De wil van ABC is
wet in Los Angeles
De 'open' Amerikaanse kampioenschappen
ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1984
EXTRA
De kip met de gouden eieren blijkt na een week Olympische Spelen zo kaal als een
biljartbal. Alom geweeklaag van neringdoenden rondom de sportarena's. En dat
terwijl het allemaal om de centen was begonnen. De Amerikaanse media doen
hun uiterste best om het te doen voorkomen dat de Russen en Oostduitsers
evenmin bestand zouden zijn geweest tegen het machtsgeweld van hun
landgenoten. De sponsors mochten eens boos worden. De tussenstand in een
circus waar niets te gek is.
door Albert Geesing
Een Amerikaanse familie 'doet' de Olympische Spelen in deze uitmonstering.
De tophit van de 23e
Olympische Spelen vertoont
halverwege al duidelijke
sLijtageverschijnselen. De
diepe groeven in het
grammofoonplaatje met aan
beide kanten de Star Spangled
Banner - het Amerikaanse
volkslied dus - toont de grote
overmacht van de Verenigde
Staten bij hun 'eigen' Spelen.
Maar met het kwik stijgt ook
de massahysterie in Los
Angeles met de dag.
Want alsof er geen sprake is van
'bedorven' Spelen en alsof de
crème de la crème van de
internationale sportwereld zich in
de Amerikaanse metropool heeft
verzameld, doen de Amerikanen of
hun neus bloedt en kent de
euphorie nauwelijks grenzen. Op
de tjokvolle tribunes klappen zij
zich de handen stuk en vallen bijna
in katzwijm als wéér een van hun
landgenoten een nieuw hoofdstuk
heeft toegevoegd aan de imposante
zegereeks bij deze 'open'
Amerikaanse kampioenschappen.
„Maar op deze manier", zegt een
restaurateur met gevoel voor
realiteit, om zich vervolgens in één
adem te beklagen over de geringe
clientèle, „is er toch geen lol meer
aan". Wat hem betreft hoeft het
niet meer. Want financieel wordt
hij ook al geen cent wijzer van deze
Spelen. De kip met de gouden
eieren die hem vooraf was beloofd,
blijkt achteraf niet meer dan een
kale kip waarvan geen veer te
plukken is. „En ik ben heus niet de
enige die klaagt", zegt hij op
mistroostige toon. „Veel van mijn
collega's, hotelhouders,
taxichauffeurs en autoverhuurders
worden van de Olympische Spelen
geen cent wijzer. Sterker nog,
sommigen kost het eerder geld
doordat zij investeringen hebben
gedaan die er nooit uitkomen".
Media
Maar de 'show must go on'. En
vindingrijk als de Amerikanen nu
eenmaal zijn, hebben zij
razendsnel het gevaar onderkend
van de averechtse uitwerking die
het machtsvertoon op de
Amerikaan in de huiskamer zou
kunnen hebben. Met ABC voorop,
het televisiestation dat miljoenen
heeft gepompt in deze
onderneming, wringen televisie en
kranten zich in allerlei bochten om
de belangstelling voor de Spelen
hoe dan ook op peil te houden.
Want anders zouden de
adverteerders wel eens in opstand
kunnen komen. En daarmee staat
of valt het hele circus.
De media leggen zich in dat
opzicht ook geen enkele beperking
op en voeren het bijna walgelijk
aandoende chauvinisme elke dag
verder op om de interesse vast te
houden. Met gillende koppen,
uitgevoerd in chocoladeletters,
bejubelt de Los Angeles Times
dagelijks in een 40 tot 48 pagina's
omvattend kleurkatern hoe groot,
oppermachtig en fantastisch de
Amerikaanse sporthelden wel niet
zijn. Maar uit vrijwel niets blijkt
dat de twee andere sportgiganten
in de wereld - de Sowjet-Unie en de
DDR - uit wraak voor de
Souvenirverkopers bij het Coliseum: geringe klandizit
het de beurt aan de schrijvende
pers. U bent niet van ABC, dan
mag u de auto hier niet parkeren. U
wilt iets eten, sorry, maar dit
restaurant is alleen voor
verslaggevers van ABC. Na een
paar dagen hangt ABC en alles wat
daarmee te maken heeft je de keel
uit.
Ook daaraan wen je na verloop van
tijd, maar je gaatje wel bezorgd
afvragen waar het einde is. Dag in
dag uit krijg je als schrijvende pers
steeds vaker het gevoel datje in dit
commerciële circus niet meer
meetelt en lachje uiteindelijk om
de werkelijk gemeende opmerking
van IOC-voorzitter Juan Antonio
Samaranch als zou de totale pers
tot de Olympische familie behoren.
Een lachertje, maar kan
Samaranch het helpen dat de
commercie in de loop der jaren alle
sportevenementen van enige allure
in haar wurgende greep heeft
gekregen en er nu de dienst
uitmaakt? Of toch soms?
Fiasco
Ondertussen klagen de
neringdoenden rond het
Olympisch stadion, het
perscentrum en de andere
sportarena's steen en been over de
geringe klandizie. Want de big
business die de plaatselijke
middenstand was beloofd, dreigt
op een volledig fiasco uit te lopen.
Auto's die een week geleden nog
voor veertig dollar per dag werden
verhuurd, gaan nu al vaak weg
voor de helft van de prijs. De
hotelbedden die aan al die
Europeanen konden worden
gesleten voor 100 dollar of meer
per dag, bleven grotendeels
onbeslapen.
„Vorig jaar omstreeks deze tijd",
klaagt een hotelier in het centrum
van Los Angeles, „had ik meer
klanten dan nu". Maar in datzelfde
hotel slaapt wel een aantal
Nederlandse journalisten voor 90
dollar per nacht, terwijl een
toevallige binnenkomer er voor 58
dollar terecht kan.
Maar niet alleen de hotel- en
restauranthouders, vrijwel
iedereen die maandenlang in de
waan heeft verkeerd dat de Spelen
van Los Angeles van hem een
gefortuneerd man zouden maken,
komt nu al bedrogen uit. De duurte
van de dollar heeft de Europeaan
schrik aangejaagd, de
onheilspellende berichten over
totaal verstopte freeways heeft tal
van inwoners doen besluiten uit te
wijken naar Mexico City of
Montreal. „Ik gebruik elke dag de
freeway", zegt Ben Gering, een
Nederlander, die in 1965 met z'n
ouders naar de Verenigde Staten
emigreerde en bij deze Spelen als
een van de duizenden
veiligheidsofficieren fungeert,
„maar zo rustig als nu heb ik het
nog nooit meegemaakt".
Want vanwege de alarmerende
berichten en de oproep van de
organisatie om gebruik te maken
van het openbaar vervoer, is het op
de autowegen stiller dan ooit. „Ze
hebben ons een koe met gouden
hoorns beloofd", mokt Robert
Roth, de publiciteitsmanager van
Disneyland, het grootste pretpark
ter wereld. „Maar ik heb het extra
personeel dat wij hadden
aangetrokken naar huis moeten
sturen omdat de bezoekcijfers
zwaar tegenvallen".
„Je ziet zelf hoe weinig mensen er
zitten", klaagt een barhouder in
Westwood, op enkele honderden
meters van het Olympisch dorp
waar de Nederlandse ploeg
vertoeft. „En zo was het tot dusver
elke dag. De Olympische Spelen
kunnen me gestolen worden, want
ik word er geen cent wijzer van".
Duur water
In een paar dagen vlogen de
prijzen links en rechts omlaag. Een
parkeerplaats op enkele
honderden meters van het
Olympisch dorp kostte bij de
opening van de Spelen nog 100
dollar, nu kan de bezoeker zijn
auto al kwijt voor de helft van dat
bedrag. En als je bereid bent een
paar honderd meter verder te
lopen kostje dat tien dollar en
krijg je nog een consumptie op de
koop toe. „Het is een schande",
beklaagt een souvenirverkoper
rond het Coliseum zich, „hoe wij
door de organisatie worden
behandeld. Ze hebben ons zo diep
weggestopt dat de bezoekers ons
niet eens weten te vinden. Wat
dacht u hoeveel geld het me kost
wanneer ik met deze kraam blijf
zitten?". Uit puur medelijden met
een van die vele
souvenirverkopers koopje dan
maar een T-shirt, maar plotseling
blijkt de prijs nog dezelfde te zijn
als bij de massaal bezochte
opening. Ongelijk kun je hem niet
eens geven, want tenslotte ziet hij
je nooit meer terug.
Want onder het motto dat voor
niks de zon opgaat, variëren de
prijzen van minuut tot minuut en
zijn woekerprijzen aan de orde van
de dag. Met de temperatuur stijgt
ook de prijs voor het water. „It's
good water, sir", en voor je het
beseft heb je voor een beker
ordinair leidingwater de prijs
betaald die gelijk staat aan een glas
goede Franse cognac. Zoals je er
ook al voor moet waken om
gebruik te maken van de unieke
servicemogelijkheden die Los
Angelesje biedt. Het kostje een
vermogen om een paar hemden te
laten wassen, in plaats daarvan
kun je beter een stel nieuwe kopen.
Veiligheid
Net zo goed als de eigenaars van
videotheken in deze weken
gouden zaken doen. „Maar dat zijn
dan ook de enigen", verzekert ons
Steve Romick van de Los Angeles
County in Santa Monica. Behalve
de zon, de zee en het strand in
Long Beach. Want dat kost niets.
Maar over die mensen bekommert
zich in Los Angeles geen
sterveling, wel over die duizenden
die rechtstreeks betrokken zyn bij
de Olympische Spelen. Want voor
alles gaat het de Amerikanen in
deze weken om de veiligheid van
de Olympische deelnemers,
officials en journalisten. Want dat
argument voerden de Russen
tenslotte aan als argument om niet
naar L.A. af te reizen. Om die reden
is de organisatie op alles
voorbereid. „Laat ons hopen dat er
niets gebeurt", zei Ben Gering een
paar dagen geleden, „anders slaat
Amerika een modderfiguur
tegenover de hele wereld".
Op de openingsdag van de Spelen zag het er nog
klagen.
al gauw begonnen de kleine neringdoenaen te
(foto's GPD-AP»
Amerikaanse boycot van vier jaar
geleden in Moskou zijn thuis
gebleven.
Slechts in de marge wordt de lezer
er zo nu en dan aan herinnerd.
Maar dan nog vaak in louter
negatieve zin en om aan te geven
dat ook de Russen en Oostduitsers
evenmin overeind zouden zyn
gebleven in het machtsgeweld dat
de Amerikanen hebben ontketend.
Toch hangt er in de diverse
stadions wel degelijk een
grauwsluier over de waarde van de
medailles, al zullen v.eel
Amerikanen dat nooit toegeven.
Het zit de meest fervente
aanhangers van de net te vroeg
gestorven 'Sam de Eagle' ook wel
degelijk dwars dat Cuba en de
Oostbloklanden de uitnodiging
hebben geweigerd voor de grootste
party die Los Angeles ooit heeft
gegeven. Daarom was het de
organisatie en het IOC ook een
lieve cent waard, om precies te zijn
120.000 dollar, om Roemenië uit de
pas te laten lopen. Daarom kreeg
Nadia Comaneci deze week in de
turnhal ook een minutenlange
ovatie als bhjk van waardering dat
de Roemenen het protocol uit
Moskou naast zich neer hadden
gelegd.
Arbitrair
Maar het oorverdovende en
aanvankelijk nog imponerende
lawaai dat de Amerikanen op de
tribunes produceren is
scheidsrechters en juryleden
kennelijk al evenmin in de kouwe
kleren gaan zitten. Want hoe is het
anders te verklaren dat een aantal
moeilijke beslissingen vrijwel
nooit in het nadeel van het
gastland uitviel. Op z'n zachtst
gezegd was het ook uiterst
verdacht dat Tracy Gaulkins, een
zwemster, alsnog de finale mocht
binnenstappen. Want daarvoor
moest wel eerst een Italiaanse op
dubieuze gronden worden
gediskwalificeerd. Zoals de
Nederlandse achtervolgingsploeg
op de baan ook terecht
schimpscheuten uitdeelde naar het
Amerikaanse viertal dat tot drie
keer toe een poging mocht wagen
om een ronde verder te komen.
Maar wie stoort zich daaraan in een
land waarin voor geld letterlijk
alles te koop is? En wie daarover
niet kan beschikken, moet zichzelf
maar zien te redden. Zoals Jim
Hines, de Olympische
sprintkampioen van 1968 in Mexico
City, die bij de verdeling van de
kaarten voor het atletiektoernooi
een voorkeursbehandeling in het
vooruitzicht was gesteld, maar die
'zijn' sport vanaf het scherm zal
moeten volgen omdat de
organisatie zich niets aan hem
gelegen liet liggen. De
wereldrecordhouder, die zijn uit
1968 daterende toptijd pas vorig
jaar kwijtraakte aan Calvin Smith,
zit financieel volledig aan de
grond, maar niemand in de
Amerikaanse atletiek die een hand
naar hem uitsteekt. Uit puur
lijfsbehoud liep Hines deze week
in Oakland een race over honderd
meter tegen een vierjarige merrie.
„Omdat ik de 2500 dollar die ik
daarmee kon verdienen hardnodig
heb".
Irritant
Zo werkt dat in een land waar het
woord geld met kapitale letters
wordt geschreven en waar geld
ook het sleutelwoord is bij deze
Spelen. Tot vervelens toe worden
de urenlange sportuitzendingen
ABC verziekt door
reclamespots van de dertig
sponsors, die op de voor iedere
sportliefhebber meest ongelegen
momenten hun waar mogen
aanprijzen. Om die reden ook ging
de organisatie niet in zee met een
fabrikant die een 'zweetvrije' vloer
voor volleybal kon leveren. Want
die dweilpauzes waren al
'ingehuurd' voor commercials, het
toverwoord bij ABC. Dat de kijker
daardoor op vaak cruciale
momenten uit de wedstrijd wordt
gehaald, daaraan stoort zich
niemand, gewend als de
Amerikaan is geraakt aan die voor
Europeanen hoogst irritante en
gaandeweg moedeloze
interrupties.
De Spelen van Los Angeles zijn
ook op de eerste plaats de Spelen
van ABC, naar de pijpen waarvan
iedereen moet dansen. Of het nu de
organisatie, het IOC of de
sportlieden zijn. De wil van ABC is
wet in Los Angeles. Wie zich
daaraan wil onttrekken kan beter
maar meteen naar huis gaan. Want
of je nu wilt of niet, een gouden
medaille betekent automatisch dat
je je per omgaande moet melden
bij een van die vele flitsende
ABC-reporters, pas ver daarna is
Unexpectedly mild
AURfCt r
PMRPih
