Een derde net tegen betaling
DE LEEUW
Abonnee-tv: het bedrijfsleven als omroep
Trouwen?
'n Motorhuishuurauto!
ÜtiDHet Motorhuis
Leidenvondeiiaan80, Le|den-
K35
ATN: geen hoge pet op van 'Hilversum'
akademie"de laan'
open huis
Tel.: 071-76 9313.
Z-VERPLEEGKUNDIGE nf
B-VERPLEEGKUNDIGE Ul
Elke zaterdag
onroerendgoedrubriek
Telefogn 071-144941
Mei 121 en 138
DE LEEUW ASSURANTIËN B.V
ASSURANTIËN B.V
TONG AH
PAGINA 6
Varia
ZATERDAG 11 FEBRUARI 1984
Het heeft er alle schijn van dat Nederland dit jaar te maken krijgt met het verschijnsel abonnee-
tv; het tegen betaling leveren van een programma-aanbod aan kabelkijkers die zich collectief
dan wel individueel kunnen abonneren. En wanneer het aan het kabinet ligt, zo werd bij de
behandeling van de Medianota duidelijk, zal dit nieuwe medium geheel in handen komen van
het bedrijfsleven.
Helemaal zeker is dit nog niet. De PvdA wil ook de omroepen toegang tot de exploitatie van
abonnee-tv geven, het CDA wil een derde net voor Hilversum en de WD wil „super-omroepen"
(AVRO, TROS, mogelijk door fusie) en regionale en lokale reclame. Allemaal zaken die het
kabinet niet wil, maar op het ogenblik wordt op hoog niveau onderhandeld over mogelijke
coalities tussen de fracties, die eind februari moeten stemmen over de 35 moties aangaande de
Medianota.
Of het bedrijfsleven daadwerkelijk zal overgaan tot het exploiteren van abonnee-tv hangt van
die stemming af. Belangrijkste kandidaat daarvoor is Abonnee Televisie Nederland (ATN),
een samenwerkingsverband van VNU, Elsevier-NDU, Vroom en Dreesmann en Delta-kabel.
Wat wil ATN?
ATN, Abonnee Televisie Ne
derland, zal als alles meezit
nog dit jaar beginnen met de
exploitatie van een abon
neekanaal. De in ATN sa
menwerkende organisaties
zijn, sinds de politieke be
sluitvorming rond de Media
nota het waarschijnlijk heeft
gemaakt dat er op korte ter
mijn door het bedrijfsleven
begonnen kan worden met
de exploitatie van het nieuwe
medium, begonnen met de
uitvoerende fase van hun
plannen.
De operatie is in ieder geval goed
voorbereid door de VNU, die
zeer onlangs besloot samen te
gaan met Delta-Teledistributie,
de joint venture van de andere
drie partijen. De Raad van Be
stuur (en vorige week ook de
Centrale Ondernemingsraad van
VNU) keurden het plan goed, dat
onder leiding van mediadirec
teur Wolzak is opgesteld en dat
een duidelijk beeld geeft van de
voornemens van ATN.
Tussen vijf en acht maanden na de
besluitvorming in de Kamer wil
ATN beginnen met het aanbie
den van een programmapakket
aan kabelabonnees in de Rand
stad. Omdat de interesse voor
abonnee-tv zowel bij de potentië
le abonnees als bij de kabelex
ploitanten alsmede de techni
sche faciliteiten daar het grootst
zijn, vormen de kabelnetten van
Alphen aan de Rijn, Amsterdam,
Den Haag, Haarlem, Hilversum,
Oegstgeest, Rotterdam, Wormer
en Utrecht - totaal 1,1 miljoen
aangeslotenen - het eerste richt
punt voor ATN. De bedoeling is
dat de netten vanuit een centraal
verdeelpunt in Alphen aan de
Rijn via straalzenders bediend
worden.
In de tweede fase wordt deze be
diening uitgebreid tot de grote
netten in Zuidwest-Nederland,
Zuid-Nederland en Noordoost-
Nederland. In de derde fase
wordt gestreefd naar aansluiting
van de kleine kabelnetten, voor
zover dat winstgevend wordt
geacht. Wanneer de tweede en
eventueel derde fase in werking
treden is nog moeilijk te voor
spellen, maar te verwachten valt
dat dit in de jaren '85 en '86 haar
beslag zal krijgen.
Acht uur
Het programma-aanbod van ATN
zal bestaan uit een totaal pakket
van acht uur per dag, uitgezon
den tussen 16.30 en 23.30 uur.
Daarin worden volgens de plan
nen opgenomen: vier speelfilms
(twee voor alle leeftijden, één
voor de categorie boven de
twaalf jaar en één voor het late
uur en dus alleen geschikt voor
ouderen); een kinderprogram
ma; een sportprogramma of een
popprogramma en ten slotte een
documentaire. Volgens de plan
nen begint iedere uitzenddag
om 17.00 uur een kinderpro
gramma, daarna doordeweeks
pop en in het weekend sport en
tot 19.00 uur een documentaire.
Vanaf die tijd is het weer films
geblazen: drie stuks tot sluitings
tijd. De speelfilms worden in de
weken na de eerste uitzending
steeds in andere combinaties
herhaald. Per maand' worden
zo'n veertig titels op het scherm
gebracht.
De gehele programmering zal zich
richten op een zo breed mogelijk
publiek. Uit marktonderzoek
heeft de VNU vastgesteld dat de
voorkeur van het publiek uitgaat
naar drama, waarbij Nederland
stalig drama het hoogst scoort.
In de eerste fase van ATN zal het
moeilijk zijn om al speciaal voor
het abonneekanaal gemaakt Ne
derlands drama, eventueel in de
vorm van speelfilms, te financie
ren, maar in de opbouw van de
organisatie wordt ernaar ge
streefd om op den duur te gaan
samenwerken met procudenten
op film-, drama- en theaterge-
bied.
Dat geldt ook voor de kinderpro
gramma's en de documentaires.
Kinderprogramma's moeten als
het even kan ook de volwasse
nen aanspreken en dat zal in het
begin betekenen dat er veel met
tekenfilms en jeugddrama ge
werkt gaat worden. Documentai
res worden eerder op een ver
strooiende dan op een informa
tieve waarde beoordeeld, tege
moetkomend aan de vraag van
het publiek.
Spektakel
Wat de sport betreft wordt in eerste
instantie gemikt op documentai
res en verslagen van spectaculai
re evenementen. VNU verwacht
- en minister Brinkman heeft die
verwachting bevestigd - dat ac
tuele sportevenementen voorbe
houden blijven aan de omroep.
Niettemin wordt in het ATN-
plan voor de langere termijn ge
steld: „Getracht zal worden op
exclusieve basis de rechten van
topevenementen te verwerven,
die een grote publieke aantrek
kingskracht bezitten". Een ont
wikkeling die in de Verenigde
Staten al gaande is.
Het overgrote deel van het aanbod,
door Chris Kijne
75 procent, zal echter uit speel
films bestaan. Het is de bedoe
ling steeds 15 procent bekende
films met grote namen, 45 pro
cent B-films en 40 procent C-
films aan te kopen, vooral van
een aantal grote Amerikaanse
maatschappijen. Onderhandelin
gen zijn gaande met de combina
tie HBO (Home Box Office, de
grootste Amerikaanse exploitant
van abonnee-tv), Columbia en
Fox, en de UIP; een samenwer
kingsverband van MGM-United
Artists, Paramount en MCA-Uni-
versal. Goede afspraken met een
van deze twee giganten zijn voor
ATN van groot belang voor het
welslagen van de operatie.
De distributiemaatschappijen zijn
geinteresseerd in samenwerking
met de combinatie VNU-Delta:
ook wat de exploitatie van ATN
betreft. Volgens de geldende al-
spraken kunnen speelfilms een
jaar nadat ze in de bioscoop in
roulatie zijn geweest op abon
nee-tv uitgezonden worden.
Voor Homevideo's is die termijn
zes maanden, voor de omroep
geldt in Nederland een blokkade
van 40 maanden. Met name op
dat gebied zal abonnee-televisie
de concurrentie met Hilversum
dus gemakkelijk aan kunnen.
Decoders
Voor de technische realisering van
de plannen kiest ATN in eerste
instantie voor het werken met
decoders. Dat wil zeggen dat bij
de abonnee thuis een apparaat
wordt aangebracht waarmee het
gestoorde signaal, dat op het hele
aangesloten kabelnet wordt ver
spreid, in normaal beeld kan
worden omgezet. Men is al in on
derhandeling met Amerikaanse
leveranciers van dergelijke appa
ratuur, die aan de te stellen eisen
voldoet. Op de langere termijn
kunnen de Nederlandse kabel
netten misschien geschikt ge
maakt worden voor regeling van
het signaal vanuit een centraal
punt, maar dat vergt voorlopig te
grote investeringen. ATN is be
reid de kosten van de decodeer-
apparatuur te dragen, zodat de
kabelexploitanten zelf nauwe
lijks hoeven te investeren.
Het signaal wordt in principe ver
spreid via straalzenders. Daar
over is ATN al enige tijd in on
derhandeling met de PTT, die al
een offerte gedaan heeft. Wan
neer deze mogelijkheid op korte
termijn niet te realiseren is, bij
voorbeeld omdat de PTT te veel
vraagt, wordt ook nog gedacht
aan het verspreiden van video
banden naar de centrale verdeel
punten. Op den duur kan eventu
eel ook via een satelliet worden
verspreid, maar dit is vooralsnog
te duur.
De personele organisatie die ATN
op korte termijn nodig denkt te
hebben, omvat 40 50 man, ver
deeld over cjirectie en staf, een
programmastaf van zo'n 12 man;
een marketingstaf en de organi
satie voor de bediening van
abonnees, zowel wat de tech
niek, de service als het leveren
van de programma-informatie
betreft. Voor dat laatste doel ligt
het in de bedoeling eens in de
maand een eigen programma
blad uit te geven, terwijl de gege
vens ook verstrekt zullen wor
den aan rtv-bladen en dagbla
den.
30 gulden
Voof* het verwerven van het beno
digde personeel wordt in het
VNU-rapport gesteld: „Het is nu
reeds duidelijk dat voor de vitale
functies een beroep op de exter
ne arbeidsmarkt (Hilversum)
noodzakelijk zal zijn in verband
met de vereiste (unieke) know
how". Wolzak laat echter weten
dat ook buiten de bestaande om
roepen om veel bekwame krach
ten te vinden zijn.
Op grond van eigen marktonder
zoek en een voorspelling van de
investeringskosten en de snel
heid waarmee de markt voor
abonnee-tv aangeboord kan wor
den, heeft men bepaald dat de
prijs voor een abonnement op
ATN voorlopig 30 gulden per
maand zal bedragen. Daar komt
waarschijnlijk een eenmalig be
drag van 50 gulden bij voor de
aansluitkosten, terwijl vermoe
delijk 100 gulden statiegeld moet
worden betaald voor de decoder.
Op die basis heeft VNU een
prognose gemaakt voor de ont
wikkeling van ATN.
Daarbij is vooropgesteld, dat wie
het eerst op de Nederlandse
markt - geschat op 1,2 miljoen
abonnees - actief is, de grootste
kans van slagen heeft. Over het
algemeen verwacht men niet dat
er in Nederland een markt is
voor meer dan twee verstrooien
de abpnneekanalen. De door
VNU uitgewerkte berekeningen
staven die veronderstelling: bij
een marktaandeel van dertig pro
cent voor ATN wordt deze on
derneming niet winstgevend, en
moet er steeds meer geld bij. Bij
een aandeel voor ATN van 50
procent wordt de onderneming
in 1991 winstgevend, met zo'n
600.000 aangesloten abonnees.
Bij een aandeel in de markt van
70 procent ten slotte, kan het
abonnee-televisiebedrijf al in
1988 winstgevend zijn, zo luidt
de prognose van VNU.
Satellieten
Niettemin rijst de vraag of abon
nee-televisie geen doodgeboren
kindje zal blijken te zijn. Tegen
de tijd dat ATN winst verwacht,
hangt een aantal satellieten bo
ven de evenaar. Van daaruit kan
dan rechtstreeks uitgezonden
worden naar individuele ontvan
gers. De voor satellietontvangst
benodigde schotelantennes zul
len dan ook vermoedelijk tegen
betaalbare prijzen te koop wor
den aangeboden. VNU-directeur
Wolzak is desondanks optimis
tisch: „De satellietontwikkeling
houden we natuurlijk terdege in
de gaten en deze vormt een se
rieuze bedreiging. Maar wanneer
we geen vertrouwen hadden in
de mogelijkheid van abonnee-tv
op de lange duur, waren we nooit
zo ver gegaan met de voorberei
dingen".
Naast de mogelijke directe
concurrenten op gebied van
abonnee-televisie, ziet ATN
vooral de Hilversumse
omroepen als concurrent,
omdat het kijkgedrag in
Nederland vereist dat ook de
abonnee-tv in de avonduren
gaat uitzenden. Dat wil echter
niet zeggen dat de opstellers
van het VNU-plan, dat de basis
voor ATN vormt, een hoge pet
op hebben van „Hilversum", zo
blijkt uit een overzicht dat zij
geven van de omroepen.
Daarin wordt in de eerste plaats
gesteld dat de omroepen - een
groot aantal met weinig
zendtijd - „elkaar het leven zuur
maken" door op vrijwel alle
terreinen achter dezelfde
programma's en-of artiesten
aan te zitten. Kwalitatief, zo
wordt geconstateerd, komt de
Nederlandse kijker daardoor
redelijk aan zijn trekken, maar
kwantitief loopt ons land
hopeloos achter.
Vervolgens wordt een
karakteristiek gegeven van de
grote omroepen; VPRO en EO
komen in het verhaal niet voor.
De AVRO heeft volgens het
rapport een vergrijsde
achterban en bedrijfsleiding.
De algemene omroep streeft de
massa na met programma's die
zwak zijn in de sector
amusement, sterk in informatie
en redelijk succesvol wat de
aankoop van films betreft.
De VARA heeft een
„vervreemde achterban; het
eigenlijke VARA-lid zit bij de
TROS; weinig goodwill bij het
grote publiek". Wel heeft de
VARA volgens de VNU een
Jonge bedrijfsleiding die de
bakens wil verzetten". Zwak
zijn de
minderhedenprogramma's,
die vrijwel geen publiek
trekken; sterk de informatieve
programma's en het
jongerenamusement, tewijl het
filmaanbod kwaliteit heeft
maar niet altijd een groot
publiek trekt.
De KRO heeft „geen homogene
achterban meer". Het algemene
beeld van de KRO is zwak, de
programma's die uit sociale
overwegingen worden gemaakt
vormen daarop een positieve
uitzondering. Het
filmaankoopbeleid is
vergelijkbaar met dat van de
VARA: kwaliteit, maar niet
voor een groot publiek.
De NCRV wordt opvallend
positief beoordeeld: hechte
achterban, goed geleid en met
een zeer duidelijk gezicht in alle
programmacategorieën, vooral
amusement en filmseries. Ook
de filmaankopers van de NCRV
krijgen een pluim voor hun
uitstekende beleid. Zwak is de
actualiteitenrubriek Hier en
Nu, vindt ATN.
De TROS heeft volgens de
uitgever een sterke aanhang, is
populair en richt zich op de
massa. „Ze heeft tien jaar
geleden Hilversum enigermate
wakker geschud; een brug
geslagen naar het publiek", zo
wordt gesteld. Zwak is de
informatieve sector, met name
de actualiteitenrubriek; sterk
de commerciële
programmering van film en
amusement, waarbij vooral het
speelfilmbeleid wordt
genoemd, vooral vanwege de
contacten met de Nederlandse
speelfilmindustrie.
Veronica wordt omschreven als
„populair, bereikt via de jeugd
de massa". Een „flexibel, soms
opportunitisch beleid" leidt tot
zwakke eigen produkties, maar
sterke filmaankopen, die soms
wat gewaagd zijn in de ogen
van de samenstellers van het
VNU-rapport.
De NOS ten slotte is weliswaar
geen omroep, maar voor de VNU
als concurrent te duchten
vanwege de hoeveelheid
informatie en sport. „Journaal
en Studio Sport zijn
professioneel geleide units, die
hun stempel drukken op het
beeld van de totale Nederlandse
televisie", aldus de schrijvers
van het VNU-rapport.
Te huur: in de Ardennen
VRIJSTAANDE
BUNGALOW
voor 6 personen. 3 slaapkamers, badkamer met ligbad,
garage. Alle comfort. Omg. Bastogne. Rustig en bosrijke
omg. Dieren niet toegestaan.
Tel. 01736-5062
.w
Opleidingsschool voor Hoger en Middelbaar Beroepsonderwijs
Morsestraat 1, 2517 RZ 's-Gravenhage Tel. (070) 60 29 38
Direkteur: Mw. C.F.W. Coenen.
zaterdag 18 februari 1984*
Het voorlichtingsprogramma begint om 13 uur
en duurt tot plm 15 uur
Wij verzorgen twee vierjarige dagopleidingen
in het Hoger Beroepsonderwijs:
THW
(Toegepaste Huishoudwetenschappen)
een brede opleiding met lessen in ekonomische, sociale en
huishoudtechnische vakken. De opleiding kent twee studie
richtingen, t.w. management/groothuishouding en voorlichting/
kleinhuishouding.
De richting management leidt op voor leidinggevende funkties
in de verzorgende dienstverlening, zoals civiele diensten in de
gezondheidszorg, in het bedrijfsleven en in de gastvrijheidssector
De richting voorlichting richt zich vooral op konsumentenvoor-
lichting en hulpverlening op het gebied van o.a. de woon- en
leefsituatie en huisvesting
DIËTETIEK
De paramedische opleiding voor diëtist bereidt de student voor
op funkties op het gebied van de algemene voeding en diëtetiek
De diëtist kan werkzaam zijn in:
de gezondheidszorg
de voorlichting
het voedingsonderzoek
de ontwikkelingssamenwerking
Toelatingsvoorwaarde: scheikunde in het eindexamenpakket
Bij deze opleidingen staat integratie tussen prakti/k en theorie
centraal. Zij kennen een stageperiode van 170 resp. 150 dagen.
Bij verhindering kunt u zich voor inlichtingen wenden tot de
administratie, alle schooldagen van 9 tot 16 uur.
Zelf huren, zelf sturen, o.a. sneeuwwitte Chevrolets voor slechts f 90,-.
's Morgens halen en pas de volgende morgen terugbrengen.
met ervaring in de zwakzinnigenzorg. Het is de bedoeling dat
je gaat werken bij een instelling in de omgeving van Leiden op
een hoog-niveau groep met gedragsgestoorde bewoners.
Deze groep kan als vrij pittig worden omschreven, enige
ervaring op een soortgelijke afdeling is dan ook gewenst.
Interesse in deze baan voor alle diensten, langere tijd, kom
dan snel langs om je in te laten schrijven. (Vergeet je diploma
en speld niet).
Salaris volgens NZR-normen.
m uitzendbureau content
breestraat 69 leiden (071)125745
STEENSTRA AT43 - LEIDEN
telefoon071-142045
sluit 2 dagen vóór verschijnen
op donderdag 15.30 uur.
Goed verzekerd met een
BROMFIETSVERZEKERING van
UW NIEUWE PLAATJE LIGT VOOR U KLAAR
Gratis behandeling van uw schade
VOOR f ALLE
Haarl.str.123, tel. 121808.
CHINEES INDISCH RESTAURANT
De Grent 36 Noordwijk A/Zee Tel. 01719-12982
Heeft voor mensen die eens iets anders willen
eten, zijn menukaart uitgebreid met veel originele
Chinese gerechten, waarbij wij de vegetariër niet
zijn vergeten.
OOK VOOR AFHAALMAALTIJDEN
Ruime parkeergelegenheid
Openingstijden dagelijks van 11.00-23.00
