LEIDSCH
DAGBLAD
Kabinet blokkeert order
NCB in handen
van Chase-bank
21 21 44
Peking 'gelukkig'
TAXI
TAIWAN
'Ontvoerde bisschop
Schlaefer vermoord'
Explosie van vreugde na Spaanse monsterzege
Meerderheid
Kamer wil
Taiwan geen
onderzeeërs
meer leveren
Terreur in
Groningen
Valsemunters
gearresteerd
Telefoon werd
vorig jaar 869
maal afgetapt
Bus tien procent duurder
LEIDSCH DAGBLAD
DONDERDAG 22 DECEMBER 1983
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37275
Directeur: G. Koopman
Hoofdredacteur: drs. J. W. E. Metselaar
Adj. hoofdredacteur: R. 0. Paauw
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Postbus 54
2300 AB Leiden
Voor tel nrs. zie colofon
MADRID (GPD) - Een ongekende
vreugde-explosie barstte gister
avond in Spanje los nadat de
Spanjaarden zich via een mon
sterzege van 12-1 op Malta als
nog plaatsten voor de EK-voet-
bal in Frankrijk volgend jaar.
Direct na afloop van de wedstrijd
in Sevilla namen duizenden
supporters bezit van de centrale
pleinen in Madrid, Sevilla en
Barcelona en de belangrijkste
verkeersaders. Colonnes auto
mobilisten claxonneerden luid
ruchtig op de maten van 'Span
je, Spanje' en de nieuwe natio
nale yel 'Si, si, si, Espana va a
Paris'.
'Het mirakel van Sevilla', zoals de
zege in radiocommentaren
werd genoemd, verlokten zelfs
serieuze politieke commentato
ren tot een reactie. Zoals Fer
nando Onega, die voor de micro
foon bekende in zijn hele carriè
re nog nooit één woord aan
voetbal te hebben gewijd. Hij
kwalificeerde de zege als een
godsgeschenk om het moreel
van de Spanjaarden weer wat
op te vijzelen.
De op een na grootste overwin
ning in de Spaanse voetbalhis
torie (in 1933 werd Bulgarije
met 13-1 verslagen) werd van
daag in de kranten breed uitge
meten op de voorpagina's.
'Ole', jubelt het sportblad Marca
in het grootste lettertype dat
voorhanden is. Het blad 'Ya'
meldt: 'Heel Spanje trilt met
het dozijn tegen Malta mee'. En
'Diario 16' meent dat het een
wedstrijd was om een hartin
farct van te krijgen.
De Spaanse trainer Munoz had
slechts één woord over voor het
uitgeschakelde Nederland:
'Goodbye'.
(Zie pagina 9)
20 PAGINA'S
ENTER - De timmerfabriek Kornegoor in Enter (gemeente Wierden) is vanochtend afgebrand. Volgens de
directie van het bedrijf heeft het vuur voor zo'n drie miljoen gulden schade veroorzaakt.
De houtvoorraad van de fabriek, opgeslagen in zogenoemde droogovens, is geheel in vlammen opgaan. (Toto anp>
AMSTERDAMN (ANP) - De
Amerikaanse Chase Manhattan
Bank zal de Nederlandse Cre-
dietbank overnemen. Besprekin
gen over de overname van aan de
aandelen door een Chase-doch-
ter zijn vrijwel afgerond.
De NCB is een middelgrote Neder
landse bank die in 1918 werd op
gericht als dochter van de Boe
renleenbank onder de naam Ne
derlandse Landbouwbank. In
1946 kwam de bank los te staan
na de uitgifte van eigen aande
len.
Chase Manhattan heeft sinds 1967
een belang in de NCB die 110
kantoren heeft en ongeveer 2400
personen in dienst heeft. Andere
grote aandeelhouders zijn de
Thijssen-Bornemisza Groep en
de verzekeringsmaatschappen 't
Hooge Huys en AMEV. Begin dit
GRONINGEN (GPD) - Met de ar
restatie van twee mannen en een
vrouw uit Groningen heeft de
politie een eind gemaakt aan een
periode van terreur in de Gronin
ger homofielen wereld. Uit angst
voor die terreur zijn tientallen
mensen naar elders verhuisd.
Het drietal dat werkte vanuit een
flat in Groningen dwong meis
jes van 13, 14 jaar tot prostitutie,
bedreigden, chanteerden 'en mis
handelden tientallen mensen,
drongen in woningen binnen om
mensen te mishandelen en de in
ventaris te vernielen, oefenden
terreur uit in cafés waar veel ho
mofielen kwamen, bedreigden
schandknapen als die geen geld
wilden afdragen en pleegden
steunfraude.
Zacht weer
Veel bewolking met enige tijd lichte
regen. Minimumtemperatuur onge
veer 5 graden, middagtemperatuur
ongeveer 10 graden. Matige zuid
westelijke wind, aan de kust vrij
krachtige.
23 december 1983
Zon op: 08.46 uur, zon onder: 16.31 uur
Maan op: 20.35 uur, maan onder: 11.47
jaar liep het gerucht dat een pak
ket aandelen in handen van de
PTT zou komen.
Dochter van de NCB is de Direkt-
bank met 200 personeelsleden,
de handel in NCB-aandelen op
de Amsterdamse beurs werd
vandaag opgeschort.
DORDRECHT/BRUSSEL (ANP/
AP) Met de arrestatie van drie
Dortenaren in Israël is de politie
een omvangrijke zwendel met
valse honderd-dollarbiljetten op
het spoor gekomen. Ook zou het
drietal betrokken zijn geweest
bij de diefstal van vooral-dure
- auto's.
Het drietal gaf in Tel Aviv de valse
biljetten uit. Na hun aanhouding
werd in Utrecht een tweetal aan
gehouden dat de biljetten zou
hebben geleverd. De echtgeno
tes van de drie verdachten zijn
ook gearresteerd omdat ze de
valse biljetten in Belgische kust
plaatsen hebben uitgegeven.
In verband met de autodiefstallen
zijn in de Randstad inmiddels
vijf personen aangehouden en
worden nog meer arrestaties ver
wacht.
In Brussel en Oostende werden
vrijwel tegelijkertijd zes perso
nen gearresteerd wegen het ver
valsen van vijftig-dollarbiljetten.
Er werden er 60.000 achterhaald.
DEN HAAG (GPD) - Vorig jaar
is er in totaal 869 keer een te
lefoonlijn afgeluisterd op be
vel van een rechter-commis-
saris. Het gaat om gevallen
waarin gesprekken van per
sonen werden opgenomen,
die werden verdacht van ern
stige misdrijven. Voor 1983
zijn nog geen cijfers beschik
baar. Minister Korthals Altes
(justitie) maakte dit vandaag
in de Tweede Kamer bekend.
In de meerderheid van de ge
vallen gaat het om overtre
dingen van de Opiumwet:
345 keer werden de telefoon
lijnen van personen, die ver
dacht werden van de handel
in verdovende middelen, af
getapt. In het kader van de
Vuurwapenwet werd 61 keer
afgeluisterd, valsmunterij en
fraude leverde 64 gevallen
op, vermogensdelicten 148
zaken, gewelds- en levensde
licten 87 en brandstichting
tenslotte 43. Blijven over 121
gevallen, waarvan de officie
ren van justitie niet aan de
minister hebben doorgege
ven welke wet werd overtre
den.
Volgens Korthals Altes is er
„geen enkele aanwijzing" dat
er buiten de wettelijke moge
lijkheden om toch wordt af
geluisterd.
De laatste publikaties in de
pers over het afluisteren van
de BVD en de Politie Inlich
tingendienst noemde de mi
nister „een volstrekte mis-
DEN HAAG (GPD) - Het buskaartje gaat per 1 april volgend jaar gemid
deld tien procent meer kosten. De abonnementsprijzen in stads- en
streekvervoer voor jongeren van 10 tot en met 18 jaar zullen zelfs met 24
procent omhoog gaan, die van andere stads- en streekvervoersabonne-
menten met 11 procent. De prijs van de strippenkaart stijgt met 6 pro
cent. Ook worden de zones in steden verkleind, hetgeen in veel geval
len een prijsvergoging betekent.Het treinkaartje wordt 3 procent duur
der.
DEN HAAG (GPD/ANP) - Een meerderheid in de Tweede
Kamer staat achter het besluit van het kabinet om Tai
wan niet nog meer onderzeeboten te leveren. Het be
sluit om de Rotterdamse scheepswerf Wilton-Fijenoord
geen vergunning te verstrekken heeft wel geleid tot
verdeeldheid tussen de regeringspartijen. Het CDA
steunt het kabinetsbesluit, de VVD is fel tegen en wil
dat het wordt teruggedraaid.
De fracties van PvdA en D'66 stel
den zich gisteren vierkant achter
het kabinetsbesluit op. Vermoe
delijk volgende week woensdag
zal de Tweede Kamer over het
Schelde een order binnen te sle
pen voor de ombouw van een
elektriciteitscentrale. De werf
heeft zelfs een vaste vertegen
woordiger in Taiwan,
besluit, dat het kabinet gisteren De bij RSV betrokken vakbonden
Fatima Jibli-ouazzani
van Radio Thuisland:
(foto GPD)
'Niet kijken naar
eikaars paspoort'
PAGINA 13
uren vergaderen nam, debat
teren. Morgen wordt misschien
een hoorzitting gehouden.
Alle fracties zullen het kabinet vra
gen in elk geval maatregelen te
nemen om het voortbestaan van
de noodlijdende scheepswerf
van Wilton-Fijenoord veilig te
stellen. Ook willen CDA, PvdA,
WD en D'66 dat de regering ga-1
randeert dat de twee reeds iri
1981 bij de werf bestelde onder
zeeboten aan Taiwan kunnen
lieten vanochtend weten 'met
grote schrik' te hebben kennis
genomen van het kabinetsbe
sluit. "Die schrik geldt vooral de
eenzijdigheid van het besluit",
aldus de industriebonden van
FNV en CNV, de Unie BLHP en
de HPME (hoger personeel). De
bonden hebben hun verontrus
ting kenbaar gemaakt in een te
lex aan premier Lubbers en de
voorzitter van de Tweede Kamer,
Dolman.
'De Groenen dicht
bij de mensen'
PAGINA 5
Mubarak vraagt
Arafat op bezoek
PAGINA 6
worden afgeleverd. Daarvoor De bonden, die niet willen treden
zijn honderden miljoenen gul
dens nodig. De bewindvoerders
van Wilton-Fijenoord zouden
hierover vandaag gaan praten
met het ministerie van economi
sche zaken.
De ondernemingsraad van Wilton-
Fijenoord voorspelde gisteren
het einde van de scheepswerf en
van de werkgelegenheid voor
2100 mensen. In een uiterste po
ging om de vergunning toch bin
nen te halen, overwegen de be
windvoerders (het bedrijf heeft
uitstel van betaling aangevraagd)
juridische stappen te onderne
men tegen het kabinetsbesluit.
De directeur van de werf, ir. B. J.A.
Sluis, liet gisteravond weten dat
Wilton-Fijenoord nu van het ka
binet garanties wil hebben voor
het afbouwen van de twee onder
zeeërs die Taiwan drie jaar gele
den al had besteld. Daarvoor zal
het rijk zo'n 200 miljoen gulden
op tafel moeten leggen. De bouw
van deze onderzeeboten komt
volgens Sluis in gevaar, omdat
200 miljoen gulden van het half
miljard dat Taiwan vooruit had
betaald, tijdens het RSV-debacle
verloren is gegaan via andere
projecten. Sluis sprak van een
onoverkoombare ramp indien de
huidige bouw zou moeten wor
den gestaakt.
Ook de scheepswerf De Schelde
vreest ernstige gevolgen voor de
orderportefeuille. Volgens direc
teur B.Propper onderhoudt De
Schelde al enkele jaren zeer goe
de handelsrelaties met Taiwan.
Enkele weken geleden wist De
Met 150 km per
uur door de stad
APELDOORN (ANP) - De Apel-
doornse politie heeft vanochtend
vroeg na een wildwest-achtervol
ging een 18-jarige automobilist
uit Zwolle gearresteerd die met
150 kilometer per uur door de
stad reed.
De jongeman verkeerde onder in
vloed van drugs en alcohol, was
niet in het bezit van een rijbewijs
en de auto waarin hij reed had hy
kort tevoren in Zwolle gestolen.
de politieke argumenten, noe
men het besluit "kil en eenzij
dig", omdat het de lasten van de
politieke principes zou leggen op
de schouders van werknemers
en bedrijven die "in die buiten
landse politiek niet deelnemen".
(Zie verder pagina 5)
OESO: rente VS
bepaalt herstel
PAGINA 7
DEN HAAG (GPD) - „Wij zijn zeer gelukkig met het besluit van Neder
land om geen onderzeeboten te leveren aan Taiwan", zo verklaarde
gisteren een Chinese diplomaat. Voor Nederland ligt er in China een
schitterende toekomst te wachten op zowel economisch als politiek
terrein, aldus de diplomaat.
Toen drie jaar geleden het kabinet Van Agt besloot tot een eenmalige
exportvergunning voor twee onderzeeboten aan Taiwan heeft China uit
protest zijn ambassadeur teruggeroepen en de diplomatieke betrekkin
gen op een laag pitje gezet.
De Chinese diplomaat liet doorschemeren dat daarin binnen afzienbare
tijd verandering komt Mogelijk kan ons land ook rekenen op orders
op het gebied van havenwerken, tunnelbouw en landbouw, zo wordt
uit goedingelichte kring vernomen.
In politieke kringen wordt gezegd dat het besluit van de regering een
overwinning betekent voor minister Van den Broek, die zich een fel
tegenstander heeft getoond van de levering van onderzeeboten aan Tai-
Zijn visie stond lijnrecht tegenover die van zijn collega Van Aardenne
(economische zaken, WD), die uit oogpunt van werkgelegenheid de
levering aan Taiwan wilde doordrukken. De bouw van de vier schepen
voor Taiwan betekende werkgelegenheid voor 5000 tot 6000 mensen tot
Salvador Schlaefer
C~1.THK|
IQEEV
Omdat bejaarden
bij ons een streepje
voor hebben
Taiwan kan naar zijn
nieuwe onderzeebo
ten fluiten, de betrek
kingen met de Volksrepubliek Chi
na zijn gered. Met deze uitkomst
van een moeizame vergadering
heeft het kabinet-Lubbers een ver
standig besluit genomen. Het heeft
de zg. één-China politiek' uiteinde
lijk de doorslag laten geven en
daarmee de Nederlandse buiten
landse koers voor een langdurige
periode vastgelegd.
Maar daarmee houdt de lofbetuiging
jegens het kabinet wel op. Want uit
het kabinetsbesluit is geenszins
duidelijk geworden w a a r o m de
buitenlandse politieke argumenten
de doorslag hebben gegeven. Ne
derland erkent Taiwan niet als zelf
standige staat. Het respecteert bo
vendien het standpunt van de Chi
nese Volksrepubliek dat Taiwan als
een Chinese provincie moet wor
den beschouwd. Het is allemaal
waar en op zichzelf is er veel voor
te zeggen om daaraan de conclu
sie te verbinden dat er aan Taiwan
geen wapens mogen worden gele
verd.
Maar het kabinet heeft ook in eigen
land een politieke verantwoordelijk
heid, die om duidelijkheid vraagt.
De onderzeebootkwestie heeft een
roerige voorgeschiedenis, waarin
economische belangen steeds de
boventoon hebben gevoerd. De
handelsbetrekkingen met China
werden gewogen tegen die met
Taiwan, en omgekeerd. Maar op
grond van louter economische
overwegingen valt geen gedegen
buitenlands beleid te voeren.
Van het kabinet mocht dan ook wor
den venvacht dat het de 'één-China
politiek' nu eens duidelijk handen
en voeten zou geven. Helaas is dat
niet gebeurd. Beschouwingen over
de ideologische verschillen tussen
China en Taiwan, de mensenrech
tensituatie en de politieke beteke
nis van de betrekkingen met beide
landen, dat alles ontbreekt.
In plaats daarvan schermt het kabinet
met argumenten als 'de voorspel
baarheid van de Nederlandse bui
tenlandse politiek', de 'strijdigheid
met de internationale rechtsorde'
(in geval van levering) en de 'zeer
voorname positie die China in de
wereld inneemt'. Leg dat maar
eens uit aan een werknemer van
Wilton-Fijenoord. die zijn baan be
dreigd ziet.
Het getuigt van een consequente op
stelling om geen wapens te leveren
aan landen waarmee ons land
geen diplomatieke betrekkingen
onderhoudt. Maar een dergelijke
koers vraagt wel om een duidelijke
toelichting. In het geval van de Tai
wan-order overheerst nu de indruk
dat het kabinet is gezwicht voor de
toenemende druk van China. Daar
uit volgt dat de Volksrepubliek in
feite bepaalt hoe Nederland zich
dient te gedragen ten opzichte van
Taiwan. Laat ons land zich soms
ook leiden door wat de Sowjet-Unie
- een andere voorname natie - ge
wenst vindt?
De zwakke argumentatie van het ka
binet werd gisteren treffend samen
gevat in een uitspraak van premier
Lubbers: "Er is gezocht naar argu
menten om van ons gegeven
woord (aan China red.) te kunnen
afwijkenMoet daaruit worden af
geleid dat het kabinet misschien
toch de economische belangen te
gen elkaar heeft gewogen en uit
eindelijk voor de handelsbetrekkin
gen met China heeft gekozen? Of
heeft het eenvoudigweg zijn toe
vlucht genomen tot het gezegde
'Een man een man, een woord een
woord' omdat de keuze te moeilijk
was?
Eén ding is in elk geval wel duidelijk:
het kabinetsbesluit zal op korte en
middellange termijn waarschijnlijk
nadelige gevolgen hebben voor de
scheepsbouw. Formeel hoeft het
kabinet zich daaraan niet te storen,
maar materieel is het ten minste
verplicht daar iets tegenover te
stellen. In elk geval een bevredi
gende verklaring omtrent het bui
tenlandse beleid en ook enigerlei
vorm van steun om Wilton-Fij
enoord, en wellicht ook enkele be
lendende bedrijven, van de onder
gang te redden.
Minister Smit-Kroes heeft deze nieuwe tarieven vastgesteld op grond van
de Tarievennota 1984-1987, die de instemming heeft gekregen van de
Tweede Kamer.Vanaf 1 april kost een zesstrippenkaart in bus of tram
f4,75, een tienstrippenkaart f7,85. In de voorverkoop gaat de 15-strip-
penkaart f7,55 kosten. Kinderen tot negen jaar en houders van een
65-plus-pas betalen voor deze kaart f 3,80.
MANAGUA (AFP/Reuter/AP) - De
maandag door 'contrarevolutio
nairen' in het noorden van Nica
ragua ontvoerde bisschop
Schlaefer is vermoord. Dit heeft
de regering van Nicaragua be
kendgemaakt. Schlaefer, van af
komst Amerikaan, werkte al 30
jaar in Nicaragua. Volgens het re
geringscommuniqué is hij ver
moord toen hij verzet bood tegen
zijn ontvoerders die hem samen
met 500 dorpelingen naar Hon
duras brachten.
Een woordvoerder van het aarts
bisdom in Managua hechtte wei
nig geloof aan de versie van de
regering. 'Mgr. Schlaefer was een
intelligent man en wist welke ri
sico's er zijn verbonden aan ver
zet tegen zijn ontvoerders'.
Een woordvoerder van het minis
terie van buitenlandse zaken in
Washington verklaarde dat
Schlaefer en enkele andere
geestelijken aan het hoofd ston
den van een groep Miskito-india-
nen die vrijwillig de noordooste
lijke provincie verlieten om te
ontkomen aan de daar steeds
weer oplaaiende strijd tussen
Sandinisten en rebellen. Een an
dere Amerikaanse woordvoerder
zei dat de Sandinistische rege
ring het verhaal waarschijnlijk
geheel uit de duim heeft gezogen
Daniel Ortega, leider van de Nica
raguaanse regering, zei dat de
ontvoeringen deel uitmaken van
het offensief van de Amerikaan
se regering tegen Nicaragua.
EEN ÉCHT COMPLETE KRANT. OVER WERELDRADEN IANI).
Ja, ik wil uw krant:
4 weken op proef voor f 9,50, öf
noteer mij voor een kwartaalabonnement (f 61,25); vóór het abonnement ingaat,
ontvang ik de krant 2 weken gratis.
Naam
U kunt deze bon opsturen naar het Leidsch Dagblad, Antwoordnummer 10050,
2300 VB Leiden. Óf u kunt even bellen, (071 - 144941).