Ontvoerders in Spanje gezocht Demooratie staat onder druk -c Voortaan teveel betaalde belasting sneller terug Politie treft belastingfraude aan Toekomst van Jamin verzekerd 'Verrijken Namibisch uranium stopzetten' Tandartsen boos op CDA en WD Steribsatie bij 800.000 Nederlanders Premie van ziektewet blijft in '84 gelijk ZATERDAG 3 DECEMBER 1983 Binnenland AMSTERDAM (GPD) - De Amsterdamse politie zoekt de drie nog voortvluchtige ont voerders van Alfred Heineken en Ab Doderer in Spanje. Gisteren is een rechercheteam vertrokken naar de Spaanse badplaatsen Fuengirola en Torremolinos. Bij het onder zoek wordt het rechercheteam geassisteerd door de Spaanse politie. Op de Spaanse televisie zijn vrijdagavond de foto's van de voortvluchtigen getoond. OOSTERHOUT (ANP) - Het voortbestaan van het zoetwaren- bedrijf Jamin in Oosterhout is verzekerd nu de banken het be drijf een krediet van zo'n 20 mil joen gulden hebben verleend. Door de kredietverlening is het mogelijk om investeringen in het produktiebedrijf en de winkels te doen en de scheiding van pro- duktie- en winkelorganisatie te verwezenlijken. Dit heeft Jamin- directeur K.J. Keyzer gisteren meegedeeld. Zoals gemeld moeten bij Jamin 400 van de 2.100 arbeidsplaatsen vervallen om het bedrijf op de been te houden. Ook zal een deel van de 262 winkels worden afge stoten. Produktiebedrijf en win kels zullen voortaan gescheiden opereren. Een viertal managers van een organisatiebureau, on der wie Keyzer, heeft sinds eind augustus de leiding in handen om het bedrijf door de moeilijk ste periode heen te loodsen. De uitvoering van de reorganisatie plannen is mogelijk gemaakt door een middellange lening van zo'n 20 miljoen gulden door een consortium van banken. De eer ste twee jaar hoeft Jamin geen geld af te lossen. Volgens direc teur Keyzer heeft Jamin redelijk gunstige rentevoorwaarden kun nen bedingen. Jamin, en met na me de aandeelhouders, hebben wel moeten toestemmen in eisen van de banken omtrent de lei ding van het bedrijf. Tegenover de extra kredietverle ning stellen de banken de eis dat de tijdelijke leiding een daad krachtig beleid moet voeren. De statuten lieten deze eis niet toe zonder inspraak van de aandeel houders. Daarom is de aandeel houders verzocht hun aandelen in een stichting onder te bren gen. De aandeelhouders hebben aan dat verzoek voldaan. Zij heb ben daarmee hun stemrecht over het directiebeleid tijdelijk uit handen gegeven. Verder willen de banken de tijde lijke leiding zeker laten aanblij ven tot zij een kwartaal lang posi tieve resultaten heeft geboekt. Daarna moet een eventueel nieu we directie hetzelfde beleid blij ven voeren, dat de banken ook moeten goedkeuren. Volgens di recteur Keyzer hebben ook de ondernemingsraad en de vak bonden "in uitstekend overleg" met deze operatie ingestemd. De directie liet vrijdag in een ver klaring weten dat met de krediet verlening een einde komt aan een lange tijd van onzekerheid. "Nu zijn goede perspectieven aanwezig voor een nieuwe perio de van opbouw en continuïteit van het gehele Jamin-concern", aldus de verklaring. De politie beschikt over aanwijzin gen, dat de drie in ieder geval in Spanje zijn geweest. De voort vluchtige C. van H. heeft een wo ning in Fuengirola, zo is de poli tie uit officiële stukken geble ken. De reeds gearresteerde R. G., die woensdagavond op de luchthaven Schiphol werd ge grepen, bezit een tweede huis in Torremolinos. De Amsterdamse politie heeft gis teren opnieuw elf arrestanten vrijgelaten, van wie bleek dat zij niets met de ontvoering te ma ken hadden. In totaal zijn nu zes tien mensen vrij, terwijl er nog negen gevangen zitten. Zeven van die arrestanten, onder wie vier hoofdverdachten, zullen vandaag worden voorgeleid aan de officier van justitie. De overi ge twee blijven voorlopig nog in hechtenis. De hoofdverdachten in de ontvoe ring waren onbekenden voor de Amsterdamse politie. De politie brengt hun namen nu ook in ver band met een aantal nog onopge loste overvallen. De vader van hoofdverdachte M. E. is wel een bekende van de politie. Hoewel die vader niets met de ontvoe ring te maken heeft gehad, is bij hem thuis wel een deel van het losgeld teruggevonden. De politie verwacht dat het onder zoek nog maanden zal duren. In de loods op het industrieterrein in het westelijk havengebied van Amsterdam - waar Heineken en Doderer drie weken gevangen hebben gezeten - is de recherche nog steeds op zoek naar sporen. Het onderzoek daar zal nog enke le dagen in beslag nemen. Het bericht over de fraude zaak heeft gistermiddag niet alle edities gehaald. Om alle lezers zo goed mo gelijk op de hoogte te hou den, treft u vandaag, behal ve de nieuwe ontwikkelin gen, een samenvatting van dit nieuws aan. Zie voor ontvoeringszaak tevens pag. 16. Een aantal hoofdverdachten van de ontvoeringszaak van Heine ken heeft de aandacht getrokken van de Rijksbelastingsdienst vanwege mogelijke ontduiking van de belastingen op grote schaal. Na de aanhouding van de ontvoerders is de Fiscale Inlich tingen- en Opsporingsdienst (FIOD) direct begonnen aan een onderzoek. De fraude lijkt vele miljoenen guldens te belopen, zoals gisteren al kon worden ge meld. De verdenkingen van de belas tingsdienst zijn gericht tegen Ja- du BV, de naam van het timmer- fabriekje waar de ontvoerde brouwerij-eigenaar Heineken en zijn chauffeur Doderer afgelopen woensdag door de politie werd bevrijd. De FIOD spitst het grootscheepse onderzoek toe op de besloten vennootschappen rondom Jadu BV. Uit zeer betrouwbare bron wordt DEN HAAG (GPD) - Een meer derheid in de Tweede Kamer vindt dat er in de Urenco fabriek in Almelo geen uranium uit Na mibië meer mag worden verrijkt. Het CDA vindt dat daar meteen een einde aan moet komen en sa men met de PvdA dringt het aan op spoedoverleg over deze kwes tie tussen minister van buiten landse Van den Broek en de Tweede Kamer. Dinsdag beslist de Kamer wanneer het spoed overleg zal worden gehouden. De reacties van PvdA en CDA kwamen gisteren na e^n VN-re- solutie waarin wordt opgeroepen tot bindende sancties tegen Zuid-Afrika zolang het regiem in Pretoria de onafhankelijkheid van Namibië blijft blokkeren. De Algemene Vergadering van de VN nam die resolutie aan zonder tegenstemmen. Maar er waren 28 onthoudingen waaronder die van Nederland. De resolutie vraagt de deelnemers aan het Urenco-project (Nederland, West-Duitsland en Engeland)om geen Namibisch uranium te ge bruiken. Een woordvoerder van Urenco in Almelo gaf als zijn mening dat de VN met deze resolutie ,,aan het verkeerde adres is". Volgens de woordvoerder is het niet bekend waar het uranium vandaan komt. CDA als PvdA zijn voornemens om de kwestie aan te kaarten op een spoedoverleg met minister Van den Broek. PvdA wil ook dat de minister de Kamer uitlegt waarom hij tot dusver geen stappen heeft on dernomen. Volgens het socialis tische Kamerlid Wallage maakt de Nederlandse regering in feite zich schuldig aan heling. „Het uranium is onrechtmatig verkre gen omdat Zuid-Afrika Namibië bezet houdt" aldus Wallage. vernomen dat bij deze belasting zaak veel andere mensen zijn be trokken, die niets te maken heb ben met de ontvoeringszaak. Volgens een zegsman zullen „veel mensen hun bezittingen kwijtraken". Een aantal hoofdverdachten van de ontvoering leefde op bijzon der grote voet. Ze reden in dure auto's van soms ruim boven de 100.000 gulden. Ook stonden ze bekend als zware gokkers bij de paarden-races. Twee van hen be zaten eigen renpaarden die ge traind werden door de bekende Jan van Dooyeweerd sr. uit Haarlemmermeer. Eén van de aangehouden hoofd verdachte, de 34-jarige R.G., door de politie getypeerd als brein achter de ontvoering, wordt ook beschouwd als de cen trale figuur in de belastingzaak. Rond zijn beheersmaatschappij G. BV zijn andere besloten ven nootschappen gevormd, waarin de andere hoofdverdachten van de ontvoering een rol spelen. Het doel van de BV's verwijst steeds naar de handel in onroerend goed. UTRECHT (ANP) - De tandartsen zijn "verbijsterd" over de door het CDA en de WD in de Twee de Kamer ingediende motie waarin wordt voorgesteld, tand heelkunde voor volwassenen in het ziekenfondspakket te beper ken. De algemene vergadering van de Nederlandse Maatschap pij tot Bevordering der Tand heelkunde (NMT) in Utrecht heeft het kabinet gisteren een te legram gestuurd waarin ze er op aandringt, "de vanuit tandheel kundig oogpunt onbegrijpelijke voorstellen in de motie" niet in overweging te nemen. De NMT zegt, dat de tandheelkun de juist dankzij het ziekenfonds pakket een belangrijke gezond heidswinst heeft behaald. Zo is het tandbederf (caries) met 30 a 40 procent afgenomen en zijn de patiënten veel meer gemotiveerd om hun gebit goed te verzorgen en onderhouden dan een aantal jaren geleden. Volgens de NMT dreigt de tand heelkundige gezondheidszorg, die nu al voor een deel uit eigen bijdragen worden gefinancierd, te worden teruggeworpen naar een systeem van 50 jaar geleden. AMSTERDAM In de Nieuwe Kerk op de Dam in de hoofdstad is gistermiddag de campagne 'Vluchtelingen werk' van start gegaan. De burgemeester van Amsterdam, Ed van Thijn (l) ontving uit handen van voorzitter Jan Nico Scholten, CD A-Kamerlid, het boekje Asiel. Dit werd geschreven door Martin van Amerongen, voorzitter van Vluchtelingenwerk in Nederland. In de Nieuwe Kerk is tevens de tentoonstelling van gevluchte kunstenaars geopend(Foto anp> DEN HAAG (GPD) - Belasting plichtigen zullen voortaan snel ler hun teveel betaalde belasting en sociale premies kunnen terug krijgen. Op aangiften die voor 1 april zullen zijn ingediend, wil de belastingdienst de teveel betaal de belasting en premies nog voor het einde van datzelfde jaar te ruggeven. Kan door allerlei redenen de terug betaling nog niet officieel wor den vastgesteld, dan krijgt de be lastingplichtige alvast een voor lopige negatieve aanslag. Dat wil zeggen dat de belastingdienst voor 30 november alvast een groot deel van de terug te geven belasting of premies uitbetaalt. In deze nieuwe voorrangsregeling wordt aan de belastingplichtige die een teruggave mag verwach ten en aan een aantal voorwaar den heeft voldaan, de garantie gegeven dat de teruggave binnen die termijn plaatsvindt. Maar dan moet de aangifte wel goed verzorgd zijn en moet een kopie van de loonopgave die van de werkgever is ontvangen worden bijgesloten. Een dergelijke teruggaafregeling wordt ook van toepassing op on dernemers die investeringen hebben gedaan. Zij krijgen hun WIR-premie dan net zo snel als een belastingplichtige zijn teveel betaalde belasting. Voor 15 miljoen hasj verbrand HEERHUGOWAARD (ANP) - Onder streng toezicht van politie-ambte- naren is gisteren in de Alkmaarse vuilverbrandingsinstallatie de 2905 kilogram hasjies verbrand, die de politie eerder deze week in een diep vriescontainer met uit India afkomstige garnalen aantrof. Het losbik- ken van de hasj heeft bijna vier dagen gekost. Nader onderzoek heeft aangetoond dat de hasj van zeer goede kwaliteit was. Volgens politiewoordvoerder inspecteur W. Lems betaalt de straathandel omstreeks vijf gulden per gram, wat de totale waarde van de partij op bijna vijftien miljoen gulden brengt. Twee broers die in verband met deze smokkel zijn gearresteerd, hebben inmiddels een volledige bekentenis afgelegd. UTRECHT (ANP) - Sinds het be gin van de registratie van sterili satie van mannen (1971) en vrou wen (1973) zijn in Nederland naar schatting 433.000 mannen en 377.000 vrouwen gesteriliseerd. Bij ongeveer 30 procent van alle Nederlandse (echt)paren is nu of de man of de vrouw gesterili seerd. Dit blijkt uit het jaarverslag-1982 van het peilstationprojekt, een projekt van het Nederlands Huisartsen Instituut en het mi nisterie van welzijn, volksge zondheid en cultuur waaraan zestig huisartsen verspreid over het land meewerken. De artsen houden een aantal ziekten en ge beurtenissen bij en omdat hun praktijken representatief zijn voor het hele land, vallen uit hun gegevens landelijke cijfers te be rekenen. Het aantal sterilisaties neemt ove rigens af. Vorig jaar werd deze ingreep verricht bij naar schat ting 35.000 mannen en 29.000 vrouwen. In 1979 waren deze aantallen respectievelijk nog 69.000 en 63.000. In het jaarverslag is ook berekend, dat een op de tien zwangerschap pen eindigt met een spontane abortus (miskraam). De aan het projekt deelnemende huisartsen registreerden in 1982 op iedere 10.000 vrouwen 188 voldragen zwangerschappen, 18 gevallen van spontane abortus en drie ge vallen van vroegtijdige geboorte. Het aantal uitstrijkjes van de baar moederhals dat huisartsen ma ken blijft stijgen. 471 per 10.000 vrouwen in 1980 en 424 per 10.000 in 1982. Het betreft steeds vaker herhalingsuitstrijkjes en ze worden ook steeds vaker ge maakt op verzoek van de vrouw zelf. Vooral vrouwen tussen de 20 en 24 jaar vragen hun huisarts in toenemende mate om dit on derzoek. ZOETERMEER (ANP) - De ge middelde premie voor de ziekte wet zal in 1984 evenals dit jaar op 6,25 procent uitkomen. Voor de wachtgeld verzekerde (werkloos heid) is een gemiddelde premie berekend voor 1984 van 0,91 pro cent. Dit betekent een stijging van 0,02 procent ten opzichte van dit jaar. Dit heeft de Sociale Ver zekeringsraad (SVR) gisteren be kendgemaakt. In de Macro Economische Verken ning (MEV) 1984 werd nog reke ning gehouden met een daling van de ziektewetpremie met 0,2 procent tot 6,05 procent. De ziek tewetpremie, die door werkgever en werknemer gezamenlijk wordt betaald, bedroeg in 1978 7,35 en m 1982 6,51 procent. Ziek- tegeld krijgt iemand die in loon dienst is, en door ziekte het werk niet meer kan doen, gedurende ten hoogste 52 weken. Het premiepercentage voor de ziektewet wordt door de bestu ren van de bedrijfsverenigingen voor hun sector vastgesteld. De premies variëren voor de ver schillende sectoren van één tot 15,4 procent. Van de 26 bedrijfs verenigingen hebben er inmid dels 23 hun premie vastgesteld. Het materiaal wordt geleverd door de twee andere partners West-Duitsland en Engeland. Urenco zelf koopt het niet. Dat doen klanten van de Almelose verrijkingsfabriek", aldus de Urenco woordvoerder. De Nederlandse regering heeft om dezelfde reden geen stappen on- dernomentegen het gebruik van het Namibisch uranium. Boven dien, aldus het argument van de regering, afgezien van de vraag waar het uranium vandaan komt, wanneer de Urenco-partners het aanbiedt, dan is Urenco ook ver plicht om het te verwerken. Volgens CDA-woordvoerder Aarts heeft Nederland al enkele keren in de gemengde commissie op West-Duitsland en Engeland een vergeefs beroep gedaan om geen Namibisch uranmium'in Almelo te verrijken. Aarts is van mening dat minister Van den Broek zich nu„ hard moet opstellen jegens de Urenco-partners". Zowel Drie citaten uit de afgelopen week: „Spoed en democratie staan op zeer gespannen voet met elkaar" (Tweede-Kamer voorzitter Dolman in Trouw); „Het kabinet is bezig de par- iementare democratie om zeep te helpen" (Mient Jan Faber op het IKV-congres); „Het is een gevaarlijke ont wikkeling als de regering een beroep op de rechter doet om haar gezag te handhaven" (de Amsterdamse rechter mr. A. Cnoop Koopmans voor de Vara-tv). Is de parlementaire democratie bij dit kabinet en dit parle ment niet meer in goede han den? Dolman lijkt het gelijk nog het meest aan zijn kant te hebben wanneer hij het „on geoorloofd" noemt dat het kabinet de zo omstreden kor tingswetjes in een recordtijd door het parlement wil ,jas- door Hans de Bruijn Volgens Dolman zitten parle mentariërs niet op hun eigen houtje in de groene bankjes. Zij hebben „volgens de juiste democratische opvatting" zelfs geen onbeperkt man daat voor vier jaar, meent hij. Bij elk onderwerp dienen zij de kiezers te horen. De regering lijdt volgens Dol man aan een „kanselarijsyn droom". De ambtenaren heb ben gewerkt, de officiële ad viezen zijn binnen en de par lementaire steun is verze kerd, dus kan haast worden gemaakt. De bevolking moet echter de indruk hebben dat haar opvattingen er óók nog toe doen, en daarvan is te weinig sprake. Nu hebben de actievoerende bonden ampel gelegenheid gehad om hun stem te laten horen en de argumenten zijn nu wel gewisseld. Maar hoe „open" was dat overleg? Het kabinetsbeleid stond immers vast? Ook een top-adviseur van pre mier Lubbers, mr. R. J. Hoekstra, is daar over geval len. In een artikel schrijft hij dat de regeringspartijen zo aan het regeerakkoord ge bonden zijn dat zij alleen nog maar overal ,ja" op kunnen zeggen. Het parlement is daardoor zijn rol als „smeltkroes van wat politiek en maatschappelijk leeft" kwijtgeraakt. Wat er moet gebeuren ligt in een ge detailleerd regeerakkoord vast en afwijking daarvan wordt niet getolereerd. Hoek stra vindt dat het regeerak koord weer een akkoord tus sen ministers moet worden in plaats van een handenbinder voor de parlementaire meer derheid. Hij bepleit daarmee in feite dat het parlement weer de macht die het kan hebben naar zich toe trekt en niet als een stel makke schapen achter kabi net aanloopt. De regerings fracties hebben het parle ment (ook zichzelf) de bewe gingsvrijheid ontnomen om af te wijken van de gemaakte afspraken wanneer ontwik kelingen in de samenleving daar om vragen. Dat was ook wat IKV-secretaris Faber bedoelde toen hij zei dat parlement en regering „doof zijn voor de wensen van het volk". Toch heeft juist hij de minste reden om te klagen. Geen zaak is juist zo uitgebreid bediscussieerd, Premier Lubbers: regerings partijen aan akkoord gebon den. (foto ANP) met zoveel publiciteit omge ven, in zoveel commissies, hoorzittingen en kamerde batten aan de orde geweest, als juist de kwestie van de kernbewapening. Die publieke discussie heeft er in belangrijke mate toe bijge dragen dat nog steeds geen besluit over de plaatsing van de kruisraketten is genomen. Het parlement - en zeker het CDA - is niet „doof' geweest voor wat er in de samenle ving op dit punt leeft. Het lijkt er op dat het kabinet en de regeringspartijen met de parlementaire en demo cratische regeltjes wat min der zorgvuldig omspringen, naarmate hun zekerheden over het te voeren beleid gro ter zijn. Maar juist dan is een open oor voor wat in de sa menleving leeft noodzakelijk en kan niet volstaan worden met een wij-hebben-de-meer- derheid-dus-wij-zetten-docr. Gebeurt dat toch dan zijn bot singen nauwelijks te vermij den. Dan kan zelfs de rechts staat onder druk komen te staan. De stakingen en acties van de laatste weken zijn daarvan een belangrijk ge volg. Op dat aspect doelde de vice-president van de Am sterdamse rechtbank, mr. A. Cnoop Koopmans. Hij vindt dat het kabinet te snel naar de rechter loopt om zijn gelijk te halen, en onvoldoen de probeert het via overleg met de actievoerders eens te worden. De rechter dreigt zo een verlengstuk van de over heid te worden die de rege ring moet helpen om haar be sluiten er door te drukken. Cnoop Koopmans heeft veel kritiek te verduren gekregen omdat hij met zijn uitlatingen de indruk zou hebben ge wekt niet langer onbevoor oordeeld tegenover een partij in de huidige geschillen te staan. Zelfs premier Lubbers veegde hem deze weck de mantel uit. Het is misschien ook onverstandig dat Cnoop Koopmans op deze manier de onafhankelijke rechter tot een politiek geschilpunt heeft gemaakt. Maar dat maakt zijn kritiek niet minder belangwekkend. De Amsterdamse rechter be schuldigt in feite het kabinet ervan keihard vast te houden aan zijn maatregelen en te ho pen dat de rechter, naarmate de acties langer duren, ze wel zal verbieden. En het kabinet heeft op dit punt de schijn tegen. De kri tiek van Cnoop Koopmans richt zich immers op het feit dat tot nog toe van open on derhandelingen nauwelijks sprake is geweest. Bij het uitspreken van een oor deel over stakingen geeft de rechter formeel alleen een puur juridische beoordeling of een actie onrechtmatig is of teveel schade aanricht. In feite zit hij middenin een po litieke strijd. Door actievoer ders hun actiemiddel te ont nemen of hen dat juist toe te staan beslist de rechter ook over het mogelijk resultaat van zo'n actie. De rechter dreigt zo volgens Cnoop Koopmans een speel bal van de politiek te worden. Daarom moet in dit soort ar beidsconflicten een zeer zorgvuldig gebruik van de rechterlijke macht worden gemaakt, meent hij. Hoe groot de risico's zijn die daarbij op de loer liggen be wees CDA-fractieleider De Vries, toen hij vorige week de hoop uitsprak dat de rechter „rekening zou houden met wat in het parlement ge beurt", met andere woorden: wat de meerderheid van het parlement vindt. Dat lijkt verdacht veel op de wens dat de rechter zijn oor naar de politiek laat hangen. Natuurlijk wordt ook een rechter beinvloed door wat in de politiek gebeurt, zo goed als hij beinvloed wordt door andere geluiden uit de sa menleving. Hij zit niet in een isoleercel. Maar als rechter achter het par lement moet aanhollen komt hij gegarandeerd in de pro blemen. Met „de" politiek kan hij vaak juist niet uit de voeten. Er zijn vêrscheidene momenten geweest dat rech ters uitspraken moesten doen over zaken waarvoor de wetgever nog geen regels ge steld had, omdat cr politiek geen overeenstemming te vinden was. De abortus-kwestie, het kraken en het stakingsrecht zijn daarvan voorbeelden. Een stakingswetgeving is er nog steeds niet. Waar het om sta kingen gaat moet de rechter daarom naar eigen bevind van zaken handelen.Dat dwingt hem tot voorzichtig heid. Dat moet ook de partij en in een geschil er van wcr- houden te snel naar de rech ter te lopen. Cnoop Koopmans is bang voor het gevaar dat rechterlijke uitspraken genegeerd gaan worden, wanneer men (de bonden) de indruk krijgt dat de rechter een verlengstuk van de overheid is. Dat risico wordt groter naarmate de rechter vaker moet ingrijpen bij zulke hooglopende con flicten als nu tussen ambte narenbonden en regering. Dat zou een gevaarlijke ontwik keling zijn die de bijl legt aan de wortels van onze rechts staat. In tijden van economi sche, politieke en sociale spanning staan democrati sche en rechtsregels aan tal van bedreigingen bloot. Een kabinet dat die spanningen alleen maar opvoert vergroot zo die bedreigingen. Juist het parlement is bij uitstek het orgaan dat daar een kabinet moet corrigeren. Het parle ment moet dan wel de vrij heid hebben een regeerak koord eens terzijde te leggen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1983 | | pagina 5