Rijnmond steun van Kamer -c Veel vrouwen begrijpen krijsende wijven"' niet CDA en PvdA tegen opheffing D- Koortsachtig beraad over atoomraketten Voor dertien studies een studentenstop V.d. Reijden in Noordwijk: bezuinigingen een succes Pensioen voor verzetslieden Ned.-Indië Leidse psychologe onderzocht emancipatie .ZATERDAG 26 MEI 1984 (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG De fracties van CDA en PvdA in de Tweede Kamer - samen goed voor een meerderheid - zijn tegen het plan van minister Rietkerk (binnenlandse zaken) tot ophef fing van het Openbaar Lichaam Rijnmond. Het CDA-kamerlid Faber, tevens voorzitter van de vaste kamercommissie voor binnenlandse zaken, zei gisteren geen nieuwe argu menten te zien in de brief die de minister daarover aan de Kamer heeft geschreven. Binnenland TEGELEN (ANP) - Op een veer tigtal plaatsen in Nederland, hoofdzakelijk in het arrondisse ment Roermond, maar ook in die van Den Bosch, Utrecht en Maastricht, alsmede in het Belgi sche en Duitse grensgebied, heeft de politie gisterochtend huiszoeking gedaan bij bouwon dernemers. Ook zijn administra tieve bescheiden op bouwplaat sen in beslag genomen. Aan de actie namen ruim 150 politie functionarissen deel. Op een in Tegelen gehouden pers conferentie deelde mr J. van den Hark, officier van justitie in Roermond, mee dat de actie slechts het begin vormt van een omvangrijk onderzoek naar ver meende fraude in de internatio nale bouwwereld. Arrestaties zijn niet verricht, maar worden Grootscheepse politie-actie tegen fraude in bouwwereld op langere termijn niet uitgeslo ten geacht wanneer specialisten de boekhoudkundige beschei den van een groot aantal mogelij ke koppelbazen hebben nageplo- Aan de actie is een informatief on derzoek van een jaar vooraf ge gaan. Aanleiding daartoe vorm den herhaaldelijk voorkomende faillissementen in de bouwnij verheid. Die kwamen kort achter elkaar en vertoonden een soort systeem waarachter mogelijk een groep personen schuilgaat. „Die figuren achter de schermen proberen wij op het spoor te ko men", aldus mr Van den Hark. Een vast rechercheteam van 15 man zoekt met assistentie van de fiscus, de loontechnische dienst en de bedrijfsverenigingen de zaak verder uit. Hoeveel geld met deze fraudezaak is gemoeid valt op dit moment nog niet te zeggen. Aantoonbaar is wel reeds, dat er sprake is van vier miljoen gulden aan ontdo ken belasting en sociale premies. Bij de invallen die gelijktijdig plaatshadden zijn buiten de ad ministratie van verdachte bedrij ven ook enkele vuurwapens in beslag genomen. In die brief wordt de splitsing van Zuid-Holland, die een tweede provincie Rijnmond zou opleve ren, om louter financiële redenen afgewezen. De WD, de partij van Rietkerk, is altijd al tegen de splitsing geweest, zodat mag worden verwacht dat zij zich voor opheffing van Rijnmond zal uitspreken. Faber zegt er nog steeds voorstan der van te zijn om Zuid-Holland in tweeën te delen en van Rijn mond een nieuwe provincie te maken. Hij herinnerde er giste ren aan dat de financiële gevol gen voor het rijk bij een deling van de provincie altijd al bekend waren. "Die wist de minister ook al toen hij, overeenkomstig het regeerakkoord, nog fervent voor stander van de splitsing was". Overigens vindt Faber dat het rijk best wat over mag hebben voor een behoorlijk bestuurlijk apparaat in Rijnmond. "Het ge bied is tenslotte de financiële kurk waarop ons land drijft". Het CDA-kamerlid zal in het over leg over het plan van Rietkerk, op 5 juni in de Tweede Kamer, pleiten voor het wel doorgaan van de splitsing, zo liet hij ten overvloede weten. Hij denkt ech ter niet dat het CDA ver tege moet kan komen aan de wensen van de PvdA om de taken en be voegdheden van de nieuwe pro- uit te breiden. Niet verrast Gedeputeerde Hoek van Dijke van de provincie Zuid-Holland rea geerde gisteren niet verrast op de aankondiging van Rietkerk dat hij Rijnmond wil opheffen. Ook had hij wel verwacht dat de mi- Lubbers terughoudend DEN HAAG (GPD) - Aan de voor avond van het vertrek van minis ter Van den Broek (buitenlandse zaken) naar de NAVO-top in Washington wordt koortsachtig overlegd tussen CDA- en WD- top over een mogelijke oplossing voor het probleem van de kruis raketten. Premier Lubbers had gisteravond nog uitvoerige gesprekken met Van den Broek naar aanleiding van „inventariserende" bespre kingen eerder op de dag in de mi nisterraad. Tegelijk had op het ministerie van economische za ken overleg plaats tussen de WD-vice-premier Van Aarden- ne en zijn partijgenoten Korthals Altes (justitie), Nijpels (fractie voorzitter) en Evenhuis (vice- fractievoorzitter). Volgens de WD-woordvoerder zou Lubbers ook in het weekein de nog overleggen met Nijpels. Van den Broek had een bijeen komst met zijn EG-collega's moeten afzeggen om gisteravond met Lubbers te kunnen praten. DEN HAAG (ANP) - Voor 13 stu dierichtingen zijn definitief stu dentenstops vastgesteld voor het studiejaar 1984-1985. Het kabinet ging gisteren akkoord met een daartoe strekkend voorstel van minister Deetman (onderwijs en wetenschappen). Voor genees kunde is het maximale aantal toe te laten studenten vastgesteld op 1485 en voor tandheelkunde op 360. De Academische Raad had voor deze studierichtingen res pectievelijk 1485 en 415 geadvi seerd. De aantallen per studierichting (niet compleet) zijn als volgt: Geneeskunde: Rijksuniversiteit Leiden 165, RU Groningen 210, RU Utrecht 165, RU Rotterdam 210, RU Maastricht 150, Univer siteit Amsterdam 210, VU Am sterdam 210, Katholieke Univer siteit Nijmegen 165. Voor de ex perimentele medische studie richting in Leiden is de studen tenstop bepaald op 80. De studierichting diergeneeskun de aan de RU Utrecht zal voor 175 studenten toegankelijk zijn. Theaterwetenschap kent een be perking voor de RU in Utrecht tot 60, voor de gemeentelijke uni versiteit van Amsterdam tot 55. Industrieel ontwerpen aan de TH Delft is voor 160 studenten mo gelijk. Informatica zal voor 100 studenten te volgen zijn aan de RU Leiden, voor 45 aan de RU Groningen, voor 75 aan de RU Utrecht, voor 85 aan de GU Amsterdam, voor 100 aan de VU Amsterdam en voor 90 aan de KU Nijmegen. Voorts voor 250 studenten aan de TH Delft, 150 aan de TH Eindho ven en 220 aan de TH Enschede. Een en ander werd gisteren meege deeld na afloop van het weke lijks kabinetsberaad. Over het WD-beraad wilde hij niet meer meedelen dan dat het „over de kruisraketten" handel de. Lubbers zelf probeerde gister avond na afloop van de minister raad de indruk te vestigen dat Van den Broek niet met een nieuw Nederlands voorstel naar Washington afreist. Maar hij wil de ook niet ontkennen dat deze „nabespreking" van de minister raadsvergadering gebeurde met het oog op Van den Broeks reis naar Washington. Het thema kruisraketten kwam gistermiddag voor het eerst in de voltallige ministerraad aan de or de. Volgens Lubbers gebeurde dit aan de hand van een inventa riserend verslag, waarin werd opgesomd wat de gang van za ken is geweest gedurende deze kabinetsperiode. Hoewel de pre mier niet wilde garanderen dat al vóór de Europese verkiezingen (14 juni) een besluit bekend zal zijn - WD en CDA dringen hier op aan - zei hij ook dat enigerlei uitstel van de beslissing niet waarschijnlijk is. Ouders overleden man willen agent laten vervolgen ROTTERDAM (ANP) - De ouders van de bij een ongeluk met een politiebusje overleden Rotter dammer Rinus de Groot hebben de procureur-generaal bij het ge rechtshof in Den Haag verzocht een strafvervolging wegens dood door schuld in te stellen tegen een politie-agent. De 29-jarige De Groot werd op 18 december vorig jaar in een poli tiebusje naar het hoofdbureau vervoerd om daar een bloedproef te ondergaan. Op het Churchill- plein botste het busje, bestuurd door de eerder genoemde agent, tegen een van rechts komende personenauto. De Groot raakte zo ernstig gewond, dat hij na en kele weken in coma te hebben gelegen in een ziekenhuis over leed. Daar was overigens vastge steld, dat hij niet teveel had ge dronken. ADVERTENTIE nister zou ingaan op de financië le voorwaarden die de provincie heeft gesteld om garant te kun nen staan voor de werkgelegen heid van de ambtenaren van Rijnmond. De provincie heeft berekend dat het rijk voor die garantie ruim negen miljoen gul den per jaar over moet hebben. Daarmee kan de provincie naar schatting honderd 'boventallige' Rijnmond-ambtenaren in eigen gelederen onderbrengen. Het dagelijks bestuur van Rijn mond is woedend over Rietkerks brief. "Vijftig jaar discussie en twintig jaar opbouw van Rijn mond laten zich niet afbreken binnen twee weken. Wij zullen tot het uiterste gaan om deze bei de belangen veilig te stellen", al dus het bestuur gisteren in een eerste reactie. Volgens Rijn mond laat Rietkerk de negatieve gevolgen van opheffing achter wege. Dat zijn "het wegvallen van een eigen, grotendeels pro vinciaal bestuur voor de gemeen ten en de vele belangrijke maat schappelijke groeperingen, waaronder niet in de laatste plaats het bedrijfsleven". Voorzitter Van der Louw van Rijn mond noemde de beslissing van Rietkerk "verbijsterend". De mi nister heeft de afgelopen twee jaar wel vijftien keer duidelijk uitgesproken dat de splitsing van Zuid-Holland moet worden gerealiseerd en dat Rijnmond daarin de status van provincie moet krijgen, aldus Van der Louw. Lagere opkomst Euroverkiezing dan in 1979 HILVERSUM (ANP) - Volgens een onlangs gehouden enquête van het NIPO in opdracht van de TROS, zal de opkomst bij de ko mende verkiezingen voor het Eu ropese parlement lager uitvallen dan in 1979. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat slechts 52 procent van de ondervraag den zeker van plan is te gaan stemmen en dat 21 procent dat overweegt te doen. In 1979 bracht 57,8 procent van de kies gerechtigden zijn stem uit. Vie rentwintig procent zegt niet te stemmen (in 1979: 14 procent). Het NIPO raamt de zetelverdeling als volgt, met tussen haakjes het huidige aantal zetels: CDA 7 (10), PvdA 11 (9), WD 5 (4), Groen progressief Akkoord (CPN, GPN, PPR, PSP) 1 (-) en SGP/ GPV/RPF 1 (-). In de landelijke politieke voorkeu ren is sinds half maart weinig verandering gekomen. Staatssecretaris Van der Reijden derde van links) glundert terwijl zijn toehoorders in het r het Zilveren Kruis applaudisseren na zijn openingstoespraak. NOORDWIJK - Het plan om de kostenstijging in de gezond heidszorg te beperken en deze in 1986 een halt toe te roepen, wordt een succes. Dat zei staats secretaris Van der Reijden (volksgezondheid) gistermiddag tijdens de officiële opening van het nieuwe onderkomen van de stichting het Zilveren Kruis in Noordwijk, een particuliere ziek tekostenverzekeraar. "We liggen thans op schema wat betreft de ombuigingen. We staan in de gezondheidszorg op een keerpunt", aldus de be windsman. Van der Reijden herhaalde in Noordwijk zijn waarschuwing aan het adres van de medische specialisten dat zij tot 7 juni de tijd krijgen om met de hun geda ne voorstellen voor inkomens matiging akkoord te gaan. Mocht dat niet lukken, dan zullen hij, minister De Koning (sociale za ken en werkgelegenheid) en staatssecretaris Van Zeil (econo mische zaken) niet schromen om verdergaand in te grijpen in de honorering van de specialisten, zei hij. "Dit na vele jaren tob ben". Volgens de voorzitter van het Zil veren Kruis, F. Houtstra, is het nieuwe onderkomen in de bad plaats 'architectonisch fraai'. In het gebouw is ook de eerste zoge noemde schachtloze panorama- lift in Nederland in gebruik ge nomen. Houtsra had tevens veel waardering voor het werk van de Leidse binnenhuisarchitect J.C. Rietkerk, die de inrichting van het hypermoderne gebouw voor zijn rekening heeft genomen. Eerder op de dag presenteerde het zilveren Kruis in Den Haag het jaarverslag. Daarin wordt gesteld dat systematische controle op het reilen en zeilen van artsen grote besparingen opleveren. Met behulp van computers is on der meer een 'zware bewaking' ingevoerd van de rekeningen die ziekenhuizen en specialisten hebben ingediend. Het afgelopen jaar zag er voor de Noordwijkse stichting rooskleu rig uit. Er was een batig saldo van 14.1 miljoen gulden, tegen over 10.5 miljoen een jaar eerder. Het Zilveren Kruis is een organi satie zonder winstoogmerk. De winst komt ten goede aan de re servekas. Nog dit jaar wil het Zilveren kruis een fusie zien rond te krijgen met de zusterorganisatie VGCN. Er zal dan een onderneming ont staan met ruim een half miljoen verzekerden, die tevens de groot ste particuliere verzekeraar in het land zal worden. ZWARTRIJDERS - Uit protest tegen de dreigende korting op bijstands- en rww-uitkeringen van mensen die onder n dak wonen, hebben enkele actiegroepen gistermiddag demonstratief de trein genomen zonder een kaartje te kopen. Blijkens pamfletten motiveerden de actievoerders hun gratis reisje met het argu ment dat ze niet meer voor het openbaar vervoer kunnen betalen als de korting straks een feit is. Een groep van ongeveer 70 actievoerders koos gistermiddag de trein van Utrecht naar Arnhem uit als actiedoelwit. De reis vlotte echter niet best omdat de conducteur weigerde uit Utrecht met de demonstra tieve zwartrijders te vertrekken. Na een handgemeen tussen politie en actievoerder vertrok de trein en werden alle zwartrijders in Arnhem geverbaliseerd. DEN HAAG (GPD) - Het kabinet heeft besloten deelnemers aan het verzet tijdens de Tweede We reldoorlog in het voormalige Ne- derlands-Indië een buitenge woon pensioen toe te kennen. Het pensioen zal worden uitge keerd aan allen wier invaliditeit een gevolg is van hun verzets- deelname. De gelden zullen wor den overgemaakt aan verzets strijders en hun nabestaanden. Het wetsontwerp hiervoor is nu voor advies toegezonden aan de Raad van State. De regeling geldt echter uitsluitend voor hen die de Nederlandse nationaliteit bezitten. Daarnaast moeten zij in Nederland wonen. De regeling komt overeen met de wet buiten gewoon pensioen 1940-1945 waarin de pensioenafspraken van de deelnemers aan het verzet in Nederland zijn geregeld. Gemeenten gaan monumentenzorg zelf bepalen DEN HAAG (GPD) - Gemeenten zullen een veel grotere invloed krijgen op de monumentenzorg dan tot nu toe gebruikelijk was. Het kabinet heeft - op voorstel van minister Brinkman (WVC) - besloten het vergunningensys teem over te dragen aan bepaal de gemeenten. Daarmee komt deze hoeksteen van het monu mentenbeleid in handen van die gemeenten die over voldoende deskundigheid en een monu mentenverordening beschikken. Dit staat in de nota Monumenten zorg, die binnenkort aan de Tweede Kamer zal worden toeg- zeonden. Minister Brinkman stippelt in de nota een nieuw be stuurlijk model uit voor de mo numentenzorg in ons land. Behalve de overheveling van het vergunningenstelsel zal ook het van rijkswege beschermde mo numentenbestand opnieuw wor den geïnventariseerd. Verder is besloten tot de vorming van een Nationaal Restauratiefonds, waaraan het Rijk mee zal beta len. Ook worden de procedures vereenvoudigd, de rol van het particulier initiatief vergroot en zal de monumentenwet worden aangepast. De voorgenomen uitbreiding van de bevoegdheden van de ge meenten sluit aan bij een ontwik keling, die al enkele jaren aan de gang is. Volgens de bewindsman zal het nieuwe model in diverse stappen in de loop van enkele ja ren van kracht worden. Het is de bedoeling dat nog vóór het einde van het jaar een actie plan wordt opgesteld. Dat moet tot stand komen na overleg met de meest betrokken overheden en instanties. Het Nationaal Fonds zal een particulier karak ter krijgen. Daarmee moeten zo danige financieringsmogelijkhe den worden geschapen dat in de komende jaren meer monumen ten kunnen worden gerestau reerd. WEG CPN - Alle leden van de afde ling Bergen op Zoom van de Communistische Partij Neder land hebben besloten het lid maatschap van deze partij op te zeggen. De CPN in Bergen op Zoom is daarmee voor zover valt na te gaan de eerste complete af deling die als gevolg van de har de interne strijd de CPN de rug toekeert. Het bracht een klein schokje in fe ministische kringen te weeg: bij de presentatie van het vrouwen boek 'Mannen wat is er met jullie gebeurd?' werd een man ge zoend! Joop den Uyl nog wel, be paald niet de grootste kampioen op het gebied van vrouwene mancipatie. Het boek 'Mannen enz...' was toch al verdacht om dat het een bundeling gesprek ken met mannen betrof. Dat alles was aanleiding voor enkele vrou wenboekwinkels om het boek te boycotten. 'Aan mannen moet je geen geld en energie verspillen', aldus fanatieke feministes. door Margot Klompmaker Op veel vrouwen werkt een derge lijke radicale houding averechts. Vooral de groep die toch al wei nig op heeft met emancipatie wordt er door afgeschrikt. Deze vrouwen, meestal met een la gere opleiding, begrijpen weinig van 'die krijsende wijven'. Dit blijkt uit een onderzoek van de Leidse psychologe Sandra Min- nee. In opdracht van het ministe rie van sociale zaken sprak zij met tientallen vrouwen over de betekenis van het woord 'eman cipatie'. Daaruit kwam naar vo ren dat veel vrouwen het woord emancipatie koppelen aan agres sief, drammerig gedrag. De vrouwen, afkomstig uit Leiden en omgeving, vormden een bont gezelschap: ze waren werkzaam in de huishouding of hadden een baantje buitenshuis; sommigen waren gehuwd en hadden wel of geen kinderen. Alle vrouwen hadden geen hogere schooloplei ding dan mulo. De opdracht was na te gaan waar om emancipatiegedachten bij deze groep vrouwen vaak niet aanslaan. Er werd gevraagd naar tijdsbesteding: hoe deelden de vrouwen hun dag in, waar waren ze mee bezig? Ook de rolverde ling tussen man en vrouw kwam aan de orde: welke taken vond men echt bij een man horen, wel ke dingen zou een vrouw moeten doen? 'Waar denkt u aan bij emancipa tie?', luidde een van de vragen. 'Krijsende wijven'. 'Vrouwen die zich niet als vrouwen gedragen'. 'Als ik daarover iets op de televi sie hoor, zet ik hem af, luidden enkele reacties. De meeste on dervraagde vrouwen hadden een negatief beeld van emancipatie. Daarbij is het niet eens het uiter lijk van felle voorvechtsters van feminisme als wel hun manier van optreden die afkeer oproept, zo bleek uit de gesprekken. Op de vraag het woord emancipa tie op zichzelf te betrekken en in te vullen, reageerden de vrou wen verdeeld. Emancipatie bete kende voor sommigen opkomen voor jezelf, jezelf ontplooien via bijvoorbeeld de moedermavo. Anderen dachten bij emancipa tie aan een rolwisseling van man en vrouw: de vrouw een baan, de man het huishouden. In dat laat ste zagen sommige vrouwen niets, het idee werd 'absurd' ge vonden. Het jezelf ontplooien werd als positief beschouwd, als het maar niet ten koste van het gezin zou gaan. Weinig sympathie Na het eerste tiental gesprekken bleek Sandra Minnee dat deze vrouwen weinig sympathie had den voor 'emancipatiegedach ten'. Zij werden afgeschrikt door de felle opstelling van de vrou wenbeweging. De zaken waar voor men op de bres stond, sloe gen bij de groep ondervraagden niet aan en werden niet van be lang gevonden. De vraag welke zaken en onderwerpen dan wèl zouden aanspreken, vormde de basis voor de tweede reeks ge sprekken. In die gesprekken liet de Leidse psychologe aan de vrouwen fo to's zien met voorbeelden van wat emancipatie ook kan beteke nen. Op de fotoreeks deed een vader zijn kind in bad, kleedde het aan en knuffelde het lekker. Bij het zien van de foto's reageer den de vrouwen enthousiast. 'Oh, maar dat doet mijn man ook', werd gezegd. Zelfs door de vrouwen die vonden dat zij voor het huishouden en de kinderen moesten zorgen. 'Daaruit bleek dat door middel van het tonen van foto's van herken bare situaties vrouwen op een leuke en aansprekende manier over emancipatie kan worden verteld', aldus Sandra Minnee. 'Door dicht bij huis te blijven en situaties te laten zien die vrou wen herkennen, werd duidelijk dat emancipatie meer is dan ge krijs en agressie. Het laten zien van foto's bleek beter aan te slaan dan het praten erover. Op deze manier maak je emancipa tie ook voor mannen aantrekke lijker en minder bedreigend'. 'Er is iets mis' Volgens de psychologe is het be langrijk dat juist de groepen vrouwen die tussen wal en schip vallen, worden opgevangen. 'Het officiële emancipatiebeleid van de overheid verloopt meestal via vrouwenorganisaties, buurthui zen en cursussen. Maar niet alle vrouwen komen in een buurt huis of volgen een cursus. Som migen komen nauwelijks hun huis uit. Op die manier krijgen ze geen enkele informatie over on derwerpen die hen aanspreken. Wat ze van emancipatie zien of horen via televisie en radio ligt ver van hun belevingswereld. Het stoot hen af. De vrouwenpro gramma's die er zijn, worden vre selijk gevonden. Dat is toch een teken dat er iets mis is', meent Sandra Minnee- Zij vindt dat de overheid het gat tussen de activiteiten van de voorhoede van de vrouwenbewe ging en deze achterban moet op vullen door gematigde voorlich ting. Voorlichting die uitgaat van concrete voorbeelden van vrou wenemancipatie dicht bij huis. Het kunnen kleine dingen zijn. De man die op een vaste dag in de week kookt of boodschappen doet of op de kinderen past, zo dat zijn vrouw de handen vrij heeft om lekker te winkelen. Via de televisie of de radio - want daar wordt veel naar gekeken en. geluisterd - kan allerlei informa tie worden aangereikt. De psychologe benadrukt dat aan haar onderzoek geen algemene conclusies moeten worden ver bonden. Wel biedt het volgens haar interessante gegevens om er op door te gaan. Dat wil Sandra Minnee ook. Zij heeft samen met een collega een aanvraag inge diend bij het ministerie voor een vervolgonderzoek. Daarin zou moeten worden bekeken hoe de overheid de voorlichting over emancipatiemogelijkheden kan verbeteren. 'Met mijn eerste onderzoek heb ik in feite iets bevestigd dat al min of meer bekend was', aldus de psychologe. 'Vrouwenemancipa tie is bepaald geen ingeburgerde gedachte'. Veel vrouwen hebben er volgens haar een eenzijdig beeld van. Sandra Minnee onder streept de noodzaak om niet over de hoofden van deze groep heen te praten. 'We moeten hen se rieus nemen'. De psychologe meent dat deze vrouwen pas echt over vrouwenemancipatie kun nen meedenken en meebeslissen als duidelijk is gemaakt wat het voor hen kan betekenen. Pas dan kunnen ze alles afwegen en even tueel rustig kiezen voor een ver deling volgens het oude patroon. U least reeds een Golf Van voor 459,- p. mnd. of een VW transporter voor/649,- p. mnd. Sandra Minnee: 'We moeten hen SerieUS nemen'. (foto Jan Holvast)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 5