C Grolsch gaat de parallei markt op Predikanten proberen het met CNV Reportage EISEVIERS Blik in de weekbladen DE TIJD DONDERDAG 26 APRIL 1984 Varia ENSCHEDE (GPD) Het bericht dat Grolsch aan delen gaat verhandelen op de parallelmarkt mag gerust als revolutionair worden betiteld. Het be drijf zag immers inmenging van buitenaf altijd als het grootste kwaad. De Grolsche Bierbrouwerij was een besloten vennootschap in de ware zin des woords en in dit opzicht te vergelijken met het C&A van de Brenninkmeijers. Bij Grolsch is het de familie De Groen die de scepter zwaait. Niet alleen bezit deze familie de meerder heid van de aandelen, maar ook is de dagelijkse leiding in hun handen. De leden van de raad van bestuur hebben dezelfde achternaam, het onder scheid zit 'm daarom net als bij C&A in de voor naam. Het is meneer Andries, meneer Frans en me neer Herman. In de top geen spoor van de Roelvinks; zij zijn dan ook in de minderheid. Hun bemoeienis met Grolsch dateert van 1922 toen de grootvader van de huidige directeuren zijn brouwerij De Klok in Groenlo liet fuseren met de Enschedese Brouwerij. De geschiedenis van Grolsch is de geschiedenis van De Klok en niet van de Enschedese poot. Grolsch: De parallelmarkt op. Het besluit van Grolsch naar de parallelmarkt te gaan om zo kapitaal te vergaren in ruil voor pottekijkers is een indi rect gevolg van het feit dat het hier om een familiebedrijf gaat. Voorzitter van de raad van bestuur Andries de Groen van nu de Grolsche Bierbrou werij NV legt uit waarom. „De families groeien. Vroeger wa ren de aandelen in handen van een paar mensen, maar als ik een voorzichtige schatting moet maken dan hebben we nu al tussen de 40 en 50 aan deelhouders. We praten lang zamerhand over drie genera ties De Groen en Roelvink en de vierde staat voor de deur". Zoutjes (Foto Holvai door Jan Kerstens „Daarom hebben we in 1982 be sloten tot een structuurwijzi ging en alle aandelen onderge bracht in Grolsch Beheer BV. De Grolsche Bierbrouwerij wordt een naamloze vennoot schap en is, tot nu toe, de enige werkmaatschappij van Beheer. Uitgangspunt van de hele ope ratie was de continuïteit van de Grolsche te waarborgen. En in derdaad, de aandeelhouders hebben geen directe invloed meer op deze werkmaatschap pij". Verstandhouding A. de Groen benadrukt dat de in grijpende herstructurering in goed familiaal overleg is voor bereid. „Het heeft echt niets met de onderlinge verstand houding te maken. Die is goed en dat willen we graag zo hou den. We zijn ook zeker niet over één nacht ijs gegaan. We liepen al lang met deze plan nen. De eerste keer dat we hierover hebben gesproken is ongeveer 15 jaar geleden". Toen de kogel eenmaal door de kerk was, werd besloten de za ken meteen grondig aan te pakken. Want de nieuwe opzet leverde behalve de bescher ming van de brouwerij nog meer voordelen op. De twee belangrijkste zijn de reorgani satie van de leiding en de ruim te voor nieuwe activiteiten die door de oprichting van Grolsch Beheer is ontstaan. Om te beginnen gaat de vijfhoof- dige leiding van de Grolsche Bierbrouwerij onder het mes. „We brengen die terug tot drie man. Dat is voor een bedrijf als de Grolsche ruimschoots vol doende", verklaart Andries de Groen. Zijn neven Hein en Herman vertrekken naar Grolsch Beheer en gaan zich daar bezighouden met respec tievelijk de secretariaatswerk zaamheden en het feitelijk be heer. Andries houdt de super visie over de nieuwe BV. Hij speelt een sleutelrol omdat hij, zoals gezegd, tegelijkertijd de algemene leiding heeft van de Grolsche Bierbrouwerij NV en daarnaast directeur produk- tie en distributie is. Tweede man is zijn broer Frans, die de export doet en straks van Jan de Groen de verantwoordelijk heid voor de totale verkoop overneemt. De laatste zal zich beperken tot het toezicht op het onroerend goed van de on derneming. „Als de reorganisatie is uitge voerd en dat zal zo eind 1985, begin 1986 zijn, bestaat de lei ding uit Frans en mij en een nog aan te trekken financieel directeur. Dat wordt iemand van buiten omdat we die vaca ture intern niet kunnen vervul len". Het tweede voordeel van de ver andering is dat Grolsch nu nieuwe wegen kan inslaan. En dat is nodig want 's lands der de brouwer heeft te veel geld. Dat klinkt misschien vreemd, maar in essentie komt het daar wel op neer. Grolsch is een ui terst florerend bedrijf. Jaar in jaar uit wordt een forse winst gemaakt. Die werd tot nu toe voor het grootste gedeelte weer in het bedrijf gestopt. Vo rig jaar bijvoorbeeld verdiende de onderneming 17,6 miljoen gulden, waarvan ruwweg twee derde aan de reserves werd toegevoegd. De rest werd uit gekeerd als dividend. Modern Dit degelijke financiële beleid maakte het mogelijk dat Grolsch in de afgelopen tien ja ren 350 miljoen gulden inves teerde, zonder dat een cent moest worden geleend. Maar de vestigingen in Enschede en Groenlo voldoen nu aan de modernste eisen en de omzet groei kan voorlopig met de be staande capaciteit worden op gevangen. De tijd van grote in vesteringen is voorbij en dat betekent dat Grolsch geld over houdt. In verslagen van de onderne mingsraad wordt zelfs gespro ken over een 'behoorlijke over- liquiditeit'. Een term die And ries de Groen liever niet ge bruikt. „Het is eerder een mate van liquiditeit die we in de werkmaatschappij niet nodig hebben. Maar we willen wat met dit geld gaan doen. Niet in bier, want die markt is, in Ne derland althans, zo langzamer- Andries de Groen: "De families groeien. Vroeger i delen in handen van een paar mensen, nu hebben we wel 40 of 50 aandeelhouders". (poto gpd» hand verzadigd. In de oude si tuatie echter met alleen de Grolsch Bierbrouwerij zou dit te veel risico met zich mee kunnen brengen. Met Beheer daarentegen kunnen we iets ondernemen en blijft de Grol sche buiten schot". De Groen geeft toe dat Grolsch Beheer na de oprichting een niet te versmaden kapitaal kreeg van de werkmaatschap pij. Slechts aarzelend wil hij kwijt dat het ging om een be drag van circa 50 miljoen gul den er aan toevoegend dat het hierbij is gebleven. „We zijn er zeker niet op uit om de Grol sche financieel te verzwak ken". Wat er precies met het geld gaat gebeuren is nog onbekend. „Er is geen blauwdruk. We willen als we wat gaan doen het voor zichtig aanpakken. De eerste stap is de parallelmarkt en daarna zien we wel verder. We moeten er niet met olifantspo ten doorheen gaan". Filosoferen over de mogelijkhe den wil De Groen wel. „Er moet in ieder geval een relatie zijn met het bedrijf dat we heb ben. We zullen bijvoorbeeld niets gaan beginnen in schroe- De de hand liggende en verwante sectoren van de softdrinks en het gedistilleerde vult hij pro bleemloos aan met de grond- stoffensector, aan bier gelieer de projecten, de horeca en zoutjes. „En zo kan ik nog even doorgaan. We weten het ge woon nog niet. Maar, het is door mijn broer Frans al eerder gezegd, Grolsch Beheer is ze ker geen spaarbank". Ondanks alles blijft het curieus, waarom de Twentse brouwer naar de beurs gaat. Als het al leen om vreemd kapitaal zou gaan, zou Grolsch maar naar een willekeurige bank hoeven te stappen. De Groen erkent dit maar wil niet meer zeggen dan dat Grolsch een opener be drijf moet worden. „We moe ten meer consumentgericht worden. Een van de conse quenties daarvan is dat we naar de beurs gaan. En dat het de parallelmarkt is geworden, ach, dat is een heel interessant gebeuren. Laten we het daar maar eens proberen. Zie het maar als een testcase". Onno dig te vertellen dat de meerder heid van de aandelen in han den van de twee families blijft. Voor welke activiteit ook wordt gekozen, zoutjes, gedistilleerd of de horeca, het bier blijft de basis van Grolsch. Hoewel het bierverbruik per hoofd van de Nederlandse bevolking schommelt rond de 84 liter per jaar en daarmee zo ongeveer het maximum heeft gehaald, ziet De Groen de toekomst niet te somber. Hij verwacht de noodzakelijke omzetgroei te verwezenlijken door een inten sivering van de export. „De verzadiging van de markt heb ben we aan zien komen. Daar om zijn we al in '76 begonnen met de export naar de Verenig de Staten. Dat gaat goed. Vorig jaar deden we daar 75.000 hec toliter. Maar Engeland moeten we zeker niet vergeten. De vraag naar continentale bieren is daar groot. Voorts zitten we in Italië, het Midden-Oosten en Afrika en sinds een half jaar zelfs in Japan. Een land waar we op dit moment besprekin gen voeren is Denemarken". „Eigenlijk is ieder land voor ons interessant. Waar we vroeg of laat zeker naar toe gaan is West-Duitsland. De vraag is al leen hoe. Tot op dit moment wordt de Duitse markt nog be schermd door het Reinheitsge- bot, zogenaamd een maatregel omdat het buitenlandse bier niet zuiver genoeg is. In werkelijkheid is het puur pro tectionisme. Als het onmoge lijk wordt om het Reinheitsge- bot ongedaan te krijgen, gaan we toch naar West-Duitsland exporteren. Het is een markt die we niet naast ons neer kun nen leggen. Dan passen we ge woon ons produktieproces aan, zodat we aan de eisen vol doen". Van de 1.7 miljoen hectoliter die Grolsch vorig jaar afzette, werd negen procent geëxpor teerd. „Binnen vijf tot tien jaar moet de export naar de 20 pro cent, waarbij we uitgaan van een volumegroei. We hebben de capaciteit om twee miljoen hectoliter per jaar te produce ren. Mocht het nodig zijn dan is uitbreiding in Groenlo vrij eenvoudig te realiseren". Het door Andries de Groen ge wenste exportpercentage zal, wonderen vobrbehouden, trouwens niet onder zijn voor zitterschap bereikt worden. Hij is 57 jaar en wil zich over en jaar of drie, vier terugtrekken. „Op een bepaalde leeftijd moet je weg en plaatsmaken voor de jongeren. 65 is voor deze func tie te oud. Wie mij zal opvolgen weet ik niet. Op dit moment heeft mijn vier jaar jongere broer Frans de beste papieren. Of het daarna weer een De Groen zal worden? Als een De Groen zich op dat moment aanbiedt en hij heeft de beste papieren, dan is dat niet uitge sloten. In ieder geval zal hij ge woon moeten solliciteren. Er worden hier geen stoelen vrij gehouden". Nel Barendrecht, ex-Kamerlid voor de PvdA, ex-rechterhand van ex-Europees commissaris Vredeling en ex-directeur van de Rotterdanse kunstacademie wordt over dat al twee pagina's lang ondervraagd door Bibeb. Ze heeft nogal wat bezwaren tegen de PvdA, maar vindt daarvoor weinig weerklank, ook niet in het partijbestuur waarin ze zit. Ze vermoedt dat er op dit mo ment niet veel verschil zal zijn tussen een regering met of zon der haar partij en betreurt dat. De grootste "uitdaging voor de PvdA sinds haar bestaan is het debat over arbeidstijdverkor ting, veranderde machtsverhou dingen en eerlijke verdeling van werk". Anja S., een schuilnaam voor de vrouw die recentelijk bij de rech ter gelijk kreeg in een geding rond "ongewenste intimiteiten" van haar superieuren op het werk, vertelt haar verhaal. Ze ontkent op wat voor manier dan ook uitdagend te zijn geweest en wijst beschuldigingen, tijdens het proces geuit van de hand. Ze spreekt van een "stelletje zielige kerels", die haar alleen rust ga ven "als ze op zakenreis waren" en concludeert bitter: "Ik heb ge wonnen, maar ik ben wel mijn baantje kwijt". Dertig jaar geleden vaardigde de Nederlandse bisschoppen hun zg. mandement uit, in een poging het dwalende deel der katholieke gemeenschap weer op het rechte pad te krijgen. Elk lidmaatschap van een linkse organisatie werd verboden, zo ook een abonne ment op kranten en tijdschriften van die signatuur. VN schetst de geschiedenis, de beweegredenen en de gevolen. Het kleurkatern geeft een beeld van de Harley Davidsonbezitters, Ischa Meijer ondervraagt Karei Appel en Ge rard van Westerloo neemt Suri naamse actualiteiten door met Rudi Kross. Prinses Juliana, bijna 75 jaar, prijkt op de voorpagina van Else- viers Magazine, en ook, uitneem- baar en in kleur, in een apart ka tern. De foto's zijn omlijst met teksten van Michel van der Plas en prof. mr. I.A. Diepenhorst. De kern van hun beschouwingen is de spanning tussen vrijheids drang en vrijwillig zelfbedwang. Grote vraagtekens zet EM bij de economische levensvatbaarheid van Kalkar, waarin Nederland al een miljard gulden heeft gesto ken. Bezorgdheid en berusting blijken samen te huizen in de borst van menige Amerikaanse student. In een impressionis tisch verhaal, maar ook met en- quêtecijfers, wordt een portret geschilderd van de nieuwe gene ratie Amerikaanse studenten. Frank Lafort neemt het kabinet Lubbers onder de loep en hij constateert dat het getij verloopt. Conclusie: als het kabinet steken laat vallen en/of geen besluiten neemt, herneemt de Tweede Ka mer haar rechten. In de rubriek Religie, mens en maatschappij worden de grenzen van de befaamde Hollandse to lerantie nader onderzocht. Dat blijkt niet mee te vallen. Ir. Luc Sala, deskundige bij uitstek, voorspelt dat de computer bin nen ieders bereik komt door de prijsoorlog en hij voorziet een re volutie in kantoordrukwerk, waardoor de grafische sector het nog zwaar te verduren zal krij gen. Hoodredacteur Hoogendijk inter viewt minister Rietkerk die pleit voor een creatievere en effectie vere overheid. Jammergenoeg geeft de minister hiervan zelf niet het goede voorbeeld want het gesprek is helaas nogal vlak, routineus en vooral saai.Daarom de volgende breinbreker: Aan wie ligt dat nu, aan Rietkerk, aan Hoogendijk of aan beiden? week het omslagartikel van HP. Jan Kuitenbrouwer vertoefde een paar weken in de IJsselstad en keek onder meer hoe het toe gaat op de zes instituten voor ho ger onderwijs op christelijke grondslag die het stadje telt. Hij sprak er met wat hij noemt theo's, expresso's, arto's en jour- no's. "Jaarlijks komen er ouderlingen uit den lande naar Kampen op ta lentenjacht. Al is het niet voor het zoeken van een nieuwe domi nee, dan toch voor het spotten van een "preektijger", die af en toe raison van veertig gulden en reiskosten wil komen pre ken." Een leerlinge van de Academie voor Journalistiek zegt: "Ik heb geen moment het gevoel dat ik op een christelijke school zit. Het Christendom wordt er gewoon verkracht. De overgrote meer derheid is helemaal niet in gods dienst geinteresseerd. En als je hoort hoe die vloeken en spotten met het Christendom, gruwelijk. Vorig jaar hadden we een kerst viering, nu ik heb nog nooit zo'n hypocriete bende meegemaakt". Verder schildert een anti-militai- rist uit Woensdrecht 'de vleesge worden kruisraket' John Paul Gardiner. "Samen met 30 men sen is hij vorig jaar in Europa ge stationeerd op die plekken waar raketten moesten komen". Verder in HP de Haagse politiek: de afspraak in het kabinet dat er in september toch weer een voor stel voor schoolgeldheffing komt en de spreiding van de PTT: van de eerste zending PTT'ers zijn er inmiddels al weer in Den Haag teruggekeerd. Piet Lieftinck (81), minister van fi nanciën van 1945 tot 1952, praat in De Tijd over regeren toen en nu. Hij was lid van de PvdA maar heeft nu het standpunt dat de uitkeringen omlaag moeten. "Men schreeuwt bij de PvdA moord en brand over de bezuini gingen. Maar men vergeet even tjes dat men de oorzaak daartoe zelf heeft veroorzaakt". Lieftinck waarschuwt vanuit zijn huidige woonplaats Washington ook voor 'gevaarlijke experimen ten' als de arbeidstijdverkorting. "Er zijn gevaarlijke tendenzen om dat in Nederland sneller dan waar ook door te zetten. In 1968 heb ik al eens voorspeld dat de arbeidskosten te hoog zouden worden. Dat is uitgekomen. Mis schien luisteren ze nu wèl naar 'De criminelen in Matabeleland moeten worden uitgeroeid', vindt Robert Mugabe, president van Zimbabwe. En in De Tijd vertelt hij dat hij tevreden is over de manier waarop dat gebeurt. Al hebben de kerken wel het een en ander gerapporteerd over mishandelingen door zijn troe pen. "Oorlogen veroorzaken nu eenmaal ontberingen. Dat is oor logsoperaties eigen". Leon de Galan, misdaadverslagge ver van de Panorama en bekend om zijn twijfelachtige technie ken, staat ook in De Tijd. "Ik word wel eens beroerd als ik ie mand trots hoor vertellen dat-ie een ander lekker heeft afgetuigd. Maar ja, je stuk he, je artikel. Kom je tegen die dingen in op stand, dan mislukt je werk ge- Verder in De Tijd een gesprek met de Franse generaal Etienne Co- pel over de gevaarlijke angst voor het Kremlin, een verhaal over Cees van Dijk: een RSV-ar- chief in een houten hoofd, de Dwaze Moeders van Argentinië en Niki Lauda en zijn doodsver langen. De Vereniging van predi kanten van de Gerefor meerde Kerken in Neder land gaat voor de komen de vier jaar een samen werkingsverband aan met het CNV. Zij zal niet tot het vakverbond toetre den. Na vier jaar zal wor den beslist of en zo ja hoe de samenwerking met dit vakverbond wordt voort gezet. De jaarvergadering besloot dit gisteren in Amersfoort. De ongeveer 850 leden tellende vereniging volgde daarmee het voorstel van haar werk groep 'rechtspositie en ar beidsvoorwaarden van predi kanten'. De vereniging zal zich op verzoek van het be stuur van de synode met in gang van 1985 ook gaan be zighouden met de arbeids voorwaarden voor gerefor meerde predikanten. Vol gens de werkgroep is het CNV bereid en in staat, menskracht en deskundig heid te leveren voor deze nieuwe taak. Wel voerde de werkgroep als bezwaar aan, dat sommige predikanten meer voor de FNV voelen en anderen moeite hebben met een te sterke binding tussen predi kanten van één kerk en één vakverbond. Aansluiting met de Bond van Nederlandse Predikanten is niet gezocht, omdat, volgens de werk groep, deze bond op het ge bied van het arbeidsvoor waardenbeleid minder des kundig is dan het CNV en ook duurder. Voorzitter dominee H. J. Ba- vinck (Baarn) vond het in zijn jaarrede niet juist, dat de sy node in november vorig jaar zonder overleg met de vereni-' ging al een paar ingrijpende maatregelen inzake arbeids voorwaarden had genomen, zoals invoering van een vut regeling. Christus als vrouw In de episcopale (anglicaan se) kathedraal van St. John in New York hangt op het ogen blik een kruisbeeld met een vrouwelijke Christusfiguur. Het is 1,2 meter hoog, weegt 113 kilo en is gemaakt door een kleindochter van Winst on Churchill, de Britse pre mier in de Tweede Wereld oorlog. Volgens deken James Morton zijn de reacties 'overweldi gend positief. Hij noemde het beeld een 'christa'. Som migen zijn geschokt, maar, zei Morton, die reacties lig gen op hetzelfde vlak als de kritiek op de wijding van vrouwen tot priester. De episcopale bisschop Walter Dennis is minder enthou siast. Hij sprak van 'theolo gisch en historisch onverde digbaar' en beschuldigde Morton van 'ontwijding van onze symbolen'. Het beeld zou maar tijdelijk zijn. Het is geplaatst achter het belangrijkste altaar in de kathedraal. Verlies na pausbezoek. Het bezoek van de paus aan En geland (1982) zal uiteindelijk een commercieel verlies van ten minste f. 1 miljoen ople veren, zo hebben financiële deskundigen berekend. De grootste verliezen werden ge leden op officieel keurde souvenirs, nog honderden tonnen on verkoopbaar in opslagplaat sen liggen. Volgens rooms-katholieke zegslieden hebben de hande laren veel te grote verwach tingen van het pausbezoek gekoesterd na hun enorme winsten bij de koninklijke bruiloft in 1981. Verscheide ne souvenirbedrijven over wegen nu een proces om schadevergoeding. Beroepen Hervormde Kerk: beroepen te Menaldum (Fr.) A. J. de Bue Nijverdal; beroepbaar: C. T. Mataheru Bathmen. Gereformeerde Kerken: aange nomen naar Drachtstercom- pagnie (Fr.), deelwerk, kandi daat mevrouw A. E. de Jong- Wiersema aldaar. Gereformeerde Gemeenten: bedankt voor Norwich (Cana da) J. M. Kleppe Apeldoorn, voor Terwolde J. Koster Klaaswaal. Baptistengemeenten: aange nomen naar Huizen (voor 't Gooi) kandidaat H. G. Lam- merts van Bueren Leerdam. Emeritaat. Zondag neemt ds. S. Kooistra wegens emeri taat afscheid van de hervorm de gemeente in Menaldum (Fr.). De predikant kreeg lan delijke bekendheid als üd van de hervormde synode en als eindredacteur van het Hervormd Weekblad, het or gaan van de Confessionele Vereniging in de Hervormde Kerk. Hij is nog voorzitter van de redactie. Van 1963 tot 1968 was ds. Kooi stra predikant in Lisse. Na Delfshaven (tot 1975) ging hij terug naar Friesland, waar hij is geboren (Birdaard) en al twee gemeenten (St. Annapa- rochie en Welsrijp) had ge diend. Verbouwing. Zoals gisteren in onze Leidse editie al ge meld, heeft de Raad voor de Zending van de Hervormde Kerk opdracht gegeven tot een grondige verbouwing van het Zendingsbureau en het Hendrik Kraemer Insti tuut in Oegstgeest. Het werk is begroot op f. 5,5 miljoen, waarvan de Gereformeerde Kerken in Nederland f. 1,5 zullen bijdragen. Volgend jaar juli moet de verbouwing zijn voltooid. Het zendingsbureau kan in een deel van het gebouw blijven doorwerken. Ook de cursus sen gaan gewoon door; het instituut betrekt enkele hui zen op en bij het terrein. Synode. In Heemse (Ov.) is gisteren de zeventiende syno de van de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt ge opend. Ds. C. J. Smelik van Capelle aan de IJssel werd tot voorzitter gekozen. Ver der kwamen in het bestuur (moderamen) ds. S. S. Cnos- sen (Mariënberg), dr. W. G. de Vries (Zwolle, vroeger predi kant in Leiden) en ds. O. J. Douma (Groningen). Europees parlement. De af deling 'sociale vragen' van de Raad van Kerken in Neder land heeft de Nederlandse kandidaten voor het Europe se parlement uitgenodigd voor een gedachtenwisseling op maandag 7 mei over actue le vraagstukken. Er wordt ge sproken over de arbeidssitua tie, de positie van de buiten landse werknemers, ontwik kelingssamenwerking en de veiligheid. Mevrouw dr. M. Klompé, tweede voorzitter van de afdeling 'internationa le zaken' van de Raad van Kerken, zal het gesprek lei den.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 17