c
Julio Cortazar
(69) overleden
Nieuwe produkties
bij Haagse Comedie
'Nasmak': te lang ondergewaardeerd
JURY WORLD PRESS PHOTO DRUK AAN HET WERK
Expositie Haagse arbeider
Kijk op
achter
kant van
concert-
bedrijf
Kunstbeleid
wordt aan
tribunaal
voorgelegd
Tom Keating overleden
'Vrijen' van David Mamet blijft steken in kleffe seksgrappen
MAANDAG 13 FEBRUARI 1984
Schrijver romans en novellen
PARIJS (AP/AFP) - De van oorsprong Argentijnse schrij
ver Julio Cortazar is op 69-jarige leeftijd in een zieken
huis in Parijs overleden.
Cortazar, die zich in 1981 tot Frans staatsburger het natura
liseren, was bekend om zijn korte verhalen en romans.
Van hem zijn onder meer 'Rayuela' (1963), 'Los Premios'
(1964) en 'Libro de Manuel' (1973).
Radio - tv - kunst
Archieffoto van Julio Cortazar.
(foto ANP)
Première Centrum
HAARLEM (ANP) - Bij toneel
groep Centrum worden drie pro-
dukties ingestudeerd die binnen
kort in de Toneelschuur in Haar
lem hun premières beleven. Be
gonnen wordt op 22 februari met
twee éénacters van Wim T.
Schippers: 'Evengoed nog een
hele zit' en 'Waar gaat het over?'
Twee weken later, op 8 maart,
volgt 'De wedstrijd' een stuk van
de scholengroep geschreven
door Peter Romer. De wedstrijd
gaat over jonge mensen die zich
in het bailroomdansen hebben
gestort om zodoende de 'chaoti
sche' maatschappij te ontvluch
ten.
Tenslotte speelt het gezelschap op
28 maart 'Jubileum' van George
Tabori. De schrijver laat de vijf
tig jaren (toen Hitier aan de
macht kwam) die het jubileum
omspant, samenvallen en dat
maakt het mogelijk het systema
tische geweld van toen en nu in
een beeld te bezien.
De dood van zijn metgezellin Carol
Dunlop in november 1982 had
Cortazar sterk aangegrepen.
De auteur, die sinds 1951 in Frank
rijk woonde, was een verdediger
van de rechten van de mens en
een vijand van het inmiddels ver
vangen militaire bewind in Bue
nos Aires. Hij nam trouw deel
aan de betogingen die elke don
derdag uit solidariteit met de fa
milieleden van vermisten plaats
hadden voor de Argentijnse am-
Parijs.
Cortazar, die werd beschouwd als
een van de belangrijkste heden
daagse Latijn samerikaanse
schrijvers met fantastische en
door de mythe van de reïncarna
tie van de mens bezeten verha
len, was in augustus 1914 uit Ar
gentijnse ouders in Brussel ge
boren. Na de Eerste Wereldoor
log ging hij naar zijn vaderland
en studeerde in Buenos Aires.
Bewonderaar van Edgar Allan
Poe, Jean Cocteau en Jorge Luis
Borges, werd hij vertaler en on
derwijzer. Gekant tegen het regi
me van Juan Peron, weigerde hij
een leerstoel aan de universiteit
en begaf zich in 1951 in vrijwilli
ge ballingschap in Parijs op een
beurs van de Franse regering.
Hij publiceerde omstreeks dezelf
de tijd zijn eerste bundel fantas
tische novellen, 'Bestiaire'. In
1960 verscheen zijn eerste ro
man, 'Les gagnants'. Daarna
volgde een reeks novellen en ro
mans, alle geschreven in het
Spaans en vertaald bij uitgever
Gallimard.
Naar 'Les fils de la Vierge', een no
velle ontleend aan 'Armes secre
tes', maakte de Italiaanse regis
seur Michelangelo Antonioni
zyn film 'Blow up'.
AMSTELVEEN - Ruim 800 fotografen uit 50 landen hebben bijna 5000
foto's ingezonden voor de zevenentwintigste World Press Photo. De in
ternationale jury van wie ook de Leidse fotograaf Dirk Ketting hur-
DEN HAAG (ANP) - Het Haags
gemeentemuseum besteedt van
25 februari tot en met 14 oktober
aandacht aan de Haagse arbeider
van vlak na de eeuwisseling. In
deze tijd was de nijverheid de
grootste werkgever in de stad.
De tentoonstelling stelt dit wat
op de achtergrond geraakte
beeld van de stad aan de orde
aan de hand van een gefingeerd
arbeidersgezin.
De huisvader van dit gezin werkt
aanvankelijk bij een pletterij,
Wie zich wel eens afvraagt wat er
zoal voorafgaat aan het optreden
van een orkest kan het antwoord
op deze en vele andere vragen
vinden in een boekje over het rei
len en zeilen van het orkestbe-
drijf achter de schermen.
P.W. Schilham, thans directie-se
cretaris van het Residentie Or
kest, heeft vanuit zijn 20-jarige
ervaring in de organisatorische
kant van het Nederlandse orkest-
leven een zeer lezenswaardig
boekje geschreven, waarin de
concertbezoeker een kijkje
wordt gegeven op 'de achterkant
van een orkest'.
In korte hoofdstukken wordt uit
de doeken gedaan hoe de organi
satie van een orkest in elkaar zit,
wat de functie van de concert
meester en de aanvoerders pre
cies inhoudt, wat de taak eri de
positie van de dirigent is.
Men vindt er informatie over het
werk van de impresario, hoe de
programma-samenstelling tot
stand komt en wat er allemaal
komt kijken bij een tournee. De
netelige kwestie van het Neder
landse orkestbestel wordt aange
stipt maar kon gezien de onzeke
re situatie op dit moment nog
niet uitvoerig behandeld wor
den. Financiering, jeugd- en
schoolconcert, publiekswerving
en subsidiëring worden beknopt
behandeld. Het geheel is ver
lucht met passend fotomateriaal.
MIES ALBARDA
Toj toj - achter de schermen van het
orkestbedrijf door P.W. Schilham,
Uitgeverij Nijgh Van Ditmar, 's-
Gravenhage.
maar wordt dan werkloos. Hij
gaat dan naar de werkverschaf
fing en moet in de Scheveningse
duinen terreinen egaliseren voor
de aardappelteelt. Later wordt
hij meubelmaker. Zijn vrouw
verdient bij als thuisnaaister, ter
wijl een dochter geld inbrengt
als dienstbode bij een familie.
Volgens het museum was het dage
lijkse leven van het gezin niet op
windend. Werken, eten en beko
men van de vermoeienissen wa
ren de belangrijkste bezigheden.
kend met donkere trui) deel uitmaakt, heeft er veel werk aan om uit te
maken wie als winnaar kan worden aangewezen.
SYDNEY - De 36-jarige Engelse popmusicus Elton John heeft zaterdag
bij monde van zijn woordvoerster laten weten dat hij zijn vrijgezel
lenbestaan opgeeft en in het huwelijk zal treden met Renata Blauel,
een opnametechnica die zijn eerste aanzoek nog had afgewezen.
Het huwelijk zal morgen in de Australische stad Sydney worden geslo
ten, aldus Johns woordvoerster Patti Mostyn. Zij wilde de leeftijd
van Renata Blauel, die in München is geboren maar in Londen
woont, niet onthullen. De aspirant-echtelieden kennen elkaar onge
veer twee jaar. ,f0to ap>
DEN HAAG (ANP) - De
Haagse Comedie brengt
volgend seizoen zeven
nieuwe produkties uit in
de Koninklijke Schouw
burg.
Eind september gaat 'De ambassa
deur' van Mrozek in première in
de regie van Wim van Rooij. Het
stuk wordt gevolgd door het
klassieke meesterwerk 'Romeo
en Julia' van Shakespeare, gere
gisseerd door artistiek leider
Guido de Moor. De andere artis
tiek leider, Eddy Habbema,
komt hierna met 'de komst van
de schorpioen', een beklemmend
stuk van Bernard-Marie Koltes.
Vlak voor kerstmis is er de eerste
voorstelling van 'Trilogie van het
weerzien' van Botho Strauss in
een regie van Carl van der Plas.
Vanaf half maart is 'De troonsaf
stand' te zien, een modern licht
voetig stuk van Ruth de Wolff
over de verboden liefde tussen
een kardinaal en ex-koningin
Christina van Zweden, regie Ed
dy Habbema. Verwacht wordt
dat 'Medeia' van Euripides, gere
gisseerd door Peter de Nuyl, een
topper in het nieuwe repertoire
wordt. Het seizoen wordt beslo
ten met 'De Spaanse Brabander'
van Bredero, regie Jules
Royaards.
AMSTERDAM (ANP) - Een
kunsttribunaal onder voorzitter-
schao van Jan Rogier zal zater
dagmiddag 18 februari in de
nieuwe vleugel van het Stedelijk
Museum in Amsterdam een oor
deel vellen over het gewraakte
kunstbeleid van het kabinet
Lubbers. Organisator is de Be
roepsvereniging van Beeldende
Kunstenaars (BBK), die al maan
den actie voert tegen wat de ver
eniging het afbraakbeleid van de
regering noemt.
De aanklacht zal worden uitge
sproken door Hans Croiset (Pu-
bliekstheater). Er zijn dertien ge-
tuige-deskundigen uitgenodigd,
onder wie Jan Kassies van het
Instiuut voor theateronderzoek,
de beeldend kunstenaar Bernd
Lehmann, de fotograaf Dolf
Toussaint, de architect Aldo van
Eyck en de filmer Rolf Orthel.
Operastichting
komt met
Manon Lescaut
SCHEVENINGEN (ANP) - De
Nederlandse Operastichting
geeft donderdagavond 16 februa
ri in het Circustheater in Scheve-
ningen de première van Manon
Lescaut van Giacomo Puccini
(1858-1924), met een herhaling op
18 februari.
De titelpartij wordt gezongen door
de Tsjechische sopraan Gabriela
Benackova. De Braziliaanse te
nor Eduardo Alvares vertolkt de
rol van Des Grieux. Henk Smit
zingt de rol van Lescaut, de broer
Manon en Pieter van den Berg
neemt de rol van Geronte voor
zyn rekening.
De regie is van Filippo Sanjust, die
tevens de dekors en kostuums
voor de produktie ontwierp. Bo-
humil Gregtor dirigeert de tien
voorstellingen begeleid door het
Utrechts symfonie orkest het Ne
derlands Operakoor treedt op
onder leiding van Johannes Mik-
kelsen.
'Mues ter-kunst vervalser'
LONDEN (Reuter/AFP) - De Engelse schilder Tom Keating, specialist in
vervalsingen van werken van grote meesters, is gisteren aan een hart
aanval overleden. Hij is 66 jaar geworden.
Keating specialiseerde zich in het maken van imitaties van de negentien-
de-eeuwse schilder Samuel Palmer, maar hij schilderde ook in de stijl
van Manet, Renoir en Van Gogh.
In 1964 verkocht een Londense kunsthandelaar een van zijn imitaties van
Palmer voor 2.500 pond (destijds ruim 21.000 gulden). Een kunstgalerij
van naam had het werk 'echt' bevonden. Verleden jaar december wer
den op een veiling 136 werken van Keating, zowel imitaties als oor-
spronkelike werken, verkocht voor 72.000 pond (ruim 300.000 gulden)
Vijf jaar geleden moest Keating op beschuldiging van het vervalsen van
schilderijen voor de rechter verschijnen, maar in verband met zijn
slechte gezondheid liet de officier alle aanklachten tegen hem vallen.
Keating zei altijd dat hij niet om het geld schilderijen vervalste, maar uit
protest tegen de wereld van de kunsthandel.
LEIDEN - Behalve gloeilampen
en een miljoenenelftal komt er
ook hoogst interessante maar
door de heren radio-discjoc-
keys genegeerde muziek uit
Eindhoven. Verantwoordelijk
voor al dat ondergewaardeerde
fraais is de groep Nasmak die
zaterdagavond een drukbe
zocht LVC trakteerde op een
deels melodieus deels uiterst
swingend concert.
Nasmak leverde onlangs zijn
nieuwste elpee, 'Silhouette' af.
De groep die is uitgedund tot
de kernleden Toon Bressers
(drums), Henk Janssen (zang,
toetsen en gitaar) en Theo van
Eenbergen (bas en zang) lijkt
met dit zowel onderhoudende
als amusante werkje eindelijk
een concept te hebben gevon
den waarop ze wil voortbou
wen. Voorheen presteerden
Janssen en de zijnen het kers
verse platen links te laten lig
gen en vanaf het podium
vriend en vijand te verrassen
met de ene muzikale evolutie
na de andere.
Zaterdag echter bracht de groep
een concert dat voor 99 pro
cent bestond uit het Silhouet-
te-materiaal. Aangevuld met
een toetsenman, twee achter
grondzangeressen en een gita
rist en voorts geruggesteund
door veel volgelingen van be
neden de Moerdijk liet de
groep horen én zien (het speel-
genot was van de gezichten af
te scheppen) erg tevreden te
zijn met deze voorlopige eind
fase. Een defecte podiumin
stallatie direct aan het begin en
een zowel hardhorende als
hardleerse geluidstechnicus
halverwege dreigden nog even
roet in het eten te gooien.
De mankementen aan hef begin
werden snel verholpen en na
dat later de geluidsmixer een
dam had opgeworpen tegen de
oorcellen vernietigende en al
les overheersende drumklap
pen die uit de enorme speaker-
kasten rolden kon de groep
zich opmaken voor een in het
LVC nog maar weinig geëve
naarde swingsessie. Daarvoor
bracht de groep uiterst simpele
maar wonderschone stukken
met Oosterse invloeden en ero
tische teksten waarvan 'Womb'
de mooiste was: twee op kir
rende geisha's gelijkende zan-
De Eindht vense formatie
'Nasmak' in actie: een swin
gende groep, die te lang is on-
gewaardeerd geweest, maar
nu goede toekomst tegemoet
lijkt ie gaan. (foto Pred Rotwil
geressen wier mond telkens
werd gesnoerd door de formi
dabele klappen van Bressers
op zijn elektronische trommels
maakten van dit nummer een
heus evenement.
Vanaf 'Air' was het swingen ge
blazen met muziek en zang die'
qua intonatie nogal geleek op
die van de Talking Heads.
Hoogtepunt van dit concertge
deelte was de afsluiter '(This is
not a) Message' waarin de
groep zich waagde aan inge
nieuze canonvokalen en op
zwepende ritmes.
Als Nasmak in het vervolg wat
meer aandacht besteedt aan de
performance durf ik de stelling
aan zaterdag Neerland s meest
vernieuwende en belangrijkste
groep aan het werk te hebben
gezien. Nu was de presentatie
aan de houterige kant met
knullige stoelendansen rond
om de microfoons en een wat
al te schuchtere voorman Jans
sen op het overigens te kleine
podium. Waar de groep voor
staat bleef door een en ander
nog wat in het vage en een
voortdurend gebrek aan image
kan wel eens leiden tot de ver
wording tot een cult-band. En
dat zou in dit geval hoogst spij
tig zijn. WiM KULVUt/l
Vrijen' van Davld Mamet door de
Noordhollandse Stichting Drama
Amsterdam. Gezien op 11 februari
in de Leidse Schouwburg.
LEIDEN - Het door Ton van
Duinhoven vertaalde toneel-
stuk 'Vrijen' is vorig jaar na de
première door de kritiek bui-
tengewoon slecht ontvangen.
Daarop is reeds gewezen in een
in deze kolommen verschenen
interview met acteur Sjoerd
Pleysier, die desondanks ach
ter het stuk blijft staan. Met na
me de vertaling en het taalge
bruik als zodanig hebben het
in die kritieken moeten ontgel
den.
Inderdaad is er uitsluitend één
gespreksthema: seks, waar
over in grove, zeer recht-toe-
recht-aan gekozen bewoordin
gen wordt gesproken. Het
moet het taalgebruik voorstel
len van het type grote bink en
zijn wat bedeesdere vriend, ge
speeld door Sjoerd PleySier en
Huub Stapel, en in zekere mate
ook van de twee minder duide
lijk geprofileerde vrouwen, ge
speeld door Hedie Meyling en
Conny Postel.
In het programmaboekje wordt
dat deftig 'de verbale code van
jongens en meisjes on the ma
ke' genoemd. Daarin doet Ton
van Duinhoven ook een po
ging om de artistieke waarde
van dit stuk aan te geven. Zo
zou de schrijver een artistieke
vorm aan de seksuele anekdo
te hebben weten te geven; hij
zou deze anekdote in dramati
sche zin geïntegreerd hebben.
En dat is nu net niet het geval
- dit stuk 'Vrijen' is juist te
veel in deze verhaaltjes en klef
fe seksmoppenstijl blijven ste
ken.
Het is zeer fragmentarisch opge
bouwd. Er zijn ruim dertig kor
te scènes, waarin Danny en
Debby een relatie proberen
aan te gaan en uiteindelijk toch
weer bij hun vriend en vrien
din terugkeren. Waarom die re
latie mislukt, wordt nauwelijks
aangestipt. Al die losse scènes
zijn goed voor een twee ver-
haaltjes, waardoor de verbale
stoerdoenerij teveel op zich
blijft staan en eens te meer op
valt.
In het stuk valt dan ook met
moeite iets van een dramati
sche lijn te ontdekken. Er zijn
tengevolge daarvan te weinig
momenten, waarop je een an
dere dimensie achter die gefor
ceerd stoere fagade zou kun
nen vermoeden en deze grof
verwoorde stoerheid aldus een
De vier spelers van dit stuk, die
voor een deel al veel bekend
heid genieten, vormen geza
menlijk een nieuw gezelschap:
de Noordhollandse stichting
Drama Amsterdam (DRAM).
Hoewel deze jonge acteurs en
actrices met idealisme zijn be
gonnen, is de keuze van hun
eerste produktie eenvoudig
een misgreep. Dat kan gebeu
ren - en nu maar gewoon de
volgende produktie afwach
ten.
WIJNAND ZEILSTRA.
Pianist Daniël
Wayenberg
niet bijster
overtuigend
Koffieconcert door de pianist Daniè-
Ie Wayenberg, met werken van De-
byssy, Dutilleux en Brahms. Foyer
van de Stadsgehoorzaal, 12 fe
bruari.
LEIDEN - Het spel van Daniël
Wayenberg heeft iets weg van
het weertype waar enorme
rukwinden afgewisseld wor
den door volkomen windstilte.
Tijdens de rukwinden wordt
de vleugel driftig aangevallen
en produceert dit instrument
machteloze, kaal-rammelende
geluiden; tijdens de windstilte
is er weer muziek waarneem
baar en kun je even opgelucht
ademhalen. Een gevolg van de
ze manier van musiceren is dat
de luisteraar de lijn van het be
toog wel kwijt moet raken en
de aandacht verslapt.
De Sonate van Dutilleux (geb.
1916! werd onder de handen
van Wayenberg een bombas
tisch stuk, geschreven in de
klassieke sonatevorm. Het eer
ste deel leek een uitbarsting
van jazzthema's en -ritmen,
zonder veel samenhang, het
tweede deel bevatte een pein
zende, brede melodie, omge
ven door duitstere harmonieën
en het derde deel putte zich, na
een monumentale inleiding,
uit in agressieve en naar het
scheen - zinloze staccatopas
sages (staccato puntig, onge
bonden). Toch is het stuk niet
goed te hoordelen in deze uit
voering, waar tussen piano
zacht) en forte luit) geen en
kele gradatie lijkt te bestaan en
waar elke forte wordt onder
streept door staccatospel.
De Handelvariaties van Brahms,
die Wayenberg vorig jaar ook
al in Leiden op zijn program
ma had staan, ondergingen
eenzelfde behandeling en wer
den langdradig, ondanks het
hoge tempo.
ELLEN LOOYESTIJN
