c
Ton Verlind
nu chef
Brandpunt
Dylan-nostalgie loont
DINSDAG 5 JUNI 1984
18.45 Extra zendtijd n.a.v. de verkiezingen voor
het Europees Parlement. Vanavond t.b.v.
D'66
VARA
18.55 Gil en Julie, Belgische tekenfilmserie. Afi.:
Het stieregevecht
19.50 Fame, Amerikaanse serie. Afl.: Verloren en
toch gewonnen! Als Morloch erachter komt
dat Leroy op de Middelbare School heel goed
was in de baansporten haalt hij hem over
mee te doen aan een hardloopwedstrijd
NOS
20.00 Journaal
P.P.
20.28 Extra zendtijd n.a.v. de verkiezingen voor
het Europees Parlement. Vanavond t.b.v. het
CDA
VARA
20.38 De parel in de kroon, tv-serie. Afi. 13 en 14
(slot): De verdeling van de buit. Guy Perron
keert in augustus '47 als historicus terug naar
India om voor een krant de laatste dagen van
de Britse heerschappij te beschrijven die roe
rig en bloederig zijn. Niemand wil dan ook
over Merrick's dood praten
22.23 Achter het niuews, aktualiteitenrubriek
23.05 Uitkijk, filmrubriek, gepresenteert door
Ageeth Scherphuis
NOS
23.50 Journaal
23.55 Nieuws i
NOS
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
VARA
15.30 Oom Ferdinand en de toverdrank, jeugdfilm
van Karst van der Meulen. Oom Ferdinand
(Lex Goudsmit) heeft een heel mooi schilde
rij, dat al eeuwen oud is. Maar er is iets ake
ligs met het schilderij, want de mooie da
me, die erop staat wilde er helemaal niet op
staan!
17.02 De film van Ome Willem. Vandaag: De gehei-
r doven en slechthorenden
Woensdag
NOS-NOT
09.00 Insekten. Afi. 5. (Ondertiteling via teleteksi
NOS
09.30 Nieuws voor doven en slechthorenden
NOS-NOT
09.35 Pluspunt klas 3. Afl. 3
10.05 Het bos. Afl. 5
10.30 Vier nieuwe verhalen, afl. 4
11.00 't Wereldje van Rimpel en Veertje. Afl. 5
11.30 Japan, afl. 5
NOS
18.15 Nieuws voor doven en slechthorenden
18.30 Sesamstraat
18.45 Jeugdjournaal
19.00 Journaal
EO
19.12 EO Kinderkrant, gevarieerd kinderprogram-
19.50 Van Engeland naar Schotland, natuurfilm in
de serie "In vogelvlucht' over het visdiefje
20.20 Tijdsein, veertiendaags magazine met actua
liteiten, actergronden en nieuwsfeiten
20.50 Ronduit: Vrijheid! Blijheid? Krakers en
christenen, politiek links en rechtse jongeren
discussiëren met elkaar en met o.a. WD-
fraktieleider Ed Nijpels
NOS
22.30 Journaal
23.45 Den Haag Vandaag
23.00 Omnibus, wekelijkse kunstkroniek
23.40 Nieuws voor doven en slechthorenden
Woensdag
NOS
13.00'Nieiiws voor doven en slechthorenden
14.30 D-Day veertig jaar geleden. Vandaag 40 jaar
geleden, in de vroege oc htend van 6 juni
1944, landden op de rotsige kust van het
Franse Normandie de eerste geallieerde troe
pen. D-Day, zoals de codenaam van de opera
tie luidde, wordt vandaag in Normandie her
dacht in aanwezigheid van de staatshoofden
van de in geallieerd verband samenwerken
de landen
Vrijheid
WD-fractieleider in de Tweede
Kamer Ed Nijpels zal zijn me
dewerking verlenen aan het
EO-jongerenprogramma 'Vrij
heid! Blijheid?'.
In 'Vrijheid! Blijheid? wordt ge
discussieerd rond het thema
vrijheid, waarbij ook onder
werpen als normen, grenzen
van de vrijheid en vrije samen
levingsvormen aan de orde ko
men.
In het concertgebouw 'De Ver-
eeniging' in Nijmegen nemen
tientallen jongeren aan de dis
cussie deel. Behalve Ed Nij
pels is verder als gast Anne van
der Bijl, direkteur van de zen
dingsorganisatie 'Kruistoch
ten'. Gespreksleider is Jan van
den Bosch. De muziek zal wor
den verzorgd door de gitarist
Francis Goya. (Nederland 2,
20.50 uur).
Omnibus
De NOS-kunstrubriek Omnibus
zal vanavond voor de tweede
maal in het teken staan van het
Holland Festival. In deze uit
zending zal aandacht worden
besteed aan het Schonberg-
Ensemble met de twee pro-
dukties 'Histoire du soldat'
(met o.a. Johnny Kraaykamp
en Ton Lutz) en 'Pierrot Lunai
re' (met de Duitse actrice Bar
bara Sukowa); het nieuwe bal
let van Toer van Schaik uitge
voerd door het Nationaal Bal
let; de productie van Mickery
Fairground; 'De Val' van Ca
mus (met o.a. Willem Nijholt
en Festival of Fools. (Neder
land 2, 23.00 uur).
breide reportage, gemaakt tij
dens het filmfestival te Can
nes. (Nederland 1, 22.03 uur).
Nieuws
VARA's actualiteitenrubriek
Achter het Nieuws besteedt
vanavond aandacht aan de
abortuswetgeving en de der
tien jaar van strijd voor en te
gen abortus die aan deze wet
geving vooraf gingen. Verder
een reportage over de reis van
de Amerikaanse president
Reagan naar Ierland en een te
rugblik op het geruchtmaken
de bezoek dat The Beatles
twintig jaar geleden aan Ne
derland brachten. Achter het
Nieuws zal ook ingaan op de
politieke ontwikkelingen in
Den Haag na het kabinetsbe
sluit over de plaatsing van
kruisvluchtwapens. (Neder
land 1, 21.20 uur).
Tijdsein
Uitkijk
In het VARA-filmprogramma
'Uitkjjk' vanavond een uitge-
In Tijdsein, de TV-actualiteiten-
rubriek van de EO, vanavond
een reportage over de aanpak
van het gebruik van hard- en
softdrugs in Zweden. Terwijl
in ons land het aantal verslaaf
den nog steeds stijgt blijft het
aantal in Zweden constant en
lijkt er zelfs sprake te zijn van
een daling. Over de aanpak van
de problemen een gesprek met
de Zweedse minister van
Volksgezondheid Gertrud Si-
gurdsen.
Voorts een impressie van een
conferentie in Zwitserland van
een aantal Europese en Ameri
kaanse organisaties vanex-ho
mofielen' en aandacht voor de
enventuele steun van .klein
rechts' aan het kabinetsbesluit
over de kruisraketten (Neder
land 2, 20.20 uur).
HILVERSUM (ANP) - Ton Ver
lind (34) is met ingang van 1 juni
benoemd tot eindredacteur van
KRO's actualiteitenrubriek
Brandpunt. Hij volgt in deze
functie Ad Langebent op, die in
november 1983 hoofd KRO-tele-
visie werd. Verlind maakt sinds
1978 deel uit van de Brandpunt
redactie. Daarvoor was hij re
dacteur/verslaggever bij TROS-
Aktua radio. Verlind begon zijn
journalistieke loopbaan in 1969
bij het dagblad De Stem.
De al enige tijd vacante functie
van chef cultuur KRO-radio
wordt per 1 september opge
vuld door drs. Camiel Hamans
(35), nu nog wetenschappelijk
hoofdambtenaar Nederlandse
taalkunde aan de Leidse univer
siteit.
Wim Neijman
helpt NCRV
met magazine
HILVERSUM (GPD) - Wim Neij
man, programmamaker bij de
IKON-radio en -televisie, is door
deze omroep voor een jaar uitge
leend aan de NCRV. Hij wordt de
eindredacteur van het program
ma 'Aperitief, dat elke vrijdag
middag in het komende seizoen
gedurende anderhalf uur zal
worden uitgezonden. Neijman
gaat slechts voor de helft van zijn
werktijd bij de NCRV werken, in
de andere helft blijft hij voor de
IKON programma's maken.
'Aperitief moet volgens de eindre
dacteur een 'Weekbladmagazine
met de mogelijkheden van een
dagblad' worden. De presentatie
zal live zijn.
18.00 De Bubblies, poppenserie
voor kleuters. Afl. 18: Het
vliegende tuig van Mr. Centigra
de (Mr. Centigrade's flying ma
chine)
18.05 Klein, klein kleutertje. Maga
zine „toneel" (herh). Francis ver
telt vandaag over het theater. We
kijken ook naar „Assepoester" in
het papieren theater. Presenta
tie: Francis Verdoodt
18.20 De Smurfen, tekenfilmserie.
Afl. 5: Sint Smurfis en de draak
(herh)
18.45 De andere Belgen. Afl. 2: Hoe
ver is Parijs? Het culturele leven
in WAllonie: van schilderkunst
tot stripverhaal. De relatie met
Brussel en Parijs. Presentatie:
Loes van Mechelen
19.25 Goal? miniserie over de spel
regels en de tactiek van het voet
bal. Afl. 6: Fouten en overtredin
gen (deel 1)
19.35 Kijk uit! Verkeerstips. Kunt
u nog rijden met meer dan O.ftoin
het bloed?
19.40 Lotto, mededelingen en pro
gram ma-overzicht
19.45 Journaal
20.10 Kunst-Zaken
20.15 Politieke Tribune: De Volks
unie (VU)
20.20 Condo, komische serie. Afi. 1:
De buren (The neighbours). Met:
McLean Stevenson, Yvonne Wil
der, Luis Avalos e.a. Regie: John
Rich. James Kirkridge, een man
met bekrompen opvattingen,
verhuist naar de stad waar hij
zijn nieuwe buurman Rodriguez
als tuinman aanneemt
20.45 De blauwe planeet, dertien
delige serie over de aarde. Afi. 1:
De aarde gezien vanuit de ruimte
21.35 Onbekende Chaplin (Unk
nown Chaplin), driedelige serie
van Kevin Brownlow en David
Gill over recent vrijgegeven op
namen van en met Charlie Cha
plin. Afl. 3: Verborgen schatten
(Hidden treasures)
22.25 Toto, Journaal en Coda: (mu
ziek)
WOENSDAG
14.30 Herdenking van de landing
in Normandie. Rechtstreekse re
portage van de herdenkingscere
monie n.a.v. de landing in Nor-
mandie, 40 jaar geleden. (Eurovi
sie—uitzending).
rie. Afl. 5. 18.15 Micro-defi, spel-
programma. 18.30 Les invites
d'Arlette Vincent. 18.35 Les Ga-
latiats, vervolg. 18.50 Allo, plein
jeu?, spelprogramma)
19.05 Ce soir, regionaal program
ma
19.24 Lotto en consumententips
19.30 Journaal
20.00 Tribune: Europese Verkie
zingen
20.10 Contacts, verkeersinformatie
20.15 Et la vie continue, kroniek
over een familie uit Lombardije
vanaf het eind van de Tweede
Wereldoorlog tot 1975. Met in de
hoofdrollen: Virna Lisi, Jean-
Pierre Marielle en Clio Golds
mith. Regie: Dino Risi. Afl. 6
21.25 Videogam, popmuziek
22.15 Document: 6 juin 1984: Le
jour le plus long. Programma
t.g.v. de invasie in Normandie, 4C
jaar geleden. Archiefbeelden er
gesprekken met oud-geallieer
den
23.05 Journaal
WOENSDAG
14.30 Herdenking van de landing
op Normandië op 6 juni 1944.
19.00 UN REGARD S'ARRETE -
Creatieve vrije tijd voor de jeugd.
De jeugd ontdekt de glaschilder-
kunst.
19.25 LA GRANDE CHANCE -
Amusementsprogramma - Op
zoek naar nieuwe talenten: van
avond, in gezelschap van Yves
Duteil en Cabaret Chaud.
21.00 TEMPS PRESENT - Magazi
ne - "De kinderen van de gastar
beiders". De tweede generatie.
woont nu in het huis van haar
moeder en Cliff wil zakelijk met
haar samenwerken. Peter raakt
verliefd op Sue-Ellen en Lucy
begint haar twijfels over haar re
latie met Mickey te krijgen, die
weer in coma raakt
22.35 Tagessthemen
23.05 ARD-Sport extra: Kwalifica
tiewedstrijd voor de Bundesliga
23.25 Kulturwelt: Bücheijournaal
met Maurice Sendak, Ameri
kaanse illustrator en Ray Brad
bury, Amerikaanse schrijver van
science fiction boeken
0.25 Tagesschau
WOENSDAG
16.00 Tagesschau.
16.10 Omaha '84: Auf den Spuren
der allierten Invasion, reportage.
16.55 Mensch, mach' hinne... Jorg
und sein Praktikum. Afl. uit de
serie „Denkste!?".
17.50 Tagesschau.
ROTTERDAM (GPD) - Bob Dylan en Carlos Santana, samen goed voor
15.000 Nederlandse fans in het Sportpaleis Ahoy. De helft van dit aantal
liep er gisteravond warm voor, de andëre helft komt morgenavond naar
het ruim vier uur durende concert. Publiek dat voor het grootste deel
uit dertigers en veertigers bestaat. Bob Dylan, een dagje ouder alweer.
Goed voor een flinke dosis nostalgie. Symbool van een generatie, ge
vormd in de roerige jaren zestig. Bob Dylan, nog steeds een trekpleister
ondanks het feit dat hij in muzikaal opzicht weinig meer aan zijn bete
kenis heeft toe te voegen. Tournees, die twintig jaar na toen te maken
hebben met het grote geld. Want nostalgie loont zoals nu weer blijkt.
Dat Dylan aanhang heeft verloren door zijn 'knieval voor het Christen
dom' mag niet deren. Dat er toch behoorlijk wat publiek op The Zim is
afgekomen heeft ongetwijfeld te maken met 'Infidels' (letterlijk: onge
lovigen), de lp die hij begin dit jaar maakte en op zijn minst als een
gedeeltelijke revanche voor een te krampachtige overtuiging kan wor
den beschouwd. De kwaliteit van de plaat werd op dit wat vrijblijvende
concert niet gehaald. Wel leverde het spelplezier voldoende momenten
op, waarbij Dylan op dreef raakte en zelfs geïnspireerd zong.
Duitsland 2
Duitsland 1
België 2
19.00 St. Julien (La legende de St.
Julien l'hospitalier), tekenfilm
van Ulysse Laugier
19.30 Juke Box
19.40 Mededelingen en program
ma-overzicht
19.45 JournaaL
20.10 Kunst-Zaken
20.15 Kijk uit! Verkeerstips. Kunt
u nog rijden met meer dan 0,®oin
het bloed?
20.20 Confrontatie. Extra uitzen
ding n.a.v. de Europese verkie
zingen
21.00 D-Day: 40 jaar later. Docu
mentaire van Roland Lomme
over de landing in Normandie op
6 juni 1944. Dankzij de inzage
van geheime documenten heb
ben de historici een nieuwe be
lichting van de feiten kunnen ge
ven. Met interviews van verschil
lende getuigen die de landing
meemaakten, o.a. Lord Mount-
batten, de Britse admiraal die
van 1941 tot 1943 de ontscheping
voorbereidde (herh)
18.00 Hier und Heute
18.25 Die kleinen und die feinen
Leute. Afl.: Een aangenaam ge
heim
19.00 Falcon Crest. Afl.: Liefde en
gehoorzaamheid)
20.00 Tagesschau. Aansl. Parteien
zur Europawahl
20.15 Die Montagsraaler, spelpro
gramma met Sigi Harreis. Aan
sluitend: Parteien zur Europa
wahl
21.05 Report, data, beelden, achter
gronden
21.50 Dallas, Amerikaanse serie.
Afi.: Ein Akte der Gnade? Pam
18.20 Die Lehmanns, tv-serie. Afl.:
Het marktonderzoek. Met: Gerd
Baltus, Witta Pohl, Uwe Dall-
meier e.a. Regie: Wilfried Dotzel.
Karl wordt enqueteur. Het eerste
gesprek loopt wat uit de hand en
hij besluit „een betere" manier te
vinden om zijn beroep uit te oe
fenen
18.57 Programma-overzicht
19.00 Heute. Aansluitend: Partein
zur Europawahl
19.30 Roller Boogie, Amerikaanse
speelfilm uit 1979. Met: Linda
Blair, Jim Bray, Beverly Garland
e.a. Regie: Mark L. Lester. Terry
en Bobby, een verliefd stel, plus
vrienden zetten alles op alles om
de rolschaatsbaan, die dreigt te
worden gesloten, open te houden
21.15 WISO, sociaal-economisch
magazine
21.45 Heute-journaal
22.05 Liebe aus München: Das
kleine Fernsehspel - Studiopro-
i gramm. Spielraum „Arbeit ist
das halbe Leben". Regie: Peter
Behle. Aansl.: Heute
WOENSDAG
16.00 Heute.
16.04 Lowenzahn. Kinderprogram
ma (herh). Aansl.: Heute-Sch-
lagzeilen, kort nieuws.
16.35 Kompas. Lexikon met beel
den en berichten. Vandaag: Kraf-
te (2). Met o.a. Zsuzsa, Manfred
en Trini.
17.00 Heute. Aansl.: Aus den Lan-
dern, regionaal nieuws..
17.15 Landung in der Normandie.
Rechtstreekse reportage van de
feestelijkheden t.g.v. de invasie
van de geallieerden in Frankrijk,
18.00 Der lange Treek. Amerikaan
se serie. Afl.: Het verloren land.
Met o.a.: Robert Preston,
BBC 1
Duitsland 3
18.00 Telekolleg I: Natuurkundige
techniek, les 3
18.30 Sesamstraat
19.00 Aktuelle Stunde
20.00 Tagesschau
20.15 Auslandsreporter. ,Manfred
Bainczyk zur Europawahl: Le
ben aus dem Koffer, filmreporta
ge
20.45 Rückblende. Vor 20 Jahren:
Stapellauf des Atomfrachters
„Otto Hahn", reportage over het'
20 jaar geleden te water gelaten
atoomvrachtschip „De Otto
Hahn"
21.00 Formel Eins. De ARD Hitpa
rade met Peter Illman
21.45 Landesspiegel. Lebensbilder
aus NRW: Der Richter und sein
Freund, reportage over de
vriendschap tussen Kurt Schwe-
dersky, rechter tijdens de Hitler-
tijd en Sulzbach, joods tolk in
een Engels krijgsgevangenkamp
waar Schwedersky geïnterneerd
8.00 Tele-Gymnastiek.
8.10 School-tv.
18.05 John Craven's Newsround,
jeugdjournaal
18.10 Wildtrack
18.40 Sixty Minutes, gevarieerd ac
tueel magazine met om 18.40
Journaal; 18.55 Regionale maga-
19.40 You can't see the woods....
with David Bellamy, informatie-
20.05 Blankety blank, spelpro
gramma met Terry Wogan
20.40 Sorry, comedy-serie met
Ronnie Corbett
21.10 DThe Montreux Golden Ro
se of Pop Festival, deel 2
22.00 Politieke uitzending van de
P.P.B.
22.05 Journaal en weerbericht
22.30 Real lives
23.15 Europees boxen vanuit de
Royal Albert Hall met Barry
McGuigan
0.05 Top Sailing
0.40 Nieuwsoverzicht
0.42 Weerbericht
WOENSDAG
7.30 Breakfast Time.
10.00-10.30 Claire Rayner's case
book.
11.05 Gharbar.
11.30 Play school.
11.55 Cricket.
14.00 News after Noon.
14.25 Landbouwinfo.
14.27 Weer en info.
14.30 Gran.
14.45 Stop Go.
14.55 Cricket
15.25 D-Day 40 jaar later. BBC 1
besteedt er in verschillende re
portages aandacht aan.
16.05 Cricket.
16.50 D-Day reportages
BBC 2
7.05-10.00 c
10.10-15.40 School-tv.
16.55 Play school: It's wesnesday.
17.20 Penelope Pitsstop.
17.40 Take two.
België/Frans 1
Na 18 uur
AVRO: 18.06 AVRO's Radiojourn.
18.25 Toppers van toen. 19.02 Pim
Jacobs' Platenscala. 19.45 Holly
wood Boulevard. 20.03 Operette-
Muscial. 21.02 De drie dode dwer
gen (6). 21.40 Even tussendoor. 22.02
AVRO's Sportpanorama. NOS:
23.07 Met het oog op morgen. VA
RA: 0.02 Elpee tuin. 2.02 Groot licht.
18.10 AKtua
P.P.: 18.20 Uitzending van de EVP.
discussie. 20.00 Nws. 20.03 Finale.
20.43 De bevrijding van Rosa David
son. Teleac: 21.30 Innovatie, krea-
tief ondernemen, les 6. 22.00 Teke
nen en schilderen, les 4. TROS:
22.30 Nws. 22.40 Op zoek naar de
aarde (14). 23.00 Retour UTAH-
Beach. 23.55 Nws
HILVERSUM 3
Na 18 uur
NOS: 18.04 De Avondspits. VARA:
19.02 Hof van Heden. 20.02 Pop
krant. 21.02 Moondogs
Hilversum 4
Na 18 uur
NCRV. Concert door het Quadro
Hotteterre Friends. Werken van
Telemann. Bach, Boccherini en Vi
valdi. 21.30 Liierama- 22.25 Kerkor
gelconcert
WOENSDAG 6 JUNI
HILVERSUM 1
Voor 18 uur
Ieder heel uur nieuws. VOO: 7.03
Ook goeiemorgen. (7.30 en 8.30 Ver
onica Nws.radio). 9.03 Muz. terwijl u
werkt. (10.30 Veronica Nws.radio.)
10.32 Kletskop. 12.03 Will wil wel.
(12.30 Veronica Nws.radio.) 14.03 De
Jukebox. 15.03 Nederland Muziek
land. (16.30 Veronica Nws.radio).
EO: 17.03 EO-Onderweg. 17.55 Me-
ded. (NOS)
HILVERSUM 2
Voor 18 uur
VARA: 7.00 Nws. 7.11 De Wekkerra
dio (7.30, 8.00 en 8.30 Nws.). P.P.:
8.55 Uitzending van God met ons.
NOS: 9.05 NOS-Sportief. 9.24 Water
standen. 9.30 Nws TELEAC: 9.33
Spy in de sky. les 2. VARA: 10.03
noeg. OVERH.VOORL.: 12.16 Fran-
co huis. NOS: 12.26 Meded. v. land
en tuinbouw. 12.30 Nws. VARA:
12.36 Dingen v. d. dag. 13.00 Nws.
13.10 Leef-tijd-genoeg. (13.30 Nws.)
i ik. NOS: 15.03 Zo kan het
ook. 15.30 Nws. 15.32 NOS-Wereld-
wijzer. 16.00 Wat een taal. 16.30
HILVERSUM 3
Voor 18 uur
Ieder heel uur nieuws. KRO: Het
progr. kan tussen 8.00-17.00, na
Nieuws en Reklame, onderbroken
worden voor aktual. van Echo. 7.02
Het leven begint na zeven, met Pe
ter Koelewijn. 9.04 Formule 3. 11.04
Radio "De Zwarte Roos". 12.04
Vraag en antwoord. 13.04 Seeburg
en Wuerlitzer. 14.04 And the beat
NCRV: 7.00 Nws. 7.02 Het levende
Woord. 7.10 Preludium. 8.00 Nws.
8.05 Platennws. 8.45 Musica Sacra.
9.15 Onder de Hoogtezon. 10.00 Het
Bouwmeesterconsort. 10.30 Orkest-
palet. Concert ter gelegenheid van
de Richard Wagner Tage in de DDR
door het Gewandhaus-, Koor en Or
kest. 12.05 Symfonieën en concer
ten van J.Chr. Bach (17). 12.30 Pro
menade: muziek van Lehar. 13.00
Nws. 13.05 Holland Festival jour
naal. 13.10 Kerkconcert door Jac
ques van Oortmessen, orgel, m.m.v.
solisten. AVRO: 13.30 Met open
mind, een progr. voor operaliefheb
bers. Werken v Verdi. 14.30 Les Fil-
les de Sainte-Colombe. Oude- en
klass. muz. 15.55 Muziek van RAch-
18.10 Tv-cursus
18.35 Nieuwsoverzicht met onder
titeling voor doven en slechtho
renden en weerbericht
18.40 Nice Girl, Amerikaanse
speelfilm uit 1941. Met: Deanna
Durbin, Franchot Tone, Robert
Stack e.a. Regie: William A. Sei-
ter
20.10 R.K.O. shorts
20.40 The Great Egg Race. Afl. 2
21.10 Onbekend
22.00 Politieke uitzending van de
Conservative P.P.B.
22.05 The Young Ones, gevarieerd
jongerenprogramma
22.40 One Man and his Dog. BBC
Television International Sheep
dog Championship (4)
23.25 Private Lives. Maria Aitken
praat met prominente gasten.
Vandaag: Sir Peter Hall en Zand-
ra Rhodes
0.00 Newsnight
0.45 Onbekend
1.15 Tv-cursussen
WOENSDAG
„Het wereldrecord concertzaal-
hoesten staat al jarenlang op naam
van het publiek in het Amsterdam
se Concertgebouw", schrijft Gerard
Verlinden in zijn column in De Te
legraaf. Tijdens de Beethoven-cy
clus, maar ook tijdens de serie Gro
te Pianisten, schrijft hij, wordt een
gooi gedaan naar een nieuw record
en een hoger gemiddelde door „het
puikje van het vaderlandse hoes
ten". Ik citeer:
„Het gaat daarbij niet om een
noodzakelijk kuchje of blaf je tij
dens een fortissimo. Nee, complete
tienduizend-kilometerbeurten voor
alle luchtwegen vormen onderdeel
van het geluidspatroon, en de spel
regels schrijven voor dat het alle
maal wordt opgespaard tot een
héél zachte passage in de muziek".
Aardige column, daar niet van,
maar ik voel me toch genoopt hier
en daar een kleine correctie aan te
brengen, bijvoorbeeld waar hij de
Joegoslavische pianist Ivo Pogore-
lic citeert, die bij Adriaan van Dis
niet gezegd heeft: „Het is een kwes
tie van mentaliteit, niet van ge
zondheid", maar: „Het is een kwes
tie van discipline, niet van gezond
heid".
De mentaliteit van de Nederlandse
concertbezoeker is prima in orde,
hij vindt alles even prachtig, en
klapt net zo lang tot hij zijn toe
gangsprijs in waarde heeft doen
stijgen door minstens één toegift af
te dwingen. Alleen met de discipli
ne van de Nederlandse concertgan
ger is het maar matig gesteld. Het
is echteronjuist wat Verlinden
schrijft, dat die totale, gemeen
schappelijke hoestbui wordt opge
spaard tot de héél zachte passages.
Het tegendeel is waar. Bij de heel
zachte passages is iedereen, ook in
het Amsterdamse Concertgebouw,
muisstil, ze zijn als de dood om ook
maar één kuchje, één hoestje, één
keelschrapinkje te laten horen, ze
slikken, ze krijgen een rooie kop
van hoest-inhouden, ze tonen een
bewonderenswaardige discipline
in uiterst precaire omstandighe
den, maar het gevolg is wel dat in
de „absolute stilte" tussen twee de
len in, alle opgekropte hoest zich ge
lijkelijk een uitweg baant en ieder
een bliksemsnel van deze korte
pauze gebruik maakt om snel even
te blaffen, kuchen, hoesten en
schrapen. Als maar de helft van de
2100 toehoorders in een vol Con
certgebouw van die tien luttele se
conden gebruik maakt, kunt u zich
voorstellen dat er dan ook even van
de Totaalhoest sprake is!
Daar zijn die vijf d tien seconden
stilte c.q. bezinning tussen twee de
len van een sonate natuurlijk niet
voor. Je mag er zelfs niet in applau
disseren. Laatst bij de uitreiking
de Anton Wachterprijs in dé
Grote Kerk in Harlingen gebeurde
het weer eens: het musicologisch
weinig geschoolde publiek barstte;
na iets wat het instinctief als een
daverend slotakkoord in een of an
der muziekwerk in delen van Mo
zart herkende, in een dankbaar ap
plaus los, terwijl de dirigent met
zijn stokje wanhopig-sussende ge
baren maakte ten teken dat we,
overdrachtelijk gezien, met onze
modderlaarzen over een zeldzaam
Perzisch tapijt uit 1672 liepen. In
het Concertgebouw heb ik zo'nfaux
pas de laatste twintig jaar niet
meer meegemaakt.'Ook de a-muzi
kale concertganger weet nu lang
zamerhand wel, dat hij met klap
pen moet wachten tot de helft plus
één van de toehoorders in geklap en
gejuich is uitgebarsten, zodat hij
rustig kan meeklappen zonder het
risico te lopen dat hij de enige, door
iedereen woedend bekeken enthou
siasteling is.
In die, door de jaren heen gegroei
de praktijk schuilt mijns inziens de
grote fout. Hoe schitterend, hoe on
gehoord een eerste deel ook wordt
uitgevoerd, je- mag niets laten blij
ken van je bewondering. Bij jazz
muziek barst je na een overrompe
lende klarinetsolo onmiddellijk in
een spontaan applaus uit, maar bij
klassieke muziek moetje, behalve je
kriebelhoest, ook nog je waarde
ring voor het gébodene opzouten.
Dat frustreert de Nederlandse con
certganger. Zo'n pianist heeft het
maar makkelijk. Hij zit precies zo
hoog als hij wil, hij kan zich lekker
bewegen, maar wij in de zaal zit
ten hudje bij mudje, op matige stoe
len zonder knieruimte anderhalf
uur lang doodstil te zitten, zonder
de bewegingsvrijheid en uitings-
vrijuit die je in de bioscoop of het
theater tot op zekere hoogte nog wel
hebt. Probeert u thuis maar eens
één half uur lang stil te zitten, zon
der één geluid te maken, op een
rechte eethoekstoel. U mag er des
noods de radio bij aanzetten. Wed
den dat u dat niet lang volhoudt?
Daar komt dan nog bij dat het Ne
derlandse klimaat het hoesten in de
hand werkt. Als die Steinway,
waar die Grote Pianisten op spe
len, ook elke dag door weer, wind
en regen van huis naar concertge-
bouw en weer terug moest worden
gesleept, zou hij ook steunen en kra
ken tijdens het bespeeld worden.
Maar hij, Steinway, wordt met de
grootst mogelijke zorg omringd, op
de juiste temperatuur gehouden, et-
j cetera. Als er met mij zo werd om
gesprongen, zou ik ook nooit hoe
ven te hoesten! Zoals Nederlandse
koeien door het klimaat en het sap
pige gras altijd diarree hebben
(koeienvlaaien in Zwitserland en
Joegoslavië zijn helemaal niet zo
smeuig), zo hebben Nederlandse
concertgangers altijd de kriebel-
hoest. Daar zullen buitenlandse
I pianisten, met de keuze van hun re
pertoire, rekening mee moeten hou
den!
