DINSDAG 15 MEI 1984
TELEAC
18.25 Follow me, herh. les 29
18.40 Follow me, les 30
VARA
NOS
20.00 Journaal
VARA
20.28 De parel in de kroon, Engelse serie. All. 8: De
dag van de schorpioen. Na haar bezoek aan
de gewonde Merrick, die in Calcutta in het
ziekenhuis ligt, gaat Sarah weer naar huis
waar zij het bericht krijgt van het overlijden
van tante Mabel
21.20 Achter het nieuws, actualiteitenrubriek
22.00 Sonja op dinsdag. Rechtstreeks vanuit de
Meervaart in Amsterdam een uur Sonja Ba
rend met gasten
23.00 De Onderste Steen:...En daarom is de Staat
verantwoordelijk. Een filmreportage over
de persoon en het werk van Marianella Gar
cia Villas, voorzitster van de Commissie van
de Mensenrechten van El Salvador
NOS
23.55 Journaal
Woensdag
NOS-NOT
09.00 Insekten. Afl. 2. (Ondertiteling via teletekst)
NOS
09.30 Nieuws voor doven en slechthorenden
NOS-NOT
09.35 Pluspunt klas 5. Afl. 1
10.05 Het bos. Afl. 2
11.00 't Wereldje van Rimpel en Veertje. Afl. 2
11.30 Meditatie, gewoon doen, afl. 2
NOS
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
KRO
15.30 De Poppenkraam, afl. 27: De vreemde bloem
15.55 Tom Duim (Tom Tumb), Amerikaanse speel
film voor de jeugd. Een braaf, kinderloos
echtpaar, vraagt aan de woudkoningin een
kind, al was het maar zo groot als een duim.
Regie: George Pal
NOS
18.15 Nieuws voor doven en slechthorenden
18.20 Paspoort voor Joegoslaven
18.25 Paspoort voor Italianen
18.30 Sesamstraat
18.45 Jeugdjournaal
19.00 Journaal
EO
19.12 D'r kan nog meer bij, kleuterprogramma
19.30 Het kleine huis. Afl.: Het licht in de ogen(2).
Adam Kendall, die na een ongeluk zijn ge
zichtsvermogen heeft teruggekregen, blijft
vastbesloten advocaat te worden
20.20 De Toren van Babel, serie programma's over
macht, onmacht en de grote spraakverwar
ring. Vanavond: Zicht op Israël
NOS
21.40 Omnibus, wekelijkse kunstkroniek
22.30 Journaal
22.45 Den Haag Vandaag
23.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
Woensdag
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
België 1
18.00 Tik Tak, tekenfilmserie voor
de allerkleinsten (herh.)
18.05 Klein, klein kleutertje. Jaco
bus en Corneel. Afl. Corneel is
moe (herh)
18.20 Er was een keer....De voet
baller. (herh.). Kort verhaal van
Guido Staes, verteld door Jef
Burm
18.30 De Smurfen, tekenfilmserie.
Afl.: In de ban van Gargamel en
De leerlingsmurf
18.55 Europa in vogelvlucht. Afl.
5: De positie van de vrouw in Eu
ropa en De Europese instellin
gen. Presentatie: Jo Röpcke
19.35 Kijk uit!, verkeerstips. Afl.:
Verkeer van en naar de kust
19.40 Lotto-winnaars, mededelin
gen en programma-overzicht
19.45 Journaal
20.10 Kunst-Zaken
20.15 I.Q., Quiz met denk- en weet-
vragen waarin kennis, intellect
en reactievermogen van twee
teams worden getest. Presentatie.
Herman van Molle
20.45 Verover de aarde. Afl. De
Grote Zucht. Verslaving is meer
dan verslaving aan alcohol en
drugs. Het is het eindstadium
van een menselijke interesse en
een voortdurend verlangen, het
terminale stadium van een zucht
die kan leiden tot de zelfvernieti
ging
21.35 Uitzending door derden. Een
programma van de Vlaams Na
tionale Omroepstichting
22.25 Toto-winnaars, Journaal en
Coda: Sylvia Traey en Guy De-
mey: "Fetes Galantes", Poulenc
WOENSDAG
17.00 Grizzly Adams (The Life and
times of Grizzly Adams), Ameri
kaanse jeugdserie. Afl. 20:. De
zoektocht (The search). Met: Dan
Haggerty, Don Sharks, Denver
Pyle e.a.
17.45 Popeye. Afl.: Burentwist in't
Neanderdal
17.55 Journaal
21.05 Videogam, gevarieerd video
magazine
21.55 Ecritures, literair magazint
van Jacques de Decker en Jean-
Marie Mersch
22.55 Journaal
23.10 Tribune economique et sa
ciale, informatief magazine vooi
ondernemers
WOENSDAG
12.00 Teletekst
14.30-15.30 Schooltelevisie
15.50 Graffiti, gevarieerd jonge
renprogramma
17.20 Plein Jeu, gevarieerd kinder
programma (17.20 Lollipop. 17.5C
Fitness dance)
19.00 Les aventures d'Arturo -
Kinderprogramma.
19.10 La grande chance - Amuse
mentsprogramma, op zoek naar
nieuwe talenten. Vanavond in
gezelschap van Daniel Guichard,
Synrinx, Jacky Lagger.
20.40 Temps present - Magazine.
'Arbeidsongevallen'. Deel 3 van
de serie gewijd aan het werk. In
Zwitserland raakt elke twee mi
nuten een man of een vrouw tij
dens hun werk .gewond.
21.25 Wedstrijd - Kent u Zwitser
land?
21.30 La vie qui va - Muziek. Por
tret van straatmuzikanten.
21.45 Bonsoir en musique - Met
Madjid Khaw, citerspeler.
13.15 Teletekst-overzicht
15.40 Teletekst-overzicht
16.00 Tagesschau
16.10 Der Traumfabrikant Carl
Lammie. 1. Die Filmstadt. Re
portage over de vroeger zeer be
roemde filmproducent Carl
Lammie
16.55 Null ist Spitze. Engelse kin
derserie. Afl.: Tapetensprüche
17.20 Kein Tag wie jeder andere,
kinderserie. Afl.: Robert und
Ragnas abentürliche Reise (2)
17.50 Tagesschau
Duitsland 2
Duitsland 1
18.50 Teletekst voor iedereen
19.00 Webster, komische serie over
een pasgetrouwd paar dat een
zwart jongetje onder zijn hoede
krijgt. Afl. 20. Met: Susan Clark.
Alexis Karras, Emmanuel Lewis
19.25 Tijdrover: Doe het zelf. Van
daag: Verfsystemen. Presentatie:
Paul de Bolle
19.40 Mededelingen en program
ma-overzicht
19.45 Journaal
20.10 Kunst-Zaken
20.15 De steek-er-wat-van-op-
show (8). Met vandaag de volgen
de onderwerpen: Crematie; Spel
regels en taktiek van het voetbal;
Reisbijstandsverzekeringcn en
zwaarlijvigheid
21.15 Gekruiste sabels (The Duel
lists), Engelse speelfilm uit 1977.
Met Albert Scott, Albert Finney,
Keith Carradine e.a. Regie: Rid
ley Scott. De erecode van de Hu
zaren dwingt een bezadigd offi
cier tot herhaaldelijk voeren van
duels... (Originele versie met
tweetalige ondertitels)
18.00 Hier und Heute
18.25 Die kleinen und die feinen
Leute. Afl.: Frau am Scheideweg
19.00 Falcon Crest. Afl.: Verdachti-
ge Spuren
20.00 Tagesschau
20.15 Was bin Ich? Spelprogram-
ma over beroepen
21.00 Panorama, berichten, analy
ses, meningen
21.45 Dallas. Regie: Leonard Katz-
man. Met o.a. Barbara Bel Ged-
des, Patrick Duffy en Linda
Gray. Afl.: J.R.'s dreiging. J.R.
en Bobby geven de verwoede
strijd op en Mickey blijkt ver
lamd te zijn. Pam en Bobby pro
beren het geluk te hervinden on
danks pogingen van derden hun
dwars te bomen
22.30 Tagesthemen
23.00 Kulturwelt; Die Wittenber-
gisch Nachtigall oder Wie es
Martin Luther mit der Musik
hielt
23.45 Tagesschau
WOENSDAG
8.10-Schooltelevisie
9.05 Zum Wohle?
9.25 Sesamstraat
10.00 Tagesschau und Tagesthe-
10.03 Frauengeschichten
11.10 Was bin ich
11.55 Umschau
12.10 Panorama
12.55 Presseschau
13.00 Tagesschau
18.20 Waldheimat, tv-serie. Afl.:
die Freisprechung und der Un-
garische Meister
18.57 Programma-overzicht
19.00 Heute
19.30 Über den Dachem von Nizza
(To Catch A Thief), Amerikaan
se speelfilm uit 1955 onder regie
van Alfred Hitchcock met in de
hoofdrollen: Cary Grant, Grace
Kelly en Jessie Royce Landis.
Als ex-juwelendief John Robie
erachter komt dat iemand zijn»
vroegere manier van roven im-
miteert, verzint hij een plan de
dader te ontmaskeren
21.15 WISO; Wirtschaft Soziales
21.45 Heute-journaal
22.05 Die aktuelle Inszenierung:
Die Hermannsschlacht. Toneel
stuk van Heinrich von Kleist
met: Gert Voss, Kirsten Dene,
hands-Dieter Knebel e.a. Regie:
Claus Peymann. Veldheer Varus
probeert Cherukervorst Her
mann in een val te lokken om zo
het Germaanse rijk in handen te
krijgen. Hermann is echter slim
mer dan hij ooit denkt
0.20 Heute
WOENSDAG
10.00-13.15 Zie Duitsland 1
13.15 Teletekst-overzicht
15.25 (S) Breakdance. Doe mee -
blijf fit. Deel 3 (herh.)
15.40 Teletekst-overzicht
15.57 Programma-overzicht
16.00 Heute
16.04 Löwenzahn, kinderprogram
ma. (herh.) Aansl.: Heute-Schlag-
zeilen, kort nieuws
16.35 Kompass. Lexikon met beel
den en berichten. Thema's van
vandaag: Oberflachen (3)
17.00 Heute. Aansl.: Aus den Lan-
dern, regionaal nieuws
17.15 Tele-Illustrierte, gevarieerd
magazine
17.50 Bret Maverick, Amerikaanse
westernserie. Afl.: Die Erleuch-
teten (3). Met o.a.: James Garner,
Ed Bruce, Ramon Bieri. Regie:
Leo Penn. Aansl.: Heute-Schlag-
zeilen, kort nieuws
18.00 Telekolleg I: Gezondheids
leer, les 6
18.30 Sesamstraat
19.00 Aktuelle Stunde
20.00 Tagesschau
20.15 Auslandsreporter. Der Zei-
tungmacher. Reportage over het
Marianella Garcia Villas
Villas
HILVERSUM (GPD) - In maart 1982 was de Salvadoriaanse Maria
nella Garcia Villas in Nederland. Ze kwam de laatste eer bewijzen
aan Koos Koster en de andere drie IKON-journalisten die in haar
land, temidden van haar mensen, omkwamen. Marianella was op
dat moment voorzitter van de Salvadoriaanse commissie voor de
mensenrechten. Het was dezelfde Koos Koster die zorgde voor de
eerste steun vanuit het buitenland voor haar c
Marianella was een vriendelijke vastberaden vrouw. Een jaar later, op
14 maart 1983, werd zij vermoord.
In het VARA-programma 'De onderste steen' wordt een filmportret
van haar uitgezonden, onder de titel: ,En daarom is de Staat verant
woordelijk'. De makers zijn Jan van der Putten en Frank Diamant.
Hun film is opgebouwd uit persoonlijke getuigenissen1
die haar van nabij meemaakten - haar vader en moeder, haar zus,
haar mede-strijdgenoten en 'gewone arme mensen' voor wier lot zij
zich inzette. Ook van haar zelf, via haar dagboek dat ze vlak voor
haar dood insprak op 13 cassettes. De film is een schets van haar
leven en haar dood maar vooral ook van haar werk. (Nederland 1,
23.00 uur)
Omnibus
Het wekelijkse NOS-kunstpro-
gramma 'Omnibus' komt van
avond uit het Brabants Mu
seum in Den Bosch. Aandacht
zal worden besteedt aan de
Rijksdienst voor Beeldende
Kunst. Aanleiding is de ten
toonstelling van deze dienst in
Den Bosch onder de titel 'Her
inneringen aan Italië'. Verder:
auteur Jaap Harten, die een ge
romantiseerde biografie
schreef over de actrice die in
zijn jeugd een belangrijke rol
speelde: 'Else Mauhs, de ont
voering van een legende'; het
regiotheater in Maastricht, dat
toneel brengt op een kermisat
tractie: de zgn. cakewalk. Tot
slot de tentoonstelling 'Europa
quo vadis', die politieke teke
naars laat zien. De Nederland
se vertegenwoordiger op deze
internationale expositie is
Frits Muller. (Nederland 2,
21.40 uur).
Achter
het nieuws
HILVERSUM (ANP) - Achter
het Nieuws besteedt dinsdag
avond aandacht aan de stakin
gen voor een 35-urige werk
week in West-Duitsland, met
een reactie van FNV-voorzitter
Wim Kok. Verder in het pro
gramma het 80-jarig bestaan
van de verzekeringsmaat
schappij De Centrale, volkstui
nen en een kampeerbus voor
invaliden. Ook toont VARA's
actualiteitenrubriek mogelijk
een Engelse reportage over het
gebruik van chemische wa
pens in de oorlog tussen Irak
en Iran. (Nederland 1, 21.20
uur)
Opsporing
per tv heeft
weinig nut
DEN HAAG (GPD) - Het AVRO-
tv-programma „Opsporing ver
zocht" heeft het eerste seizoen
geen opzienbarende resultaten
opgeleverd. Slechts één zaak,
een ernstig misdrijf, is recht
streeks door het programma tot
een oplossing gebracht. In ande
re zaken heeft het programma
soms bijgedragen tot de oplos
sing.
Dit blijkt uit een verslag van een
commissie over de eerste serie
uitzendingen van „Opsporing
verzocht" in het seizoen 1982-
1983. Minister Korthals Altes van
justitie heeft het advies van deze
commissie om toe te stemmen in
verdere samenwerking tussen
politie en de AVRO-televisie,
overgenomen.
De commissie (voluit: de Begelei-
dings- en Evaluatiecommissie
Periodieke Opsporingsbericht
geving per televisie) acht het niet
eenvoudig een juiste waardering
van de opsporingsresultaten van
de uitgezonden zaken te geven.
De periode van één seizoen is
daarvoor te kort. De bijdrage die
in sommige zaken door de tv aan
de oplossing ervan is geleverd, is
niet goed vast te stellen. In elk
groot recherche-onderzoek wor
den allerlei, veelal kleinere delic
ten opgelost, zodat aan de „ne
venresultaten" van het program
ma geen overdreven waarde
moet worden toegekend, aldus
de commissie.
Toch vindt de commissie dat
voortzetting van het programma,
dat ip het najaar zijn derde sei
zoen ingaat, gerechtvaardigd is.
„Zolang de politie behoefte heeft
het publiek te hulp te roepen bij
de opheldering van misdrijven,
kan het programma van belang
zijn", zo zegt de
Boudewijn Klap naar NOS
HILVERSUM (GPD) - Boudewijn Klap (42), hoofd jeugdzaken bij de
AVRO-radio, gaat deze omroep verlaten. Binnen enkele weken wordt
hij benoemd tot eindredacteur van het NOS-jeugdjournaal, zo heeft
Klap gisteren laten weten. Reden voor zijn vertrek is, naast een reeds
gegroeide belangstelling voor het Jeugdjournaal, de benoeming van
Wibo van de Linde tot directeur Radio en Televisie bij de AVRO.
Klap heeft samen met zijn collega-afdelingshoofden al in een vroeg sta
dium tegen de komst van Van de Linde geprotesteerd. De functie van
adjunct-directeur Radio, die hem is aangeboden nu de huidige direc
teur Van Vliet vertrekt, heeft Klap onder meer om die reden geweigerd.
Zomerspelen
kosten NOS
zes miljoen
HILVERSUM (ANP) - De radio- en
televisie-uitzendingen van de
Olympische Zomerspelen, kos
ten de NOS zo'n zes miljoen gul
den. Dat is drie keer zoveel als de
spelen van 1980 de NOS hebben
gekost. Dit heeft de NOS meege
deeld op een persconferentie in
Hilversum.
Overigens kunnen de kosten door
de boycot van de Sowjet Unie en
de in haar kielzog meegesleepte
landen de kosten iets lager uit
vallen. In het contract is het te
rugbetalen van rechten voorzien
wanneer het aantal uren lager
uitvalt doordat één of meer lan
den afhaakt.
De NOS stuurt zo'n dertig mede
werkers naar Los Angeles. De
NOS heeft zeven commentaarpo
sities bij belangrijke evenemen
ten gereserveerd. Kosten per
plaats: 50.000 gulden. Een par-
keerplaatsje bij het perscentrum
moet ruim duizend gulden ople
veren; de algemene entreeprijs
voor journalisten is 775 gulden.
Het meeste televisiemateriaal be
trekt de NOS van de Amerikaan
se ABC-Television. Daarnaast
heeft de NOS om de kosten te
drukken samen met de televisie
organisaties van Noorwegen, De
nemarken en Finland de 'Nordic-
group' opgezet. Elk van de vier
landen brengt een eigen camera
eenheid en een montagefaciliteit
dagelijks leven van een dagblad-
samensteller in Namibië
20.45 Rückblende. 1284: Der be-
ginn der neuen Zeit, reportage
over de eerste uurwerken in En
geland
21.00 Formel Eins. De ARD Hitpa
rade met Peter Illman
21.45 Landesspiegel. Es gibt viel
zu verlieren - Packen wir es an
22.15 Drei vor Mitternacht.
Griechspur für alle?. Aansl.:
Laatste nieuws
WOENSDAG
7.55 Bewegung macht Spass (1)
8.10-11.40 Schooltelevisie. 9.25
Sesamstraat)
17.00-17.45 Schooltelevisie
BBC 1
18.05 John Craven's Newsround,
jeugdjournaal
18.10 Think again, kinderserie
18.40 Sixty Minutes, gevarieerd ac
tueel magazine met om 18.40
Journaal; 18.55 Regionale maga-
19.40 You can't see the woods....,
with David Bellamy. Afl.: The art
and craft of coppicing
20.10 Blankety blank
20.40 The Harding Trail: Sorry
21.10 Dallas, Amerikaanse serie
22.00 Journaal en weerbericht
22.25 The golden land
23.15 Come Dancing
0.00 Film '84
0.28 Nieuwsoverzicht
0.30 Night Music: Helen Reddy
1.10 Weerbericht
WOENSDAG
7.00 Ceefax AM, teletekst-over
zicht
7.30 Breakfast Time, gevarieerd
actueel morgenmagazine
10.00 Onbekend
11.30 Play School, kleuterpro
gramma
11.55 Gharbar, programma* voor
Aziatische vrouwen
13.30 Journaal
13.55 Weerbericht voor de land
bouw
13.57 Financieel- en nieuwsover
zicht voor doven en slechtho
renden
14.00 Pepple Mill at one, geva
rieerd lunchprogramma
14.45 Pigeon street, kinderserie
15.00 The great liner
15.30 Star Movie: Dangerous mis
sion, speelfilm uit 1954. Met Vic
tor Mature, Piper Laurie, Vin
cent Price, e.a. Regie: Louis
King. Een man die getuige is van
een gangstermoord, vlucht uit
New York naar het Glacier Na
tional Park waar de jacht op hem
tot een climax komt
16.40 Tekenfilm
16.55 Play School, it's Wednesday,
kleuter program ma
17.20 Penelope Pitstop, kinderse-
17.40 Take two
BBC 2
18.10 Tv-cursus
18.35 Nieuwsoverzicht met onder
titeling voor doven en slechtho
renden en weerbericht
18.40 Speak out, kinderprogram
ma. Afl. 4: Micros and girls
19.10 Paddles up
19.40 Film
20.10 Third Eye
22.00 Young Ones
22.35 One man and his dog
23.20 Private lives. Vandaag: Gër-
maine Greer en Kenneth Wil
liams
23.50 Newsnight
0.35 Onbekend
0.05 Tv-cursussen
WOENSDAG
7.05- 9.10 Tv-c
10.10-13.30 Schooltelevisie
15.01-16.00 Schooltelevisie
België/Frans 1
(Vervolg Plein Jeu. 18.00 Nieuws
overzicht 18.03 Chez Pauline, tv-
serie. Afl. 4 - deel 1. 18.15 Micro-
defi, spelprogramma. 18.30 Les
invites d'Arlette. 18.35 Chez Pau
line, tv-serie. Afl. 4 - deel 2. 18.5C
Allo, plein jeu?, spelprogramma!
19.05 Ce soir, regionaal program-
19.24 Lotto en consumententips
19.30 Journaal en toto-uitslagen
20.00 Contacts, verkeersinformatif
20.05 Et la vie continue, tv-serie ir
samenwerking met alle Franse
zenders. Met: Virna Lisi, Jean
Pierre Marielle, Clio Goldsmith
e.a. Regie: Dino Risi. Afl. 3
Na 18 uur
AVRO: 18.06 AVRO's Radiojourn.
18.25 Schaduwparlement. 19.02 A
very private place. 21.02 Er' was
maar een getuige, hoorsp. 21.33
Lichte grammofoonmuziek. 22.02
AVRO's Sportpanorama Eretribu
ne. NOS: 23.02 Met het oog op mor
gen. VARA: 0.02 Elpee tuin. 2.02
Groot licht. 5.02 Truck
HUM. VERB.: 18.30 Het voordeel
van de twijfel. TROS: 19.00 TROS
Klantenservice. 20.00 Nws. 20.03 Fi
nale. 20.42 Reidans, hoorsp. TE
LEAC: 21.30 Innovatie, kreatief on
dernemen. les 23 22.00 Tekene en
schilderen, les 1. TROS: 22.30 Nws.
22.40 Reidans, hoorsp. 23.55 Nws
HILVERSUM 3
Hilversum 4
Na 18 uur
NCRV: 20.00 Componistenportret
van haendel. 21.30 Literama. 22.25
Kerkorgelconc. TROS: 22.40 Rei
dans, hoorsp.
WOENSDAG 16 MEI
HILVERSUM 1
Voor 18 uur
Ieder heel uur nieuws. VOO: 7.02
Ook goeiemorgen. (7.30 en 8.30 Ver-,
onica Nws.radio). 9.03 Muz. terwijl u
werkt. (10.30 Veronica Nws.radio.)
10.32 Kletskop. 12.03 Will wil wel.
(12.30 Veronica Nws.radio.) 14.03 De
Jukebox. 15.03 Nederland Muziek
land. (16.30 Veronica Nws.radio).
EO: 17.02 EO-Onderweg. 17.55 Me-
ded. (NOS)
HILVERSUM 2
Voor 18 uur
VARA: 7.00 Nws. 7.11 De Wekkerra
dio (7.30, 8.00 en 8.30 Nws.). NOS:
9.05 NOS-Sportief. 9.24 Waterstan-
OVERH.VOORL.: 12.16 Een
van het Ministerie van Financien.
NOS: 12.26 Meded. v. land- en tuin
bouw. 12.30 Nws. VARA: 12.36 Din
gen v. d. dag. 13.00 Nws. 13.10 Leef
tijd-genoeg. (13.30 Nws.) 14.00 De
Schuurpapier vanuit Diergaarde
Blijdorp. NÖS-RVU: 14.33 't Gif en
ik. NOS: 15.03 Zo kan het ook. 15.30
Nws. 15.32 NOS-Wereldwijzer. 16.00
Wat een taal. 16.30 Nws. NCRV:
16.33 Studio 55. 17.30 Nws. 17.36
Hier en Nu
HILVERSUM 3
Voor 18 uur
Ieder heel uur nieuws. KRO: Het
progr. kan tussen 8.00-17.00, na
Nieuws en Reklame, onderbroken
worden voor aktual. van Echo. 7.02
Het leven begint na zeven, met Pe
ter Koelewijn. 9.04 Formule 3. 11.04
Radio "De zwarte Roos". 12.04
Vraag en antwoord. 13.04 Seeburg
en Wuerlitzer. 14.04 And the beat
goes on.... 15.04 Komt er nog wat
van? 17.04 Weeshuis van de hits
HILVERSUM 4
Voor 18 uur
NCRV: 7.00 Nws. 7.02 Het levende
Woord. 7.10 Preludium. 8.00 Nws.
8.05 Platen nws. 8.45 Musica Sacra.
9.15 Onder de Hoogtezon. 10.00 Ka-
mermuz. uit de Barok. 10.30 Orkest-
palet: Gelders Ork. 11.55 Symfo
nieën en concerten van J.Chr. Bach
(13). 12.45 Promenade: Ouvertures
van Schubert. 13.00 Nws. 13.05 Wil
lem Poot bespeelt historische orgels
in Edam (2). AVRO: 13.30 Charles
Muench dirigeert. 14.35 Argentijnse
kamermuz. 16.00 Europiade: Groot-
Brittannie, muz. portr.
Het is jammer dat Simon Vestdijk
nooit de Nobelprijs voor literatuur
gekregen heeft, waarvoor hij jaren
lang kandidaat heeft gestaan,
want dan zou Harlingen misschien
zijn omgedoopt in Lahringen. Dat
is immers de naam van het stadje
waarin de Anton Wachter-romans
spelen, en men hoeft noch een ken
ner van letteromwisselingen noch
van Harlingen te zijn om te ontdek
ken dat met Lahringen Vestdijks
geboortestad Harlingen is bedoeld.
Nog mooier zou natuurlijk geweest
zijn als het gemeentebestuur van
Harlingen, na die imaginaire toe
kenning van de Nobelprijs, beslo
ten had Harlingen om te dopen in
Vestdijk, immers een mooie, goeie,
degelijke naam voor een stad. En
nu kan men zo'n gebaar natuurlijk
sterk overdreven noemen, maar er
zijn precedenten. Ik bedoel dat een
oude vertrouwde stadsnaam ver
anderd werd in de naam van een
beroemde schrijver. Nizjni Novgo
rod, gesticht in 1221 en in het bezit
van 13e-eeuwse kathedralen en een
kremlin, werd desondanks in 1932
omgedoopt in Gorki, naar de
schrijver Maxim Gorki, die in N.N.
geboren werd. Of daar ook in ande
re landen wel eens sprake van is
geweest weet ik niet, wel weet ik
dat er in Amerika een stadje Jim
Thorpe bestaat, dat naar de gelijk
namige atleet en Olympische kam
pioen is genoemd.
Maar goed, Harlingen heet nog
steeds niet Lahringen laat staan
Vestdijk, maar er staat nu al wel
enige tijd een bronzen standbeeld
van Anton Wachter, en in de wan
delroute langs de Historische Ge
vels in Harlingen is zowel het ge
boortehuis van Simon Vestdijk aan
de Voorstraat 61 opgenomen als de
Brouwersstraat, waarin meneer
Visser uit 'Meneer Visser's helle
vaart' zijn ochtendwandeling be
gint (in het boek is het de Hamer
straat). Van literair belang is op
deze gevelroute ook nog Noorderha
ven 29, waar aan het eind van de
vorige eeuw het arme naaistertje
Cato de Miranda door haar jaloer
se minnaar en patroon dominee
Barger om het leven werd gebracht.
Aan deze gebeurtenis heeft de Ne
derlandse letterkunde nog het be
faamde lied: „Ta-ra-ra-boemdie-
jee... De blikken dominee, die schoot
met kruit en lood, zijn arme naai
ster dood" te danken.
Een nieuwe aanwinst voor de Vest
dijk-liefhebbers is in Harlingen de
Vestdijkkamer in het Hannema-
huis aan de Voorstraat. Daarin
zijn de verzamelde romans samen
gebracht, foto's (vooral: 'de jonge
dichter' is angstaanjagend), Si
mons doopjurk, de cappa die hem
werd omgehangen toen hem in Gro
ningen het eredoctoraat in de lette
ren verleend werd, een verbazend
knappe tekening van een naaktfi
guur die de 15-jarige Simon naar
een prentbriefkaart maakte, en het
schilderij met de monniken dat in
zijn ouderlijk huis hing en dat An
ton Wachter zo'n angst inboezemde
(zie 'Sint Sebastiaan').
Veel van het materiaal is van de
Vestdijk-verzamelaar Herman H.
Jonker, een deel is ook ingebracht
door Mieke Vestdijk, die door de
problemen rond de Vestdijk biof-
grafie nu als 'de weduwe van Vest
dijk' al evenveel landelijke bekend
heid geniet als 'de weduwe van Nel-
Ie'. In de passende entourage van
de Vestdijkkamer vertelde ze me
overigens dqt 'De Koperen Tuin' in
het Frans zal worden vertaald, en
dat in Tsjechoslowakije een film
wordt gemaakt van 'Het Vijfde Ze
gel' (waar overigens ook al een
Poolse film van bestaat, die ze nog
nooit heeft gezien).
In een der vitrines liggen de beide
door Vestdijk vertaalde Sherlock
Holmeê-boeken die hij op 21-5-43
aan Ans Koster-Zijp (zijn huisge
note van 1936 tot haar dood in
1965) cadeau deed: 'Voor Ans'. Ver
gezeld van twee kwatrijnen. In
'Nieuwe avonturen van Sherlock
Holmes' het volgende:
Die Sherlock die hield niet van
Alleen van hoogmisdadige heer en.
Al wie dit spijt moet 't in vertrou-
Met de vertaler maar proberen
En in 'De Hond van Baskervilles'
dit kwatrijn:
A-nders dan Lady en dan Betty
Is deze hond een monsterbeest.
Hij maakt uw leden tot spaghetti
En is in ieder huis gevreesd!"
Intrigerend vond ik ook „het fruit
mesje dat Vestdijk inspireerde tot
bepaalde passages in zijn roman
'Vijf vadem diep', 1969". Dat is het
voordeel van inspirerende mesjes
boven inspirerende meisjes, dat je
ze in een vitrine te kijk kan leggen.
Ik heb onmiddellijk 'Vijf vadem
diep' (dat trouwens onder journa
listen op een krant speelt) aange
schaft, een roekeloze manier om je
zelf te dwingen een van Vestdijks
minder geslaagde romans te lezen,
en vond het fruitmesje respectieve
lijk aangeduid als „iets plats, dat
hij niet goed onderscheiden kan,
maar dat een mesje zou kunnen
zijn" (blz. 106), en „het mesachtige
voorwerpje" (blz. 137).
„Als mes mocht het geen naam heb
ben, tenzij als vruchtenmesje, maar
de punt leek toch niet scherp ge
noeg", „het kon verkoperd zijn, met
een steviger metalen kern". En op
bladzijde 251 las ik dat mevrouw
Vervat zich met dat koperen vruch
tenmesje in de borst heeft gestoken.
Tja. Zulke dingen gebeuren. Het li
teraire corpus delicti ligt nu in een
vitrine in de Vestdijkkamer te kijk
zonder dat je er het drama aan af
ziet...
