"Zorg om het erfgoed
van verdraagzaamheid
1
Majorettes
twirlen om
kampioenschap
van Leiden
Goekoop in nieuwjaarsrede:
ZATERDAG 7 JANUARI 1984
LEIDEN - "Eén, twee, drie, vier én
één, twee, drie, vier". Twee meis
jes oefenen buiten voor De Vijf
Meihal. Even later zullen ze in de
zaal meedoen aan de Leidse
kampioenschappen Twirl, die
zijn georganiseerd door de Ver
eniging van Zelfstandige M^jo-
retten Groepen in Leiden.
Als we binnenkomen betreden
twee majorettes de vloer. Muziek
zet in, en dat teken kan niet wor
den misverstaan: 'Let's dance'.
Het geluid wordt enigszins ver
vormd door het volume. Maar
daar letten de met stokken gewa
pende meisjes niet op. Ze heb
ben genoeg aan zichzelf.
Bovendien: ze moeten synchroon
bewegen. Gooit de één de stok in
de lucht, dan zal tegelijkertijd de
ander die handeling moeten ver
richten. Tenzij er een nog inge
wikkelder kunstje in het scena
rio staat natuurlijk. "Moeilijk
hoor", verzucht een in het roze
gestoken danseresje.
Trouwens, het duo dat nu bezig is,
heeft het er ook knap moeilijk
mee. Dat wil zeggen: één van
hen. De stok wordt een aantal ke
ren niet opgevangen en belandt
op de grond. Om ziek van te wor
den waarschijnlijk. Haar door
zettingsvermogen dwingt res
pect af: had iemand anders de
stok waarschijnlijk al lang het
publiek in geslingerd, zij gaat ge
woon door. Alsof er niets aan de
hand is.
En is er eigenlijk wel iets aan de
hand? Dit meisje is een beginne-
Twee deelneemsters tijdens de wedstrijden voor duo'
linge; en je kunt niet verwachten
dat je deze sport - of wat is het? -
direct onder de knie hebt. Over
een paar jaar gooit ze de stok ge
woon tot bijna aan het plafond,
maakt een paar salto's en vangt
het attribuut - net voordat-ie de
grond raakt - weer op. Alsof er
niets aan de hand is.
WIM BRANDS
Uitslagen: duo's jun: 3. Renata Vreeken
en Viola van Putten; 2. Bianca en Mo
nique Bakker; 1. Petra en Bianca de
Boer. Duo's sen.: 3. Francis Hooy-
donk en Annita Volwater; 2. Lenneke
Warmerdam en Nicoline Uljé; 1. An
neke Groen en Petra Ruijs (Leids
kampioenen). Solo's t/m 10 jr.: 3. Dion
Hoppenbrouwer; 2. Jolenta Planje; 1.
Bianca Teske. 11/12 jr: 3. Miralda Lan-
gezaal; 2. Monique de Laaf; 1. Patricia
Ober. 13/14 jr.: 3. Ria Ruis; 2. Monique
Blasschuijt; 1. Sandra de Cler; 15 jr.
en ouder: 3. Heidi v.d. Poel; 2. Annita
Volwater; 1. Soraya Lalau (Leids
kampioene).
Voorlezen
ln het gebouw van de Leidse
Werkgroep Homoseksualiteit
aan de Caeciliastraat zullen
morgenmiddag gedichten wor
den voorgedragen door Ruben
Verhasselt en Guus Wakel-
kamp. De LWH-ruimte is van
14.00 tot 18.00 uur geopend.
Jazz
De Climax Blues Band uit Keu
len is morgenmiddag in de
Menken-bowling te gast bij
Jazz on Sunday. Dit orkest trok
twee jaar geleden de aandacht
op het Key Town Festival. De
aanvangstijd is half twee.
Daarna is er een nieuwjaarsre
ceptie met een 'open podium'.
Dolman
Tweede-Kamervoorzitter Dick
Dolman komt maandag naar
een nieuwjaarsinstuif van de
oudere PvdA-leden. Hij zal
geen inleiding houden, maar
ingaan op alle onderwerpen
die hem worden voorgelegd. De
instuif is in het Parlement, in
gang Nieuwstraat en begint
om 14.00 uur.
LEIDEN - "Wanneer sommige
van onze burgers overdag niet
meer rustig over straat kunnen
lopen of in angst moeten leven
dat 's nachts op laffe wijze een
brandbom door hun ruit wordt
geworpen, is dat een zeer ernsti
ge zaak, waar we ons diepgaand
op moeten bezinnen". Dat zei
burgemeester Goekoop gister
avond tijdens de zeer druk be
zochte nieuwjaarsbijeenkomst in
het Leidse stadhuis. Goekoop
wees op de verdraagzaamheid
die de stad Leiden altijd heeft ge
kenmerkt en die, zo zei hij, vorig
jaar opnieuw werd bewezen tij
dens de landelijke homo-demon-
Zuiderkwartier
wint Cornelis
Joppenszprijs
LEIDEN - Voor het eerst is gister
avond de Cornelis Joppenszprijs
toegekend. Dat is een prijs voor
de vereniging die zich het best
presenteerde op de Taptoe vorig
jaar. Zuiderkwartier kwam gis
teravond in de Diok-kantine tij
dens de uitreiking van de Leida-
to-prijs als eerste uit de bus.
"Eén van de groepen met leuke
attributen", vond de jury. De
korfbalvereniging werd daarmee
duizend gulden rijker plus de
wisseltrofee, een bronzen beeld
je van 'hutspotvinder' Joppensz.
Tweede werd Jong K en G en als
derde eindigde de volksdansver
eniging Misirlov.
stratie.
"Maar het is een teken aan de
wand", aldus Goekoop, "dat de
commissaris van politie begin
deze week de nadruk moest leg
gen op de sterk toegenomen
agressiviteit in deze stad. Het is
een ongewenste ontwikkeling,
die een zware druk legt op de po
litie en sterk afbreuk doet aan
het door mij hooggeschatte ste
delijk leefklimaat. En de slechtst
denkbare ontwikkeling is het
wanneer die zich ontlaadt op het
hoofd van enkele minderheids
groeperingen, zoals de afgelopen
maand is gebeurd. Een stad die
zich zoveel inspanningen ge
troost voor de zorg van materiële
monumenten kan het zich niet
veroorloven om zorgeloos om te
gaan met het geestelijk erfgoed
van de verdraagzaamheid".
Met deze sombere noot besloot
Goekoop zijn nieuwjaarsrede,
die verder vrij optimistisch ge
stemd was. Hij deed een greep
uit wat het gemeentebestuur het
afgelopen jaar tot stand had we
ten te brengen: "Niet minder dan
duizend nieuwe woningen wer
den aan de Leidse woningvoor
raad toegevoegd. Ook de stads
vernieuwing heeft in het afgelo
pen jaar belangrijke voortgang
geboekt. Bovendien werd de in
frastructuur van de stad ingrij
pend vernieuwd en aangepast.
Waar sommigen heel tevreden
mee waren, anderen minder. "Ik
noem de ingebruikname van het
wegenbeloop bij De Valk, het be
gin van de aanleg van de Chur-
chillbrug en de overkluizing van
het Kort Rapenburg".
Goekoop prees de gemeentelijke
monumentencommissie, die hij
grote voortvarendheid toe
schreef. Hij noemde daarbij de
restauratie van de Morspoort, het
Gulden Vlies en (binnenkort) de
Boerhaavezalen. En: "Er is alle
kans op dat het in 1984 zal luk
ken om ook dat andere zorgen
kind onder de Leidse monumen
ten, de kelders onder de Hoog
straat, door de kritieke fase heen
te loodsen en tot een nieuwe
trekpleister voor de binnenstad
te ontwikkelen".
De burgemeester stond verder stil
bij de sociaal-economische ont
wikkeling van de stad. "De baro
meter staat nog steeds op zorge
lijk, maar niet uitzichtloos. Ook
in Leiden is de werkloosheid het
afgelopen jaar met sprongen ge
stegen, zij het dat de sprong iets
minder groot was in vergelijking
met het landelijke beeld. De laat
ste maanden neemt de groei af.
Desondanks spreekt het jaarge
middelde van 7000 ingeschreven
werklozen, tegenover 5000 het
jaar er voor boekdelen. De eer
lijkheid gebiedt de harde waar
heid onder ogen te zien, dat het
gemeentebestuur slechts in zeer
beperkte mate iets aan de ver
lichting van lasten en noden van
deze groepen kan doen", aldus
Goekoop.
Na afloop van zijn rede lieten uit
keringstrekkers door middel van
poëzie en theater weten niet ge
lukkig te zijn met de korting van
de uitkeringen door de regering
met drie procent. De (korte) actie
verliep ongestoord.
LEIDEN - Vier architectenbu
reau^ hebben een ontwerp ge
maakt voor een woon- en winkel
centrum in de Stevenshofjespol-
der. Vier plannen voor winkels
met daarboven woningen, fraai
gelegen aan het wijkpark, nabij
een pleintje of een petit restau
rant en in de buurt van de nood
zakelijke 'wijkaccommodaties.
Kortom: het "kloppend hart"
van een nieuwe Leidse woon
wijk waar straks van alles te be
leven zal zijn.
De Stevenshofjespolder biedt
thans nog de aanblik van een ka
le, modderige wijk in aanbouw
waar het ene complex woningen
na het andere de grond uitschiet.
Voor een aangename woonwijk
zijn uiteraard meer voorzienin
gen nodig dan alleen huizen en
wegen. Die komen er dus dit
"jaar. De eerste paal voor een
scholencomplex voor het basis
onderwijs zit al in de grond en in
maart zal waarschijnlijk een be
gin worden gemaakt met de eer
ste fase van de bouw van ge
noemd woon- en winkelcentrum.
Volgende week valt vermoede
lijk de beslissing welk bouwplan
wordt uitgevoerd.
In elk van de plannen zijn twee su
permarkten geprojecteerd die de
'trekkers' van het winkelcen
trum moeten worden. Rondom
en tussenin zijn andere winkels
gepland, bijvoorbeeld een dro
gist, een bakker, een Chinees res
taurant of een stomerij.
Behalve woningen en winkels be
vatten de ontwerp-plannen ook
nog mogelijkheden voor dien-
sten- en kantoorpanden. Te den
ken valt aan een postkantoor,
een bank of apotheek en aan
werkruimten voor een architect,
makelaar of jurist.
Vanuit de hele wijk zullen straks
de mensen naar dit centrum wor
den toe getrokken. Niet alleen
om de winkels met dagelijkse le
vensbehoeften maar ook omdat
rondom het winkelcentrum an
dere wijkaccommodaties zoals
de bibliotheek, een wijkgebouw
en een gezondheidscentrum
worden gerealiseerd.
De ligging van het woon- en win
kelcentrum is uitermate gunstig.
Het wordt namelijk ingesloten
door de Stevenshofdreef (voor
het autoverkeer) en het toekom
stige wijkpark met een route
voor langzaam verkeer. In alle
plannen is rekening gehouden
met voldoende parkeerruimte en
de loopafstand van het parkeer
terrein naar de winkels is gering.
door
Jan Rijsdam
De ligging van woon- en winkel
centrum is ook gunstig met het
oog op het toekomstige wijk
park. Nagenoeg alle woningen
boven winkels zijn met de woon
kamers en balcons gericht naar
het park. De meeste woningen
De combinatie wonen/winkelen
voorkomt dat het centrum 's
avonds en in het weekeinde een
dood element in de wijk wordt.
De bedoeling is dat er ook buiten
de winkeltijden van alles te bele
ven zal zijn. Het centrum moet
een ontmoetingsplaats worden
waar behalve gezellig winkelen
ook ruimte is voor een markt,
een braderie of optredens van ar
tiesten. De ligging aan het park
moet het winkelen nog eens ex
tra aangenaam maken.
De ontwerpen voor een woon- en
winkelcentrum zijn in opdracht
van de gemeente Leiden ge
maakt door vier bouwonderne
mingen/combinaties en architec-
tenbureau's, te weten: Noorlan-
der Beheer BV (architectenbu
reau Ghanev), Van der Vorm Be
heer BV (architectenbureau
Snelders BV), Bouwcombinatie
Leiden (Du Prie/IBB-Kondor, ar
chitectenbureau Atelier PRO) en
Wilma Vastgoedontwikkeling
BV (architectenbureau Inbo
BV).
De bouwers/ontwerpers zijn door
de gemeente uitgenodigd op
grond van een programma van
eisen een wijkwinkelcentrum te
ontwerpen dat in twee fasen
moet kunnen worden uitge
voerd. Een selectiécommissie
heeft zich intussen over de plan
nen gebogen om alle voors en te-
gens op een rij te zetten. Het gaat
daarbij uiteraard niet alleen om
mooie plaatjes of foto's van ma
quettes, zoals op deze pagina
prijken, maar bijvoorbeeld ook
om de prijsverhoudingen die
met name voor wat betreft de
winkelruimten nogal verschil
len. Zowel de woningen als de
winkels worden verhuurt.
Verwacht wordt dat het college
van burgemeester en wethou
ders, op grond van een voor
dracht van de selectiecommissie,
volgende week de knoop zal
doorhakken.
Plan Wilma Vastgoedontwikke
ling BV.
Centraal in het plan van Wilma
Vastgoedontwikkeling staat de
symmetrische vormgeving van
het woon-winkelcomplex. Het
geheel is daardoor goed her
kenbaar en zou een belangrijke
rol kunnen spelen als oriënta
tiepunt in de Stevenshofj es-
polder.
Het nieuwbouwcomplex bestaat
eigenlijk uit twee delen in een
U-vorm. Langs de Stevenshof
dreef is er sprake van een ge
sloten gevelwand, terwijl de
openingen in de bouwblokken
naar het park zijn gericht. De
woningen komen daardoor aan
een rondlopend circuit te lig
gen terwijl tussen de twee
bouwblokken een klein aantal
woningen is geprojecteerd.
Een optimaal aantal woningen
is weer gelegen aan het wijk
park en dus aan de zonzijde.
In de vormgeving van winkels en
woningen zit een duidelijke sa
menhang. Erkers en balcons
op de verdiepingen doorbre
ken die continuïteit een beetje.
Het winkelcentrum is vooral
herkenbaar aan de geprojec
teerde luifels. Deze luifels ge
ven het voetgangersgebied een
Plan Van der Vorm Beheer BV.
Het door Van der Vorm gepre
senteerde woon- en winkelcen
trum voor de Stevenshofjes
polder is er op gericht om een
zo aantrekkelijk en levendig
mogelijke aanblik te realise-
Het rechthoekig ontworpen
complex wordt gekenmerkt
door de opvallende diagonale
vorm van één der woonblok
ken en een dwarsliggend win
kelstraatje. Die vormgeving
vloeit voort uit de wens van de
gemeente dat het winkelcen
trum een naar buiten gericht
karakter dient te krijgen. Een
nadeel van een dergelijke
vorm, in vergelijking met een
naar binnen gericht centrum,
is dat zo'n winkelcentrum ge
brek heeft aan intimiteit en ge
zelligheid.
Van der Vorm heeft dit tekort
weten te voorkomen door het
rechthoekige complex te verle
vendigen met de diagonale
winkelstraat waardoor het
park en de Stevenshofdreef
met elkaar worden verbonden.
De doorsteek wordt ingeleid
door het schuin naar binnen
wijken van de etalagefronten
aan de buitenkant.
De diagonaal herhaalt zich op de
eerste, tweede en derde verdie
ping als woonstraat, met dien
Plan Noorlander Beheer BV.
Het plan Noorlander valt op door de ronde vormen.
Geen strakke, rechthoekige elementen maar een
aaneenschakeling van verschillende gebogen lijnen
die consequent, tot in het kleinste detail, worden
doorgevoerd. Het woon- winkelcentrum, door Noor
lander 'Stevensbloem' gedoopt, heeft daardoor een
sterk uitnodigend karakter.
Er zijn drie entrees denkbaar. Door de vorm van het
gebouw en de soort bestrating zal de middenentree
echter als hoofdingang gaan functioneren. Het hart
van het centrum wordt gevormd door een koepel
vormige ruimte.
Om ook bij slecht weer het winkelen plezierig te ma
ken is in het plan een doorzichtige luifel opgeno
men, met alweer een ronde vorm. In de midden
ruimte tussen park en winkels is een verbreding ge
situeerd waar allerlei activiteiten kunnen worden
georganiseerd.
In het plan Noorlander zitten in totaal 96 woningen,
voornamelijk driekamerwoningen. Alleen in de ron
dingen van het bouwblok zijn 24 tweekamerwonin
gen geprojecteerd. De meeste woningen geven uit
zicht op het park en hebben een terras op het
zuiden. Het totale oppervlak voor het winkelcen
trum is 5147 vierkante meter groot.
Om het vriendelijke karakter van het woon- winkel
centrum te accentueren bestaat er een voorkeur
voor lichte kleuren, bijvoorbeeld: gele stenen, witte
windschermen en balcons, rookglas als hekwerk en
witte doorzichtige luifels.
Het plan van Noorlander Beheer Nederland BV is ont
worpen door architectenbureau Ghanev.
apart karakter. Twee winkel
straten door de wand maken
het verschil tussen park- en
dreefzijde heel duidelijk.
De supermarkten zijn gezien hun
monotone gevelbeeld om
zoomd met kleine winkels, za
kelijke dienstverlening (post
kantoor enz.) en woningtoe
gangen. De eerste woonlaag is
bereikbaar vanaf een door
gaande looproute op het dak
van de supermarkten. Liften
en trappenhuizen zijn als dui
delijk herkenbare punten in de
wand aan de Stevenshofdreef
opgenomen.
In het plan van Wilma Vastgoed
ontwikkeling zitten 82 wonin
gen, te weten: 12 twee- en 70
driekamerwoningen. Het tota
le winkelcentrumoppervlak
bedraagt 5465 vierkante meter.
Het plan is ontworpen door het
architectenbureau Inbo BV.
Plan Bouwcombinatie Leiden (Du Prie/IBB-Kondor)
Kenmerkend voor het plan van de Bouwcombinatie
Leiden is dat het woon- winkelcentrum een mar
kant herkenningspunt in de wijk Stevenshofjespol
der moet worden. Een centraal gelegen punt dat van
vele kanten in de nieuwe woonwijk zichtbaar zou
moeten zijn, net zoals bijvoorbeeld de molen en het
toekomstige NS-station.
Om die herkenbaarheid te bereiken is gekozen voor
een stukje hoogbouw dat boven het complex uitto
rent. De bebouwing krijgt daardoor langs de Ste
venshofdreef een stedelijk karakter en vormt een
sterk contrast met het ten zuiden van deze bebou
wing gelegen wijkpark.
Voor dat deel van het winkelcentrum dat grenst aan
het wijkpark wordt gedacht aan een plek bedoeld
voor manifestaties waardoor het Dark als het ware
een verlengstuk van de centrumactiviteiten wordt.
Een belangrijk element in de winkelbebouwing
vormt 'de poort'. Net als in het plan van Van der
Vorm gaat het hier om een diagonale verbinding,
een looproute langs winkels.
Het winkeldak vervult een belangrijke rol voor de wo
ningen. De meeste woningen worden namelijk van
af het dak, via een brede, goed beloopbare spiltrap,
bereikbaar. In het plan zitten veel verschillende wo
ningtypen. Aantrekkelijk is weer dat de meeste wo
ningen met de woonkamers en de balkons op het
park en dus op de zon georiënteerd zijn. In het plan
zitten 98 woningen, waarvan 16 twee-, 79 drie-, en 3
vierkamerwoningen. Het winkelcentrum wordt
5068 vierkante meter groot.
Het plan van de Bouwcombinatie Leiden is ontwor
pen door het architectenbureau Atelier PRO.
Door de situering van een twee
tal pleintjes wordt de aantrek
kelijkheid van het ontwerp
nog eens extra vergroot. Het
winkelend publiek zal zich
hier vermengen met de men
sen die hier wonen. De over
dekte pleintjes geven ook de
mogelijkheid tot buitenver
koop.
In het plan van Van der Vorm
Beheer BV, ontworpen door
het architectenbureau Snel
ders BV, zitten 82 driekamer
woningen en 4800 vierkante
meters winkelcentrum.
Door een dergelijke construc
tie krijgt de winkelstraat op de
begane grond licht van boven
af.
verstande dat er zich een open
ruimte bevindt tussen de gale
rijen waaraan de ingangen van
de woningen gelegen ziin.
- I
