Polen wil geen
enkele sanctie
Groei wereldbevolking
blijft groot probleem
Zoekacties naar mijnen
Reactie op aanbod VS
Peres bijna
zeker leider
van kabinet
in Israël
'Kapers werden niet
direct gefusilleerd'
Duitsland rekent op
bezoek van Honecker
Bejaarde van
103 beroofd
en verwond
Nederlands schip voor anker
na explosies in Rode Zee
ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1984
BUITENLAND
PAGINA 7
WARSCHAU (UPI-DPA) - Polen heeft het Amerikaanse aanbod tot intrekking van
enkele sancties niets nieuws genoemd en heeft geëist dat alle Amerikaanse beperkin
gen onvoorwaardelijk worden ingetrokken. De Poolse regering reageerde hiermee op
een Amerikaans aanbod tot het opgeven van bijvoorbeeld het verzet tegen het Poolse
lidmaatschap van het Internationaal Monetair Fonds IMF in antwoord op een rege
ringsamnestie voor politieke gevangenen.
Gisteren hebben de Verenigde Sta-
ten de opheffing van enkele econo
mische sancties officieel bekend
gemaakt. Meegedeeld werd dat een
verbod voor vluchten van de Pool
se luchtvaartmaatschappij Lot
naar de VS is ingetrokken en dat
de wetenschappelijke uitwisselin
gen tussen beide landen worden
hervat. President Ronald Reagan
zei dat hij zal overwegen andere
strafmaatregelen later op te heffen.
De bedoelde sancties werden in
gesteld na de afkondiging van de
staat van beleg in Polen in decem
ber 1981. De leider van het verbo
den poolse vakverbond Solidari
teit, Lech Walesa, heeft de beslis
sing van de Amerikanen gisteren
wel toegejuigd. "Als Pool ben ik
blij", zei Welesa tegen verslagge
vers toen hij gisterochtend naar
JERUZALEM (AFP/DPA) - De Is
raëlische Arbeiderspartij heeft gis
teren de steun verkregen van de af
gevaardigde van de „Ometz"-partij
voor de kandidatuur van Shimon
Peres voor het premierschap. Met
de steun van de rechts-liberale par
tij, die met één zetel in de Knesset
is vertegenwoordigd, lijkt Peres er
praktisch van verzekerd de leider
van het komende Israëlische kabi
net te worden.
Aan het eind van drie dagen van
besprekingen tussen president
Herzog en vertegenwoordigers van
de diverse partijen ziet het er naar
uit dat 60 van de 120 Israëlische
parlementariërs de kandidatuur
van Peres steunen en 54 de demis
sionaire premier, Yitzhak Shamir.
Uit de stap van de Ometz-partij
concluderen politieke commenta
toren in Israël dat president Her
zog volgende week aan de leider
van de Arbeiderspartij de opdracht
zal geven een nieuwe regering te
vormen.
Die komende regering kan er
nog altijd een van nationale een
heid worden, een mogelijkheid die
Peres en Shamir eerder deze week
bespraken omdat de Arbeiderspar
tij noch Shamirs Likoed-blok tot
dusver een coalitie met een werk
bare meerderheid van tenminste
61 zetels konden vormen. Peres'
Arbeiderspartij behaalde bij de
verkiezingen van 23 juli 44 zetels in
de Knesset en zij kan verder reke
nen op de steun van van de cen
trum-linkse „Shinui"-partij (3 ze
tels), van de 3 afgevaardigden van
de „beweging voor de burgerrech
ten" en van de 3 man sterke fractie
van de „Jahad "-partij van Ezer
Weizman.
zijn werk ging. Hij weigerde echter
verder commentaar.
De Poolse regeringswoordvoer
der Jerzy Urban zei dat „het Ame
rikaanse standpunt niet wordt ge
kenmerkt door een bedoeling zich
af te wenden van het beleid inzake
het opleggen van beperkingen of
Premier Don Martina
DEN HAAG (GPD) - De Antil
liaanse minister-president Don
Martina heeft gisteren pertinent
ontkend dat de door hem ingescha
kelde Venezolaanse commando's
begin deze week de twee kapers
van een DC-9 met nekschoten om
het leven hebben gebracht. „Er is
geen enkele indicatie dat de twee
kapers terstond zijn gefusilleerd",
zo verklaarde Don Martina in een
telefonisch gesprek met de GPD.
Vanuit St. Maarten, waar hij een
conferentie bijwoont, verklaarde
de Antilliaanse premier dat de ver
klaringen die in de afgelopen da
gen door de passagiers van het ge
kaapte toestel waren gedaan „vol
strekt tegenstrijdig zijn".
„Er is-geen enkel bewijs dat de
commando's op last van de leiding
van de actie beide kapers meedo
genloos uit de weg hebben ge
ruimd", zo verklaarde Martina, die
de actie persoonlijk had geleid. Hij
zei dat hij de procureur-generaal
tevens minister van justitie, Louis
Nahr, opdracht heeft gegeven om
een rapport op te stellen over de
gang van zaken bij de actie. Maar
hij is niet van plan om een onder
zoek te laten instellen naar de be
weringen van de passagiers.
De Antilliaanse minister-presi
dent ontkende dat hij voor de be
storming van de gekaapte DC 9, de
toestemming had gevraagd van de
regering in Den Haag. „Het was
een binnenlandse aangelegenheid,
waarvoor geen fiat van Den Haag
nodig was", zo zei hij.
Volgens Martina heeft minister
Van Aardenne hem gebeld om in
formatie. Maar het kabinet voor
Antilliaanse zaken in Den Haag
had tevoren meegedeeld dat Van
Aardenne, die premier Lubbers
alsook minister De Koning voor
Antilliaanse zaken verving, in een
telefonisch gesprek het groene
licht had gegeven voor het toelaten
van de buitenlandse troepen en de
bestorming van de DC9. Martina
ontkende ook dat de Venezolanen
en Amerikanen, die de actie heb
ben uitgevoerd, militairen zijn.
Volgens de Antilliaanse premier
betrof het hier „politieagenten".
Volgens het in Willemstad ver
schijnende blad Beurs en Nieuws-
BONN/OOST-BERLIJN (DPA-
REUTER-UPI) - De regering in
Bonn gaat er nog steeds van uit dat
de Oostduitse leider Erich Honec-
ker eind september de Bondsrepu
bliek bezoekt. Regeringsfunctiona
rissen hebben gisteren bijzonder
heden van het programma ont
huld, maar een officiële aankondi
ging van het bezoek is pas te ver
wachten kort vóór het feitelijk be
gint. Al enkele weken geleden is
uitgelekt dat Bonn en Oost-Berlijn
hebben afgesproken dat Honecker,
die in het tegenwoordig Westduit-
se Saarland is geboren, van 26 tot
29 september als eerste Oostduitse
leider naar de Bondsrepubliek
komt.
De Sovjetunie is onderwijl druk
bezig kritiek te leveren op de op
zienbarende verbetering in de be
trekkingen tussen Oost- en West-
Duitsland. Nadat het partijblad
„Pravda" twee keer binnen één
week had gewaarschuwd voor het
oprukken van „revanchisten" bin
nen de regering in Bonn, drukte de
legerkrant „Krasnzüa Zvezda" gis
teren een commentaar af, waarin
de jongste lening van Westduitse
banken aan de DDR tot een bedrag
van 950 miljoen mark (ruim 1 mil
jard gulden) wordt geïnterpreteerd
als een kennelijke poging, het be
wind in de communistische Duitse
staat te ondermijnen. Het viel
waarnemers op, dat de media in de
DDR gisteren geen woord besteed
den aan de aanval van de Pravda
van donderdag, die dezelfde strek
king had als het artikel in de leger
krant.
Een Westduitse deskundige inza
ke de Sovjetunie heeft gisteren het
vermoeden uitgesproken dat er
binnen de leiding van de Sovjetu
nie een machtsstrijd aan de gang
is, die er toe zou kunnen leiden dat
Honecker het veld moet ruimen.
„Moskou wil het bezoek van Ho
necker verhinderen. Er zijn aanwij
zingen dat de Sovjets Politburolid
Egon Krenz op zijn plaats willen
installeren", aldus professor en
schrijver Wolfgang Leonhard in
een artikel in de krant „Bild Zei-
tung". Leonhard, die hoogleraar in
de geschiedenis is, heeft verschei
dene boeken geschreven over de
communistische ideologie en het
Sovjetsysteem. Ook heeft hij gast
colleges gegeven op de universitei-
en van Yale en Oxford.
De Westduitse Kremlinoloog zei
dat er bepaalde aanwijzingen zijn
dat president Konstantin Tsjernen-
ko het politieke apparaat van de
Sovjetunie niet volledig in de hand
heeft. „Honecker vertrouwt op de
macht van premier Nikolai Ticho-
nov en Politburolid Michael Gor-
batsjov, die het conflict tussen
Oost en West willen afzwakken.
Maar de haviken onder aanvoering
van de ministers van buitenlandse
zaken en defensie, Andrei Gromy-
ko en Dmitri Oestinov, zijn bang
voor een toenadering tussen Oost
en West-Duitsland", aldus Leon
hard.
van inmenging in onze binnen
landse aangelegenheden". „Het be
tekent niet dat wij halleluja zullen
beginnen te zingen. Wij eisen dat
alle onwettige sancties onvoor
waardelijk worden opgeheven. De
Verenigde Staten proberen Polen
als hun 51ste staat te behandelen".
berichten waren er tenminste drie
passagiers die de executie van de
kapers hadden gezien. Een van
hen, Boy Winklaar, die na de be
storming als laatste uit het vlieg
tuig was gestapt, verklaarde giste
ren voor de Curacaose radio dat de
commando's via hun walkie-talkie
hun superieuren hadden gevraagd
wat zij met de kapers moesten
doen. „Het antwoord was: „Volg
uw orders". Daarop hebben vol
gens Winklaar de commando's de
kapers, een Haitiaan en een man
met een paspoort van de Domini
caanse republiek, ter plaatse dood
geschoten.
Winklaar zat voor in het vliegtuig
dichtbij de cockpit, en kon de ge
sprekken tussen de commando's
en het crisiscentrum in de ver
keerstoren duidelijk volgen, sa
men met twee andere passagiers.
Volgens hen konden de kapers niet
tijdens de bestorming zijn doodge
schoten omdat zij voor in het vlieg
tuig bij de piloot zaten. Als zij het
toestel schietend waren binnenge
vallen zou dat het leven van de pas
sagiers in gevaar hebben gebracht.
De bewering van de Antilliaanse
regering dat de twee kapers bij de
inval waren neergeschoten, klopt
volgens de getuigen niet met de
feiten.
In juridische kringen in Willem
stad zijn grote vraagtekens gezet
achter de commando-actie. Oud-
gedeputeerde voor financiën, mr.
Farol Metry, pleitte krachtig voor
een diepgaand onderzoek door jus
titie. Vooralsnog twijfelt hij niet
aan de verklaringen van de oogge
tuigen. Hij wil dat de zaak tot op de
bodem wordt uitgezocht. „De com
mando's kunnen geen rechter en
beul tegelijk zijn", zo verklaarde
mr. Metry door de telefoon.
Uit de verklaringen van de pas
sagiers bleek later ook dat de situa
tie in het toestel niet zo ernstig
was. Het was binnen wel heet,
maar onder de passagiers heerste
toch wel een ontspannen sfeer. Er
werd veel gelachen en iedereen
maakte grapjes, zo vertelden pas
sagiers aan een verslaggever van
het blad Beurs en Nieuwsberich
ten.
MADRAS Het dodental van de bomaanslag op het vliegveld van Madras in India is gestegen tot 29. Er zijn
tientallen gewonden. Tot dusver heeft niemand zich verantwoordelijk gsteld voor de explosie. Waarnemers
brengen de aanslag in verband met het etnisch geweld op Sri Lanka (Foto ap»
Bomaanslag
op ESA werk
Action Directe
PARIJS (Rtr) - De verboden anara-
chistische groepering Action Di
recte heeft gisteren in een telefoon
tje de verantwoordelijkheid op
geëist voor de bomaanslag op het
Parijse kantoor van de Europese
ruimtevaartbureau ESA. Bij die
aanslag liepen zeven mensen lichte
verwondingen op.
In de anonieme boodschap werd
verder gezegd dat er met rode verf
een boodschap op de muren van
het ESA-kantoor was geschreven:
'Oorlog aan de oorlog, A.D.'.
Na lange tijd niets van zich te
hebben laten horen eiste Action
Directe op 12 juli de verantwoorde
lijkheid op voor een aanslag op het
Atlantische Instituut in Parijs, een
'denktank' op het gebied van inter
nationale zaken. In de daarop vol
gende dagen waren de ministeries
van defensie en buitenlandse za
ken doelwit van aanslagen. Behal
ve de materiële schade vielen daar
bij drie gewonden.
Action Directe is verder verant
woordelijk voor een reeks anti-
joodse aanslagen in Parijs. De poli
tie neemt aan dat de in 1982 verbo
den groepering niet meer dan 100
actieve leden telt. De groep, die in
1979 is opgericht door activisten
uit de gegoede middenklasse, on
derhoudt banden met buitenland
se extremistische bewegingen en
heeft als doelstelling het plegen
van terreuracties.
BIRMINGHAM (AP) - De po
litie van Birmingham is op
zoek naar een inbreker die
woensdagavond binnendrong
in de woning van een 103-jarige
vrouw, haar verwondingen toe
bracht en er vandoor ging met
160 pond (bijna 700 gulden), die
de vrouw opzij gelegd had om
haar gas- en electriciteitsreke-
ning en haar weekeindinkopen
te kunnen betalen.
De hoogbejaarde vrouw, die
gedeeltelijk doof is en zich al
leen kan voortbewegen met be
hulp van een looprek, werd
donderdagochtend aangetrof
fen in haar woning door maat
schappelijk werkers. Zij lag op
de grond met blauwe plekken
in haar hals en op haar armen
en schouders en een kleine
snijwond aan haar keel, ver
moedelijk veroorzaakt door de
ring van de inbreker.
Volgens mevrouw Titmus,
het slachtoffer, was de dader
ongeveer 2 meter lang. Zijzelf is
anderhalve meter groot. Ze zei
dat ze zich verzet had tegen de
indringer, maar zonder succes.
Na explosies in Rode Zee
CAIRO (RTR-DPA) - Een dag na
dat in de Rode Zee weer drie
vrachtschepen door geheimzinni
ge explosies werden beschadigd, is
de Egyptische marine in de Golf
van Suez een omvangrijke actie
voor het zoeken naar mijnen be
gonnen. Naar gisteren in Caïro
werd meegedeeld nemen op Egyp
tisch verzoek ook 15 Amerikaanse
springstofdeskundigen aan de ac
tie deel.
Het Egyptische persbureau voor
het Midden-Oosten MENA meldde
uit de Noordjemenitische hoofd
stad San'a dat ca 500 km ten noor
den van Bab el-Mandeb, de
zuidelijke toegang tot de Rode zee,
een Turks en een Grieks schip
door explosies van drijvende mij
nen licht werden beschadigd. Ver
der noordelijk in de Rode Zee was
een Oostduits schip op een mijn
gevaren. Ook dit schip liep lichte
schade op. In totaal zijn nu in een
week tijd acht vrachtschepen door
explosies beschadigd.
De Democratische Republiek
(Zuid) Jemen heeft gisteren de
mijnexplosies voor de kust van
Noord-Jemen veroordeeld. Zij
waarschuwde tegen elke poging de
spanning in het gebied te doen toe
In een officiel in de hoofd
stad Aden gepubliceerd communi
que deelden de Zuidjemenitische
autoriteiten mee dat de twee partij
en van Jemen gezamenlijk het
hoofd zullen bieden aan elk gevaar
dat hun soevereiniteit en de vrij-*
heid van de scheepvaart in de wa
teren van de Rode Zee bedreigt.
De Egyptische regering heeft
herhaaldelijk verklaard dat de
scheepvaart in het Suezkanaal en
in de Golf van Suez geen gevaar
liep. De minister van buitenlandse
zaken. Esmat Abdel Meguid,
noemde beweringen van de islami
tische organisatie „Jihad" (heilige
oorlog) dat zij 190 mijnen in de Ro
de Zee had gelegd, onzin.
Volgens een opgave van de Brit
se verzekeringsmaatschappij
Lloyds zijn er sedert 27 juli negen
schepen getrofffen en beschadigd.
Het zijn een Japans, een Libe-
'riaans, een Grieks, een Turks, een
Oostduits, een op de Bahama's ge
registreerd en een in China geregi
streerd vrachtschip, een Panamees
hulpschip voor booreilanden en
een Spaans tankschip.
GRONINGEN - Het Nederlandse kapitein heeft besloten af te wach-
koelschip Joint Frost (1580 brt) is ten tot er meer duidelijkheid is
op vijf mijl van de Noordjemeniti- over de situatie in het gebied,
sche havenplaats Hodeida voor an
ker gegaan nadat onder meer bij de De Joint Frost is met een lading
zuidelijke toegang tot de Rode Zee bevroren kippen op weg naar Du-
een aantal koopvaardijschepen bai. In Hodeida had het schip, dat
door explosies is beschadigd. De achttien bemanningsleden aan
eigenaresse van het schip, de Gro- boord heeft, een gedeelte van zijn
ningse rederij Seatrade, zegt dat de lading gelost.
In Mexico begint maandag'onder
auspiciën van de Verenigde Naties
de tweede wereldbevolkingsconfe
rentie, nadat tien jaar geleden het
actieplan inzake de groei van de
wereldbevolking in Boekarest
werd aangenomen. Tijdens de een
week durende conferentie zal het
actieplan uit 1974 worden bijge
steld aan de hand van vier hoofd
thema's, te weten gezin en vrucht
baarheid, migratie en bevolkings
spreiding, milieu en gezondheid,
alsmede sterfte en gezondheidsbe
leid.
door
Rob Hirdes
Het Nederlandse standpunt om
trent het bevolkingsvraagstuk gaat
ervan uit dat de bevolkingsgroei
nog steeds een urgent probleem is.
Ook al neemt de wereldbevolking
momenteel minder snel toe dan in
de jaren vijftig en zestig. Steeds
meer mensen op aarde betekent,
aldus de Nederlandse opstelling, te
veel monden om te voeden en een
fatale aanslag op natuurlijke hulp
bronnen en milieu.
Daarin wordt een directe relatie
gelegd tussen enerzijds de proble
men van honger, uitputting van
hulpbronnen, aantasting van het
milieu en anderzijds de bevol
kingsgroei. Dat leidt dan weer au
tomatisch tot de veronderstelling
dat geboortenbeperking de oplos
sing bij uitstek van al deze vraag
stukken zal brengen. Die Neder
landse stellingname wordt echter
onder andere door de Werkgroep
Medische Ontwikkelingssamen
werking (Wemos) als een te simpe
le oplossing beschouwd.
Langer leven
Op dit moment leven er zo'n 4,58
miljard mensen op de aarde, van
wie vijfenzeventig procent in de
Derde Wereld. Verwacht wordt dat
in het jaar 2000 de wereld ongeveer
6,1 miljard mensen zal tellen. Meer
dan negentig procent van die ver
wachte groei zal in de armste lan
den plaatshebben. Deze toename is
echter niet zozeer het resultaat van
een explosieve groei van het aantal
kinderen, dat vrouwen baren, maar
veel meer van een positieve veran
dering; namelijk het feit dat meer
mensen langer leven.
Daling van de kindersterfte en
stijging van de levensverwachting
in de landen van de Derde Wereld
zijn de oorzaken van deze verande
ring. Het geboortencijfer zelf is da
lende in alle regio's van de wereld
met uitzondering van de sub-Saha
ra in Afrika.
Op dit moment heeft bijna een
kwart van de wereldbevolking te
weinig te eten. Als honger een oor
zaak van overbevolking zou zijn,
dan zou men een direct verband
tussen honger en bevolkingsdicht
heid verwachten. De dichtsbevolk-
te landen op de wereld zijn echter
het rijkst en kampen niet met hon-
gerproblemen; althans niet op gro
te schaal.
Op dit moment wordt er vol
doende voedsel geproduceerd op
de aarde om iedereen van eten te
voorzien. Zo wordt er op wereld
schaal alleen al aan graan voldoen
de geproduceerd om zes miljard
mensen bijna anderhalf keer de
huidige wereldbevolking - te
voorzien in hun calorische en ei
witbehoeften. De meeste landen
beschikken dan ook over voldoen
de voedsel voor hun bevolking, als
het maar gelijk verdeeld zou wor
den.
Maar India bijvoorbeeld expor
teerde meer dan een miljoen ton
aan graan na de oogst van 1978, ter
wijl zo'n twintig tot veertig procent
van de bevolking er honger leed. In
Latijns-Amerika nam de voedsel-
produktie sneller toe dan de bevol
king. Er zou in principe voldoende
voedsel zijn voor iedereen. Maar
desondanks lijdt een vijfde deel
van de bevolking er aan chroni
sche ondervoeding.
Verdeling
Probleem is dus niet zozeer de
voedselproduktie dan wel de ver
deling ervan onder invloed van het
marktmechanisme. Grote delen
van de Derde Wereld worden be
nut voor de produktie van export
gewassen, die slechts door een
klein deel van de wereld worden
geconsumeerd. Zo voeren 36 van
de veertig armste landen ter we
reld voedsel uit naar Noord-Ameri-
ka, terwijl Afrika een belangrijke
exporteur naar Europa is van pro-
teine.
In de praktijk komt het erop
neer, dat de zogenaamde ontwik
kelde landen, waar twintig procent
van de wereldbevolking leeft, 68
procent van alle voedselimporten
voor hun rekening nemen. De
geindustrialiseerde landen bepa
len tevens welk voedsel wordt ver
bouwd en waar dat voor wordt ge
bruikt. Daarbij wordt een derde
van de wereldgraanproduktie ge
bruikt als veevoer. Gedeeltelijk ge
beurt dat in het kader van de pro
duktie van vlees. Met andere woor
den: niet zozeer de bevolkingsaan
was in de Derde Wereld dan wel de
consumptieve vraag in de rijke lan
den is debet aan de voedseltekor
ten.
Desondanks is een wereldwijd
bevolkingsbeleid in het scala van
de mondiale problematiek ge
wenst. Negen op de tien vrouwen,
op een groep van 21.000 door de
World Health Organisation geinter-
viewde vrouwen, zeggen dan ook
zich bewust te zijn van het feit dat
geboortenspreiding zowel hun ei-
t'fh
W
1/
i
Ondervoeding en kindersterfte
zijn belangrijke agendapunten op
de Wereldbevolkingsconferentie.
(foto GPD)
gen gezondheid als de gezondheid
van hun kinderen ten goede komt.
Toch blijkt de kloof tussen het
beleid van nationale regeringen en
internationale organisaties tot re
ductie van de geboortencijfers
groot. In het ene land wordt met
een beschuldigende vinger naar
vrouwen gewezen als ze wel kinde
ren baren (China, Bangladesh); in
het andere land (Frankrijk, Duits
land) als ze geen of te weinig kinde
ren baren.
Het wereldwijde netwerk van in
stanties op het gebied van 'gezins
planning' kan in zijn taakstelling
dan ook niet of nauwelijks om een
diversiteit van factoren heen, die
bepalend is voor de gezinsgrootte.
Zoals de economische noodzaak,
sociale en culturele normen, als
mede religieuze waarden.
Sterilisatie
De medisch-technische evolutie
is zover voortgeschreden, dat het
in principe voor vrouwen mogelijk
is te voorkomen dat zij ongewenst
zwanger worden of ongewenst een
kind ter wereld brengen. De ver
spreiding van die in het Westen
ontwikkelde kennis en middelen
over de gehele .wereld, met name
via de gezinsplanningsprogram
ma's, heeft geleid tot de volgende
situatie: Op dit moment worden
per jaar tachtig miljoen mensen ge
steriliseerd, de 'pil' wordt geslikt
door 55 miljoen vrouwen en naar
schatting laten per jaar 55 miljoen
vrouwen zich aborteren, van wie
de helft illegaal.
Die - veelal illegale - abortus
sen als uiterste vorm van geboor-
tencontrole, die vrouwen zelf han
teren, moeten ze vaak bekopen
met onvruchtbaarheid, vermin
king of de dood. In Latijns-Ameri
ka vormt illegale, onveilige abortus
de tweede doodsoorzaak van vrou
wen in de vruchtbare leeftijd. In
Turkije en Venezuela is zestig pro
cent van de bedden van vrouwen
afdelingen van stedelijke zieken
huizen en is veertig tot vijftig pro
cent van de beschikbare bloed-
voorraad nodig ten behoeve van
vrouwen die lijden aan de gevol
gen van illegale abortus. Geschat
wordt dat - voor de hele wereld
vijf tot vijftien op de duizend vrou
wen. die in ziekenhuizen worden
opgenomen vanwege complicaties
door een illegale abortus, sterven.
Aan de door de westerse wereld
in de Derde-Wereldlanden geïntro
duceerde geboortenregelingsme-
thoden, die medische voor- en na
zorg vereisen, kleeft in een aantal
gevallen het bezwaar, dat medi
sche hulpposten en medisch perso
neel onvoldoende aanwezig zijn.
Vrouwen, die door de zorg voor
kinderen, huishouden en land in
hun bewegingsvrijheid zijn be
perkt, kunnen minder makkelijk
naar een medische hulppost rei
zen. Maar voor de problemen zijn
op diverse plaatsen in de wereld
'oplossingen' bedacht.
Zo wordt er niet-medisch peso-
neel ingezet in de verstrekking van
voorbehoedmiddelen. In Kenia
komt het voor dat dit personeel
wordt voorzien van een verpleeg
stersuniform om de geloofwaardig
heid te vergroten. In tal van Derde-
Wereldlanden is de pil gewoon ver
krijgbaar bij de kruidenier. Of ko
men medische hulpposten naar de
vrouwen toe. Vrachtwagens rijden
de dorpen langs. Er moet veelal
snel worden beslist. Van een 'gein-
formeerde' keuze komt in een der
gelijke situatie weinig terecht.
Veel landen koppelen een eigen
'waarderings- of beloningssys
teem' aan bepaalde vormen van ge
boortenbeperking. Zo krijgen
zwarte vrouwen in Zuid-Afrika,
volgens het Zuidelijk Afrika
Nieuws, slechts een arbeidscon
tract als zij de prikpil of een ander
voorbehoedmiddel gebruiken, ter
wijl grote sterilisatie- en abortus-
campagnes onder de zwarte bevol
king op touw worden gezet. Ander
zijds worden blanke vrouwen op
geroepen meer kinderen te baren.
Tegen beloning, zoals in India,
Thailand, Kenia, of met het geweer
op de borst (Bangladesh), of onder
grote druk van de ambtenaar, die
een premie ontvangt voor het aan
tal sterilisaties dat hij op zijn naam
heeft staan, worden over de gehele
wereld vrouwen gesteriliseerd. In
El Salvador zijn ziekenhuizen en
gezondheidwerkers bijna verplicht
te voldoen aan maandelijkse
streefcijfers van sterilisaties.
In de afgelopen negen jaar wer
den bijna 150.000 sterilisaties uit
gevoerd, waarvan zeventig op
mannen, op een totale bevolking
van vijf miljoen. In Colombia, waar
vanaf de zestiger jaren veel family-
planningsfondsen zijn geïnves
teerd in sterilisatie-klinieken, is
een sterilisatie bijna gratis en bo
vendien gemakkelijk verkrijgbaar
in tegenstelling tot andere voorbe
hoedmiddelen, die duur zijn en een
abortus, die verboden is.
De Werkgroep Medische Ont
wikkelingssamenwerking acht het
een eerste vereiste, dat de vrou
wen, waar ook ter wereld, de moge
lijkheid wordt geboden zelfstandig
te beslissen over geboortenrege-
ling en de wijze waarop. Dat kan
alleen als zij geinformeerd worden
over mogelijke risico's, die zij lo
pen bij het gebruik van een speci
fiek voorbehoedmiddel, als zy
voorgelicht worden over andere
middelen en als zij weten dat steri
lisatie onomkeerbare effecten
heeft. Als zij dan een keuze maken,
moet die in vrijheid gebeuren. Dus
zonder beloning of strafmaatregel.
