LEIDSCH
DAGBLAD
Acties overal voelbaar
Grote zege voor
Ozal in Turkije
Staat eist verbod
op politiestakiiig
PREI
EN GEHAKT
98
Douane, politie, post, reiniging, bus- en treinvervoer
Voorbereiding
van plaatsing
kernraketten
gaat door
DRUKKERIJ
DELTABACH
TURKIJE
MAANDAG 7 NOVEMBER 1983
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37236
Directeur: G. Koopman
Hoofdredacteur: drs. J. W. E. Metselaar
Adj. hoofdredacteur: R. D. Paauw
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Postbus 54
2300 AB Leiden
Voor tel nts. zie colofon
Even wachten? Een toepasselijke
affiche op het perron van Hoorn.
Reizigers in Noord-Holland namen vanochtend hun toevlucht tot de
streekbussen omdat de trein verstek liet gaan.
(foto ANP)
ANKARA (GPD) - De Turkse pre
sident Evren en de vier .met hem
in de nationale veiligheidsraad
regerende generaals hebben hun
minst aangename nacht beleefd
sinds de 12de september 1980,
toen ze de macht grepen. De
Moederlandpartij van Turgut
Ozal, die niet hun sympathie
heeft, boekte bij de parlements
verkiezingen een daverende
overwinning - zij behaalt volgens
de voorlopige uitslagen 45 pro
cent van de stemmen, ongeveer
218 van de 400 zetels.
Nog erger voor de generaals is, dat
de door hen bijna openlijk ge
steunde Partij van Nationalisti
sche Democratie (PND), onder
hun vroegere collega Turgut Su-
nalp, met 23 procent en ongeveer
68 zetels op de derde en laatste
plaats eindigde. Nog achter de
Populistische partij van Necdet
Calp, die met circa 30 procent en
ongeveer 116 zetels een verras
send goed resultaat boekte (on
der andere in de havenstad Iz
mir), nadat men haar aanvanke
lijk zeer laag had aangeslagen.
De partij bereikte het gemiddel
de percentage dat haar voorgan
ger, de Republikeinse Volkspar
tij onder de oude Ismet Inonu,
steeds behaald had.
Sunalp heeft te kennen gegeven
„een constructieve oppositie" te
zullen voeren. Hij zei verder:
„Dat de verkiezingen zijn gehou
den, is op zichzelf een gunstig
verschijnsel".
Opvallend was, dat het aantal on
geldige en blanco stemmen vrij
gering bleef: slechts zeven pro
cent. Twee buitengesloten partij-
Perioden met zon
In de nacht en ochtend plaatselijk
mist. Later op de dag perioden met
zon. Minimumtemperatuur onge
veer 7 graden, middagtemperatuur
ongeveer 12 graden. Matige
Waterstanden te Katwijk: hoogwater
te Katwijk om 04.53 en 17.20 uur,
laagwater te Katwijk om 00.57 en
13.01 uur.
en van rechts en links, de Demi-
rel-gezinde 'Partij van het Juiste
Pad' en de sociaal-democrati
sche Sodep, hadden hiertoe ach
ter de schermen opgewekt, maar
deze proteststemmen blijken nu
toch grotendeels naar Ozals par
tij te zijn gegaan. Als deze vol
gend jaar bij de gemeenteraads
verkiezingen wel worden toege
laten, komt Ozal al meteen voor
een vuurproef te staan.
De nederlaag van het regime is
vooral groot omdat Ozals absolu
te parlementaire meerderheid
een gevolg is van de aantasting
van het oude districtensysteem,
dat de junta had uitgedokterd
om haar eigen partij zo'n meer
derheid te geven en een coalitie
te vermijden. Het systeem heeft
zich tegen zijn eigen schepper
gekeerd. De drie of vier zetels
van hele districten vallen nu col
lectief toe aan de Moederland-
partij, die ze juist niet had moe
ten krijgen.
(Zie ook pagina 9)
Muizenstad zit
zonder muizen
WINSCHOTEN (GPD) - Inbre
kers hebben dit weekeinde
kermisexploitant F. D. K.
ernstig gedupeerd. De man
stond met zijn attractie „Mui
zenstad" op de kermis in
Winschoten. Hij kwam dit
weekeinde echter tot de ont
dekking, dat de hoofdmoot
van zijn attractie, zo'n 200
muizen, was verdwenen.
Door de tent, waarin de mui
zen in drie kooien verbleven,
open te snijden, zijn de die
ven binnengekomen.
LEIDEN Een handvol ambte
naren heeft vanmorgen het stad
huis en stadsbouwhuis in Leiden
geblokkeerd. Publiek werd uitge
legd waarom de deuren gesloten
bleven. Alleen voor bijzondere ge
vallen werd doorgang verleend,
zoals voor huwelijken en het aan
geven van geboorten en sterfge
vallen. De actievoerders vonden
over het algemeen begrip voor
hun actie.
Collega's van de gemeentelijke rei
nigingsdienst gaven blijk van
hun sympathie voor de actie cloor
enkele keren luid toeterend in op
tocht met veeg- en vuilniswagens
langs de actiepunten te trekken.
Vandaag wordt vergaderd over
verdere acties. (foto Holvast)
Oestinov:
MOSKOU (Reuter, UPI, AFP) -
De Russische minister van de
fensie, maarschalk Oestinov,
heeft vandaag herhaald dat voor
bereidingen worden getroffen
voor de plaatsing van Russische
kernraketten in Tsjechoslowa-
kije en Oost-Duitsland.
Dat gebeurde tijdens de traditione
le militaire parade op het Rode
Plein in Moskou. "Wij zullen nie
mand toestaan militaire over
macht te bereiken", aldus Oesti
nov. 'De Sowjet-Unie is gedwon
gen aanvullende maatregelen te
nemen om haar veiligheid en die
van haar bondgenoten van het
Warschaupact te verzekeren met
het oog op de plaatsing van nieu
we raketten in West-Europa.
Oestinov hekelde de VS en hun
NAVO-bondgenoten die volgens
hem een wapenwedloop zijn be
gonnen die zonder weerga is in
zijn omvang. "Ze vertrappen
schaamteloos de soevereiniteit
en waardigheid van onafhanke
lijke naties", verweet de Russi
sche minister van defensie.
OCCASION-SPECIALIST
een vol jaar garantie mogelijk.
Keuze uit rjmTPWni AIKemadelaan 1Roelofarendsveen
DEN HAAG (GPD/ANP) - Duizenden douaneambtenaren
zijn vannacht stiptheidsacties voor onbepaalde tijd be
gonnen uit protest tegen de salariskorting. De acties
worden gevoerd bij alle grensposten, op de luchtha
vens Schiphol, Zestienhoven en Beek en in het Rotter
damse havengebied
Het treinverkeer in de kop van
Noord-Holland lag vanmorgen
door een staking van NS-perso-
neel enkele uren volledig plat.
Het streekvervoer in Groningen
en Drenthe staakt vandaag,
evenals het streekvervoer in gro
te delen van Friesland. Het stads
vervoer in Dordrecht ligt een
week stil. In zeven van de twaalf
postdistricten van de PTT zijn de
aan- en afvoerdiensten in staking
gegaan.
Peter Faber weer
terug naar af
PAGINA 21
125 stuks I .ja.
tel. 01713-2866 - 2073
Douane
De acties van het douanepersoneel
zijn merkbaar bij de overgangen
Breda, Heerlen, Venlo en Olden-
zaal. Vooral het goederenvervoer
ondervindt veel hinder van de
stiptheidsacties. Bij de grens
overgangen met België ontston
den vanmorgen lange files. Een
groep boze Spaanse vrachtwa
genchauffeurs, die met een la
ding sinaasappels ons land bin
nen wilden, blokkeerde van
nacht uit protest tegen het lange
wachten een parkeerplaats van
de Belgische douane ter hoogte
van Breda. Bij de grensovergang
Bergh was vanmorgen vroeg nog
niet veel van de actie te merken.
In Rotterdam dreigen door de
douane-acties problemen bij het
lossen van zeeschepen. 'De sche
pen zullen door de acties Rotter
dam links laten liggen en uitwij
ken naar België en Duitsland', al
dus voorzitter Van Tee van de
havenwerkgevers.
In de postdistricten Amsterdam,
Rotterdam, Den Bosch, Zwolle,
Groningen, Maastricht en
Utrecht hebben de aan- en af
voerdiensten het werk neerge
legd. Daardoor is de komende
dagen postbezorging niet meer
mogelijk. In Amsterdam en Rot
terdam is vandaag al geen post
bezorgd, omdat de posttreinen
vanochtend niet zijn geleegd. In
Den Haag wordt niet gestaakt,
omdat de actiebereidheid te ge
ring bleek.
Voor onbepaalde tijd zullen alleen
nog rouwkaarten en medische
stukken, zoals laboratorium
proeven worden bezorgd. De af
zender moet dergelijke post zelf
aanbieden op het postkantoor.
Het postorderbedrijf Otto heeft
een particuliere vervoersorgani
satie ingeschakeld om de bestel
de goederen bij de klanten af te
leveren. Ook kunnen goederen
tijdelijk telefonisch worden be
steld.
Politie
Ook de politie is vandaag begon
nen met stiptheidsacties. Deze
week zullen minder bekeuringen
worden uitgedeeld, het regelen
van het verkeer zal er soms bij
inschieten, het werk zal worden
onderbroken voor vergaderin
gen en overwerk wordt gewei
gerd. Bij eventuele misdrijven
zal men echter wel optreden, zo
hebben de politiebonden be
loofd. In het hele land zijn van
morgen verkeerscontroles ge
houden, die zorgden voor lange
files. Wegens de zware mist wer
den de controles na enkele uren
beëindigd. Actievoerende agen
ten en ambtenaren van Rijkswa
terstaat hebben vanochtend tus
sen acht uur en half negen een
rijstrook van de Velsertunnel ge
blokkeerd. Daardoor ontstonden
files met een lengte van acht ki
lometer.
Een deel van de politiekorpsen,
waaronder het Leidse, wacht
met actievoeren op de uitslag
van het kort geding af dat tegen
de politiebonden is aangespan-
Spoorwegen
Het spoorwegpersoneel blijft stipt
werken, hoewel het afgelopen
weekeinde nagenoeg niets van
deze acties te merken viel. Leden
Extra uitkering
DEN HAAG (ANP) Stakende ambte
naren die zijn aangesloten bij de Ab
vaKabo krijgen van hun bond een
aanvulling van 47 gulden op hun sta
kingsuitkering van 73 gulden netto
per dag. Alleen stakers die deelne
men aan zogenoemde speerpuntac
ties kunnen aanspraak maken op de
ze extra uitkering. Volgens de bond
dragen deze ambtenaren als kleine
groep de verantwoordelijkheid voor
het lamleggen van grote onderdelen
van het ambtelijk apparaat.
De regeling geldt alleen voor ambtena
ren die door de lange duur van de
acties in financiële moeilijkheden
komen, aldus een woordvoerder van
de AbvaKabo.
De inkomensgarantie staat op gespan
nen voet met de afspraken die eerder
binnen de FNV zijn gemaakt. 'Maar
je kunt je afvragen wat belangrijker
is, het volgen van een administratie
ve regel of het doen slagen van de
stakingsacties', aldus de woordvoer-
van de Vervoersbond FNV in de
provincie Noord-Holland heb
ben vanmorgen van 5 tot 9 uur
een korte staking gehouden,
waarbij in de kop van Noord-
Holland al het treinverkeer uit
viel. Enkele internationale trei
nen liepen vertraging op door
een stiptheidsactie van de Ko
ninklijke Marechaussee. De trei
nen hadden een gemiddelde ver
traging van 10 minuten.
Enkele vuilnisdiensten in Rotter
dam en Dordrecht zijn voor on
bepaalde tijd in staking gegaan,
bij de Afvalverwerking Rijn
mond wordt stipt gewerkt.
Personeel van de Bijlmerbajes in
Amsterdam en gevangenissen in
Alkmaar en Rotterdam zal deze
week de aan- en afvoer van gede
tineerden naar rechtszittingen
blokkeren.
CDA: geen discussie
over de homofilie
PAGINA 5
VS-leger langer
nodig op Grenada
PAGINA 7
Feyenoord vaster
aan kop eredivisie
PAGINA 14
Organisatie, handels- en
reklamedrukwerk is bij ons
in goede handen
Snelle levertijden zijn mogelijk
doordat wij fotozetsel, litho's
loodzetsel en clichés zelf
Bovendien hebben wij een
eigen binderij-afdeling
Oranjelaan 37
2382 PK Zoeterwoude-Rijndijk
Telefoon 071 -89 92 41
maturo kurkvloeren
rX7™73vanaf 10,50 perm2.
I W I W bel ol kom langs voor dokumentatie
UTRECHT (ANP/GPD) - De Ne
derlandse staat heeft vandaag in
een kort geding voor de recht
bank in Utrecht geëist dat de ac
ties van de politiebonden wor
den verboden op straffe van een
dwangsom van 2,5 miljoen gul
den per overtreding. In tegen
stelling tot andere groepen amb
tenaren heeft de politie geen sta
kingsrecht vanwege haar bijzon
dere taak in de samenleving, al
dus landsadvocaat mr. De Wy-
kerslooth.
Met het behartigen van 'haar col
lectief eigen belang begeeft de
politie zich buiten de grenzen
van de wet', betoogde de land
sadvocaat. Toezeggingen van de
bonden dat de politie de acties
zal onderbreken voor ernstige or
deverstoringen zijn volgens de
advocaat niet van belang, omdat
de beslissing over politieoptre
den uitsluitend bij het bevoegd
gezag ligt.
In zyn pleidooi namens de twee
politiebonden vond mr. Metse
laar het 'een onhoudbare stel
ling' dat politiewerknemers geen
recht zouden hebben op collec
tieve acties. Het feit dat niet tot
een volledige staking is opgeroe
pen en garanties zijn gegeven be
treffende de ordebewaking bete
kent volgens Metselaar dat de
bonden zich terdege bewust zijn
van de specifieke positie van hun
leden ten opzichte van de overi
ge ambtenaren. De advocaat
vond de oproep die de bonden
voor het eerst in de geschiedenis
hebben gedaan niet onrechtma
tig-
Het zal zelden voorko
men dat de glorieuze
overwinnaars van ver
kiezingen maar wat stilletjes en
nogal bedrukt de binnenkomende
uitslagen volgen. Toch was dat het
geval bij de aanhangers van Turgut
Ozal, de leider van de Moederland
partij, die gisteren is afgestevend
op een meerderheid in het parle
ment van Turkije.
Na de staatsgreep in september 1980
hebben de generaals drie jaar lang
de tijd genomen om op hun manier
orde op zaken te stellen. Zij maak
ten met harde hand een einde aan
de straatterreur waarbij in twee jaar
tijd naar schatting vijfduizend do
den vielen. Politieke moorden, van
links en rechts, waren aan de orde
van de dag.
De militaire junta vergde echter ook
de nodige slachtoffers, de afgelo
pen drie jaar zijn er honderden
mensen geëxecuteerd, er wordt
gemarteld, 100.000 mensen zijn in
de gevangenis beland, van wie er
nu nog 50.000 in hechtenis zijn. Al
lerlei organisaties werden 'gezui
verd', vakbonden gemuilkorfd en
de pers gebreideld.
De Turkse junta onder leiding van ge
neraal Kenan Evren heeft het Turk
se volk laten zien waartoe een mili
tair regime in staat is. De 'orde en
rust' zijn hersteld, de inflatie is te
ruggedrongen van 100 naar 30 pro
cent en de export is verdubbeld.
In die situatie schreef de junta verkie
zingen uit voor het Turkse parle
ment, dit als een stap op weg naar
de democratie. Maar het wa;
een heel bescheiden stap, omda
de generaals niets hebben nagela
ten om de uitslag van deze volks
raadpleging naar eigen hand te zet
ten. Van de 15 partijen mochten er
maar drie aan de verkiezingen
meedoen en van de 1683 kandida
ten van deze drie partijen werden
er nog eens 676 op last van hoger
hand geschrapt. De partijen die
zich gisteren in de strijd wierpen,
hadden dientengevolge zelfs geen
complete lijsten met kandidaten.
Terwijl de drie partijen varieerden van
centrum rechts tot extreem rechts,
wat de keuze al zeer beperkte, had
president Evren er helemaal geen
moeite mee om zijn sterke voor
keur uit te spreken voor de Partij
van Nationalistische Democratie,
geleid door zijn voormalige supe
rieur, de viersterrren generaal Su
nalp. De winnaar van gisteren, de
56-jarige econoom Ozal daaren
tegen werd in bedekte termen,
maar daarom nog niet mis te ver
staan, door Evren afschilderd als
onbekwaam.
Maar te veel regie werkt averechts.
De bijna 20 miljoen stemgerechtig
de Turken hebben in de veilige
anonimiteit van het stemhokje dui
delijk gemaakt hoe zij over de junta
denken, de favoriet Sunalp is im
mers de grote verliezer geworden.
De verkiezingen zijn eerder afgeschil
derd als een schertsvertoning, juist
omdat de machthebbers alles naar
hun hand hadden gezet, maar de
uiteindelijke uitslag moet de gene
raals te denken geven. De zorgen
voor de dag van morgen bij de
ovenwinnaars zijn dan ook alleszins
te begrijpen. De grote vraag is im
mers hoe de generaals met de ver
kiezingsuitslag zullen omspringen.
Waren deze verminkte verkiezingen
een voorzichtig en zeer bescheiden
stapje op weg naar de democratie,
de dag na de verkiezingen zou de
volgende stap al moeten worden
gezet met de erkenning van de po
litieke betekenis van de uitslag.
Turkije, strategisch gelegen ten op
zichte van de Sowjet-Unie en het
Midden-Oosten is intussen nog
steeds een lid van NAVO en heeft
aspiraties om ook in Europa een rol
te spelen.
De Westeuropese democratieën,
waaronder heel nadrukkelijk ook
Nederland, hebben echter grote
moeite met het optreden van de
Turkse junta en de langzame weg
terug naar democratische verhou
dingen. Het is aan de generaals om
deze kritiek ernstig te nemen, ook
in hun optreden na de voor hen zo
teleurstellend verlopen verkiezin
gen.
Elke dinsdag en woensdag
hebben we groente en vlees 1
in de aanbieding.
Prei,
kilo
Gehakt,
500 g&AS 3.98 CQO
kilo ao«4>5i &98 UiwO
albert heijn
's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letten.
De laatste postzakken verlieten vanochtend het PTT-knooppunt
Utrecht. De wagentjes werden voorzien van affiches "Post plat".
