Duitse rechter:
Kalkar is veilig
c
Reis Gemayel uitgesteld
Duitse ministers in opspraak
Shamir lijsttrekker Cheroet
Bezwaren boer tegen kweekreactor
Nederland ook bereid
mijnen te verwijderen
China stopt
'zuivering'
'Cynisme tot
in de ruimte'
Nazi-propaganda aan banden
LEIDSCH/ALPHENS DAGBLAD
VRIJDAG 13 APRIL 1984
DUSSELDORF - De administratieve rechtbank in Düsseldorf vindt dat de snelle
kweekreactor in Kalkar op dit moment veilig genoeg is om te worden voltooid. Donder
dag verwierpen de drie beroepsrechters en twee lekenrechters de klacht die de pal
naast het bouwterrein van de reactor wonende boer Josef Maas (53) tegen de regering
van de deelstaat Noordrijn-Westfalen had ingediend.
Buitenland
TOKIO - Het ontslag van de pro-
pagandachef van de Chinese
communistische partij, Deng Li-
qun. lijkt een definitief einde in
te luiden van de campagne tegen
'geestelijke vervuiling'. Zijn ver
dwijning wordt gezien als een
overwinning voor de gematigde
stroming in de partij, die bezorgd
was dat de modernisering van de
economie belemmerd zou wor
den door een uit de hand gelopen
zuivering. Vooral onder intellec
tuelen was de vrees voor een
tweede Culturele Revolutie
groot.
door
Ruud Kreutzer
Maas, die al sinds 1973 tegen Kal
kar procedeert, is van mening
dat het leven van hem, zijn fami
lie en vele tienduizenden andere
mensen door de snelle kweek-
door
Hans Amesz
reactor wordt bedreigd. Volgens
hem bestaat er levensgevaar om
dat een aardbeving aan de Bene
den-Rijn plaats kan hebben, een
vliegtuig op de snelle kweek
reactor kan storten, er een fout in
ten.
Tijdens het vijf dagen durende pro
ces in de daartoe speciaal inge
richte Franz Schweitzerzaal van
het Kolpingshuis in Düsseldorf,
hebben de door boer Maas en de
hem ondersteunende actiegroe
pen gehuurde experts de recht
bank ervan proberen te overtui
gen dat de deelvergunningen
voor de bouw van verschillende
gedeelten van de kweekcentrale
ten onrechte verstrekt zijn. De
deelstaatregering had echter ook
een vrachtauto vol rapporten en
vele deskundigen naar Düssel
dorf getransporteerd om het te
gendeel aan te tonen.
DEN HAAG (GPD) - De Neder
landse regering is in principe be
reid mee te helpen met de oprui
ming van de mijnen die door de
Amerikaanse inlichtingendienst
CIA bij de Nicaraguaanse havens
zijn gelegd. Maar een verzoek
daartoe heeft Nederland nog niet
bereikt. Dat verklaarde minister
Van den Broek (buitenlandse za
ken) gisteren tijdens een spoed
debat over Nicaragua in de
Tweede Kamer.
De Kamer nam vrijwel unaniem
een motie-Scholten aan waarin
het Amerikaanse optreden in Ni
caragua krachtig wordt veroor
deeld, in het bijzonder het leggen
van mijnen en het besluit om ge
durende twee jaar de uitspraken
van het Internationale Gerechts
hof voor wat betreft Centraal
Amerika niet te erkennen. De
Kamer vroeg minister Van den
Broek er bij de Amerikanen op
aan te dringen hun houding je
gens Nicaragua te herzien. De
minister antwoordde daarop dat
de Nederlandse reacties al duide
lijk genoeg waren.
Evelien Herfkens (PvdA) noemde
het Amerikaanse optreden "on
voorstelbaar". Jan Nico Scholten
bestempelde het optreden als
een oorlogsdaad. Scholten vond
dat Nederland niet met twee ma
ten moet meten. "Wij kunnen
niet de Russische invasie in Af
ghanistan veroordelen en ander
zijds geen oordeel hebben over
het optreden van de Amerikanen
in Nicaragua".
Het CDA noemde het merkwaar
dig dat Nederland en andere Eu
ropese landen via hulpverlening
proberen Nicaragua uit de Russi
sche invloedssfeer te houden,
terwijl de VS dat willen op de
harde manier.
Minister Van den Broek was het
eens met de kritiek van de Ka-
mer. Hij zegde toe een verzoek
mee te helpen met het opruimen
van de mijnen in welwillende
overweging te nemen. CDA,
WD en PvdA vinden dat Neder
land Frankrijk, dat dergelijke
hulp al eerder aanbood, daarbij
moet helpen.
Van den Broek vond het Ameri
kaanse optreden "teleurstellend
omdat wij de VS altijd hebben
beschouwd als voorvechter van
het versterken van de rechts
macht en het prestige van het In
ternationale Hof'.
De minister zei dat hij al meteen na
de berichten in de pers het Ame
rikaanse optreden heeft veroor
deeld. Hij had daartoe een func
tionaris van de Amerikaanse am
bassade bij zich ontboden.
Van den Broek wilde niet toezeg
gen dat de regering een schade
claim bij de Amerikanen zou in
dienen omdat een Nederlands
baggerschip zou zijn beschadigd
door een van de mijnen. "Dat is
aan de rechter. Het is bovendien
moeilijk vast te stellen of dit
schip inderdaad beschadigd is
door deze Amerikaanse mijnen",
aldus de bewindsman.
De rechtbank heeft meer geloof ge
hecht aan de argumenten van de
voorstanders van Kalkar dan aan
die van de tegenstanders. In het
voorlopige mondelinge oordeel
zei rechter Werner Friedrich dat
"het praktisch uitgesloten is dat
vrijkomende radioactiviteit le
ven, gezondheid en bezit van de
klager Josef Maas, kan beschadi
gen". In het bijzonder is het, al
dus de rechtbank, na het getui
genverhoor niet te vrezen dat het
zelfs bij zogenaamde storingen,
als bijvoorbeeld de 'Bethe-Tait-
storing' (totale ontwrichting), het
neerstorten van een vliegtuig of
een aardbeving tot een verwoes
ting van het reactorsysteem
komt.
Josef Maas en de milieuactivisten
waren zeer teleurgesteld over de
uitspraak van de rechters. Hilde
Husung van het actiecomité te
gen Kalkar verklaarde dat duide
lijk is gebleken dat de rechters
hun oordeel hebben gebaseerd
op het feit dat het Kalkar-project,
dat inmiddels al zo'n 6 miljard
mark heeft verslonden, in feite
niet anders dan voltooid kan
worden. Zij is ervan overtuigd
dat anno 1984 geen toestemming
meer zou worden verleend om
een snelle kweekreactor te bou
wen, omdat duidelijk is gewor
den dat het snelle kweekproces
op alle fronten niet voldoet en
Kalkar nog slechts één groot
prestige-object is. „Hier wordt de
staat beschut voor zijn burgers",
aldus Hilde Husung.
Boer Maas moet de kosten van het
proces, die op circa 50.000 mark
worden geschat, betalen. Het
geld daarvoor is opgebracht door
de anti-Kalkar-comité's in Duits
land en Nederland, die nu al bei
de 40.000 mark hebben ingeza
meld. Tot nu toe zou Josef Maas
al zo'n 200.000 mark aan proces
kosten kwijt zijn.
Er wordt aangenomen dat Maas in
hoger beroep gaat bij het admini
stratieve hof in Münster. De
rechtbank in Düsseldorf beves
tigde nadrukkelijk dat hij uiter
aard het volste recht heeft om te
gen de volgende noodzakelijke
deel vergunning te klagen. Want
volgens de rechters betekent
hun oordeel geenszins dat de
snelle kweekreactor ook automa
tisch in gebruik mag worden ge
nomen. Het zou heel goed moge
lijk zijn dat de stand van de we
tenschap en techniek het over
enige tijd niet toelaat dat de snel
le kweekreactor of geheel wordt
voltooid of in gebruik wordt ge
nomen.
De campagne tegen 'geestelijke
vervuiling' ging vorig jaar okto
ber van start na een zitting van
het centrale partijcomité, om de
groeiende populariteit van bui
tenlandse ideeën tegen te gaan.
Conservatieve elementen in de
partij, de radicale tegenstanders
van Deng Xiaoping, grepen de
kans aan om een kruistocht te
beginnen tegen alle westerse in
vloeden en liberale ideeën.
Contact met buitenlanders werd
ineens weer verdacht, soldaten
mochten geen filtersigaretten ro
ken, detectiveverhalen gingen in
de ban en Tibetaanse herders
moesten het kwalijke karakter
van de filosofie van Jean-Paul
Sartre bediscussiëren. Hier en
daar werd het werk stilgelegd
voor het leveren van kritiek op
de westerse maatschappij. Boe
ren die goed verdienden door
hard te werken, in het kader van
de hervormingen van de land
bouw, kregen het etiket 'bour
geois' opgeplakt.
Deng Xiaoping, die aanvankelijk
zijn zege had gegeven aan de
campagne, kwam later tot de
conclusie dat het meer proble
men veroorzaakte dan oploste.
De intellectuelen, die al vaker
het slachtoffer zijn geweest van
ideologische zuiveringen in Chi
na, kropen massaal terug in hun
schulp.
De zig-zagkoers illustreert dat
Deng Xiaoping nog altijd te ma
ken heeft met grote weerstand
binnen de partij tegen zijn mo
derniseringsplannen. De conser
vatieve stroming vreest dat toe
nemende liberalisering leidt tot
een erosie van de macht van de
communistische partij. Maar
zonder meer culturele vrijheid
zal het onmogelijk zijn het ver
trouwen van de Chinese intellec
tuelen en buitenlandse inves
teerders te winnen. En zonder
dat heeft de modernisering geen
schijn van kans.
Het ontslag van propagandachef
Deng Liqun valt vlak voor het
bezoek van president Reagan
aan China dat over twee weken
begint. Waarnemers zien een dui
delijke samenhang, omdat de
campagne tegen westerse invloe
den in het buitenland grote be
zorgdheid veroorzaakte. Zowel
Reagan als de Japanse premier
Nakasone hebben hun recente
topontmoetingen met Chinese
leiders aangegrepen om hun
twijfels te uiten ten aanzien van
de politieke stabiliteit en de ze
kerheid voor toekomstige bui
tenlandse investeringen.
Met het stopzetten van de campag
ne tegen 'geestelijke vervuiling'
komt zeker nog geen einde aan
de strenge controle van de com
munistische partij. Kunst
Bevolkingsgroei
nodig in Europa
TRAATSBURG (ANP) - Het Euro
pees Parlement heeft zich giste
ren in Straatsburg uitgesproken
voor maatregelen van de EG om
de bevolkingsgroei te bevorde
ren. Dit op initiatief van de Belgi
sche christen-democraat Lam
bert Kroux. De geboorte-index
in de tien lidstaten van de EG
daalt snel, van 2,79 in 1964 tot
1,68 in 1982. Wanneer deze ten
dens niet wordt omgebogen
vormt de bevolking van de tien
in het jaar 2000 nog maar 4.5 pro
cent van de wereldbevolking en
in 2025 nog maar 2,3 procent. In
1950 was dit nog 8,8 procent. De
Europese Commissie, het dage
lijks bestuur van de EG, voelde
niet veel voor de aanbevelingen
van het parlement. Het groeiper
centage van de bevolking moet
volgens de commissie aan het
nationale beleid van de lidstaten
worden overgelaten.
ratuur, de media en persoonlijke IVTq cC Q tnrkrkrvl "iïl
contacten met buitenlanders zul- l'-ldoodlIIULfl LI ill
len zonder twijfel aan duidelijke
beperkingen onderhevig blijven. BlTHIcI
NEW DELHI (AP) - Pro-Chinese
opstandelingen hebben begin
vorige maand in een dorp in het
noorden van Birma 300 mensen
vermoord. Veertig opstandelin
gen werden later uit wraak door
dorpelingen onthoofd, aldus
meldt het Indiase pesbureau
PTI. De guerillastrijders behoor
den tot de nationale socialisti
sche raad van Nagaland, een
staat in het uiterste oosten van
India nabij de Birmaanse grens.
Zij zouden in de eerste week van
maart de grens zijn overgestoken
om de inwoners van het dorp
Mutang "mores te leren" voor
hun weigering aan de bevoorra
ding van de guerrilla-groep mee
te werken.
Alle mannelijke bewoners van het
dorp werden bijeen gedreven en
doodgeschoten, aldus PTI, dat
zijn informatie toeschreef aan
niet nader aangeduide "officiële
berichten".
De guerrillastrijders begaven zich
vervolgens naar een naburig
dorp, Konwa. om hun actie te
vieren. Toen de bewoners van dit
dorp vernamen welk bloedbad
de rebellen in Mutang hadden
aangericht, vielen zij de guerril
lastrijders met messen en speren
Vanuit Beiroet komen w
dingen van schendingen
staakt-het-vuren, maar in net
zuidelijker gelegen havenplaatsje
Sidon zijn wel rustige plekjes te
vinden. Twee Libanezen maken
van de gelegenheid gebruik om
eens rustig een partijtje Backgam-
te spelen. Op de achtergrond
i beschitin-
Top Libanon-Syrië moet resultaat boeken
Artsen staken
ATHENE (AP) - Meer dan vijf
duizend Griekse artsen in
overheidsdienst zijn gisteren
in staking gegaan. Zij eisen
hogere lonen en pensioen en
een betere uitkering bij ziek
te.
Het is de tweede artsenstaking
binnen twee weken. De actie
treft meer dan 150 ziekenhui
zen en klinieken. Een woord
voerder van de artsenvak
bond zei dat de komende 48
uur alleen spoedgevallen
worden behandeld.
MUNCHEN/BONN (DPA/Rtr.) -
De nabestaanden van een bij een
verkeersongeluk om het leven
gekomen arts hebben een ver
zoek tot strafvervolging inge
diend tegen de Westduitse minis
ter van binnenlandse zaken,
Friedrich Zimmermann (CDU),
omdat deze na het ongeluk was
doorgereden.
De auto waarin de arts zat was door
onopgehelderde oorzaak gaan
slippen en vervolgens tegen een
boom gebotst. De door zijn
chauffeur bestuurde auto van de
minister reed op dat moment de
arts tegemoet en moest een uit
wijkmanoeuvre maken om de
slippende auto te ontwijken. De
nabestaanden nemen het de be
windsman kwalijk dat hij zijn
chauffeur opdracht had gegeven
door te rijden, zonder zich om
GENEVE (UPI) - De Verenigde
Staten hebben Moskou gisteren
op de Geneefse Ontwapenings
conferentie beschuldigd van een
"kolossaal cynisme" door eerst
anti-satellietwapens te ontwik
kelen en vervolgens voor te stel
len deze wapens te verbieden. De
vertegenwoordiger van Moskou
reageerde meteen met de be
schuldiging dat Washington te
gen een dergelijk verbod is om
dat het de wapenwedloop wil uit
breiden tot de ruimte.
De Amerikaanse delegatieleider
Louis G. Fields jr. verklaarde dat
de Sowjet-Unie al meer dan tien
jaar het enige land ter wereld is
met een anti-satellietsysteem. En
nu ze in de ruimte een militair
voordeel heeft verworven, stelt
ze een verbod voor op het be
proeven van dergelijke syste
men.Sovjet-onderhandelaar Vik
tor Issraelyan zei, dat de VS geen
overeenkomst willen bereiken
over het voorkomen van een wa
penwedloop in de ruimte. Was
hington zou de kwestie van de
controle gebruiken om de onder
handelingen te blokkeren.
het slachtoffer te bekommeren.
Volgens een juridisch raadsman
van de familie staat vast dat de
ministeriele auto bij het ongeval
betrokken is geweest, hoewel de
beide auto's elkaar niet geraakt
hebben. De nog niet opgeloste
schuldvraag staat hier buiten.
Zodra er ook maar de geringste
twijfel is bestaat de wettelijk
plicht ter plaatse te wachten tot
de politie gearriveerd is, aldus de
raadsman.
Het departement van de be
windsman heeft het verwijt on
gegrond genoemd. De auto van
Zimmermann zou direct noch in
direct bij het ongeval zijn betrok
ken. Op zijn aanwijzing waren
politie en eerste hulp gewaar
schuwd. Tenslotte was een auto
uit het gevolg van de minister ter
plaatse op de politie blijven
wachten, aldus Zimmermanns
ministerie.
Franke
staat van beschuldiging gesteld
in verband met verdwenen over
heidsgeld tot een bedrag van 5,56
miljoen mark. Dit heeft het bu
reau van de openbare aanklager
in Bonn gisteren meegedeeld.
Het verdwenen geld was bestemd
voor het vrijkopen van politieke
gevangenen in Oost-Duitsland.
Volgens Franke, die minister
was in de door sociaal-democra
ten en liberalen gesteunde rege
ring onder bondskanselier Hel
mut Schmidt, is het bedrag wel
degelijk als losgeld gebruikt,
maar was het uitgegeven voor
gevallen die te "gevoelig" waren
om boekhoudkundig vastgelegd
te worden.
Het parlement hief vorige week de
onschendbaarheid tegen straf
vervolging van Franke op om de
justitie gelegenheid te geven
klaarheid in de zaak te brengen.
Vier weken geleden ondernam
de openbare aanklager soortge
lijke stappen tegen Burghard
Hirt, die onder Franke een hoge
functie bekleedde.
Franke verweert zich met het argu
ment dat hij medewerkers op
zijn ministerie de vrije hand had
gegeven bij het nemen van nood
zakelijke beslissingen op het ge
bied van "humanitaire hulp", het
officiële synoniem in Bonn voor
het van de DDR loskrijgen van
politieke gevangenen in ruil voor
Westduitse marken.
BEIROET (DPA/UPI/AFP) - Het
bezoek van president Gemayel
van Libanon aan Syrië is tot vol
gende week uitgesteld. Dat heeft
de Libanese radio gisteren mee
gedeeld. Een reden voor het uit
stel werd niet gegeven, maar vol
gens berichten in Beiroet staat
Syrië erop dat de top tussen As
sad en Gemayel grondig wordt
voorbereid, zodat zij iets tast
baars oplevert.
Ter voorbereiding van de reis naar
Damascus onderhield Gemayel
gisteren weer contact met de be
langrijkste leiders van de strij
dende partijen in zijn land. De
Libanese minister Salem (bui
tenlandse zaken) bracht een
boodschap van Gemayel over
aan de leider van Soennitische
gemeenschap, sjeik Hassan Kha-
led. Salem sprak verder met de
geestelijk leider van de sji'itische
gemeenschap.
Volgens een Falangistisch blad wil
Gemayel niet met lege handen in
Syrië aankomen. Hij zou probe
ren een ontwerp-akkoord te be
reiken, dat de basis zou kunnen
vormen voor een regering van
nationale eenheid en een nieuwe
grondwet. Op aandrang van de
oppositie verklaarde Gemayel
nadrukkelijk dat samenwerking
met de christelijke militie van
ex-generaal Lahad uitgesloten is.
De president riep Israël op zich
uit het zuiden van zijn land terug
non bezig zijn met het wit schil
deren van militaire voertuigen
"ter voorbereiding van hun sta
tionering in Beiroet en de heu
vels daaromheen".
te trekken zodat het gezag van de Bij het ontploffen van een auto-
regering in Beiroet in dat deel
kan worden hersteld.
De rivaliserende Libanese partijen
leverden gisteren weer strijd in
Beiroet, vooral langs de groene
lijn tussen het oostelijk en weste
lijk deel van de hoofdstad. In
woonwijken van Oost-Beiroet
ontploften tegen het vallen van
de avond verscheidene granaten.
Door de voortdurende gevechten
gaan er steeds meer stemmen op
de Syriërs naar de hoofdstad te
laten komen om een einde te ma
ken aan het bloedvergieten. Mos
lim-leiders riepen Syrië op zijn
troepen naar Beiroet te sturen
om een bestand af te dwingen.
Reizigers meldden dat Syrische
soldaten in het oosten van Li ba-
bom in de Zuidlibanese haven
stad Tirus is gisteren een Libane
se burger om het leven gekomen
en zijn vier Israëlische soldaten
gewond. Dat heeft het Israëli
sche leger bekendgemaakt. Tot
nu toe zijn in de Libanese oorlog
579 Israëliërs om het leven geko
men en ruim 3300 gewond.
De regeringen van de tien EG-lan-
den en de Europese Commissie
moeten doorgaan met het verle
nen van hulp aan burgerslachtof
fers in Libanon. Dit heeft het Eu
ropees Parlement gisteren in een
resolutie gevraagd. De Europese
Commissie heeft medische hulp
ter waarde van 25 miljoen gulden
verleend en voedselhulp ter
waarde 30 miljoen gulden.
ADVERTENTIE
onder meer gevangenisstraf van
ten hoogste één jaar oplegt aan
mensen die in het openbaar ver
klaren dat het concentratiekamp
Auschwitz nooit heeft bestaan.
Minister van justitie Hans Engel
hard is anderzijds niet van plan
stappen te ondernemen tegen
mensen die niet verder gaan dan
het afleggen van mondelinge
verklaringen over dit onderwerp,
bijvoorbeeld aan de bar van een
dranklokaal.
BONN (AFP) - Het publiceren van
en propaganda maken voor boe
ken en blaadjes die de onder het
nationaal-socialisme gepleegde
misdaden bagatelliseren of rond
uit loochenen, wordt in de toe
komst in West-Duitsland aan
strengere beperkingen onder
worpen dan nu het geval is.
De regering van de Bondsrepu
bliek dient begin mei bij het par
lement een wetsontwerp in, dat
Sharon: solidair. (foto upij
JERUZALEM (AFP/DPA) - De Is
raëlische premier Jitzhak Sha
mir is gisteravond gekozen tot
lijsttrekker van de Cheroet-partij
voor de algemene verkiezingen
van 23 juli. Het verschil tussen
Shamir en zijn grootste rivaal,
generaal Ariel Sharon, was klei
ner dan werd verwacht. Shamir
verwierf in het centraal comité
407 stemmen terwijl 306 stem
men op Sharon werden uitge
bracht. Acht stemmen gingen
naar een onbekende onafhanke
lijke kandidaat.
De Cheroet-partij is de grootste
groepering binnen het regerende
Likoedblok. Waarnemers in Je
ruzalem gaan er vanuit dat het
grote aantal stemmen dat op
Sharon is uitgebracht de positie
van de ex-minister van defensie
heeft versterkt en dat Sharon,
mocht de Likoed de verkiezin
gen winnen, moeilijk een sleutel-
post in een nieuw kabinet kan
worden geweigerd.
Sharon werd van zijn functie ont
heven na een officieel onderzoek
van de commissie-Kahane naar
het bloedbad in de vluchtelin
genkampen Sabra en Chatila in
september 1982. Hij wees afgelo
pen maandag nog een „laatste
oproep" van de hand om zijn
kandidatuur in te trekken en de
weg vrij te maken voor Shamir.
Diezelfde dag zouden Shamir en
Sharon een gesprek hebben ge
had waarbij Sharon liet weten
vast te houden aan zijn kandida
tuur.
Nadat de uitslag van de stemming
bekend was geworden, stonden
veel aanwezigen op en riepen
gescandeerd „Arik, Arik", Sha-
rons bijnaam. Shamir zal het bij
de verkiezingen van 23 juli opne
men tegen Shimon Peres van de
Arbeiderspartij.
Sharon, sinds een jaar minister
zonder portefeuille in de rege-
ring-Shamir, verklaarde na het
bekend worden van de uitslag
dat hij in de verkiezingsstrijd so
lidair zal zijn met Shamir. Met
veel nadruk wenste hij Shamir
succes toede komende campag-
In een slottoespraak tot het cen
traal comité wees premier Sha
mir er op, dat de Cheroet-partij
voor het eerst in het 36-jarig be
staan van de staat Israël de ver
kiezingen zal ingaan zonder haar
kopkandidaat Menachem Begin.
De ex-premier woont sinds zijn
aftreden, in september vorig jaar,
in Jeruzalem en leidt een terug
getrokken leven.
Wéér een stukje dichter bij een prijs
in het Grote Wat Waar Lentespel.
Knip uit en plak het op uw wedstrijd-
formulier en we' op de Wat Waar-spaarkaart
met hetzelfde weeknummer.
Bent u het wedstnjdformulier kwijt?
Haal een nieuwe op ons kantoor.
EEN ÉCHT COMPLETE KRANT. 0\ER WERELD. STAD EN LAND.
