Bemoeienis Hof betwist opnieuw D- VS oefenen voor kust M.-Amerika Reagan in China op zoek naar een nieuw begin Londen eist sancties tegen Libië WATERPOMPEN Poging tot eenheid in Afghaans verzet Nicaragua eist bescherming tegen VS Ziekenhuis of griezelbunker? Pro-Syriër nieuwe premier Libanon DONDERDAG 26 APRIL 1984 Buitenland DEN HAAG (GPD) - De Verenigde Staten hebben op het laatste moment nog geprobeerd om Nicaragua weg te houden van het Internationaal hof van justitie door te onthullen dat de Sandinistische regering in Managua de jurisdictie van het hof niet erkent. Verenigde Naties, de Veilig heidsraad en door de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS). Nicaragua ontkent dat echter en voert aan dat het alle diplomatie ke kanalen heeft gebruikt om tot een vreedzame oplossing te ko men. De laatste poging, zo zei Ar- guello Gomez ten slotte, was een resolutie die Nicaragua in de Vei ligheidsraad heeft ingediend. Deze resolutie, waarin het leggen van mijnen door de CIA voor de kust van Nicaragua werd veroor deeld en waarin voorts „alle sta ten worden opgeroepen zich te onthouden van het verlenen van steun of het bevorderen van wel ke vorm van militaire actie dan ook, tegen iedere staat in Cen traal-Amerika" kreeg de steun van dertien leden. Maar Amerika maakte gebruik van zijn veto recht en wees de resolutie af, zo verklaarde de Nicaraguaanse ambassadeur. Daarmee zou het hof niet bevoegd zijn om de klacht van Nicaragua tegen de VS te behandelen; ook al omdat de Amerikaanse rege ring de rechtsmacht van het hof voor wat betreft Centraal-Ameri- ka niet erkent voor de duur van twee jaar. Maar de president van het hof, de Nigeriaanse rechter Elias, wees het Amerikaanse ar gument van de hand. Hij is van mening dat de kwestie van juris dictie op dit moment nog niet aan de orde is. door Bob Mantiri De zaak is aanhangig gemaakt door Nicaragua die via het hof gedaan wil krijgen dat de Ameri kaanse regering „onmiddellijk stopt met de geheime militaire operaties in Nicaragua, die de persoonlijke goedkeuring heeft van president Reagan". Ambas sadeur Carlos Arguello Gomez, die zijn land vertegenwoordigt, ontkende tijdens de hoorzitting de Amerikaanse bewering dat Nicaragua de rechtsmacht van het hof niet erkent. Hij maakte de vijftien internationale rech ters erop attent dat Nicaragua in het verleden partij is geweest in het hof. De VS moeten zich hier van bewust zijn omdat zij betrok ken waren in de bemiddelings pogingen om Nicaragua en Hon duras voor het internationale hof van justitie te brengen, aldus Go- De Amerikaanse delegatie was niet bereid om daar commentaar op te geven. Zij laat het aan het hof over om een reactie daarop te ge ven. De eerste zitting van het hof trok grote belangstelling van de buitenlandse pers. Vooral de Amerikaanse pers was nadruk kelijk aanwezig. Ambassadeur Arguello Gomez noemde de geheime acties van de Amerikaanse centrale inlich tingendienst (CIA) in zijn land „bruut en barbaars". De betrok kenheid van de Amerikaanse re gering bij de acties in Nicaragua, zoals het leggen van mijnen voor de kust, het beschieten van olie opslagplaatsen, staat volgens hem onomstotelijk vast. Dat blijkt volgens hem wel uit de uit spraken van leden van het Ame rikaanse Huis van Afgvaardig- den, van de Senaat en van het Amerikaanse staatshoofd zelf. De geheime militaire acties heb ben volgens Arguello Gomez aan honderden Nicaraguanen het le ven gekost. De economie zou volledig zijn ontwricht. Doel van deze acties is, aldus Arguello Go mez, de Sandinistische regering in Managua ten val te brengen. Hij noemde de geheime Ameri kaanse acties in Nicaragua een „flagrante schending van het in ternationale recht en van het Handvest van de Verenigde Na ties". „Nicaragua eist de onmid dellijke beëindiging van de Ame rikaanse acties en onmiddellijke stopzetting van de financiële en militaire steun aan groepen, be wegingen en personen in en bui ten Nicaragua", aldus Arguello Gomez. Als het hof geen voorlopige maaai- regelen treft, zo betoogde Ar guello, zullen de Amerikaanse operaties leiden tot nog meer verhes van mensenlevens en eco nomische schade. De Nicara guaanse delegatie maakte dank baar gebruik van de gelegenheid om de Amerikaanse betrokken heid in Nicaragua in de interna tionale schijnwerpers te bren gen. Na Arguello Gomez ging de Amerikaanse jurist, Chayes, en voormalige juridisch adviseur van president Kennedy in op de bewijzen van de Amerikaanse betrokkenheid bij de gebeurte nissen in Nicaragua. Hij werd ge volgd door de Britse hoogleraar Ian Brownlie, die eveneens op trad als pleiter voor Nicaragua. Pe zitting werd gistermiddag ver daagd; de Amerikaanse delegatie zal morgen aan het woord ko men. Davis Robinson zal naar verluidt in zijn betoog vooral de nadruk leggen op de onderhan delingen die op het ogenblijk gaande zijn in de zogenaamde Contadoragroep - bestaande uit de landen Panama, Mexico, Co lombia en Venezuela - om te ko men tot een vredesverdrag tus sen de Centraalamerikaanse lan den, o.a. tussen Nicaragua en Honduras. Washington beschuldigt Nicara-' gua ervan de „succesvolle onder handelingen te ondermijnen" door de kwestie voor het Interna tionale hof te brengen. Washing ton benadrukte dat deze onder handelingen van de Contadora groep worden gesteund door de Mi i" ~<02FV rrr* j fi W/ - ifil <1 Ma LISSABON - Met popconcerten, parades, emotionele toespraken en mili tair vertoon is gisteren in Portugal de viering begonnen van de tiende verjaardag van de Anjerrevolutie die op 25 april 1974 een eind maakte aan Europa's langdurigste dictatuur. De festiviteiten worden echter overschaduwd door verschillen van mening over de wijze van de vie ring. Linkse groeperingen, zoals de communistische partij, zijn boOs dat de regering militaire muziekkorpsen en luchtmachteenheden van de NAVO-landen Frankrijk, de Verenigde Staten, Groot-Brittannié en Ita lië uitnodigde om aan de viering meer luister te verlenen. Zij hielden hun eigen mars die na de officiële militaire parade (zie foto) op de Avenida de liberdade (Vrijheidsplein) in Lissabon werd gehouden. (foto AP) AKEN - Het modernste ziekenhuis van Europa staat in het Westduit- se Aken, vlak bij de Nederlandse grens. Dat moet het ten minste worden als het helemaal klaar is. Want hoewel de bouw al 15 jaar door Hans Amesz geleden is begonnen en nog in 1979 gedacht werd dat de kliniek op zijn laatst in 1982 klaar zou zijn, liggen er nu gemiddeld niet meer dan 200 patiënten. Volgens de plannen komen er niet min der dan 1536 bedden, een gigan tisch aantal, waarvoor 3800 per soneelsleden nodig zijn. WASHINGTON/PUERTO RICO (UPI/ANP) - De VS hebben giste ren wederom vlootoefeningen in de oceanen aan beide zijden van Centraal-Amerika. Vissers uit Puerto Rico aan de Atlantische kant spraken van .voorbereidin gen voor een invasie in Nicara gua' naar het voorbeeld ,van de inval in Grenada in oktober'. B- 52-bommenwerpers vlogen aan uit de VS voor oefeningen in bomaanvallen op een onbe woond deel van het eiland Vie ques ten noordoosten van Puerto Rico. Puertoricaanse vissers die zich niets wensen aan te trekken van het feit dat de wateren in het oe- fengebied verboden zijn ver klaard werden verwijderd door gewapende snelle boten van de Amerikaanse marine. De oefe ning .Ocean Venture 84' aan de Atlantische kant, waaraan 30 schepen inbegrepen het vlieg- dekschip .America' en 30.000 man troepen deelnemen, werd vorige week ingezet en gaat een maand duren. Costaricaanse veiligheidstroepen hebben woensdagavond in de hoofdstad San Jose een inval ge daan in het hoofdkwartier van de anti-Sandinistische guerrilla groep ARDE. Twaalf personen werden tijdelijk opgepakt en een hoeveelheid wapens en commu- nicatie-apparatuur is in beslag genomen. Dit heeft de comman dant van de veiligheidstroepen, Carlos Monge gisteren bekend gemaakt. Monge verklaarde dat het ARDE- hoofdkwartier en andere kanto ren in opdracht van de regering zijn binnengevallen en door zocht. Onder de gearresteerden bevinden zich Adolfo Chamorro en Karol Prada, de belangrijkste medestrijders van ARDE-leider Eden Pastora. De meeste gear resteerden zijn na korte tijd vrij gelaten, aldus Monge. De ARDE voert vanaf het grondge bied van Costa Rica aanvallen uit op het Sandinistische bewind van Nicaragua. Costa Rica, dat zichzelf neutraal heeft verklaard in conflicten in Midden-Ameri- ka, heeft ARDE-leden toestem ming gegeven in het land te ver blijven maar zij mogen niet deel- i militaire acties. Kennedy jr. dood WASHINGTON (UPI/AFP) - David Kennedy (28), één van de elf kinderen van wijlen se nator Robert Kennedy en zijn vrouw Ethel, is gisteren dood aangetroffen in een hotel in West Palm Beach in Florida, waar hij vorige week vrijdag een kamer besproken had. De oorzaak van het overlijden was nog niet vastgesteld. Da vid Kennedy heeft in het verleden herhaaldelijk in moeilijkheden verkeerd in verband met drugsgebruik. Zijn oom senator Edward Kennedy zei in Washington dat de "familie de laatste ja ren alles heeft gedaan om hem te helpen". Toen 15 jaar geleden werd besloten het 'Grossklinikum' in Aken te bouwen, werden de totale kosten geschat op 570 miljoen mark. Nu staat vast dat dat bedrag 2,3 mil jard bedraagt, ruim vier keer zo veel als was begroot. De geschie denis van het ziekenhuis is er één van schandalen. In 1979 stel de een onderzoekcommissie van het deelstaatparlement vast dat er „zeer slordig georganiseerd en gepland" was. Dit jaar kwam de federale Rekenkamer tot de con clusie dat Bonn serieus moest onderzoeken of zij nog geld in het project moet steken. Voorlo pig is besloten dat de regering in Bonn haar bijdragen stopzet, wat inhoudt dat de deelstaat Noord- rijn-Westfalen tot nader order de verdere kosten alleen moet fi nancieren. En dat terwijl de fi nanciële positie van de deelstaat toch al zeer beroerd is. De CDU-oppositie in Noordrijn- Westfalen heeft nu een tweede parlementair onderzoek geëist naar het 'Grossklinikum', dat bij namen heeft als het 'miljarden- ding', de 'griezelbunker'. 'Euro pa's grootste ziekenburcht'. De christen-democraten in Duessel- dorf willen nu precies weten waarom de kliniek nog niet klaar is en hoeveel het ziekenbedrijf gaat kosten, niet alleen de bouw kosten maar ook de financiële gevolgen. Er wordt geschat dat de jaarlijkse bedrijfskosten mis schien wel tussen de 500 en 600 miljoen mark zullen bedragen. Omgerekend per bed zou dat neerkomen op 1500 mark ver- pleeggeld per dag. En wie moet dat betalen? Het ligt voor de hand dat de verzekeringmaat schappijen geen uitnodiging zul len maken voor het ziekenhuis in Aken, en inderdaad bedragen de dagelijkse verpleegkosten nu nog, net als in het oude zieken huis, 274 mark. Aken krijgt, als er ten minste niets meer tussenkomt, inderdaad de modernste kliniek van Europa. Naast de gebruikelijke afdelin gen moeten in het bijzonder de kaakchirurgie, de orthopedie en radiologie ook patiënten uit ver der afgelegen steden en gemeen ten in het technisch perfect uit gevoerde ziekenhuis lokken. Het zwaartepunt moet de hartchirur- gie worden. In totaal zijn 1200 open-hartoperaties per jaar mo gelijk. En voor elke operatie in de nieuwe ruimten betalen de verzekeringsmaatschappijen 14.000 mark boven de normale verpleegkosten. Maar dat zal bij lange na niet voldoende zjn om het ziekenhuis zonder aanzienlij ke subsidies te laten 'draaien'. Onderzoek naar valsemunters LONDEN (UPI) - De Britse politie probeert met hulp van de politie in Frankrijk, Spanje en Neder land de stroom te stoppen van valse biljetten van 50 pond ster ling, waarvan zij er al 4.000 met een nominale waarde van een kleine 1 miljoen gulden heeft achterhaald. Een conservatief lid van het Lager huis zei gisteren dat alle biljetten van 50 pond uit de circulatie zou den moeten worden genomen omdat het publiek zich ernstig zorgen maakt over de valse brief jes. Meer dan 100 Britten zijn aange houden omdat zij valse bankbil jetten probeerden uit te geven. Er is echter nog niemand gear resteerd kunnen worden op ver denking van rechtstreekse be trokkenheid bij de vervalsingen. Hoewel het bezoek van Ronald Reagan aan China naar ver wachting weinig concrete re sultaten zal opleveren, is het toch veel meer dan een toeris tisch uitstapje in een verkie zingsjaar. Het symboliseert het volwassen-worden van de rela ties tussen Washington en Pe king, die nog maar een jaar ge leden op een dieptepunt waren aangeland. Een opmerkelijke ommekeer, die voor de politie ke situatie in Oost-Azië ver strekkende gevolgen zal heb ben. De Amerikaanse president zal de komende drie dagen in totaal acht uur lang spreken met de vier belangrijkste Chinese lei ders. Verwacht wordt dat hij zaterdag een ontmoeting zal hebben met Deng Xiaoping, de architect van de Chinese ope ning naar het Westen. Op het programma staat de onderte kening van een nieuw verdrag voor culturele uitwisseling en een belastingakkoord. Volgens Amerikaanse bronnen zal ook een overeenkomst wor den bereikt voor samenwer king op het gebied van kern centrales, waarover al lange tijd wordt onderhandeld. Als er inderdaad zo'n akkoord komt, dan opent dat de weg Een voor contracten die de 50 mil jard gulden kunnen overschrij den. Dat zou zonder twijfel het belangrijkste resultaat zijn van het presidentiële bezoek. door Ruud Kreutzer Vier jaar geleden, tijdens de ver kiezingen die hem in het Witte Huis brachten, noemde Rea gan Taiwan „de enige echte Chinese republiek", zeer tot ongenoegen van Peking. Maar vorige week noemde hij China het belangrijkste land in de re gio. dat voor de Amerikaanse buitenlandse politiek steeds belangrijker wordt ten nadele van de aandacht voor West-Eu ropa. In de loop van zijn eerste ambtstermijn heeft de Ameri kaanse president praktische overwegingen laten prevaleren boven zijn bekende anti-com munistische sentimenten. Daarbij heeft hij opvallend weinig tegenstand ondervon den en op enkele dissonante geluiden na is er weinig kritiek op zijn nieuwe China-politiek in Washington. Ook aan Chinese zijde is het be lang van goede banden met Amerika alleen maar groter ge worden. Deng Xiaoping heeft gezegd dat hij nog maar enkele jaren heeft te leven. Hij wil de geschiedenis ingaan als de lei der die gezorgd heeft dat China een begin maakte met het mo derniseren van de onderont wikkelde economie. Nog altijd is er aanzienlijke tegenstand binnen de partij-elite tegen de liberalisering die Deng voor staat en de betrekkingen met Amerika zijn daarin een essen tieel element. Ook is China te leurgesteld over de resultaten van de onderhandelingen met de Sowjet-Unie. De glimlach van president Rea gan zal niet alleen op de Ameri kaanse beeldbuis te zien zijn, maar ook door heel China heen. Dat versterkt de gunsti ge indruk die veel jongere Chi nezen van Amerika hebben, ondanks de gemiddeld vrij ne gatieve berichtgeving in de communistische pers. In dat opzicht zullen de presidentiële stops bij de grote muur en het terracotta leger van groter be lang zijn voor de politieke ver houdingen in China dan in de open Amerikaanse samenle ving. de belangrijkste rede- Dr de verandering van Reagan's beleid ten aanzien van China is de nadruk waar mee Aziatische leiders hebben aangedrongen op een betere verstandhouding. Niet alleen Japan, dat een sleutelfunctie heeft vervuld in de nieuwe Amerikaans-Chinese vriend schap, maar zelfs de politieke leiders van Zuid-Korea en Tai wan hebben daar op aange drongen. Een door Business Week aangehaalde medewer ker van het Witte Huis: „Presi dent Reagan was verbaasd met hoeveel nadruk de Zuidkorea- nen en Taiwanezen volhielden hoe essentieel goede betrek kingen tussen de VS en CHina zijn voor de stabiliteit van Azië". De situatie op het Koreaanse schiereiland zal zeker ter spra ke komen tijdens de ontmoe tingen met de Chinese leiders. Dat China bereid is daarover serieus te praten, betekent al een belangrijke stap vooruit, hoewel een echte normalise ring tussen Noord- en Zuid- Korea nog niet dichtbij is. De reden dat ook Taiwan voor stander is van betere Ameri kaans-Chinese relaties is dat China dan waarschijnlijk niets tegen Taiwan zal ondernemen. Dat wil overigens niet zeggen dat Taiwan niet ongerust is over het bezoek van Reagan, maar in het algemeen is de angst voor een Amerikaanse „uitverkoop" van Taiwan niet groot. De kwestie-Taiwan blijft beide landen verdelen, maar ver wacht wordt dat China niet veel meer zal doen dan de be kende standpunten herhalen, dat de hereniging van Taiwan met het vasteland een interne aangelegenheid is en dat Ame rika de wapenverkoop aan het eiland moet staken. China hecht te veel belang aan het succes van het bezoek om deze kwestie tot spelbreker te laten worden. ADVERTENTIE met electro-benzine of dieselmotoren slangen-sproeiers en koppelingen Alles uit voorraad Nv.d. MEERB.V. Noordeinde 45-53 R A Veen Tel. 01713-9008 ISLAMABAD (AFP/Rtr.)- De leider van de „Islamistische Alliantie" in Afghanistan, de belangrijkste verzetsgroep in het land, heeft alle guer rillagroepen opgeroepen de krachten te bundelen en een groot tegen offensief te beginnen tegen de Russische bezettingsmacht. De verzets leider, Abd-I-Rab Rasoul Sayaf, deed zijn oproep vanuit Islamabad in Pakistan. Volgens Sayaf is de Sowjet-Unie begonnen met een aanval op een aantal steunpunten van het verzet. De aanval is met name gericht op de Pans- jir-vallei, zo zei hij. Sayaf sprak echter tegen dat de Russische militairen de vallei onder controle hebben, zoals een dag tevoren door Radio- Kaboel was gemeld. „Ik weet dat dit niet zo is", zo zei hy. „Het is propaganda". Hij verheelde evenwel niet dat de situatie moeilijk is. Sayaf deed een beroep op alle guerrillagroepen te voorkomen dat „de wrede vijand de posities van de Moedjahidien vernietigt". Soortgelijke oproepen waren eerder op de dag gedaan door andere verzetsleiders in de Pakistaanse plaatsen Peshawar en Islamabad. Westelijke waarnemers maken uit deze oproepen op, dat het Afghaanse verzet voor het eerst sinds de Russische inval, ruim vier jaar geleden, serieuze pogingen in het werk stelt tot eenheid te komen. Het verzet in de Pansjir-vallei wordt al jaren gecoördineerd door de nu al legendarische Ahmad Shah Masood. Deze werd gisteren gevangenge nomen door Afghaanse veiligheidstroepen bij een actie in de vallei, zo heeft een hoge Afghaanse functionaris in de Indiase hoofdstad New Delhi meegedeeld. Het bericht is echter nog niet door het verzet beves tigd. LONDEN - Engeland wil dat Libië economisch wordt gestraft na de gebeurtenissen rond de Libische ambassade in Londen. Het heeft daartoe contact opgenomen met de EG-partners en een reeks an dere bevriende landen. Staatsse cretaris Elton (justitie) heeft dat gistermiddag in het Hogerhuis gezegd. door Henk Dam Volgens de Britse bewindsman is er nu al sprake van groeiende in ternationale steun. „Alleen de eerste antwoorden op ons ver zoek zijn tot nu toe binnengeko men, maar we hebben al sympa thiebetuigingen van België, Noorwegen, Australië en Canada gekregen", zo zei hij. Een woordvoerder van het Neder landse ministerie van buiten landse zaken zei gisteravond dat een dergelijk verzoek uit Enge land nog niet was ontvangen. Eerder gisteren kondigde minister Brittan (justitie) in het Lagerhuis aan, dat de regering overweegt veranderingen voor te stellen in de tekst van het Verdrag van We nen, dat de onschendbaarheid van diplomaten en de status van ambassadegebouwen regelt. Ook daarover hebben de Britten de mening van bevriende landen gevraagd. Het Lagerhuis stelde zich gisteren over het algemeen op achter het door de regering gevolgd beleid inzake de Libische ambassade, die vanaf vorige week dinsdag door de politie omsingeld wordt gehouden na een schietpartij, waarbij de politieagente Yvonne Fletcher werd doodgeschoten. Gerald Kaufman, woordvoerder voor de Labour-party, maakte gewag van de „diepe veront waardiging" in het land, met na me omdat de moord op Yvonne Fletcher ongewroken zal blijven. „De meeste mensen zullen even wel begrijpen dat een dergelijke afloop van de tragedie rond de De Britse belangen in Libië en de zorg voor de vele Britten die daar werken op de olievelden, zullen worden waargenomen door Ita lië. Saoedi-Arabië behartigt de Libische zaken in Engeland. De Libiërs in het 'Volksbureau' hebben inmiddels gisteren voor het eerst duidelijk getoond dat zij naar hun vaderland zullen af reizen. De Britse regering wil, dat ze voor zondagavond ver dwenen zijn, als uitvloeisel van het opzeggen van de diplomatie ke betrekkingen met Libië. Een Libische delegatie onder lei ding van een hoge regerings functionaris, Abd al Rahmain Shaibi, heeft de voorbereiding van dat vertrek ter hand geno men. Verhuiswagens zijn be steld, en rook uit de schoorste nen van het ambassadegebouw bewijst, dat documenten er in grote aantalen worden vernie tigd. Drie dagen na het verbreken van de diplomatieke banden tussen Groot-Brittannié en Libië stem de de Italiaanse regering er giste ren mee in de Britse belangen in Libië te behartigen. Dit aanbod werd onmiddellijk door Libië geaccepteerd. Tevens maakte de Britse minister van binnenland se zaken, Leon Brittan, in het La gerhuis bekend dat Saoedi-Ara bië met instemming van de rege ring in Londen optreedt voc bie. ADVERTENTIE BEIROET/PARIJS (UPI/DPA) - De Libanese presi dent Amin Gemayel heeft gisteren een ontmoeting gehad met de pro-Syrische moslim-leider Rashid Karami, die door politieke waarnemers wordt be schouwd als de nieuwe premier van Libanon in een kabinet van nationale eenheid. Volgens radio-Bei- roet is in regeringskringen vernomen dat Gemayel Karami, die de afgelopen dertig jaar negen maal pre mier was, vandaag officieel zal benoemen. De 62-jarige Karami, een soennitische moslim, wordt de ODVolger van Chafir Wazzan waarnempnd ore- mier sinds zijn kabinet in februari van dit jaar af trad. Dat aftreden was een protest tegen de beschie tingen die het Libanese leger uitvoerde op sji'itische wijken in Beiroet. Karami was voor het laatst pre mier tijdens de burgeroorlog van 1975/76 Na zijn gesprek met Gemayel verklaarde Karami: „Wij hebben genoeg van vernietiging, chaos en moord partijen. De tijd is rijp om definitief een einde te maken aan de nutteloze conflicten". Hy sprak over een „historische kans" om Libanon te redden. ETERNA PIANO EEN VOORDELIG KWALITEITSPRODUCT NATUURLIIK VAN YAMAHA Leidse Piano- en Orgel handel W. Banting B.V sinds 1921 Stationsweg II-17 Leiden 071-122858

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 7