Over Werk
'Onze spullen zijn in elk
geval niet nat geworden
Stichting opgericht voor
aanleg van botenmuseum
Oegstgeestenaar en Leidenaar terug van 'cruise-ramp' in Cadiz
Kat beschoten
Shag gestolen
Auto gestolen
£omst van
•rafisch
nuseum naar
iet Pesthuys
iiangt af
:yan gemeente'
'Bewoners hoeven niet te vrezen voor overlast'
de ware kennis van een kenner
De historicus
'L1 'iNSDAG 31 JULI 1984
LEIDEN
DricLEIDEN - De 81-jarige D. Dik
e ii-uit Oegstgeest stapte gistermid-
vasldag nog rond in dezelfde korte
kabroek waarmee hij zo'n 35 uur
van boord was gegaan in
Al zijn kleren, paspoort en
erijwat dies meer zij was achterge-
t aubleven in de 'Columbus C.', het
T dgcruise-schip dat zondagmorgen
ten'tek sloeg in de Zuidspaanse ha-
iste(venplaats.
>eeldOOr
idl&art Jungmann
vai<was vorige week aan de
^vakantie op zee begonnen. "De
•j d,eerste zes dagen was het
zu|werkelijk perfect", wil Hins
ninivooral vastgesteld hebben. Het
de derde keer dat hij deel
nam aan een cruise en zijn brid-
gepartner op de Oegstgeester so-
Jciëteit, Dik wilde dat ook wel
eens mee maken. En zo vaarden
^^zij van Amsterdam, naar Lon-
|&Lissabon en zouden zondagmor-
afmeren in Cadiz voor een
cursie naar Sevilla.
"De nacht daarvoor was het zo
genaamde captain's dinner, het
gala-diner", legt Dik lachend ver
band tussen het ongeluk en alco
hol. "Maar er was een loods aan
boord, hoor", wil Hins direct mo
gelijke misverstanden uit de weg
ruimen. Dat de zee onrustig was.
ontkennen beiden heftig. "Wel
een bries niet meer dan dat". Me
vrouw Hins: "Maar het is wel een
heel moeilijke entree, Cadiz".
Enfin, Hins ging wel mee op
excursie naar Sevilla, Dik niet.
Maar om zijn reisgezel uit te
zwaaien trok hij even snel korte
broek en sandalen aan. Tijdens
het ontbijt moet de Columbus
toen aan bakboord, onder water
een pier hebben geraakt. Hins:
"Maar wij hebben daar aanvan
kelijk niets van gemerkt".
Alle passagiers werden naar
het bovendek geleid. Dik: "Dat
gebeurde in alle rust, niemand
raakte in paniek". Pas toen het
water in het zwembad een hoek
van zo'n 45 graden ging maken,
bekroop Hins een licht onaange
naam gevoel. Niemand mocht
meer naar beneden om spullen te
halen, iedereen moest van boord.
Opvang
Over de verdere opvang niets
Alle bagage en identiteitspapie
ren van de gestrande cruise-rei
zigers zullen zo snel mogelijk
naar Nederland worden ge
stuurd. Dat belooft het organi
serende reisbureau Zeetours.
Een aantal van de reizigers is
wel van plan een schadevergoe
ding in te dienen. Een woord
voerder van het overkoepelend
reisbureau heeft verklaard dat
de "passagiers naar verwach
ting hun geld terugkrijgen of
anders een tegoed voor een
nieuwe reis". Vermoedelijk
wordt een schadeclaim inge
diend bij de Griekse rederij.
dan lof van beide heren. Ze wer
den een havengebouw ingeleid,
per bus naar Sevilla overge
bracht en vandaar naar Frank
furt gevlogen. Hins: "Echt hoor,
als je bedenkt dat het zondag
was en midden in het seizoen,
was de verzorging heel erg
goed".
Gisteren rond half twee waren
de twee dus weer thuis van een
cruise die eigenlijk donderdag in
Genua had moeten eindigen.
Hins: "Die verloren dagen krij
gen we wel vergoed. Dat zat in de
verzekering". Wat hun bagage
betreft: het is natuurlijk afwach
ten, maar ze hebben er alle ver
trouwen in. Hins: "Er is ons toe
gezegd dat de hutten gesloten
blijven en onder toezicht ver
stuurd zouden worden". Dik:
"We hadden een hut op 'main
deck', bovenin dus. Onze spullen
zijn dus in elk geval niet nat ge
worden'^
De botsing met het vaste land
van Cadiz heeft de twee in elk ge
val niet huiverig gemaakt voor
een volgende ervaring op het wa
ter. Dik: "Het was mijn eerste,
maar zeker niet mijn laatste
keer".
LEIDEN - Een 42-jarige man uit
de Herenstraat heeft bij de politie
aangifte gedaan van dierenmishan
deling. Omstreeks kwart over ne
gen gisterochtend viel hem op dat
zijn kat was beschoten; het dier
had onder één van de ogen een ko
geltje.
LEIDEN - De Lcidse politie heeft
gisteravond omstreeks kwart voor
twaalf twee jongens, veertien en
zeventien jaar oud, aangehouden
die ervan verdacht worden onge
veer tien minuten daarvoor voor
ongeveer honderd gulden aan shag
en sigaretten te hebben gestolen
uit een supermarkt aan de Kooi-
laan. De jongens hadden een ruit
vernield, waardoor het inbraaka-
larm ging.
LEIDEN De eigenaar van gara
gebedrijf aan de Middelstegracht
heeft bij de politie gemeld dat ver
moedelijk één van zijn wagens is
gestolen. Omstreeks vier uur
maakte een klant een proefritje in
een Volkswagen. Toen hij terug
kwam, vroeg de man of hij ook
even een stukje mocht rijden in
een Amerikaanse wagen Dat
mocht. Vijf uur later was de klant
nog niet terug met de wagen.
LEIDEN - Een 33-jange vrouw uit
de Formosastraat moest vannacht
omstreeks kwart voor vier met
brandwonden naar het AZL wor
den vervoerd. Zij liep de brand
wonden op toen zij probeerde een
brandje te blussen dat was ont
staan toen de vlam in een pan met
vet sloeg.
m:y
us^EIDEN - Het voormalige leger
museum dat gehuisvest was in het
.gjesthuys en belendende gebou-
ren aan de Plesmanlaan krijgt
fellicht voor een gedeelte weer
museumfunctie. De stichting
nbfluseum voor de Grafische Vak
ken heeft haar oog laten vallen op
voormalige vrouwengevange
Het ligt in de bedoeling om in
m at gebouw een grafisch museum
IJl te richten. Of de plannen door-'
is overigens nog maar de
jraag. Een woordvoerder van de
n ichting laat weten dat het wach-
^st n nu is op een oordeel van de ge
Leiden.
De Klerk laat
reten dat er is onderhandeld met
!ncoornoemde stichting. "Ik heb be
nepen dat zij het plan nog in be-
j0pad hebben. Ons is er natuurlijk
aan gelegen dat het Pesthuys
liet leeg blijft. Het verval zou dan
gamelijk snel toeslaan".
VMocht er een grafisch museum in
iet gebouw komen, dan zijn wij
Natuurlijk nog niet uit de proble
men; dat museum zou immers
een gedeelte van de ruimte
leslaan. Vandaar dat wij sowieso
lezig zijn met het bedenken van
indere bestemmingen. Om leeg-
Itand tegen te gaan zou ook de ge-
."ELEFOON - Alle telefoonnum-
ners beginnend met een 1 waren
|isteravond vanaf half elf een tijdje
liet te bereiken door een storing in
iet telefoonnet. Even later was het
Tluvel verholpen.
LEIDEN - De Stichting Historische Haven Leiden is
opgericht. De stichting gaat het botenmuseum behe
ren dat na de vakantie in het Galgenwater moet ko-
De regio Leiden van de Landelijke Vereniging tot
Behoud van het Zeilend Bedrijfsvaartuig en de ge
meente Leiden hebben over de komst van de histori
sche schepen vrijwel op alle punten overeenstemming
bereikt. N. Klein van de vereniging verwacht dan ook
dat de eerste schepen in september zullen afmeren. In
het begin zullen het er niet veel zijn, zo'n zes of zeven
zeilboten. "Het is de bedoeling dat we het langzaam
uitbouwen", vertelt Klein.
Het is overigens niet zeker dat de boten in septem
ber al komen. Klein: "Het is ook goed mogelijk dat de
schepen pas na drie oktober komen. Dat ze blijven na
de vlootschouw, waar wij weer voor zijn uitgenodigd
door de 3 October Vereeniging". Tijdens die vloot
schouw worden zo'n vijftig historische bedrijfsvaar-
tuigcn verwacht, die in verschillende stadia van res
tauratie verkeren.
De nu opgerichte stichting zal ook de schepen toet
sen die naar Leiden willen komen. Voorwaarde is dat
de schepen voor 1940 zijn gebouwd en dat er op één of
andere manier een bedrijf mee is uitgeoefend.
Het botenmuseum zal er voorlopig eerst op proef
zijn. Het is de bedoeling dat de voorlopige ligplaats
vergunningen later worden omgezet in vaste aanleg-
vergunningen. Voorlopig een proef, omdat bewoners
fel tegen het botenmuseum zijn.
Volgens Klein zijn de bezwaren van de bewoners
geen onoverkomelijk probleem. "Op een voorlich
tingsavond die wij hebben gegeven, bleek het alle
maal best mee te vallen. Er was en is nog steeds een
aantal bewoners fel tegen, maar dat is meer gebaseerd
op angst: ze weten niet wat er komt, ze verwachten
een hoop herrie", aldus Klein. Maar dat zal niet het
geval zijn: "Het is de bedoeling dat de schepen daar
liggen en er ergens anders wordt gewerkt. Natuurlijk
zal er ook wel eens bij het Galgewater worden ge
werkt, maar dat zal dan binnen zijn of het schilderen
van de buitenkant".
"We beseffen heel goed", gaat Klein verder, "dat we
liggen in een water waar mensen langs wonen. Maar
wij zijn net zo gevoelig voor herrie als zij. Dus als er
herrie moet worden gemaakt bij het restaureren van
de schepen dan zullen we dat buiten de stad doen. We
hebben daar een terrein voor langs de Rijn. Want het
laatste wat we willen, is problemen met de bewoners".
meente gebruik kunnen gaan ma
ken van het complex".
Als garage voor grote vrachtwa
gens waar ooit sprake van is ge
weest?
"Dat is nog helemaal open. Ik denk
niet dat ik zo gelukkig zou zijn met
een parkeerfunctie, maar aan de
andere kant: we moeten koste wat
het kost tegengaan dat het gebouw
blijft leegstaan".
Contactpersoon van de stichting
Museum voor de Grafische Vak
ken is de Leidse drukker Groen.
Hij wil niet veel loslaten over de
plannen, zo zegt hij, omdat de ge
meente eerst maar eens moet oor
delen. Over de stichting verstrekt
hij absoluut geen mededelingen,
want: "We vinden het nog te vroeg
om nu naar buiten te treden".
Disco
De eerste drie weken van au
gustus draait jongerencentrum
Breehuys een vakantieprogram
ma. Elke dinsdag-, woensdag- en
i4 vrijdagmiddag is het centrum
l aan de Breestraat vanaf 14.00
ii uur open. Morgenavond is er
vanaf 19.30 uur eenm disco.
Spelavond
De Lesbiese Vrouwen Leiden
organiseren morgenavond in het
1 'Lesbies Kafee' een spelletjes-
1 avond. In de ruimte aan de Cae-
1 ciliastraat kan er tussen 20.30 en
24.00 uur worden geklaverjast en
dergelijke.
Wandelen
De Wandelkring Leiden en Om
streken organiseert morgen en
donderdag parkenwandeltoch
ten door Leiden. De afstanden
zijn vijf en tien kilometer en de
start is op het Stadhuisplein. Er
kan worden gestart tussen 9.00
en 19.30 uur. Inlichtingen kun
nen worden ingewonnen bij het
VVV-kantoor aan het Stations
plein (tel. 146846).
Duivensport
Mennecy. De uitslag: 1, 4.7,8 en
9. J. Kok; 2. H. v.d. Star; 3 J. v.d.
Wal; 5. comb. Koak; 6. H. van
Mil; 10. G.A. Brandt
Met jonge duiven vlogen De
Rijnklievers van Noyon. De uit
slag: 1, 2 en 3, J. Kok; 4. comb.
Koak; 5 en 10. A. de Vries; 6. W.
Pielanen; 7. G.A. Brandt; 8. J. Ze-
venhoven; 9. H. Sladek.
Het Oosten vloog met jonge
duiven eveneens van Noyon. De
uitslag: 1 en 7. P. van Duyl; 2,5, 6
en 10. B. van Putten; 3, 4, 8 en 9.
A. Pracht jr.
Met oude duiven ging het van
Corbeil. De uitslag: 1, 7 en 8. B.
van Putten; 2,3 en 9. G. Hendrik-
se; 4, 5 en 6. R. v.d. Nieuwendijk;
10. P. van Duyl.
De Reisduif vloog met oude
duiven van Corbeil-Mennecy. De
uitslag: 1. W. Kop; 2. 5, 8 en 9. W.
v.d. Hoogt; 3 en 4. N. de Groot en
zn6. A. Noordermeer; 7 en 10.
Fokker-Van Leyden.
Met jonge duiven vloog De
Reisduif van Noyon. De uitslag:
1. J. Hartevelt; 2. 3 en 8. W. Kop;
4. S. van Hoven; 5 en 10. A. Noor
dermeer; 6, 7 en 9. N. de Groot en
LPC hield een wedvlucht met
oude duiven van Corbeil. De uit
slag: 1 en 10. v.d. Meer-Halewijn;
2,78 en 9. J. Staffelen; 3. Schou
ten-Verhagen; 4 en 6. J.H. Pen en
zn.; 5. J. v.d. Horst
Met jonge duiven vloog LPC
van Noyon. De uitslag: 1.5,8 en
9. J. Staffelen; 2. L. Engel; 3 en 4.
P. Koenen; 7. J.H. Pen en zn.; 10.
Schouten-Verhagen.
De Blauwkras vloog van Cor
beil met oude duiven. De uitslag:
1 en 4. R. Verhoogt; 2, 3 en 6. A.
v.d. Holst; 5. P. Latidensbergen;
7, 8, en 9. comb. Blom; 10. comb.
De Mooy.
Met jonge duiven ging het van
Noyon. De uitslag: 1. R. Verhoogt,
2 en 4. comb. Blom; 3 en 6. B.
Diersman; 5 en 8. comb. De Mooy;
7 en 9. H. Koomen; 10. P. Lan-
densbergen.
LEIDEN Jeremy Bangs, als historicus verbonden
aan het gemeentearchief, bladert door één van de zo
genaamde 'wedboeken', handgeschreven werken
waarin verslagen staan van zaken die voor de Leidse
rechtbank dienden. Vele meters heeft hij gelezen.
Bezetenheid, gedrevenheid, hoe
moeten we het noemen? Bangs
kijkt ons niet begrijpend aan. "Ik
denk niet in die termen, ik doe
gewoon m'n werk. En dat werk
impliceert dat ik deze boeken
niet alleen lees, maar ook her
lees; op zoek naar een paar fei
ten".
door
Wim Brands
Gedrevenheid is dus het ant
woord op onze vraag.
Jeremy Bangs studeerde
kunstgeschiedenis in het land
waar hij in 1947 werd geboren:
Amerika. "Terzelfdertijd bezocht
ik een kunstacademie, het was
een gecombineerde opleiding.
Als kunstenaar had ik vrij veel
succes: er is regelmatig werk van
me tentoongesteld. Dat kunste
naarschap is nu wat op de achter
grond gekomen, hoewel ik nog
steeds teken".
In '69 kwam hij naar Neder
land. z'n vader was in die tijd
gasthoogleraar aan de Leidse
universiteit. "Ik kwam hier om
bronnenonderzoek te doen in
verband met Breughel en Lucas
van Leyden. M'n studie kunstge
schiedenis die ik in Amerika had
afgebroken heb ik aan de Leidse
universiteit weer opgevat. Aan
gezien ik al een stevige onder
grond had, was ik drie jaar later
afgestudeerd en weer vier jaar la
ter mocht ik doctor voor m'n
naam zetten".
Zijn proefschrift ging over de
Leidse wandtapijtenindustrie in
de periode van 1475 tot 1575. "In
het begin interesseerde dat on
derwerp me niet eens zo, maar
naarmate het onderzoek vorder
de, raakte ik steeds meer in de
ban van die industrie. Want hoe
gaat dat: je krijgt ook veel mate
riaal onder ogen dat je kunt ge
bruiken voor andere studies. Zo
is mijn werk over de schilder
Cornelis Engelbrechtsz voortge
vloeid uit dat proefschrift".
"Wat me altijd heeft geïnteres
seerd is de vraag: hoe leefden de
mensen in die tijd, wat deden ze,
waar woonden ze? En bij de
meeste onderzoeken komen de
antwoorden op die vragen op
den duur meestal vanzelf boven
drijven".
Sinds 1980 is hij als historicus
werkzaam op het gemeentear
chief. Hoofdwerk: een studie
over de lijfrente. "Lijfrente, u
weet niet wat dat is? Ik ben de
staat, u bent een burger. De bur
ger leent geld aan de staat en ont
vangt daarvoor lijfrente. Stierf
de burger na twee jaar, dan ver
viel de rente, in dat geval had de
staat dus voordeel. Bleef de bur
ger heel lang leven - en ook dat
kwam voor - dan was de staat in
het nadeel. Door dit onderzoek
krijg je een goed beeld van de fi
nanciële beslommeringen van
een stad als Leiden, maar het
verschaft ook inzicht in de rijk
dom en armoede van de inwo-
Pilgrims
Naast het lijfrente-onderzoek
dat nog lang zal duren, houdt
Bangs zich bezig met een aantal
andere onderwerpen. Studies
van kortere adem. "The Pilgrims
bijvoorbeeld. Omdat ik uit Ame
rika kom, heeft men indertijd ge
zegd: van die stroming zul jij wel
het een en ander weten. Nu was
dat niet zo, maar toen ik me in de
bronnen ging verdiepen, gebeur
de wat vaker gebeurt: het onder
werp greep me"!
Wat Bangs doet is monniken
werk: nauwgezet oude documen
ten doorvlooien, op zoek naar dat
ene feit. Hoe opwindend is het
om iets belangrijks te vinden?
"Ik reageer altijd tamelijk laco
niek Als ik bijvoorbeeld niets
vind. denk ik: niets vinden is ook
een resultaat. Stuit ik op een feit
van importantie, dan blijf ik ook
laconiek. Ik moet tenslotte zeker
weten dat niemand voor mij dit
al heeft ontdekt. Je moetje sen
sationele gevoel dus indammen.
En ik moet zeggen: dat gaat mij
altijd goed af'.
Van het een komt vaak het an
der: ben je bezig met een studie
over bijvoorbeeld de Pilgrims,
kom je opeens feiten tegen over
de contacten die bestonden tus
sen Leiden en Polen. "En dan
denk ik dus: laat ik aan dit on
derwerp maar eens een studie
wijden. M'n baan biedt daartoe
ook alle gelegenheid want ik ben
immers aangenomen om te
schrijven over aspecten van de
Leidse cultuurgeschiedenis en
de contacten tussen Leiden en
Polen vallen ook onder die noe-
Hij pakt een schrift waarin hij
met een gele stift de namen van
sommige mensen heeft aange
kruist. "Dit zyn Polen die naar
Leiden kwamen in verband met
de lakenhandel. Er gingen trou
wens ook inwoners van Leiden
naar Dantzig. want over die stad
hebben we het natuurlijk. Dat
deze contacten bestonden is
niets nieuws, maar daar gaat het
niet om. Belangrijk is dat ik nieu
we feiten kan aandragen. Het
leuke is overigens dat ik ook fa
milienamen tegenkom. U moet
weten dat mijn moeder van
Pools/Russische afkomst is; haar
familie komt oorspronkelijk uit
die regionen".
Zand in inkt
en artikelen lezen? Genoeg vol
gens mij; er zijn voldoende men
sen geïnteresseerd in dit cultuur
historische werk".
Bangs wijst naar de planken
waarop de 'wedboeken' staan
"Of ik wel 'ns in slaap ben geval
len boven zo'n boek9 Soms. Als
ik moe was". Hy slaat een boek
open. "Een aantal was nog nooit
door anderen gelezen; dat was
een merkwaardige gewaarwor
ding. Hoe ik dat weet? Nou. an
deren hebben nog nooit uit deze
boeken geciteerd, dat om te be
ginnen en ten tweede: ik sloeg
een boek open en merkte dat de
pagina's nog aan elkaar zaten,
het zand zat nog op de inkt. Dat
is een mooie ervaring".
Hij leest een stukje voor. "Ik
kan deze taal makkelijk lezen.
Met de letters heb ik meestal
geen moeite. Ik trek ook profijt
uit het feit dat ik teken, want als
ik twijfel over een letter, dan te
ken ik 'm na. Handig, ja. En zo
heb je als wetenschapper natuur
lijk ook gemak van het feit dat je
kunstenaar bent".
