. Gekozen tot gouver
neur van Minas Gerais werd hij
leider van de gematigden bin
nen de oppositiepartij, die tal
van verschillende stromingen
herbergt van liberalen tot com
munisten.
Zorgvuldig
Neves' aantrekkingskracht
als populistisch kandidaat ligt
in zijn optreden tijdens zijn po
litieke carrière. Hij heeft zijn
woorden altijd zorgvuldig ge
wogen en nooit aanstootgeven
de opmerkingen gemaakt. In
tegenstelling tot andere poten
tiële kandidaten als PMDB-
voorzitter Ulysses Guimaraes
of de opvliegende linkse gou
verneur van de staat Rio de Ja
neiro Leonel Brizola, heeft Ne
ves nooit de opeenvolgende mi
litaire regeringen sinds 1964 fel
aangepakt.
De mislukking van de cam
pagne voor herstel van de di
recte presidentsverkiezingen al
dit jaar maakte van Neves de
aangewezen man Aanvaard
baar voor de militairen, die
door zoveel tegenwerking in de
laatste fase van hun openings-
politiek in het nauw kwamen,
en gesteund door de belang
rijkste exponent van de opposi
tie Guimaraes, vertegenwoor
digt Neves de laatste hoop van
de oppositie om in 1988 directe
presidentsverkiezingen te krij
gen en in 1986 een nieuwe
grondwet.
Tancredó Neves tegen Paulo
Maluf: het lijkt een conflict tus-
MINNEAPOLIS (Rtr.) - De Demo
cratische presidentskandidaat
Walter Mondale heeft gisteren pre
sident Reagan gekapitteld over
diens grap dat de Verenigde Staten
een bombardement van de Sowjet-
Unie overwegen. „Een president
dient heel, heel erg voorzichtig te
zijn in zijn woordkeuze", aldus
Mondale.
De kandidaat namens de Demo
craten voor de verkiezingen op 6
november gaf zijn commentaar tij
dens een persconferentie. Men
vroeg Mondale om een reactie op
een grap die Reagan zaterdag
maakte. Kort vóór zijn wekelijkse
radiopraatje zei de president, om
zijn stem los te maken, in een mi
crofoon die onbedoeld openstond:
„Landgenoten, het doet mij genoe
gen u te kunnen meedelen dat ik
zojuist een wet heb getekend die
Rusland voor altijd in de ban doet.
Het bombardement begint over
vijf minuten".
Mondale antwoordde: „Ik wil de
uitleg aanvaarden dat hij het als
een grap beschouwde. Maar ande
ren zullen denken dat hij het ern
stig meende. Zulke woorden gaan
sen het democratische Brazilië
van de grootvaders uit de tijd
vóór '1964' en de generatie van
de 'revolutie' die nauwelijks ge
legenheid kreeg zich politiek af
te tekenen. Het jonge Brazilië,
evenals het Brazilië van de ar
men, heeft het misschien moei
lijk zich met één van beide kan
didaten te identificeren. Maar
het volk wordt bij de presi
dentsverkiezing volgend jaar
dan ook niets gevraagd.
een eigen leven leiden en de we
reld luistert er naar". Verder zei
Mondale: „Ik denk dat het hele
maal niet grappig is. Een president
moet heel, heel erg voorzichtig zijn
met zijn woorden, zodat zij over
brengen wat hij wfl overbrengen.
Je moet erg voorzichtig zijn met
wat je zegt als je president bent".
Hij herinnerde er aan dat de re-
gering-Reagan in 1981 en 1982 flink
in moeilijkheden raakte nadat ze
de mogelijkheid had geopperd dat
de Verenigde Staten een nucleair
waarschuwingsschot konden afge
ven en dat ze een beperkte kern
oorlog zouden kunnen voeren. Hij
wees er op dat hierdoor ernstige
problemen met de bondgenoten
ontstonden en „onze tegenstan
ders een geweldig voordeel op het
punt van de propaganda kregen.
Een president moet zorgvuldig
zijn".
CAIRO/BEIRUT (AFP/DPA) - De
Egyptische president, Hosni Moe
barak, heeft gisteren Libië verant
woordelijk gesteld voor het leggen
van mijnen in de Rode Zee. Maar
tegelijk liet de geheimzinnige ter
reurorganisatie „Islamitische Ji
had" weten dat een van haar com
mandogroepen, en niet Iran of Li
bië, 192 mijnen in de Rode Zee en
het Suez-kanaal heeft gelegd.
Op dezelfde dag werd een Sow-
jet-vrachtschip licht beschadigd
door een mijn. Het was het 18e
schip in de afgelopen weken.
Moebarak zei tegen verslagge
vers: „Ik denk dat Libië het gedaan
heeft, maar wij wachten tot wij een
mijn hebben gevonden die onze
vermoedens bevestigt". Hij zei dat
de Egyptische marine in de betref
fende vaarwegen sinds vorige
maand op zoek is naar mijnen
maar er tot nu toe geen enkele
heeft gevonden. Gevraagd naar
mogelijke betrokkenheid van Iran
zei het Egyptische staatshoofd: „Ik
hoop dat wij niets tegen hen vin
den. Wij proberen de oorlog tussen
Irak en Iran tot een einde te bren
gen, dus ik hoop dat de Iraniërs
zich niet hebben ingelaten met een
dergelijke schadelijke en agressie
ve daad". Zowel Iran als Libië
ADVERTENTIE
Schoolkinderen
in Peru gedood
LIMA (UPI) - Leden van de ge
vreesde Peruaanse guerrillagroep
„Sendero Luminoso" (Lichtend
Pad) hebben 15 schoolkinderen
doodgeschoten en daarna hun keel
afgesneden toen zij in een afgele
gen stad in het Andesgebergte aan
het spelen waren. Dit heeft de mi
nister van binnenlandse zaken gis
teren verklaard.
Op een persconferentie zei Luis
Percovich, na een onderhoud met
president Fernando Belaunde Ter
ry, dat een commando van Sende
ro Luminoso de stad Sanchabam-
ba binnendrong en de kinderen
doodde. De moordpartij had afge
lopen vrijdag plaats. Volgens de
minister waren de kinderen tussen
10 en 12 jaar oud. Sanchabamba
ligt 480 km ten zuidoosten van Li
ma in de Andesprovincie Ayacu-
cho.
SEOEL (Rtr) Ruim 1.700 politie
ke gevangenen en misdadigers
worden vandaag vrijgelaten of ko
men weer in bezit van hun burger
rechten door een in Seoel bekend
gemaakt amnestiebesluit. Volgens
de amnestie zullen 714 politieke
dissidenten die al uit de gevange
nis waren vrijgelaten, volledig in
hun burgerrechten worden her
steld.
Voorts zullen 1.016 veroordeel
den in vrijheid worden gesteld.
President Chun Doo Hwan gaf op
dracht hiertoe ter gelegenheid van
de 39ste verjaardag van de onaf
hankelijkheid van Japans bewind.
Onder de betrokkenen zijn 12 die
levenslange gevangenisstraffen
uitzitten.
COLOMBO (Rtr./AFP) Vijftien
Tamil-seperatisten zijn gisteren ge
dood bij twee vuurgevechten met
veiligheidstroepen in de roerige
noordelijke provincie.
Tien guerrillastrijders vonden de
dood in een vuurgevecht tussen
een legerkonvooi en een groep Ta
mil-seperatisten in het noordelijke
Kaithady.Bij een andere schermut
seling kwamen vijf guerrillastrij
ders om het leven toen zij een
vuurgevecht van 45 minuten lever
den met de politie, zo heeft de mi
nister voor nationale veiligheid.
Lalith Athulathmudali, meege
deeld.
heeft elke betrokkenheid tegenge
sproken. Beide landen hebben de
mijnexplosies een „imperialisti
sche samenzwering" genoemd die
tot doel heeft een Amerikaans
bruggehoofd in de Rode Zee te
vestigen.
Een anonieme vertegenwoordi
ger van de pro-Iraanse „Islamiti
sche Jihad" (Heilige Oorlog) zei in
een telefoontje aan het kantoor van
het Franse persbureau AFP in Bei
roet opnieuw dat zijn organisatie
de mijnen had gelegd. Moebarak
zei daarover: „Zij kunnen beweren
wat zij willen, wij moeten geloven
waar wij van overtuigd zijn".
Vandaag komen vier Britse mij
nenvegers in de Egyptische haven
stad Port Said, in het noorden van
het Suez-kanaal, aan om - in mili
tair jargon - „zoek en vernietig ac
ties" uit te voeren tegen de drijven
de explosieven. Gisteren vertrok
ken drie Franse schepen naar de
Rode Zee om zich te voegen bij de
mijnenvegers en helikopters van
de Verenigde Staten en Groot-Brit-
tannië. Uit defensiebronnen in Ro
me werd vernomen dat ook Italië
zal deelnemen aan de-opruimings
operatie ten behoeve van de inter
nationale handelsvaart. Saoedi-
Arabië heeft zijn havens openge
steld voor de westerse vloot.
24 of 31 augustus 5- of 6-persoonsbunga^v
Of u nu een paar weken komt of slechts een langweekend, zo'n Vendorado bungalowvakantie is een
echte 5-sterrenvakantie. Als eind augustus de grootste drukte voorbij is, geniet u in alle rust van de
/.omer. En nog extra voordelig ook! U bent welkom in Loohorst in de Limburgse Peel en Heilbachsee
in de Duitse Eifel. Luxueuze bungalowparken met èlle komfort: gezellige bungalows met open
keuken en kleuren-tv moderne zwembaden veel sportieve akkommodaties sfeervolle
restaurants prachtige omgeving met veel natuurschoon.
Reserveer nu bij ABN en Vroom Dreesmann.
Of bel meteen Vendorado:
5-sterrenbungalowparken van Vroom Dreesmann
Al 18 schepen beschadigd
