-c VRIJDAG 4 MEI 1984 18.40 Het kantongerecht, afl. 6: Wat doet de kan tonrechter nog meer? KRO 18.55 Requiem van Faure, vanuit de kathedraal van Winchester. Uitgevoerd door het Win chester Cathedral Choir en het English Chamber Orchestra mmv Thomas Allen, ba riton en Dominic Harvey, sopraan o.l.v. Mar tin Neary. Met een inleiding door Sir John Gielgud 19.42 Pauze NOS 19.50 Dodenherdenking Waalsdorpervlakte 20.10 Journaal KRO 20.30 Hoe dood zijn onze doden?, documentaire van Hans Koekoek over de gevallenen van 1940 in de Grebbestelling 21.30 Brandpunt, actualiteiten 22.15 De Wrekers, tv-serie. Afl.: Treintje spelen. Een geheim agent is spoorloos uit de snel trein naar Norborough verdwenen. John en Emma gaan op zoek naar hem NOS 23.05 Journaal 23.10 Den Haag Vandaag. Verslag van de vandaag gehouden hoorzitting in het kader van de parlementaire enquête over R.S.V. 23.25 Nieuws voor doven en slechthorenden Zaterdag NOS 09.30 Nieuws voor doven en slechthorenden TELEAC 10.30 Turken, Marokkanen, Nederlanders, herh. les FEDUCO-ROF 11.00 Fan Stoommasjine nei Chip, herh. les 6 NOS 18.15 Nieuws voor doven i slechthorenden 18.20 Paspoort voor Spanjaarden 18.30 Sesamstraat 18.45 Jeugdjournaal 19.00 Journaal 19.05 Naar aanleiding van een dagboek. Filmdo cumentaire van Jonne Severijn en Kees Hin uit 1977 n.a.v. het toen verschenen Dagboek uit Vught, van de in 1944 omgekomen jonge man David Koker. In de film zijn beiden gids op reis naar het voormalige kamp Vught, dat gekenmerkt wordt door een aaneenschake ling van veranderingen en verschuivingen, vaak navrant en soms burlesk, net als het dagboek zelf 19.37 Onbekend monument. Vliegersgraf in de Beemster. Van Gewest tot Gewest ging na, wat er gebeurde op 19 augustus 1940, toen een Britse Bristol Blenheim-bommenwerper werd neergeschoten boven Noord-Holland 19.50 Dodenherdenking Waalsdorpervlakte TROS 20.10 De Golf (The Wave), Amerikaanse tv-film uit 1981 gebaseerd op een verhaal van Ron Jo nes. Regie: Alex Grashoff (Emmy Award 81- 82 categorie Outstanding Children Pro grams). Leraar Burt Ross denkt er goed aan te doen de sfeer te creëren in zijn klas, die de Duitse bevolking tijdens WO-2 kon laten le ven met de wetenschap dat er gemoord werd in het Derde Rijk. Zijn initiatief heeft ver strekkende gevolgen (herh.) 20.57 Een vlucht regenwulpen, Nederlandse speel film uit 1981 naar de gelijknamige roman van Maarten 't Hart. Regie: Ate de Jong. Maarten (Jeroen Krabbe), een 34-jarige celbioloog, droomt dat hij nog zeven dagen te leven heeft als hij niet binnen die week een vrouw vindt. Door zijn streng-gereformeerde opvoeding, een ongelukkige jeugdliefde en de verering van zijn moeder (Marijke Merckens) is hij nauwelijks geïnteresseerd i NOS 22.30 Journaal HUMANISTISCH VERBOND 22.40 Oma brengt iets moois uit Holland, korte film over twee vrouwen die elkaar in het vliegtuig naar Australië ontmoeten. Ze zijn allebei op weg naar hun kinderen. Met: Hen- ny Orri en Fien Berghegge. Regie: Frank Al- sema TROS 23.10 Filmcyclus Oorlog Avontuur: Coming out of the Ice, tv-film naar het boek van Victor Herman, een jonge Amerikaan in 1931 geëmi greerd naar Rusland. Hij werd militair vlieger en een beroemd parachutist. Na zijn weigering de Russische nationaliteit aan te nemen werd hij verbannen naar Siberië waar hij 18 jaar gevangen zat. België 1 18.00 Tik Tak, tekenfilmserie voor de allerkleinsten (herh.) 18.05 Klein, klein kleutertje. Maga zine: Eendjes. Francis krijgt be zoek van de eend Miro 18.20 Er was een keer... De grond- speculant. Kort verhaal van Gui- do Staes, verteld door Jef Burm 18.30 Boone, jeugdserie over de carrière van de jonge Boone Sa wyer die het in Nashville tot country-zanger brengt. Afl.5: Tweede viool (Second fiddle). Met: Thomas Bird, Greg Webb en Elisabeth Huddle 19.15 Juke Box 19.20 Uitzending door derden: Een programma van de Vlaams Na tionale Omoepstichting 19.40 Mededelingen en program ma-overzicht 19.45 Journaal 20.10 Weerbericht 20.15 Mini Micro Macro. Spelpro- gramma volgens de Micro Macro formule. Presentatie: Armand Pien 20.20 Het verzet, tv-serie van Paul Louyet. Afl. 10: Memoires: twee vrouwen. Een portret van Helene Jeanty en Andree de Jongh, twee verzetsvrouwen. Regie: Guide Martens 21.15 Bethania at the Colysee. Op treden van de Braziliaanse zan geres Maria Bethania in Portu gal. Inzending voor de Gouden Roos van Montreux 1983 21.45 Gezondheid, magazine met tips over gezondheidsopvoeding en -voorlichting. Vandaag: 1. As- matische aandoeningen. 2. Stuurgroep preventie kanker. 3. Ongevallen thuis, (herh.) 22.25 Sport Extra met Judo uit Luik, Journaal en Coda: "De schadu wen bevangen mij" van Anton Wilderode (1918) België 2 20.00 Au nom de la loi 21.05 Derniere seance: Cinema d'aujourdhui: Enquete sur une passion (Bad Timing), Ameri kaanse speelfilm uit 1980. Met: Art Garfunkel, Theresa Russel, Harvey Keitel e.a. Regie: Nicolas Rög. (Originele versie met onder titeling). Een psychiater heefl een verhouding met een vrouw die rondloopt met zelfmoord plannen 23.05 Journaal ZATERDAG 10.05 Memo-Sud 10.35 Interwallonië: Paravosotros. Informatief magazine voor Span jaarden 11.05 Informatix, informatief ma gazine. Afl.7: Un couple singulier 11.35 Fitness Dance, montage van de vijf afleveringen zoals ze deze week uitgezonden zijn in Plein Jeu 19.00 Programma Pour La Jeunes- se - Kinderprogramma 19.26 Charles Dumont Et Quatre Voix A La CIc - Amusementspro gramma: Charles Dumont met vier andere zangers die af willen wijken van de platgetreden we gen van het chanson. 20.20 La Nonnc Sanglante Du Ro berta La Fletrie - Melodrama: Een humoristische bewerking van het werk van Anicet Bour geois. De verloofde van een jon ge man wil haar doden wegens ontrouw. Maar zij weet er aan te ontsnappen en komt terug als 21.15 Les Japonais Absents - Hu moristische sketch. 21.40 Le Mariage De Mademoisel le Agathe - Televisiefilm. Een schrijver in een café wordt geïn spireerd door de mensen om hem heen om een liefdesverhaal tje te schrijven. ner e.a. Regie: Earl Bellamy. In de omgeving van het stadje Brownsville heeft het drie weken lang geregend, waardoor het peil van het water in het stuwmeer ongewoon hoog is. De burge meester van het stadje is tegen afvloeien van het water, omdat dit te veel geld zou kosten. Als de dam uiteindelijk breekt ontstaat er een ramp 22.00 Gott und die Welt: Opus Dei - Irrenhaus Gottes, reportage over de religieuze sekte Opus Dei 22.30 Tagesthemen 23.00 Heut'abend... De ARD-Talk- show met Joachim Fuschsber- ger. Vanavond als gast: Herman van Veen 23.45 Hollywood in Bologna (4), Italiaanse filmkomedie in vijf de len. Met: Lino Capolicchio, Gian- ni Cavina, Carlo delle Piane e.a. Draaiboek en regie: Pupi Avati. Als de Laurenti is heeft afgezegd brengt Giuliano Giuseppe in contact met Bob, een voormalig acteur, deze is bereid de film te financieren. Omdat Giuseppe Bob niet gelooft slaat hij het aan bod af 0.35 Tagesschau ZATERDAG 10.00 Tagesschau en Tagesthemen 10.23 Sport am Freitag 10.55 Gott und die Welt: Opus Dei - Irrenhaus Gottes, reportage 11.25 Musikladen (herh) Duitsland 2 18.50 Teletekst voor iedereen 19.00 Elektron-Live. Hoogtepun ten uit het Pink-Pop Festival 1983. Met TC-Matic, Nena, Men at work, Doe Maar en Simple Minds 19.40 Mededelingen en program ma-overzicht 19.45 Journaal 20.10 Weerbericht 20.15 De keerzijde van midder nacht (The other side of mid night), Amerikaanse speelfilm uit 1977. Met in de hoofdrollen: John Beck, Marie-France Pisier, Raf Vallone e.a. Regie: Charles Jarrot. Als Noelle wordt ver kracht door de eigenaar van de kledingzaak waarin zij werkt, vlucht zij naar Parijs. Daar ont moet zij een Amerikaanse piloot, die haar zwanger maakt. Hij be looft na zijn reis terug te keren en haar te trouwen... 23.00 Première-Extra. Jo Röpcke presenteert nieuwe films Duitsland 1 18.00 Hier und Heute 18.25 Rummelplatzgeschichten: Spates Wiedersehen 19.00 WWF-Club. Rechtstreeks vanuit de studio) 20.00 Tagesschau 20.15 Die Flut bricht los (Flood), Amerikaanse speelfilm uit 1976. Met in de hoofdrollen: Robert Culp, Carol Lynley, Martin Mil- Jeugdjournaal In het NOS-jeugdjournaal, dat vandaag 15 minuten langer duurt dan gebruikelijk, een uitgebreide reportage over 'Het dagelijks leven van een kind in de oorlog'. Hoofdfiguur in deze reportage over de Tweede Wereldoorlog is de schrijver-dichter Remco Campert. Hij bracht de oorlog voor een groot deel door in Epe op de Veluwe. Samen met Remco Campert ging Jeugd journaalverslaggeefster Marga van Praag terug naar Epe. Zij praatte met Remco over zijn school, over het houten huisje waar hij toen als 12-jarige woonde, over de gaarkeuken waar hij en zijn moeder eten haalden. (Nederland 2, 18.45 uur). Dagboek In 1977 verscheen 'Dagboek uit Vught' van de in 1944 omgeko men jongeman David Koker. Bij die gelegenheid maakten Jonne Severijn en Kees Hin toen voor de jaarlijkse 4 mei uitzending een film, die de NOS-televisie vanavond op nieuw zal uitzenden. David Koker schreef het dag boek tussen februari 1943 en februari 1944 op kleine vel letjes papier, die met een zeke re regelmaat uit het kamp wer den gesmokkeld en door vrien den werden bewaard. De zo klein mogelijk geschreven tekst met vaak cryptische af kortingen werd ontcijferd, af gerond en verklaard door Ka- rel van het Reve, die zijn vroe ger klasgenoot David Koker nog steeds als zijn grootste vriend beschouwt. Met Davids broer, die de oorlog wel over leefde, zou hij gezien kunnen worden als de executeur-testa mentair van het manuscript. In de film fungeren beiden als gids op reis naar het voormali ge kamp Vught, dat geken merkt wordt door een aaneen schakeling van veranderingen en verschuivingen, vaak na vrant en soms burlesk, als het dagboek zelf. (Nederland 1, 20.30 uur). Jeroen Krabbé als Maarten in 'Een vlucht regenwulpen'. (foto gpd) Een vlucht regenwulpen Voor de Nederlandse speelfilm was 1981 een goed jaar, onder meer door de doorbraak van Ate de Jong met de verfilming van Maarten t Harts succesroman „Een vlucht regenwulpen". Dat boek moest de kijker overigens wel van zich afzetten omdat de jonge regisseur zich nogal wat vrijheden veroorloofde. Zijn benadering van de hoofdfiguur wijkt sterk af van de weergave door 't Hart. Jeroen Krabbé is voortreffelijk in een dubbelrol: de „echte" Maarten en diens alter ego, een veel vlottere man die Maarten moet aanzet ten tot het vervullen van een opdracht die hij in een boze droom kreeg: binnen zeven dagen (en voor het eerst van zijn leven) met een vrouw naar bed gaan of anders sterven. Vrouwen zijn er genoeg rondom de geleerde en vooral zijn assistente laat merken haar prof heel aardig te vinden, maar ondanks veelvuldig aandringen van zijn tweede-ik denkt Maarten er niet aan, haar als onderwerp van zijn opdracht te nemen. In knap opgezette scènes geeft De Jong in flashbacks aan waarom Maarten op zijn 34e jaar nog nooit het bed met een vrouw heeft gedeeld. Langzaam maar zeker bouwt hij verder naar de uiteindelij ke „volwassenheid" van de Maarten-figuur. (Nederland 2; 20.57 uur). Coming out of the ice De Golf De TROS herhaalt vanavond de in september vorig jaar uitge zonden Amerikaanse tv-film 'The Wave' (De Golf). Het ver haal van The Wave is geba seerd op een historische ge beurtenis die plaatsvond op een Amerikaanse school: Leraar Burt Ross zoekt een ma nier om zijn leerlingen indrin gend kennis te laten maken met de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog. Hij komt op de gedachte om - bij wijze van experiment in zijn klas het leven van Nazi-Duits- land te laten terugkomen. Daartoe creëert hij binnen de muren van zijn klaslokaal en later binnen de hele school een sfeer, die het Derde Rijk zoveel mogelijk moet benaderen. De meerderheid van de leerlingen komt al snel in de ban van het experiment en zelfs Burt Ross lijkt af en toe de controle over de gebeurtenissen te verliezen. Vooral als hij wordt meege sleept door de macht, die hij over zijn leerlingen blijkt te hebben. (Nederland 2, 20.11 uur). 'Coming out of the ice' is de eer ste film in de serie oorlogs- en avonturen films die de TROS de komende maanden op de te levisie zal brengen. De film is gebaseerd op het boek ,Mijn vlucht uit Siberië', dat werd geschreven door de hoofdper soon uit het verhaal: Victor Herman. Victor Herman was in 1931 zes tien jaar toen hij met zijn ou ders naar Rusland trok om daar te gaan werken in de auto industrie. Hij kon goed aarden in Rusland. Hij was een ge traind atleet en kreeg na een paar jaar de kans militair Brandpunt Brandpunt - De KRO-actualitei- tenrubriek Brandpunt gaat vanavond, naar aanleiding van de parlementaire enquête over de ondergang van het scheep vaartconcern RSV, over over heidssteun aan bedrijven. Brandpunt wil onder meer ant woord geven op de vraag hoe er op de besteding van zulke steun wordt toegezien.. In dezelfde uitzending aandacht voor een nieuwe voorlichtings campagne van het Brandwon dencentrum en de Nederland se Brandwondenstichting en voor de eerste commerciële sa telliet-televisieuitzending in Nederland. (Nederland 1,21.30 uur). vlieger te worden. Victor groei de uit tot een beroemd para chutist, kreeg de bijnaam 'Lindbergh van Rusland' en ontving zelfs een onderschei ding voor zijn verdiensten. Er kwam een drastische kente ring in zijn plezierige situatie, toen de Russen hem vroegen zijn Amerikaanse nationaliteit op te geven. Hij weigerde en dat kostte hem zijn vrijheid: Victor werd als spion gearres teerd en veroordeeld tot ver banning naar Siberië, een ver banning die hjj wist te overle ven dankzij zijn uitstekende conditie en de liefde van zijn Russische echtgenote Galina, die hem in Siberië wist te vin den. (Nederland 2, 23.10 uur) Radio-toegelicht De NOS-radio zal vanavond het pro gramma Tegen de verdrukking in' uitzenden. Dit programma han delt over motieven van mensen om in verzet te komen; toen in Ne derland en toen en nu in Chili en Afghanistan. Het programma be staat uit twee delen: een documen taire van Nico Hammelburg waar in verzetsmensen uit die drie lan den aan het woord komen (Hilver sum 1, 20.05 tot 20.55 uur) en aan sluitend een paneldiscussie met daarin naar verwachting de schrijfster Mies Bouhuys, PvdA- leider drs. J. den Uyl en het WD Tweede-kamerlid prof. dr. ir. JJ.C. Voorhoeve, die tévens lid is van het Komitee Afghanistan Vrij (Hilversum 1, 21.00 tot 21.45 uur). 18.20 <ZW) Pat und Patachon. Traumschiff in die Südsee, kin derserie. Deel 2: Hauptling und sein Essen 18.57 Programma-overzicht 19.00 Heute 19.30 Auslandsjournal. Reporta ges van buitenlandse correspon denten 20.15 Der Alte, misdaadserie. Afl.: Reihe 7 Grab 11. Met: Siegfried Löwitz, Michael Ande, Jan Hen driks e.a. Regie: Theodor Grad- ler. Een gevaarlijke gevangene ntsnapt en wil wraak nemen op zijn maten die destijds tegen hem getuigden 21.15 Der Sport-Spiegel. Reporta ge over de Fransman Christian Marty die in zijn eentje de Atlan tische Oceaan oversurfde 21.45 Heute-Journal 22.05 Aspekte, cultureel magazine 22.45 Sport op vrijdag 23.25 Badlands - Zerschossenc Trame (Badlands). Amerikaanse speelfilm, uit 1973 onder regie van Terrence Malick met in de hoofdrollen Sissy Spacek, Mar tin Sheen en Warren Oates. Holly verhuist na de dood van haar moeder, samen met haar vader naar een provincieplaatsje. Ze wordt verliefd op Kit Carruthers. Haar vader is tegen hun vriend schap en schiet als straf Holly's hond dood. De gevolgen van de ze daad zijn niet te 0.55 Heute ZATERDAG 11.45 Programma-weekoverzicht 12.15 Nachbarn in Europa, infor matie en amusement voor bui tenlanders en Duitsers. Van- 1 daag: Italië, Turkije en Portugal 18.00 Telekolleg I: Biologie, les 11 18.30 Hallo Spencer, jeugdserie 19.00 Aktuelle Stunde, met Blick- punkt Düsseldorf 20.00 Tagesschau 20.15 Tier-Report: Arche 2000 21.00 Wissenschaftsshow, weten schappelijk showprogramma 21.45 Landesspiegel: Bekennen und Widerstand, het fascisme van vandaag, filmreportage 22.15 Der Doktor und das liebe Vieh (All creatures great and small), Engelse tv-serie naar de herinneringen van de veearts Ja mes Harriot. Met Christopher Ti mothy, Robert Hardy, Peter Da vison, e.a. (herh.). Tristan verzet zich tegen de wens van zijn broer om hem met de dochter van Ma joor Headingly te laten trouwen 23.05 Rockpalast. Live vanuit de Markthal te Hamburg 0.15 Laatste nieuws BBC 2 BBC 1 18.10 Codename Icarus 18.40 Sixty Minutes, gevarieerd ac tueel magazine met om 18.40 Journaal; 18.55 Regionale maga- 19.40 Odd one out 20.10 Match of the day live: Man chester City-Chelsea 22.00 Journaal en weerbericht voor het weekeind 22.25 Starsky Hutch, Ameri kaanse politieserie met David Soul en Paul Michael-Glaser 23.15 Potter, tv-serie 23.46 Nieuwsoverzicht en weerbe richt 23.50 A.B.A. Finale boksen vanuit Wembley 18.05 Tv-c 18.35 Nieuwsoverzicht met onder titels en weerbericht 18.40 The Charlie Chan Mysterie: The Trap, Amerikaanse speel- film 19.45 8 Days a Week (2) 20.15 WK-Snooker 20.45 Alistair Cooke's America. Afl. 2: The new found land 21.35 Gardeners' World, vraag baak voor de tuinier 22.00 WK-Snooker 22.25 All our working lives (4) 23.25 WK-Snooker 23.50 Newsnight 0.35 WK-Snooker ZATERDAG 7.25 Tv-cursussen België/Frans 1 Vervolg Plein Jeu (18.00 Nieuws overzicht. 18.03 La demoiselle d'Avignon, tv-serie. Afl. 12. 18.15 Micro-defi, spelprogramma. 18.30 Les invites de Marion. 18.35 La demoiselle d'Avignon, ver volg. 18.50 Allo Plein Jeu?, spel programma) 19.05 Ce soir, regionaal magazine 19.24 Consumententips 19.30 Journaal VRIJDAG HILVERSUM 1 Na 18 uur KRO: 18.05 Echo-magazine. (18.35 Kruispunt-Interview). 19.02 Levens lief en levensleed. NOS: 19.30 1. Danse sacree et danse profane van Debussy. 2. Sonate voor altviool, fluit en harp van Debussy. 19 57 In leiding tot de herdenking op de Dam. 20.00 Stilte op de Dam. 20.02 Wilhelmus. 20.04 Tegen de verdruk king in, klankbeeld. KRO: 22.02 Goal. NOS: 23.02 Met het oog op morgen. VOO: 0.02 Erik de Zwart. 2.02 In the mix. 3.02 Peter Teekamp. 4.02 Jeroen van Inkel. 5.02 't Komt voor de bakker HILVERSUM 2 Na 18 uur (18.00 Nws.). P.P.: 18.20 Uitz. van de GPV. OVERH.VOORL.18.30 VROM-Taal. VARA: 18.40 Het Cir cuit. 19 00 Een soldaat sliep op zyn overjas en droomde dat het vrede was. NOS: 19.57 Inleiding tot de herdenking op de Dam. 20.00 Stilte op de Dam. 20.02 Wilhelmus. 20.04 Nws. VARA: 20.07 Het Circuit. RVU: 21.40 Met Europa als inzet. FEDUCO: 22.00 Open Schooltijd Thema 24: Het aangenomen kind (herh.). 22.30 Nws. 22.40 Oost-West. VARA: 23.00 Het zout in de pap. 23.55 Nws. Na 18 uur NOS: 18.04 De Avondspits. VOO: 19 02 Bart en de Zwart. )NOS: 19.57 Inleiding tot de herdenking op de Dam. 20.00 Stilte op de Dam. 20.02 Wilhelmus. 20.04 Nws.) 22.02 Count down Cafe HILVERSUM 4 Na 18 uur NOS: 19.57 Inleiding tot de herden king op de Dam. 20.00 Stilte op de het Koor Cantasona, met solist: Hedendaagse muz. ca. 20.45 B. Kamerork. Frans Liszt, met solist: Werken van Mozart. 21.55 Ho rizon, volksmuz. en niet-westerse klass. muz. ZATERDAG 5 MEI HILVERSUM 1 Voor 18 uur Ieder heel uur nieuws. VARA: 7.03 Hallo hier HILVERSUM! 8.06 Din gen van de dag. 8.50 Geboren en ge togen. 9.03 Het Socialistisch Strijd lied. 10.03 De stand van zaken. 11.03 Wie in 't Nederlands wil zingen. 12.03 Tussen Barend en Van Dorp. 13.06 In de Rooie Haan. 15.03 Mu ziek uit Studio I. 16.03 Heuvellaan 33. (NOS: 17.55 Meded. S.O.S.- en politieberichten) HILVERSUM 2 Voor 18 uur TROS: 7.00 Nws. 7.10 TROS Nws. Show. (7.35. 8.35 en 9.35 Aktua, 7.30. 8.00 en 8.30 Nws NOS: 9.05 NOS- Sportief. 9.24 Waterst. 9.30 Nws. TROS: 9.33 TROS Nws. Show. (10.00, 10.35, 11.00 en 11.35 Aktua. 10.30 en 11.30 Nws). FEDUCO: 11.56 Het Kantongerecht, afl. 5. NOS. 12,26 Meded. voor land- en tuin bouw. 12.30 Nws. TROS: 12.36 Ak tua - achtergrond. 13.00 Nws. 13.10 Kamerbreed. (13.30 Nws). 14.00 Voorzichtig breekbaar. 14.30 Nws. 14.33 Dokumentaire. RVU: 15.10 Al lemaal politiek. AVRO: 15.30 Nws HILVERSUM 3 Voor 18 uur Ieder heel uur nieuws. NCRV: 7.02 Vroegop. 7.30 Rabarbara. 8.03 Pop non stop. 9.03 Gospel-rock. 10.03 Popsjop. (ca. 11.30 Weerman Hans de Jong). 12.03 Los Vast Live!!! 14.03 Tussenuur. 15.03 Disco-ex press. 16.03 NCRV-Zaterdag-Sport HILVERSUM 4 Voor 18 uur AVRO: 7.00 Nws. 7.02 Septiem. 8.00 Nws. 8.05 Mooi zo, kinderkunstpro gramma. 9.00 In de kaart gespeeld. 10.15 Concerto Mattinale. 11 30 Kur- hausconcert. Vandaag: Het Zelenka Ensemble. 12.30 Rauwkost NOS 13.00 Nws. 13.05 Diskotabel. 15.00 Akkoord. KRO: 15.30 Zin in muziek <A. Rubriek voor muziekhobbyis- ten. B. Podium voor jonge beroeps musici) ZATERDAG 7.20 Tv-cursussen 9.45 Saturday Picture Show 11.55 Saturday morning film: Bar- naby and Me, Australische speel film uiit 1977 van Norman Pana ma. Met in de hoofdrollen: Sid Caesar, Juliet Mills en Sally Boy den. Een Amerikaanse oplichter raakt betrokken bij een meisje met een koala-beertje als lieve lingsdier Welke doden herdenken we van avond? Dat staat in de richtlijn, die het Comité Nationale Herden king heeft rondgestuurd: „De Nationale Herdenking van al len - burger zowel als militair - die sinds het begin van de Tweede Wereldoorlog, wanneer of waar ook ter wereld, in het belang van het ko ninkrijk zijn gevallen, alsmede van allen die door oorlogshande lingen en terreur zijn omgekomen". Er wordt, zoals u ziet, wel een begin genoemd, maar geen eind. We her denken dus niet alleen 'de gevalle nen van '40-'45'. Vroeger was het begin vastgepind op 10 mei 1940, maar omdat er ook voor die tijd al (denk aan het grensincident bij Venlo in 1939) slachtoffers vielen die als oorlogsslachtoffers mogen worden beschouwd, wordt het be gin tegenwoordig vager gehouden: 'sinds het begin van de Tweede We reldoorlog'. Verder* valt op, dat zowel burger als militair wordt herdacht. Dus niet alleen de burger-verzetsmen sen, ook de gevallen militairen óp de Grebbeberg. De formulering 'wanneer of waar ook ter wereld' houdt voorts in, dat we behalve 'de achttien doden' en de gesneuvelde mariniers in Rotterdam ook Karei Doorman herdenken, ook diegenen die bij de Birmaspoorweg zijn om gekomen, en ook diegenen die bij hun oorlogsopleiding in Amerika, Hongkong of zelfs Odessa (wan.t ook daar bevinden zich oorlogsgra ven) zijn verongelukt. Er is één beperking: 'in het belang van het koninkrijk'. We herdenken dus niet de Nederlandse SS'ers die aan het Oostfront zijn gesneuveld, hooguit Anton Mussert die door een vuurpeloton werd terechtgesteld, want dat was wel degelijk in het belang van het koninkrijk. Natuur lijk kun je je afvragen of Anne Frank 'in het belang van het ko ninkrijk' is gevallen, en of die twee duizend Amsterdammers die in de hongerwinter de geest gaven 'in het belang van het koninkrijk' zijn om gekomen, maar daarin is voorzien door middel van de laatste formu le: 'alsmede van allen die door oor- logshandelingen en terreur zijn omgekomen'. Daar vallen alle weg gevoerde joden, allen die bij het bombardement van het Bezuiden- hout omkwamen, en allen die in de hongerwinter stierven ook onder. Misschien zou 'oorlogsomstandig heden' in plaats van 'oorlogshan delingen' nog net iets zuiverder zijn geweesthoewel je de hongers nood natuurlijk ook op oorlogshan delingen kunt terugvoeren. Nu hebben we het in feite alleen nog maar over de periode '40-'45 gehad, waar ook ter wereld, maar omdat er geen einddatum is ingebouwd, herdenken we vanavond ook de ge sneuvelde Nederlanders in Korea en Nieuw-Guinea, en ook de jon gens die in Libanon zijn omgeko men. Tot voor twintig jaar geleden was de herdenking beperkt tot de jaren '40-'45, maar toen ontstond de behoefte om alle .doden te her denken, zoals in Frankrijk op de 14e juli de doden van zowel de Eer ste als de Tweede Wereldoorlog, maar ook die van Dien Bien Phoe worden herdacht, en in Londen op de 14e november alle doden van Verdun, Blitzkrieg en Falklandei- landen worden herdacht. Om te voorkomen dat er op allerlei tijd stippen afzonderlijke herdenkin gen zouden worden gehouden (het Zuiden werd eerder bevrijd dan het Westen, dat weer eerder bevrijd werd dan het verre Oosten), werd besloten dat de 4e mei, de Doden herdenking, voor 'iedereen' zou gel den, om 'eenheid in herdenken' te krijgen. Je kunt daar begrip voor opbren gen, maar tegelijkertijd wordt het daardoor moeilijker gemaakt een officieel erkende partij als de Cen trum Partij te weren. Dat lijkt me een partij die een warm voorstan der zou zijn geweest van het zenden van de 7 december-divisie naar In donesië en een bataljon naar Ko rea, en nu zouden zij dus hun land genoten die daar gesneuveld zijn niet mogen herdenken? Zodra het soort doden dat je herdenkt verwa tert, verwatert onvermijdelijk ook het soort mensen dat herdenkt. In Venray gaan ze op 4 mei nu ook al de gesneuvelde Duitse militairen herdenken, om op die manier van het nog steeds bestaande vijands beeld af te komen! Venray lijkt me een prima plek voor Janmaat en Konst om te gaan herdenken en op zo'n manier van hun vijandsbeeld ofte komen. Ik lees ook dat 76 orga nisaties waaivnder die van buiten landers erop hebben aangedrongen Janmaat en Konst niet toe te laten in de Nieuwe Kerk, maar als daar ook die Marokkanen bij zitten die bij de 1 mei-herdenking op de vuist gingen met vertegenwoordigers van Solidariteit, dan hebben zij net zomin iets bij onze Dodenherden king te zoeken als de bestuursleden van de Centrum Partij. Verwate ring leidt tot onduidelijkheid, on duidelijkheid leidt tot onenigheid, .onenigheid leidt tot vijandigheid, vijandigheid leidt tot moord en doodslag, moord en doodslag leidt tot dodenherdenking, dodenher denking leidt tot verwatering.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 22